weekpuzzel door dr. Pluizer
m
m
|IJlnTll
Lül
12
li]
postzegels
>SCI
El
WETENSCHAPPEN
oplossing uorige puzzel
h m ca ki h sa
mm mmmEWBÊENBRÊ
H 1 H J JI JI 0
H
NR. 36
CRYPTOGRAM
ra
s
A W
A
ki. a
mm m
s mmmm
a s mm
Êt
m s
mm
£ekbe<3ou*a/nt
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1984 PAGINA 11
IMol o [ft. ikl oFpHfëTiMi
belüswinnaars van puzzel 35 zijn:
jelfn Buuren, de Sitterlaan 62, 2313 TR Leiden.
1g ^oogenboom, Binnenweg 6, 2375 XR Rijpwetering. 1
rijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
1. Bij die sport wordt u liever niet gestoord!
(7).
4. Zoogdier met een vogelziekte? (7).
7. Er werd nog openlijk over gesproken (7).
9. Wie meetelt wordt daarvoor aangezien
(3).
11. Als ik 'm niet raak, is het niet in de haak!
(3).
12. Geneesheer die het vertrouwen van ie
mand heeft (7).
13. Moet men dit betalen om een roofdier vrij
te krijgen? (7).
15. Hoogste leesteken? (7).
17. Zakkenvuller die ermee ophoudt? (7).
19. De leider stamt af van een Germaan (7).
21. Zo'n bijzaak kan juist wel van belang zijn
(7).
23. Taal met de bedoeling geen Belgen hier
mee aan te spreken? (3).
25. Je moet beloven even niet zo hoog terug
te spelen! (3).
26. Toch ziet men door deze opening zelden
een gans waggelen! (7).
27. Regel het vlot eer de opstand uitbreekt!
(7).
28. 't Laadnummer is de landbouwer naar de
zeeman zegt niet bekend (7.
VERTICAAL:
1. Werktuig om iets in de muziek te ontcij
feren? (7).
2. Is er in Haarlem al niet eens een vrou
wenverblijf ontdekt? (5).
3. Het laatste wat een schrijver heeft te zeg
gen (7).
4. Er wordt flink aan hem getrokken, daar
om wordt hij steeds korter! (7).
5. Ondersteboven van een vrome? (5).
6. Geestelijke van de orde der apen en half
apen? (7).
8. Gevolg van een slap mengsel? (7).
10. Materiaal voor onderwijs aan gemeen
volk? (7).
14. Onhandig persoon die de materie vurig
behandelt? (7).
16. Vrekken zijn er erg op gesteld (7).
17. Acht men de opschepper geen blik waar
dig? (7).
18. Dat komt ervan als men actie voert! (7).
19. Dat vader al na 1000 meter zo'n voor
sprong had, dient als een gedenkwaardige
gebeurtenis te worden gezien (7).
20. 't Kan in een rij gevaarlijk zijn (7).
22. Pamflet van een glazenmaker? (5).
24. Hevig transpirerend dier? (5).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 36 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van de:
Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Naam, adres en postcode s.v.p. in blokletters vermelden.
Z
[ïBC-Viertallentoernooi is
yan de oudste toernooien
Nederland. Tientallen ja-
as dat-dè opening van
iertallenseizoen. Dat is nu
ieer helemaal zo, aange-
ir tegenwoordig zeer veel
illentoernooien worden
[aniseerd, ook 's zomers,
land volgt in dat opzicht
iternationale trend: vier-
rie^toernooien nemen steeds
anj de plaats in van paren-
eyjooien. De redenen daar-
jinzijn eenvoudig: Een vier-
zijitoernooi is veel makke-
cti( te organiseren, met veel
|er mankracht en het is
:iej loterij zoals veel paren
zooien, vooral in Neder-
lieiwaar rijp en groen door-
s door elkaar spelen,
speciale aan het GBC-
tallentoernooi was altijd
attonstelling, een -moei-
Vipeelbare- kruising tussen
/«allen en paren, waar veel
vfrs in het verleden niet zo
tnckig mee waren. Het
^waardige feit deed zich
f b/el voor dat, nu bij de
ïstfc') editie van dit toernooi
kce stelling overboord was
>bet, je Jinks en rechts kon
ven: „Jammer, want het was
Drt wel apart". Tradities ge-
isö niet zo in Nederland,
rsi mogelijk komen de orga-
Inipren volgend jaar op hun
nping terug.
