IWillem-Alexander 1,3 miljoen gulden
ligen inkomen voor
Mensenrechten niet langer
hoeksteen buitenlands beleid
Polygoon-journaal in zijn bestaan bedreigd
Versnelde beddenreductie
/oor ziekenhuizen
K
SNEL BESLUIT STEUN
BETAALD VOETBAL
t
Schoolgeld leerplichtigen
óf eigen bijdragen
koHimhuir
16 miljoen
Minimum-vakantie wordt
meer dan drie weken
Nieuwe regels in
de maak voor vrijstelling
van dienstplicht
„Koude oorlog is
schuld van Sovjets"
1BN HAAG Prins Wil-
(i-Alexander krijgt vol-
nd jaar een eigen inko-
>n. Op de begroting van
t ministerie van Alge-
bne Zaken is voor hem
enn bedrag uitgetrokken
t h 910.000 gulden. De
gqkering gaat in op 27
"Mil 1985, wanneer de
ijzjns 18 jaar wordt; vanaf
moment kan hij direct
iij staatshoofd worden be-
Jemd, in het geval er iets
g^t koningin Beatrix zou
pleuren,
re
ruim negen ton heeft dus
hefhts betrekking op een pe
lde van acht maanden. Op
trbasis gaat Willem-Alexan-
anf- 1.365.000 gulden verdie
nt. Dat geld is niet allemaal
or hemzelf. In beginsel moet
er ook personeel en repre
sentatieve verplichtingen van
bekostigen. Wat betreft 1985
krijgt hij voor de eerste com
ponent 275.000 en voor de
tweede 456.000 gulden. Het
echte salaris bedraagt dus
179.000 gulden (op jaarbasis:
268.500).
De Rijksvoorlichtingsdienst
erkende desgevraagd dat de
prins, die op school zit in Wa
les, nog weinig kosten heeft.
Maar volgend jaar, wanneer
hij terugkeert in Nederland,
zal hij naar verwachting een
eigen secretariaat opzetten.
Ook dan zal hij echter lang
niet zijn gehele inkomen be
hoeven uit te geven. Volgens
de RVD-woordvoerder doet de
prins er goéd aan te „sparen
voor later", wanneer zijn kos
ten wel aanzienlijk zullen zijn.
Zijn uitkering gaat namelijk
niet meer omhoog, behalve
wat betreft de aanpassing aan
de gestegen prijzen.
De uitgaven ten behoeve van
Willem-Alexander vormen er
de belangrijkste oorzaak van
dat het „Huis der Koningin"
meer gaat kosten. De uitkerin
gen aan de andere „verdienen
de" leden van de koninklijke
familie, te weten koningin Be
atrix, prins Claus, prinses
Juliana en prins Bernhard,
vergen volgend jaar een be
drag van ruim tien miljoen
gulden. In totaal kost het Ko
ninklijk Huis de schatkist ech
ter nog veel meer. Want ten
behoeve van koningin Beatrix
en prinses Juliana hebben de
ministeries van Binnenlandse
Zaken (personeel). Volkshuis
vesting (paleizen) en Verkeer
en Waterstaat (koetsen, paar
den, auto's en vliegtuigen) ook
aanzienlijke bedragen op hun
begroting staan. Alles bij el
kaar gaat het hierbij om een
bedrag van 16.170.000 gulden.
Prins Willem-Alexander krijgt
volgend jaar een eigen inko
men
DEN HAAG Het Polygoon-filmjournaal, een begrip voor
elke bioscoopbezoeker, wordt in zijn bestaan bedreigd. De re
gering heeft besloten dit bedrijf met ingang van 1 januari
geen subsidie meer te verlenen. Oorspronkelijk stond voor
Polygoon een bedrag van 1.125.000 gulden op de begroting
van het ministerie van Algemene Zaken.
Premier Lubbers heeft dat echter geschrapt vanwege „het te
ruggelopen aantal bioscoopbezoekers en de huidige rol van de
televisie met betrekking tot de nieuwsvoorziening". Volgens
hem is het niet meer verantwoord nog langer „prioriteit toe
te kennen aan het handhaven van het bioscoopjournaal".
