H HTTIÏTI TAFEL Koning Hoessein speelt hoog spel mam Mgr. Simonis: hoopvolle tekenen na verwarring van Yaticanum II kerk en wereld CcidócSouocut lezers Kerk wil af van Zuidafrikaanse predikant-minister Nederlandse katholieken: 130 miljoen voor Derde Wereld Spijtig maar terecht iv' JORDANIË ZOEKT NAAR VREDESOPLOSSING ACHTERGROND EcidóeSotvumt VRIJDAGSS SEPTEMBER 1984 PAGIliÜ Aartsbisschop Simonis van Utrecht ziet in de Rooms-Katholieke Kerk in Nederland „hqopvolle tekenen", die aan ,,de verwarring" na het Tweede Vaticaanse Con cilie een einde kunnen maken.' „Een belangrijk aantal mensen begint in dé gaten te krijgen dat het zo eigenlijk niet meer kan" Vooral door een vernieuwde spiritua liteit kunnen verkeerde ontwikkelingen omgebo gen worden. Dit zegt mgr. Simonis in een vraaggesprek met het „Ka tholiek Nieuwsblad", dat vandaag aan zijn tweede jaargang begint. Als hoopvol le tekenen noemt hij onder meer de opkomst van spiritu ele bewegingen en de belang stelling van jongeren hier voor. Hij vindt het verheu gend dat jongeren de sacra menten weer weten te waar deren, „ook tot veler ver rassing de regelmatige persoonlijke biecht". Zij heb ben geen last van de frustra ties ten aanzien van de kerk, waar de „tussengeneratie" onder gebukt gaat, aldus Si monis. Verder noemt hij het grote engagement van veel leken, de voorspoedige groei van de diakenopleidingen en het toenemend aantal jonge men sen die zeer bewust voor het celibataire priesterschap kie zen. „Rolduc is daarvan het duidelijkste voorbeeld, maar ook het Ariënsconvict in Utrecht groeit voorspoedig". Als een „heel belangrijke zaak" op korte termijn ziet mgr. Simonis het bezoek van paus Johannes Paulus II, dat een stimulans tot spirituele vernieuwing kan betekenen. „We moeten hem als plaats vervanger van Christus ont vangen met welwillendheid en bereidheid te luisteren naar wat hij ons te zeggen heeft. Hij komt uit liefdevolle zorg voor de kudde hier," zo zegt de aartsbisschop van Utrecht. Onze Vader In het vraaggesprek met het Katholiek Nieuwsblad keert Simonis zich tegen de „ver- Mgr. dr. A. J. Simonis: nieuwe belangstelling voor persoonlijke biecht schraling" van het Onze Va der tot een soort actieplan. De zin „geef ons heden ons dagelijks brood" wordt dan direct betrokken op de we reldvoedselhulp. Onder in vloed van het boekje „Honest to God" (Eerlijk voor God) van de Anglicaanse bisschop John Robinson ging in de ja ren '60 de liefde tot God op in naastenliefde. Het gaat er volgens mgr. Simonis in de eerste plaats om dat Gods wil geschiedt en door de mensen mede wordt voltrokken. Pas daarna komen de gebeden die betrekking hebben op de intermenselijke verhoudin gen. Mgr. Simonis constateert voorts een „ontbreken van een fundamenteel waarden- bewustzijn". In verband met de seksuele moraal hoor je vaak zeggen dat de paus ho peloos ouderwets is. „Je zou natuurlijk ook kunnen zeg gen dat wij hier hopeloos uit de band springen". Deze wereld is doortrokken van consumptie en heeft wei nig oog voor hogere waarden, aldus Simonis. Gelovigen moeten leren inzien dat het seksuele deel uitmaakt van Gods Scheppingsplan en niet slechts gericht is op het „na bije geluk" van een kortston dige voldoening. Simonis noemt in dit verband eerbied voor de ander en voor Gods scheppingsordening. „Je komt dan uit op waarden als eerbied, trouw, offervaardig heid en dergelijke." Het goed katholieke huwelijk is volgens hem te zien als het ideaal, „waaraan wij moeten .willen' voldoen ook als het door menselijke zwakte niet direct haalbaar lijkt. Maar dan is daar nog altijd het jammer genoeg uit het zicht verdwenen sacrament van de persoonlijke biecht". Door zo over de moraal te denken „luister je anders