En passant
De A-groep werd gewonnen
door het Star-team Meyer-
Verhees met Tielens-De Leeu-
we en de B-groep door Tam-
mens-Kirchhof met Roosnek-
Gosschalk. Laatstgenoemd
paar speelde het volgende spel
niet optimaal tegen:
W-allen
953
94
O
AB105
AH 7 5
N ♦IB8762
O H 1087 53 w 0 VAB
094
7 OIV862
VB942
106
♦|AHV1Ö4
YV6 2
0'H7 3
83
De bieding ging:
Zuid West N<
1 Sch 2 Ha pa
Bij het door Eddie Roosnek
uitgedeeld strafdoublet hoort
enige voorgeschiedenis: Zuid
was in hetVeerste spel al gevoe
lig down gegaan, gedoubleerd
(-500 tegen +450 aan de ande-
Exit Patton
re tafel) was in het tweede
spel door een fout van Gos-
schalk in plaats van twee
kwetsbaar down, ontsnapt in 1
SA gedoubleerd kontrakt en
was in het derde spel in 4
schoppen ongedoubleerd drie
down gegaan. Na dit laatste
doublet (een wedstrijd duurt
maar vier spellen) was Eddie's
kommentaar: „Misschien vin
den we voor jou wel weer de
winnende speelwijze".
En aldus geschiedde.
Wanner west met harten start,
zal zuid ruitenvrouw moeten
vinden om aan tien slagen te
komen. West startte evenwel
met klaver, zuid vond ruiten
vrouw, maar maakte ondanks
dat toch tien slagen:
1). klaver voor het aas.
2). schoppen naar het aas ont
hult het slechte zitsel.
3). ruiten naar de tien, voor
oost's vrouw.
Wanneer Rosnek op dit mo
ment harten had ingespeeld,
was het contract alsnog één
down gegaan, maar met kla
ver na waren er tien slagen.
4). klaver naar de heer.
5). schoppen 9 - boer - heer.
6). ruitenheer.
7). schoppenvrouw.
8). schoppentien.
9). ruiten naar het aas.
10). ruitenboer, zuid harten
weg.
11). klaver, in zuid getroefd
voor de tiende slag.
Deze laatste troef werd en pas
sant gemaakt. Als oost troeft
gaat er in zuid nog een harten
weg en zijn er ook tien slagen.
Aan de andere tafel werd 3SA
met een overslag gemaakt.
Door het zitsel is dat inder
daad een veel makkelijker
contract.
Deblokkeren
In het volgende spel maakte
de zuidspeler de fout een van
de bijkleuren niet te deblokke
ren, waardoor de leider een
extra kans kreeg:
O AH 1095
0 96 4
A764
[104
YI86 4 2
o|A B105
1183
Bij Z-allen ging der bieding:
Zuid West Noord Oost
1 Sch dbl. 2 Sch. 3 Ha
3 Sch 4 Ha pas pas
Zuid startte met schoppenaas
en switchte naar een kleine
klaver, voor de heer van Oost.
Oost troefde zijn laatste schop
pen, trok in twee rondjes de
troeven eruit en sneed over
ruiten, voor de vrouw van
zuid. Deze vervolgde weer met
een kleine klaver voor het aas
van west.
De ruitensnit kan nu herhaald
worden, maar er is nog een
extra kans, die oost uitstekend
benutte: klaver na, bij noord
de boer en bij zuid de vrouw,
die hij was vergeten te deblok
keren.
Nieuwe boeken
Van het duo Sint-Schipper-
heyn zijn wederom weer drie
boekjes op de markt versche-
nen:„Geen down, goed bridge"
en „Verborgen kansen", res
pectievelijk deel 3 en 4 uit de
serie „Winnend afspel" geba
seerd op boeken van Hugh
Kelsey. Zeer leerzame werkjes
om de speeltechniek bij te
schaven. Daarnaast is ook deel
3 van „Test uw bridge" op de
markt gekomen, waarmee u
thuis 7 wedstrijden van 16
spellen kunt spelen. De han
den moeten door de spelers
zelf gedupliceerd worden,
maar daarna is alles als in een
echte wedstrijd: naast de fre-
quentiestaten bevat het boekje
ook nog commentaar op bie
den en of spelen (Verkrijgbaar
in de boekhandel en bij de
NBB).
