{ritten verzenden
lucleair materiaal
net veerboot
■et
„Honecker is een zeer
middelmatige persoonlijkheid
uding valt Reagan bij
Super
diamantroof
was nep
\aw sr-ëA/amACtati
Al voor f395,- 'n kroon-ofbrugdeel!
PAGiif
TENLAND
£aidóa<2owvant
VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1984 PAGINA 15
inze correspondent Ro
ger Simons)
DEN British Nu-
Fuels, het hoge ge-
n opniejrgaan van de Britse
ouw vajentrales, heeft toe-
»r Boskdren tussen dat tussen
Je staa^Brittannië en het
i. Ook)3"01 geregeld ont-
iag waiaar uranium hexaf-
de zijnde getransporteerd
Dezig zijft door normale veer
issen da Het Franse vracht-
van w M°nt Louis dat eind
>PkrachÉtus na een aanvaring
op pe, ter hoogte van de
ische kust, had een
ïlijke lading aan
ht: „zo'-
llemaal
ainder Adellijk na dit ongeluk
wijst pde BNF, dat zulke
die vojorten gedaan werden
i zorgeiigewone veerboten. Nu
ico, Litygvenwe^ dat sinds 1980
„Vo(kns 5.800 ton uf6 (zoals
akt heturanjum hexafluoride
aler is, jUmpoeder) in atoom-
nijn win genoemd wordt) door
iring i^jjke schepen vervoerd is
jegevei>den. BNF zegt nu, dat de
vroegere ontkenning „een ver
gissing" was.
Voor dit gevaarlijk transport
doet BNF een beroep op de re
derijen Sealink, North Sea
Ferries en Townsend Thore-
sen. Containers, gevuld met
een stalen vat vol uf6 en gela
den op vrachtwagens, verlaten
Gröot-Brittanië via de havens
van Dover, Huil, Immingham,
Ipswich en Newhaven. Ze
hebben onder meer Rotter
dam, Brugge, Calais en Duin
kerken tot bestemming. Een
jaarlijks transport van onge-.
veer 1200 ton uf6 komt neer
op 100 vaten, die elk door een
vrachtwagen vervoerd wor
den.
Niet-verrijkt uf6 wordt van
Groot-Brittannië naar de over
zijde van Het Kanaal ger-
stuurd om daar het noodzake
lijke verrijkingsproces te on
dergaan. Uf6 bezit weinig ra
dioactiviteit, maar het is wel
erg bijtend en kan ontploffen
als het met water in contact
komt. Groot-Brittannië heeft
het gecatalogiseerd in „klasse
7 gevaarlijk materiaal".
Het gevaar is echter meer van
scheikundige dan van radioac
tieve aard. Volgens BNF wor
den alle regeringsvoorschrif
ten en die zijn bijzonder
streng gerespecteerd, „zodat
er geen enkele reden is om
dergelijke vrachtwagens niet
op gewone veerboten te plaat
sen".
Maar volgens een zegsman
van Sealink (nu een particu
liere rederij) zal het uf6 voort
aan niet meer door haar gewo
ne schepen vervoerd worden.
„Om het even wat dat onze
pasagiers kan afschrikken,
komt niet meer aan boord", al
dus deze woordvoerder.
„Voortaan zullen uitsluitend
onze vrachtveerboten dergelij
ke ladingen overbrengen naar
het vasteland". Een zegsman
van Townsend Thoresen gaf
toe dat de veerboten van zijn
particuliere rederij vrij gere
geld ladingen uf6 aan boord
nemen in Dover. Van de ande
re routes wist hij niets te ver
tellen. „Het is allemaal volko
men veilig en we houden er
niet mee op", verklaarde hij.
Inmiddel zijn gisteren de ber
gingswerkzaamheden rond de
Mont Louis voor de kust van
Oostende hervat.
genoeADVERTENTIE)
8'a"ldelt uw krant naar
on£>denwald:
ten. diiDAAGSE LUXE
VflURINGCARREIS "AAR
EERFELDEN
tit mentrek zaterdag 6 oktober 1984
ten datdoor gg,, overweldigend mooi natuurschoon
ïts aansnde Odenwald. plm. 50 km ten zuiden van
entinie»k'ur' am Ma'n- ,s he' doel van onze 7"
,ton jose luxe touringcarreis van zaterdag 6 okto-
aien, ai1984 t/m vrijdag 12 oktober 1964.
