„Het Oude Hof' weer als nieuw
Foreholte geeft
Roodenburg
goed partij
Nederlandse
frisbieërs
nog altijd
zonder zege
Greene
Geestelijke opera
van Cavalieri op
volgende festival
Oude Muziek
Reddende hand voor
Van Dishoeckhuis
Graham
Band van 400jaar tussen Oran je en paleis Noordeinde
ontevreden over I
meeste films van
zijn boeken
LEIDEN Eerste klasser
Roodenburg vatte de zaken te
gen het drie klassen lager ac
terende Foreholte wellicht iets
te gemakkelijk op. De Leide-
sprong via Duncan Alberga
(2x) en Ronald Jansen en ver
ruimden de marge weer na
een tegenscore van John van
Dijk; Aad dé Groot zorgde uit
een strafschop voor die vierde
treffer. Op jacht naar meer
doelpunten vielen er gaten in
de Roodenburg achterhoede.
Loek van Kesteren en Jeroen
van Eyck brachten Foreholte
nog dicht bij: 4-3.
SVLV kon tegen SV Voor
schoten een l<-0 voorsprong
nemen dankzij een goal van
Peter Tegelaar. De bezoekers
stelden echter orde op zaken
en speelden SVLV naar een 3-
6 nederlaag. Wim Vreeburg en
Perry Berk scoorden nog voor
SVLV, maar Loek Helder (in
eigen doel), Hein de Graaf
(2x). Wim van Luik, Leo van
Schijndel en Marcel Rozier te
kenden voor de zes SV Voor-
schoten-doelpunten.
UDO bleef buurman Oegst-
geest met één treffer de baas.
Jos Witteman scoorde twee
maal voor de thuisploeg, Wal
ter Landesberger deed dat één
keer voor Oegstgeest. Zeven
hoven' ging bij Nicolaas Boys
op bezoek en verloor met 3-0.
Fc Lisse (zaterdag) keek na
de eerste helft tegen een 0-1
achterstand aan tegen
ROAC'79. Lissenaar Peter
Schalk compenseerde echter
na de thee de treffer van John
Zwetsloot. Alphen verloor met
1-2 van Uithoorn. Mart van
Elk tekende voor de enige Al-
phense treffer.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiitiiiiii
Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zater
dags tussen 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-122248 en uw
krant wordt nog dezelfde avond nabezorgd.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimi
UTRECHT Het Hol
land Festival Oude Mu
ziek Utrecht biedt in
1985 als eigen produktie
de geestelijke opera
„Rappresentazione di
anima et di corpe", die
de Italiaanse componist
Emilio de Cavalieri in
1600 voltooide. Eén van
de rode draden die door
het festival loopt, wordt
het werk van de zeven-
tiende-eeuwse componist
Heinrich Schtitz, Duitse
tegenhanger van Monte
verdi. In een speciaal cir
cuit wordt extra aan
dacht besteed aan de for
tepiano in repertoire
rond 1900. Voorts komt
de polyfonie uit de ne
gende tot en met de der
tiende eeuw in de schijn
werpers te staan.
Het Holland Festival heeft
dit meegedeeld bij het afslui
ten van het festival Oude
Muziek Utrecht 1984. De ei
gen produkties waren dit en
vorig jaar respectievelijk de
Cantigas de Santa Maria uit
De geestelijke opera van Ca
valieri wordt wel het werk
genoemd, waaruit duidelijk
het belang blijkt van de com
ponist voor de ontwikkeling
van het recitatief en voor de
vroege geschiedenis van ope
ra en oratorium.
Het jongste festival in
Utrecht is volgens de leiding
van het Holland Festival een
succes geworden, zowel in
het officiële als in het alter
natieve circuit. Meer dan
45.000 mensen bezochten de
kleine tweehonderd evene
menten. Opvallend was de
aandacht waarmee het pu
bliek bij het festival was be
trokken, aldus Frans de Rui
ter, directeur van het Hol
land Festival.
