eilig „postkantoor
Laar met volle cellen
Zevende markt
voor
Boven Volta
'ALEIS VAN JUSTITIE BESTAAT TIEN JAAR
Wereldkampioen opent Zoeterwoudse veiling
Dorpsraad
Lisserbroek
bijeen
De Leidse Couran t en
het Gemeentearchief
BEIDEN/REGIO
fieldde (Somali
VRITDAG21 SEPTEMBER 1984 PAGINA S
EN HAAG Even
rak er in de kantine iets
por van die zwierigheid
Je herinnert aan bruilof-
!>n en partijen. Het Paleis
in Justitie in Den Haag
jestaat deze maand na-
lelijk tien jaar. Histo-
jsch nauwelijks een feit
l ook niet zo'n gelegen
heid om je gezicht uit de
'looi te halen en de Dolly
Jots te vragen. Toch dan-
yjüen rechters en officie
ren er onlangs spontaan
avtje polonaise en spoelde
pn griffier met een bloe-
tietjesschort voor, na af-
lop zelf de glazen.
et tienjarig bestaan van het
"laagse Paleis van Justitie
reejordt niet bepaald geken-
^jerkt door opvallende dra-
bij\ a 's van regionale of nationa-
betekenis. Of het moeten in
loop der tijd de vele beslis-
igen zijn geweest van de
hters in kort geding. Na
vonnis van de Haagse
htbank kon het gebeuren
it de trams en bussen van de
sfclTM hier acuut ophielden
rijden, de postbode weer
iejferal aan de slag moest en
it eten van Hollandse garna-
_jn opeens weer mocht.
g jloor de individuele burger
het allemaal wat anders,
r menigeen betekende
in kortstondig bezoek aan de
iliana van Stolberglaan een
fegelrechte ramp. Duizenden
chtscheidingen, gevangenis-
Jraffen en faillissementen
■erden in het kolossale
"Sjouwwerk gesmeed tot vol-
ingen feiten, hoe milieu-
•iendelijk en gastvrij het er
inform de interne richtlij-
j.erx verder ook is toegegaan.
postkantoor
itraf zaken en echtschei-
ngszaken zijn nu eenmaal
[ooit. milieuvriendelijk" zegt
rondissementsgriffier mr.
L.A. de Haan, beheerder
•an het Paleis van Justitie,
'och denk ik dat we zijn ge
in onze opzet van een
«en-deuren-politiek. Ik ver-
fn lelijk dit gebouw altijd met
tJlHen P°s^antoor' ^et 's °Pen*
baar en iedereen kan er zo
maar binnenstappen. De bode
in de hal wijst de bezoekers
attent de weg naar het juiste
loket of de zittingszaal. Dat is
een groot verschil met het de
partement, waar je alleen op
afspraak mag komen".
Het zeventien verdiepingen
tellende gebouw biedt onder
dak aan het kantongerecht,
de rechtbank, de parketten
van de officier van justitie en
de procureur-generaal, het ge
rechtshof, de Zeekrijgsraad,
het Hoog Militair Gerechts
hof, het college van Beroep
voor het Bedrijfsleven, de
Raad van Beroep en het
Ambtenarengerecht, de Stich
ting Studiecentrum Rechts
pleging, het Centraal Medisch
Tuchtcollege, het Schadefonds
Geweldsmisdrijven, de Ne
derlandse Vereniging voor
Rechtspraak en de Commissie
voor het aantrekken van le
den van de rechterlijke
macht.
Veiligheid
Een van de belangrijkste ta
ken van de sleutelbewaarder
van het enorme justitiële
complex liever noemt hij
zich „Paleisbaas" is de zorg
voor de veiligheid van de
rechterlijke macht, personeel
en publiek. Zo er gevaar om
de hoek mocht loeren, dan is
dat zowel van binnen als van
buiten het paleis te duchten.
