TV-debat is
laatste kans
voor Mondale
ijn-Schelde poetste
zijn eigen image voor
fusie met Verolme op
Meningsverschillen gerezen over
levensvatbaarheid Verolme-werf
Overheidstekort in Miljoenen
nota wqrdt verkeerd belicht
575.-
CcidócSouocuxt
n Thijn:
-besluit is
nacceptabeP
ssSid&A
efficiency i
beurs84
jtlml7oktoberl
DREES JR. OP SYMPOSIUM:
rurmtOgr
^aginaM n en land /buitenland
vrijdag 5 oktober 1984 pagina 13
STERDAM Burgemees-
Van Thijn acht het besluit
de afdeling Amsterdam
de Nederlandse Politie
om geen ME-werk meer
jen als daardoor het gewo-
verk in gedrag komt, „on-
ptabel". Alleen het hoofd
de politie, de burgemees-
bepaalt waar en wanneei
v/ordt ingezet, aldus giste-
de woordvoerder van Van
n. Van Thijn heeft echter
begrip voor „noodkreet"
zijn politiemensen. Ook
zitter Van der Linden van
Jederlandse Politie Bond
het besluit van de Am
lamse afdeling onaan
dbaar. „De politie mag
zelf uitmaken welke ta-
zij wel en niet doet. Dat i;
zaak van het bevoegde ge-
(verleden baby
tl geen kans"
[TERSWIJK Een on-
van de Geneeskundi-
nspectie heeft uitgewezen,
le baby die op 24 augustus
iet ziekenhuis in Winter-
werd geboren en die twee
n later in het Sint Rad-
Iziekenhuis in Nijmegen
leed. niet levensvatbaar
Het kind kwam ter we-
ria een zwangerschap van
ireken en twee dagen, en
als zodanig geen enkele
nskans. Dit heeft het zie-
gisteren meegedeeld.
0 wijst extra
suinigingen af
KERK De algemene
jadering van de CFO, de
V-bond van ambtenaren en
idvolgers, heeft gisteren in
lerk de extra bezuinigin-
op de arbeidsvoorwaarden
ambtenaren en trendvol-
1 opnieuw principieel afge-
Het kabinet werd ge-
ist verweten. Met betrek-
g tot de arbeidstijdverkor-
stelde de algemene verga
ng vast dat ook daarin de
'rheid steeds meer achter-
ft bij de ontwikkelingen in
imarktsector. De overheid,
ineen t ze, schermt met een
bezetting van honderd pro-
t en poogt daarmee het Ne-
landse volk duidelijk te
ken dat het voorzieningen-
eau in stand kan worden
buden.
Ioord-Holland
ilmeer politie
kustplaatsen
lARLEM Er moet meer
fspolitie komen in de
ird-Hollandse gemeenten
gen, Schoorl en Egmond.
vindt de commissaris De
van Noord-Holland. Hij
bij minister Korthals Altes
Justitie ook aandringen op
andere toewijzing van
spolitiegroepen, die niet al-
1 gebaseerd is op het aantal
iners, zoals tot nu toe het
iciencj
en?fi^.Van'°-17uur
en 16 okt. van 10-21 uur i
te«J. en zond. gesloten 1
Bsterdam i
iT5" Bttóencv Beurs
n20.541A4U.tst608j
rhtmgen 02^"^
(Van onze correspondent Mare
de Koninck)
WASHINGTON Naar
schatting meer dan 100
miljoen van de in totaal
240 miljoen Amerikanen
zullen komende zondaga
vond (maandagochtend
twee uur Nederlandse
tijd) kijken naar het eerste
televisiedebat tussen pre
sident Ronald Reagan en
diens uitdager bij de ko
mende verkiezingen, Wal
ter Mondale. Een tweede
en laatste tv-debat volgt
over twee weken. Het de
bat van zondagavond zal
door de BBC I maandag
ochtend van 9.00 tot 10.50
uur worden uitgezonden.
De discussie van morgenavond
wordt de eerste rechtstreekse
confrontatie tussen president
Reagan en de presidentskandi
daat van de Democratische
Partij, Mondale. Tot dusver
hebben beiden elkaar alleen
maar op meestal zeer grote af
stand bevochten tijdens cam
pagne-evenementen. De presi
dentsverkiezingen zijn op 6
november aanstaande.