Agenda: 22-23 sept Haven-
stad-viertallentoernooi Rotter
dam (010-503238); 29 sept.
Nacht van Twente Hengelo
(074-911753); 30 sept. 3-okto-
berdrive Leiden (071-895396);
7 okt. Berg en Bos Bridgedrive
Apeldoorn (055-664751).
Corr. per adres: Leharstraat
10, 2162 AC Lisse.
door
B. J. Nuys
Zwitserland
n Igrote overmacht is Jan
ïleinier voor de achttiende
kampioen van Zwitser-
e [geworden. Met de respec-
itvfe score van 19 uit 10 bleef
Bjof, de nummer twee, een
eitlengte voor: zeven pun-
i°
tstl Andreas Kuyken, even-
P)een Zwitserse Nederlan-
e niet meer aan persoonlij-
ZJedstrijden meedoet, is de
relrijd in Zwitserland een
h|dige gebeurtenis,
t fiit volgt dat Zwitserland
atjiationaal nauwelijks
n%lt. In feite is men nog
ïrizwakker dan België en
Be| die beide over spelers
^likken met wie interna-
B%1 voor de dag kan wor-
ev|ekorpen.
I 1952 heeft een „echte"
Ier geen prestatie van ni-
kunnen verrichten. In
iar zorgde Raymond For-
irvoor (door de Canadees
Dagenais beentje te lich-
lat Piet Roozenburg zijn
Idtitel (in 1948 veroverd)
.'houden.
ks zijn grote voorsprong
Cazemier moeite gehad
die op de vierde plaats
;de met slechts 8 uit 10.
CAZEMIER
Strub had beide partijen van
Cazemier kunnen winnen. Hij
faalde echter in de afwerking
en hield er maar één punt aan
over. Temeer een bewijs dat
de Zwitsers kwalitatief weinig
te bieden hebben.
Er is geen vooruitgang te con
stateren in de spelopbouw en
de afwerking, zodat moet wor
den gevreesd dat Zwitserland
een tweederangs damland
blijft.
De stand van het eerste dia
gram is uit de partij Cazemier-
Strub, na zwarts laatste zet 9-
14. Cazemier (wit) heeft wei
nig kunnen bereiken.
37. 39-33. Op 14-19 heeft hij in
32-27 19x30 29-23 18x29 27x9
een winnende doorbraak. 37....
12-17 38. 45-40 6-11 39. 31-26 11-
16 40. 42-37 8-12 41. 32-28 13-19
42. 24x13 18x9 43. 48-13 14-19
44. 37-32 16-21 45. 43-39 9-14 46.
29-23 19-24 47. 23-18. Een ge
dwongen zet als verweer tegen
de geslaagde omsingeling van
Strub. Op 40-35 komt immers
14-20.
47.... 18x29 22x13 28-22 17x37
26x10 15x4 38-32 37x28 33x22
en zwart kan net remise ma
ken door 24-30 22-18 30-35 40-
34 25-30 34x25 35-40. 48. 28x10
15x4 49. 40-35 4-10 50. 39-34 10-
15 51. 34-29 32-28? 25-30 34x25
24-29 22x42 24-19 42-28 19-13
48-37 en wit is weerloos tegen
de dreiging 17-22.
51.... 25-30 52. 29x20 15x24 53.
32-28 30-34 54. 38-32 34-39 55.
33x44 22x33 56. 44-40 33-39 57.
40-34 39x30 58. 32-28 21-27 59.
28-23 30-34 60. 23-18 34-39 61.
18-13 39-43 62.13-9 43-38 63. 9-4
9-3? 27-31! en zwart wint.
63...48-25 64. 4x36 17-22 65.
36x30 25x39??. Als Strub
24x43 slaat wint hij op slag.
„Zenuwen", volgens Jan Caze
mier. Het blijft echter onbe
grijpelijk als een speler zo
dicht bij de overwinning een
dergelijke fout begaat.
Na 66. 26-21 39-11 67. 35-30 11-2
68. 30-25 2-8 69. 21-16 8-17 70.