Mr. De Haan: „Bij grote pro
cessen, zoals de RAF-zaak in
dertijd, moest je extra op je
hoede zijn. We hebben toen
een heel draaiboek gemaakt
en speciaal een stalen hek
aangeschaft, waarmee we het
rechtbankplein van muur tot
muur hermetisch konden af
schermen. Zelfs de rechters
mochten er niet door zonder
de detectoren van de Explo
sieven Opruimingsdienst te
passeren. Stel je voor dat zo'n
rechter gechanteerd was met
de gijzeling van zijn vrouW en
dat hij haar alleen levend te
rug zou zien als hij voor de
verdachte een pistool wist
binnen te smokkelen. Zulke
dingen kunnen gebeuren en
we hebben ons dat terdege ge
realiseerd. Ik vond het wel
spannend".
De korte geschiedenis van het
Paleis van Justitie vermeldt
dergelijke incidenten overi
gens niet. „De meeste ver
dachten hebben toch ergens
respect voor een rechter", al
dus mr. De Haan. De wraak
acties van strafrechtklanten
beperkten zich tot nu toe tot
het leksteken van autobanden
of een flinke scheldpartij.
Goud
Wel wordt er schrikbarend
veel vernield, zegt de hoofd
griffier. „Dat kost goud! In
het begin waren alle zestig
wachtcellen voorzien van een
eenvoudig slot, onderdeel van
ons humane beleid. Resultaat
was dat je met een gerichte
karatestoot een heel slot uit
een staalplaten deur kon
schoppen".
Op die manier wist zich in
1975 nog een boze Haagse sla
ger een weg naar de vrijheid
te banen. Eerst ramde hij een
celdeur uit zijn voegen en
vervolgens verbrijzelde hij
met een kapstok een raam.
Na zijn geslaagde poging werd
het andere verdachten een
stuk lastiger gemaakt nog te
ontsnappen. Niet alleen dat er
ouderwetse klinken uit ge
vangeniscellen in de deuren
werden gezet, ook de zacht-
board plafonds met tl-verlich-
ting werden geleidelijk aan
door sloopbestendig materiaal
vervangen. Sindsdien is het
niet meer gebeurd dat gevan
genen net als de muizen
die er ooit een plaag hebben
gevormd via de plafonds
de uitgang probeerden te be
reiken.
Vissekom
Mr. De Haan loopt naar zijn
bureau en komt terug met in
zijn hand een rechthoekig
stuk glas ter grootte van een
halve boterham. „Kijk", zegt
hij, „vier lagen dik kogelvrij
glas. In verband met de
rechtszaak tegen de Duitse
terroristen hebben we de pu
blieke tribune van zaal E
voor insiders de vissekom
met dit pantserglas afgezet.
Met één sprong zat je anders
bij de rechter op tafel. Deze
bescherming is wel afdoende,
maar een echt waterdichte
beveiliging bestaat niet. Func
tionarissen van de rechterlij
ke macht, met name de leden
van de strafkamer, de rech-
ter-commissarissen en de pre
sident in kort geding, lopen
altijd de kans zich een of an
der ongenoegen op de hals te
halen. Daar doe je niks aan.
Dat moet je in je vak verdis
conteren", zegt mr. De Haan,
die soms zelf als rechter op
treedt, beslist.
Tijdens de rondleiding door
de catacomben van het paleis
blijft de beheerder even staan
in een immense ruimte met
onafzienbare rijen archieven.
In 1982 brak hier de leiding
van de stadsverwarming, ver
telt hij. Een enorme hoeveel
heid dampend water stroom
de die dag sissend de kelder
in. „Dat was een mooie ma
nier om van je archieven af te
komen. Maar helaas; de
brandweer was net op tijd.
Wel verspeelden ze een paar
pompen, omdat door de hitte
de lijm rond de slangen was
losgelaten".
Na een wandeling door het
gesloten gedetineerdencircuit
opent mr. De Haan de deur
naar de centrale cellengang.
Een aantal cellen is tijdelijk
buiten gebruik vanwege een
grondige opknapbeurt. De
hokken zijn van vloer tot pla
fond bekrast met kreten, data
en namen. „Die muurschilde
ringen zijn een studie waard",
zegt De Haan. De opschriften
lijken naar mate de tijd ver
streek ook steeds grimmiger
van toon te worden.
Mr. De Haan: „Er zijn veel
heroïneverslaafden bijgeko
men. Als zo iemand in zijn cel
zit af te kicken, kan dat vaak
met veel agressie gepaard
gaan".
