v
Onderwijs voortaan
thuis met de computer
;r
Lubbers: RVD is geeij?
propagandamachine
Kamer valt over beleid Rietker
uit:
Kerk wil predikant na
misstap" in de ban doen
NEDERLANDSTALIGE EDUCATIEVE
SOFTWARE OP DE MARKT
Wateroverlast door
knappen leidingbuis
Alcohol
eist elk
jaar 170(
levens
K
BINNENLAND/BUITENLAND
ftzidóaSouiant
WOENSDAG 17 OKTOBER 1984 PAGINJ
Meestal geen
last na weghalen
baarmoeder
GRONINGEN De meeste vrou-
wen ondervinden geen nadelige ge
volgen van het weghalen van de
baarmoeder. Ze voelen zich vaak
zelfs beter dan daarvoor. Tot die
conclusie komt de klinisch psycho
loog drs. K. Wijma (38) uit Gronin
gen in zijn proefschrift over dit on
derwerp. Wijma. die 25 oktober pro
moveert, sprak met 234 vrouwen
vóór en na de ingreep. Hij ging met
name na wat voor invloed het weg
halen van de baarmoeder had op de
relatie met de partner, de sexualiteit,
sociale contacten en de ideeën van
vrouwen over de eigen identiteit.
DOORNSPIJK De hervormde
gemeente in Doornspijk heeft gis
teren getracht zich van zijn predi
kant ds. A. Vlietstra te ontdoen
door een stemming te beleggen
onder de in totaal 3000 leden van
de gemeente. Om maar zoveel
mogelijk stemmen tegen de in on
genade gevallen predikant te ver
zamelen. mochten dit keer ook de
vrouwen uit hun traditionele rol
stappen en aan de stemming deel-
De kerkeraad van de hervormde
gemeente wil niets meer met ds.
Vlietstra te maken hebben sinds
hij enkele jaren geleden een ver
houding aanging met een Door-
nspijkse weduwe. Kerkeraad en
familie van de weduwe eisten dat
de predikant weer terug ging naar
zijn gezin. Dat gebeurde, maar de
kerkeraad naam de misstap toch
zo hoog op, dat men ds. Vlietstra's
aanwezigheid op de kansel niet
langer aanvaardbaar achtte. Het
breed moderamen van de Neder
landse Hervormde Kerk bepaalde
echter in april van dit jaar dat de
predikant in dienst moest blijven.
Met de. nog niet bekende, uitslag
van de stemming wil de kerke
raad in Doornspijk nu extra druk
op ds. Vlietstra uitoefenen om het
veld te ruimen. Bij monde van
zijn raadsman, mr. De Man, laat
de predikant weten: „Iedereen
wordt in zijn hemd gezet door de
Doornspijkse kerkeraad. Wat hier
gebeurt is nog nooit eerder ver
toond binnen de Nederlandse
Hervormde Kerk".
Vijf keer vier jaar geëist
voor Egmondse strandmoord
F. Veenhof heeft gisteren
jaar met aftrek geëist tegen vijf
Zee. Hij acht hen schuldig aan mis-
i de 26-jarige Jochem Keesman uit
ALKMAAR De officier van justitie
voor de Alkmaarse rechtbank
jeugdige inwoners van Egmond
handeling met dodelijke afloop
Keesman werd op 22 juli na eei
Zee zodanig mishandeld dat hij
officier achtte tevens bewezen dat het vijftal diezelfde avond
matig drankgebruik een vriend van het slachtoffer, de 29-jarige John
Spies uit Alkmaar, ernstig heeft mishandeld. Spies ondervindt daarvan
nog steeds de gevolgen.
Veenhof wilde met zijn voor elk van de vijf verdachten gelijke eis
vooral vergelding nastreven, zo verklaarde hij. „Het verdriet van de
ouders van Keesman is met geen pen te beschrijven. Iedere straf die ik
zou eisen, staat in geen enkele verhouding tot de levenslange straf
waartoe de vijf verdachten deze ouders hebben veroordeeld", aldus mr
Veenhof. Uitspraak 30 oktober.
Sovjet-Unie verster]
leger in Afghanistan
i lechl
ools<
NEW DELHI De Sovjet-Unie he ^RSCH
haar troepenmacht in Afghanis! f,ai
met 35.000 man uitgebreid,
nomen van een westerse diploma!