LUZERN Ook na de twee
de dag van de wereldkampi
oenschappen frisbie in Zwit
serland is het Nederlands team
nog zonder overwinning. Van
Oostenrijk en Zweden, beide
serieuze finalekandidaten,
werd gisteren met ruim ver
schil verloren: 15-2. Ook het
dueltegen Finland leverde
een nadelige eindstand op (15-
11), maar in deze wedstrijd
was Nederland zeer behoorlijk
op dreef.
Tegen Oostenrijk kwam Ne
derland er totaal niet aan te
pas. De Oostenrijkers hadden
een erg goede persoonlijke
verdediging, die de Neder
landse aanval compleet lam
legde. Ook offensief was de te
genstrever heer en meester.
Holland werd naar een kans
loze 15-2 nederlaag gespeeld.
Ook de Zweden liepen de Ne
derlanders aan alle kanten
voorbij. De mannen van Jan
Luiks hadden niets in te bren
gen tegen de zeer sterk opere
rende Scandinaviers. Het duel
leverde eveneens een 15-2 ne
derlaag op.
Tegen Finland vond Neder
land weer z'n draai. Goede
combinaties wisselden elkaar
in een rap tempo af. Ook op
het mentale vlak bleek Neder
land, overigens nog zonder de
geblesseerde Stefan van der
Zwet, sterk in de schoenen te
staan. Zo vochten de Hollan
ders van een 14-7 achterstand
terug naar 14-11, maar uitein
delijk moest Finland toch de
15-11 zege worden laten. Het
laatste duel vormde echter een
opsteker voor formatie van
Jan Luiks. De Nederlandse
frisbieërs hopen in het tweede
deel van de week enkele over
winningen in de wacht te sle
pen.
Tussenstand: 1. USA 18 pntn.;
2. Finland 18 pntn.; 3. Zweden
18 pntn*.; 4. Oostenrijk 18
pntn.; 5. Groot-Britannië 18
pntn.; 6. Canada 16 pntn 7.
Japan 14 pntn.; 8. West-Duits-
land 10 pntn.; 9. Zwitserland 8
pntn.; 10. Nederland 6 pntn.;
11. Frankrijk 6 pntn.; 12. Italië
6 pntn.; 13. België 6 pntn.; 14.
Noorwegen 6 pntn.
SPORT/KUNST£eidóc Commit WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1984 PAGINA
VLISSINGEN Het totaal vervallen, uit
1733 stammende Dishoeckhuis in Vlissingen
zal wellicht behouden kunnen worden. Dit
voormalige stadhuis staat op het terrein van
de Koninklijke Maatschappij de Schelde in
Vlissingen en heeft een lange lijdensweg
achter de rug. Een Zeeuws scheepvaartbe
drijf heeft het Van Dishoeckhuis nu de laat
ste reddende hand toegestoken. Het wil het
patriciërshuis verplaatsen naar de vissers
haven, laten restaureren en vervolgens als
kantoorruimte in gebruiknemen. De ver
plaatsing en opbouw van het pand zal vol
gens de jongste berekeningen 8,3 miljoen
gulden gaan kosten.
Arthur Schwartz
overleden
NEW YORK De Amerikaan
se componist Arthur Schwartz,
auteur van een aantal bekende
Broadway-melodieën, is giste
ren op 83-jarige leeftijd overle
den in Kintnersville in Penn
sylvania. De in New York ge
boren Schwartz, die oorspron
kelijk jurist had willen wor
den, schreef in de jaren twintig
zijn eerste songs voor revues.
Tot zijn grootste successen be
horen de melodieën voor „Dan
cing in the dark" en „That's en
tertainment" en „The Gay
Life" wordt zijn meesterwerk
genoemd.
Moeder dreigt
kind met rattel
ROTTERDAM De Rotte
damse kinderpolitie heeft ee
einde gemaakt aan een gruw
lijke straf die een vrouw uit c
Maasstad haar zoontje had o| Oegroc
gelegd. Omdat hij niet ophief
met huilen liet de moeder ha;
3-jarig zoontje gedeelteli;
zakken in een vuilnisemmt
waarin zich twee levende ra
ten bevonden. Het kind bego
daarop hysterisch te gille
waarna omstanders de polit de 580'
hebben gebeld. De Raad vo<
de Kinderbescherming is ii
middels in kennis gesteld.
