Zonder woordenboek is taal van politici onbegrijpelijk £cidóe@oma/r! ICTO rukt op naar 10.000 leden kerk wereld Paus hekelt kloof tussen arm en rijk ACHTERGROND CeicUcSotKcmi DINSDAG 18 SEPTEMBER 1984PAGII Burundi wijst weer missionarissen uit De militaire regering van de Afrikaanse staat Burundi heeft vorige week weer twee Europese missionarissen uitgewezen. Daarmee is het aantal uitgewezen priesters en ordeleden in de afgelopen vijf jaar op 160 gekomen. Het missiecommissariaat Missio te Aken heeft dit gisteren meegedeeld en als grond voor de uitwijzing de overtuiging uitgesproken, dat de eenheidspar tij Uprona in dit Centraalafrikaanse land de invloed van de rooms-katholieke Kerk meer en meer wil beperken. De Kerk spant zich in om de onderdrukte meerderheid der Tutsis in Bu rundi te verdedigen tegen de Hutu die de macht in handen hebben. Bisschop hekelt bodybuilding De verkiezingen van de nationale Mister en Miss Bodybuilding in Limerick in Ierland hebben de toorn opgeroepen van de rooms-katholieke bisschop ter plaatse, mgr. J. Newman. Body building, zo zei hij in een toespraak, heeft niets met sport te maken en is in strijd met de pauselijke voorschriften. Met een citaat uit een toespraak over sport van paus Pius XII in 1952 zei bisschop Newman: „Het lichaam verzorgen, het sterker ma ken, geen enkel probleem. Maar verheerlijking van het li chaam, neen en nog eens neen. De geest gaat voor het li chaam". De organisatoren van de „lichaamsverkiezingen" toonden zich ingenomen met de publiciteit die de kritiek van de bisschop kreeg. Een aangenaam leven is met uiterlijke dingen niet te bereiken. Slechts uit eigen innerlijk put de mens als uit een bron alle levenslust en levensvreugd. NAVO-GEZINDE VREDESKRANT IN OPLAGE VAN 75.000 EXEMPLAREN Het Interkerkelijk Comité Tweezijdige Ontwapening (ICTO) denkt volgend jaar uit te groeien tot een organi satie met 10.000 leden en do nateurs. Het comité meldt dit in een vredeskrant die men heeft uitgebracht in samen werking met het Hervormd Beraad Vredesvraagstukken (3000 donateurs) en de Stich ting Vredespolitiek (2500 do nateurs). De gezamenlijke krant is ge titeld „Voor Vrede in Vrij heid", heeft een oplage van 75.000 exemplaren en geeft een overzicht van de overwe gingen die pleiten voor het in stand houden van het bewa- peningsevenwicht tussen de supermachten. Het ICTO werd in 1980 opge richt als landelijke vereni ging met het oogmerk een te genhanger te vormen voor het Interkerkelijk Vredesbe raad (IKV), dat beoogt door ondermeer eenzijdige stappen de bewapeningswedloop te rug te dringen. Met een geor ganiseerde achterban van straks 10.000 personen begint het ICTO in de buurt de ko men van het aantal actieve steunverleners van het IKV. Als samenwerkingsverband van negen kerkgenootschap pen kent het IKV weliswaar geen leden in de eigenlijke zin, maar het aantal personen dat door geregelde financiële bijdragen blijk geeft van ac tieve betrokkenheid bij deze organisatie wordt door haar geschat op 12.500. De rooms katholieke organi satie Pax Christi is de grootse vredesbeweging in ons land. Pax Christi telt 25.000 leden. Haar signatuur komt overeen met die van het IKV en ze heeft, namens de katholieke kerk, ook zitting in dit vre desberaad. De krant „Voor Vrede in Vrijheid" wordt door mgr. R. Ph. Bar van Rotterdam aan bevolen ter voorbereiding op de vredesweek in de Neder landse kerken, van 23 30 september. In het bisdom Rotterdam is het blad samen met de documentatie van Pax Christi rondgezonden. De, rood-wit-blauwe, voorpa gina van „Voor Vrede in Vrijheid" biedt een interview met de secretaris-generaal van de Navo, Lord Carring- ton. Verder bevat het blad artikelen van onder andere de hervormde theoloog ds. J. Windig, de