Professor
De toeneming van de crimi
naliteit in het laatste decen
nium is volgens mr. De Haan
ook goed in het Haagse Paleis
van Justitie te merken. „Het
is tegenwoordig tenenwerk, je
voelt de hete adem van de
kwantiteit in je nek. Een
rechter werkt gemiddeld zes
tig uur per week. Ondanks de
korting op de formatieplaat
sen hebben we hier acht vaca
tures voor het rechtersvak. Er
is weinig animo voor. Boven
dien kampen we met een per
manent tekort aan geschikte
kandidaten. Het werk van
een rechter is in hoge mate
een ambacht. Je moet de za
ken goed kunnen verwoorden
en snel beslissingen kunnen
nemen. Vonnissen maken is
iets wat je moet leren. Zelfs
een professor of groot jurist
kan als rechter gewoon mis
lukken".
Mr. De Haan laat tot besluit
zijn gedachten nog eens terug-
dwalen naar de dag dat in het
Paleis van Justitie de polonai
se werd gedanst. Hij zegt: „We
zijn toch allemaal gewone
mensen, die op z'n tijd graag
lachen en op gepaste wijze
even „uit de band" willen
springen. Dit als contrast met
het ernstige karakter van het
justitiegebeuren en het vele
leed dat zich hier dagelijks af
speelt".
PETER VIERING
'fjoeterwoudse
ra
makers
mmeren
tot
%>w de weg
ETERWOUDE
ïaakvereniging Zoeter-
ude gaat zich de ko-
m nde tijd nadrukkelijker
isenteren. De jeugd
jgt extra aandacht en
zullen diverse toernooi-
worden gespeeld. Om-
de vereniging een re
lief klein ledental heeft
ijftig - waarvan 35 be-
da :en tot de categorie
is bij het gemeente-
^ituur een verzoek om
gdsportsubsidie inge-
nd.
teravond hield de schaak-
eniging in „Ons Huis" de
ïmene vergadering. Voor
eer Cees van Velsen toonde
i redelijk tevreden over het
elopen seizoen. Door het
slrme aanbod van sporten in
sterwoude hebben enkele
®%lenteerde schakers - waar-
•*»ler clubkampioen Herman
der Post - de vereniging
rwel gezegd. Met nieuwe
mlsen moet het ledental op
worden gehouden. Om de
jd te binden zijn de boekjes
ugdschaak" en „Algemene
iningsregels" gratis ver-
eid. Voorts kunnen zij in
npetitieverband wekelijks
zet komen. De algemene
gadering ging gisteravond
ord met het uitgeven van
klupblad. De heer Jaap
Leeuwen ontving de prijs
I >r de mooiste partij van het
gelopen seizoen. Die speelde
tegen VTL en hij won toen
:rmate fraai door een uit-
tende aanvalspartij met
aliteitsoffer (toren tegen lo-
red.). Bij voldoende be-
gstelling zal een kursus
rden opgezet voor begin-
s-senioren. Bij bepaalde
j pnementen in het dorp, zo-
bijvoorbeeld de wielerron-
wil de schaakvereniging
jj ief naar buiten treden. Ge-
:ht wordt aan een „straat
je aaktoernooi" of een „le-
arid schaakspel" in de open-
fjht. Nadere informatie over
Wl schaakvereniging wordt
strekt door voorzitter Cees
Velsen, telefoon 3273 (na
'en uur).
Jbi
NOORDWIJK De Eve
nementenmarkt voor Bo
ven Volta is onderhand
een goede traditie gewor
den in Noordwijk. De
badplaats heeft een goede
relatie met dit Afrikaanse
ontwikkelingsland, en via
de evenementenmarkt
wordt jaarlijks veel geld
bijeen gegaard ten behoe
ve van Boven Volta. De
werkgroep Ontwikke-
lingssamenwerking-
Noordwijk Boven Volta
heeft ook voor dit jaar
weer een gevarieerde
markt opgezet, die ko
mende zaterdag wordt ge
houden in Noordwijk Bin
nen. Wederom zijn de
Voorstraat en het Linden-
plein het centrum van de
activiteiten.
Op het Lindenplein staat de
grote rommelmarkt waar heel
veel te koop is, van boeken tot
radiotoestellen en van bank
stellen tot speelgoed. Verder
gebeuren er op drie plaatsen
tegelijk verschillende dingen.