naar de encycliek .Humanae Vitae' dan wanneer die op welhaast karikaturale wijze is verschraald tot de simpele stelling ,de paus verbiedt de pil'," aldus mgr. Simonis. Ieder bemind voorwerp is het middelpunt van een paradijs Novalis De synode van de Vere nigde Congregationalisti- sche Kerk van Zuid-A- frika heeft ds. Allan Hendrickse, de eerste niet-blanke minister in Zuid-Afrika, gevraagd zijn predikantschap in deze kerk op te geven. Dit meldt de voorlich tingsdienst van de Zuida frikaanse Raad van Ker ken. Hendrickse is leider van de Arbeiderspartij, die eind vo rige maand de meerderheid behaalde bij de omstreden verkiezingen voor de kleur lingenkamer van het parle ment. Hendrickse en de In diër Amichand Rajbansi zijn overigens minister zonder portefeuille. De Congregationalistische Synode „is diep geschokt door de schandalige collabo ratie van enkele van haar predikanten in verband met de nieuwe grondwet en de verkiezingen", aldus de syno de, die deze week te East London bijeenkomt. Hier door is de kerk geïdentifi ceerd met een bepaalde poli tieke partij en in het bijzon der met het apartheidssys teem. Daar hier de kern van het belijden („status confes- sionis") op het spel staat, dis tantieert de synode zich openlijk van het gedrag van Hendrickse en twee collega's en doet een dringend beroep op hen af te treden als predi kant van de Verenigde Con gregationalistische Kerk, al dus de verklaring. In 1983 hebben de Neder landse katholieken ruim 130 miljoen gulden (fl. 130.684.651,—) bijeengebracht voor projecten in de ontwik kelingslanden. Daarvan werd bijna 72 miljoen gulden (fl. 71.934.507,") ingezameld via een aantal organisaties die door middel van jaarlijks te rugkerende acties een beroep doen op de Nederlandse ge meenschap. De rest van het geld is vooral afkomstig van religieuze orden en congrega ties. Dat blijkt uit cijfers die de Commissie Materiële As sistentie van de Nederlandse Missieraad heeft verzameld. De gegevens die over de or ganisaties worden verstrekt, hebben uitsluitend betrek king op hun uitgaven voor projecten in de ontwikke lingslanden. Het geld, dat gaat naar projecten binnen Nederland die tot doel heb ben de bewustwording van de problemen van de ontwik kelingslanden te vergroten, is niet meegeteld. Uit de cijfers blijkt, dat de Stichting Mensen in Nood- /Caritas Neerlandica ruim 16 miljoen gulden heeft uitgege ven voor de ontwikkelings landen. Memisa, dat zich richt op medisch werk in de ontwikkelingslanden, zamel de bijna 12 miljoen gulden in. De Bisschoppelijke Vastenac tie en de Pauselijke Missie werken brachten respectie velijk negen en zes miljoen gulden bijeen voor projecten in de Derde Wereld. Zwarten en joden in actie tegen discriminatie Vijfentwintig zwarte en jood se leiders in de Verenigde Staten hebben zich verenigd in een actie tegen discrimina tie door instellingen die door de federale overheid worden gesubsidieerd. De zwarte en joodse leiders regaren hiermee op een uit spraak van het Hoogge rechtshof, dat een school van de presbyteriaanse kerk in Grove City, Pennsylvania, niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor de schending van de burger rechten •ing De Haagse arrondissementsrechtbank heeft minister I^e man van Onderwijs de pas afgesneden in zijn pogingen fte werkloze onderwijzers aan een baan te helpen. De uitspjd van de rechter moet principieel uiteraard worden geresj** teerd, maar het is wel jammer dat het oorspronkelijke iu. nu niet door kan gaan. ec' DEETMAN wilde 8400 werkloze onderwijskrachten wwv- en rww-uitkeringen aan werk helpen. Zij zouden f den betaald met het uitkeringsgeld dat werd uitgespzf' Maar dat betekende tegelijkertijd dat gehuwde, werkf" vrouwen, die