Phüip Bloemendal, adviseur en commentaarspreker van het
filmjournaal, vertelde desgevraagd dat Polygoon zich niet
heeft neergelegd bij de beslissing van Lubbers. „Er ligt een
brief bij de minister-president met allerlei bezwaren. We heb
ben daarop nog geen antwoord ontvangen". Volgens ingewij
den heeft Polygoon, een dochteronderneming van Cinecen-
trum BV in Hilversum, de premier onder meer gewezen op
de mogelijkheid dat het bioscoopjournaal door het intrekken
van de subsidie moet verdwijnen.
De Rijksvoorlichtingsdienst is degene, die profiteert van het
schrappen van de subsidie aan Polygoon. Bijna de helft van
het bedrag is overgeheveld naar de RVD, die vanaf volgend
jaar medewerking gaat verlenen aan het maken van een foto-
en filmmagazine. Volgens de RVD kan Polygoon hier wel
licht ook bij betrokken worden. Het bedrijf zou dan films
moeten maken, die de Nederlandse ambassades in het buiten
land kunnen vertonen in het kader van het „verkopen" van
ons land en ons bedrijfsleven.
C. Brinkman
Mr. drs. L
W|N HAAG Staatssecretaris Van der fteijden en minister
jnkman van WVC gaan meer spoed zetten achter de bedden-
zeluctie in de ziekenhuizen. De norm van 3,7 bedden per 1000
Avoners betekent dat ongeveer 8000 bedden moeten verdwij-
iuh. Die reductie zal uiterlijk in 1988 bereikt moeten zijn en niet
in 1990, zoals tot nu toe werd gesteld.
beddenreductie zal naar schatting 700 a 800 miljoen opleve-
j L Uit de begroting van WVC blijkt dat het overleg tussen pro-
I<jcies en ziekenhuizen maar moeizaam vordert. Slechts drie
jvincies hebben tot op heden de plannen voor hun regio kun-
gA afronden. „Standpunten en wensen van de provincies blij-
^3 vaak niet met elkaar te verenigen", zo constateren de be-
Jïdslieden.
n der Reijden kondigt aan dat de ziekenhuizen meer aan vas-
a .budgetten zullen worden gebonden. De omvang van die bud-
^Ten zullen grotendeels bepaald worden, door de taken die het
jjeffende ziekenhuis is zijn regio op zich neemt. De ziekenhui-
jj worden in '85 in hun budgetten gekort met 2 procent, zo
j^jkt verder. Die bezuiniging maakt onderdeel uit van de 200
wJjoen die extra op de gezondheidszorg moet worden bezuinigd.
Jotaal moet volgend jaar 1,2 miljard worden omgebogen, plus
eens 600 miljoen die dit jaar zijn blijven liggen, omdat nog
.fj. is gesneden in het pakket van ziekenfondsvoorzieningen.
ja£ miljard wordt omgebogen door het afstoten van de bejaar-
vj- en vrijwillige verzekering.
■Mf
In 1985 krijgt het betaald voetbal 1,2 miljoen gulden
Aantal echtscheidingen stijgt zorgwekkend
DEN HAAG „De ontwrichting van gezinnen en andere leef
verbanden baart mij zorgen. Het ontbreken van wederzijdse op
vang is soms schrijnend". Uit meerdere passages in zijn toelich
ting op de WVC-begroting blijkt dat minister Brinkman het toe
nemend aantal echtscheidingen zorgwekkend vindt, ook al van
wege cje stijgende kosten van hulpverlening.
Volgens de bewindsman is de vraag naar professionele hulpver
lening fors gestegen als gevolg van deze ontwikkeling. Daarmee
is een forse stijging van de kosten in de gezondheidszorg ge
paard gegaan.
Zijn zorg richt zich ook op de culturele minderheden, waar het
percentage werklozen tweemaal zo hoog ligt. Voorkomen moet
worden dat er in onze samenleving een onderlaag ontstaat van
culturele en ethnische minderheden, die geen uitzicht meer op
een baan hebben, aldus de bewindsman.
DEN HAAG Staatssecretaris Van der Reijden wil nog vóór
het eind van dit jaar een besluit nemen over verdere steunverle
ning aan het betaald voetbal. Dat besluit kan inhouden dat op
nieuw volgens een meerjarenplan steun aan deze tak van sport
zal worden gegeven. Van der Reijden zelf is er voorstander van
de steun vóór 1987 te beëindigen. In 1985 krijgt het betaald voet
bal 1,2 miljoen gulden, in 1986 de helft daarvan.