Op het parkeerterrein naast
het gemeentehuis staat de tent
van kindercircus Rigolo. Voor
stellingen zijn er van half elf
tot half een en van vier tot zes
uur. Het circus heeft onder an
dere de Clown Didi en de
acrobatische vatspringer Char
les Malta op het programma
staan. Entree ƒ2,50. Tussen de
voorstellingen door treden
dansorkest Nightlife en een
Egerlander Kapel in de tent
op. Om zes uur verricht burge
meester Bonnike de trekking
van de grote loterij in de cir
custent. De loten zijn op de
markt te koqp en kosten een
gulden.
Postkantoor
Op een podium bij het post
kantoor aan de Voorstraat tre
den met name dansgroepen op.
Dansgroep Esmaralda leidt de
dans vanaf kwart over tien tot
kwart voor elf. Deze Noord-
wijkse groep heeft als bijzon
derheid dat de dansers tussen
de 50 en 70 jaar oud zijn. Dat
doet echter niets af aan het
enthousiasme waarmee de
dansen uit Nederland. Israël,
Zweden en Griekenland wor
den uitgevoerd. Van elf tot
twaalf uur treedt dansgroep
Bela Rada op. Van twaalf tot
vier uur draait het rad van
avontuur, maar daarna wordt
er weer gedanst: de dansgroep
Achelay en orkest Mioritza
treden van vier tot zes uur op.
Mioritza speelt Roemeense
muziek; de orkestleden bespe
len ook'de bijbehorende tradi
tionele instrumenten, zoals
cymbaal en panfluit.
Op het podium bij de kerk
wordt de spits afgebeten door
het Noordwijks Jazz Kwintet.
Dit kwintet speelt jazz uit de
vijftiger en zestiger jaren van
11.00 tot 12.00 uur. Van 12.00
tot 15.00 uur speelt de Zuida-
merikaanse groep Salsa Yam-
ba. Deze populaire groep
Een beeld van de Boven Voltamarkt In 1983.
brengt een exotisch program
ma, en gebruikt daarbij instru
menten als tumba's, timbales
en sambaballen. Van 15.30 tot
16.30 uur tenslotte treedt ten
slotte de Nederlandstalige pop
groep Tact op. De groepsleden
vertolken persoonlijke gevoe
lens en ervaring in hun mu
ziek. Synthesizers en een saxo
foon dragen voor een belang
rijk deel aan het „eigen ge
luid" van Tact.
Bij de Jeroenskerk staat van
10.00 tot 17.00 uur de informa
tiebus voorkoming misdrijven.
Voorlichtingsambtenaren van
de gemeente Noordwijk geven
daar informatie over maatre
gelen om inbraken en diefstal
len te voorkomen.
De organisatie van de Evene
mentenmarkt kan nog vrijwil
ligers gebruiken; belangstel
lenden kunnen zich opgeven
bij Eef Kremer, tel. 01719-
10208 of bij het secretariaat
van de werkgroep in het ge
meentehuis op zaterdag. Wie
niet in de gelegenheid is de
markt te bezoeken en toch wil
bijdragen kan storten op giro
nummer 4060600 ten name
van de Actie Noordwijk-Bo-
ven Volta, Waterkant 19 in
Noordwijk.
ZOETERWOUDE De jubi
leum-missieveiling die van
avond en morgenavond in
„Ons Huis" te Zoeterwoude
wordt gehouden wordt geo
pend door Tom Cordes, de
kersverse wereldkampioen
wielrennen bij de junioren.
De 18-jarige Tom Cordes is de
kleinzoon van antiek- en cu-
riosahandelaar Cordes uit
Wilnis die al vele jaren zorgt
voor vele waardevolle artike
len die op de veiling te koop
worden aangeboden.
In het Franse Caen zette Tom
Cordes enkele weken geleden
de kroon op zijn loopbaan bij
de junioren door wereldkam
pioen te worden. Met over
macht, want zijn voorsprong
op de nummer twee was meer
dan een halve minuut. Vol
gend seizoen zal hij uitkomen
bij de amateurs en is dan wel
licht in Zoeterwoude te zien
tijdens de ronde in de oude
dorpskern. Het „Wielercomité
Zoeterwoude" maakt van
avond van de gelegenheid ge
bruik om Tom Cordes te hul
digen en hem tevens als spe
ciale gast uit te nodigen voor
de amateurronde die" medio
juni 1985 wordt verreden in
de dorpskern. De veiling be
gint vanavond om acht uur.
