TAFEL
„Ik heb nooit gezegd, dat
de knoet er weer over moet"
Lof en kritiek op document
over bevrijdingstheologie
CeidócSowo/nt
i™
kerk
wereld
Vragen over gewetensvrijheid in kerken over bewapening
weer
ACHTERGROND
EcidócGommtt
WOENSDAG S SEPTEMBER 1984 PAGINA 2
LE
Scl
Archivaris Hervormde Kerk overleden
Dr. J. P. van Dooren, sinds 1964 archivaris van de Nederlandse
Hervormde Kerk, is zaterdag op 60-jarige leeftijd in zijn woon
plaats Den Haag overleden
Dr. van Dooren was van 1949 tot 1955 assistent bij de hoogle
raar kerkgeschiedenis te Leiden, dr. J. N. Bakhuizen van den
Brink. Vervolgens was hij predikant te Scherpenzeel en van
1959 tot 1964 te Gieten. Hij heeft tal van geschiedkundige pu
blicaties op zijn naam staan. Verder heeft hij de beschrijving
van de archieven van een zeer groot aantal Hervormde Ge-
geredigeerd.
Mensen in Nood 70 jaar
De Stichting Mensen in Nood, onderdeel van de internationale
RK hulporganisatie Caritas Internationalis, in Den Bosch viert
morgen zijn 70-jarig bestaan. De organisatie neemt dan af
scheid van directeur drs. H.J.M. van de Laar. Mensen in Nood
is voortgekomen uit een r.-k. comité, dat in 1914 werd opge
richt, toen duizenden Belgen in Nederland een veilig heenko
men zochten voor het oorlogsgeweld. In 1961 werd de naam
van het comité veranderd in „Stichting Mensen in Nood". Het
werkterrein werd verlegd naar de ontwikkelingslanden. Vorig
jaar kwam 51,5 miljoen gulden bij Mensen in Nood binnen. De
laatste jaren heeft de stichting de samenwerking met andere
katholieke hulporganisaties als de Vastenactie, Cebemo, Memi-
sa en de Pauselijke Missiewerken versterkt.
Er is geen mens zo
eenzaam als hij die
alleen zichzelf bemint.
Abraham Ibn Esra
De missiecentrale van de
orde der Franciscanen in
Bonn heeft het Vaticaanse
document over de bevrij
dingstheologie zowel geloofd
als bekritiseerd. Een vooruit
gang in de beoordeling
noemde directeur pater An
dreas Müller de erkenning
dat de onderdrukking van
het Latijnsamerikaanse volk
het uitgangspunt van de be
vrijdingstheologie is. De posi
tieve aspecten van het docu
menten zijn volgens hem niet
voldoende om de teleurstel
ling van veel theologen en
bisschoppen in de Latijns-A-
merika weg te nemen.
„Met geen woord" spreekt
het document over de be
langrijkste oorzaak van de el
lende in de Derde Wereld,
namelijk de onrechtvaardige
economische structuren. Het
document bestempelt deze
structuren niet als zonde, zo
als de Latijnsamerikaanse
bisschoppenconferenties in
Puebla en Medellin hebben
gedaan, maar slechts als „te
kenen des tijds". Nergens
wordt ook de spiritualiteit
van de bevrijding genoemd,
de bodem waarop de bevrij
dingstheologie is gegroeid.
Verder spreekt het document
met geen woord over het lij
den van zoveel christenen in
Latijns-Amerika bisschop
pen, priesters en leken.
Tenslotte keren de Francis
canen zich tegen de passages
waarin de bevrijdingstheolo
gie in één adem met het mar
xisme wordt genoemd. Ook
kardinaal Evaristo Arns,
aartsbisschop van Sao Paulo,
had hier al op gewezen. Zon
der namen te noemen of be
wijzen aan te voeren wordt
de indruk gewekt dat bevrij
dingstheologen marxistisch
denken. Bij herhaling hebben
zij dit verwijt weerlegd en
betoogd dat ze het heil niet
dit stuk dankbaar
Jezuïeten
De generaal van de orde der
Jezuïeten, de Nederlandse
pater Peter-Hans Kolven
bach, heeft de stellingname
van de rooms-katholieke
kerk tegen marxistische as
pecten van de vooral in La
tijns-Amerika verbreide
„theologie van de bevrij
ding", toegejuicht.
