économische groei YS stagneert
Leden militie Zuid-Libanon
richten bloedbad in dorp aan
ioeharto eist onvoorwaardelijke trouw aan staatsfilosofie
ïafSi
Wijn slaat in als een bom
Mexico vraagt
Nederland om steun
a§®SIJTHOFiyRI®S
lurwtë&f
Zweed
mag twee
vrouwen
hebben
^TENLAND
CeidóeSou/icmt
VRIJDAG 21 SEPTEMBER 1984 PAGINA 13
ipnde rechter
Wangen
^IJRG Een van de le-
■n|n de rechtbank in het
rond de vervalste dag
van Hitler is gisteren
^^gen omdat hij voortdu-
slaap viel tijdens de zit-
ichter August Brake ont-
pas nadat van de publie-
baur une luidkeels "wakker
1;was geroepen. Zijn arts
23en verklaring verstrekt
j;ke niet langer was opge-
2jj tegen het inspannende
2 De advocaten van de
diten hadden een nieuw
Scunnen vragen, maar ze
J van die mogelijkheid
2ofbruik gemaakt.
29i t
Premier Zuid-Afrika
bekritiseert EG
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse
regering heeft gisteren een felle
aanval gedaan op de Europese Ge
meenschap, omdat de EG zich in
bezorgde bewoordingen heeft uit
gelaten over de recente geweldda
digheden. Volgens Botha hebben
de EG-.ministers van buitenlandse
zaken zich in hun verklaring ge
mengd in de binnenlandse aangele
genheden van zijn land. De EG-mi-
nisters hadden gezegd dat de onlus
ten aantoonden hoezeer het tijd
was dat de politiek van gescheiden
ontwikkeling werd beëindigd en
hadden bezorgdheid uitgesproken
over de behandeling van opponen
ten.
Dat een Engels wijntje zo verraderlijk
kan uitvallen, hadden sommige bezoe
kers van het internationale tuinfestival
in Liverpool toch niet gedacht. Zij ble
ken een wel zeer gedenkwaardige fles
Chateau de Mersey" wijn in hun bezit
te hebben gekregen. Een keten van
drankzaken had tijdens het festival een
wijntrederij i
In Londen namen deze dames uit het Britse gemenebest
deel aan een heel wat onschuldiger wijntrederij.
Na afloop kregen de „vertreders" een
fles „Chateau de Mersey" met daarop
de waarschuwing: uitsluitend gebotteld
voor de grap, niet opdrinken voor het
jaar 3000 van deze zelfgetreden wijn
mee naar huis. De organisatoren had
den echter de kracht van gistende drui
ven over het hoofd gezien. De eerste
fles explodeerde woensdag onder dra
matische omstandigheden. Tijdens het
ontbijt hoorde een eigenaar „een
vreemd geluid uit de fles komen waar
op hij gelukkig snel onder de tafel dook.
Enkele seconden later vlogen de scher
ven de keuken rond. Het bedrijf dat
verantwoordelijk is voor het bottelen
van de wijn heeft dan ook iedereen die
zo'n fles bezit, verzocht hem zo snel mo
gelijk uit het wijnrek te halen en door
de gootsteen te spoelen.
India koopt voor
miljarden aan
wapens in Europa
NEW DELHI India zal voor eind
oktober een van zijn grootste militaire
orders afsluiten. Voor die order waar
mee ruim drie miljard gulden is ge
moeid zijn vier Europese fabrikanten
in de markt. Het betreft de aankoop
van 400 stuks kanongeschut van 155
mm voor twee pantserdivisies, die zijn
gelegerd aan de grens met Pakistan.
De plannen voor de order dateren
van het eind van de jaren '70, toen
Pakistan soortgelijke Amerikaanse
kanonnen kreeg. Sinds de deling van
India in 1947 in India en Pakistan
hebben beide landen drie maal met
elkaar oorlog gevoerd.
kens gisteren gepubliceer-
de cijfers is de bedrijvig-
flNGTON De heid in het derde kwar-
850die de Amerikaanse taal van dit jaar nog maar
ofriie sinds 1983 door- met een jaargemiddelde
28} is volgens econo- Van 3,5 gegroeid. In het
84in de VS „drama- eerste kwartaal van 1984
oooj teruêei°pen. Blij- bedroeg de groei maar
in het tweede
liefst 10,1
7,6
Het dalende globale groeicijfer
weerspiegelt problemen in en
kele sleutelsectoren van de
Amerikaanse economie. De
weer opgelopen hypotheek
rente duwt nu al drie maan
den lang de woningbouw weer
beneden. Vorige maand
werden dertien procent min
der huizen in aanbouw geno
men dan in juli. In de eerste
helft van 1983 was het juist de
opleving in de bouw die de
hele stagnerende economie
weer vlot trok.