LISSERBROEK De
dorpsraad van Lisser
broek houdt vanavond
weer zijn jaarvergadering
in dorpshuis De Meerkoet.
De agenda voor deze ver
gadering vermeldt onder
'meer de bestuursverkie
zingen. Verder worden er
mededelingen gedaan en
is er een rondvraag. De
vergadering begint om
acht uur
In het jaarverslag van de
dorpsraad, dat uitgebreid is
afgedrukt in een extra editie
van het dorpsblad De Meer
koet, kan men onder meer
de bevindingen van de mi
lieugroep vinden. Het jaar
verslag maakt tevens mel
ding van de snelle voort
gang, die de woningbouw
maakt. Over enige tijd zullen
de eerste nieuwe buizen be
woond worden en binnen de
kortste keren zal de rest van
het totale complex van 400
woningen volgen.
Een grote wens is nog steeds
het fietspadenplan. Een plan
dat een nieuwe toekomst te
gemoet gaat nu er geld be
schikbaar lijkt te zijn. De
tien aangesloten dorpen in
de Haarlemmermeer hebben
overigens een geheel nieuw
fietspadenplan uitgebracht.
Wat Lisserbroek betreft zal
men blijven vechten voor
fietspaden langs de Lisser-
weg en voor een goede fiets-
verbinding tussen Lisser
broek en Nieuw Vennep.
Nog niet opgelost zijn tevens
de problemen met betrek
king tot het verkeer op de
dijk. Gesprekken met diver
se instanties zijn steeds aan
de orde en hier en daar zijn
verkeersremmende maatre
gelen genomen, maar er kan
en moet nog meer gebeuren.
De groep meldt tevens, dat
het volkstuinieren in Lisser
broek aanslaat. Na een start
van 25 enthousiastelingen
heeft men het volkstuinkom-
plex weer uit moeten brei
den en de totale oppervlakte
bedraagt nu 4000 vierkante
tneter.
Bij een zo heuglijk jubileum als het 75-jarig bestaan als dagblad
mag het Gemeentearchief van Leiden niet achterblijven met
felicitaties. Juist het Gemeentearchief is daartoe wel volledig
gerechtigd; ofschoon zelf nog maar 129 jaar oud, beschikt het
over de gegevens om alle denkbare jubilea tot in de veertiende
eeuw toe te kunnen achterhalen en over een zodanige stortvloed
aan gegevens over de jubilaris of jubilerende instelling dat daar
altijd wel een gedenkboek uit samen te stellen valt. Waar het
kranten betreft kan het Gemeentarchief bogen op het bezit van
vele strekkende meters aan jaargangen (zogenaamde leggers),
waarvan de oudste al uit 1689 dateren en welke collectie iedere
dag nog in omvang toeneemt.
Uiteraard ontbreekt hierin de Leids(ch)e Courant niet, terwijl
ook in de tijd dat er een aparte editie voor Leiden van de
Haagsche Courant bestond 1979-1981deze bewaard is. Nog
steeds ontvangt het Gemeentearchief geheel gratis twee
exemplaren van de Leidse Courant, waarvan het ene exemplaar
voor documentatiedoeleinden verknipt en het andere zorgvuldig
ingebonden wordt tot een legger. Niet voor niets natuurlijk, en
daarom bewaart het Gemeentearchief de leggers van de krant
tot in de eeuwigheid. Een tiental jaren geleden heeft de directie
van de krant zelfs het vertrouwen in de goede zorgen van het
Gemeentearchief getoond door alle oude leggers die de krant
nog beheerde aan het Gemeentearchief over te dragen.
