Vluchtelingen in ambassade zetten
Duits-Duitse betrekkingen op spel
Beatrix geeft tienduizend
tulpen aan Kopenhagen
Thatcher geeft niet
op tegen Scargill
Strijdende
partijen
in Salvador gaan
onderhandelen
Nog drie Nederlanders willen
top Mount Everest bereiken
NAflüITENLAND
£eidóc Gouaant
WOENSDAG 10 OKTOBER 1984 PAGINA 11
EIDERS SOLIDARITEIT
ESCHULDIGDVAN
IIL J OENENDIEFSTAL
ARSCHAU De Poolse regering heeft gisteren
n proces aangekondigd tegen twee voormalige
iders van de verboden vakbond Solidariteit. De
-jarige Jozef Pinior en de 34-jarige Piotr Bed-
irz worden ervan beschuldigd tachtig miljoen
)ty's (ruim een half miljoen gulden) uit een
ids van de vakbond te hebben gestolen. Pinior
Bednarz zouden in december 1981, kort voor de
kondiging van de staat van beleg, het geld heb-
>n opgenomen van een rekening van Solidariteit,
et geld zou volgens vakbondsleden voor werk-
amheden van de bond gebruikt zijn. Pinior en
idnarz, die in een ziekenhuis ligt na een misluk-
zelfmoordpoging, zien in hun aanhouding een
ovocatie. De leden van de bond zeggen geen
nspraak op het geld te maken.
Belgische mijn bij
Winterslag
gaat dicht
BRUSSEL De directie
van de Kempische Steen
koolmijnen heeft gisteren
bekend gemaakt dat de
mijn in Winterslag geslo
ten zal worden. Daarvoor
is een periode van drie
jaar uitgetrokken. Door
deze operatie gaan 2500
banen verloren.
De vakbonden zijn niet
bereid over sluiting van de
mijn in Winterslag met de
directie te onderhandelen.
Zij overwegen stakingsac-
zegt Israël
hulp toe
WASHING
TON De
Amerikaanse
president
Reagan heeft
extra hulp
toegezegd bij
het oplossen
van de eco
nomische
crisis in Is
raël. Hij deed
deze belofte
gisteren tij
dens een on
derhoud met
premier Pe
res.
Filmloze
fotocamera
In Keulen is vanmorgen de
Photokina geopend, de werel-
bekende beurs waarop elke
twee jaar de nieuwste snufjes
op het terrein van de fotografie
worden gepresenteerd. Een
van de nieuwe vindingen is
deze filmloze foto-camera uit
Japan. Met het toestel kunnen
per seconde zeven opnamen
worden gemaakt, die op een
magneetschijf worden vastge
legd. Met behulp van afspeel
apparatuur kunnen de foto's
worden getoond op een spe
ciale tv, die na een druk op
een knop binnen een paar se
conde een foto produceert.
MEXICO-STAD De beweging heeft het voor-
Salvadoraanse guerrilla- stel van president José
Napoleon Duarte aan-
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
)NN Nee, ze hadden
en zin om mee te fees-
n. Terwijl de DDR met
ote parades en massa-
ijeenkomsten zijn 35-ja-
bestaansfeest vierde,
bben ongeveer 140
istduitse burgers hun
ivlucht gezocht in de
ibassade van West-
uitsland in Praag. Zij
lien Erich Honecker's
jilerende arbeiders- en
erenstaat hoe dan ook
orgoed de rug toekeren.
vlucht van de groep
eft Bonn en Oost-Ber-
n in een zeer moeilijk
rket gebracht. Het
van beide kanten
terst behoedzaam ma-
jeuvreren om de kwestie
inder al te grote kleer-
heuren voor de Duits-
Duitse betrekkingen op
i lossen.
r is grote politiek en er is
leine politiek. Het schetsen
van de lijnen voor de grote po
litiek, zo heeft Erich Honecker
de afgelopen weken weer eens
gemerkt, geschiedt in Moskou.
Zijn wens om naar de Bonds
republiek te reizen werd in
het Kremlin met een uitdruk
kelijk „njet" ontvangen. Op
het gebied van de kleine poli
tiek is Honeckers speelruimte
groter.
