Leidse Courant | 1984 | 1 september 1984 | pagina 2

„Curie begrijpt realiteit
van Latijns-Amerika niet

W;T;Vi

TAFEL

kerk
wereld

Joegoslavië aan vooravond grote
godsdienstige manifestaties

CcidócScHwcmt

Paniek in Moskou

ACHTERGROND

£cidoe(Sowumt

ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1984 PAGINA 2

Naar oecumenische bisdommen in de VS

De vroegere Mar'yknoll-pater Raymond F. Kelly en de vroe
gere Franciscaan Peler Brennan hebben opzien gebaard op
een conferentie van in het pastoraat werkzamen te Lake
Forst in Illinois. Zij kondigden aan ,,in het voetspoor van de
Duitse theoloog Hans Küng en de Belg Edward Schille-
beeckx" te zullen overgaan tot stichting van een Oecume
nisch Katholiek bisdom in de Verenigde Staten. De door hen
met nog drie medestanders opgerichte organisatie ECD (Ecu
menical Catholic Diocese) is voorlopig alleen nog actief aan
de Oostkust van de VS, maar stelt zich voor overal cellen te
landelijk bezig te kunnen zijn.

Mormonen bouwen tempel in DDR

In de stad Freiberg in Saksen is de bouw begonnen van de
eerste Mormonentempel in een socialistisch land. Dat gebeurt
in het raam van de overeenkomst tussen de regering in Oost-
-Berlijn en de Kerken, dat kerkbouw mogelijk is mits gefi
nancierd met westers geld. De Mormonentempel zal in de zo
mer van 1985 in gebruik worden genomen en vormt deel van
een enorm bouwprogramma, voorbereid en gefinancierd door
het hoofdkwartier van de Mormonen in Salt Lake City,
waardoor het aantal Mormonentempels in de wereld van
thans twintig zal worden gebracht op 42. In de DDR zijn on
geveer 4.500 mensen lid van deze geestelijke stroming.

Het geloof is een stok om
op steunen, niet om
anderen mee te slaan.

De Braziliaanse bevrij
dingstheologen hebben
na een gezamenlijke bij
eenkomst felle kritiek
geuit op het Vaticaanse
document „Instructies
over enkele aspecten van
de bevrijdingstheologie".
Net als kardinaal Paolo
Evaristo Arns en andere
Braziliaanse bisschoppen
beschouwen zij het posi
tief dat het document de

noodzaak van bevrijding
erkent en tevens de na
druk legt op de voor
keursoptie voor de ar
men. Zij verwijten even
wel de samenstellers, cu
riekardinaal Joseph Rat-
zinger en de Vaticaanse
congregatie voor de ge
loofsleer, dat zij de reali
teit van Latijns-Amerika
niet hebben begrepen.
„Als het mogelijk zou zijn de

samenstellers vanuit Rome
hiernaartoe te halen om stage
te lopen in de kerkelijke ba
sisgemeenschappen, zouden
ongetwijfeld veel van hun
vooroordelen omver worden
gegooid. In plaats van dat zij
Leonardo Boff naar het Vati-
caan laten komen om op 7
september tekst en uitleg te
geven van zijn werk, zouden
zij beter hier kunnen komen
om de realiteit te leren ken
nen waarin hij leeft", aldus
de bevrijdingstheoloog Frei

Betto na afloop van een bij
eenkomst in Sao Paolo met
Leonardo Boff en vijf andere

De meeste Braziliaanse bis
schoppen wilden het docu
ment niet formeel becom
mentariëren vóór zijn officië
le verspreiding door het Va-
tïcaan volgende week maan
dag. Mgr Rino Carlesi zei
evenwel misbruik van het
document door de

Personalia

Tot directeur van het Her
vormd Persbureau en tevens
perschef van de Nederlandse
Hervormde Kerk is benoemd
J. A. Bijsterveld (55) te Am
sterdam. Hij volgt per 1 okto
ber mevrouw W. de Ru-
-Schouten op, die na ruim 10
jaar deze functie te hebben
bekleed eind december met
pensioen gaat.

Donderdag 6 september is
het zestig jaar geleden dat
prof. dr. G. P. van Itterzon
(84) te De Bilt predikant
werd in de Nederlandse Her-'
vormde Kerk. Prof. Van It
terzon, was van 1932 tot 1958
predikant van de Hervormde
Gemeente van Den Haag.
Daarna werd hij hoogleraar
in Utrecht. Hij ging in 1971
met emeritaat.

Ettelijke honderdduizenden
mensen zullen deze maand
deelnemen aan drie gods
dienstige gebeurtenissen in
Joegoslavië, die waarschijn
lijk de belangrijkste zijn die
sinds het eind van de Tweede
Wereldoorlog in het land zijn
georganiseerd. Deze ophan
den zijnde evenementen heb
ben onrust verwekt onder de
autoriteiten die bang zijn dat
„clericale en nationalistische"
elementen ze zullen doen uit
lopen in manifestaties „tegen
de socialistische samenle
ving" in Joegoslavië.