In een verklaring die pater
Kolvenbach gisteren aflegde
tegenover het Vaticaanse
dagblad "L'Osservatore Ro
mano", staat: „Allen die zich
het recht van vrije keuze van
de armen aantrekken en die
de laatste jaren vanwege de
theoretische verwarring en
ideologische afwijkingen in
het christelijk kamp geleden
hebben omwille van de ge
rechtigheid, zullen de Heilige
Kolvenbach gewaagt in zijn
stellingname van de „aposto
lische duidelijkheid" van de
instructie van de congregatie
voor het geloof. Zij zal aan de
uitwerking van een „echte
theologie van de bevrijding"
een positieve bijdrage leve-
Kolvenbach werd vorig jaar
benoemd tot opvolger van
pater Pedro Arrupe. Onder
diens leiding hebben ver
scheidene Jezuïeten in La
tijns-Amerika in de strijd te
gen de armoede en de uitbui
ting gekozen voor politieke
activiteiten die niet altijd
goedgekeurd werden door de
bisschoppen of de Heilige
Stoel.
Boff
Paus Johannes Paulus II
heeft een dag na de publika-
Vaticaan
se document in zijn zomer
verblijf in Castelgandolfo de
aartsbisschop van Fortaleza
in Brazilië, kardinaal Aloisio
Lorscheider, en de voorzitter
van de Braziliaanse bisschop
penconferentie, Jose Ivo Lor-
scheiter, ontvangen. Het ge
sprek is waarschijnlijk ge
gaan over het horen van de
Braziliaanse theoloog Leo
nardo Boff door een commis
sie van de congregatie voor
het geloof. Boff is een van de
hoofdvertegenwoordigers
van de bevrijdingstheologie.
De top van het Braziliaanse
episcopaat bevindt zich deze
week in Rome om te pleiten
voor Boff. Een dezer dagen
komt ook kardinaal Evaristo
Arns van Sao Paulo in Rome
aan. Hij geldt binnen de Bra
ziliaanse bisschoppenconfe
rentie als de krachtigste ver
dediger van de bevrijdings
theologie.
Boff heeft inmiddels ook
steun gekregen van het Lu
thers seminarie in Porto Ale-
gre -(Brazilië). Een veroorde
ling van Boff kan de oecume
nische betrekkingen in La
tijns-Amerika negatief beïn
vloeden, aldus professor Wal
ter Altmann. Bovendien zou
de hoop de bodem worden
ingeslagen dat de kerk zich
meer zal bekommeren om de
armen en verdrukten.
Pater J. van Kilsdonk, die
vrijdag zijn 50-jarig klooster
jubileum viert. Hij nam in
1982 afscheid als studenten
pastor van de Amsterdamse
studentenecclesia en kwam
als zodanig veelvuldig in het
nieuws.
„De eventuele plaatsing van
kruisraketten in Nederland
maakt een antwoord nodig
op de vraag, hoe concreet de
kerken zich blijven engage
ren met de vredesbeweging
die zij zelf hebben opgericht.
Blijft de houding ten aanzien
van de moderne bewapening
een zaak waarover men bin
nen de kerken een grote
ruimte laat voor verschil van
mening, of groeit men toe
naar de gemeenschappelijke
overtuiging dat het hier gaat
om een zaak die het beleid
van de kerken raakt en
geen verschil van
mening mogelijk kan zijn".
Dit zeggen Leon Wecke,
hoofd van het Studiecentrum
voor Vredesvraagstukken in
Nijmegen, en Michel van Al
phen, toerustingssecretaris
inzake het vredesvraagstuk
van de gereformeerde ker
ken, in het gisteren versche
nen jaarboek Vrede en Vei
ligheid van de werkgroep po
lemologie van de Vrije Uni
versiteit in Amsterdam. Het
is het eerste van een reeks
die de werkgroep van plan is
uit te geven. Elk jaar zullen
het Nederlandse veiligheids
beleid en de activiteiten van
de vredesbeweging worden
beschreven en geanalyseerd
tegen de achtergrond van in
ternationale ontwikkelingen
op het terrein van bewape-,
ning en wapenbeheersing.
