r
Mens heeft enorme macht
over eigen leven en dood
i
Journalisten in
conflict met FNV
Brooddieet helpt dikkerds
niet van problemen af
Luizen in
de pels
der:
HOOGLERAAR ZIEKTELEER PROF. DE VRIES:
Lubbers:
Grauwe
nivellering
voorbij"
Pleidooi voor meer
gevangenen per cel
hennënland
SaidócQowumt
VRIJDAG 5 OKTOBER 1984 PAGINA 11
oningen kent nu
ificiële spelling
flNINGEN Een handleiding
j het lezen en schrijven van Gro-
r teksten is gisteren in Gronin-
angeboden aan de gedeputeerde
j cultuur, G. Beukema. Daarmee
Groningen voor het eerst een
|i officiële spelling voor de
iktaal. Het provinciaal bestuur
IGroningen zal het hanteren van
bellingsvoorschriften zoveel mo
lk bevorderen. Twee culturele
[en in Groningen gaan de spel-
toepassen. Inmiddels hebben
verschillende schrijvers toege-
I de spelling te zullen gebruiken,
officiële Groninger woordenlijst
t)g in voorbereiding.
NS wapent zich
tegen acties
UTRECHT „Reactieplan op
vang collectieve acties" heet het
plan van de Nederlandse Spoor
wegen om zich in de toekomst
beter te wapenen tegen stipt
heidsacties en stakingen van
werknemers. Het personeelsblad
voorschriften ter voorko
ming, beperking en bestrijding
van ongewenste gebeurtenissen.
Bij aankondiging van acties komt
er een landelijk coördinatie-cen
trum en een alarmeringsketen
om hulp in te schakelen. Ook
De honderdjarige Nederlandse
Journalistenvereniging (NVJ)
heeft gisteren in Den Haag het
boek „Luizen in de pels" aan
de volksvertegenwoordiging
gepresenteerd. Het boek, dat
ook in de winkel te koop is,
handelt over de journalistiek
en hoe die zich in een eeuw
heeft ontwikkeld. Op de foto
v.l.n.r. de fractieleiders Van
der Spek (PSP), Leerling (RPF),
Beckers (PPR), Nijpels (VVD)
en Den Uyl (PvdA). Rechts de
samenstellers.
ironisch gebrek
ig ti bestralings-
paratuur
1ECHT Het aantal ap-
len voor bestraling van
lerpatiënten moet in de
nde jaren worden ver-
;ld. Nu staan er in de Ne-
indse ziekenhuizen 41 van
apparaten, in 1990 moe
it er 80 zijn. Dat schrijft
ezondheidsraad in een ad-
radiotherapie aan de
ister van WVC. Er komen
kankerpatiënten in
ierking voor radiothera-
an nu geholpen kunnen
en, als gevolg van het
misch gebrek aan vol
le voozieningen", aldus
Gezondheidsraad. Naar
tting de helft van de men
net kwaadaardige gezwel
kan gebaat zijn bij bestra-
terwijl in Nederland
35 procent van hen die
indeling ook werkelijk
lij Slavenburg
a iedereen
irommelen"
7TERDAM Officier van
tie mr. R. de Groot heeft
■fen tijdens een zitting van
^chtbank in Rotterdam ne-
maanden cel geëist tegen
voormalig topman van
irenburg's bank in Rotter-
a. De man was hoofd van
afdeling Buitenlands beta-
jsverkeer en wordt ervan
dacht bijna een half mil-
gulden te hebben verduis-
in de periode van juli
tot februari 1983. De 61-
verdachte verklaarde
is de zitting het geld no
te hebben gehad opi een
de hand gelopen schuld
huisvrienden af te kunnen
tien. De verduistering was
'elijk omdat „bij Slaven-
og geen belasting
leziervaartuigen
!N HAAG Binnen het
>inet bestaat ernstige twijfel
het nut van een belasting
pleziervaartuigen. De be-
ïken bewindslieden hebben
r advies gevraagd over
invoering van de belasting
rover het eerste kabinet
i Agt in 1979 een positief
uit nam. Ook een ambtelij-
werkgroep concludeerde
d 1982 dat de belasting er
i komen. De bewindslieden
zo hun twijfels over
profijt dat van de invoe-
van de belasting te ver-
:hten is, de basis voor de
ekening van de belasting
de uitvoerbaarheid met
•er de controle op de
iling van de belasting.