geen recht hebben op dergelijke uitkerii van de regeling werden uitgesloten. De rechtbank heeft terecht de vinger op een zere piel legd door er op te wijzen, dat dit een discriminatie zou kenen van die groep vrouwen. Van een bewuste discrim! tie is echter geen sprake. Het is domweg de uitkomst van) aantal regelingen, die nu eenmaal op dit moment zó inj kaar zitten. Indien ook gehuwde, werkloze vrouwen in onderwijs via deze regeling aan de slag zouden gaan, moet Onderwijs het geld daarvoor ergens vandaan ziei halen. Minister Deetman kan in dit geval niet putten uit ale uitkeringen, omdat de betrokkenen die immers niet gen. I A PE /\L is de principiële afwijzing van die achterstelling vaiRid gehuwde vrouw derhalve zeer terecht, het gevolg erva^ wel betreurenswaardig. Omdat de groep vrouwen niet jël meeprofiteren zal de andere, veel grotere groep ook niet fais de regeling gebruik kunnen maken. Deze gang van zajdd toont opnieuw aan dat een zekere individualisering in der stelsel van sociale zekerheid moet worden aangebra^tii Want dan zal een situatie als deze zich niet meer kuntfds voordoen. k s gio 3rieven graag kort en luidelijk geschreven De edactie behoudt zich iet recht voor ingezon- len stukken te bekorten Varkens Het cursiefje van Leo Henny over die zielige varkens, die de laatste dag van hun leven meemaken, geeft mij aanlei ding enig licht te doen schij nen over het wel en wee (vooral het laatste) betreffende de varkenshouderij. Het hele betoog omtrent blubber en lekker slobberen met het ac cent op lekker, is een com mentaar op een niet meer be staande situatie sinds de j. vinding van de bio-indus{ies Slechts een kleine groep \t ni kens krijgt nog deze kanjpu Varkens zijn zeker geen dt d< me dieren. Onderzoeking hebben uitgewezen dat voorbeeld in vergelijking ieP* de door ons mensen overig- algemeen o verge waardeeen hond, zij zelfs een beter fign slaan, al is dit dan niet letUg lijk. Vandaar misschien l:L misverstand. Varkenstrans" is een van de gruwelijkste! ken van het veeteeltgebeiT"" en in een van de grote slafl_,E huizen kan men zien hoe^ja| een en ander er aan toe&-. Vooral het „uitladen" vair"1 „handel" geeft weinig aai£w.' ding tot het schrijven van <dri ke stukjes. „th Hans Rietbroek, sel DEN HAAG. vo] (Naschrift: Dan neem je voor die beesten op en dadei het nog met goed. Redactiepa» Xhi Kool aardappelsoep met gebakken tempé - eierpannekoeken vegetarisch Als u met zijn beiden bent dan heeft u nodig: 1 prei, 15 g margarine, 250 g savooie- of spitskool, 250 g aarappe len, 1 liter water, 2groente bouillontabletten, 1 papri ka, 1 vleestomaat, selderij, ketjap, zout; stukje tempé, 2 lepels olie, ui, knoflook, zout, sambal; 100 g bloem, 1 ei, zout, 2,5 dl melk, margarine, bas terdsuiker, stroop of jam. Fruit de kleingesneden prei lichtbruin in de margarine. Bak al omscheppende de fijngesneden kool een paar minuten mee. Voeg vervol gens het water toe met de groen tebouillon tabletten en de in blokjes gesneden aard appelen. Laat de soep zacht doorkoken. Spoel de paprika af, halveer haar, verwijder alle pitten en de steel en snijd de vrucht in stukjes. Was de tomaat, leg haar even in de kokende soep, haal het vel er af en snijd haar klein. Doe de pa prika- en tomaatstukjes na twaalf minuten koken bij de j soep en laat deze nog ten hoogste vijf minuten opstaan. Maak de soep af met fijnge knipte selderij, ketjap en zout. Snijd de tempé in blokjes en bak die in hete olie bruin. Temper het vuur, voeg fijn gesneden ui, geperste knof look, zout en iets sambal toe en bak het mengsel al om scheppende tot de ui licht bruin is. Geef de gebakken tempé apart bij de soep. Roer bloem, ei, zout en een deel van de melk tot een dik