In 1985 wil de bewindsman de nadruk leggen op sport die over
dag wordt bedreven en op het sporten van jongeren tussen 13 en
16 jaar. Sport overdag zal door de sportverenigingen zelf gesti
muleerd moeten worden. Om jongeren tot sporten aan te zetten
zal een project worden gestart met de sportbonden. Van der
Reijden wil een onderzoek laten doen naar de sportscholen,
waar sprake zou zijn van een „wildgroei". Het onderzoek zal
zich richten op de inrichting van de scholen en de leiding ervan.
Verder is een vaardigheidsbewijs voor bepaalde takken van
sport in de maak.
Subsidie voor meer filmhuizen
Minister Brinkman is bereid bij te dragen in de aanvangs-
kosten bij de oprichting van nieuwe filmhuizen. Daarmee
wil hij ook bereiken dat er meer ruimte komt voor de afzet
van artistiek waardevolle films. Verder is de bewindsman
bereid de vertoning van dit soort (commercieel minder aan
trekkelijke) films in bioscopen financieel te steunen.
De bewindsman signaleert dat de daling in het bioscoopbe
zoek heeft zich in versneld tempo voortgezet. De universi
teit van Utrecht heeft de opdracht gekregen te onderzoeken
in hoeverre de prijs van het bioscoopkaartje, de verminde
ring van de koopkracht en het aanbod van films op tv en
video hieraan schuldig zijn.
INNENL AND Ceidóc SotvtcmiDINSDAG 18SEPTEMBER 1984 PAGINA IS
Kleuter- en lager
onderwijs gaan
volgend jaar op in het
basisonderwijs om de
kinderen eenvoudiger
te laten doorstromen.
DEN HAAG Minister
Deetman stelt in de on
derwijsbegroting opnieuw
voor om 140 miljoen gul
den te bezuinigen door in
voering van schoolgeld
voor 12- tot 16-jarigen in
het voortgezet onderwijs.
Als de Tweede Kamer
deze maatregel blijft af
wijzen, zullen al vanaf
volgend jaar overal in het
onderwijs eigen bijdragen
worden geheven en moe
ten de collegegelden fors
omhoog.
De bewindsman wil het tarief
van het schoolgeld voor 12
16-jarigen stellen op 50 pro
cent van het tarief dat geldt
voor niet-leerplichtige leerlin
gen. Ook wordt voorgesteld
het schoolgeld in één keer te
innen. Daardoor is het moge
lijk de 140 miljoen nog in '85
bij elkaar te sprokkelen.
Het voorstel tot schoolgeldhef
fing is door Deetman al ver
schillende malen bij de Twee
de Kamer op tafel gelegd en
even zovele malen resoluut
verworpen. De bewindsman
heeft zich evenwel verplicht
140 miljoen gulden op zijn be
groting te bezuinigen en geeft
daarom maar meteen een al
ternatieve ombuigingsmoge
lijkheid: invoering van een
stelsel van eigen bijdragen,
waarbij de „onderwijsconsu-
ment" een percentage van de
kosten van het onderwijs zelf
moet jgaan betalen. Naarmate
het niveau van de opleiding
hoger is, zal ook de eigen bij
drage hoger uitvallen.
DEN HAAG Minister Korthals Altes (Justitie) kon
digt in zijn begroting een groot aantal wetsontwerpen
aan, die in het komende parlementaire jaar bij de
Tweede Kamer zullen worden ingediend. Eén daarvan
betreft een wijziging van de bepalingen over de vakan
tieduur, die in het Burgerlijk Wetboek zijn opgenomen.
Het is de bedoeling dat de huidige minimum-vakantie
duur van drie weken (15 werkdagen), die nog voor
veel werknemers geldt, wordt verlengd. Het is nog
niet bekend hoeveel extra vakantiedagen erbij komen.