Waar het er om gaat humani
taire kwesties op te lossen heb
ben beide Duitslanden een
pragmatische, nuchtere, vorm
van samenwerking ontwik
keld. Een samenwerking die
van Westduitse kant steeds ge
paard gaat met een flinke
greep in de schatkist. Want de
DDR laat Bonn stevig betalen
voor verlichtingen op het
menselijk vlak. De vroegere
minister voor Duits-Duitse Be
trekkingen, Rainer Barzel, be
schreef de gegroeide praktijk
ooit als „Kasse fiir Hoffnung",
oftewel „Geld voor hoop".
Begin dit jaar besloot Honec
ker iets te doen aan de berg
verzoeken het land te mogen
verlaten. Ongeveer 30.000
DDR-burgers kregen in het
eerste kwartaal het begeerde
visum voor de Bondsrepu
bliek. Daarna ging de deur
weer terug op een kier. Tege
lijkertijd werden veel strenge
re maatstaven aangelegd voor
een vertrek naar het Westen.
De groep mensen die vanwege
het „landsbelang" hoe dan ook
in de DDR moet blijven werd
belangrijk uitgebreid.
Ontslag
Waarschijnlijk niet ten on
rechte is daarom in Oost-
Duitsland de vrees gegroeid,
dat het steeds moeilijker wordt
het land te verlaten door de
officiële weg te bewandelen.
Want voor wie te kennen
heeft gegeven weg te willen,
wordt het leven er niet pretti
ger op. Vrijwel onmiddellijk
volgt ontslag of degradatie en
de kinderen op school worden
uit hun jeugdorganisaties ge
stoten.
En wie weet, misschien moet
wel jaren op het visum ge
wacht worden. Misschien
komt het nooit. Tegen die ach
tergrond wordt het aantrekke
lijk met het hele gezin de trein
naar Praag te nemen, de West
duitse ambassade binnen te
stappen en te zeggen: Wij gaan
hier niet weg voor- we de ga
rantie krijgen dat we naar de
Bondsrepubliek kunnen.
Naar Tsjechoslowakije reizen
is gemakkelijk voor de bewo
ners van Oost-Duitsland. Het
is het enige Oostblokland waar
DDR-burgers geen visum voor
hoeven te hebben. Maar na de
run op de Westduitse ambassa
de in Praag zijn volgens Tsje
chische toeristen, die vanuit
Oost-Duitsland naar huis te
rugkeerden, weer strenge con
troles uitgevoerd aan de gren
zen van de DDR en Tsjecho
slowakije. Veel Oostduitse bur
gers zijn door de grenspolitie
teruggestuurd.
Pijnlijk
Voor de DDR is het uiterst
pijnlijk dat de ambassade in
Praag zo tjokvol zit. Pijnlijk
omdat een groot deel van het
land via de Westduitse televi
sie uitgebreid over de gang
van zaken geïnformeerd
wordt. De Oostduitse media
hebben tot nu toe nog geen
melding gemaakt van de run
op de ambassade.
Zowel voor Bonn als voor
Oost-Berlijn ié het een ernstige
tegenslag dat de „bezetting"
van de ambassade is uitgelekt.
De publiciteit maakt een rege
ling een stuk moeilijker. Als
Honecker toegeeft erkent hij
voor het front van de wereld
en van zijn eigen burgers dat
deze acties succes kunnen heb
ben en moet voor herhaling in
Praag en andere hoofdsteden
in het Oostblok gevreesd wor-
Honecker vindt dat hij al ver
gegaan is door in het voorjaar
in een soortgelijk geval geheel
aan de Westduitse wensen te
gemoet te komen. Ook toen
was het een pijnlijke kwestie
voor de autoriteiten in Oost-
-Berlijn, want onder de vluch
telingen in de Praagse ambas
sade bevond zich Ingrid Berg,
de nicht van de tweede man in
de partij-hiërarchie: minister-
-president Willi Stoph.
De DDR is er na het geval-
-Berg waarschijnlijk van uit
gegaan dat Bonn in Praag de
zelfde maatregelen zou nemen
als in Oost-Berlijn. Daar heeft
Bonn zijn Permanente Verte
genwoordiging, na herhaalde
toeloop van vluchtelingen,
verbouwd. Bezoekers kunnen
de vertegenwoordiging nu al
leen nog bereiken via een
soort corridor, waarin ze ge
controleerd worden.