SR
Oe{
win
TIJDROVENDE EN KOSTBARE OPERATIE VOLBRACHT
DEN HAAG De band van
het Huis van Oranje met het
paleis Noordeinde gaat terug
tot 1592. In dat jaar stelden de
Staten van Holland het paleis
ter beschikking van Louise de
Collignv. de weduwe van
prins Willem van Oranje.
Oorspronkelijk stond op deze
plek een middeleeuwse hof
stede, die in 1533 door de
toenmalige rentmeester van
de Staten van Holland, Wil
lem Goudt, werd verbouwd
tot een groot woonhuis. De
kelders van de hofstede ma
ken nog steeds deel uit van
het huidige souterrain van het
paleis. Prins F red er ik Hen
drik, de zoon van Willem van
Oranje en Louise de Colligny,
kocht in latere jaren grote
stukken grond aan de achter
zijde van het paleis ën liet er
een tuin aanleggen. De tegen
woordige tuin beslaat maar
een klein gedeelte van dat op
pervlak. Omstreeks 1640 werd
Het Oude Hof, zoals het in 's-
Gravenhage werd genoemd,
onder leiding van bouwmees
ter Jacob van Campen ingrij
pend verbouwd. Het kreeg
destijds zijn nu nog bestaande
H-vormige opzet. In latere ja
ren wisselde paleis Noordein
de veelvuldig van eigenaar.
Zo was het achtereenvolgens
eigendom van koning Frie-
drich Wilhelm I van Pruisen,
Friedrich II van Pruisen,
prins Willem V, die om
streeks 1785 het balkon aan
de kant van het Noordeinde
liet bouwen, koning Willem I,
de Franse Republiek en de
Bataafse Republiek. Tussen
1814 en 1817 werd het sterk
verwaarloosde Oude Hof voor
de eerste keer gerestaureerd.
De koningen Willem II en
WillemHl maakten maar
weinig gebruik van het paleis.
Pas na het huwelijk van ko
ning Willem III met koningin
Emma werd het weer enigs
zins een woonpaleis. Hun
dochter, prinses Wilhelmina
werd in 1880 in het paleis
Noordeinde geboren. Als Ko
ningin maakten Wilhelmina
en Prinsgemaal Hendrik veel
gebruik van het paleis, waar
in 1909 prinses Juliana werd
geboren. Na de Tweede We
reldoorlog verkoos Wilhelmi
na paleis Het Loo als domici
lie. Nadien begon de periode
van verval. Een brand in 1948
veroorzaakte zeer veel schade
aan vooral het middenstuk.
Pasin 1960 werd de schade
hersteld. Tussen 1952 en 1976
deed Het Oude Hof dienst als
onderkomen voor het Institu
te of Social Studies, een func
tie die de toestand van het
monument allerminst ten goe
de kwam.
Éénmalig concert
van The Crusaders
ROTTERDAM De legendarische
Amerikaanse jazzformatie The
Crusaders is komende zondag in
ons land en geeft die dag een een
malig concert in het Mephisto-cen-
trum aan de Lijnbaan in Rotter
dam. De groep bestaat inmiddels al
meer dan twintig jaar. Pas nadat
een contract met Motown werd ge
tekend. sloeg hun instrumentale
jazz-funk bij een breder publiek
aan. Vijf jaar geleden boekten de
Crusaders met gastvocaliste Randy
Crawford een enorm commercieel
succes met de miljoenenhit Streetli-
fe. Aanvang van het concert is zon
dag om 21.00 uur en de toegangs
prijs bedraagt twintig gulden.
De Haarlemse kunstschilder
Kees Verwey, gefotografeerd
in zijn atelier, heeft drie van
zijn werken geschonken aan
het Haags Gemeentemu
seum, ter completering van
de tentoonstelling ,,De
schenking Verwey" die vrij
dag wordt geopend en
voortduurt t/m 21 oktober.
Ook het Haarlemse Frans
Halsmuseum bezit al een
groot aantal schilderijen en
aquarellen die zijn geschon
ken door de 84-jarige kuns
tenaar.
