KARPOV-
KASPAROV
een botsing op
hoog niveau
Apetiet
Jaarond
s met j
behand
Het 01
iigd dd
servat<
titeit i
g besta
:studei
wordt
ingen
kleur
middeE
ithode.j
i de ml
banen
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1984
„echte" Rus en „proletariër". Kar-
pov is de volksheld.
Daar tegenover de 21-jarige Kaspa
rov; de korte broek van het won
derkind nog nauwelijks ontgroeid.
Maar wel iemand met creatieve
ideeën en vooral ook de moed om
ze op 't bord uit te voeren. Hij is de-
meest prominente pupil uit de
school van een andere Russische
oud-wereldkampioen: Michaël Bot-
winnik. Kasparov heeft Botwinnik
tot zo'n enthousiasme gebracht, dat
deze, en dat is volstrekt ongebrui
kelijk, Karpov heeft afgeschilderd
als „een schuiver zonder niveau".
Karpov zou best eens geprikkeld
kunnen zijn tegen Kasparov, om
het tegendeel te bewijzen. De titel
houder is dan weliswaar volgens
Genna Sosonko geen zoeker naar
„hogere waarheden", maar hij ge
looft wel in zichzelf.
Kasparov ligt minder goed bij de
officiële instanties, ook al heeft de
student Engels dan zijn Joodse ach
ternaam Harry Weinstein laten
omzetten in het meer Russisch
klinkende Garry Kasparov.
De jonge uitdager is net als zijn
grote voorbeeld Robert Fischer als
een filmheld door de kwalificatie
van het kandidatentoernooi gehold.
Hij leed slechts één nederlaag, in
de eerste partij voor de halve fina
les tegen Kortsjnoi. Garry bleef
voor het overige ongeslagen in 45
partijen, als men daar ook zijn aan
loop in het interzönetoernooi van
Moskou (1982) bijrekent.
Het Kremlin mag zich, nog voordat
de eerste zet is gedaan, beschouwen
als de grote winnaar van deze fina
le. Door de overwinning van Kas
parov op de dissident Victor Korts
jnoi zijn de Russen met Karpov-
-Kasparov voor het eerst sinds 1969
(Spassky-Petrosjan) weer onder el
kaar.
Daar is een hoge politieke prijs
voor betaald: de rehabilitatie van
Kortsjnoi, die bij zijn vergeefse po
gingen om Karpov beentje te lich
ten (in 1978 en 1981) voortdurend
werd aangeduid als „verrader".
Na de weigering van Kasparov te
gen Kortsjnoi aan te treden, kon al
leen door een pijnlijke knieval te-
kennelijk'mensen weg. Binnenkort
worden die kuipjes verwijderd en
staanplaatsen gecreëerd. Dat is echt
sfeervoller. Trouwens, zaterdag is
de thuiswedstrijd tegen Leicester
even gestaakt. Vanwege problemen
met het publiek. Wat bleek? Een
supporter van Leicester had 107
kaarten besteld voor, naar hij zei,
zijn bedrijf. In werkelijkheid gin
gen die naar vechtersbazen en rel-
lenschoppers. Ja, en de thuisclub
krijgt de schuld. De voorzitter van
Coventry kondigde direct aan een
hoog hek om het veld te plaatsen,
maar dat kan er pas tegen Kerstmis
staan. Nu maar hopen dat de En
gelse voetbalbond dat waardeert en
niet besluit ons zonder publiek te
laten spelen".
Informant
Martin Jol, inmiddels zetelend in
een gemeubileerd huurhuis dat eer
der werd bewoond door een jeugd-
coach van zijn club, is de enige Ne
derlandse voetballer, die speelde in
„de sterkste competitie ter wereld"
zoals de Duitsers hun Bundesliga
noemen en in „de zwaarste compe
titie ter wereld" zoals de Engelsen
hun League kwalificeren. Feiten
die hem inmiddels een schat aan
kennis en ervaring hebben opgele
verd. Derhalve fungeert hij ook als
informant van Nederlandse clubs
die op een betaalbare Engelse spits
jagen. Ook van FC Den Haag? „Ja,
en FC Twente". Desgevraagd ant
woordt hij: „Ik denk, dat FC Den
Haag gelijk had Bill Rafferty niet
aan te trekken. Hij is een kei ge
weest. Nu is hij 33, traag geworden
en duidelijk over zijn top heen.