De Praagse ambassade, die in
een oud paleis is onderge
bracht, leent zich echter nau
welijks voor een dergelijke
vertimmering. Bovendien
heeft Bonn en dat is na
tuurlijk begrijpelijk er gro
te moeite mee de toegankelijk
heid van zijn ambassades te
verminderen. Elk land hecht
aan een ongehinderde en vrije
entree van zijn buitenlandse
vertegenwoordigingen.
Ook de grote hoeveelheden
harde marken, die Bonn onge
twijfeld aangeboden heeft,
hebben de DDR nog niet kun
nen vermurwen de Praagse
vluchtelingen te laten gaan
Oost-Berlijn heeft uitsluitend
willen garanderen dat de
vluchtelingen na terugkeer in
de DDR niet gestraft zullen
worden. Dat is voor Bonn te
weinig. Voor een vertrek uit
de DDR komen de vluchtelin
gen dan waarschijnlijk nooit
meer in aanmerking. Dat be
seffen ook de mensen in de
ambassade terdege.
Melaatsen
Bonn kan een dergelijke groep
vastbesloten vluchtelingen, die
alle schepen achter zich ver
brand heeft, niet terug sturen
naar een land dat hen welis
waar strafvrijheid heeft be
loofd, maar hen verder waar
schijnlijk als melaatsen zal be
handelen. Wellicht dat er al
weken of nog langer tussen de
beide Duitslanden wordt on
derhandeld over de situatie.
De vluchtelingen zijn immers
mondjesmaat de ambassade
binnengekomen en er was al
een hele groep verzameld toen
het nieuws uitlekte. Dat te
kent de moeilijke situatie. Als
Oost-Berlijn al bereid is toe te
geven, zal het dat alleen doen
als Bonn veel betaalt en bo
vendien de spijkerharde ga
rantie afgeeft dat zijn ambas
sades in het Oostblok niet lan
ger als vluchtheuvel voor
Oostduitse burgers zullen fun-
tART VOS ALS EERSTE OP „DAK VAN DE AARDE"
EN HAAG Drie le-
fn van de Nederlandse
Everest-expeditie,
nleider Han Timmer
j, camera-vrouw Maris-
Mourik (26) en Ed-
Ofner (25) zullen
r deze week een po-
j doen om als tweede,
Irde en vierde Nederlan-
r de top te bereiken van
l hoogste berg ter we
reld. Afgelopen maandag
slaagde de 32-jarige Bart
Vos er in om als eerste
Nederlahder de 8.848 me
ter hoge Mount Everest te
bedwingen.
Door een communicatiestoor
nis was gisteren aanvankelijk
vanuit Nepal gemeld, dat de
poging van Vos was mislukt.
Later werd bekend dat hij
toch de top had gehaald en on
geveer vijf minuten op het
rt Vos, Nederlands enige professionele bergbeklimmer en de
rste Nederlander op de top van de Mount Everest.
„dak van de aarde" heeft ge
staan. Hij heeft daar echter
geen vlag kunnen planten.
Evenmin heeft hij foto's geno
men: ongeveer 100 meter on
der de top heeft hij zijn zuur-
stofflessen en camera achter
moeten laten. Mariska Mourik
en een Nepalese gids, die met
Vos mee waren geklommen,
hadden hun aanval zo'n 300
meter onder de top moeten op
geven wegens zuurstofgebrek.
Bij een poging van een Austra
lische expeditie de Mount Eve
rest via de moeilijke noordelij
ke route te beklimmen (de Ne
derlanders volgens de zuidelij
ke route) zijn twee expeditiele
den om het leven gekomen.
De expeditie staat onder lei
ding van Peter Hillary, zoon
van Sir Edmund Hillary, die
in 1953 als eerste 's werelds
hoogste top wist te bedwingen.
Twee Spaanse bergbeklim
mers zijn er vorige week in
geslaagd de 8091 meter hoge
Himalaya-top Annapurna-I te
bereiken. Deze op tien na
hoogste berg ter wereld werd
bedwongen via de moeilijke
zuidelijke route. De twee
maakten geen gebruik van
zuurstof, helpers of van te vo
ren ingerichte kampen.
taliaanse twaalf jaar door familie opgesloten
LISTENA Een thans
J 2-jarige vrouw heeft twaalf
laar gevangen gezeten in een
merig keldertje in de Zuidi-
aliaanse plaats Polistena in
Ie provincie Calabrië, voor-
lat zij het afgelopen week-
ïinde door de politie werd
JMoNvrijd. Ze was er opgesloten
ioor inmiddels aangehouden
amilieleden.