De Amerikaanse auto-indus
trie die eveneens een reusach
tig herstel heeft doorgemaakt,
wordt ondanks een vanoch
tend bereikt akkoord nog
steeds bedreigd door de onrust
bij General Motors, waar de
half miljoen werknemers hun
„aandeel in de winst" eisen in
de vorm van salarisverhoging
en garanties tegen toekomstig
ontslag. De stakingsdreiging
blijft bestaan. De staalindustrie
in de VS lijdt thans hevig on
der buitenlandse staalimport,
die in de afgelopen maand juli
naar een record aandeel van
33 in de Amerikaanse staal-
markt is gestegen.
De nog altijd optimistische re-
gering-Reagan houdt het er op
dat de economie een „zachte
landing" aan het maken is en
voorlopig in een bescheiden
tempo en met minder gevaar
voor oververhitting zal blijven
groeien. Pessimisten in met
name de Democratische (oppo
sitie-) Partij zien het „Reago-
nomisch herstel" eerder „neer
storten".
";entinië
63
;|ir met
|port over
«klwijningen
37o|)S AIRES Een men-
2{®jtencommissie van de
43flnse regering heeft gis-
25flen omvangrijk rapport
35,4 over de verdwijnin-
4iï Argentijnen onder het
gjjjjjmilitaire bewind. Het
131), dat voortijdig is uitge-
®2fear de pers, zegt dat
51ps 8.000 mensen spoor-
i49jrdwenen na door mili-
iljjte zijn ontvoerd. Het
49| is opgesteld onder
15a(erschap van de roman-
fer Ernesto Sébato en
2rd op vraaggesprekken
jchtoffers van foltering,
alige politieke gevange-
pilitaire officieren en
aten van vermisten. Het
24| maakt melding van de
noing van 260 geheime
264 en detentiecentra. On-
{418.OOO personen die in de
2'e oorlog omkwamen,
2'2 kinderen. Het rapport
40(gruwelijke beschrijvin
gen de wijze waarop de
38iren korte metten maak-
147tet bun tegenstanders. In
i39Eevallen vernietigde het
98-ijjn slachtoffers om iden-
3§tjng te voorkomen. Het
i26bffer van een ontvoering
2%neestal in een rivier of
43gegooid, verzwaard met
i6Shen blokken aan de be-
f verbrand.
Vijf Amerikanen die door de Russen waren opgepikt nadat hun
schip in nood was geraakt in de wateren boven Noorwegen, zijn
gisteren door de Russen in vrijheid gesteld. Hier begroet een van
de Amerikanen na terugkeer in Gamble, Alaska, zijn vrouw.
JERUZALEM Leden
van de door Israël ge
steunde christelijke militie
in Zuid-Libanon hebben
gisteren in het dorp Sak-
moer dertien ongewapen
de burgers vermoord. On
geveer dertig burgers
werden gewond. Volgens
een Israëlische leger
woordvoerder was het op
treden van de militie een
wraakactie. Een dag eer
der werden vier militiele
den gedood, nadat zij in
een hinderlaag waren ge
lopen.
Enkele militieleden reden het
dorp binnen en begonnen op
de mannen, die zich op het
dorpsplein moesten melden, te
schieten. Aan het schieten zou
pas een eind zijn gekomen, na
dat Israëlische officieren en de
bevelhebber van de 1.500 man
sterke militie, Lahd, hadden
ingegrepen. Het Israëlische le
ger sloot vervolgens het dorp
van de buitenwereld af. De
moordpartij is een ernstige te
genslag voor Israëlische rege
ring, omdat zij geleidelijk de
controle over het bezette Zuid-
Libanon wil overdragen aan
de christelijke militie.