gereformeerde theoloog dr. J. Vlaardinger- broek en de humanist prof. dr. ir. J. P. Mazure. De krant kan worden aange vraagd bij de Stichting Vre despolitiek, postbus 96902, 2509 JH Den Haag. „Jezus Christus zal in naam van zijn solidariteit elk mens persoonlijk ter verantwoording roepen om te vragen wat hij of zij heeft gedaan of nage laten ter leniging van de nood van zijn lijdende medemens", riep paus Johannes Paulus II giste ren uit in een te Edmon ton opgedragen mis „voor de vooruitgang der volken". De paus sprak schande van het onrecht in de wereld, mede tot uiting komend in de groeiende kloof tussen het rijke Noorden en het arme Zuiden. Daarom moeten alle mannen en vrouwen van goede wil zich met groeiende vastbeslotenheid inzetten om die kloof te verkleinen, aldus de paus. Naar zijn overtuiging zal, als dat niet gebeurt, het arme Zuiden eenmaal in het ge richt treden met het rijke Noorden. Deze arme mensen en volken ontberen niet al leen voedsel, maar ook vrij heid en mensenrechten. Daarom zullen zij degenen ter verantwoording roepen die hun deze waarden heb ben ontnomen en die op kos ten van derden voor zichzelf een imperialistisch monopo lie hebben geschapen in eco nomische en politieke zin, zei 1de paus. Met nadruk hield hij zijn toe hoorders voor deze woorden niet als een algemeenheid op te vatten, „maar ze in over eenstemming met het conci lie individueel te verstaan als christelijke ethiek, die ook een sociale dimensie heeft". Naar de paus meent, dient ie der mens „met eigen persoon de nood van anderen in te voelen". Met een verwijzing naar het feit dat in de rijke landen de wapens zich almaar ophopen „omdat de supermachten en. blokken elkaar bedreigen" stelde Johannes Paulus de ongerijmdheid hiervan in het licht. Vanmorgen is de paus vanuit Edmonton doorgereisd naar 1400 km noordwestelijk hier van gelegen Fort Simpson, waar hij andermaal een ont moeting heeft met indianen en eskimo's. De eucharistie in de open lucht van Ed monton, waar aan 150.000 mensen deel namen, werd gisteren gehin derd door stormachtige windvlagen. De paus slaag de er ternau wernood in zijn albe aan te krijgen. Verzet tegen afbraak geestelijke verzorging defensie Het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (C.I.O) wil zien te bereiken dat de over heid de financiering van de geestelijke verzorging bij de fensie en justitie vooralsnog voor haar rekening blijft ne men. De subsidie zou slechts verminderd mogen worden met bezuinigingen die over eenkomen met die in andere sectoren van de overheid. Dit heeft ds. S.A. Vis, voorzit ter van de Algemene Doops gezinde Sociëteit en lid van het C.I.O., meegedeeld. In het „Algemeen Doopsgezind Weekblad" maakt hij melding van de vragen die het C.I.O. over deze kwestie heeft voor gelegd aan de aangesloten 13 kerken en drie Joodse kerk genootschappen. Zoals bekend heeft een interdepartementale werkgroep enige tijd geleden voorgesteld om de totale gees telijke verzorging bij defensie en justitie voor rekening van de kerken te laten komen. De geestelijke verzorging zou volgens het ambtelijke voor- stél afhankelijk worden van het ledental van het kerkge nootschap en de eigen bijdra gen van de leden of aangeslo tenen. Tot nu toe komt de fi nanciering van de geestelijke verzorging bij defensie en jus titie geheel voor rekening van de overheid. Het Interkerkelijk Contact in overheidszaken (C.I.O.) wil nu een tegenvoorstel doen om op korte termijn de subsidie te handhaven en op lange ter mijn enkele principiële uit gangspunten te formuleren, die vervolgens als grondslag dienen voor beleid per depar tement of sector. Het C.I.O. vraagt de aangesloten kerken hiermee in te stemmen. Gehakt met ratjetoe van groenten en aardappelen - vanille-rijstevla De benodigdheden voor twee zijn: 150 g gehakt, 1 sneetje brood, 1 lepel lost- geklopt ei, aroma, kerrie, ui, 30 g margarine, mes puntje bloem; 1 ui, 10 g margarine, 1 cour gette of stuk komkommer, 1 paprika, 1 tomaat, zout, aroma, worcestersaus, sel derij; 0,5 -1 kg aardappelen; 0£ liter melk, 25 g rijst, 12 g custard, 30 g suiker. Week het brood in warm water. Druk het zo droog mogelijk uit en maak het fijn. Meng gehakt, brood, ei, aroma, kerrie en iets fijnge sneden ui en vorm van de massa met natgemaakte han den twee gladde ballen. Leg de gehaktballen tenminste een uur koel weg en bak ze vervolgens in de margarine bruin en gaar in twintig mi nuten. Gebruik voor dat bakken een kleine pit en leg het deksel schuin op de pan. Maak de jus af, als het vlees uit de pan is, met even ge bakken bloem, water, aroma en kerrie. Fruit de grofgesneden ui lichtbruin in de margarine. Schil de courgette of kom kommer alleen als de buiten kant hard of lelijk is en snijd de groente in dobbelstenen. Snijd de afgespoelde paprika klein en doe haar met de courgette of komkommer bj de ui. Smoor de groenten in circa tien minuten gaar. Warm de laatste minuten de kleingesneden tomaat mee. Breng het mengsel (wordt ook wel ratatouille genoemd) op smaak met zout, aroma en worcestersaus. Strooi er fijn geknipte selderij over. Was de rijst en laat hem uit lekken. Breng de helft van de melk aan de kook, strooi er de rijst in en laat hem in een half uur zacht kokend gaar worden. Bind de pap bij met custard, die met suiker en weinig koude melk is ge mengd. Voeg van het vuur de overige koude melk toe en laat de vla koud worden. JEANNE DEN HAAG In het poli tieke verkeer en daar niet alleen heeft zich in de loop der tijden een geheel ei gen jargon ontwikkeld. Tel kens weer duiken nieuwe woorden en uitdrukkingen op, die voor een leek nog nauwelijks te begrijpen zijn en die ook in woordenboeken niet voorkomen. Sommige termen sterven even snel als ze geboren zijn, andere hou den het langer vol. In deze dagen, nu de rijksbegroting druk wordt beschreven en besproken, duiken al die woorden en termen tegelijk op. De minister van Finan ciën weet zelf ook drommels goed, dat zelfs de ingewijden vaak door de bomen het bos niet meer zien. Maar in plaats van de tekst van zijn begroting te vernederlandsen heeft de bewindsman vijf pa gina's met verklarende om schrijvingen van vreemde woorden, afkortingen e.d. als aanhangsel bij zijn begroting gevoegd. Wij zullen ten ge rieve van de lezers ook een aantal veel voorkomende ter men vertalen. Het is slechts een selectie, want ons verkla rend woordenboek zou nog veel dikker kunnen zijn. Accijns Een extra belas ting, die wordt geheven op benzine, tabakswaren, alco hol en frisdranken. Aftoppen Vorm van ver kleining van inkomensver schillen: bepaalde loonele- menten in procenten (b.v.va- kantietoeslag, prijscompensa tie) worden aan een maxi mum gebonden. Arbeidsinkomensquote (AIQ) Het in procenten uitgedrukte deel van de ver diensten van bedrijven, dat aan lonen moet worden be steed. De rest is beschikbaar voor zaken als rentebetaling en winstuitkering. Arbeidsmarkt De vraag naar en het aanbod van werkkrachten. Belastingdruk Het in procenten uitgedrukte deel van het inkomen van alle werkenden en bedrijven te zamen dat aan de belasting moet worden afgedragen. Beroepsbevolking De mensen die een baan hebben of zoekeq. Betalingsbalans Over zicht van wat door ons in het buitenland is besteed en wat het buitenland van ons heeft gekocht. Is van die twee za ken de besteding het laagst dan is er sprake van een overschot. Bevriezen Ongewijzigd laten. Budgettair neutraal Een maatregel die netto niets kost en niets oplevert. Centraal Planbureau Het rekeninstituut