)e vrouw, Stella Lamanna,
heeft steeds geprobeerd de
aandacht van de omgeving te
trekken door briefjes naar
buiten te gooien. Niemand
stak echter een vinger uit.
„Het hele dorp moet er van
hebben geweten", aldus een
agent. „Alleen wij wisten van
niets".
In een aantal gebieden in Ca
labrië is het vrouwen ook
thans niet toegestaan in het
openbaar een man aan te
spreken. Men vermoedt dat
Stella Lemanna op 20-jarige
leeftijd verliefd is geworden
en daar 12 jaar lang voor
heeft moeten boeten.
De familieleden hebben de
beschuldigingen van de hand
gewezen. „Stella wilde zelf
het huis niet uit", zo luidt
hun verweer.
Beatrix en Claus krijgen van een Deense majoor uitleg over de zeventiende-eeuwse fortificatie Kastellet bij Kopenhagen.
In de Kastellet, dat door Nederlanders werd gebouwd, wonen nu nog soldaten met hun gezinnen.
De molen was indertijd nodig om meel te maken voor de manschappen.
KOPENHAGEN Ko
ningin Beatrix en Prins
Claus zijn vanmorgen van
hun staatsbezoek aan De
nemarken teruggekeerd.
Op de laatste avond van
hun staatsbezoek aan De
nemarken hebben zij, als
dankbetuiging aan het
Deense koninklijk paar
een voorstelling aangebo
den van het middeleeuw
se muziektheater „Las
Cantigas de Santa Maria"
uit de dertiende eeuw.
Deze produktie van het Hol
land Festival Oude Muziek be
leefde onlangs in Utrecht ne
gen uitverkochte voorstellin
gen. De Cantigas gaan over de
Maria-verering.
Gisteren heeft de koningin
tienduizend tulpen geschon
ken aan de stad Kopenhagen
met de bedoeling dat de bloe
men in de stad worden ge
plant. De burgemeester van
Kopenhagen kreeg een zil
veren tulp met inscriptie. Op
een receptie zei de koningin
dat jiet Florentijnse stadhuis
van de stad al jarenlang een
van de favoriete plekken van
de stad is. „Ik kom hier al
sinds ik een klein meisje was",
aldus Beatrix. Naar aanleiding
van de reacties die de toe
spraak van koningin Beatrix
op maandagavond losmaakte
zei minister van den Broek
die het hele bezoek heeft mee
gemaakt dat deze geen kri
tiek was op de Denen, maar
een aanmoediging. In haar
toespraak tijdens het staats
banket riep de koningin Dene
marken op niet zo langs de
kant te blijven staan en zich
net als Nederland meer in te
zetten voor de integratie van
Europa. In een gesprek met
zijn Deense collega Ellemann-
Jensen heeft Van den Broek
een toelichting gegeven op de
rede van de koningin. Van
den Broek heeft zijn collega
duidelijk gemaakt dat Dene
marken en Nederland gebaat
zijn bij een sterke Europese
Gemeenschap. „Ik waardeer
het zeer in onze koningin dat
ze aan dergelijke redevoerin
gen echt inhoud geeft en zo
verder gaat dan de gebruikelij
ke plichtplegingen", aldus Van
den Broek.
WIM
vaard om op 15 oktober
vredesbesprekingen te be
ginnen. Dat staat in een
verklaring die het Natio
nale Bevrijdingsfront Fa-
rabundo Marti (FMLN) en
het Revolutionair Demo
cratisch Front (FDR) gis
teren in Mexico hebben
uitgegeven. De kansen op
een vreedzame beëindi
ging van de vijf jaar oude
burgeroorlog in El Salva
dor zijn hiermee zeer
groot geworden.
In hun verklaring zeggen de
verzetsleiders dat ze streven
naar een politieke oplossing
van de oorlog in El Salvador.
Ze onderstrepen dat ze die
wens eerder kenbaar hebben
gemaakt en dat de bevolking
en de internationale gemeen
schap op een dergelijke op
lossing aandringen.