Morgen wijdt het hoofd van

de Servisch-Orthodoxe kerk.
patriarch Djoric, een kerk in
in Jasenovac (Kroatië) waar
in de oorlog verscheidene
honderdduizenden Serven
uit naam van de „zuiverheid
van het ras" zijn gedood in
een kamp dat was opgezet
door de Kroatische Ustasji's
van Pavelic.

Bij de inwijding zijn leden
van de Heilige Synode aan
wezig, alsmede talrijke bis
schoppen, priesters en gelovi
gen uit alle delen van Joego
slavië en het buitenland.
Komende week organiseert

de rooms-katholieke kerk in
het heiligdom Marija Bistrica,
bij Zagreb, een eucharistisch
congres dat op 8 en 9 septem
ber de bekroning vormt van
de herdenking van de 1300e
verjaardag van de kerstening
van de Kroaten. Alle katho
lieke bisschoppenconferen
ties uit Europa zijn hier ver
tegenwoordigd.

Ten slotte zullen de Joegosla
vische islamieten een hoofd
moskee in gebruik nemen in
Zagreb, .de hoofdstad van
Kroatië die tevens de zetel
vormt van de rooms-katho
lieke kerk.

sche machthebbers" te vre-

Volgens de conservatieve
Braziliaanse curiekardinaal
Agnelo Rossi gaat het niet
om een veroordeling maar
om een waarschuwing tegen
de fouten die zijns inziens
aan de bevrijdingstheologie
kleven. De „Sociëteit voor de
verdediging van het traditio
nele gezin en de eigendom"
sprak over „een uitstekend
document" omdat het de
marxistische analyse in de
theologie veroordeelt.
De Braziliaanse bisschoppen
lieten doorschemeren dat zij
zich niet gegriefd voelen
door het document, omdat de
kritische noten daarin de
hoofdlijnen van de bevrij
dingstheologie niet treffen.

Kool en geit worden ge
spaard en de meeste Brazili
aanse bisschoppen vinden het
belangrijk dat het document
de strijd voor de armen ver
dedigt. Kardinaal Arns heeft
dan ook al in een rondschrij
ven laten weten het voor het
pastorale werk belangrijk te
achten dat het Vaticaans do
cument „een oproep is tot het
voortzetten van een effectie
ve strijd voor rechtvaardig
heid voor. en bevrijding van
de armen".

De Braziliaanse, theologen
zijn evenwel veel kritischer
en hun verwachting is dat nu

een langdurig debat op gang
gaat komen tussen de Vati
caanse theologen en de onge
veer honderd Latijnsameri-
kaanse bevrijdingstheologen.
Leonardo Boff uit vooral kri
tiek op het Vaticaanse docu
ment omdat het de bevrijding
te veel beschouwt vanuit een
centraal-Europees oogpunt
dat goeddeels voorbijgaat aan
de realiteit in cfe Derde We
reld. „De grote angst die de
bevrijdingstheologie veroor
zaakt, zoals blijkt uit dit do
cument, is niet het gebruik
maken van de marxistische
analyse, maar de eis dat de
Kerk haar banden verbreekt
met de onderdrukkers", al
dus Boff.

De Braziliaanse theologen
zien evenwel ook een aantal
positieve punten in het Vati
caanse document. Volgens
theoloog Beozzo zijn er in het
document van 26 pagina's zes
onderdelen die een duidelijke
uitnodiging zijn aan de Kerk
zich te verdiepen, te zuiveren
en het kerkelijk engagement
met de armen, hun strijd en
hun wens tot bevrijding uit
te breiden.

Ook Frei Betto zei dat mgr
Ratzinger „een programma
heeft opgesteld voor de strijd
van de armen en voor een
Kerk die in de armen de
aanwezigheid van Christus
herkent en zich dus inlaat
met de zaak van de bevrij
ding".

In de media van de Sovjet-Unie en Tsjechoslowakije valt de
laatste tijd menige aanval te noteren op West-Duitsland. Er
wordt zwaar afgegeven op vermeende pogingen van de
Westduitsers gebieden die na de Tweede Wereldoorlog verlo
ren gingen, opnieuw in bezit te krijgen. Ze worden gewraakt
als een vorm van Westduitse revanchisme. De Tsjechoslo-
waakse leider Husak ging deze week tijdens een bezoek van
de Russische minister Oestinov nog een stuk verder. Als
trouwe vazal van het Kremlin beschuldigde hij West-Duils-
land ervan voorop te lopen in de pogingen van het Westen
de naoorlogse politieke orde in Europa te ondermijnen.

De beschuldiging van revanchisme aan het adres van West-
Duitsland zijn absurd. De groepen in West-Duitsland die ij
veren voor het terugkrijgen van de na de oorlog verloren ge-
gane gebieden leiden een marginaal bestaan. Wel is West-
Duitsland de grootste westerse handelspartner van de Oost-
blokstaten. De meeste Oosteuropese landen zijn daar uiterst
tevreden over en willen dat graag zo houden, getuige de be
zoeken die de partijleiders Honecker van Oost-Duitsland,
Zjivkov van Bulgarije en Ceaucescu van Roemenië binnen
kort aan Bonn brengen. De oorzaak van de overtrokken
Russische beschuldigingen moet dan ook eerder gezocht wor
den in paniek in Moskou over het aanhalen van de banden
tussen de satellietstaten en West-Duitsland.