10 stOl
waarde Standplaats is Beerfelden. gelegen aan de z
nwald. de schatkamer
it fluisterende bron van de rivier de Mumling. Het ligt midden in het
iiwciiu. uc ov-.k...vc....c. -een stokoud, maar kras plaatsje, vol antiek, oude vakwerkhuizen en
ïringeilg stee^jes en doorkijkjes. In de omgeving zijn fraaie wandelroutes uitgestippeld, die langs rijke landerijen, door bos-
hebbeen voorbij sfeervolle kastelen voeren.
ïlangs i
e inve? reisprogramma in het kort:
l wat e»rdag
ZOU kt® de aantrekkelijke Sauerlandroute n
van d*f'
.«stemming: Beerfelden.
idag
ink bËNBERG met fraaie vakwerkhui;
!Ven, «ndag
chattei»9«ochtocht via de romantische Strasse. Waldurn
,ft i schitterende Taubervalleien naar Rothenburg, et
inmuurde Middeleeuwse stad. nog geheel in oo
Zijn monkeli|ke staat. Op de terugweg nog korte t
lande stadjes SCHWABISCH. HALL e
woensdag
volle dagtocht naar het romantische HEIDELBERG. Be
zoek aan de stad met rondleiding door het beroemde
slot. Tevens kunt u (voor eigen rekening) een boottocht
op de Neckar maken die eindigt in Neckarsteinach.
donderdag
ochtend vrij, middagtocht naar het Anton Pleckachtige,
sfeervolle MICHELSTAD. waarbij vooral een bezoek aan
het poppenmuseum en het oude raadhuis niet moet
worden vergeten.
n HEILBRONN.
istalslijper
voor deze romantische reis bedraagt slechts ƒ475 per persoon op basis van VOLPENSION en een
kamer met douche en toilet. Dus vanaf de lunch op de eerste dag t/m het afscheidsdiner op de laatste dag.
t loesiag voor een 1-persoons kamer bedraagt 4CT Reisverzekering 17.50 per persoon f 5 kosten. Annuleringsverze-
JSpunt 3 1/2o/0 van de reissom 6 kosten. Niet inbegrepen zijn de uitgaven van persoonlijke aard en de eventuele
>et zijn—
die
prei
n boottocht.
Vfichtingen en boekingen telelo-
th onder nummer 070-190882
«rioonlijk id onie vestiging
gd De' Spuistraat 71 /hoek Spui te
soort f H*«
f overf®®"®^m vrijdag van 9-16 uur),
TS1COV0
innen i
ligen
^SIJTHOFEJJIRS
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL 070-190882
AFLOOP IMF-VERGADERING
n gaan
tog niej
iet acc^*
s Lede
het J0nze correspondent Mare koopkracht van de dollar en
me var de Koninck)
aant1
i we HINGTON Minister
De laig van Financiën deelt in
en eleilijnen het optimisme van
s werliAmerikaanse president
lat er m over de ontwikkeling
[eacceple wereldeconomie en de
i: nou, (terde vooruitzichten
leurde de Derde Wereld en de
ïrkgelqaamde schuldenlanden.
je hetleek tijdens een perscon-
ijf dantie van de Nederlandse
ir bentidsman in Washington,
t kreejoop van de aldaar gehou-
zijn gezamenlijke jaarvergade-
luiten. van het Internationaal
at kie&tair Fonds (IMF) en de
eer hofldbank.
;nbeleil
name vond minister Ru-
de algehele economische ople
ving in de VS.