25-20 17-28 71. 20-15 was de re
mise een feit. Vele partijen
werden door lichte combina
ties beslist. Bij Bof-Mouchet
gebeurde dat van de tweede
diagramstand uit:
31. 13-19 32. 32-28 8-13? 33 31-
27 22x31 34. 29-23 18x29 35. 28-
22 17x39 36. 43x3 Mouchet
geeft het op.
Een ronde later, tegen Caze
mier, werd Bof zelf het slacht
offer van een zetje, waarmee
hij aantoonde evenmin meer
te zijn dan een middenmotor.
In de stand zwar 6, 8, 9, 12, 13,
15, 16, 17, 18, 19, 20, 23, 24, 25
wit 26, 27, 28, 31, 32, 33, 34, 35,
36, 38, 39, 40, 45 ruilt Bof
30....24-29? 31. 33x24 20x29 en
moet hij het na 32. 27-2116x27
33. 31x11 6x17 34. 32-27 23x21
35. 34x3 opgeven.
In de cijferstand zijn verder
verhinderd: ruilen naar 30 we
gens 27-21 16x27 met dam; 9-
14 door 27-22 18x27 31x11 16x7
34-30 25x34 40x9 14x3 en 17-21
26x17 12x21 door 31-26. Blijft
over: 6-11 en dan niet 27-22
18x27 31x22 met dreigingen,
want dan wint zwart door 24-
30 35x24 20x29 (19x30 28x19
13x24 17x37 19-14 12-17 14x21
16x27 26-21 27x16 38-32 37x28
33x22 11-17 22x11 16x7 met re
mise) 33x24 19x30 28x19 17x37,
maar 34-29! 23x34 40x29 en
zwart kan niet ruilen met 19-
23 28x30 25x23 33-28 en als
zwart sluit of laat volgt 27-21
met dam, dus: 23-29 39-33 18-
23 (gedwongen: 29-34 33-29
34x23 28x19 13x24 27-21 enz.
of: 20-24 35-30! 24x35 33x24
met de dreiging 24-19 27-21)
28x19 13x24 45-40 20-25 32-28
en dan niet 24-30 wegens
33x24! 30x19 28-22 17x28 38-33
28x48 40-34 48x30 35x2. Bo
vendien dreigt wit 38-32 29x49
28-22 17x37 31x42 49x21 26x6;
een dure doorbraak. Wit moet
dus profiteren van de zwakke
schijf 11.
Belgisch uitgifteprogramma omvat in 1985 35 zegels
de België-verzamelaars
er volgend jaar, met ne-
ïn uitgiften, weer heel
I e gebeuren. In totaal gaat
ierbij om 35 zegels en een
II je met één postzegel. Dit
§§e betreft de uitgifte
nbaar vervoer", die op 6
I 985 zal verschijnen. Het
lierbij om vier bijzondere
II igels, waarde 8 fr., 12 fr.,
en 22 fr. aangevuld met
enoemde blaadje met één
in de waarde van 50 fr.
elgische 1985-programma
t geopend op 14 januari
met de uitgifte van één
I; (22 fr.), uitgebracht in
ader van de 850e verjaar-
ran het overlijden van de
g: »e Norbertus. Op 21 janu-
1 irschijnt dan een zegel (12
;:f i verband met het festival
ipalia 85" en met Spanie
nderwerp. Het komende
gj nert de Algemene Vere-
g van Beroepsjournalis-
van België het 100-jarig
?an. Dit feit wordt op 11
2 ari herdacht met een
postzegel van 8 fr. Vervolgens
verschijnt op 4 maart een serie
van twee zegels (8 fr. plus 2 fr.
en 22 fr. plus 5 fr.), gewijd aan
de bloedtransfusiedienst van
het Rode Kruis.
Ter ere van de „Gentse Flora-
liën" verschijnt op 18 maart
een serie van drie zegels (10
fr., 12 fr. en 15 fr.) en ter gele
genheid van het bezoek van
paus Johannes-Paulus II aan
België een zegel 12 fr. plus 3
fr. Deze zegel komt op 1 april
in de verkoop. Twee zegels (8
fr. en 12 fr.) worden op 15
april uitgebracht in het kader
van de herdenking van de
100e verjaardag van de oprich
ting van de Belgische Werklie
denpartij (B.W.P.).