DEN HAAG „Maak
het sterk verwaarloosde
en geschonden monu
ment geschikt voor mo
derne mensen en modern
gebruik en bedien u
daarbij van zoveel moge
lijk historische gegevens
en oorspronkelijk materi
aal". Zo ongeveer luidde
acht jaar geleden de op
dracht voor wat zou uit
groeien tot een van de
omvangrijkste en kost
baarste projecten in zijn
soort: de verbouwing en
restauratie van het paleis
Noordeinde in het cen
trum van Den Haag.
Enige honderden mensen van
tientallen bedrijven, hoofdza
kelijk uit de Haagse regio, zijn
bij deze opdracht van de
Rijksgebouwendienst betrok
ken geweest. Hun gezamenlij
ke inspanning zorgde ervoor
dat een uitgewoond en zo
goed als verloren beschouwd
paleis op zeer vakkundige
wijze in oude luister werd
hersteld.
Zoals bekend neemt koningin
Beatrix het op Prinsjesdag,
dinsdag 18 september, offi
cieel als werkpaleis in ge
bruik. Die dag is het Noord
einde en niet, zoals voorheen
steeds het geval was, paleis
Lange Voorhout het vertrek
punt van de gouden koets
naar de Ridderzaal. Overigens
krijgen behalve koningin Be
atrix ook prins Claus, prinses
Margriet en mr. Pieter van
Vollenhoven een werkkamer
in het paleis, dat ook wel
wordt aangeduid met „Het
Oude Hof".
Bruine Kwartier
De werkvertrekken van de
koningin en de prins zijn gesi-
in het paleis ondergebracht.
Hun vertrekken liggen op de
begane grond, de eerste ver
dieping en een deel van de
tweede verdieping van de zui
delijke vleugel aan het ach
terplein.
Plafonds
De gedecoreerde stucplafonds
in het paleis zaten vrijwel alle
onder zulke dikke lagen wit
kalk, dat de vormen niet of
nauwelijks herkenbaar wa
ren. Deze lagen zijn zorgvul
dig afgepeld tot op de oor
spronkelijke, vaak verrassend
mooie ornamenten. Extra
moeilijk en tijdrovend was
het karwei aan die ornamen
ten die van zacht materiaal
waren. Een nog groter pro
bleem vormde het plafond
van de Grote Balzaal, om de
doodeenvoudige reden dat het
er niet meer was. Een brand
in 1948 heeft de balzaal, gele
gen in het centrale midden
deel van het paleis, zwaar ge
teisterd. De plafonds van de
zaal en nog vijf andere ruim
ten gingen geheel verloren.
Ze konden gelukkigerwijs aan
de hand van oude, maar zeer
summiere ontwerpschetsen en
foto's worden gerecon
strueerd. Aan het plafond van
de Grote Balzaal is ^en jaar
gewerkt. Niet veel later werd
duidelijk met hoeveel pricisie
de vaklieden te werk waren
gegaan. In het Rijksarchief
werden namelijk de oude
werktekeningen gevonden.
De reconstructie bleek tot op
de centimeter nauwkeurig te
zijn uitgevoerd!
De noordelijke tuinvleugel is
verbouwd tot gastenverblijf
tijdens staatsbezoeken, zodat
een alternatief voor het paleis
op de Dam in Amsterdam
voorhanden is. Volgend jaar
kan dit gedeelte in gebruik
worden genomen. Dan moet
ook de paleistuin weer in
toonbare staat zijn-gebracht.
Tot de vele ingrijpende werk
zaamheden behoorden ook
het versterken van vloeren,
opknappen van gevels en ver
vangen van daken. Iets waar
de vroegere bouwmeesters
van „Het Oude Hof" zich in
hevige mate over verwonderd
zouden hebben, zijn de vele
electro-technische installaties,
de warmte- en luchtbeheer-
singsapparatuur (het paleis is
aangesloten op het stadsver-
warmingsnet) en niet te ver
geten de in totaal zeven liften.