Daardoor werden in de serie leggers die het Archief al bezat de
meeste gaten gevuld. Deze serie is nu op enkele ontbrekende
kwartalen uit vooral de periode 1928-1933 na, vrijwel compleet
Dat de krant na een paar dagen „oud nieuws" is, volgt uit het
wezen van het actuele nieuwsorgaan dat een krant is. De
historische waarde van dat vergeelde papier begint wat later pas
goed een rol te spelen. Vooral de kranten van vóór 1929, toen
door de Stadhuisbrand zeer veel officiële archiefbescheiden
verloren gingen, zijn voor Leiden van erg groot belang. Is het
doorbladeren van een legger van zo'n twintig jaar terug al een
genoegen, dat vele oude en bijna vergeten namen en zaken weer
in herinnering brengt, de leggers van 75 jaar geleden of van de
oude „Opregte Leydsche Woensdaagsche Courant" uit
bijvoorbeeldf 1750 leveren een stortvloed aan de meest
verrassende gegevens. Natuurlijk is de inhoud en grootte in de
loop der eeuwen geweldig toegenomen; was de krant in de
achttiende eeuw een drie keer per week verschijnend blaadje
van twee velletjes van een formaat iets groter dan briefpapier,
via geïllustreerde exemplaren met houtsneden en later aparte
bladen met alleen maar foto's met bijschriften is de krant
gegroeid tot het produkt van de electronica dat we vandaag de
dag kennen gedeeltelijk in kleur, met dubbeldikke zaterdagse
nummers enz. Deze ontwikkeling wordt goed duidelijk bij het
beschouwen van die vele meters zwarte banden in de speciaal
geconstrueerde kasten in een aparte bewaarplaats in het
Gemeen tearchief.
Bewaren
De afgelopen jaren zijn steeds meer onderzoekers tot de
ervaring gekomen dat al dat oude nieuws best reuze interessant
is en zeker niet onbelangrijk. Het Gemeentearchief doet dan ook
alles om de kranten voor het (verre) nageslacht te bewaren.
Daartoe worden de losse kranten vakkundig ingebonden
bewaard, zoveel doenlijk in het donker om het gevoelige papier
zo weinig mogelijk te laten vergelen, waartoe zelfs ook de tl.-
verlichting een rossig schijnsel met weinig ultraviolette straling
verspreidt, en is de ruimte ook van een soort air-conditioning
voorzien. De leggers worden op de studiezaal op speciaal daartoe
geconstrueerde lessenaars gelegd om beschadiging te voorkomen
eri er geldt een absoluut verbod om er fotokopieën uit te maken
anders breken de ruggen erg snel en moet zo 'n legger met
veel losse bladzijden weer helemaal opnieuw ingebonden
worden. Dat inbinden is een erg tijdrovend werk. Als na afloop
van een kwartaal of een jaar de gigantische stapel kranten naar
het restauratie-atelier annex binderij gebracht wordt, start het
werk met het controleren of de volgorde niet verstoord is en er
geen bladen dubbelgevouwen zijn of beschadigd. Daarna worden
alle nummers goed gelijk gelegd, geperst en met een grote
snijmachine van hun ruggen ontdaan. Hierna worden de leggers
van schutbladen voorzien. De rug wordt daarna met lijm
ingesmeerd en beplakt met zeer sterk katoen. Daarna worden de
borden gereedgemaakt: platen karton van 40,5 x 59 cm en een
gramsgewicht van 2000 (gewoon briefpapier is 80 of 100 grams).
Als de borden op het geplakte pak kranten gelegd zijn, wordt
het geheel vrijwel onlosmakelijk verbonden door een
beplakking met een eerste kwaliteits boekbinderslinnen van de
rug. Na het beplakken van de borden met speciaal papier is dan
een degelijke legger ontstaan, die bij het niet al te veelvuldige
en onzorgvuldige raadpleging zeer lang kan uithouden. Er
ontbreekt dan nog slechts één ding: het aanbrengen van een
etiket op de rug. Een etiket bestaat uit zuurvrij papier dat met
behulp van een sjabloon en oostindische inkt beschreven wordt
Op zich is dit een werkje dat door jarenlange ervaring en een
vaste hand in een redelijk snel tempo gebeurt, maar toch kost
het etiketteren al met al heel wat tijd.