De Amerikaanse leiders hebben zich inmiddels in deze dis
cussie gemengd en de beschuldiging van revanchisme met
gelijke munt willen betalen. Is het zo vanzelfsprekend dat,
met een verwijzing naar het overigens door de Russen niet
nageleefde akkoord van Jalta uit 1945 tussen Stalin, Roose
velt en Churchill, de Russen Oost-Europa onder controle
houden, zo vroegen zich president Reagan en minister van
buitenlandse zaken Shultz af. Het antwoord is natuurlijk nee,
maar getuige de zuinige westerse reacties op deze uitspraken
is hier blijkbaar sprake van een taboe dat niet doorbroken
mag worden. Dat ook de Oosteuropese staten er recht op
hebben zonder bemoeienis van anderen hun eigen zaken te
regelen is blijkbaar geen mogelijkheid die serieus het over
denken waard is. Het in de afgelopen veertig jaar gegroeide
besef dat het voor Oosteuropese staten zinloos is zich aan het
Russische dwangbuis te ontworstelen, heeft er paradoxaal ge
noeg toe geleid dat het land dat deze ongewenste situatie
aanstipt, i.e. de Verenigde Staten, eerder op kritiek wordt
onthaald dan de instandhouder van deze ongewenste toe
stand, de Sovjet-Unie.

Dat is uiterst merkwaardig. Het bewijst in ieder geval wel
dat de Russisch/Amerikaanse tegenstelling als een doem bo
ven Europa hangt. De mate van ontspanning tussen beide su
permachten blijkt bepalend voor de speelruimte van de Oost
europeanen. In de vredesbeweging wordt wel de terugtrek
king bepleit van Amerikaanse en Russische troepen uit Eu
ropa. Deze oplossing lijkt verlokkelijk, maar getuigt van wei
nig realiteitszin, alleen al wanneer men let op de dominante
geografische positie van de Sovjet-Unie. Voor de huidige
tweedeling van Europa in een Amerikaanse en Russische in
vloedssfeer bestaat dan ook voorlopig geen alternatief. Een
uitweg is er alleen, wanneer men de ogen sluit voor de reali
teit van de politieke orde achter het IJzeren Gordijn.

Wortelsoep- biefstuk
en knoflookbrood
van de barbecue met
bloemkoolsalade

Voor twee personen hebt u
nodig: uitje, 10 g boter, 250
g worteltjes, 0,5 liter hete
bouillon (poulet of tablet),
zout, aroma, 1 lepel room,
peterselie;

half of heel stokbrood, 50 g
zachte boter, knoflook, pe
terselie, iets citroensap,
zout, peper;

2 biefstukjes van tenmin
ste 75 g, olie, zout, peper;
stuk bloemkool (de rest is
voor maandag), zout, 2 le
pels, mayonaise, 1 lepel
yoghurt, zout, peper, par-
prikapoeder, tuinkruiden,
zoals: bieslook, peterselie,
lavas, selderij.

Fruit kleingesneden ui goud
geel in de boter. Bak vervol
gens de in plakjes genseden
worteltjes al omscheppende
even mee. Voeg de bouillon
'toe en laat de soep een kwar
tier koken. Wrijf of draai de
-Soep door een zeef, maak
haar op smaak met zout en
aroma. Roer er van het vuur
room en fijngeknipte peter
selie door.

Snijd het stokbrood in sne
den, laat die aan de onder
kant net aan elkaar zitten.
Meng boter, geperste knof
look fijngeknipte peterselie,
citroensap, zout en peper en
smeer dit mengsel tussen de
sneden van het brood. Pak
het stokbrood in alumini
umfolie en leg het een kwar
tier op de barbecue.

Leg de biefstukjes een uur
met olie besmeerd weg en
.rooster ze op een ingevet
rooster in drie a vijf minuten
bruin, strooi er vervolgens
een mengsel van zout en pe
per over.

Kook de bloemkool in roosjes
verdeeld acht minuten in
weinig water met zout. Laat
de groente uitlekken en af
koelen. Maak een sausje van
mayonaise, yoghurt, zout, pe
per, paprikapoeder en fijnge
knipte tuinkruiden en meng
er de bloemkool door. Bief
stuk en brood kunnen ook
onder de grill worden klaar
gemaakt (bijvoorbeeld als het
weer niet meewerkt).

Menutip voor maandag: sau
cijsje met bloemkool en aard
appelen frambozenvla.

JEANNE

STAD LEIDEN: O.L
19 u., H. Leon;

H. Middelares: 19 u.; H. Lodewijk: 10
u. en 19 u.; Si. Anthonius van Padua:
19 u.; H. Petrus: 19 u.; O.L.Vr. Onbev.
Ontv.: 19 u. gelezen mis; Oud Katho-

AARLANDERVEEN619 u.

ALPHEN AAN DEN RIJN: H. Pius. 19
19 u.; De Heilige

HILLEGOM: St. Jozef: 19 u

HOOGMADE: 19 u.

KATWIJK A D. RIJN: 19 u. Euch.vie-
ring; dep. Rijnsburg: 19 u. gebeds- en
communieviering.
(BUITEN)KAAG/ABBENES: 19 u.
LANGERAAR: 19 u.