en glad beslag en verdun dat met de rest van de melk. Schep steeds zo veel beslag in een warme koekepan met weinig margarine, dat de bo dem net bedekt is' (Bak de pannekoeken tamelijk vlug, langzaam bakken maakt ze taai). Geef basterdsuiker, stroop of jam bij de panne koeken. JEANNE De Jordaanse koning Hoessein wordt maan dagmiddag op het vlieg veld Ypenburg verwacht voor een officieel bezoek van 48 uur aan ons land. In gesprekken met pre mier Lubbers en minis ter Van den Broek (Bui tenlandse Zaken) zal de monarch ingaan op de politieke ontwikkelin gen in het Midden-Oos ten, die door het Jor daanse besluit van deze Week om weer diploma tieke betrekkingen met Egypte aan te gaan in een nieuwe stroomver snelling zijn geraakt. Ook brengt koning Hoes sein een bezoek aan de Fokker-fabrieken op Schiphol, waar hij de nieuwste transporttoes tellen de Fokker 50 en de Fokker 100 zal be kijken. De Jordaanse be langstelling voor de Eu ropese vliegtuigmarkt is sinds begin dit jaar zichtbaar toegenomen, omdat de Jordaans-Ame- rikaanse verhouding een ijzig dieptepunt hebben bereikt. DEN HAAG De grillige politieke ontwikkelingen in het Midden-Oosten heeft al menig Arabisch leider tot wanhoop gedreven. Zelfs ko ning Hoessein, die in mei 1953 als achttienjarige jongen de Jordaanse troon besteeg en zich nu een van meest erva ren staatshoofden mag noe men, dreigt het allemaal soms nog teveel te worden. Duide lijk aangeslagen was de vorst in het begin van dit jaar, toen het Amerikaanse avontuur in Libanon een gevaarlijke cli max bereikte in een dreigend gewapend Syrisch-Ameri- kaans. De gedwongen aftocht van de internationale vredes macht uit Beiroet, waarbin nen de VS een dominerende positie innam, ontnam toen vrijwel elk perspectief op een vreedzame regeling van het Midden-Oostenconflict. Zijn pessimisme betrof niet al leen de gang van zaken in Li banon, maar vooral het uit blijven van een Amerikaans initiatief om een halt toe te roepen aan de geleidelijke an nexatie door Israël van de be zette westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Hoessein's zwartgalligheid blijkt echter van niet al te lange duur ge weest te zijn. Het Jhrdaanse besluit van deze week om de diplomatieke banden met Egypte weer aan te halen duidt erop, dat koning Hoes sein blijkbaar mogelijkheden ziet voor een dialoog met Is- Hoewel de in juli gehouden Israëlische verkiezingen wei nig duidelijkheid hebben op geleverd, zijn er toch tekenen dat de zojuist aangetreden re gering van nationale eenheid geleidelijk een ommekeer wil bewerkstelligen in het beleid ten aanzien van de bezette ge bieden. De haast waarmee premier Peres indirecte on derhandelingen met Syrië is aangegaan over de terugtrek king van Israëlische troepen uit Zuid-Libanon, typeert het groeiende besef in Israël dat vrede met de Arabieren niet met geweld kan worden afge dwongen. Nieuw uitzicht Mochten de huidige indirecte Syrisch-Israëlische onderhan delingen, die worden geleid door de Amerikaanse onder minister van buitenlandse za ken, Richard Murphy, inder daad tot positieve resultaten leiden, dan is er weer nieuw uitzicht op een doorbraak in het vastgelopen vredesproces. Behalve dat een Israëlische terugtrekking uit Libanon de betrekkingen tussen Egypte en Israël zal verbeteren, zou de Amerikaanse regering in dat geval weer de rol van be middelaar kunnen gaan ver vullen op het Midden-Oosten toneel. De Egyptische presi dent heeft gisteren een oproep gedaan aan de regering- Reagan om haar vredesin spanningen in het Midden- Oosten te „verdubbelen". Na de Amerikaanse verkiezingen in november, die hoogstwaar schijnlijk gewonnen zullen worden door Reaganmag daarom een nieuw Ameri kaans initiatief verwacht