Echt, er lopen in Engeland honder
den betere. Het lijkt mij verstandi
ger zich te richten op jonge spitsen
in de lagere divisies. Die kun je dan
eventueel later nog verkopen, aan
een Belgische club bijvoorbeeld.
Zoals FC Twente heeft gedaan met
Romeo Zondervan, mij en nog vele
anderen. Dat lijkt mij zakelijk erg
juist. Ton van Dalen, de manager
daar, doet het volgens mij erg goed,
kent ook iedereen in de voetbalwe
reld. Dat is een ontzaglijk groot
voordeel, als je er zaken wil doen".
„De toekomst? Over acht, negen
maanden loopt mijn contract af.
Wil Coventry City op dezelfde
voorwaarden nog een jaar met mij
in zee, dan blijf ik naar alle waar
schijnlijkheid wel. Aan de andere
kant denk ik, dat het dan na vier
jaar in het Engelse voetbal wel ge
noeg is. Zeker als middenvelder is
het hier met dat hoge tempo steeds
weer op je tenen lopen. Terug naar
FC Den Haag? Als er een goede
voetbalsfeer heerst en de club goe
de ambities toont, zou ik het beslist
leuk vinden".
FRANS LEERMAKERS
COVENTRY Martin Jol is
inmiddels al weer begonnen
aan zijn vierde seizoen in het
Engelse voetbal. Eerst bij
West Bromwich Albion, sinds
het nieuwe seizoen bij Coven
try. Wie had dat van de drie
voudige Nederlandse interna
tional gedacht? Was het niet
zo, dat hij het Scheveningse
strand geen dag kon missen?
o En moest hij niet eerst de
^[vuurtoren hebben gezien om
zich enigszins op zijn gemak te
voelen? Dat ene jaar, dat hij
bij Bayern Mtlnchen onder
0 contract stond, maakte hij die
beweringen steeds waar. Zo
dra hij kon, verliet hij de Bei
erse metropool om in één ruk
door te scheuren naar zijn fa-
c5 7.dzi milie. De transfer naar FC
o I g Twente verkleinden het pro-
bleem en de afstand aanmer
kelijk. Maar een aantal jaren
later ging hij nog verder van
huis, naar Engeland. Alles zat
in het begin mee, bereikte er
indse wat een Pr°fvoetballer voor
luidt tcÉ-°6en heeft en was ouder, sta
bieler geworden. De trek naar
de familie is nooit verdwenen,
het voortdurende verlangen
naar huis te gaan wel.
•jarige Scheveninger is nog
altijd die gezellige, openhartige
prater, een hardop denkende filo
soof met het doel vooral te voorko-
line nitmen dat wat hij zegt vraagtekens
eliik <u OP1-06?1- Toch schrikt hij even, als
?ns 2i k'J merkt dat alles in notitievorm
2 c3 LÏaan ^et zeer Seduld'ge Papier
xd2 pi wordt toevertrouwd. Amicaal te-
u jl. rugdeinzend: „Joh, maak het nou,
Dm ik wd geen rottigheid. Hier, in En-
geland schrijven de journalisten de
'stadions vol. Die beseffen dat ze er
j ook van moeten eten. Dus, kom wij
1 j- V?f moeten samenwerken en niet van
die nu ene rej naar de andere rollen".
P*a2l Mart'n Jol weet dat in Nederland
journalisten er een neutralere en
meer kritische benadering op na
T q rp] houden. Hij heeft er begrip voor,
maar stelt ook: „Voor een goed be
grip moet je soms meer vertellen
dan je lief is. Een journalist zou er
volgens mij een gepast gebruik van
moeten maken, maar niet alles
:lal(keloos in de krant smijten".
openii
oor hi
jereidi
d5 10.1
L Inhoud
kwam r Overigens, al kan niet alles wat de
tandal ex-speler van FC Den Haag en FC
eze eeu Twente beweert aan de openbaar-
Ij heid worden prijs gegeven, er blijft
[enoeg interessants over. Bij alles
wat de ranke voetbalprof doet, er
vaart en ziet weet hij een uitge
breid verhaal mét inhoud te bren
gen. Zoals die middag, waarop hij
net is teruggekeerd van de training
bij Coventry City. „Ik kom van de
mooiste trainingsaccommodatie van
Europa". Martin Jol bezondigt zich
zelden of nooit aan grootspraak.