Ook zal worden voorgesteld de mogelijkheid tot opbouw van va
kantiedagen tijdens ziekte te beperken. Verder zal het wetsont
werp een nieuwe regeling bevatten omtrent vakantie-aanspra
ken van werknemers die gedeeltelijk arbeidsongeschikt zijn. De
SER zal aan het eind van dit jaar een advies over de nieuwe
vakantiewetgeving uitbrengen. Daarna zal het wetsontwerp
worden ingediend.
Voorts kondigt Korthals Altes onder meer de volgende wetsont
werpen aan:
een ontwerp met strafbepalingen voor ernstige gevallen van
„milieucriminaliteit". Het plan daartoe is ontstaan naar aanlei
ding van de vele gifvondsten in ons land;
een nieuwe regeling betreffende het kiesrecht voor gedeti
neerden. Tot nu toe mochten gevangen niet aan verkiezingen
meedoen; die uitsluiting zal voortaan slechts voor een beperkte
categorie gevangenen gelden;
nieuwe bepalingen omtrent de controle op briefwisselingen
van gedetineerden;
een ontwerp dat verkrachting binnen het huwelijk strafbaar
stelt;
vereenvoudiging van de regels die gelden voor adoptie van
buitenlandse kinderen;
een verbeterde regeling voor de teruggave van door de politie
inbeslaggenomen voorwerpen.
DEN HAAG Minister De
Ruiter (Defensie) wil een wij
ziging aanbrengen in het vrij-
stellingsbeleid ten aanzien van
de militaire dienstplicht. Op
zijn ministerie wordt daartoe
een wetsontwerp voorbereid,
zo blijkt uit de Defensiebegro
ting.
Het is de bedoeling dat de in
de Dienstplichtwet genoemde
„algemene vrijstellingsgron-
den" (bijvoorbeeld vrijstelling
wegens broederdienst of we
gens onmisbaarheid in een be
drijf) voor hét merendeel wor
den afgeschaft. Inplaats daar
van zal van geval tot geval
worden bekeken of iemand
voor vrijstelling van dienst
plicht in aanmerking komt.
Eind dit jaar zal bij de Tweede
Kamer het langverwachte
wetsontwerp over de behande
ling van zogeheten „totaalwei
geraars" worden ingediend.
Totaalweigeraars vormen een
probleem omdat deze dienst
plichtigen elke bemoeienis met
Defensie afwijzen en derhalve
ook geen beroep wensen te
doen op de Wet Gewetensbe
zwaarden Militaire Dienst
De begroting van defensie be
vat overigens weinig nieuwe
elementen, omdat het meren
deel van de bestaande plannen
het afgelopen voorjaar al uit
voerig in de Tweede Kamer
ter sprake is gekomen bij de
behandeling van de Defensie
nota. het tienjarenplan voor
het defensiebeleid. Volgens de
begroting is voor 1985 ruim 13
miljard gulden voor Defensie
uitgetrokken.
j$N HAAG Het be-
lorderen van de mensen-
ïhten is niet langer de
eksteen van het buiten-
ids beleid, zoals dat het
g^al was sinds het kabi-
t-Den Uyl. Minister
lin den Broek (Buiten-
I idse Zaken) wil nog
Ichts spreken van een
hoofdpijler" van beleid.
j wijst erop dat hij „ook
arjdere belangrijke ver
antwoordelijkheden
/eft".
bsi
lgens Van den Broek wil
I niet zeggen dat de regering
jemaal geen voortrekkersrol
u%r wil spelen in de wereld.
e^l meent hij dat het kabinet
zich zo veel mogelijk eerst
moet verzekeren van de steun
van met name de partners in
de Europese Gemeenschap of
andere gelijkgezinde landen.
Van groot belang acht hij ook
het werk van de organisaties,
die zich inzetten voor de men
senrechten. Ook brengt de mi
nister naar voren dat een
mensenrechtenbeleid, dat ge
dragen wordt door een grote
mate van overeenstemming in
de Tweede Kamer en de pu
blieke opinie, „internationaal
aan overtuigingskracht zal
winnen en in dat opzicht doel
treffender zal zijn". Hij wijst
op het risico „dat men door
een al te grote voortvarend
heid minder ernstig wordt ge
nomen".