Een groot aantal auteurs, we
tenschappers en beleidsme
dewerkers, komt in dit eerste
jaarboek tot sombere conclu
sies: Er bestaat verband tus
sen de bewapeningsuitgaven
in de rijke landen met
name de Verenigde Sta
ten en de toenemende
problemen in de Derde we
reld.
De'Nederlandse export in de
sector oorlogswapens en mu
nitie is groeiende: werd tus
sen 1977 en 1980 in deze cate
gorie voor gemiddeld 198
miljoen gulden per jaar uitge
voerd, in de eerste negen
maanden van 1983 bedroeg
dit reeds meer dan 304 mil
joen gulden.
De geloofwaardigheid van
hen die pleiten voor een be
leid gericht op het winnen
van een kernoorlog neemt
toe, en de huidige afschrik-
kingspolitiek wordt onder
graven.
Het Amerikaans-Russische
wapenbeheersingsoverleg is
uitgelopen op i
impasse. Van e(
reidheid tot onderhandelen is
geen sprake geweest.
Het multilateraal ontwape-
nïngsoverleg in VN-verband
dreigt van de Oost-West te
genstelling het slachtoffer te
worden terwijl in het alge
meen zowel de West-West
verhouding als de Oost-West
verhouding bloot staan aan
toenemende spanningen.
De zo vaak gedane uitspraak
dat Nederland in internatio
nale wapenbeheersingson-
derhandelingen zich heeft in
gespannen voor een goed on
derhandelingsresultaat, is on
controleerbaar doordat men
zich beroept op geheimhou
ding.
De financiering van de Ne
derlandse krijgsmacht zal de
komende jaren onder steeds
grotere druk komen te staan.
Tot slot geeft het jaarboek
een overzicht van het vredes
onderzoek in Nederland,
waarbij alle polemologische
instituten de revue passeren
en is er een korte samenvat
ting van het denken over al
ternatieven voor het huidige
veiligheidsbeleid.
Varkensvlees in
Chinese saus mei
gemengde groenten
en rijst
ananasvla
De benodigdheden voor
twee personen zijn: 150 g
hamlap, 2 lepels olie, 2,5 dl
water, 1 bouillonblokje, pe
per, djahé, 1 lepel ketjap,
iets sambal, 1 theelepel
bruine basterdsuiker en
maizena, 1 lepel sherry,
zout;
1 prei, 1 lepel olie, 250 g
spitskool of Chinese kool,
halve paprika, 50 g taugé,
zout, peper, ketjap, selde
rij;
250 g droogkokende rijst,
4,5 dl water, zout;
0,5 liter melk, 25 g custard,
30 g suiker, 2 schijven ana
nas, jam.
Snijd het vlees in reepjes en
bak die in de olie bruin.
Voeg het water toe met
bouillonblokje, peper, djahé,
ketjap, sambal en suiker.
Stoof het vlees mals in onge
veer een kwartier. Meng de
maizena met de sherry en
bind er het vocht mee. Maak
de saus op smaak met zout,
suiker, ketjap en sherry.
Fruit de kleingesneden prei
een paar minuten in de olie.
Voeg de in reepjes gesneden
kool toe met een lepel water
en sluit de pan. Smoor de
groenten ongeveer acht mi
nuten. Doe er vervolgens de
kleingesneden paprika bij en
laat het mengsel nog ten
hoogste vijf minuten smoren.
Was de taugé, zoek er zo veel
mogelijk de groene dopjes uit
en laat de groente uitlekken.
Warm de taugé heel even
mee met de andere groenten
en breng het mengsel op
smaak met zout, peper, ket
jap en fijngeknipte selderij.
Zet de helft van de melk op.
Meng custard, suiker en wei
nig koude melk tot een pap
je. Schenk wat hete melk bij
dit papje en doe het in de
pan. Laat de vla onder flink
.roeren even koken en voeg
van het vuur de rest van de
koude melk toe. Laat de vla
koud worden en roer er
stukjes ananas door. Garneer
met een enkel stukje ananas
en met iets jam.