MEXICO Mexico heeft op Nederland en via ons land op
West-Europa een dringend beroep gedaan de pogingen te steu
nen die het met andere Latijnsamerikaanse landen onderneemt
om de twee supermachten zoveel mogelijk buiten de conflicten
van Midden-Amerika te houden.
Minister van den Broek verklaarde donderdag, na gesprekken
met zijn Mexicaanse collega Bernardo Sepülveda, dat de Latijns
amerikaanse landen "hooggespannen verwachtingen" hebben
Rica houden over de problemen van Midden-Amerika. De Con-
tadora, die probeert een vreedzame regeling te vinden voor deze
problemen, is bang dat als het de komende maanden niet tot een
oplossing komt, het er nooit meer van komt.
De Mexicaanse minister Bernardo Sepülveda begroet zijn Neder
landse collega Van den broek.
Mondale eist
harde
vergeldings
maatregelen
(Vervolg van de voorpagina)
BEIROET/WASHINGTON
De aanslag heeft de presi
dentskandidaat voor de Demo
cratische partij, Walter Mon
dale, een kans gegeven om
harde taal uit te slaan tegen
president Reagan. Mondale
drong er direct na de aanslag
bij Reagan op aan om gepaste
vergeldingsmaatregelen te ne
men. Mondale zei echter niet
welke maatregelen Reagan
zou moeten nemen.
De meeste doden van aanslag
vielen onder Libanese burgers,
die een visum voor de VS wil
den aanvragen. De Libanese
president, Gemayel, onder
brak meteen na de aanslag zijn
kabinetsberaad. Premier Ka-
rami zei dat er geen enkel ex
cuus voor een dergelijke daad
In Beiroet schatten gerechtelij
ke onderzoekers de explosieve
lading op 500 kilogram. De
aanval werd uitgevoerd door
een grote stationcar, die voor
zien was van een waarschijn
lijk Nederlands diplomatiek
nummerbord. Aangenomen
wordt dat de auto is gestolen.
De chauffeur van de stationcar
moest bij een betonnen barri
cade aan het begin van een
200 meter lange oprijlaan naar
het gebouw stoppen om zijn
persoonsbewijs te laten zien.
Toen een wacht twijfelde aan
de echtheid van het document
schoot de chaufeur hem dood
en reed hij met grote snelheid
in de richting van het gebouw.
Hij zigzagde tussen lage beton
nen blokken en versnelde zijn
vaart nog toen een regen van
kogels van andere veiligheids
wachten werden afgevuurd.
Daarop bracht hij zijn explo
sieve lading op tien meter van
de ingang tot ontploffing.
«i qJ
Afweek geleden
isrmden ongeveer
al orthodoxe
u van
l^jong Priok, de
96'm van Jakarta.
94,
95,1
||;f aanval kostte
mensen het
95)1. Onze
95jpggever Hans
gen belicht de
93.P,rgronden van het
98?f in het grootste
lyitische land ter
"m
BANDUNG Blijf kalm
en luister vooral niet naar
extreem rechts (moslims)
noch naar extreem links
(communisten). Want deze
warhoofden willen niets
liever dan het omverwer
pen van onze regering.
Zijn sussend commentaar
sloot The Indonesia Times
gisteren af met de belofte
dat het ministerie van Re
ligieuze Zaken binnenkort
vooral de moslims nog be
ter zal informeren over de
Pancasila.
Een logisch advies aan het
volk van Indonesië, dat voor
95 procent wordt gevormd
door moslims.
Maar juist in de Pancasila, de
onaantastbare staatsfilosofie,
schuilt de kiem van het zoge
heten Tanjung Priok-incident.
Dat de moslims nu als eerste
een vuist ballen naar president
Soeharto en zijn machtige Gol-
kar-partij heeft namelijk alles
te maken met de 'Undang Un-
dang Organisasi Cemasyaraka-
tan'. Deze tongbrekende aan
duiding slaat op een nieuwe
serie wetsvoorstellen die zon
der mankeren nog deze maand
door het Indonesische parle
ment wordt aangenomen.
