Reagan doet geen
concrete voorstellen
ranse regering zet ETA onder sterke druk
pAGii|iTENLAND QeidóaQowia/nt DINSDAG 25 SEPTEMBER 1984 PAGINA 13
emier
axi
erweegt
oering
aardere
RWSi
Oudste observatorium
in Maya-stad ontdekt
Bezoekers Suriname
moeten vast bedrag
aan guldens wisselen
Korenorganisaties
willen oprichting
Nationaal Koor
ftps fd
gaan ambassades
ra beveiligen
-1INGTON De Amerikaanse regering
het Congres verzocht 371 miljoen dollar
beschikbaar te stellen voor het beveili-
n Amerikaanse instellingen in het bui-
Dit verklaarde gisteravond de woord-
r van het ministerie van buitenlandse
De regering-Reagan was tot deze aan
was gekomen, nadat een onderzoek had
zen dat de VS-ambassade in Beiroet
!ocnde was beveiligd. Vorige week werd
;ebouw van de VS-ambassade in Beiroet
n autobom getroffen. Volgens het on-
bevatte de autobom geen 300 maar
ilo explosieven. Aanvankelijk werd ge-
dat de Libanese wachtposten op de
Ihadden gevuurd; Het onderzoek wees
uit dat zij geen schot hebben gelost.
Diplomaat slacht
schaap op straat
LONDEN Het Britse ministerie van
buitenlandse zaken heeft gisteren de
Iraanse zaakgelastigde ontboden naar
aanleidingf van het feit dat een Iraanse
diplomaat onder de ogen van ver
schrikte voorbijgangers in een Lndesne
straat een schaap had geslacht. Veront
waardigde buurtbewoners vertelden
dat zij zaterdag de Iraanse diplomaat
Mukthari en enkele van zijn vrienden
een schaap de keel hadden zien open
snijden boven een afvoerput in de Lon-
dense buitenwijk Roehampton. Dat zou
gebeurd zijn als voorbereiding op een
mohammedaans feest. De diplomaat
werd daarna belaagd door boze buurt
bewoners en journalisten.
Jordaanse
koning naar
Nederland
NEW YORK Koning
Hoessein van Jordanië
arriveert op 1 oktober
voor een bezoek aan Ne
derland. Dit heeft minis
ter Van den Broek (Bui
tenlandse Zaken) giste
ren in New York meege
deeld na een gesprek met
zijn Jordaanse collega.
Jordanië, zo zei Van den
Broek, blijft evenals
trouwens andere Arabi
sche landen rekenen op
hulp van Europa om de
problemen van het Mid
den-Oosten op te lossen.
Australisch premier
huilde niet zomaar
SYDNEY De Australische pre
mier Bob Hawke had een goede re
den om vorige week in tranen uit te
barsten. Zijn dochter en schoonzoon
lijken namelijk de dupe te worden
van het regeringsbeleid, dat onvol
doende de strijd aanbindt tegen de
georganiseerde misdaad en met
name tegen de handel in heroïne. De
23-jarige Rosslyn en haar echtgenoot
zijn namelijk verslaafd aan heroïne.
Beiden hebben nog slechts enkele ja
ren te leven, verklaarde Rosslyn's
moeder Hazel Hawke in een tv-
vraaggesprek. Rosslyn en haar echt
genoot hebben twee kinderen.
De Australische premier Hawke en
zijn vrouw Hazel laten een grote foto
zien van hun dochter en schoonzoon.
nze correspondent Cees
Manders)
E Italië gaat zijn
deloze" lire zwaar-
naken. Duizend lire
nu éen nieuwe lire.
nkondiging van deze
pende verandering
i van premier Craxi.
het is niet duidelijk
leer het nieuwe
systeem van kracht
„Misschien in
zei Craxi.
lllijÉ tnaren van het ministe-
liiP& in financiën werken al
j jaren aan herziening van
untsysteem. De lire is de
tien jaar namelijk zo
waarde gedaald, dat
ïoefte aan steeds grotere
'nheden groeit. Vooral
'hdel zou de invoering
et name een biljet van.
tiljoen lire (1820 gulden)
tp prijs stellen. Maar de
ttdigen en de politici
(ken terug van de invoe-
an een biljet van een
n lire. Want dat zou niet
;ijn voor het imago van
in het buitenland. De
van een land, dat
iljetten drukt van éen
n maal zijn geldeenheid,
iiet veel zaaks zijn, zo zou
leneerd worden.