JEANNE
GESCHROKKEN AUDITEUR-MILITAIR MR.BEAUFORT
's-HERTOGENBOSCH Men
heeft in de publiciteit de woor
den en bedoelingen van mijn
afscheidsspeech voor de Arn
hemse krijgsraad nogal uit
hun verband gerukt. Daardoor
kom ik plotseling en geheel
ten onrechte over als een ui
terst conservatieve man, die er
in de Nederlandse strafrechts
pleging weer met de knoet te
gen aan wil. En dat is zonder
meer het gevolg van een on
juiste interpretatie van mijn
verhaal", aldus mr.H.J.A.M-
.Beaufort, de sinds 1 september
in ruste zijnde auditeur-mili
tair van bovengenoemde
krijgsraad.
„Ik heb slechts willen aange
ven dat er in onze strafrechts
pleging grenzen overschreden
zijn, waardoor we de crimina
liteit vaak ongestraft de kans
bieden, zich als een olievlek
uit te breiden en dat er. om
weer tot een beetje leefbare
maatschappij te komen, snel
adequate maatregelen geno
men moeten worden".
Mr.Beaufort (64), die ruim 27
jaar als een soort openbare
aanklager, want dat is de audi
teur-militair in grove lijnen,
de vaderlandse krijgsmacht
heeft gediend, blijkt in tegen
stelling tot het beeld, dat on
langs werd opgeroepen, een
uiterst bescheiden en minzame
jurist die zich, hoewel er niet
geboren, een belangrijk stuk
van de gemoedelijke Brabant
se mentaliteit heeft aangeme-
Verdubbeld
„Ook de criminaliteit in het
militaire apparaat is de laatste
tien jaar enorm toegenomen.
Je kunt wel zeggen, dat die
verdubbeld is. Daarbij gaat het
om gewone delicten als in
braak, verkrachting, noem
maar op. Veelal commune-de
licten, dus na diensttijd of tij
dens het weekendverlof ge
pleegd. Kunnen we binnen het
leger de zaak nog wel aan, in
de burgermaatschappij werd
het laatste jaar 65 procent van
min of meer ernstige vervol
gingszaken geseponeerd.
Voor crimineel' ingestelde
mensen is niet alleen de pak
kans bij het plegen van een
eventueel delict sterk afgeno
men, ook de vervolgingskans
is zo klein geworden, dat je bij
wijze van spreken wel 100
fietsen kunt stelen, voor je te
gen een boete van 250,- aan
loopt. Mensen, die het straf
recht afwijzen, zoals prof.Huls-
man uit Rotterdam, willen
door een mentaliteitsverande
ring, betere woningen, groei
ende welstand en goede scho
len de criminaliteit bestrijden,
maar sinds die zachte sector
met zijn vele duizenden buurt-
werkers en anderen spectacu
lair gegroeid is, is dat ook nog
steeds het geval met de crimi
naliteit. Men noemt het uit die
hoek een sociale ziekte, maar
daar geloof ik niet in.
Waar die toenemende crimi
naliteit vandaan komt? Ik héb
er geen concreet antwoord op
en zou, zoals anderen doen,
ook niet durven zeggen dat
het door een sterke degenera
tie of ontbindingsverschijnsel
van onze samenleving komt.
Wat vaststaat, het is een inter
nationaal probleem, dat echter
niet mag blijven doorgroeien".
Strafverzwaring
U hebt in uw afscheidsrede
vorige week gesteld, dat men
de criminaliteit onder meer
zou kunnen indammen door
niet alleen het vervolgingsbe
leid en de executie van uitge
sproken straffen veel strakker
aan te halen, maar ook door
eventuele strafverzwaring. U
wees daarbij onder meer op
Duitsland, waar bijvoorbeeld
bij diefstal een strafverdubbe-
ling kan plaatsvinden, als de
dader een vuurwapen bij zich
had en op Engeland, waar het
zelfs mogelijk is een dief met
een vuurwapen op zak te ver
oordelen voor een poging tot
moord.
„Door op die voorbeelden het
accent te leggen, is men eigen
lijk aan de juiste bedoeling van
mijn woorden voorbijgegaan.
Kort na de Tweede Wereld
oorlog gold nog volop het be
perkte legaliteitsbeginsel. De
politie streefde naar een inte
grale opsporing van strafbare
feiten, het Openbaar Minister
vervolgde, tenzij in een bijzon
der geval een hogere strafver
volging ongewenst maakte. De
vraag was: waarom niet ver
volgen? En dat is mijns inziens
nog steeds het systeem van de
wet en het enige, dat de bur
ger rust en zekerheid geeft.