(ADVERTENTIE)
efficiency
beurs 84
I ftisterdam rail
APELDOORN Het
lijkt erop, dat de mense
lijke wil een veel grotere
macht heeft over leven
en dood dan wij ooit voor
mogelijk hebben gehou
den. Dit stelde prof. dr.
M.J. de Vries, hoogleraar
in de algemene ziekte
leer in Rotterdam, van
daag in Apeldoorn op
een congres van de stich
ting Gezondheidszorg
'82. Volgens hem zijn er
nogal wat gegevens die
wijzen op een verband
tussen het ontstaan of
aan het licht komen van
kanker en hartziekten
(of een plotselinge dood)
en het verbreken van
menselijke relaties, zoals
het verlies van de part
ner.
Belangrijke relatieproble
men, sociale en economische
levensomstandigheden en
vooral de manier waarop ie
mand daarop reageert, lijken
van veel groter gewicht voor
het optreden van hart- en
vaatziekten dan de bekende
risicofactoren als roken, een
hoog cholesterolgehalte en
hoge bloeddruk, aldus De
Vries. Uit een Amerikaans
onderzoek valt te conclude
ren, dat echtscheiding een
fors roken. Weer een ander
onderzoek wijst op een ver
mindering van de immunolo
gische afweer waardoor
mogelijk de kans op kanker
groter wordt bij mensen
die net hun partner hebben
verloren.
Dit soort gegevens, aldus
prof. De Vries," lijkt niet of
moeilijk door te dringen tot
de medische wereld. Ze wor
den op z'n minst ervaren als
zeer controversieel. Als voor
beeld noemde hij psychosoci
aal kankeronderzoek. Dat is
een moeilijk terrein dat met
nogal wat wantrouwen wordt
bekeken en het vergt het
ontwikkelen en testen van
voor zo'n onderzoek geschik
te methoden. Maar zelfs al
zijn de nu bekende gegevens
nog voor verschillende inter
pretaties vatbaar, dan nog
zijn ze volgens prof. De Vries
mogelijk zo belangrijk voor
het voorkómen en behande
len van kanker, dat de medi
ci er voorlopig rekening mee
moeten houden.
Hij verwees onder meer naar
een recent onderzoek onder
Britse artsen, dat uitwees dat
het ophouden met roken wel
iswaar leidt tot een vermin
dering van de sterfte aan
longkanker en hartziekten,
maar dat de sterfte aan ande
re doodsoorzaken (levercirr-
hose, andere
kanker en zelfmoord) zo was
toegenomen, dat die winst
vrijwel teniet werd gedaan.
Er zal volgens prof. De Vries
meer van dit soort onderzoek
moeten worden gedaan. Dat
is niet eenvoudig en, zei hij,
het vereist ook moed om zich
in deze tijd bezig te houden
met de meer „ontastbare" as
pecten van het menselijk
functioneren. Tot die aspec
ten behoort volgens hem de
grote invloed die de wil, als
„sturend levensprincipe", het
nemen van verantwoorde
lijkheid voor het eigen leven.
Ook de manier waarop men
sen zin geven aan hun eigen
leven kan datzelfde leven
niet alleen aangenamer,
maar ook langer maken.
Karin Adelmund,
voorzitter van de
FNV-vrouwen-
bond, krijgt van
trui
Adelmund werd
gisteren in het
nieuwe federatie
bestuur van de
FNV gekozen.
(Van onze sociaal-economische
redactie)
AMSTERDAM Er is
een flink conflict ontstaan
tussen de Nederlandse
Vereniging van Journalis
ten (NVJ) en de FNV,
waarvan deze journalis
tenvakbond deel uit
maakt.
Aanleiding daartoe vormde de
uitspraak van het FN V-con
gres, gisteren, een actievere
politieke opstelling te gaan
kiezen, die ook kan leiden tot
een bepaald stemadvies bij de
komende verkiezingen voor
de Tweede Kamer. Voor de
NVJ, waarbij journalisten van
zeer uiteenlopende politieke
kleur zijn aangesloten, was
deze uitspraak „volstrekt on
aanvaardbaar".