X het ziet er naar uit dat
liljet van éen miljoen lire
neer nodig is, nu de zwa-
>ndinnei.e wordt ingevoerd.
ran het biljet van
nmêtriP *'re komt er dan een
ikken fduizend zware lires, en
taat heel wat beter. Bij de
(ring van de zware lire
"talië leren van eerdere
Jingen in buurlanden
je molKenland, Joegoslavië en
gebrekrijk.
lijkt f
i bovë.
Vervolg van de voorpagina)
NEW YORK Gromyko,
die met een stalen gezicht
luisterde, en zijn delega
tieleden klapten overigens
niet, ook niet na afloop
van Reagans toespraak in
de Verenigde Naties.
Reagan zal komende vrijdag
de Russische minister op het
Witte Huis ontvangen. Dat
wordt de eerste maal dat de
Amerikaanse president met
een Russische leider spreekt
(na een vluchtige ontmoeting,
afgelopen weekeinde op een
receptie in New York).
Reagan nodigde Moskou giste
ren uit om op ministersniveau
regelmatige besprekingen tus
sen beide regeringen te begin
nen over alle onderwerpen
van wederzijds belang. Die ge
sprekken (later eventueel ook
een „goed voor te bereiden top
tussen staatshoofden") zouden
onderhandelingen op gang
moeten brengen over ieders
rol in regionale conflicten (zo
als in Midden-Amerika) en
vooral over wederzijdse wa
penbeheersing.
De Amerikaanse president
riep de Sovjet-Unie op akkoor
den met Amerika te sluiten
over beperking van kernbe
wapening, conventionele de
fensie, chemische wapens,
ruimtewapens en troepen
sterkte #en over vertrouwen
wekkende maatregelen en
vermindering van het risico
van fatale vergissingen.
Reagan stelde voor „een soort
wegenkaart" te ontwerpen,
waarop beide supermachten
uitstippelen waar ze „binnen
twintig jaar of zo" met al die
diverse onderhandelingen wil
len uitkomen. 'Onder meer
zopden Washington en Mos
kou „ieders vijfjaren-plannen
voor wapenontwikkelingen
naast elkaar moeten leggen"
om te bezien waar men kan
schrappen.
Concrete voorstellen om de
bestaande twistpunten tussen
Washington en Moskou inzake
de onderbroken ontwape
ningsonderhandelingen op te
lossen, deed Reagan echter
niet. Niets wijst erop dat de
Amerikaanse regering de
plaatsing van middenafstands-
raketten in West-Europa zou
willen herroepen, zoals de
Sovjets eisen. Ook is het Ame
rikaanse ministerie van De
fensie vastbesloten door te
gaan met de ontwikkeling van
ruimtewapens, iets wat de
Russen krachtig afwijzen.
De verwachting in Washing
ton is dat Gromyko tijdens zijn
gesprekken deze week met
achtereenvolgens Shultz, op
positieleider Walter Mondale
en president Reagan, en in zijn
speech (donderdag) voor de
VN, zal volharden in een veel
vijandiger toon jegens de
Amerikaanse politiek. Men
sluit in de Amerikaanse hoofd
stad echter niet uit dat Gro
myko „openingen" zal bieden
voor regelmatiger ministeriële
besprekingen, zoals Reagan
die heeft voorgesteld.
Washington houdt het erop
dat de Sovjet-leiders er intus
sen van uitgaan cjat Reagan
herkozen zal worden als presi
dent en dat Reagan's binnen
lands-politieke bijbedoelingen
Moskou er daarom niet meer
van hoeven te weerhouden
een uitgestoken hand aan te
nemen.