LEIDERDORP (H. Menswording): 19
u. Eucharistie met gastkoor.

polder: 19 u.; Mari;

NIEUWKOOP: 19 t

NOORDEN: 19.30 u.
NOORDWIJK-BINNEN: 19 u.
NOORDWIJK AAN Zee: 19 u
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor: 19
u. Euch.viering met koorzang; St. Jo
zef: 19 u.

OEGSTGEEST: St. Willibrord: 19 u.
OUD ADE: 19 u. Avondmis.

OUDE WETERING: 19 u.
ROELOFARENDSVEEN: Mariapre-
sentatle: 19 u. Avondmis; id. Petrus-

SASSENHEIM: 19 u.

STOMPWIJK: 19.30 u. Avondmis met

gezang.

VOORHOUT: 19 u.

VOORSCHOTEN: St. Laurentius: 19
u.; id. Moeder Gods: 19 u.
WARMOND: 19 u.

WOUBRUGGE: 19 u.

ZEVENHOVEN: 19 u.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK (Meer
burgparochie): 19 u.

DE ZILK (NOORDWIJKERHOUT): H.

LEIDERDORP (H. Menswording): 10
u.. 11.30 u.

LEIMUIDEN: 9.30 u. Hoogmis. 11.15

LISSE: Agathakerk: 10 u. Hoogm
11.30 u. Dep. Poelpolder: 9 u.

(Beekbrug): 9 u. Hoogmis

nÏeIjwKOOP: 9 u. en 10.45 u.
NIEUWVEEN: 9 u. en 11 u.Avondmis.
NIEUW VENNEP: 10 u. Hoogmis.
NOORDEN: 9 g„ 10.30 u. Hoogmis.
NOORDWIJK-BINNEN: 8 u.. 10 u.
Hoogmis. 11.30 u.

NOORDWIJK AAN ZEE: 9.30 u.. 11 u.
NOORDWIJKERHOUT: St. Victor:
9.30 u. Hoogmis. 11 u. Euch.viering
met zang; St. Jozef: 9 u en 10.30 u.
OEGSTGEEST: St. Willibrord: 9 u. en
10.30 u.

OUD ADE: 8 30 u. en 10.30 u,

OUDE WETERING: 9.30 u. Hoogmis.
11.30 u.

Petrusbanden. 9.30 u. Hoogmis,
n.30 u.

RIJPWETERING: 9 u. Hoogmis, 10.30
u H. Mis met zang.

SASSENHEIM: 9.30 u. Hoogmis, 11 u.
STOMPWIJK: 9.30 u. Hoogmis. 11 u.

VOORSCHOTEN: St. Laurentius:
11.30 u.; id, Moeder Gods: 10 u.
WARMOND: 8.30 u.. 10 u. Hoogmis,
11.30 u.

WOUBRUGGE: 10 u.

ZEVENHOVEN: 9 u. en 10.45 u.
ZOETERWOUDE-RIJNDIJK (Meer
burgparochie): 9.30 u. Hoogmis (met

Chr. Dlenaarkerk 10 u. Hvondm
DE ZILK (NOORDWIJKERHOUT):
Hartkerk: 10 u. Hoogmis, 11.30 u.

predikbeurten

I5 u. Oec. Studenten-
dienst. Marekerk: 10 u. ds. A. J. de
Jong; 17 u. ds. J. de Vreugd, Amers-

9 u. Euch.viering, 10.45 u. Hoogmis
H. Middelares: 9.30 u.. 11.30 u.; H
Lodewijk: 8.30 u., 10 u. (Hoogmis), Vest: 10 u
11.30 u.. 18 u.. 19 u. Lof; St. Anthoni-

us van Padua: 10 u.. H. Petrus: 9 u.,
10.30 u. Hoogmis; O.L.Vr. Onbev.

Ontv.: 9.30 u. gelezen H. Mis. 10.45 u.

10.30 u. pasteur D. Ribs. Acad. Zie
kenhuis: 10.15 u. ds. M. W van Bei-
num. Diaconessenhuis: 10.30 u. ds.
H. B. van 't Hof. Jeugdkapeldiensten:
Vredeskerk: 10 u. Bevrijd.kerk: 10.30
u.; Stevenshof: 10 u ds. K. J. Jansen
(H.A.). Geref kerken en andere ker
ken Stad Leiden:

Zuiderkerft: Vredeskerk: 10 u. ds. S.
T. de Mey-Meulendijk. Petrakerk: 10

Bevrijdingskerk: 10 u. i
C. Rietveld. Bejaarden

AARDAM: 9 u. Hoogmis. 12 u.
ALPHEN AAN DEN RIJN: I

L'dorp. Merenwijk aula Vafkenpad:
9 30 en 11 u. Eucharistie/Avondmaal.
Chr. Geref Kerk: 9.30 en 17 u. Drs.
G. C. den Hertog. Geref. Kerk Vrjjg.:

BOSKOOP: 9.30 u. en 11 u.
HAZERSWOUDE DORP: 9.30 u. en
.30 u.

HAZERSWOUDE-RIJNDIJK: Dep. Het
Anker. 8.45 u.. 11.15 u.