van de re gering. Kan o.m. berekenen wat de gevolgen zullen zijn van bepaalde situaties en maatregelen op b.v. bedrijfs leven, werkgelegenheid, lo nen, overheidsinkomsten. Collectieve druk Het in procenten uitgedrukte deel van het inkomen van allen, ook ondernemingen, dat via belastingen, premies e.d. aan de staat moet worden afge dragen. Collectieve sector Alles wat met de overheid te ma ken heeft, maar dan niet al leen ministeries, provincies en gemeenten, maar ook so ciale dienstverlening, zieken huizen e.d. Collectieve uitgaven Alle betalingen ten behoeve van de bovengenoemde col lectieve sector. Dekkingsplan De wijze waarop de staat aan haar (ex tra) inkomsten wil komen, doorgaans bestaande uit be lastingmaatregelen. Deregulering Het af schaffen of verminderen van overheidsmaatregelen. Driesporenbeleid De we gen waarlangs de overheid haar beleid voert: verminde ring overheidstekorten, ver lichting lasten bedrijfsleven, bestrijding werkloosheid. Echte minima Huishou dens die louter van een mini muminkomen moeten rond komen. Éénmalige uitkering Uitkering, eens per jaar, aan de echte minima om hun be stedingsmogelijkheden wat te verruimen. Financieringstekort Het (nadelige) verschil tussen de inkomsten en uitgaven van de staat, doorgaans uitge drukt in een percentage van het nationaal inkomen. Huursubsidie Toelage (onder voorwaarden) voor hen, die door een laag inko men de huur niet kunnen op brengen. Incidentele loonsverhoging UOHeny. Loonstijging die niet voor iedereen geldt, b.v. periodie ken. Inflatie Geldontwaarding Inflatiecorrectie Maatre gel om te voorkomen dat ie mand door loonstijging als gevolg van inflatie onder een hoger belastingtarief komt te vallen. Initiële loonsverhoging Inkomensstijging die boven op zaken als prijscompensa tie, periodieken en toeslagen komt. Inkomensplaatje Schema van de te verwachten (of te vrezen) veranderingen in de lonen van verschillende in komensgroepen, ook wel koopkrachtplaatje genoemd. Kasbasis Geeft aan hoe veel een bepaalde maatregel in een bepaald jaar de over heid kost of oplevert. Op den duur kan het jaarbedrag an ders zijn. Koopkracht Het netto loon dat men kan besteden. Koppeling Doorgaans het op de één of andere wijze ge lijk op laten ontwikkelen van particuliere lonen en uitke ringen. Kwartaire sector De niet op winst gerichte diestenver- lenende instellingen (bijv. ziekenhuizen, bejaardente huizen). Lastenverlichting Verla ging van belastingen en/of premies. Macro-Economische Ver kenningen Berekeningen van het Centraal Planbureau (zie daar), waarop een be langrijk stuk regeringsbeleid is gebaseerd. Marktsector Het particu liere bedrijfsleven. Minimum Het inkomen, waarop een Nederlander ten minste recht heeft, hetzij via een uitkering, hetzij als loon, het laatste afhankelijk van leeftijd. Modaal Het inkomen, dat in ons land het meest voor komt. Monetaire financiering Het betalen van de over heidsuitgaven door nieuwe bankbiljetten te drukken (in plaats van geld lenen). Nationaal inkomen Wat burgers en bedrijven samen verdienen, excl. de uitkerin gen. Netto-netto-koppeling De laagste netto-minimum uitkeringen zullen gelijk blij ven aan het laagste netto-mi nimumloon. Nullijn Het inkomen gaat niet vooruit, wordt ook niet minder. Ombuiging Bezuiniging. Overdrachtsuitgaven Uitgaven van de overheid aan anderen om te besteden: uitkeringen, subsidies. Particuliere consumptie de bestedingen van de bur gers. Premiedruk Het totaal van te betalen premies door burgers en bedrijven, uitge drukt in een percentage van het nationaal inkomen. Profijtbeginsel Het laten betalen van overheidsdien sten (b.v. brandweer) door hen die er gebruik van ma ken. Progressie Het belasting systeem dat iemand in pro centen