De NVJ-afgevaardigde op het
FN V-congres, vice-voorzitter
Wim Klinkenberg, verzette
zich fel tegen de wens van de
andere bonden een actievere
politieke opstelling te kiezen.
De journalisten kregen echter
alleen de werknemers in de
zeevaart aan hun zijde.
De NVJ besloot daarop haar
steun aan de totale resolutie
over arbeid en solidariteit, die
de FNV deze week in haar
driedaagscongres opstelde, te
onthouden. In een stemverkla
ring betoogde Klinkenberg dat
het congresbesluit tot een ac
tievere politieke stellingname
voor de NVJ zo zwaar weegt
dat zij gevolgen kan hebben
voor de FNV en de voorzet
ting van het lidmaatschap van
de NVJ van de federatie. „De
weg die we nu op gaan kun
nen wij tegenover onze leden
absoluut niet verantwoorden",
aldus Klinkenberg.
Achtergrond van de actievere
politieke opstelling van de
FNV is de grote woede die er
onder veel bonden heerst over
de politiek van de huidige coa
litie van CDA en VVD en
haar „hooghartige houding"
ten opzichte van de vakbewe
ging. Door de bonden werden
de afgelopen dagen tijdens het
FN V-congres bijzonder harde
verwijten geuit aan het adres
van het kabinet. Bij deze har
de woorden, die overigens
door de journalistenvakbond
worden onderschreven, wil
den de meeste andere bonden
het niet laten. Er werd om ac
tie geroepen om het kabinet
voor 1986 ten val te brengen
en in elk geval te voorkomen
dat na de kamerverkiezingen
de huidige coalitie opnieuw
een meerderheid zou krijgen.
Daartoe zou onder meer een
stemadvies moeten worden ge
geven, eventueel- als uitvloei
sel van een programvergelij
king.
Die stap gaat de journalisten
veel te ver. Dat zou kunnen
uitmonden in een zekere bin
ding met een bepaalde politie
ke richting die op gespannen
voet staat met de absoluut on
afhankelijke kritische opstel
ling die de journalisten van
een vakbond verwachten, be
toogde Klinkenberg. FNV-be-
stuurder Drabbe bestreed dat
het de bedoeling was de FNV
dienstbaar te maken aan een
bepaalde politieke kleur. Hij
kon de -bezwaren van de jour-
nalistenbond echter niet weg-
-RIEMELS
Gebruik
computer in
gezondheidszorg
nog groot
probleem
HEERLEN De ontwikke
ling van procedures en pro
gramma's blijkt een aanzien
lijk groter probleem dan de
ontwikkeling van de appara
tuur. Prof. dr. A.R. Bakker,
hoogleraar medische informa
tica in Leiden, zei dit vanmid
dag op het congres over „ge
neeskunst en communicatie"
van de artsenorganisatie
KNMG in Heerlen. Hij sprak
daar over de computer in de
geneeskunde.
Computers worden tot nu toe
vooral gebruikt voor de infor
matievoorziening binnen een
ziekenhuis. Maar communica
tie over de grenzen van de in
stellingen heen wordt volgens
prof. Bakker ernstig belem
merd doordat een aantal nood
zakelijke uniformeringen en
standaardisaties nog ontbreekt.
Een storende factor noemde
hij ook het ontbreken van uni
forme regels voor de toegang
tot de gegevens en ten aanzien
van de rol van de patiënt bij
de uitwisseling van de gege
vens en de bescherming van
zijn of haar privacy.
Behalve een aanzienlijke uit
breiding van de functies van
ziekenhuis-informatiesyste
men verwacht prof. Bakker
voor de komende vijf jaar ook
een snelle invoering van com
puters op allerlei andere plaat
sen in de gezondheidszorg
UTRECHT De mate waarin de nivellering in dt
voorbije periode heeft toegeslagen is voor veel betrok
kenen pijnlijk geweest. Premier Lubbers zei dit giste
ren in Utrecht op een bijeenkomst ter gelegenheid van
het tienjarig bestaan van de vakcentrale voor hoger en
middelbaar personeel MHP.