Iedereen kent de ontevreden
Mr.H.J.A.M Beaufort.
verdachte, die weigert een
parkeerbon te betalen als hij
hoort, dat winkeldiefstal tot
f 150,- wordt geseponeerd,
steunfraude tot 5.000,- niet
wordt verbaliseerd en groot
schalige ordeverstoringen mil
joenen aan overheidsgeld kos-
Vanzelf frustreert dit beleid de
politie, die in Nederland per
hoofd van de bevolking ten
opzichte van de rest van West-
Europa toch al de kleinste, be
zettingsgraad kent. De politie
verricht veel werk voor niets,
waarbij zich ogenblikkelijk de
logische vraag manifesteert:
waarom niet vervolgen en wel
opsporen? Met andere woor
den: het nieuwe hoofdstuk van
de prioriteitenstelling, waar
mee dan niet alleen de straf-
kans, maar ook de pakkans
voor een groot deel overboorc
wordt gezet. Het opportuni
teitsbeginsel is verworden tot
puur opportunisme. Doel van
het strafrecht is nu de crimi
naliteit op een aanvaardbaar
niveau te houden, terwijl an
derzijds meer aandacht moet
worden besteed aan slachtof
ferhulp. Maar wie bepaalt het
aanvaardbare niveau? De helft
of het dubbele van het huidige
niveau? Of, om in termen van
onze waterhuishouding te
spreken, op Amsterdams peil?
En wat de slachtofferhulp aan
gaat, zijn ook de slachtoffers
niet het meest gebaat met min
der slachtoffers? We zitten in
een neerwaartse spiraal en als
daar niet spoedig een halt aan
wordt toegeroepen, zullen de
gevolgen desastreus blijken".
Politiek
De rol van de politiek in het
hele gebeuren?
„Ook daarin heerst te veel op
portunisme. Teneinde punten
te kunnen scoren, is de aan
dacht voortdurend gericht op
het dagelijks gebeuren, de
ventilaties van de media, opi
niepeilingen en wordt er inge
speeld op buitenparlementaire
acties en het activisme van ac
tie- en pressiegroepen. Ken
merk van het activisme is, het
eigen rechtsgevoel gaat boven
de wet. Men claimt de rechts
staat telkens afhankelijk van
eigen subjectieve waarde-oor-
delen. Met andere woorden:
men claimt zijn of haar eigen
gelijk. Het vervolgingsbeleid
wordt veelvuldig onderwor
pen aan, of afhankelijk ge
maakt van politiek en plaatse-
lijk-politiek beleid. Eigen ver
antwoordelijkheid, afhankelijk
van en gesteld met niet-justi-
tionele organen. Ook de straf
maat, nog meer specifiek de
eigen verantwoordelijkheid
van het Openbaar Ministerie,
komt onder politieke druk te
staan om te komen tot een po
litiek goed vallende strafmaat.
En dan zitten we niet ver
meer af van het „gesundes
Volksempfinden". Het Open
baar Ministerie staat dan ook
op een tweesprong, zo die niet
al gepasseerd is. Voor een keu
ze tussen eigen verantwoorde
lijkheid en afgeleide of gedeel
te verantwoordelijkheid, tus
sen rechterlijke macht en uit
voerende macht, tussen magi
stratuur en „buitendienst" van
het ministerie. Uitgaande van
de huidige wetgeving en onze
staatsorde is handhaving van
de wet en vervolging van
strafbare feiten een justitiële
taak".
Technische zaak
Dat mag op zich allemaal juist
zijn, maar hoe kan men die
toenemende criminaliteit in
dammen?
„Bestrijding ervan is voor een
groot deel een technische zaak.