De extra troepen zijn v<
deel gelijk overgebracht
vincies aan de grens met Pakistan'
versterkingen zijn kennelijk bed(
om te helpen voorkomen dat het
zet, dat veelal opereert vanaf ba:
Pakistan, de grens oversteekt,
dusverre waren er ongeveer 105j
Sovjet-militairen gelegerd
nistan, waar het door Moskou
steunde communistische bewind al'
renlang in een felle strijd is
keld met islamitische guerriilast^,,
ders.
V Polen
it ,agd di
herige v
P orm ge
itrijding
lofv,ew rr
v Iniowy
rtied
!k. dat
loren s
Such
alle F
slecht
A'gl,s
gew ;eren
Nu de huiseomputer triomfantelijk en in groten geta
le de Nederlandse huis- en studeerkamers binnen
marcheert, groeit ook de vraag naar programma's
voor die computer. Want tenzij de nieuwbakken be
zitter zelf aan het programmeren slaat, is een compu
ter zonder programma als een grammofoon zonder
platen en een videorecorder zonder cassetteband.
Er zijn al wel een heleboel programma's op de markt,
maar dat zijn vrijwel allemaal spelletjes, die boven
dien de computergebruiker in praktisch alle gevallen
in het Engelse „toespreken". Maar hierin komt snel
verandering: met V D als belangrijkste distributeur
brengen grote educatieve uitgeverijen nu Neder
landstalige computerleerprogramma's, oftewel educa
tieve software op de markt. Al spelend zelf-ontdek-
kend leren, thuis achter de computer,
AMSTERDAM „We
moeten weerbaar zijn,
wanneer de vloedgolf
losbarst", zei driekwart
jaar geleden de directeur
van een pedagogische
academie die computer
bijscholing voor leer
krachten verzorgde.
Welnu, de vloedgolf is
losgebarsten. Met veel
toeters en bellen heeft
Vroom en Dreesmann de
verkoopcampagne gelan
ceerd van enkele tiental
len educatieve software
pakketten. Het groots
opgezette karakter van
die campagne maakt
overduidelijk dat „de
handel" zich nu met vol
le kracht heeft vastgebe
ten in deze markt. Een
markt die, zo is de ver
wachting, de komende
jaren explosief zal groei-
Tegen het einde van dit
jaar zal er in 5 a 6 procent
van de Nederlandse wonin
gen een huiscomputer
staan. Vergeleken met
Groot-Brittannië (15 pro
cent) en de Verenigde Sta
ten (20 procent) is het nog
vrij weinig. Die achterstand
is voor een belangrijk deel
veroorzaakt door het ont
breken van voldoende inte
ressante en (met name) Ne
derlandse programma's
voor dit nieuwe medium.
V D-topman dr. A.
Dreesmann zegt er van
overtuigd te zijn dat de pre
sentatie van Nederlandsta
lige educatieve software
een uiterst belangrijke sti
mulans zal blijken te zijn
voor het kennismaken en
leren omgaan met de huis
computer. „Dit is een be
langrijk instrument om de
drempels te slechten die
een sterke toename van het
gebruik en het bezit van
huiscomputers in de weg
staan. Het effect daarvan is
een versterking van de Ne
derlandse economie op mid
dellange en lange termijn",
aldus Dreesmann, wijzend
op de toename van zo'n zes
miljoen arbeidsplaatsen in
de VS, met name in de
computersector
Twee merken
De gisteren gepresenteerde
programma's kunnen „afge
draaid" worden op slechts
twee. merken computers,
maar dat zijn wel de twee
meest populaire huiscompu
ters van het ogenblik: de
Commodore 64 en de Spec
trum 48-K. Van deze com
puters zijn er in ons land
inmiddels zoveel verkocht
dat het voor uitgeverijen en
distributeurs lonend is hier
voor Nederlandstalige soft
ware op de markt te bren
gen. Voor andere merken
computers, die in ons land
minder goed verkopen, is
het risico om er Neder
landstalige software voor te
maken en te verkopen te
groot.