Valkuilen
Overigens zaten in de speech
van Reagan volgens waarne
mers nog allerlei valkuilen,
zoals de verklaring dat „in
vloedssferen (van beide groot
machten in de wereld) iets van
het verleden zijn". Ook had
Reagan het over de beperking
van „offensieve wapens", een
Ronald Reagan tijdens zijn toespraak voor de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties.
de durf van de dromers die al
tijd de vooruitgang van de
mensheid heeft bewerkstel
ligd.
Het thema „optimisme" ge
bruikt Reagan ook steevast
en tot dusver met groot succes
in zijn verkiezingsstrijd met
Walter Mondale. De hele hui
dige week is door de herver
kiezingsstaf van de president
zorgvuldig gepland rond Rea
gans rol in de internationale
politiek. De ontvangst, vrijdag
aanstaande, van Gromyko in
Van den Broek
nodigt
Gromyko
opnieuw uit
NEW YORK Minister
Van den Broek van bui
tenlandse zaken zal in een
gesprek met de Sovjetmis
sie bij de Verenigde Naties
in New York zijn Sovjet-
-collega Andrei Gromyko
opnieuw uitnodigen voor
een bezoek aan Nederland.
Gesteld dat de Sovjet-be
windsman de uitnodiging
aanneemt, zal hij naar ver
wachting niet meer dit
jaar naar Nederland ko
men, aldus Van den Broek
gisteren in New York.
Aanvankelijk leek een ge
sprek Van den Broek-Gro-
myko in de marge van de
algemene vergadering
door een overladen agenda
van de Sovjet-bewindsman
weinig waarschijnlijk. Een
receptie die president
Reagan zondagavond be
zoekende ministers van
buitenlandse zaken aan
bood, gaf de Nederlandse
minister echter de gele
genheid zijn Sovjet-collega
aan te schieten.
Overeenkomstig de toe
zegging die het kabinet-
-Lubbers de Tweede Ka
mer heeft gedaan, zal Van
den Broek minister Gro
myko een toelichting ge
ven op het besluit over
eventuele plaatsing van
kruisraketten in Neder
land.
kwalificatie waarover Rusland
en Amerika zeer uiteenlopen
de gedachten plegen te heb
ben.
De Amerikaanse president
putte zich gisteren in zijn
speech uit in klinkende vol
zinnen over vrede op aarde en
over hoe „waarheid en liefde
het altijd gewonnen hebben
van honger, oorlog en onrecht
vaardigheid". Reagan zei dat
zijn optimisme misschien uit
simplistisch Amerikaans idea
lisme voortkomt, maar „het is
het Witte Huis moet een hoog
tepunt worden in de publici
teitscampagne, welke wil afre
kenen met het verwijt van de
Democratische Partij, dat de
huidige president „niet het
commando voert over Ameri-
ka's buitenlandse politiek".
Witte Huis-medewerkers heb
ben laten „uitlekken" dat
Reagan zich sedert enige tijd
ernstig verdiept heeft in de
Sovjet-Unie en iri de persoon
lijke loopbaan van Andrej
Gromyko.
onze correspondent Bob
van Huët)
!JS De arm van de
i neuu justitie reikt
iemd°Jaan tot over de Pyre-
>iiege)Na maandenlange
)fhgb,jrhandelingen zijn de
afstekdteiten in Madrid er
de ranbaar jn geslaagd Pa-
van de noodzaak te
tuigen een aantal le-
van de Baskische af-
[dingsbeweging ETA
langer te beschouwen
politiek vluchteling",
gewoon als misdadi-
n gevaarlijke terro-
ÏVoor het eerst sinds
!5-jarig bestaan van
IA heeft de Franse
g besloten drie se
en direct uit te' le-
aan Spanje.
sluit hiertoe werd zon-
n door de Franse
r Laurent Fabius. Alge-
wordt toch aangenomen
drie Basken al aan het
fvan deze week op het
'uig naar Madrid worden
1 Een van hen zal daar te-
moeten staan wegens
andeel in de moord op
Spaanse politieagenten,
'1 ook anderen „bloed aan
nden hebben", zoals de
regeringswoordvoerder
Dumas het stelde. De drie Bas-
ken zijn uit protest tegen de op
handen zijnde uitlevering gis
teren in hongerstaking gegaan.