Uitvoering van het strafrecht
als afschrikkingsmiddel. Pak
kans, strafkans en de straf zelf
dienen zo optimaal mogelijk te
zijn. Daarbij kunnen gezin,
school, vereniging en kerk
hun specifieke preventieve rol
spelen. Ook de media, de
kranten, de radio en de televi
sie zouden daartoe het nodige
kunnen bijdragen. Inplaats
daarvan wordt de jeugd ge
leerd hoe ze zwart met het
openbaar vervoer kan reizen,
verschijnt een handige jongen
als ,,Heer Olivier" als gevan
gene voor de televisie, waar
mee hij aantoont hoe men in
dit land, zelfs in de gevange
nis, de justitie kan manipule
ren. Dat iedereen zich daarbij
steeds weer beroept op het
recht van de vrije meningsui
ting, dus ook in en vanuit de
gevangenis, is nonsens. De
universele verklaring van de
rechten van de mens, het Ver
drag van Rome dus, bepaalt in
artikel 29 „dat rechten van
vrijheden mogen worden be
perkt om te voldoen aan ge
rechtvaardigde eisen van mo
raliteit, openbare orde en alge
meen welzijn in een democra
tische gemeenschap". Dus men
kan, indien noodzakelijk, op
grond van dit verdrag wel de
gelijk tot beperkingen over
gaan. Inplaats daarvan laat
men Heer Olivier voor de tele
visie reclame maken voor ons
riante gevangenisstelsel, waar
door de toestroming van bui
tenlandse criminelen nog gro
ter wordt.
En zo kan ik legio voorbeel
den noemen, die onze huidige
maatschappij onleefbaar drei
gen te maken. Gelukkig is in
enkele landen het besef door
gebroken, dat we toe zijn aan
een „hervorming van de her
vorming" van het strafrecht.
Een renovatie, waarbij oude
bouwelementen onder het
pleisterwerk vandaan moeten
worden gehaald. Dat zal ook
in ons land op korte termijn
moeten gebeuren".
Zelf ooit bang geweest?
„Jazeker. In mijn huis hier
Den Bosch is reeds enkele n
len ingebroken, als ik
avonds de hond uit laat, v
pen ik me altijd met een wj
delstok en vaak bellen vanuit
het tegenover mijn huis gele
gen park gevluchte homofie
len, angstig om bescherming
aan. Anders worden ze zonder
pardon in elkaar geslagen'
kees jagers
Slaafse trouw aan Moskou
Na wekenlange onduidelijkheid is het hoge woord er
De Oostduitse partijleider Erich Honecker komt niet na;
Bonn. Gezien de ongekend felle Sovjet-campagne tegen hei
bezoek had het ongetwijfeld van veel moed getuigd als Ho|
necker zijn reis naar West-Duitsland toch had doorgezet. Di
Sovjets waren bevreesd dat opnieuw een vazal van het Sovj
jet-blok door de knieën zou gaan voor de verleidingen var
het Westen. Maar Honecker is er duidelijk de man niet naaj
in het voetspoor van de Tsjechische leider Dubcek te tredei
Hij wil als Oostduitser wel graag profiteren van de nauwi
banden van zijn land met West-Duitsland, maar daarmee
ook alles gezegd.
UlTERAARD zijn het de Westduitsers die de schuld krijgeil
voor het afzeggen van het bezoek. Daarvoor werd een ver}
klaring aangegrepen van de prominente CDU'er Alfretj
Dregger. Deze had in een vraaggesprek met een Westduitj
dagblad gezegd dat de „toekomst van ons land er niet van
afhangt of de heer Honecker ons de eer verschaft van een
bezoek". Deze uitlating had geleid tot een stormvloed van
kritiek in Oost-Duitsland en blijkt nu achteraf als excuus t^
hebben gefungeerd voor het afzeggen van het bezoek.
HeT is in werkelijkheid natuurlijk niet zozeer de lichtgel
raaktheid van Oost-Berlijn die in het spel is als wel de slaafj
trouw aan Moskou die het zwaarst heeft gewogen, maar
dat laatste kon uiteraard niet openlijk worden gezegd. Niettej
is wel duidelijk dat niet alleen de grens tussen de beidft
Duitslanden gemarkeerd is door mijnenvelden. Wie in de po
litiek aan grensoverschrijdend contact doet, heeft er evenj
mee te maken. Net als de Westduitsers hebben ook d^
Oostduitsers zich de laatste maanden zeer ingespannen onj
het bezoek mogelijk te maken, maar men kan het de Duit-i
aan de westelijke kant nu eenmaal niet kwalijk nemer
dat zij zich als vrije mensen gedragen en geen blad voor de
mond nemen.