Op het ogenblik houden
vier Nederlandse uitgeve
rijen zich bezig met de ont
wikkeling van computer-
leerprogramma's: Wolters-
Noordhoff, Malmberg,
Stenfert en Educaboek. Al
leen Educaboek blijft zich
louter op. de schoolmarkt
richten, maar de overige
drie hebben ook gekozen
voor de zogeheten thuis
markt. Al met al hebben de
drie momenteel zo'n veertig
Nederlandstalige program
ma's ontwikkeld voor de
huiscomputer, de Commo
dore 64 of de Spectrum 48-
K.
De meeste programma's zijn
in de vorm van een casset
tebandje met een korte
handleiding verkrijgbaar.
Ze kosten in de meeste ge
vallen een gulden of vijftig.
De meeste voor de thuis
markt ontwikkelde pro
gramma's zijn vertalingen
of bewerkingen van Ameri
kaanse of Engelse program
ma's en hier in licentie ver
vaardigd.
Hoewel de thuismarkt voor
educatieve software zich
nog moet bewijzen, zeggen
uitgeverijen nu al de ko
mende jaren elk jaar 20 a 30
nieuwe Nederlandstalige
educatieve programma's op
de markt te willen brengen.
„We denken dat 30 procent
van de aangeschafte soft
ware educatief zal zijn,"
zegt Pieter de Jong van
Wolters-Noordhoff.
Overigens zal Wolters-
Noordhoff vanaf begin vol-
Het t v-scherm biedt een blik op de kaart van Ne
derland. Met behulp van een .Joy-stick" bedient
een kind enthousiast een helicopter op het scherm
en stuurt die naar de stad die de computer opgeeft
Heeft het kind die stad gevonden en de helicopter
er laten landen, dan laat de computer een goed
keurend gebrom horen, deelt mee dat er weer een
punt gescoord is en geeft de volgende reisbestem-
ming op. Kan het kind de plaats niet vinden, geen
probleem: even vragen en de computer laat het
zien, zodat het kind het de volgende keer mogelijk
wèl weet.
Het computerprogramma tovert een burêau van
een transport-ondernemer op het scherm: een we
genkaart. aanbiedingen van te vervoeren lading,
beschikbare wagens, auto's die onderweg zijn. de
prijs van de benzine en nog wat zaken waar een
goede transport-ondernemer rekening mee moet
houden. Hoe kan hij (met andere woorden: de
computergebruiker) zo goedkoop mogelijk zoveel
mogelijk vracht vervoeren
Op het scherm een jongetje naast een doos met lol
lies: drie rode. vier gele en twee blauwe. „Ik pak
alle rode lollies. Ik pak er dus.... En wie „drie" in
typt krijgt een goedkeurend „goedzo" te lezen.
Geen drie? Dan wordt de computer niet boos. maar
komt op de proppen met een minzaam: „Zullen we
het nog een keertje proberen
Het zijn maar enkele voorbeelden van educatieve
software. Het ene pakket stelt de leerling in staat
voor transportondernemer te spelen, het andere om
zich helicopterpiloot of ontdekkingsreiziger te wanen.
De grootste kracht van educatieve software is dat het
de computer omtovert tot een heel bijzondere leer
omgeving. Een omgeving waarin het kinde. meestal
samen met anderen op een spannende en intrigeren
de manier kan spelen, ontdekken en ook of mis
schien wel juist leren.
gend jaar de educatieve
software ook via de boek
handel gaan verkopen.
Scholen
De uitgeverijen die zich be
zig houden met het ontwik
kelen van educatieve soft
ware maken een strak on
derscheid tussen de thuis
markt en de schoolmarkt.
De programma's die zij
voor basis- en voortgezet
onderwijs hebben gemaakt
en in ontwikkeling hebben,
moeten veel nauwer aan
sluiten bij de op school ge
hanteerde methodes. De
voor het onderwijs ontwik
kelde software heeft ook
veel meer het karakter van
een lesmethode dan van
een incidenteel leerpro
gramma.
Het ontwikkelen en verko
pen van software voor
scholen blijkt uitgeverijen
overigens heel wat meer
hoofdbrekens te kosten dan
de educatieve programma's
voor thuis. „De school
markt is veel moeilijker om
op in te spelen dan de
thuismarkt", zegt Gerard
Hellwich van Wolters-
Noordhoff. De heer Th.