Het besluit over te gaan tot
uitlevering van ETA- terroris
ten aan Spanje, is opzienba
rend, omdat de Franse socia
listen sinds ze in 1981 aan de
macht kwamen altijd hebben
geweigerd Madrid op dit ter
rein tegemoet te komen. Be
halve een Italiaanse neo-fas
cist, heeft de regering in Parijs
geen enkele „politieke misda
diger" uitgeleverd aan welk
land dan ook.
In Frans Baskenland heeft
men de ETA-actlvisten gerui
me tijd min of meer onge
moeid gelaten, op voorwaarde
dat deze zich in ieder geval
aan deze kant van de Pyre-
neën zouden inhouden wat be
treft de zogeheten „gewapende
bevrijding van Baskenland".
Maar nadat ook Frans Basken
land, vooral door toedoen van
de Baskische anti-ETA groepe
ring GAL eind vorig jaar in de
spiraal van het afscheidingsge-
weld was geraakt, draaiden de
Franse socialisten geleidelijk
bij. Men kon niet langer tole
reren, dat Baskische terroris
ten vanaf Frans grondgebied
opereerden.
Reputatie
Regeringswoordvoerder Ro-
Een Spaanse brandweerman is bezig met het blussen van een auto. die door woedende ETA-
aamhangers in San Sebastian in brand werd gestoken. Hiermee protesteerden zij tegen het Franse
besluit om drie ETA-leden aan Spanje uit te wijzen,
land Dumas heeft gisteren vluchteling. Dumas verklaar-
daarom verklaard dat de uitle- de dat de Franse regering zich
vering van de drie ETA-leden slechts over uitlevering van
niet betekent, dat in Parijs zal elders gezochte politieke mis-
worden getornd aan de Franse dadigers zou uitspreken, in-
reputatie van „terre d'asile". dien het land dat om uitleve-
Ruim 160.000 buitenlanders ring vroeg „de vrijheid en fun-
hebben in Frankrijk momen- damentele mensenrechten res-
teel de status van politiek pecteert". Bovendien zijn de
drie uit te leveren Basken
nooit als politieke vluchtelin
gen door de Franse regering
.erkend, aldus Dumas.
Blijkbaar geschrokken van
een recent rapport van Am
nesty International, waarin
staat de laatste drie jaar onge
veer 3000 politieke gevange
nen in Spanje zijn gemarteld
of slecht behandeld, heeft de
Franse regering op het laatste
moment toch enige voorwaar
den aan de uitlevering van de
Basken verbonden. Zo zullen
ze niet door de Spaanse politie
mogen worden verhoord,
maar uitsluitend door ambte
naren van het ministerie van
justitie. Verder moeten ze in
staat worden gesteld zelf hun
advocaat te kiezen..
Deze bijkomende voorwaarden
ontlokte gisteren aan een lid
van een Franse oppositiepartij
de opmerking dat de socialis
ten hun Spaanse broeders
blijkbaar niet echt vertrou
wen. Het politieke besluit
heeft in ieder geval geleid tot
de nodige onrust in Frans Bas
kenland, waar voor- en tegen
standers van de uitlevering el
kaar zondagnacht in Saint-Je-
an-de-Luz te lijf gingen. Voor
het gebouw van de gewestraad
in Toulouse ontplofte gisteren
een bom die daar blijkens een
telefoontje aan het Franse
persbureau AFP was geplaatst
door ET A-aanhangers. Met op
het programma een, reeds lang
gepland, bezoek van president
Mitterrand aan Frans Basken
land wordt gevreesd dat het
voorlopig wel onrustig zal blij
ven in het zuiden van Frank-
w m sraaij-we£jo
"WAÏ
L IN
|JT of VE. t\l-
Prins breekt lans
voor dierentuinen
BIDDINGHUIZEN Prins
Bernhard heeft gisterenmid
dag de vierde wereldconferen
tie over het fokken van be
dreigde diersoorten in gevan
genschap geopend op de Fle-
vohof in Biddinghuizen. „Voor
vele bedreigde diersoorten is
er maar één weg om ze te red
den van het volledig uitster
ven, namelijk ze te laten
voortplanten onder streng ge
controleerde voorwaarden in
gevangenschap in de grote die
rentuinen", zo sprak de prins
als president van het Wereld-
natuurfonds Nederland en als
president van het World Wild
life Fund International.