VOOR de Westduitsers tellen vooral politieke overweginger
prestige wanneer de voornaamste Oostduitser hen me
een bezoek zou vereren. Het bezoek zou duidelijk hebben ge
maakt dat de relatie tussen beide staten normaal aan he
worden is. Niets ligt meer in de lijn der verwachting dan da
de Duitsers onderling op een normale wijze met elkaar kunl
omgaan. Het is alweer de Sovjet-Unie die dit verhindert
Het afzeggen van het bezoek van Honecker is uiteraard een
tegenslag voor de interduitse verhoudingen; toch zal op den
duur het bloed kruipen waar het niet gaan kan.
Eindelijk controle
I het r
Nada
bleet
bescl
vond
gen,
'1 w°°'
Bi
on
br
LEII
of d'
dag i
Na jaren lang plannen maken en proeven nemen wordt
nu daadwerkelijk iets gedaan aan het vandalisme en zwa
rijden in trams en bussen. Voor een bedrag van vijftig mil
joen gulden worden dertienhonderd controleurs aangetrok
ken. Als men rekent dat er op dit moment in de grote stedei
Amsterdam, Rotterdam en Den Haag nog geen driehonden
controleurs aan het werk zijn, dan is dit zeer zeker een be
langrijke uitbreiding.
bjjl
Of die maatregel ook effect zal hebben hangt in grote mate
af van de wijze, waarop de vervoersbedrijven die nieuw. ufe
controleurs gaan inzetten. Als ze inderdaad op het juiste moj -jan
ment terechtkomen op de lijnen waar geregeld trammelant
is, en op die trajecten waar veel zwart gereden wordt, dan W
moet de invloed wel degelijk merkbaar zijn. En dan hoeft, Hl
het heus niet te gaan om potige jongens met knuppels; de' jW
preventieve werking zal al erg belangrijk zijn. Een tranj g|
waarin men ongecontroleerd zijn gang maar kan gaan, heef
met name sommige jongeren gaandeweg tot de overtuigin
gebracht, dat je daarin ongestoord de beest kan uithanger
Velen echter zullen, zodra ze zien dat in tram of bus een con
troleur rondloopt, wel inbinden en wellicht zelfs tot het
zicht komen dat zo'n tram of bus ook een stukje gemeen
schapsgoed van onze samenleving is.
VAN de vijftig miljoen gulden komen er drieëndertig ui
schatkist. Dat zal op Prinsjesdag bij de presentatie van d
miljoenennota worden bekendgemaakt. Zeventien miljo<
gulden moeten de vervoersbedrijven zelf opbrengen en d
geld kunnen ze, volgens minister Smit Kroes van verkeer
waterstaat, terugverdienen door de grote aantallen zwartr
ders via die controleurs weer te laten betalen. De schatting*
over het aantal zwartrijders lopen sterk uiteen. Een aanta
van hen zal wellicht niet meer met tram of bus gaan als
betaald moet worden. Er zullen er ongetwijfeld meer dar
voldoende overblijven om, door te betalen voor de rit, dii
zeventien miljoen op te brengen.
Het zou ons niet verbazen als de vervoersbedrijven
controle op het zwart-rijden veel meer geld zullen overhou
den dan die zeventien miljoen. Als inderdaad blijkt dat d
opbrengst veel groter is, dan zouden er van dat buitenkansj
onverwijld nieuwe controleurs kunnen worden aangestelc
Dan is wellicht ooit de situatie te bereiken, dat elke bus o
tram weer zijn eigen conducteur heeft.
Zonnig
DE BILT Een hogedrukge-
bied dat vanmorgen ten wes
ten van Ierland lag trekt naar
de Noordzee. Daardoor neemt
bij ons de wind af en draait
naar noordoost. De aangevoer
de lucht wordt ook veel droger
dan vandaag. Voor morgen
wordt dan ook zonnig en
droog weer verwacht.
In de komende nacht kan de
temperatuur dichtbij de grond
tot even boven het vriespunt
dalen. Ook vrijdag wordt zon
nig weer verwacht. De kans
op neerslag blijft ook in het
weekeinde maar klein. De
temperatuur gaat na morgen
wat omhoog en komt rond de
20 graden te liggen.
Weerrapporten van vanmorgen 08.00 uur.
Wnt Mii Min Neer-
temp temp aleg
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FHMS.MUZIEK
THEATER, RECREATIE.EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