„Het tekort op de betalingsba
lans van de Derde Wereldlan
den als groep is in tien jaar tijd
niet zo laag geweest als nu",
aldus minister Ruding. Hij
achtte het ook positief dat het
IMF nu afzonderlijke financie
ringsarrangementen heeft ge
maakt voor de buitenlandse
schulden van Mexico, Brazilië,
Venezuela en onlangs
Argentinië. Ruding toonde
'zich eveneens tevreden over
het besluit van de IMF-We
reldbank-vergadering tot een
speciaal actieplan voor de
Afrikaanse zogenaamde sub-
-Sahellanden, die als gevolg
i j '77 7 van armoede en droogte thans
iat de dat, net als prf^nt tot de allerarmste lanBden van
i vier hn in diens IMr -toe-
ist zijrik eerder deze week had
rt naajd, de ontwikkelingslan-
volgeïr beter aan toe zijn dan
de rijjjaar geleden als gevolg
n en hun sterk gestegen ex-
vikkeliftogelijkheden naar de ge-
oor cafetrialiseerde landen. Die
nu? rten vanuit de Derde We-
ipig VÉZijn met name toegeno-
r wat inaar Amerika, dankzij de
ze dew
'T HC
Overigens moet dat actieplan
nog helemaal met concrete
hulpprojecten en financie
ringsafspraken worden inge
vuld, hetgeen op de volgende
Wereldbankvergadering in
april 1985 zijn beslag zou moe
ten krijgen. Minister van Ont
wikkelingssamenwerking me
vrouw Schoo, eveneens in
Washington, sprak de vrees uit
dat de financiering alsnog pro
blemen zal gaan opleveren en
dat met name de Verenigde
Staten zich in bilaterale hulp-
programma's met sub-Sahel-
landen zullen begeven, in
plaats van hun financiële aan
deel door de supranationale
Wereldbank te laten besteden.
Minister Ruding merkte op dat
de huidige Amerikaanse rege
ring Reagan veel positiever
staat tegenover het IMF dan
enkele jaren geleden. Voor
wat de Wereldbank betreft is
er volgens de Nederlandse mi
nister echter minder verbete
ring in de Amerikaanse hou
ding te bespeuren. Het IMF
verstrekt leningen tegen nor
male rente aan landen in eco
nomische problemen, op voor
waarde dat zij hun economisch
beleid saneren. De Wereld
bank houdt zich bezig met
goedkope of zelfs gratis finan
ciering en controle op ontwik
kelingsprojecten. In beide or
ganisaties dragen de VS het
leeuwenaandeel van de kos
ten.
Waterkanon
tegen
demonstranten
Manilla was giste
ren het toneel van
felle demonstra
ties tegen het be-
wind-Marcos. De
demonstranten
werden aange
voerd door de
broer van de ver
moorde leider
Aquino. Er werd
geweld gebruikt
toen de demon
stranten verhin
derd werd door te
marcheren naar
het presidentieel
paleis. Daarbij
zette de politie
waterkanonnen
in.
BRUSSEL De Antwerpse
diamantair op wiens bedrijf
dinsdag een overval zou zijn
gepleegd, is donderdag in ver
zekerde bewaring gesteld. De
politie is er vrijwel zeker van
dat de man de zaak heeft op
gelicht. De overval die naar
zeggen van de diamantair op
hem zou zijn gepleegd, zou de
daders een buit van ruwe en
geslepen diamant ter waarde
van driehonderd miljoen
frank (16,6 miljoen gulden)
hebben opgebracht. Er werd al
gesproken over een van de
grootste diamantdiefstallen uit
de geschiedenis. Maar nu be
staat bij de Antwerpse politie
het ernstige vermoeden dat er
helemaal geen overval heeft
plaatsgevonden. Al vrij snel na
de melding van de overval
constateerde de politie dat er
een luchtje aan de zaak was.
Volgens de diamantair was hij
overvallen, geboeid en ver
doofd door vier gemaskerde
en gewapende mannen die op
hun gemak de kluis hadden
leeggeroofd. De politie vond
het echter vreemd dat nie
mand iets van die overvallers
bespeurd had, temeer daar de
diamanthandel gevestigd is in
een gebouw dat elektronisch
uitstekend beveiligd is.