Een triest voorval is dat de
architect, ir. J. Kruger uit
Voorburg, de voltooiing niet
meer heeft kunnen meema
ken. Hij overleed in juni vorig
jaar. Zijn naaste medewerkers
Van Duin en Van Basten na
men zijn taak over onder su
pervisie van architect Van
Asbeck.
Kosten
Het mag duidelijk zijn dat
dergelijke ingrepen vele mil
joenen guldens vergen. Toch
is het eindbedrag veel hoger
uitgevallen dan aanvankelijk
was (te) voorzien. De Rijksge
bouwendienst raamde de kos
ten in 1975 globaal op 50 mil
joen gulden. Twee jaar later
werd de restauratie (exclusief
inrichting) geraamd op 66
miljoen gulden. Het uiteinde
lijke bedrag van de restaura
tie is gekomen op 79,9 mil
joen. Daarbij moeten nog 11,5
miljoen worden opgeteld voor
de inrichting en de stoffering
en 4 miljoen voor de nog te
verrichten tuinaanleg. Met de
restauratie van enkele aan
grenzende panden, onder
meer ten behoeve van de Vei
ligheidsdienst van het Ko
ninklijk Huis, is bovendien
nog eens 7,4 miljoen gemoeid.
De Rijksgebouwendienst wijdt
deze financiële tegenvaller
aan de ongewoon sterk geste
gen bouwkosten van de afge
lopen jaren.
Schenking
Verweyaan
Gemeentemuseum
Paleis Noordeinde. volledig in oude luister hersteld.
tueerd op de eerste verdieping
in de zuidelijke vleugel aan
de kant van het Noordeinde.
Dit gedeelte wordt vanouds
het Bruine Kwartier genoemd
naar de mooie mahoniehouten
betimmeringen. Van dit
kwartier zijn vier van de vijf
vertrekken nog in nagenoeg
ongerepte staat bewaard ge
bleven. De meubilering is in
de loop van de tijd meer dan
eens gewijzigd, omdat de be
woners en bewoonsters zich
graag wilden omgeven met
meubilair en andere voorwer
pen die typerend waren voor
de tijd waarin zij leefden.
Ook koningin Beatrix gaf de
wens te kennen de vier ver
trekken van het Bruine
Kwartier op eigentijdse wijze
in te richten. Uit onderzoek
werd echter al spoedig duide
lijk dat de in de handel ver
krijgbare meubelen niet pas
ten bij de statige in Emiper-
stijl uitgevoerde wandbetim-
mering. Daarom werd beslo
ten voor dit deel van het pa
leis nieuwe meubels te ont
werpen. De opdracht ging
naar architect W.G. Quist. Hij
ontwierp fauteuils (bekleed
met een lichte wollen stof),
vergaderstoelen, werk-, ver
gader- en lage tafels en berg
meubels. Veel van deze meu
bels zijn uitgevoerd in grijze
lak. Ook de stoffering, die ge
vormd wordt door twee van
de kunstopdrachten die in het
paleis zijn verwerkt, is afge
stemd op de stijl in de werk
vertrekken. Het gaat hier om
de wandbekleding van de
Graham Greene ..De beste filmregisseurs manen een janboel;
van mijn boeken".
Gerold Spath krijgt
Georg-Mackensen-prijs
BAYREUTH De Zwitserse
schrijver Gerold Spüth heeft
i Georg Westermann Ver
lag in Brunswijk de Georg-
-Mackensen-prijs voor litera-
r van 1984 gekregen. Er is
bedrag van 5.000 mark
i verbonden. De jury, die
daarmee voor de 24e keer een
ongepubliceerde novelle uit
de. ging door de knieèn voor
het Duitse taalgebied beloon!
Spaths „Familienpapiere", he|
verhaal van een biecht,
werd volgens de uitgever
0 inzendingenl
De 44-jarige auteur heeft i
reputatie opgebouwd
schrijver van romans en v
tellingen, hoorspelen en televij-
open vakken in de betimme
ring van de vergaderkamer,
geschilderde doeken van de
hand van Josephine Sloet en
om de vloerbedekking in
warm-geel naar een ontwerp
van Ria van Eijk. De geschil
derde doeken geven land
schappelijke associaties en zijn
uitgevoerd in de kleuren
zwart-grijs met geel en licht
blauw op een witte achter
grond. Bij de inrichting van
de andere vertrekken van het
paleis veel meer gebruik wor
den gemaakt van oorspronke
lijk meubilair, dat dateert uit
het begin van de 19de eeuw.