Wagenvoorde van uitgeve
rij Stenfert: „De school rea
geert uiterst chaotisch. Het
komt maar al te vaak voor
dat scholen een computer
kopen en zich dan eens
gaan afvragen wat ze er ei
genlijk mee willen gaan
doen. Wij getroosten ons
steeds weer grote moeite
onderwijzers ervan te over
tuigen dat ze eerst moeten
weten welke plaats ze die
computer op hun school
willen geven, dat ze daarna
software kopen en dan pas
een computer aanschaffen".
Lesmethodes
Grote aantallen verschil
lende lesmethodes en een
diversiteit van de door
scholen aangeschafte com
puters zorgen er verder
voor dat de schoolmarkt
voor uitgevers bepaald niet
eenvoudig te bespelen is.
„Ik verwacht", zegt Wagen
voorde, „dat de thuismarkt
veel sneller zal groeien dan
de schoolmarkt. Kinderen
brengen de computer mee
naar school in plaats van er
op school kennis mee te
maken. Dat zou veel beter
andersom kunnen zijn".
KLAAS GOINGA
ROTTERDAM Heel Rotterdam-Zuid, Rotterdam-West en de ge
meenten Schiedam en Vlaardingen zijn gistermiddag urenlang ver
stoken geweest van water, doordat een hoofdtransportleiding van de
Rotterdamse drinkwaterleiding knapte. Door de manshoge buis
loopt het drinkwater van het produktiebedrijf op de Berenplaat naar
de stad. De leiding begaf het op de Albrandswaardsedijk in het dorp
Poortugaal, waar tientallen huizen onder water liepen. Hoe de lei
ding kon knappen is nog niet bekend. De bewoners van de onderge
lopen huizen zullen hun schadeclaims moeten indienen bij de Rot
terdamse Drinkwaterleiding. De meeste verzekeringen dekken een
dergelijke schade namelijk niet.
Op de dijk waar de lei
ding knapte, zakte een
wagen weg in het daar
door ontstane gat in het
wegdek. Met een takel
wagen wordt het vervoe
rmiddel weer op het droge
gesleept. De bewoners
van de ondergelopen hui
zen gaan uit alle macht
het water te lijf. terwijl de
tuinbezitter, staande op
een verhoging zich op het
hoofd krabt, omdat hij
zich realiseert dat hij
geen laarzen aan heeft.
Kadar
voorstander
interduitse
dialoog
PARIJS De Hongaarse par
tijleider Janos Kadar heeft
zich tijdens zijn bezoek aan
Frankijk een duidelijk voor
stander getoond van voortzet
ting van de dialoog tussen de
beide Duitse staten ondanks
het afgezegde bezoek
tijleider Honecker a;
„Ik ken de leiders van beide
landen", aldus Kadar die hier
aan toevoegde dat het afzeg
gen van Honeckers bezoek
„maar een kant van de zaak
is". Kadar toonde zich „tevre
den" over zijn besprekingen
met Mitterrand. Men is het
over nogal wat eens geworden,
aldus Mitterrand. Beide landen
kunnen hun samenwerking
voor de vrede nog op vele ni
veaus ontwikkelen volgens de
president.
UTRECHT Elk jaar stei
in Nederland 1.700
door overmatig drankgebi
Dagelijks worden 27 mi
in ziekenhuizen of inrit
gen opgenomen met kla
die verband houden met
hol. Elke drie dagen vallen
het verkeer twee doden.
Algemene Nederlai
Drankbestrijdings Organi;
(ANDO) publiceerde de
bij het begin van de actie
weinig alcohol kan te
zijn". De ANDO heeft o'
in de treinen van de NS
kers geplakt met deze t
De situatie onder de jeugt
ernstiger dan ooit tevoi
Vijftien procent
tienjarigen con
week meer dan twintig
1SHIIS
en vo
isiede
it Rei
irjcratist
•n Iter
•hi cele
'hfe ona
>ng1
gzaarc
in wlver
is zoeks
ijl -ris i:
itand
gUi
alcoholhoudende drank.