Maar deze bewering klinkt on
waarachtig. Engelse clubs, óók top
clubs, plegen hun conditie immers
te kweken en te onderhouden op
kale vlakten aan de rand van de
stad, omringd door slordige, grau
we schuttingen. Vlakten, ver van
de wel sfeervolle stadions in Coro-
nation-Streetachtige wijken van de
grote stad. En bij Bayern dan, déér
vertoefde hij toch dagelijks in een
riant trainingsoord? „Een paar jaar
geleden heeft Coventry Ian Walla
ce, die rooie international van Wa
les, voor een paar miljoen verkocht
aan Nottingham Forest. Die ont
vangen centen (voor de inmiddels
bij het Franse Brest spelende Wal
lace) heeft de club geïnvesteerd in
die trainingsaccommodatie. Het is
er werkelijk fantastisch. Een res
taurant, hallen voor tennis, bad
minton en squash, riante ruimten
voor de voetbalprofs om 's middags
over te blijven, velden natuurlijk,
alles is er".
Rijvers
„Ik heb lekker getraind", onder
breekt hij zijn verhaal. „Lekker
ontspannen partijtje gespeeld en
daarna een bespreking gehad en
videobeelden van de laatste wed
strijd bekeken". Met eenmaal trai
nen per dag en meestal twee, drie
wedstrijden in de week wordt in
houd gegeven aan het bestaan van
full prof in Engeland. Wie Martin
Jol recent voor zijn nieuwe club in
actie zag tijdens een wedstrijd voor
de League tegen Norwich City,
vraagt zich snel af, of het niet raad
zaam is, dat bondscoach Kees Rij
vers zich aan gene zijde van de
Noordzee gaat oriënteren. Veruit
superieur manifesteerde hij zich.
Inzicht (dat hij toch al had), tech
nisch en fysiek sterk, goede en ook
meedogenloze tackles. Waarom
verruilde hij West Bromwich Al
bion toch voor de veel minder ge
reputeerde Skyblues zoals de bij
naam van Coventry luidt? Overi
gens, had hij momenteel bij Bayern
München niet een hoofdrol kunnen
vertolken, als hij destijds maar
beetje had doorgezet?
„Daar ben ik het mee eens. Maar
wat wil je? Toen was ik nog vooi
de twintig, zelden of nooit van huis
geweest. Ik kwam- in een wereld
vol intriges en ruzies terecht
wist eigenlijk niet wat mij ov<
kwam. Met Uli Hoeness kon ik
goed opschieten. Hij zou toen r
Uitdager Garry Kasparov: minder ervaring
genover president Campomanes
van de Wereldschaakbond worden
voorkomen, dat Kasparov tot ver
liezer werd verklaard, waarmee de
kans op een derde duel Karpov-
-Kortsjnoi levensgroot zou zijn ge
worden.
Prijzengeld: f 120.000,-
De tweekamp, met een prijzengeld
van, omgerekend, 120.000 gulden
(dat was in Fischers tijd wel an
ders!) gaat over een niet gelimi
teerd aantal partijen. Wie het eerst
zes punten bereikt, is winnaar. Re
mises tellen niet mee.
Karpov, die in 1975 door een beslis
sing van achter de groene tafel we
reldkampioen werd, omdat Bobby
Fischer niets van zich liet horen,
had voor het behoud van de titel in
1978 in Baguio City (Philippijnen)
tegen Kortsjnoi 32 partijen nodig
(6-5). De tweede keer, in 1981 op
nieuw tegen Kortsjnoi, slechts 18
(6-2).