HANOVER/NEW HAMPSHIRE De Amerikaanse geo
graaf Victor Malmstrom heeft in de oude Mexicaanse May
a-stad Edzna een maan-observatorium ontdekt, dat moge
lijk het oudste op het westelijk halfrond is. Malmstrom,
verbonden aan de Amerikaanse Universiteit van Dart
mouth, zei gisteren dat de ontdekking van het observatori
um in Edzna een nieuwe betekenis geeft aan de stad, waar
aan men aanvankelijk weinig archeologische waarde toe
kende. Deze ontdekking versterkt het vermoeden, dat Ed
zna de bron zou zijn geweest van belangrijke veranderin
gen in de Maya-kalender.
Niet alleen is Edzna de oudste en grootste Maya-stad, maar
het is ook één van de onbekendste, zo vertelde Malmstrom.
Waarschijnlijk was Edzna het culturele hart van de Ma-
ja's".
De professor ontdekte het observatorium toen hij onlangs
een studiereis maakte naar Edzna. Even daarvoor had hij
een studie afgerond over de Maya-kalender. Volgens
Malmstrom hebben de Maya's in de eerste eeuw vóór
Christus een verandering aangebracht in hun kalender,
waarbij hun nieuwjaarsdag werd verplaatst van 13 augus
tus naar 26 juli. „Maar waarom zij dat deden, wisten wij
niet", aldus de geograaf. Hij ontdekte dat Edzna de enige
plaats is in Yucatan waar de zon op 26 juli loodrecht boven
de aarde staat. Tijdens zijn bezoek aan de ruïnes verzamel
de hij vervolgens materiaal, dat zijn theorie kracht bij zette
dat Edzna de plaats is waar de kalenderhervormingen hun
oorsprong hadden.
De ontdekkingen van Malmstrom staan lijnrecht tegenover
de tot nu toe gehandhaafde theorie, dat de stad in de ze
vende eeuw werd gebouwd. Ook volgens de door hem aan
gehaalde archeoloog Ray Matheny is de stad, die 20.000 in
woners telde, in de tweede eeuw vóór Christus ontstaan.
Daarmee zou het de oudste Maya-stad zijn.
Van Miert uit, Happart
in socialistische fractie
BRUSSEL Karei van Miert,
voorzitter van de Vlaamse so
cialistische partij, is uit de soci
alistische fractie van het Euro
pees Parlement gestapt uit on
genoegen over het feit dat de
omstreden franstalige burge
meester Happart daarin is op
genomen. Hij wil met die frac
tie nog slechts een „techni-
sch-administratieve" band be-
aden. In een brief aan frac
tieleider Arndt betitelt hij
Happart als een „politieke in
breker". Hij zegt dat hem in
middels duidelijk geworden is
dat een grote meerderheid van
de socialistische fractie van
het Europees Parlement „het
nationalistisch-poujadistische
verschijnsel dat Happart is,
liefst niet in haar midden
ziet".