GEVLUCHTE FILOSOOF FRANZ LOSER KRITISEERT DDR:
In de werkkamer van zijn Oostberlijnse villa hing een
indrukwekkende reeks orden en eretekenen. De me
daille van „Strijder tegen het Fascisme", tweemaal het
Vaderlandse Verdienstkruis", de eretitel „Activist van
de Socialistische Arbeid", de Duitse Vredesmedaille"
enzovoort. Maar de ontvanger van al deze eerbewijzen,
de filosoof prof. dr. Franz Löser, hield het in Erich Ho-
neckers boeren- en arbeidersstaat niet meer uit. Vorig
jaar vroeg het vooraanstaande partijlid tijdens een reis
naar de Verenigde Staten politiek asiel. Nu woont hij
in Keulen, in het andere Duitsland. „De ongeloofwaar
dige Maatschappij" is de titel van het zojuist versche
nen boek waarin hij afrekent met het communisme in
de DDR. Zijn messcherpe analyse heeft sterk de aan
dacht getrokken. Onze correspondent in West-Duits-
land zocht hem op.
KEULEN Franz Löser (60)
heeft een hoge prijs moeten
betalen voor zijn vlucht uit de
DDR. De villa in Oost-Berlijn
is verruild voor een onooglijk
flatje in Keulen. Kale muren,
een kleine boekenkast. Hier
woont een man op doorreis.
Waarheen? „Dat weet ik niet.
Ik ben hier tijdelijk gaan wo
nen omdat mijn boek in Keu
len is uitgegeven", zegt Loser.
Zijn verloofde en zijn zoon uit
zijn eerste huwelijk heeft hij
in de DDR achtergelaten. Alle
pogingen om zijn verloofde
over te laten komen hebben
schipbreuk geleden. „Beamb
ten van de veiligheidsdienst
hebben gedreigd haar uit de
weg te ruimen als ze nog con
tact met me zou zoeken. Ze
willen haar gebruiken om mij
onder druk te zetten. Ik heb
gehoord dat ik door de com
munistische partij van de
DDR, de SED, ben afgeschil
derd als een van de gevaarlijk
ste contra- revolutionairen uit
de geschiedenis van de partij".
Partijhoofdkwartier
In zijn boek geeft Loser een
fascinerende beschrijving van
wat er gebeurt achter de mu
ren van het „Grote Huis" aan
de Oostberlijnse Marx-Engels
Platz. Het Grote Huis is de ze
tel van het centrale comitévan
de SED. Van hieruit wordt de
arbeiders- en boerenstaat be
stuurd. Hier komen alle lijnen
bij elkaar. Eenmaal per week
vergadert in het Grote Huis
„de Raad der Goden", zoals
het politburo in de volksmond
genoemd wordt. Wat het polit
buro beslist is wet. Elk van de
politburocraten heeft in zijn
werkgebied de absolute macht.
Slechts één man in het land is
het vergund opmerkingen te
maken over de werkgebieden
van de politburocraten. Dat is
secretaris- generaal Erich Ho
necker, de voorzitter van de
Raad der Goden.
Als voorzitter van het Paul
Robeson-comité mocht LoSer
ooit een uitvoerige uiteenzet
ting geven voor het voltallige
politburo. Het comité is opge-
'TiïËi^NËyirïw^
CAN ÊEN JE OMM0SKN6M6,
Eto SA JE Wt06,Nir»J
NAAK. - ,^1
richt ter ere van de progressie
ve zwarte Amerikaanse zanger
Paul Robeson. „Men moet zich
eens voorstellen", schrijft Lo-
ëer in zijn boek, „dat de presi
dent van de Verenigde Staten
of de Duitse bondskanselier
samen met hun kabinet de
voorzitters van elk klein comi-
teetje in hun land zouden ont
vangen om er over te beslissen
hoe bepaalde culturele pro
gramma's uitgevoerd moeten
worden. Aan een dergelijke
waanzinnige overcentralisatie
moet elk modern maatschap-
pij- systeem op den duur kapot
Macht, schrijft LoSer, corrum
peert en absolute macht cor
rumpeert absoluut. Erich Ho
necker is er niet voor terugge
deinsd zijn vrouw Margot te
benoemen tot minister van
Onderwijs. Zijn zwager, Man
fred Feist, is voorzitter van de
Vredesraad van de DDR. Wie
de absolute macht heeft hoeft
zich om niets en niemand te
bekommeren. Neem Konrad
Naumann, een van de meest
vooraanstaande leden van het
politburo. Hij zou in een wes
terse democratie al lang over
een schandaal gestruikeld zijn.