HILLEGOM: St. Jozef: 10 u. met ge
mengd koor. 11.30 u. Ned. liederen.

(BUITEN)KAAG/ABBENES: i
LANGERAAR: 9.30 i

vende-Dag-Adventisten: zat. 9.45 u.
Bijbelstudie, 10.45 u. Eredienst.
Evang. Centrum Zijlsingel 2a: 10 u.
dhr. Zijlstra. Zendlngsgroep „Jeruel":
17 u. Pinkstergemeente
*0 u. dhr. J. Eikerbout.

i Driol. Geref. Kerk: 9.30

18.30 u. ds. E. S.Klein Kranenburg. Geref Gem.: 10 en 16 u. ds. D. Hak-*

Geref. Kerk: 9.30 u. drs. J. Broer, kenberg (H.A.). Geref. Kerk VrijgT"

18.30 u. drs. J. P. Buikema, Zwam- (Princ.str.): 8.45 en 16.30 u. ds. C. de

merdam. Putten (H.A.). Ned. Geref. Kerk (Sal-

ABBENES: Herv. Gem.: 9.30 u. ds. W. vatori): 10 en 17 u. ds. J. Keuning,

Eveleens. Culemborg.

ALPHEN A/D RIJN:Herv. Gem.: Op- NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 u.

standingskerk: 9.30 u ds. N. J. H. dhr. N. Stam, Nieuwkoop, 18.30 u.

Hoogendijk, 18.30 u. drs. R. H. M. de Jeugddienst, dr. J. Haitsma. Geref.

Jonge. Kerk: 9.30 u. Dienst des Woords,

Adventskerk: 9.30 u. ds. J. H. Bogers, 14.30 u. ds. M. Vlietstra.

17 u. ds. J. Stolk. Kruiskerk: 9.30 u. NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 u.

ds. R. H. M. de Jonge. Geref. Kerk: Eerw. hr. J. Hoedhart, 18.30 u. ds.

Maranathakerk: 9.30 u. ds. P. Wil- Chr. van Andel.

schut (H.A.), 18.30 u. ds. J. Stolk NIEUW-VENNEP Herv. Gem.: 9.30 u.

(H.A.). Salvatorikerk: 9.30 u. ds. J. ds. S. G. J. Goverts, 19 u. ds. A. J.

Stolk: 18.30 u. ds. P. Wilschut (H.A.). Kret. Sassenheim. Geref. Kerk: 9.30

Baptistengemeente: 10 en 18.30 u. u. en 18.30 u. ds. G. Rang. start

ds. H. G. Koekkoek. Leger des Heils: jeugdwerk. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u.

10 en 18.30 u. samenkomsten. Volle ds. Dienst des Woords, 16.30 u. ds. J.

Evangelie Gemeente: 10 u. dhr. A. W. v.d. Gronden,

v.d. Hoorn. NOORDWIJK Herv. Gemeente: Grote

ALPHEN-NOORD: (Herv./Geref. dien- Kerk: 10 u. dr. W. van der Lee (H.D.).

sten): Goede Herder: 10 u. ds. G. 19 u. ds. N. Korenhoff. Kerk aan Zee:

Mulder. 18.30 u. ds. J. Verheul. De 10 u. ds. D. Keuning (H.D.). De Rank:

Bron: 9.30 u. ds. F. Moll. 10.15 u. ds. 10 u. ds. H. A. van Slooten (H.A.).

R. Nleuwenhuis (JD), 15 u. Intrede ds. Grote Kerk: 17 u. ds. H. A. van Sloo-

P. Taselaar Ashramcollege: 10 u. ds. ten. Putten. Geref. Kerk: Hoofdstraat

P. Sierat. Driehoorne: geen dienst. (Buurtkerk): 10 u. ds. N. Korenhoff,

ALPHEN-NOORD (Herv. Gem.): 19 u. ds. W. v.d. Lee (G.D.) Vinken-

Sionskerk: 9.30 u. ds. J. Ouwendijk, laan: 9.30 u. ds. R. S. Elgersma, 19 u.

18,30 u. ds. H. Koudstaal, Baarn. ds. N. Korenhof. gem. d. Herv.k.

Oudhoornseweg: 10 u. ds. Oort. Stichtingskerk: 11 u. ds. E. E. Slof-

BODEGRAVEN (Herv Gemeente): stra. Sole Mio: 9 u. Dienst des

Dorpskerk: 9.30 u. ds. J. Richter, Woords.

18.30 u. ds H. Verheul. Tholen. Sal- NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: 10

vatorkerk: 9.30 u. ds. R. J. van de u. ds. A. v.d. Mey, gezlnsdienst en

Hoef, 18.30 u. ds. J Richter. Bethle- H.D.

hemkerk: 9.30 u. ds. J. Verwelius, OEGSTGEEST (Herv./Geref. dien-

Veenendaal. 18.30 u. ds. R. J. v.d. sten): Endegeest: 10 u. ds. L. H. C.

Hoef. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 u. Friederich. Mauritskerk: 10 u. ds. J.

ds. D. H. Elderman (H.A.). Th. Heemskerk (H.A.) dienst voor

BOSKOOP (Herv. Gemeente): jong* en oud. Groene kerkje: 10 u.