Weghalen
kruisraketten Jy
niet langer i.
voorwaarde DT
wapenoverlegN s/
ifeonne
fcxege:
WASHINGTON De Bende
sische president en partiftf dat
der Tsjernenko meent dal aties
VS de betrekkingen met ]jn£
Sovjet-Unie kunnen verbei r(j
ren door blijk te geven v
interesse in het bereiken vf_,
een akkoord over tenmirl
een groot wapenbeheersin
vraagstuk. Bovenaan st ePfn
het voorkomen van de mirrijdii
tarusering van de ruin Mart
Dat heeft Tsjernenko gez itieke
in een vraaggesprek met
Washington Post. Voor
eerst werd het weghalen
de Amerikaanse mitfdell
ge-afstandsraketten i
meer als voorwaarde
noemd voor hervatting
het overleg. Tsjernenko
het verder te betreuren
Revi
voids
elijk<
legi
rden
Duar
zich sinds de ontmoe^ntie.
Grom yko/Reagan geen
ziging in de Amerikaanse
litiek heeft voorgedaan.
gelei
ilaarc
lisch"
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De Rijks
voorlichtingsdienst (RVD)
is geen propagandamachi
ne en moet dat ook niet
worden. Evenmin moet
het als een public-rela
tions bureau het rege
ringsbeleid verfraaien, of
het imago van ministers
verbeteren. Premier Lub
bers zei gisteren tijdens
het kamerdebat over de
begroting Algemene Za
ken het hierover volko
men eens te zijn met het
PvdA-Kamerlid Albers.
RVD feiten zou hebben ver
draaid toen zij onlangs het be
richt ontkende dat de minis
terssalarissen fors omhoog
zouden gaan. De premiér toon
de zich voorts niet bereid de
de dienst op te dragen om,
naast voorlichting over het re
geringsstandpunt. ook infor
matie te geven over de stand
punten van de kamerfracties.
„Het voegt niets toe aan de
verduidelijking
ringsbeleid", liet hij de
gisteren weten.
De PvdA-fractie had Lub
gevraagd om naast het
ringsbeleid. ook informati
geven over de minderhi
standpunten in de Kamer,
zouden bijvoorbeeld
worden verduidelijkt
RVD-lesbrieven voor
derwijs. Volgens de pi
zouden dan ook de regel
fracties daar aanspraal
kunnen maken, omdat
standpunten lang niet
overeenkomen met die
het kabinet.
r nge?,
ÏÏ'SK
k trnri
\rt'M SrEVEJMAOtti
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Het beleid
dat minister Rietkerk
(Binnenlandse Zaken) tot
nu toe gevoerd heeft en
dat gisteren ter discussie
stond bij de behandeling
van zijn begroting, is op
niet malse kritiek in de
Tweede Kamer gestuit
De minister antwoordt
vandaag.
De pogingen de bureaucratie
terug te dringen door vaart te
zetten achter de decentralisa
tie (het overhevelen van taken
naar gemeente en provincie)
en de privatisering (het over
hevelen van overheidstaken
naar het bedrijfsleven) zijn
nog zonder aanwijsbaar resul
taat gebleven. „Het heilig vuur
ontbreekt", constateerde de
VVD'er Nijhuis, partijgenoot
Om Rietkerk wat de privatise
ring aangaat een duwtje in de
gewenste richting te geven,
kwam Nijhuis met een motie
de Rijks Psychologische Dienst
in Den Haag te privatiseren
Zorgen had ook de CDA'er
Faber, die gewag maakte van
de groeiende afstand tussen de
burger en de rijksoverheid
Een afstand die volgens hem
zo groot dreigt te worden, „dat
de steun van de burgers voor
ons politiek systeem steeds
verder zal afnemen" Dat
vreet aan de wortels van de
democratie, meende hij, „en
een oplossing hiervoor behoort
de hoogste prioriteit te heb
ben".
Hummel (PvdA) kwalificeerde
het beleid van Rietkerk als
„mager", temeer omdat
rijk de decentralisatie gebi
om eigen problemen
wentelen op gemeenten
provincies. Evenals de wc
voerders van andere fra
bepleitte hij een betere
rering van wethouders,
kerk heeft laten
geen geld voor te hebben
dat de Kamer niet akko<
gegaan met zijn
vergoeding voor raadslede
statenleden met tien prcx
verlagen; met dat geld fc
een verhoging van de
derssalarissen willen beta