De man is een onberekenbare
alcoholicus, die in het uiterst
luxueuze gasthuis van de partij
aan de rand van Oost-Berlijn
vaak vreselijk tekeer gaat. Een
keer naderde de aangeschoten
Naumann een dienstertje van
achter en sneed met een
scherp mes haar avondkleed
helemaal open. Het naakte
meisje reageerde echter anders
dan de politburocraat ver
wacht had. Ze greep een dien
blad met volle sektglazen en
gooide het Naumann in zijn
gezicht. Het voorval werd, zo
als alle pijnlijke voorvallen in
de DDR, in de doofpot gestopt.
Actuele camera
De partij en zijn propaganda
hebben zich volgens Loser vol
strekt ongeloofwaardig ge
maakt. Om half acht 's avonds
begint de „Actuele Camera",
de belangrijkste nieuwsuitzen
ding, waarin de partij de be
volking haar politieke lijn dui
delijk wil maken. Uit een, ui
teraard geheim gehouden, on
derzoek is gebleken dat klok
slag half acht slechts drie pro
cent van de bevolking kijkt.
En minuut later is dat cijfer
teruggelopen tot 0,2 procent.
Vrijwel de gehele bevolking
gebruikt voor zijn informatie
de nieuwsuitzendingen van de
Westduitse klassevijand. De le
den van de communistische
partij hebben niets te zeggen.
De absolute macht wordt uit
geoefend door het partij-appa
raat. Loëer beschrijft boe de
gedelegeerden voor het tiende
partijcongres van de SED in
1981 de dag voor het begin van
het congres naar de hal wer
den gebracht. Daar moest het
congres, statutair het hoogste
orgaan van de partij, oefenen
bij welke passages van Honec-
Franz Loser
kers toespraak er „spontane
jubel" los moest barsten. Lo
ser: „Op zo'n vernederende
manier wordt er omgegaan
met de mensen die op papier
alle macht in handen hebben.
Geen wonder dat de strijdlust
bij de leden is verdwenen. De
top en het partij- apparaat zijn
voor hen ongeloofwaardig ge
worden. Het is het zoveelste
bewijs dat alle macht bij het
partij- apparaat berust. Een
democratische vernieuwing
van het systeem is niet moge
lijk zonder een vernietiging
van het partij-apparaat".
Overschat
LoSer, die alle ledefi van het
DDR-politburo persoonlijk-
kent, gelooft dat Honecker in
het westen zwaar wordt over
schat. „Honecker is een zeer
middelmatige persoonlijkheid.
In het westen bestaat de in
druk dat Honecker meer de
mocratie en toenadering tot
het westen wil. Maar dat klopt
niet. Honecker is een veel gro
tere carrièrist en opportunist
dan zijn voorganger Ulbricht.
Honecker is gedwongen een
opening naar het westen te
maken omdat hij harde devie
zen nodig heeft om zichzelf en
zijn dictatuur aan de macht te
houden".
„De socialistische landen van
Oost-Europa zijn ontwikke
lingslanden geworden. Ze
moeten hun grondstoffen
goedkoop aan het westen ver
kopen om daar voor veel geld
moderne technologie te kun
nen kopen. De Sovjet-Unie
met zijn enorme hoeveelheden
grondstoffen kan dat heel lang
volhouden. De DDR niet, want
het land heeft geen grondstof
fen. De DDR kan slechts geld
verdienen met de verkoop van
industrie- producten. Dat kan
het land alleen als het lukt zijn
industrie te moderniseren en
concurrerend te maken. Maar
dat lukt alleen met behulp van
het westen. Daardoor wordt de
DDR steeds afhankelijker van
het westen en vooral van de
bondsrepubliek. In dat proces
dwingt het kapitalisme het
communisme langzaam op de
knieën. De Russen zien dat
zeer scherp en willen daarom
een afgrenzing van het wes
ten".