Dorpskerk 9.30 u. ds. W. A. Vlas- Dienst des Woords. Pauluskerk: 10 u.

blom, 18.30 u. ds. H. A. v.d. Pol. De ds. K. Vegter. Gem.centrum: 10.30 u.

Stek (Herv./Geref.): 9.30 u. ds. F. v.d. ds. J. J. Kooman (H.A.) dienst voor

Bos. Gouda. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. jong en oud. Van Wyckersloot: 16 u.

J. van 't Hoff. 17 u. ds. J. van Drie, 's- ds. W. de Leeuw. H. A. Luthersekerk:

Hertogenbosch. Chr. Geref. Kerk: 10.15 u. ds. J. Mostert. Diaconesse-

9.J0 u. en 17 u. ds. P, N. Ribbers. huis: Acad. ziekenhuis: 10 u. Mw. ds.

HAZERSWOUDE: Herv. Gem.: 9.30 u. Van Beinum. Genootschap der Vrien-

en 18.30 u. ds. Z. de Graaf. Geref. den (Quakers): 10.30 u. Dienst des

Kerk: 9.30 u. ds. A. J. Damsma, Woords. Ned. Geref. Kerk: 8.45 u. ds.

Rijnsburg, 17 u. ds. K. Welbedacht, G. de Lange, 16 u. ds. G. de Lange

HOOGMADE Herv. Gem.: 10 u. ds. H. OUDÉ EN NIEUWE WETERING Herv.

L. Boonstra. Gem.: 9.30 u. ds. H. C. v. Itterzon,

DE KAAG: Herv. Gem.: 9.30 u. dhr. Gouda. Geref. Kerk: 9.30 en 18.30 u.

Koldewijn. Dienst des Woords.

KATWIJK a/d RIJN: (Herv. Gem.): RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30
Dorpskerk: 10.00 u. dr. G. de Ru u. ds. M. Bergsma, Abbenes, 19 u.
(H.D.), 18 u. ds. J. Gebraad. Ontmoe- ds. W. van de Kamp.
tingskerk: 10 u. ds. J. Gebraad (H.D.), RIJNSBURG (Herv Gemeente): Grote
18.30 u. dr. S. Meijers. Kerk: 9.30 u. ds. Romein, 17 u. ds.
KATWIJK AAN ZEE: (Herv. Gemeen- Smaling. Bethelkerk. 9.30 u. ds. Stria
te): Nieuwe Kerk: 10 u. ds. A. Rijken, ling. Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u.
Houten. 18 u. ds. J. P. van Roon ds Ribberink, 17 u. ds. Snel. Imma-
-(H.D.). Oude Kerk: 10 u. ds. K. B. A. nuelkerk: 9 en 10.30 u. ds. Snel, 17 u.
Kielder (H.D 18 u. ds. J. Vroeginde- ds. Ribberink. Maranathakerk: 9.30 u.
wey. Ichtuskerk: 10 u. ds. J. P. van Dienst des Woords. 17 u. ds. P. Ra-
Roon (H.D.), 17 u. ds. C. van Slie- vensbergen. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en
dregt. Pniëlkerk: 9.30 u. ds. J. Vroe- 17 u. ds. W. van Sorge (H.A.).
gindewey, 18 u. ds. D. Driebergen SASSENHEIM Herv. Gem.: 9 en 10.30
(H.D.). Bestevaer Mavo: 10 u. ds. D. u. ds. Germans, 19 u. Dienst des
Driebergen. Kapel Overduin: 14.15 u. Woords. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. Th.
ds. Baas. Geref. Kerk: Open Hof: 9.30 Ferwerda; 19 u. H. I. G. Jaspers
u. ds. J. A. A. de Boer, A dam. 18.30 Focks, Herv.kerk. Chr. Geref. Kerk:
u. ds. P. C. Koster. Triumphator: 9.30 10 u. ds. J. M-. Aarnoudse. Ned. Prot.
u. ds. v.d. Horst. 17 u. ds. R. S. El- Bond Sassenheim/Lisse: 10.30 u. dhr.
gersma. Noordwijk. Vredeskerk: 9.30 H. den Boeft. Leiden,
ds. P. C. Koster. 17 u. ds. v.d. Horst. VALKENBURG Z.-H. Herv. Gem.: 10
Chr. Geref. Kerk: 10 en 17 u. ds. u. ds. C. Vermeulen. 18.30 u. dhr. H.
Slagboom. Bakker Geref. Kérk.:

KOUDEKERK a/d RIJN Herv. Gem.: VOORHOUT Herv. Gem.: 10 u. ds. W.

10 u. ds. H. van Niel, Rijnsburg. 19 u. Baas. gez.dienst (H.A.).

ds. H. J. van Achterberg. Geref. Kerk: VOORSCHOTEN Herv. Gem. 10 u.

10 u. en 19 u. ds. H. Bade, Jeugdzon- ds. P. Mackaay, 19 u. ds. J. D. A. de

dag. Zwart (H.A.). Geref. Kerk: 9.30 u. ds.