De premier beloofde dat het afgelopen zal zijn met „de grauwe
mokerslagen" van de nivellering van jaar op jaar. „We kunnen
het vraagstuk van de verdeling niet alsmaar blijven oplossen
vanuit nivellering, het moet weer vanuit de groei. We moeten
geen taartenverdelers maar weer taartenbakkers hebben".
Over het overheidspersoneel zei hij, dat dat wel gelijkwaardig is
aan de werknemers in het bedrijfsleven, maar niet gelijk. In dit
verband memoreerde hij, dat er in het bedrijfsleven tussen 1973
en 1983 een half miljoen banen zijn verdwenen, terwijl er in de
collectieve sector 400.000 arbeidsplaatsen bij zijn gekomen. „De
crisis is in de overheidssector heel anders verwerkt dan in de
marktsector."
ALKMAAR De Alkmaarse hoofdofficier van justitie
mr. A. Josephus Jitta vindt dat in een gevangeniscel
meer dan één gedetineerde moet kunnen worden ge
plaatst. Op die manier kan volgens hem de ruimtenood
in de gevangenissen op korte termijn worden vermin
derd.
De hoofdofficier zei dit gisteren op een symposium ter gelegen
heid van het 100-jarig bestaan van de Alkmaarse gevangenis
Schutterswei. Josephus Jitta acht de maatregel gewenst, aange
zien de samenleving het niet accepteert dat gedetineerden in
vrijheid worden gesteld omdat er geen ruimte is. Hij denkt daar
bij aan de publieke verontwaardiging die in januari ontstond
toen om die reden een zesvoudige aanrander moest worden
heengezonden.
Josephus Jitta meent dat het plaatsen van meer personen in één
cel ook een eind kan maken aan „het gesol" met verdachten. De
officier pleitte ter bestrijding van de ruimtenood ook voor op
heffing van de formele verschillen tussen huizen van bewaring
en gevangenissen. In huizen van bewaring zitten doorgaans ver
dachten in afwachting van hun proces en lichtgestraften. In ge
vangenissen verblijven veelal langer gestraften.
DIËTIST EEN JAAR NA BEGIN VAN DE RAGE:
BUNNIK Net zo min
als andere diëten helpt
het veelbesproken brood-
wisseldieet afdoende te
gen vetzucht. Na een aan
vankelijk succesvolle be
proeving van het brood
dieet komt een groot aan
tal mensen gewoon weer
aan, omdat hun eetge
woonten niet verander
den.
Alleen een werkelijke verbe
tering van die gewoonten in
combinatie met meer li
chaamsbeweging kan mensen
op langere termijn baat bren
gen. Dat zei mevrouw M. Lim,
diëtist bij het Voorlichtingsbu
reau voor de Voeding, donder
dag tijdens een studiebijeen
komst over het broodwissel-
dieet in Bunnik.
De bijeenkomst was georgani
seerd door de Stichting Voor
lichting Brood, midden in de
jaarlijkse Week van het Brood.
Het is een jaar geleden dat de
voormalige huisarts dr.C de
Vos de vermageringsmethode
lanceerde. Inmiddels hebben
miljoenen Nederlanders het
brooddieet geprobeerd, door
telkens om de andere dag niet
anders dan bruinbrood te eten.
Mensen die langer dan een
paar weken doorgaan met het
brooddieet lopen de kans be
paalde onontbeerlijke voe
dingsstoffen te kort komen, zei
.mevrouw Lim in Bunnik.
Daartoe behoren kalk, ijzer en
de vitaminen A, B2 en C.
Dr. De Vos erkent dat, maar
vindt het probleem niet on
overkomelijk. „Het is te on
dervangen door de cliënt da
gelijks een multivitamine-ta-
blet te laten innemen. Voor
zover ik weet is het echter bij
korte behandelingskuren nooit
voorgekomen dat men ver
schijnselen van een tekort aan
vitaminen ging vertonen".
Volgens mevrouw Lim moet
men voorzichtig blijven. „Het
levert echter geen bezwaar op
het dieet gedurende een perio
de van twee a drie weken te
volgen. Het zal voor veel men
sen helpen het lichaamsge
wicht te verlagen", zo zei me
vrouw Lim. Zij drong daarbij
echter aan op meer aandacht
voor verstandig eten op de
normale eetdag, die na elke
brooddag volgt.