Het Salvadoraanse verzet
heeft verder laten weten, dat
de Colombiaanse president
Betancur als bemiddelaar
moet optreden tijdens het
vredesoverleg. Volgens het
verzet zou Betancur zich
hiertoe al bereid hebben ver
klaard.
In de verklaring van de ver
zetsbeweging staat verder
dat president Duarte zijn
vredesvoorstel heeft gedaan,
naar aanleiding van een ver
zoek hiertoe van de Salvado
raanse aartsbisschop, Rivero
y Damas. Deze had in mei in
een brief aan Durate aange
drongen op een dialoog. Deze
oproep is, volgens het verzet,
door de Amerikaanse domi
nee Jesse Jackson herhaald
toen hij in juni een bezoek
bracht aan de Salvadoraanse
president.
De Verenigde Staten zijn te
vreden over het „verreiken
de en moedige" voorstel, dat
president Duarte afgelopen
maandag heeft gedaan. Vol
gens de regering-Reagan is
hiermee een grote stap ge
daan op weg naar vrede in
Midden-Amerika.
In El Salvador zelf sprak
aartsbisschop Rivera y Da
mas maandag al zijn tevre
denheid uit over het voor
stel. Dinsdag prees ook de di
recteur van het invloedrijke
nationale vereniging van
particuliere bedrijven in El
Salvador (ANEP), Vincente
Maldongo, het initiatief van
Duarte. Verder toonden alle
politieke partijen, met uit
zondering van de extreem
rechtse Arena-partij, hun in
stemming met het vredes
voorstel. De leider van de
Arena-partij, D'Aubuisson,
sprak van „een politieke
show, een farce, en een pro
pagandastunt waaraan presi
dent Duarte zich altijd schul
dig maakt".
Nederland verleent
asiel aan tien
Salvadoraanse
vakbondsleden
DEN HAAG Nederland
heeft tien Salvadoraanse
vakbondsleden politiek
asiel verleend. Zij zullen
binnenkort met hun gezin
nen naar Nederland ko
men. Hun komst hangt al
leen nog af van de toe
stemming van de Salvado
raanse regering.
Dit heeft de Nederlandse
ambassadeur in de Costari-
caanse hoofdstad San José,
Jan Willem Bertens, giste
ren meegedeeld. De Salva-
doranen zijn lid van de
vakbond van elektrici-
teitswerkers Stecel. Zij
werden op 22 augustus
1980 gevangen genomen
toen er in El Salvador sta
kingen aan de gang wa
ren. Afgelopen maandag
zijn de tien vakbondsleden
in vrijheid gesteld.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Op het con
servatieve partijcongres in
Brighton heeft de Britse
regering gisteren beloofd,
dat zij nooit zal zwichten
voor Arthur Scargill en
zijn mijnwerkersbond. Dat
was de boodschap waar
mee deze jaarvergadering
geopend werd.
Minister van Energie Peter
Walker noemde Scargill „een
trouwe marxist, die onze Brit
se levenswijze bedreigt". Wal
ker zei ook dat de regering-
Thatcher niet zal dulden dat
Scargill in zijn marxistische
kruistocht om de gekozen be
windslieden ten val te bren
gen, van de Britse mijnwer
kers kanonnenvlees maakt.
De minister van Binnenlandse
Zaken en Justitie Leon Brittan
heeft Cargill ervoor gewaar
schuwd, dat de Britse politie
de strijd niet zal opgeven.
Wanneer de mannen van de
wet soms hardhandig optreden
tegen postende stakers, dan is
dat te wijten aan het feit dat
„Scargills bandieten" (zoals de
regering deze stakersposten
noemt) hen uitdagen.
Minister Brittan beloofde
nieuwe financiële maatrege
len, die het voor de politie mo
gelijk zullen maken om tegen
de stakersposten op te treden,
zolang de actie van de mijn
werkers duurt. Diverse spre
kers noemden Scargill gisteren
een gevaarlijke demagoog. Zij
zeiden dat zijn stakersposten
vaak dezelfde tactiek gebruik
ten als Hitlers bruinhemdep in
de jaren dertig. Scargill moet
vandaag in Londen opnieuw
voor het hoog gerechtshof ver
schijnen. Als hij weer niet
komt of zich niet laat verte
genwoordigen, kunnen zijn
bond en hij zware boetes krij
gen.