LEIDERDORP (Herv./Geref. diensten): J. D. A. de Zwart. 19 u. Dienst des

Dorpskerk: 10 u. ds. A. Knorth (H.D.), Woords.,,Ontmoeting" (Herv./Geref.):

18.30 u. ds. J. J. v.d. Born, openings- 9.30 u. ds. W. Blanken (H.D.).

dienst scholen. Hoofdstraat: 10.30 u. WARMOND Herv. Gem.: 10 u. Dienst

ds. J. J. van den Born. Scheppings- des Woords.

kerk: 9 u. en 10.30 u. ds. G. Stege- WASSENAAR (Herv. Gem.): Dorps
man (H.D.). kerk: 10 u. ds. Steenstra. 16.30 u. ds.
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 u. ds. K. Exalto, Benthuizen. Kievitekerk: 10
P. Schalk. Geref. Kerk: 9.30 u. ds. P u. dr. W, van Bruggen. Messiaskerk:
Wamelink (H.A.), 19 u. S. Oegema 10 u. ds. L. Polet. A'dam. Dorpscen-
(H.A.). trum: 9.30 u. ds. J. Gijsbertsen,
LISSE Herv. Gem,. Dorpskerk, 10 u. Soest. Shalom (Jeugdkerk vanaf 12
ds. P. C. 't Hooft, 19 u. ds. B. C. de j.): Geref. kerk: Bloemcampkerk: 10
Gelder. Pauluskerk: 10 u. ds. B. C. de u. dr. G. C. v.d. Kamp. Zijllaan 4: 10
Gelder (H.A.) Geref. Kerk: 10 en 19 u. en 19 u. ds. C. v.d. Woude. Ned. Prot.
ds. E. Boswijk. Chr. Geref. Kerk: 10 Bond: 10.30 u. ds. D. A. Werner,
en 16.30 u. ds. J. van Dijken (H.A WOUBRUGGE Herv. Gem.: 9.30 u.

DIERENARTSEN Leiden: dr. H

der. tel. 220513 en Dr. Van c
Wouw. tel. 764058. Oegstgeest: i

ciale dienst: di 14.00-15.00 u. Apollo-
laan 1a, Zuid-West; do. 14.00-15.00
u. Herensingel 3, Leiden Noord. Ook

ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 u.
kand. Rietveld. Geref. Kerk: 9.30 u.
ds. J. Verheul, 19 u. dhr. Schreuder.
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: 10 u.
Baas. Katwijk, 18.30 i

dienstverlening

ARTSEN Leiden: Groep 1: Mas
tenbroek. Tan. Van Tol, Zwijnenburg,
Meyer, R. van Leeuwen. Verhage,
Groeneveld en Kloprogge: za. dr.
Verhage. tel. 218661, zo. dr. Zwijnen
burg, tel. 412166. Groep 2: Pieter-
se. Van Gent, Taytelbaum, Van Luyk,
Klaassen, Rus. Kruis en Lahr: za. dr.
Lahr, tel. 120347, zo. dr. Taytelbaum.

120266. Groep 3: Pleiter, J. van

elke dag Academisch Zie
halve van dinsdag 13.00 u. tot woens
dag 13.00 u. (Diaconessenhuis) en
van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u. (Elisabeth-ziekenhuis).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur dage-

Sint Elizabeth-ziekenhuis: Voiwas-
ian 18.30-19.30 u.; klasse-afdelingen

RAAD VAN ARBEID Hoge Rijndijk
306, Leiden, tel [phone]. Kantoor
geopend n

SOCIALE RAADSVROUW Spreek
uren sociale raadsvrouw. Binnenstad:
Gerecht 10, wo. 17.00-18.00 u.;
Noord: Van Hogendorpstraat 36. ma.
10.30-11.30 u.; Kooi: Driftstraat 49a,
di. 10 30-11.30 u.; Morskwartier:
Buurthuis Morskwartier. Topaaslaan.

10.30-11.30 u
SOCIALE RAADSVROUW VOOR
SCHOTEN Spreekuren: ma. 19.00-

i Kat-

Van Wingerden. Van Rijn. Bènit,
Nieuwenhuis. Roos, Boer. Van de
Waard en Arnou: za. dr. Nieuwenhuis,
tel. 768919, zo. dr. Benit, tel. 720404.

Groep 5: Schaefer. Jasperse, Crul,
Kooyman, De Jong, Prince, Reinders,
Hammerstein en Kortmann: za. en zo.

Reinders, tel. 760947. Oegst-
!3t; va

dr Van d
Van der

uur van 12.30 tot 13.00. Voorscho
ten: za. dr. Meijer, zo. dr. Schota
nus* Warmond - Voorhout: dr.
Hoornweg, tel. [phone].
Noordwijk: Groepspraktijk tel. 19300

Noordwijkerhout
woordapparaat eigen
wijk aan Zee: dr. Henneman, tel.
12182. Katwijk - Rijnsburg - Val
kenburg: dr. Bergman, tel. 12921.
Sassenheim: dr. Moerman, tel.
11119. Alkemade - Rijnsaterwoude
- Leimuiden: dr. Stoffels, tel. 01713-
2329.