Ter gelegenheid van de „Dag
van de Postzegel" wordt op 22
april een postzegel van 12 fr.
in gebruik genomen. Op 6 mei
verschijnt dan de genoemde
uitgifte met als thema „Open
baar Vervoer". Men herdenkt
hiermee 100 jaar Buurtspoor
wegen, 150 jaar Belgische
Spoorwegen, 100 jaar Interna
tionaal spoorwegcongres
(A.I.C.C.F.) en 100 jaar Inter
nationale Unie voor Openbaar
Vervoer (U.I.T.P.). Het specia
le velletje heeft al deze ge
beurtenissen als onderwerp.
De Europa-zegels met als the
ma „Muziek", waarde 12 fr. en
22 fr. verschijnen op 13 mei.
Het 26ste Scheepvaartcongres
zal in 1985 te Brussel worden
gehouden. Naar aanleiding
hiervan worden op 10 juni
twee bijzondere postzegels uit
gebracht. Waarde: 15 fr. en 22
fr. Een serie van vier toeristi
sche zegels staat voor 24 juni
op de agenda. Deze zegels heb
ben als onderwerp Avernasle-
Baudoin, Marcinelle, Tongeren
en Wachtebeke en elk een
waarde van 10 fr.
Moderne kunst
Na dit nieuws over 1985 nu de
«gels die op 3 september en
17 september werden uitge
bracht. Op 3 september was
dat een uit vier zegels bestaan
de serie met als thema „Cultu
rele". Deze zegels werden uit
gebracht ter gelegenheid van
de opening van het Museum
voor Moderne Kunsten te
Brussel. Op een zegel van 8
plus 2 fr. ziet men een frag
ment uit het schilderij „De
zonderlinge maskers" van Ja
mes Ensor. In het museum is
een permanente expositie van
werken van deze kunstenaar
te bewonderen. Een fragment
uit het schilderij „Het rijk der
lichten" van René Magritte is
te zien op een zegel van 12
plus 3 fr. Een zegel van 22 plus
5 fr. draagt een fragment uit
het schilderij „Het einde" van
de hand van Jan Cox. Tot slot
een zegel van 50 plus 13 fr.
met het schilderij „Ritme nr.6
van Jo Delahaut. Het ont
werp voor deze zegels werd
vervaardigd door Louis van
den Eede. De zegels blijven in
df^verkoop tot 31 oktober.
Kampioenschap
van Engeland
Als men de deelnemerslijst
van het Engels kampioenschap
bekijkt, valt onmiddellijk de
grote kracht in de breedte op.
Van de 64 deelnemers had
meer dan de helft een FLO-
rating boven de 2.350 (onge
veer de sterkte van een FIDE-
meester), hierbij waren 4
grootmeesters en 20 internatio
nale meesters. De 64 deelne
mers speelden 11 ronden Zwit
sers, dit in tegenstelling tot
het, momenteel in volle gang
zijnde, Nederlands kampioen
schap, waarin slechts twaalf
spelers worden toegelaten.
Voor de topspelers is de laatste
formule aantrekkelijker (de
gemiddelde tegenstand is veel
sterker, waardoor minder risi
co gelopen wordt om veel
ELO-punten te verliezen),
maar voor zowel de sponsor
als de grote schare subtoppers
lijkt me een groot open toer
nooi aantrekkelijker.
Kampioen van Engeland werd
het voormalige wonderkind
Nigel Short met de score van
8,5 uit 11. Gedurende enige
tijd leek het alsof de stormach
tig begonnen carrière van
Short zou verzanden, maar dit
jaar lijkt hij toch definitief
door te breken. In Esjberg
werd enige maanden geleden
een grootmeestertoernooi ge
wonnen, waarbij hij bovendien
de titel grootmeester verdien
de en nu dit kampioenschap
voor o.a. Chandler, Miles en
Speelman. Onderstaande partij
is een goede demonstratie van
de stijl van Short: agressief
met een goed oog voor de tak-
tiek.
N.Short-T.Parameswaren.
Siciliaans.
I.e4 c5 2Pf3 e6 3.d4 cxd4
4.Pxd4 Pf6 5.Pc3 d6 6.g4
Een zeer actuele variant, die
o.a. op het repertoire van Kar-
pov staat.