De relaties met Zuid-Afrika
vormen een voorbeeld van het
beleid dat minister Van den
Broek voor ogen staat. Ener
zijds streeft hij. naar opvoering
van de internationale druk op
dit land, maar anderzijds keert
hij zich tegen eenzijdige stap
pen van Nederland. Wel is
Van den Broek inmiddels in
overleg getreden met werkge
vers en werknemers om te be
zien hoe het investeringsge
drag van Nederlandse bedrij
ven in Zuid-Afrika zo effectief
mogelijk kan worden beïn
vloed.
Ook het toelaten van vreem
delingen plaatst de minister in
het kader van zijn mensen
rechtenbeleid. Volgens hem is
het afkomstig zijn uit een land,
waar mensenrechten geschon
den worden, niet voldoende
om als vluchteling te worden
aangemerkt. Er moet sprake
zijn van een „gegronde vrees"
voor vervolging of bedreiging
met de dood. Bovendien meent
de minister, met de Hoge VN-
Commissaris voor de Vluchte
lingen (UNHCR), dat opvang
van vluchtelingen in beginsel
in de eigen regio dient plaats
te hebben. Alleen als dat niet
mogelijk blijkt, wil de regering
vluchtelingen opnemen, Zij het
wel „naar vermogen". Jaar
lijks kunnen maximaal 250
mensen worden toegelaten
zonder nadere beslissing van
de ministerraad. Dat is exclu
sief de Vietnamese bootvluch
telingen, die door Nederlandse
schepen worden gered, en de
gezinsleden van reeds hier wo
nende vluchtelingen. Ook zij
zijn welkom.
DEN HAAG Dé huidige Koude Oorlog is de schuld van
de Sovjet-Unie, constateert minister Van den Broek (Buiten
landse Zaken) in zijn begroting. Het plaatsen door de NAVO
van middellange-afstandsraketten in West-Europa heeft de
Sovjets volgens hem gebracht tot een verharding van hun
buitenlands beleid.
Het Kremlin probeert op die manier plaatsing van nog meer
NAVO-raketten tegen te gaan en verdeeldheid te zaaien tus
sen de Europese NAVO-partners en de Verenigde Staten".
Bovendien lijkt er het Kremlin veel aan gelegen „niets te
doen dat zou kunnen bijdragen tot een herverkiezing van de
huidige Amerikaanse president," aldus Van den Broek. Of
het opvoeren van de spanning dit effect heeft, valt volgens
de minister nog „te bezien".
Meer fundamentele oorzaken van de verkilling in de Oost-
West-relaties zoekt de minister in de verschillen tussen de
beide maatschappelijke systemen en de opvattingen der bei
de supermachten. Zo zou het Kremlin het begrip ontspan
ning steeds beperkt hebben tot die terreinen, „waar dit haar
welgevallig was". De niet-aflatende versterking door de
Sovjet-Unie van haar conventioneel en nucleair militair
vermogen, de voortgaande schending van de mensenrechten
in de communistische landen, de directe dan wel indirecte
inmenging in de Derde Wereld, alsmede de ontwikkelingen
in en rond Polen die de minister signaleert, vormen volgens
hem het bewijs van zijn stelling. Hij concludeert dat er alle
aanleiding is tot beduchtheid omtrent Sovjet-bedoelingen.
Van den Broek meent dat het derhalve van het grootste be
lang is aan Westerse zijde een voldoende (geloofwaardige)
defensieve capaciteit in stand te houden.
-i Derde Wereld extra aandacht
Lor platteland en industrie
IN HAAG Nederland zal volgend jaar 4,6 miljard gulden
ontwikkelingssamenwerking uitgeven. Dat is ruim 250
/a5oen meer dan dit jaar. Zware accenten zullen worden gelegd
,nle plattelandsontwikkeling en de industriële ontwikkeling in
jtlerde wereld.
it dat laatste betreft zal, zoals minister Schoo al eerder heeft
'"gekondigd, meer worden samengewerkt met het Nederland-
bedrijfsleven. Bij de plattelandsontwikkeling gaat het vooral
verbetering van de landbouw- en voedselproduktie in de
arme landen. Verder zal de leefsituatie op het platteland worden
verbeterd door uitbreiding van de gezondheidszorg, verbetering
van de drinkwatervoorziening en hulp bij het opzetten van een.
goede energievoorziening.