Voor Walter Mondale wordt
het eerste televisiedebat een
laatste kans(je) om zijn enorme
populariteitsachterstand op zit
tend president Reagan te over
bruggen. Als hij er nu niet in
slaagt om miljoenen naar
Reagan neigende Amerikanen
op andere gedachten te bren
gen, dan zal het tweede debat
van 21 oktober heleméal te
laat komen.
Alle opiniepeilingen voorzien'
voor Reagan een in de Ameri
kaanse politieke geschiedenis
zelden vertoond kiezersover-
wicht van 15 tot wel 30 pro
cent over Mondale. In alle 50
Amerikaanse deelstaten, ook
in traditionale bolwerken van
de Democratische Partij, ligt
Reagan voor.
Toch realiseert men zich ook
in de „herverkiezingsstaf" van
de president dat negentig mi
nuten televisie in aanleg meer
af kunnen breken dan vier
jaar in het Witte Huis hebben
opgebouwd. Voor beide man
nen is de uitzending van mor
genavond dan ook van politiek
levensbelang.
De voorbereiding is er ook wel
naar geweest. Een groot deel
van de aflopende week heb
ben de twee kandidaten geoe
fend. Reagan in de videozaal
van het Witte Huis, met zijn
begrotingsdirecteur David
Stockman in de rol van Mon
dale. En Mondale in zijn huis
kamer in Minnesota met pro
fessor Michael Sovern van de
Columbia-University, die
Reagan speelde.
Lichaamstaal
In beide kampen heeft men
eindeloos bestudeerd hoe de
eigen en de tegenkandidaat
overkomen op de buis. Ook
Mondale, een man die zich
van nature meer op de inhoud
Walter Mondale
dan op de vorm van de dingen
toelegt, is er naar verluidt nu
van overtuigd dat in het tele-'
visietijdperk nu eenmaal feno
menen als „lichaamstaal" een
doorslaggevende rol kunnen
spelen in de strijd om de kie
zersgunst. President Reagan
heeft als oud-filmacteur altijd
al het belang van „cosmetica"
beseft. In de politiek doen in
drukken vaak meer ter zake
dan feiten.
Onthullend is het verloop van
de wekenlange onderhande
lingen tussen de Mondale-
-campagne en de Reagan-men-
sen over het punt hoe de
tv-debatten moeten worden
gehouden. Mondale, een wan
delende encyclopedie en een
flitsend discussieerder, eiste in
totaal zes debatten van een
uur, over zes verschillende on
derwerpen. Reagan, een aarze
lend spreker met geringe pa
rate kennis, gaf prompt het
populaire antwoord dat hij het
Amerikaanse publiek geen zes
lange uren vol zware politiek
wilde aandoen. Eigenlijk wilde
Reagap helemaal niet samen
met Mondale samen op de te
levisie, omdat de president
daarmee Mondale tot een veel
serieuzer tegenkandidaat zou
verheffen dan hij (Mondale)
zichzelf blijkens de opiniepei
lingen heeft kunnen maken.
Maar afzien van een debat zou
aan Mondale toch extra muni
tie verschaffen, zodat er ten
slotte een compromis kwam
dat voorziet in twee debatten.
In de onderhandelingen over
de details bleek de enigzins ge
hoorgestoorde Reagan een spe
ciale geluidsinstallatie op zijn
lessenaar te willen krijgen, ten
einde ervan verzekerd te zijn
de woorden van Mondale en
van de vier ondervragende
journalisten te kunnen ver
staan. Mondale sputterde te
gen. Als de president van de
Verenigde Staten een beetje
doof is, dan heeft het volk er
recht op dat ook te merken
aan bijvoorbeeld de hand die
Reagan soms achter het oor
moet houden. Het slotcompro-
mis werd: Oké, Reagan krijgt
zijn versterktje, maar het de
bat zal negentig in plaats van
zestig minuten duren.
De eerste confrontatie tussen
Reagan en Mondale zal over
binnenlandse politiek gaan.
Op 21 oktober wordt gediscus
sieerd over internationale
vraagstukken.