Alphen: Voor de praktijken van Ste-
houwer. Van Gemeren, Plag, Visser,
Varkevisser, Van Engelen, Smid, en
Zikel: za. dr. Van Engelen, tel. 21915,
zo. dr. Van der Steen. tel. 72738.
Voor de praktijken van Boss. Eradus,
Van Der Steen, Hetzberger, Kleinha-
neveld en Wljnmaalen: za. dr. Stehou-
wer, tel. 22425, zo. dr. Hertzberger,
tel. 73264.

Hazerswoude -Koudekerk: dr.

Sprangers, tel. [phone]. Bent
huizen - Boskoop: dr. De Goeje, tel.
079-313737. Langeraar - Nieuw-
Aar - Woubrugge:

895980.

uur. Leidschendam: Voor spoedge
vallen tel. 238356. Bollenstreek: dr.
Schenkkan, tel. [phone].

APOTHEKEN Leiden - Leiderdorp

Beker in Oegstgeest. Alphen: Apo
theek Ridderveld. Alkemade: Apo-

ook 11.15-12 00
dag. van 11.15-12.00 u. (alleen
echtgenoten) van 15.00-16.00 u.

18.30-19.30 u. Kinderafdeling 134640 of 07 U144600. Hulp en infor-

STICHTING VRIJWILLIGERS CEN
TRALE Pallasstraat 1. Alphen aan
den Rijn. Tel. [phone]. Begelei
ding en opvang van mensen, die om
welke reden dan ook. tijdelijk hulp

degeest: Di. en vr. 13.00-14.30 u.; zo.
11.00-12.00 u. en 14.00-15.00 u.; eer
ste klasse: de gehele dag. Acade
misch Ziekenhuis: Voor alle patién-

zoekuur afdeling verloskui

18.45 u. Bezoek aan ernstige patién-
ten: wanneer aan ernstige patiënten
doorlopend bezoek wordt toegestaan
kan de hoofdverpleegkundige hier
voor speci;

VRIJWILLIGERS CENTRALE Lan-

gegracht 246a, Leiden. Tel. 149064.
Dagelijks bereikbaar van 9.00-17.00
vrijwilligers.

arpleegkundlge) zijn dagelijks

19.30-20.30 u. Kinderafdeling 15.00-
15.30 u. alleen voor ouders 18.00-

S.O.S.-DIENST Telefonisc
dienst, tel. [phone]. Voor
in moeilijkheden verkeren of
zijn. Vertrouwelijk. Dag en nacht

LEIDSE RECHTSWINKEL Juri
disch Adviesbureau, Ketelboeters-
steeg 10. tel. 130775; Afdeling wo-

18.30-20.30. Klachtenbureau:

18.30-20.30. do 18.30-20.30.
DIERENHULPDIENST Hulpvi
Brongelukte honden,
e.d. in de gemeenten
rdorp, Oegstgeest,
Zoeterwoude Tel. 071-
220021.

BURGERRAADSLIEDEN Koren
brugsteeg 2, tel. 143171 (kantooru
ren). Spreekuren

Tel [phone]

WERKLOZEN ADVIES CENTRUM

Breestraat 19, tel. 122000. Spreekuur
ma: en do. 14-16 u. (Gedurende de
maand augustus gesloten).

LEIDS WERKLOZEN KOMITE Pie-
terskerkchoórsteeg 15, tel 123271.
Spreekuur wo. 10.11.30 u.
WETENSCHAPSWINKEL Informa
tiecentrum voor onderzoek van de
Leidse universiteit. Stationsweg 37,
tel. 071 - 148333. Geopend: ma. t/m
vr. .10.00-16.00 u.

FIOM Hulpverlening bij zwanger-
hulp- schap en alleenstaand ouderschap,

15.30 u

HULP VOOR MOEDER EN KIND

Bij niet gewenste zwangerschap, tele
foon 071-895724 en 01728-8333.
HUURAANGELEGENHEDEN
Spreekuren huurcommissie. Voor Lei
den: Schuttersveld 9 (tel. [phone]
van 10.00-12.00 u.). Spreekuur ma.
t/m vr. 8.30-10.00 u. Voor Alphen:
Opstandingskerk. Prinses Marijke--
Spreekuur do. 14-15.30 u.

Hofdijck 32. Oegstgeest, tel. 071-

17.30 u.

OPVANGCENTRUM VROUWEN

-ging Leiden. Aanvragen tel.[phone]. Dag e
bejaarden en langdurige baar.

„Wijkverpleging Gezondheiscen-
trum", tel. [phone]. Hillegom:

gezinsverzorging, Rem
it 17. tel. 149441 (ma. t/m
vr. 9.00-10.00 u. en 13.00-14.00 u.).
KINDER- EN JONGERENTELEFOON
Op woensdag- en zaterdagmiddag
van 14-18 u. telefoon 071 - 120611.
MAATSCHAPPELIJK WERK Bu
reau Maatschappelijk werk. Oude
Rijn 44c, spreekuur dagelijks 14.0

i Rijn, Emmalaan 2. tel 01720

werk. Oude Rijn 44c tel. 071 - 142144
en 146049. do en vr. 14-15 u.
JONGEREN ADVIES CENTRUM

Caeciliastraat 67, Leiden. Telefoon
126052. Geopend: ma. t/m vr. 16.00-