worden. De basis voor dat proces heeft president Reagan gelegd in zijn in september 1982 gelan ceerde vredesvoorstellen. President Reagan (rechts) kijkt naar een verbitterde Hoessein tijdens de persconferentie in januari van dit jaar, waarmee het bezoek van de Jordaanse koning aan Washington werd beëin digd. Hoessein was in zijn onderhoud met Reagan tot de con clusie zijn gekomen, dat de kansen op vrede in het Midden- Oosten voorlopig van de baan waren. Hierin is voor koning Hoes sein een sleutelrol weggelegd. Immers, de Amerikaanse vre desvoorstellen voorzien in een stopzetting van het Israëlische nederzettingenbeleid op de bezette westelijke Jordaanoe ver en een opgaan van dit ge bied in een Palestijns-Jor daanse federatie. Door de regering-Begin zijn deze voorstellen indertijd zon der meer van de hand gewe zen, maar premier Peres heeft enkele dagen geleden nog la ten weten dat wat hem betreft hierover het laatste woord nog niet is gezegd. Peres, een tegenstander van annexatie van de bezette Palestijnse ge bieden, zou graag in een dia loog met koning Hoessein wil len treden om tot een oplos sing van dit nijpehde pro bleem te komen. Economische neergang Voor Israël en Jordanië is een doorbraak in het gestrande vredesproces van het aller grootste belang. Beide landen kampen met een neergaande economische conjunctuur, die in Israël al de vorm heeft aangenomen van een ware crisis. Weliswaar zijn de eco nomische problemen veel minder groot dan in het buur land Israel, maar aan de voor spoedige en stabiele jaren ze ventig, toen de economische groei zon 9 procent per jaar bedroeg en de politieke rust opmerkelijk was, dreigt zo langzamerhand een einde ge komen. Behalve de internationale re cessie zijn de negatieve gevol gen van de nu al vier jaar du rende Golfoorlog, waarin de Jordaanse vorst vanaf het be gin partij heeft gekozen voor Irak, duidelijk voelbaar in Jordanië. De ernstigste klap pen heeft de transport-sector moeten incasseren. Fungeerde de Jordaanse havenstad Aqa- ba aan het begin van de Golf oorlog als een belangrijk doorvoerhaven voor Iraakse (militaire) goederen, nu is daar duidelijk de klad in ge komen. Behalve dat Irak de afgelopen jaren haar invoer in toenemende mate via Turkije en Koeweit regelt, is ook de Iraakse schatkist uitgeput ge raakt. Maar een veel ernstiger ge volg van de Iraans-Iraakse oorlog is de sterk afgenomen financiële hulp. die Jordanië voorheen genoot van de rijke Arabische olielanden. De oor logsinspanningen tussen Irak en Iran kosten de Arabische Golfstaten handen vol geld, waardoor de financiële hulp aan Jordanië vorig jaar werd gehalveerd. Zolang de Golf oorlog voortduurt en er zijn weinig signalen die op een spoedig einde wijzen is het voor de beleidsmakers in Amman nog maar zeer c vraag of Koeweit en Saoedi- Arabië hun toegezegde olie dollars zullen blijven geven. Koning Hoessein begrijpt maar al te goed, dat de econo mische teruggang de onzeker heid in zijn land versterkt; een onzekerheid die weieens zou kunnen doorslaan naar een politieke instabiliteit als de drie grote problemen in dat gebied de Golfoorlog, de Libanese kwestie en het Is- raëlisch-Arabisch conflict onopgelost blijven. Nieuw bondgenootschap Het is daarom niet zo verwon derlijk dat de Jordaanse vorst als eerste Arabische land de boycot van Egypte heeft door broken. Hij zoekt naarstig naar een nieuw politiek bond genootschap van gematigde Arabische regeringen, dat. ge zamenlijk een eervolle rege ling met Israël zou kunnen treffen. Hiermee riskeert de Jordaanse vorst een ernstige crisis met Syrië, omdat de Sy rische president Assad niets voelt voor onderhandelingen met Israël zolang de kwestie van de bezette Golanhoogte niet