Mondale zal daarin proberen
om Reagan te kijk te zetten als
een man die weinig kennis
van zaken heeft, zijn verant
woordelijkheden (zoals voor
de slecht bewaakte Ameri
kaanse ambassade in Beiroet,
waarop onlangs opnieuw een
bomaanslag is gepleegd) ont
wijkt en die angstvallig ver
mijdt óm over zijn regeerplan
na 6 november te praten. Maar
Mondale zal eens temeer het
gevaar lopen de brenger van
sombere boodschappen te zijn,
terwijl Reagan de eer zal opei
sen voor het economische her
stel in de VS en de nationale
trots die veel Amerikanen
weer voelen.
Bovendien is Reagan, zoals
vier jaar geleden ook president
Carter in een eenmalig tv-de
bat heeft ontdekt, een „onmo
gelijke discussiepartner" van
wege zijn vermenging van
mistige feiten, anecdotes en
ontwapenende gebaren. „Als
Reagan geen al te grote blun
der maakt, staat de uitslag van
het debat eigenlijk allang vast
Mondale wint de discussie en
Reagan wint het publiek", al
dus een van zelfvertrouwen
glimmende adviseur van de
president.
I
B.J. Amesz.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het
scheepsbouwconcern
Rijn-Schelde (RS) heeft
in 1969, 1970 en 1971 zijn
financiële positie bewust
rooskleuriger voorge
steld dan zij was. Het
concern deed dit met het
oog op een door de over
heid gewenste fusie met
Verolme. De fusie van
beide concerns werd in
september 1971 een feit.
RS kreeg tweederde van
de aandelen van het
nieuwe bedrijf (RSV) en
Verolme de rest.
De gedragslijn van RS blijkt
uit notulen die de RSV-ka-
mercomissie bezit
deringen van de raad
commissarissen van het con
cern. Uit die stukken valt op
te maken dat de commissaris
sen bewust probeerden de
jaai cijfers van RS te beïn
vloeden om zo als concern
goed voor de dag te komen.
De inhoud van de notulen is
gisteren door het commissie
lid Van Dam openbaar ge
maakt tijdens een verhoor
van de accountant van RS,
Amesz. In het verhoor kwa
men met name de steeds stij
gende winsten van RS aan de
orde, die direct na de fusie
met Verolme daalden. De
RSV-commissie heeft bewij
zen dat de netto winsten bij
RS in 1969, 1970 en 1971 door
éénmalige meevallers wer
den beïnvloed terwijl verlie
zen die het concern leed on
voldoende werden gecom
penseerd.
Marineschepen
Onder druk van de commis
sie gaf Amesz toe dat RS in
1969 en 1970 jaarlijks vijf
miljoen gulden winst had ge
boekt op de bouw van onder
zeeërs voor de marine, die
pas in 1972 werden opgele
verd. De getuige zei dat dit
was gedaan omdat de boten
al voor 80 procent gereed wa
ren, zodat ook 80 procent van
de winst geboekt kon wor
den.
Amesz had er geen verkla
ring voor waarom de winsten
op beide schepen (begroot op
vijftien miljoen) alleen in
beide jaren waren geboekt en
niet in gelijke delen verdeeld
waren over de zes bouwjaren.
Ook wist hij niet te vertellen
waarom deze handelwijze
door RS niet ook bij andere
meerjarige orders was toege
past. De accountant had
evenmirf een verklaring voor
het feit dat RS de winsten die
voorzien werden bij de bouw
van twee fregatten, een order
die in 1970 werd binnenge
haald, gedeeltelijk in 1971
boekte. De rest van de winst
werd pas geboekt in 1976,
toen de order afgewerkt was.
Amesz gaf wel toe dat het
een gewoonte was dat bedrij
ven, voordat de Wet op de
jaarrekening in 1971 tot stand
kwam, winsten bewust laag
hielden omdat men het ach
terste van de tong niet wilde
laten zien. „Er werd ook be
wust naar bepaalde winsten
toegewerkt", aldus Amesz.
De accountant erkende dat er
binnen RS gewaakt werd'
voor een „verstoring van het
winstresultaat". De winst
moest en zou jaar op jaar toe-
Op directe vragen of er door
RS met de jaarcijfers is ge
knoeid ten behoeve van de
fusie met Verolme antwoord
de Amesz ontkennend. „Die
conclusie is onjuist. Fout. Ik
heb geen enkel bewijs dat de
De
parlementaire
enquête
commissie
hervatte
gisteren de
ondervragingen
over de RSV-
affaire.
cijfers onder invloed van de
fusie-onderhandelingen ston
den, nee", zo zei de man, die
de jaarverslagen van RS als
accountant goedkeurde.