Woningnood opgelost
Ondanks zijn fundamentele
kritiek heeft Loser ook oog
voor de verworvenheden van
het systeem. Er is zo duchtig
gebouwd, dat in 1990 de wo
ningnood als sociaal probleem
is opgelost. Na de lagere school
gaan alle kinderen naar de
tienklassige polytechnische
„Oberschule". Van de mensen
in het arbeidsproces heeft 82
procent een beroepsopleiding
of een universitaire studie ge
had. Vrouwen die in verwach
ting raken krijgen een zwan
gerschapsverlof van 26 weken
met behoud van het volledige
loon. „En in de DDR", aldus
de gevluchte filosoof, „leeft
men sociaal meer geborgen
dan in welk kapitalistisch land
dan ook, inclusief de bondsre
publiek".
Maar toch moet dit land met
behulp van de Berlijnse muur,
met schietautomaten aan zijn
grenzen en met een geheime
politie zijn burgers binnen zijn
grenzen proberen te houden.
Omdat het communisme er,
net als elders in Oost-Europa,
verworden is tot een zielloze,
overgecentraliseerde, dictatuur
van het partij-apparaat. Als de
economische situatie nog ver
der verslechtert acht Loser het
goed mogelijk dat na Honga
rije, Tsjechoslowakije en Polen
de DDR de nieuwe brand
haard wordt in Oost-Europa.
LoSer: „Na de strubbelingen
met Solidariteit in Polen zijn
in de DDR voorbereidingen
getroffen voor het instellen
van een militaire dictatuur.
Maar ik denk dat als er een
opstand van de bevolking uit
zou breken, dat die door een
belangrijk deel van de basis
van de partij gesteund wordt.
Dat zou een echte kans zijn om
het socialisme in de DDR op
een democratische wijze te
vernieuwen. In Polen ging dat
niet. Daar ondervond Solidari
teit in de partij te weinig
steun. De Poolse communisti
sche partij heeft te weinig ge
kwalificeerde kaders die een
vernieuwing door zouden kun
nen voeren. De partij in de
DDR heeft die kaders wel".
GERARD KESSELS
(ADVERTENTIE)
Uw natuurlilk gebit behouden:
Het wordt nu voor bijna iedereen mogelijk zijn eigen tanden
en kiezen met kronen te behouden Rehadent BV levert u in
samenwerking met ervaren Nederlandse tandartsen een
kroon- of brugdeel voor slechts f. 399,-.
Ook in uw omgeving kunt u zich kosteloos en geheel vnjblij-
vend door één van deze tandartsen laten adviseren over een
eventuele behandeling
aan of bel voor inlichtingen
ir\formatie>£n Administratief Cent
Zwarten in
Kaapprovincie
krijgen meer
rechten
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse regering heeft
deze week besloten meer rech
ten te verlenen aan zwarte
Zuidafrikanen in de westelijke
Kaapprovincie. Ze kunnen
voortaan een pachtovereen
komst voor hun huis sluiten
met een looptijd van 99 jaar.
De uit 1955 daterende rege
ling, waarbij werkgevers ver
plicht waren bij voorkeur
kleurlingen in dienst te ne
men, wordt opgeheven. Dit
meldde gisteren de Zuidafri
kaanse staatsradio.
President Botha kreeg voor
deze maatregelen dinsdag de
goedkeuring van een congres
van zijn Nasionale Party in
Ellsworth
Bunker
overleden
BRATTLEBORO In de
Amerikaanse plaats Brattlebo-
ro is op 90-jarige leeftijd over
leden Ellsworth Bunker, die
zeven jaar Amerikaans ambas
sadeur in Vietnam was. Hij
werd in 1966 door de toenma
lige president Johnson be
noemd, op een moment dat be
gonnen was met een drastische
opvoering van het aantal
Amerikaanse militairen in
Vietnam. Bunker kreeg in Ne
derland vooral bekendheid
door zijn rol in het Neder
lands-Indonesische conflict om
het voormalige Nederlands
Ni^yw-Guinea.