in de Amerikaanse vre desplannen is opgenomen. Maar koning Hoessein heeft in het verleden bewezen niet over een nacht ijs te gaén. Aangenomen mag worden dat hij in zijn toenadering tot Egypte niet alleen staat en zich gesteund weet door on der meer het invloedrijke Saoedi-Arabië. Naast Syrië kan echter ook de PLO nog een groot probleem vormen voor Hoessein. Welis waar is de PLO sinds haar af tocht in 1982 uit Beiroet en de door Syrië gesteunde coup van Palestijnse officieren, die resulteerde in december 1983 in de verdrijving van de Ara fats manschappen uit Liba non, een gespleten organisa tie, die aan invloed aanzien lijk heeft ingeboet. Dit neemt echter niet weg dat de PLO door alle Arabische landen nog altijd erkend wordt-als de enige vertegenwoordiger van het Palestijnse volk en bij vredesonderhandelingen een directe of indirecte rol dient in te nemen. Jasser Arafat, die als. expo nent geldt van de gematigde krachten binnen de PLO, heeft eind december vorig jaar met zijn opzienbarende bezoek aan de Egyptische pre sident Moebarak, duidelijk aangegeven welke koers hij wenst te varen. De ervarin gen in Libanon hebben hem geleerd, dat een gewapende strijd tegen Israël een uit zichtloze zaak is geworden. In samenwerking met koning Hoessein, Egypte en overige gematigde Arabische leiders hoopt hij zijn doelstelling, de vorming van een Palestijnse staat op de westelijke Jor daanoever en in de Gaza strook, te realiseren. In de di verse besprekingen, die Ara fat met koning Hoessein de afgelopen twee jaar heeft ge voerd, zou achter de scher men al in vergaande mate overeenstemming zijn bereikt. Hierbij zou hij concessies heb ben gedaan die door de radi cale Palestijnen en Syrië als verraad van de hand worden gewezen, hetgeen hem tot nu toe ervan heeft weerhouden open kaart te spelen. Met de Jordaans-Egyptische toenadering en het vooruit zicht van een mogelijke her vatting van het vredesproces, heeft koning Hoessein de PLO-voorzitter voor het blok gesteld en hem gedwongen kleur te bekennen. Mochten Hoesseins plannen inderdaad in bredere kring in goede aar de vallen, dan zal dit onge twijfeld gepaard gaan met een groot tumult in de Arabische wereld. Het feit echter dat de Jordaanse vorst deze week zijn nek heeft uitgestoken en een risico durft te nemen, duidt erop dat het pessisme, waaraan Hoessein een half jaar geleden zo leed, heeft plaatsgemaakt voor een voor zichtig optimisme. RICK KERSJES DE BILT Er is morgen 4 bewolking en er kan watiVlj gen vallen. De temperat«SCl daalt in de komende nachtlho ongeveer 10 graden. In w middag komt het kwik op (Jjj; ca 17 graden te liggen. L wind is zuidoostelijk, in I binnenland matig en aan-ig kust af en toe vrij krachtig Zondag en in de eerste hfcje| van de nieuwe week zijnL- regenkansen groot. De nfeG dagtemperatuur blijft onL^ veer op hetzelfde niveau. :scl Weerrapporten van gisteravond 2&rei temp «Ifrei Amsterdam h.bew. 17 Ofiei De Bilt l.bew. 17 od°' Deelen zw.bew. 16 O rOl Eelde mist 17 O »w. Eindhoven zw.bew. 16 O r Den Helder zw.bew. 17 O rSCl Zd. Limburg l.bew Brussel zw.bew. 16 Dublin regen 19 Frankfort h.bew. 16 Genève l.bew. 20 Helsinki zw.bew. 12 Innsbruck zw.bew. 13 Klagenfurt l.bew. 13 Kopenhagen zw.bew. 13 Luxemburg Malaga Casablanca Istanbul zw.bew. 16 PERSONALIA Gereformeerde Kerken aangenomen naar Zuidwo de in Drenthe: J. Stolk te phen aan de Rijn Nederlands Gereformeerd Kerken beroepen te Rijswijk-'t Gravenhage Zuid: W. Smot ter te Dalfsen Gereformeerde Gemeenten beroepen te Gouda: Boogaard te Leiden Doopsgezinde Broederschap beroepen te Amsterdam mevr. A.M.J. Wierda-Boe kandidaat te Hillegom, die d! beroep heeft aangenomen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2