Verliezen
Amesz had in zijn verhoor
ook geen verklaring voor het
feit dat pas in 1971 bleek dat
RS 76 miljoen gulden te wei
nig voor verliezen in vooraf
gaande jaren had geboekt.
Terwijl de accountant aan de
ene kant beweerde dat ver
liezen geboekt werden in het
jaar dat een order met verlies
tot stand kwam, zei hij dat
het bedrag van 76 miljoen
over meerdere jaren tot 1974
moest worden uitgesmeerd.
De accountant weersprak uit
latingen van regeringswaar
nemer Molkenboer dat RS bij
de fusie met Verolme verlie
zen tot 40 miljoen gulden ge
heim heeft gehouden. Vol
gens de accountant zijn bij de
onderhandelingen over de
verhoudingen tussen beide
fusiepartners alle tot 1 janau-
ri 1972 bekende verliezen
verrekend, evenals de wins
ten die voor die datum al ge
boekt waren op lopende or
ders.
De accountant betoogde wel
dat uit onderzoeken later is
gebleken dat RS tien miljoen
gulden méér verlies had ge
leden dan bij de fusie werd
aangenomen en Verolme vijf
miljoen méér. „Aan de fusie-
verhoudingen veranderde
dat echter niets", aldus
Amesz. Hij verklaarde in
1971 ingestemd te hebben
met het feit dat de waardebe
paling van beide concerns
voor de fusie plaatsvond op
basis van de dagwaarde van
de twee bedrijven, waarbij de
waarde van orders voor de
toekomst niet werd meegeno
men. Volgens Amesz was dit
ook niet mogelijk „aangezien
orderprognoses in de
scheepsbouw nooit uitko
men". De orderportefeuille
van Verolme was bij de fusie
veel beter dan die van RS.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Binnen
de parlementaire RSV-
enquêtecommssie zijn
meningsverschillen gere
zen over de beoordeling
van de positie van Cor-
nelis Verolme bij de fu
sie van zijn scheeps
bouwconcern met Rijn-
Schelde (RS) in 1971.
Sommige leden van de ka
mercommissie, waaronder
voorzitter Van Dijk (CDA),
zijn van mening dat Verol
me, als zijn concern zelfstan
dig was blijven bestaan,
schulden aan de overheid
veel sneller had kunnen af
betalen. Die schulden belie
pen 150 miljoen gulden ten
tijde van de fusie met RS.
Verolme betaalde zijn schul
den aan de overheid terug
via winstuitkeringen die hij
van RSV ontving. De uitke
ringen werden bepaald op
basis van een voor RS bere
kende winst van 26 miljoen
gulden per jaar. Dit bedrag
werd na de fusie jaarlijks met
tien procent verhoogd. Van
alle winsten die RSV boven
dat bedrag boekte, kreeg
Verolme 50 procent. De
schulden van Verolme aan
de staat werden met de fusie
RSV pas in juli 1975 defini
tief geregeld.
Uit het onderzoek van de
Kamercommissie is tot nu toe
gebleken dat RS vóór de fu
sie met Verolme bij lange na
geen winsten boekte van 26
miljoen gulden of meer. De
winsten lagen lager en wer
den bovendien door het con
cern door „kunstgrepen" ver
hoogd. Ook is naar voren ge
komen dat RS ten tijde van
de fusie verliezen van 40 mil
joen gulden verzweeg en dat
de order-portefeuille van
Verolme bij de fusie veel be
ter was dan die van RS.
Direct na de fusie bleken te
gen alle verwachtingen in de
1 RS niet te stij
gen maar eerst fors te dalen
om daarna langzaam weer
omhoog te gaan. Verolme
wist echter winsten tot 80
miljoen gulden per jaar voor
RSV te boeken.
Volgens enkele leden zou
Verolme na het afbetalen
van zijn schulden nu moge
lijk nog als zelfstandige on
derneming hebben bestaan.
Andere leden van de com
missie, waaronder mevrouw
Rempt (VVD), wijzen deze
mening radicaal af. Zij wijzen
erop dat Verolme begin 1970
in feite failliet was en alleen
door de fusie met RS gered
DEN HAAG Het kabi
net hanteert in de Miljoe
nennota ten onrechte de
term „keerpunt" voor de
daling van het overheids
tekort in verhouding tot
het nationaal inkomen in
1985. De cijfers zijn onze
ker, omdat ze afhankelijk
zijn van de conjunctuur
elders en maar ten dele
van beslissingen in Neder
land. Daarnaast is het on
zeker in hoeverre die be
slissingen ook zullen wor
den doorgevoerd.