Boekbinden
Dit gebeurt hoofdzakelijk door de boekbinder, omdat de
restauratoren hun grote kennis en ervaring beter kunnen
gebruiken bij het weer in goede staat brengen van soms haast tot
stof vergane unieke registers (vaak in perkament of leer
gebonden), prenten, tekeningen en oorkonden van onschatbaar
historisch belang. Daarom moet de boekbinder naast zijn
gewone werk ook vaak dozen plakkenomslagen maken en
gebroken touwtjes van zogenaamde Leidse boekjes vervangen,
en dat terwijl hij die kostbare tijd eigenlijk behoorde te benutten
om het oneindig moeizame restaureren in de vingers te krijgen.
Een speciaal voor deze werkjes aangestelde ambtenaar kan de
gemeente Leiden zich (uiteraard) niet veroorloven. Men zal zich
afvragen of er dan geen enkele oudere werkloze is, die geen
schijn van kans meer heeft om ooit nog voor zijn vijfenzestigste
aan werk te komen en het achter de kachel zitten bij moeder de
vrouw goed beu is en die bereid is zich met dit soort eenvoudig
werk voor het nageslacht nuttig te maken, ook al kan er geen
geldelijke beloning tegenover staan. Gevaar voor het anderen
het brood uit de mond stoten is er niet: van commercie is geen
enkele sprake en er is nog zo vreselijk veel restauratiewerk dat
een ploeg van wel 50 man tientallen jaren werk zou kunnen
vinden. Zo heeft ook de directie van het Gemeentearchief
gedacht, maar ondanks aanmelding van dit werk bij de Leidse
Vrijwilligerscentrale zijn er nog geen aanmeldingen geweest.
Mogelijk bestaat de angst dat het werk „stom" en eentonig is.
Dit zou dan voor de restauratoren nog veel meer opgeld doen,
want een boek dat tot stof vergaan is moet met waar
engelengeduld en uiterste zorgvuldigheid blad voor blad met
ragfijn Japans papier beplakt worden, waarbij de ontbrekende
gedeelten zo goed mogelijk met bijpassend papier ingevuld
worden. Soms moet er daarna aan ieder los vel een strookje
geplakt worden, dat op een bepaalde manier gevouwen wordt
zodat het weer als boek genaaid kan worden. En toch zijn juist
deze mensen trots en diep tevreden als er een weer als nieuw
stralend boek uit hun handen gekomen is. Dank zij die
volhoudersmentaliteit zijn al heel wat boeken gered die anders
eigenlijk waard waren bij het oud-vuil gezet te worden. Wij en
het nageslacht kunnen er de vruchten van plukken dat
bijvoorbeeld de registers waarin de oudste
eigendomsoverdrachten van huizen genoteerd zijn op die
manier gered zijn het zou anders haast niet mogelijk geweest
zijn de geschiedenis van een huis in de oude binnenstad tot
ongeveer 1580 te achterhalen. Die registers mogen gerust uniek
voor Nederland genoemd worden. Er is echter nog zoveel dat op
zo'n restauratie wacht...
Ook al lijken kranten (en huis-aan-huisbladen) die in een oplage
van vele duizenden verspreid worden veel minder uniek, toch
zijn ze dat vaak wel geworden. Maar al zouden op vele plaatsen
leggers van de Leidse Courant bewaard gebleven zijn, dan nog
wil het Gemeentearchief de zijne voor geen geld missen. Hoe
kostbaar dit bezit geacht wordt, moge wel blijken uit het feit dat
toen bleek dat door onverlaten alle foto's uit bepaalde leggers
van de Nieuwe Leidse Courant geknipt waren (al vóór de
overbrenging van die leggers naar het Gemeentearchief bij de
opheffing van die krant) alle daardoor ontstane gaten zo goed
mogelijk dichtgeplakt zijn. Wat voor een karwei dit geweest is,
kan men zich wel voorstellen. De directie en redactie van de
Leidse Courant kunnen dus gerust zijn: voor hun dagelijks
gezwoeg zal tot in lengte van dagen belangstelling en zorg
blijven bestaan. Bovendien kunnen ze de geïnteresseerden in
hun „oud nieuws" naar de daartoe goed geoutilleerde studiezaal
aan de Boisotkade verwijzen. Dat het de redactie van dit
dagblad gegeven wordt nog vele leggers met „nieuw nieuws" te
vullen.'
P.J.M. DE BAAR
GEMEENTEARCHIEF LEIDEN