De meeste insiders verwachten dit
maal een slopende strijd. Karpov
echter meent dat 24 partijen vol
doende zullen blijken om uit te ma
ken wie de sterkste is. Hij heeft in
het spelen van dit soort tweekam
pen veel meer ervaring dan Kaspa
rov. Diens grote kracht ligt in het
toernooispel. Kasparov won bij
voorbeeld het supertoernooi van
Nicsic in 1983 met een score van
78,5 procent. Wat tweekampen be
treft, heeft hij alleen ervaring kun
nen opdoen in de jongste- kandida
ten-cyclus: 6-3 tegen Beljavsky, 7-4
tegen Kortsjnoi en 816-4'A in de fi
nale tegen Smyslov.
Ex-wereldkampioen Michaël Tal
meent: „Kasparov heeft minder er
varing in tweekampen. De laatste
twee jaar heeft hij echter duidelijk
zwaardere toernooien gespeeld dan
Karpov en daarin zijn vorm opge
bouwd".
De tweekamp wordt gehouden op
maandag, woensdag en vrijdag. Op
de tussenliggende dagen worden er
hangpartijen uitgespeeld. Op zon
dag wordt niet geschaakt.
De vernieuwing in Zeist slaaf nis
een epidemie om zich heen. Sinds
Rinus Michels zijn' entree heeft
gemaakt in het KNVB-centrum.
waar hij naar verluidt geen werk
ruimte aantrof op de dag dat hij
zijn bezigheden begon en zich
daarom maar zonder overleg een
royale vergaderruimte als kantoor
toeeigende, wordt het vaderlandse
voetbal overspoeld met ghed be
doelde adviezen. Spektakel moet
er weer worden geleverd, dat is
de voornaamste boodschap. Maar
nieuw is die geenszins. Dat is al
eerder gezegd. En zonder merk
baar effect.
De boodschap van Michels heeft
inmiddels overigens al zeer spec
taculaire gevolgen gekregen. Het
publiek lijkt hem volslagen te ne
geren. Er zijn in de eredivisie na
twee competitieronden al enkele
tienduizenden mensen minder ko
men opdagen. En tegen een ge
middelde entreeprijs van laten we
zeggen een tientje, betekent dat
nu al een recette-verlies van een
paar ton. Zo ongeveer het bedrag
dat Michels in Zeist zal verdienen
als promotor van het Nederlandse
voetbal. Tel uit je winst
Maar Michels blijft zijn boodschap
prediken. Eerst ging hij hoogst
persoonlijk alle trainers in het be
taalde voetbal af om ze vooral op
het hart te binden ook in de ver
dediging aanvallers op te stellen,
het beton voetbal af te schaffen en
alleen maar vooruit te denken. Na
het eerste weekeinde was de
naam van Michels niet weg te
branden uit de krantenverslagen.
Overal werd even verwezen naar
de adviezen van de man die ooit
eens door een merkwaardige
geest es kronkel tot generaal werd
gebombardeerd, maar naar mijn
gevoel de sergeantsstrepen niet
eens verdient.
Want dat Michels in zijn carrière
si pc hts dank zij de aanwezigheid
van Cruijff in de door hem ge-
trainde ploegen ooit iets heeft ge
presteerd ben ik nog niet verge
ten. En het is wel heel gemakke
lijk om een verhaal over positief
en spectaculair voetbal af te ste
ken als je zelf comfortabel ergens
op een tribune kunt gaan zitten
en geen verantwoordelijkheid
hebt voor een ploeg in de compe
titie. Vanachter een bureau, dat
leert de geschiedenis, zijn eerder
de meest baarlijke
kondigd maar ook de i
gename ko,
voorbeeld c
weg t
Dat laatste nu gebeurt met Kees
Rijvers. Ik ben geen bewonderaar
(meer) van de kleine Brabander.
Daarvoor heeft hij er te veel een
chaos van gemaakt Maar de ma
nier waarop hem nu het leven on
mogelijk wordt gemaakt lijkt ner
gens op. Dat is anti-voetbal van
jewelste van Michels c.s. Er is
echter een reden waarom ook ik
Rijvers zo snel mogelijk weg wil
hebben. Dan is zijn stoel vrij en
gaat Michels er op zitten. Michels.
die nog niet zo lang geleden ver
klaarde dat hij vanuit de luwte
van Zeist zo graag aan de slag wil
de. Maar die eigenlijk niets anders
wil dan zo snel mogelijk het roer
van Oranje in handen nemen.