Volwaardige plaats
Hoewel het brooddieet dan
misschien niet het wonder
middel is gebleken dat men
door de rage had verwacht,
waren de deelnemers aan de
studiebijenkomst het er wel
over eens dat het een volwaar
dige plaats heeft veroverd bin
nen de bestaande en aanvaar
de diëten. Mevrouw M. Dou-
ma, direktrice van de Stich
ting Voorlichting Brood con
stateerde tevreden dat het
brood het imago van dikmaker
voor een groot deel verloren
heeft „Dank zij het broodwis-
seldieet is de Nederlandse be
volking drie miljoen kilo li
chaamsgewicht kwijt geraakt.
Dat is net zo veel als alle
40.000 inwoners van een stad
als Assen of Roermond", aldus
de directrice.
Meer vrouwen
Het dieet is in Nederland een
grote rage geweest en lijkt ook
in andere landen aan te slaan.
Hoewel de storm nu wat is uit
gewoed, maken nog steeds een
groot aantal mensen 2,5
maal meer vrouwen dan man
nen gebruik van het als
„makkelijk te volgen" gelan
ceerde dieet. Uit onderzoeks
gegevens van het bureau In
ter/View blijkt dat zeventig
procent van de Nederlanders
op de hoogte is van het brood
dieet. Van deze mensen heeft
één tiende var
dieet gevolgd. Bijna 93 procent
volgde het dieet van één tot
vier weken, vier procent van
een tot twee maanden, en vijf
procent procent twee maanden
of langer.
„Is Nederland massaal rijp
voor behandeling door een
psychiater vroeg drs.E.
Seydel, wetenschappelijk
hoofdmedewerker van de vak
groep Psychologie aan de TH
in Twente zich af. „Bij weinig
andere gewichtige problemen
zijn zo veel Nederlanders in
beweging gekomen. Voor zo
ver ik me dat kan herinneren,
was dat slechts het geval bij de
actie „Open het Dorp" en bij
de demonstraties in ons land
tegen de kernbewapening en
de stationering van kruis-
vluchtwapens". Uit een be
scheiden onderzoek van Sey
del is gebleken dat het dieet
met name gevolgd wordt om
dat het makkelijk is in te pas
sen in de dagelijkse
Eetgewoonten
Seyael is er net als Lim van
overtuigd, dat het broodwissel-
dieet nooit de uiteindelijke op
lossing voor de problemen van
dikkerds kan zijn. Dezelfde re
sultaten kunnen volgens hém
bereikt worden door gedrags
verandering en het aannemen
van een gezonde eetgewoonte.
Daarvoor hoeft men niet eerst
het dieetadvies van dr. De Vos
opgevolgd te hebben.
Groot verschil met andere
dieëten is dat bij het brood
dieet geen speciale produkten
hoeven te worden gekocht en
dat het daardoor een vrij goed
kope manier van afvallen is.
De boeken met
dedieet-
methode van
dr. De Vos
vlogen als
warme (bruine)
broodjes over
de toonbank.
Toch blijven er ook klachten.
Zo kreeg een aantal mensen
last van de maag bij volgen
van het dieet. Apderen klaag
den over de plotselinge kou
die ze voelden, een verschijn
sel waar nog geen goede ver
klaring voor is gevonden.
Bruinbrood
Intussen heeft het brooddieet
zeker de bakkers weer gezon
der gemaakt. Door het dieet
wordt meer brood gegeten en
daarbij neemt vooral de voor
keur voor bruine broodsoorten
toe. Een onderzoek heeft aan
getoond dat bijna acht van de
tien boterhammen die de Ne
derlander eet bruin is en de
overige drie wit. Tien jaar ge
leden was de verhouding nog
zes tegen vier. De groeiende
broodconsumptie die ook
andere oorzaken kent
maakt een eind aan de tendens
die in de jaren vijftig is inge
zet. Sindsdien is het lange tijd
bergafwaarts gegaan met het
broodverbruik, en daardoor
ook met de bakkers. Het
broodverbruik daalde sterk, de
toenemende welvaart in de ja
ren zestig en zeventig deed
daar nog een schepje bovenop.
„Het was een zorgelijke ont
wikkeling", constateren de
broodvoorlichters „waar ach
ter nu hopelijk een punt is ge-