PARAMARIBO Om te voorkomen dat in Suriname geld ge
wisseld wordt op de zwarte markt, moeten alle bezoekers van
Suriname voortaan aan de grens een vast bedrag aan Surinaam
se guldens aankopen met harde valuta. Dit hebben de autoritei
ten in Paramaribo besloten. Bezoekers die op het vliegveld Zan
derij arriveren en langer dan tien dagen in Suriname blijven,
moeten voor vijfhonderd Surinaamse guldens (bijna duizend Ne
derlandse guldens) wisselen. Voor kinderen onder de twaalf jaar
geldt de helft van dit bedrag. Bezoekers die aankomen in de
grensplaatsen Albina en Nickerie moeten voor tweehonderd Su
rinaamse guldens wisselen. Voor degenen die minder dan tien
dagen in Suriname blijven, is een bedrag van vijftig Surinaamse
guldens vastgesteld.
Per dag 5000 nieuwe
cocaïne-gebruikers in VS
CHICAGO Per dag komen er in de Verenigde Staten zo'n
5.000 nieuwe cocaïne-gebruikers bij. Tot nu toe hebben ongeveer
22 miljoen Amerikanen deze „drug van de jaren tachtig" ge
bruikt. En het aantal zal nog verder toenemen.
Dit verklaarde de Amerikaanse psychotherapeute Nanette Sto
ne. Mevrouw Stone heeft een nauwgezette studie gemaakt van
het gebruik van cocaïne in de VS. Volgens haar gebruiken vele
Amerikanen cocaïne voor de „gezelligheid". Het aantal verslaaf
den is volgens haar echter veel hoger dan officieel wordt be
weerd. Tot de groep cocaïne-gebruikers behoren onder meer pi
loten, onderwijzers en chirurgen, aldus mevrouw Stone.
DEN HAAG De samenwer
kende Nederlandse korenorga
nisaties met bijna 300.000
koorleden, willen een Natio
naal (Festival) Koor oprichten.
Het dient te bestaan uit rond
150 amateurzangers en -zange
ressen. Afhankelijk van het
project of de studiedagen wor
den hieruit koorgroepen gefor
meerd. Het is de bedoeling dat
het koor de komende zomer,
met name in het Europees
Jaar van de Muziek en het In
ternationale Jaar voor de
Jeugd, kan worden gepresen
teerd.
Dit hebben de samenwerken
de organisaties die twee jaar
geleden een landelijk instituut
voor de ondersteuning van de
koorzang hebben opgericht,
gisteren meegedeeld. Doel van
het beoogde koor is in week
einden en eventueel door de
week bijzondere aandacht te
besteden aan in opdracht ge
schreven werken en ander on
bekend repertoire, aan het
presenteren van verplichte
werken van belangrijke con
coursen en aan het deelnemen
aan (inter)nationale projecten.
Het nieuwe koor zal niet re
gelmatig grote produkties ver
zorgen samen met professione
le orkesten. De leden moeten
lid blijven van een koor, dat is
aangesloten bij een van de tien
landelijke koororganisaties die
met elkaar samenwerken en
in totaal circa 6.500 koren on
der hun hoede hebben. Uit
zondering wordt gemaakt voor
studenten aan conservatoria
en muziekpedagogische acade-
Voor het koor wordt uitgegaan
van jonge leden maar in prin
cipe geldt voor de kandidaten
geen maximum leeftijd. In be
ginsel worden eens per jaar
audities met stemtest gehou
den. De musicus Joop Schets
uit Gorinchem zal optreden als
dirigent en repetitor van het
nationale koor.
Diverse landen kennen een
instituut als een „nationaal
koor" of een „nationaal or
kest". In Nederland bestaat op
dit gebied het Nationaal
Jeugdorkest en het jaarlijks te
formeren Nederlands Studen
tenkoor.
yÏÏBSSS^evENUlT
BPEEK^P^0 Locatie.'
ME
en in een fijne bungalow
uitblazen in een fijne bungs
op één van de AEGON Vakantieparken
in Nederland of Duitsland midden in de natuur.
Ook in de herfstvakantie nog mogelijkheden!
Informatie: bel AEGON Vakantielijn 070-523141.
AGO en ENNIA samen AEGON.
Daarom heet Ennia Recreatie
voortaan AEGON Recreatie,
t Wordt even wennen.