6..J16 7.Lg2.
Gebruikelijker is 7.Tgl.
7...a6?!
De methode die zwart kiest,
leidt tot een grote achterstand
1
A W i
m
i 1 S A
-
Diagram 1.
in ontwikkeling, beter is
7...Le7 bijv.: 8.h4 Pfd7 9.g5
Hxg5 10.hxg5 Txhl+ ll.Lxhl
g6 en wit staat slechts weinig
beter. Een goede mogelijkheid
is ook 7...Pc6 8.h3 en pas nu
8...a6 9.0-0 Pxd4 10.Dxd4 e5
met gelijke kansen (Hübner-
Andersson, 1981).
8.h4 Db6?!
Beter ten halve gekeerd, dan
ten hele gedwaald, daarom
was 8...Le7 ook nu nog aan te
bevelen.
9.g5 hxg5 10.hxg5 Txhl
11.Lxhl Pg8.
Na ll...Pfd7 is 12. g6! lastig.
12.Pb3 Pc6 13.Le3 Dc7 14.f4
Pge7 15.Dd2 Ld7 16.<MH)
Pg6?!
Overziet een fraaie doorbraak;
16...Pc8 was, hoewel het er
niet aantrekkelijk uitziet, nog
de taaiste mogelijkheid.
17.e5! dxe5.
Gedwongen, want na 17...d5 is
18.Lxd5! exd5 19.Pxd5 beslis
send.
18.Lb6 Dc8 19.Pe4.
De zwarte stukken zijn nau
welijks ontwikkeld en werken
tot overmaat van ramp niet sa
men. De dreiging is nu
20.Pd6+ Lxd6 21.Dxd6 ge
volgd door 22.Pc5, vandaar de
volgende noodgreep.
19...Pd4 20.Pxd4 exd4
21.Dxd4 Pxf4 22.Pd6+ Lxd6
23.Dxd6 La4.
Wanhoop, de werking van de
witte lopers is vernietigend.
24.Lc5 Pg6 25.Td4 Dd7
26.Txa4!
Diagram 2.
Zwart geeft het op, na
26...Dxa4 27.Lxb7 verliest
zwart beslissend materiaal.
Tony Miles, de grote favoriet
voor dit kampioenschap, zag
zijn titelkansen vervliegen
door de volgende twee kleine
combinaties.
Zie diagram 1.
Stelling na de 43ste zet van
zwart in de partij Short-Miles.
Na aanvankelijk compleet
overspeeld te zijn leek Miles
zich in de tijdnoodfase nog
enige tegenkansen verworven
te hebben. Met zijn volgende
fraaie zet slaat Short echter ie
dere hoop op redding de bo
dem in.
44.Pe5! met de dubbele drei
ging 45.a8D en 45.Dxg6+ ge
volgd door 46.Pf7mat. Miles
kon niets beters verzinnen dan
nog enkele schaakjes te geven,
om vervolgens op te geven.
Zie diagram 2.
Stelling na de 31ste zet van
wit in de partij Miles-Hjorth.
Zwart besliste de partij op de
volgende elegante wijze:
31...Txe2! 32.Lxe2 Dxc2
33.Tgl.
33.Dxe2 Txe2 34.Pc4 Lg2+
35.Kgl d3+ 36.Pxb6 dxc2 is
eveneens uit.
33...d3 34.Dc3+ Kh6 35.T2cl
Lxgl 36.Txgl Df2 37.Dcl f4!
38.Dc7 Lg2+!
Wit geeft het op.
Correspondentieadres: L.Hof-
land, C.Fockstraat 113, 2613
DE DELFT.
Hartpatiënten die dagelijks
medicijnen moeten slikken ter
voorkoming van hartkramp
(angina pectoris) kunnen sinds
kort volstaan met het plakken
van een pleister met een nitro-
glycerinereservoir, die het
aantal aanvallen met 80-90%
doet afnemen.
Het nieuwe medicijn is sinds
drie maanden op de Neder
landse markt en slaat volgens
fabrikant Ciba-Geigy goed
aan. Nitroglycerine werd 100
jaar terug ontdekt als middel
tegen hartkramp. Het is alge
meen in zwang als medicijn bij
aanvallen van angina pectoris:,
een tabletje onder de tong doet
de klachten snel verdwijnen.