Deze serie wetten neemt het
sociale leven in Indonesië in
de houdgreep. Want alle parti
culiere organisaties, uiteenlo
pend van de vereniging van
pottenbakkers tot het instituut
voor rechtskundige bijstand,
moeten voortaan trouw zwe
ren aan de Pancasila. Hun
doelstellingen en werkzaam
heden mogen niet langer af
wijken van wat goed is voor
het welzijn van de staat Indo
nesië (lees: Soeharto).
Bovendien moeten ook de lei
ders van godsdienstige stro
mingen van islamiet tot
protestant buigen voor de
„Azas Tunggal", het funda
ment van de Pancasila, het
orakel van Indonesië.
Handtam
Toegegeven, voor nogal wat
particuliere organisaties heeft
deze verenigingswet weinig
om het lijf. Boerenstandsorga
nisaties, belangengroeperingen
van ambtenaren, vrouwen en
zovoorts gedragen zich sinds
jaar en dag als handtamme
volgelingen van de regering-
Soeharto. Of, zoals een bezorg
de Indonesische voorvechter schuwelijke keuze: of lippen
van de rechten van de mens dienst bewijzen aan de Panca-
deze week zei: „Het zijn niet sila of voorgoed bij de pakken
meer dan winkelpuien zonder neerzitten,
klanten." Trouwens, artikel 13 van de
„Undang Undang Organisasi
De nieuwe wetten betekenen Cemasyarakatan" smoort elk
zonder meer de nekslag voor lichtpuntje van verzet. Vol-
elke Indonesiër die zich heeft gens dit artikel wordt het be-
opgeworpen als beschermheer stuur van een vereniging on-
of spreekbuis van de talloze verbiddelijk onder curatele ge-
onderdrukten, van landarme steld (in keurig Indonesisch:
pachtboeren tot als 'misdadi
ger' bestempelde en derhalve
voor doodseskaders vogelvrije
volksleiders en of kritische
studenten.
Tot nu toe vonden veel om de
toekomst van hun land be
zorgde Indonesiërs een uitlaat
klep voor hun frustraties, hun
onvrede, in het oprichten van
een vereniging. Door de nieu-
Dibekukan) zodra blijkt dat
men geld ontvangt van in het
buitenland sympathiserende
comité's of dat men openlijk
gesteund wordt vanuit het bui
tenland zonder toestemming
van de regering in Jakarta.
Het wordt er niet vrolijker op
in Indonesië.
Ook niet voor de kerkelijke
leiders. Mgr. Leo Sukoto, se
cretaris van de Indonesische
bisschoppenconferentie, toon
de zich onlangs uiterst bezorgd
over de gevolgen van deze
verenigingswet. „Komt de
Pancasila voortaan uitmaken
hoe en wat het volk moet gelo
ven..." Mgr. Sukoto wees de
regering er fijntjes op dat zijn
bisschoppen door 'Rome' wor
den benoemd en niet door 'Ja-
Ook de moslims dulden geen
andere leider dan hun Mo
hammed. Hun bijbel blijft de
Koran. Mocht die moeten wij
ken voor de Pancasila dan val
len er (weer) doden.
Dat generaal Himawan Sutan-
to, chefstaf van het Indonesi
sche leger, samen met Supard-
jo Rustam, minister van Bin
nenlandse Zaken, deze week
ook de communisten heeft
aangewezen als een van de op
roerkraaiers achter het Tan
jung Priok-incident is een vast
gegeven. De communisten die
overigens verboden is en ook
nog in twee vleugels verdeeld
is, namelijk de G30.S en de
PKI, hebben namelijk al twee
mislukte, bloedige opstanden
op haar kerfstok. Een geteken
de partij dus, altijd goed voor
zondebok.
Hoe treurig meergenoemde
wetten ook uitpakken, weini
gen vrezen een algemeen ver
zet. „Het wordt pas echt me
nens als zo'n incident in Ja
karta weerklank vindt in ste
den als Surabaya en Bandung.
Vooral Surabaya is een kruit
vat vanwege de aanwezigheid
van nogal wat communisten."
Zolang het af en toe alleen
dondert in Jakarta blijft het in
de rest van Indonesië rustig.