Welnu, heren van de KNVB, geef
Rijvers die toch onvermijdelijke
gouden handdruk die wordt
toch betaald door een elektronica
gigant en laat Michels zijn gang
gaan. Dan is binnen de kortste ke
ren duidelijk dat ook Michels het
Nederlands elftal want daar
gaat het toch om niet op korte
termijn in het juiste vaarwater zal
kunnen krijgen. Wat Van Marle
en consorten ook van de regelma
tig als wonderdokter aangeduide
Michels mogen denken. En dan
wil ik wel eens horen wat Michels
dén te vertellen heeft Dan zullen
we de ware Michels aanschouwen.
Deze week werd de aanzet al ge
geven voor de wisseling van de
wacht in Zeist, van waaruit ons
overigens ook het eerste exem
plaar van de nieuw verschenen
KNVB-krant bereikte. Daarin
hoe kan het anders heeft Mi
chels ook een column. Waarin hij,
vernieuwer als hij is, ons %veer
een nieuwe voetbalterm doet ge
worden. Na de „spelstijl" rept Mi
chels nu over de „apetiet en de
gein". Die moeten terugkeren bij
de jeugdvoetballers. Want schrijft
Michels, niet het winnen, maar de
spelvreugde en de spontaneïteit
moeten centraal staan.
De apetiet, hoe bedenk je het Ik
denk dat de jeugd die de column
van Michels leest eerder de nei
ging krijgt om een bezoekje aan
de dierentuin te brengen. En van
dierentuin naar jungle is maar
een kleine stap. Dat zal Rijvers
binnenkort aan den lijve onder
vinden. Michels wist dat al en
heeft er zijn voordeel mee gedaan.
Met of zonder apetiet.
BUYS
ogde p
viteit
aakt
iline,
de acti
rmkanal
snellen
ionisi
„ionist
den
naakt
l herste
MOSKOU „Als ik de kan
sen mag inschatten: 50,1 pro
cent voor de wereldkampioen
en 49,9 procent voor de uitda
ger". De Russische ex-wereld-
.f» kampioen schaken Michaël
Tal heeft het over de lang
verwachte match tussen we
reldkampioen Anatoly Kar
pov en uitdager Garry Kaspa
rov, die maandag begint.
Voorspellingen over de zo
veelste match van de eeuw
zijn uiterst hachelijk. De twee
superschakers ontlopen elkaar
in kracht ogenschijnlijk nau-
,t welijks.
frat het in de zaal van de zuilen, op
meter van het Kremlin, een
"e spektakel wordt staat haast wel
vast. „De meest briljante tweekamp
de geschiedenis van het schaak
spel met veel strijd en een diepe
creatieve inhoud", zo vat hoofd-
scheidsrechter Svetozar Gligoric
zijn verwachtingen samen.
Hij meent dat de komende titel
strijd wel eens heel lang kan gaan
duren. Overigens zijn bijvoorbeeld
ook Aljechin-Capablanca uit 1921
en Fischer-Spassky al match van
de eeuw genoemd. Wat dat betreft
is er niks nieuws onder de zon.
Schuiver zonder niveau
De confrontatie Karpov-Kasparov
wordt een botsing tussen twee stij
len, twee persoonlijkheden en, naar
men vermoedt Kasparov is daar
in het openbaar niet zo duidelijk
over tegengestelde ideologische
inzichten. Aan de ene kant de
33-jarige Karpov, een rustige posi
tionele speler, technisch perfect,
maar weinig creatief. Zijn hobby's:
het verzamelen van postzegels en
dure auto's. Sinds zijn allereerste
(succesvolle) internationale optre
den, geniet hij speciale bescher
ming van het Kremlin. In tegen-
stelling tot Kasparov is hij
nager worden en wilde mij con
tracteren als opvolger van „Katze"
Schwarzenbeck. Ik was al lang blij
met de belangstelling toen van FC
Twente. Weer lekker terug naar
Nederland, veel dichter bij mijn fa
milie".