Omdat de stof echter snel uit-
gwerkt is, was ze tot voor kort
niet te gebruiken ter voorko
ming van krampen. Door de
toepassing in een pleister, die
het medicijn gelijkmatig in
kleine hoeveelheden door de
huid toevoert, is dat nu wel
mogelijk.
Uit onderzoek is gebleken dat
bij de toepassing van een pleis
ter per dag het aantal aanval
len van hartkramp na enkele
weken met gemiddeld 90% af
neemt De pleister heeft wei
nig bijwerkingen. Hoofdpijn
kan voorkomen, maar dat is
ook zo bij andere preventieve
medicijnen.
'Psychiatrische
patiënt invalide'
Tweederde van de mensen
met een schizofrene psychose
(een zielsziekte die tot uit
drukking komt in een gesple
ten persoonlijkheid) functio
neert sociaal niet meer goed.
H t sociale onvermogen begint
tijdens de ziekte, maar herstelt
zich meestal niet wanneer de
patiënt aan de beterende hand
is of zelfs genezen is ver
klaard.
Een (ex)-patiënt voelt zich
daardoor vaak onzeker en zijn
omgeving weet ook niét wat
zij met hem aanmoet: de pa
tiënt wordt „psychisch invali
de". Dit concludeert de Gro
ningse psycholoog drs. A. de
Jong (38) in een studie over
„psychiatrische invaliditeit",
waarop hij tot doctor in de so
ciale wetenschappen is gepro
moveerd aan de Rijksuniversi
teit Groningen.
Volgens De Jong gelden de
conclusies die hij trok op basis
van een onderzoek van 82 pa
tiënten met een schizofrene of
reactieve psychose waarschijn
lijk voor alle psychiatrische
ziekten.
De achteruitgang van het soci
ale functioneren begint in de
omgang op enige afstand, zoals
in het werk, in de studie of bij
het boodschappen doen. Ver
volgens gaat het mis met
vrienden, met de partner en in
het gezin. Tenslotte verwaar
loost een patiënt zijn eigen
verzorging. Deze volgorde gaat
voor bijna alle patiënten op,
wat overigens niet wil zeggen
dat iedereen met een psychose
ook het laatste stadium van
verwaarlozing zal bereiken, al
dus De Jong.
Volgens hem is er geen duide
lijke relatie tussen het verloop
van de ziekte en het sociaal
slecht functioneren. „Zelfs de
lichte psychiatrische ziekten
kunnen zware sociale gevol
gen hebben".
„Het is van het grootste belang
da», een patiënt ook zijn plaats
Pleister tegen
hartkramp helpt
in de maatschappij weer kan
innemen. Daarin heeft de psy
chiater een begeleidende taak.
Anders is de kans groot dat
het binnen de kortste keren
weer mis gaat".
Bitterstof
uit wortels
Een uit de wortels van witlof
gewonnen bitterstof blijkt een
bruikbaar en mogelijk goedko
per alternatief te zijn voor de
toevoeging van kinine aan
frisdranken als bitter lemon,
bitter orange en tonic.
Kinine kan beter gebruikt
worden als geneesmiddel bij
de bestrijding van bijvoorbeeld
malaria. VerdeF zijn sommige
.mensen allergisch voor deze
stof, terwijl dat probleem zich
niet voordoet bij uit witlof ge
wonnen bitterstof.
De resultaten van het onder
zoek zijn tot nu toe bemoedi
gend, aldus het instituut voor
bewaring en verwerking van
tuinbouwgewassen in Wage-
ningen.
Bij smaakproeven, waarbij
frisdranken uit de winkel
werden vergeleken met fris
dranken waaraan de witlof-
-bitterstof was toegevoegd,'
werd in de meeste gevallen
door proefpersonen de voor
keur gegeven aan het nieuwe
produkt
Het sap uit de witlofwortel
wordt gewonnen met behulp
van enzymen, die de celwan-
den van de wortels oplossen
zodat het benodigde sap kan
worden opgevangen. Dat le
vert meer op dan het uitpersen
van de wortels. Van de witlof
wortels is jaarlijks 100.000 ton
.feeschikbaar.