HANS TOONEN
JBger doodde Aquino'
"■INGTON Volgens de Amerikaanse krant Washington
de commissie die de moordaanslag op de Filipijnse oppo-
Jer Aquino onderzoekt tot de bevinding gekomen dat het
aöor de moord verantwoordelijk is. President Marcos heeft
geweerd dat de 'communistische agent' Rolando Galman
pr verantwoordelijk was. Deze werd kort na de aanslag
njlitairen doodgeschoten. Volgens de krant vreest de com-
jdie huis houdt in een zwaar bewaakt hotel in Manilla,
ïladige reacties als het rapport openbaar wordt. De offi-
^liblicatie wordt volgende maand verwacht. President
41 heeft verklaard dat ook vervolging zal worden ingest
4je militairen als zij achter de moord blijken te zitten.
J
Brussel betaalt
boeren minder
BRUSSEL De Europese
Commissie heeft besloten in
oktober slechts 40 procent van
de aangevraagde landbouw
subsidies uit te betalen. Zij be
sloot daartoe omdat de lidsta
ten nog steeds geen regeling
hebben gevonden voor het
dreigende tekort in de EG-kas.
Volgens de commissie zou de
komende maand een bedrag
van 4,4 miljard gulden aan
subsidies uitgekeerd moeten
worden. Indien dat bedrag be
taald wordt, blijft er onvol
doende over om de gemiddel
de kosten per maand te dek
ken. Als men op 1 en 2 okto
ber uit de problemen komt zal,
zo wordt verwacht, de subsi
die, zij het met enige vertra
ging, alsnog uitgekeerd wor
den. Het besluit van de Euro
pese Commissie kan dan ook
gezien worden als pressie op
de besluitvaardigheid van de
raden van ministers.
W/Al STBVBM-IACtaiJ
$4 Succes- .«««Tp V5M ^pieket^rB wie.je Hef dei
(ADVERTENTIE)
Met uw krant naar:
PARIJS
Ook in oktober kunt u met uw krant weer
een weekeinde in de Franse hoofdstad
doorbrengen. Het uitgebreide pro
gramma biedt de mogelijkheid om een zo
gevarieerd mogelijke en ruime indruk van
de vermaarde lichtstad te krijgen.
Vrijdag 5 oktober a.s. vertrekken we
weer met een luxe touringcar van Maas
kant voor een 3-daagse reis naar Parijs
(vrijdagmorgen weg, zondagavond te-
lichtjestour door Pa-
Zondag volgt een bezoek aan de Notre Dame, het Louvre (o.l.v. Nederlands sprekende gids). Place du Tetre In het char
mante Montmartre en wordt de thuisreis aanvaard.
Gelogeerd wordt In het Sotra Motel Relais des Chartreux, waar 2x wordt overnacht. Daar worden ook de eenvoudige maar
goede maaltijden geserveerd, alsmede 's morgens het typisch Franse ontbijt. De overige maaltijden zijn voor eigen reke-
De prijs van deze aantrekkelijke trip is slechts:
Hiervoor krijgt u een comfortabele tweepersoonskamer met douche en tollet. 2x ontbijt en 2x avondmaaltijd. De entrees
zijn In deze prijs inbegrepen. Voor een 1-persoonskamer is een toeslag van 30.- verschuldigd. Combinatie
ring 7.50 p.p. f 5.- poliskosten.
225.-
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nummer 070-190882
oi persoonlijk in onze vestiging
aan de Spuistraat 71 /hoek Spui te
Den Haaq.
(maandag t/m vrijdag van 9-16 uur),
POSTBUS 16050
2500 AA DEN HAAG
TEL. 070-190882
STOCKHOLM De 36-
jarige Zweedse landmeter
Matti Soukka mag zich na
een langdurig verblijf in
Zambia in Zweden vesti
gen, mèt de twee vrouwen
die hij in Afrika trouwde
en hun vijf kinderen. De
Zweedse vreemdelingen
dienst heeft er drie maan
den voor nodig gehad om
uit te maken of het wel
kón. Gisteren kregen de
twee Zambiaanse echtge
notes van Soukka met de
kinderen, een permanente
verblijfsvergunning. „Ik
weet dat mijn situatie voor
de Zweden moeilijk te be
grijpen is. Ik heb twee
vrouwen maar ik houd erg
veel van allebei en ook
van mijn vijf kinderen en
ruzie maken wij nooit", al
dus Soukka.