„Wat mijn vertrek bij West Brom
wich betreft, was het een kwestie
van het contract dat afliep. En ik
wilde er weg. Toen ik er pas was,
speelde ik fantastisch in de rol die
ik het liefste wilde: als stofzuiger
op het middenveld. Ook had ik in
die tijd een naam opgebouwd een
„dirty player" te zijn. In elf wed
strijden liep ik zeven boekingen op.
Men was mijn manier van spelen
blijkbaar niet gewend. Ik zat er
toch wel even mee met die naam.
In het tweede seizoen had ik te ma
ken met een nieuwe manager, die
tegen de aankopen van zijn voor
ganger zat aan te hikken. Ik hand
haafde mij, dat wel. In het derde
seizoen sukkelde ik met blessures
en er kwam weer een nieuwe ma
nager. Trouwens, als zoiets bij een
Engelse club gebeurt, dan brengt
die nieuwe man allerlei nieuwe
mensen voor zijn technische staf
mee. De oude vliegt er compleet
uit, de assistent-manager, de trai
ner, de scout, alles. En, dat geldt
ook voor vele spelers. Toen John
Giles kwam, nam hij Grealish, de
international van Ierland, mee
voor de plaats van Romeo Zonder-
van, die dan ook meteen naar Ips
wich Town vertrok. Ik wilde ei
genlijk terug naar het continent.
Contacten waren er genoeg. Wel
tien clubs, uit België en Frankrijk.
NAC, FC Groningen, Lukkien
(sponsor Volendam) meldden zich
ook. Het was financieel allemaal
niet zo aantrekkelijk en ze wilden
mij na afloop van het contract geen
vrije transfer geven".
Coventry
„Plotseling kwam Bobby Gould, de
manager van Coventry City. Ik
had mijn huis in Wallsal verkocht,
mijn spullen ingeladen in een trai
ler van de Norfolk Line voor de
overtocht naar Scheveningen, de
telefoon was al afgesloten. Die
Gould was toch nog aan het tele
foonnummer van de buren geko
men en vroeg mij te spreken. Even
later was hij er. Toen de verhuis
wagen de straat uit reed, stapte hij
mijn lege huis binnen. Daar ston
den wij dan te onderhandelen. Ik
dacht: laat ik hoog in de boom gaan
zitten, dan haakt hij zo af en kan ik
ook rustig uitkijken naar iets an
ders op het continent. Bovendien
had ik mij altijd al voorgenomen
nooit naar nauwelijks aanspreken
de clubs als Birmingham City en
Coventry City te gaan. Maar wat
gebeurt er? We komen tot een ak
koord. Mijn salaris was okay, zij het
dat Gould uiteindelijk sprak op ba
sis van één seizoen. Mijn wens
daarna transfervrij te zijn, moest
hij even bespreken met de board,
maar dat kwam ook snel voor el
kaar. Zo kwam ik bij Coventry,
waar sinds de komst van Gould al
les wat er was is verkocht. Geen
sterren meer, allemaal jonge gasten
van derde- en vierde-divisieclubs,
die het machtig vinden in de eerste
divisie te voetballen. En ze knok
ken er ongelooflijk voor. Extra ge
motiveerd, omdat wij bij de book
makers als eerste degradatiekandi
daat staan genoteerd".
Met Gould kan Martin Jol trou
wens goed opschieten. „Ik bewon
der hem. Hij is niet alleen mana
ger, maar ook trainer en coach.
On-Engels eigenlijk. Over zaken,
die op het veld mis gaan, denkt hij
precies zoals ik. Gould is gekomen
na het vertrek van voorzitter Jim
my Hill (de bekende presentator
van het tv-programma van de BBC
„Match of the Day"). Die had nogal
wat geïnvesteerd in Washington
Diplomats, waarop veel werd ver
loren, hetgeen ook ten koste ging
van Coventry City. Al die staan
plaatsen in het stadion aan de
Highland Road vervangen door
licht blauwe kuipstoeltjes bleek ook
geen succes. Sindsdien is er geen
sfeer meer. Ook daardoor bleven er
Wereldkampioen Anatoly Karpov: 24 partijen is voldoende.