uitgedrukt steeds meer belasting laat betalen naarmate hij meer gaat ver dienen. Prijscompensatie Verho ging van de inkomen in de mate waarin de prijzen zijn gestegen. staatslening Lening van de overheid om de uitgaven te kunnen doen die niet door inkomsten worden gedekt. Stelselwijziging Het wij zigen van het stelsel van so ciale voorzieningen, met name de hoogte der uitkerin gen. Ook het ziekenfondsstel sel wordt binnenkort gewij zigd. Stichtingsakkoord Af spraak van werkgevers en vakbeweging (sociale part ners) om de prijscompensatie te gebruiken voor winsther stel van de bedrijven en ar beidstijdverkorting. Stimuleringsbeleid Theorie, dat de overheid in slechte tijden niet moet be zuinigen maar geld in de eco nomie moet pompen om de zaak weer op gang te krijgen. Temporiseren Het ver traagd uitvoeren van plan nen die geld kosten. Transactiebasis Het be drag, dat een maatregel per jaar kost of opbrengt zonder zich af te vragen of dat be drag in een bepaald jaar ér ook uitkomt (zie Kasbasis). Trendbeleid Het gelijk op laten lopen van ambtenaren salarissen en lonen in het be drijfsleven. Trendvolgers Mensen, die qua salariëring gelijk op lopen met de ambtenaren, zo als werknemers in de wel zijnssector. Tweeverdieners Huis houdens waar meer dan één inkomen binnenkomt. Ook wel dubbelinkomens ge noemd. Voorjaarsnota Rapport van de regering in het voor jaar over de feitelijke ont wikkeling van de begroting met eventueel maatregelen om afwijkingen te herstellen. Weglekken Het ver schijnsel dat sommige bezui nigen tot meer uitgaven el ders kunnen leiden. Bijv. minder loon leidt tot minder belastingopbrengst en meer aanvragen om huursubsidie; verlaging van de huursubsi die leidt tot meer bijstands uitkeringen etc. Werkloosheidspercentage Het aantal werklozen in procenten van de totale be roepsbevolking. Omgebogen klinkende nuf De CDA/VVD-coalitie is er niet in geslaagd haar ideologisch te onderbouwen. Die conclusie moet, nu hei; net-Lubbers aan zijn derde jaar begint, na lezing van 11\ dennota en troonrede helaas worden getrokken. De tv te geringspartijen, CDA en VVD, hebben uiteraard w|le voor zich ideologische motieven die tot een afzonderl leid van die partijen leiden. Waar evenwel bij de W' zorgen voor jezelf voorop staat en bij het CDA het j voor de ander, kunnen die twee ideologieën tezamen 1 rvJ lijk niet echt in één ideologisch onderbouwd regering^, worden vertaald, zo blijkt nu. En daarbij ontbreekt d kwereld van het CDA het meest. In het regeringsbeleid overheerst de „omgebogen" kly de munt, terwijl de ideologie daarachter steeds meer wege blijft. Het kabinet kan daardoor niet via een idi sche onderbouwing grote groepen van de bevolking vo beleid mobiliseren. DAAR staat voor het moment tegenover, dat de daad! van met name premier Lubbers nog steeds bij grote gr van de bevolking verademend aandoet vergeleken vertoningen van voorgaande kabinetten. En dat zal wel de oorzaak van zijn dat premier Lubbers nog steed al te grote maatschappelijke weerstanden ontmoet. Onverwachte prestatie UlT de begroting voor het volgend jaar blijkt dat het*^ net het financieringstekort ruim onder de tien procenl te krijgen, een prestatie die een jaar geleden nog bij laif^ niet werd verwacht. De collectieve lastendruk gaat o| en we zien de economie weer wat groeien. Het kabinetj teert in belangrijke mate mee van het economisch hert- de gehele wereld, maar er mag niet worden verheeld df de specifieke maatregelen, die het kabinet heeft getif aan het herstel meewerken. r° OoK voor het volgende begrotingsjaar heeft het kabin^j voornemen een hele rij sociaal-economische maatregej^ treffen. Daarbij noemen we allereerst de grote bedragje uitgegeven gaan worden ter bestrijding van de