Dr. W. Drees jr, tot vorig jaar
lid van de Algemene Reken
kamer, betoogde dit vandaag
De sterke gerichtheid op re
cente cijfers en op het tekort
in het lopende of volgende jaar
leidt tot een sterke nadruk op
uitgaven die op korte termijn
flexibel zijn. Dergelijke bezui
nigingen zijn labiel in die zin
dat een wetgever met andere
opvattingen ze onmiddellijk
weer ongedaan kan maken.
Dat komt niet alleen door die
flexibiliteit, maar ook omdat
gebrek aan geld meestal als ar
gumentatie wordt gegeven en
de motivering niet inhoudelijk
is, aldus Drees. In enkele ge
vallen, zoals bij uitstel van on
derhoud of andere noodzake
lijke uitgaven, leiden bezuini
gingen nu tot hogere uitgaven
straks.
VMM
44(\)
HfcT /WöMP0N(7É&WlJ1$..
Opkoopregeling melk
nog niet van kracht
DEN HAAG Het duurt nog
zeker twee weken voor de
melkopkoopregeling en de re
geling voor werknemers die
door de superheffing op melk
veehouderijen moeten afvloei
en, van kracht wordt. Belas
tingtechnische problemen
dwingen minister Braks van
Landbouw en Visserij tot
overleg met staatssecretaris
Koning van Financiën. Braks
heeft voor de jaren 1985 tot en
met 1986 150 miljoen gulden
beschikbaar. Het Landbouw
schap wil eerst zekerheid heb
ben dat de melkveehouders
die stoppen niet worden „weg-
ADVERTENTIE
Speciale najaars vakantieaanbieding
van Uw krant:
8 DAGEN
MALLORCA
Voor wie er dit najaar nog even tussenuit naar de
zon wil heeft Uw krant een leuke aanbieding:
Zondagmiddag 21 oktober a.a. vliegen we nl. van
Schiphol rechtstreeks naar Palma Mallorca. Daar
staat de bus klaar om U naar Uw hotel in het 8 km.
van het vliegveld gelegen El Arenal, de grootste
badplaats van het eiland te brengen. De 4 km.
lange boulevard van deze plaats bestaat uit een
breed trottoir met een groot aantal terassen, win
kels en uitgaansmogelijkheden. In een rustige,
boomrijke hotelwijk 700 m. van het strand en plm.
2000 m. van het drukke centrum kunt U in het
driesterren hotel COSMOPOLITAN naar keuze ver
blijven op basis van halfpension dan wel vol-
pension. Het fijne hotel heeft een uitstekende ser
vice en is slechts 5 etages hoog. Het beschikt over
2 liften, airconditioned restaurant/lounge en bar,
roomservice, babysit, een mooie lounge, gezellige
bar, groot zwembad met terras en ligstoelen en
een rond kinderzwembad.
De reissom bedraagt slechts 575.-
per persoon op basis van een 2-persoonskamer
met complete badkamer, telefoon en balkon- en
halfpension logies, ontbijt en diner met keuze
mogelijkheden). De toeslag voor volpension (dus
alle lunches) 30.- per persoon. Kinderkorting op
aanvraag.
In de reissom is mede begrepen de retourvlucht
Palma-Amsterdam (waarbij tijdens de vliegreis een
„lichte" maaltijd wordt geserveerd) - vrij vervoer
van 20 kg. bagage per persoon - luchthavenbelas
ting - vervoer vliegveld-hotel v.v. - gezamenlijk af
scheidsdiner bij candlelight en begeleiding door
een deskundige reisleiding.
Het ligt in de bedoeling zowel de heen- als terug
reis onder voorbehoud door de luchtvaartmij in
middagvluchten uit te voeren.
Gecombineerde reisverzekering 20.- per persoon
f5.- kosten. Annuleringsverzekering 3 1/2 van
de reissom 6.-kosten.
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nummer 070-190882
of persoonlijk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te
Den Haag.
(maandag t/m vrijdag van 9-16 uur),
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190882