Veel hiervan was in gebruik
in verscheidene rijksgebou-
De hofhouding en de secreta
riaten zijn al sinds april 1982
LONDEN De veelgele
zen Britse auteur Graham
Greene (volgende piaand
80) vindt dat vooral de
Amerikanen echte snert-
films gemaakt hebben
van zijn boeken. Greene
verklapte dit tijdens een
toespraak in het Nationale
Film Theatre van Londen,
waar deze maand een fes
tival van Greene-films op
het programma staat.
Graham Greene komt de laat
ste jaren niet veel meer naar
Engeland. Hij woont in Zuid-
Frankrijk en heeft een grote
hekel aan het moderne Lon
den. Twee maanden geleden
liet hij zich door zijn broer. Sir
Hugh Greene, een gewezen di
recteur-generaal van de BBC,
overhalen om dit Londense
festival van Greene-films te
komen inleiden. Graham
Greene is trouwens zelf film
criticus geweest.
Greene's huidige overkomst
naar Londen valt samen met
het verschijnen van zijn boek
over Omar Torrijos, heerser
van Panama tussen 1968 en
1981, dat „Getting to Know
the General" heet. Bovendien
wordt deze maand het boek
„Travels in Greeneland", door
Quentin Falk gepubliceerd.
Dit is gewijd aan de ongeveer
dertig speelfilms, die in Holly
wood en Engeland gemaakt
werden van romans van Gra
ham Greene.
Geen pretje
Als men wijlen Agatha Chris
tie buiten beschouwing laat, is
Graham Greene de meest ver
filmde moderne auteur van de
wereld. Persoonlijk vindt hij
dat geen pretje. „Van mijn
boeken werden bitter weinig
goede films gemaakt," klaagde
de auteur, die ondanks zijn
hoge leeftijd nog steeds een rij
zige figuur is. „En de beste re
gisseurs maakten er nog de
grootste janboel van. De Ame
rikaanse bewerkingen wareL
bijzonder slecht".
Greene noemde Elizabet,-
Taylor „een ramp"
Comedians". De manier waarl NEW
op „The Power and the Gloryj ni-zoi
door John Ford in beeld w
gebracht, bestempelde hij
het adjectief „ondraaglijk'!
Regisseur Alfred Hitchcoci Amei
wordt volgens hem „grotelijkj de
overschat". Greene heeft troul pioen
wens geweigerd zijn „Our Mal j-aakt
ip Havanna" door HitchcocJ
te laten verfilmen.
„Op Hitchcock heb ik het i
erg voorzien", zei Grahar|
Greene. „Hij bood ons
spottelijk laag bedrag
verspreidde daarna het ge|,
rucht dat hij „Our Man in
vanna" gekocht had. Dit
stond om hem mijn toest
ming te weigeren".
Heel slecht
Toen hij de filmversie
.„The Human Factor" geziel
had, was Graham Greene
genlijk blij dat Otto Premingc
geen optie genomen had
zijn roman „A Burnt Oi
Case". Wat het komende Loi
dense festival aan Greent
films betreft, sprak de
zelf de mening uit, dat het N;
tional Film Theatre acht „he«
slechte produkties" gaat
stellen. „Gelukkig is er
enkel werk van Engelse regi:
seurs bij", voegde de
Greene weet zelf niet
Hollywood zo knoeit ri
boeken. „Misschien is
wijten aan mijn in het oi
springende titels", verklaard!
hij. „The Ministry of Fear
werd zelfs door Paramoui
aangekocht vóór het boek
schenen was". Graham Grei
ne trok een somber geziel
terwijl hij besloot: „Sommigl
romanschrijvers, zoals Tolstoi
hebben meer geluk dan ik. Zj
zijn dood".
ROGER SIMON!