jeugdLr loosheid. Dat heeft te lang geduurd, maar eindelijk koi[ er dan toch van en in een omvang die er zijn mag. p Verkapte maatregel BlJ de ombuigingen valt op dat het kabinet het fii ringstekort niet alleen terugdringt met een aantal Iers, maar ook met nieuwe bezuinigingen. Daarbij g; om ruim negen miljard gulden, waarvan de ambtenai de uitkeringstrekkers meer dan de helft opbrengen, kortingen gericht op bepaalde groepen dit jaar, zo hi kabinet wervend laten weten. Als we de vandaag bekt maakte gegevens echter op de keper beschouwen, dai het eigenlijk toch op hetzelfde neer. MET name geldt dat voor de ambtenaren, die op mt veaü in hun koopkrachtontwikkeling twee procent blijven bij de werknemer in het bedrijfsleven. Waaroi fiteert de ambtenaar niet mee van de algemene koopl verbetering? Dat komt door een verkapte kortingsmaal Voortaan moeten ambtenaren hun aow-premie zelf ga;_ talen én daar krijgen ze een compensatie voor, die oi twee procent minder is. Het is vrij voorspelbaar d; maatregel dit najaar weer de nodige problemen in ai renkring zal veroorzaken. Ingrepen onontkoombaar OoK de ziektewetmaatregel zal wederom de nodigel ningen doen ontstaan. Het kabinet stelt wel dat de wf mer in de bedrijven er twee procent in koopkracht op' uit gaat, maar daarin is die ziektewetmaatregel niet 1 conteerd. We moeten op ruim een procent koopkracht! rekenen voor een gemiddeld aantal van twintig ziekté per jaar. Wie ziek is krijgt in het vervolg immers min[ het handje. En dat halveert die verbetering van dej kracht bij wie ziek is al in één klap. De wao-ers worden onevenredig zwaar getroffen! koopkrachtverlies loopt op tot zes procent. De Tweed mer had al eerder gevraagd deze pijn te verzachten! het kabinet heeft dat, zo blijkt nu, niet willen do Tweede Kamer moet deze onevenredig zware ingreep! om straks bij de algemene beschouwingen zelf maar i slijpen. WlE door de cijfers van vandaag heen kijkt, ziet dl wat de gevolgep betreft, allemaal niet zo rooskleurigf het kabinet wil doen voorkomen. Een wat geflatteerde stelling van zaken en verkapte kortingen moeten i forse ingrepen enigszins verhullen. Dat neemt echtt weg, dat het in evenwicht brengen van ons stelsel van le voorzieningen onontkoombaar is. 's Lands economic renlang in meerdere opzichten scheef gegroeid en hej werken van de gigantische staatsschuld zal nog jaren x duren. Weerrapporten van vanmorgen 08l Opnieuw regen DE BILT Het blijft deze week koel met vrijwel elke dag enige tijd regen. De de pressie, die vandaag de regen bracht, trekt naar het Alpen gebied. De komende nacht en ochtend is het overwegend droog. Bij IJsland is echter een nieuwe depressie, de voormali ge tropische cycloon Diana, aangekomen. Deze depressie heeft boven de Oceaan een stroming op gang gebracht waarmee lucht uit het zeege bied ten zuiden van Groen land naar Westeuropa wordt getransporteerd. De voorste begrenzing van deze lucht be reikt morgen ons land, in de loop van de- dag. Zij wordt voorafgegaan door regen. In de loop van de week zal de depressie van IJsland naar Westeuropa trekken. Zij blijft tot in het weekeinde het weer bepalen. Portugal en Spanje zijn de enige landen met zon nig en warm weer. Zeer veel regen zal er vallen in het Al pengebied. Italië en Joegosla vië krijgen buien. Amsterdam zw.bew. De Bilt zw.bew. Deelen regen Eindhoven mist Den Helder zw.bew. Lh. R'dam zw.bew. Vllssingen zw.bew. Zd. Limburg regen Aberdeen Athene Barcelona Bordeaux Helsinki Klagenfurt Kopenhagen onbew. 28 13 IDE «iller 12irolg 12ip 12" T 13 1 11 la 2l[miï isluur 13lA) lofnoe a?en l^agi 7t ZOC -S'a.d 10* d( 16 één onbew.' 27 18 gw-i isdat Stockholm Zurich Casablanca Istanbul Las Palmas

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2