zJoordieren eisen verbod plastic kogels
Duitsers zetten ontspanning gewoon voort
Spaanse regering
in actie tegen
anti-F rans geweld
Rekenkamer VS: troepen uit Europa
v arte studenten ageren tegen
1 Herkiezingen in Zuid-Afrika
Italië vreest nieuwe
golf van terreur
MOSKOU'S GEESTESKIND GAAT EIGEN LEVEN LEIDEN
PAG1TENI.AND
£&idóc Souuint
DONDERDAG 16 AUGUSTUS 1984 PAGINA 11
5AM00RD
jEGANDA
EN Missionarissen en
wngen in Oeganda heb-
^^(cend gemaakt, dat rege-
oepen de afgelopen
meer dan honderd
i hebben gedood bij een
artsoord in Namoegon-
voor- ongeveer vijftien kilo-
twurs iMj,an de Kampala ligt. De
154 20 noord volgde direct na
221.50 nval van guerrillastrij-
een in de buurt gele-
ellietstation. Dit meldde
i het Britse dagblad
47.30 Telegraph. Volgens en-
issionarissen is de vei-
$ituatie in het bede-
I >ord sinds de massa-
269,50 verbeterd.
WASHINGTON De in de Verenigde Staten
nimmer verstommende kritiek op de vermeen
de onvoldoende bijdrage van West-Europa aan
de defensie-uitgaven van de NAVO is gisteren
met het verschijnen van een onderzoeksrapport
van de Amerikaanse rekenkamer nieuw leven
ingeblazen. De Rekenkamer komt tot de con
clusie dat de defensie-uitgaven van de Verenig
de Staten slechts verminderd kunnen worden
door de Amerikaanse troepen gedeeltelijk uit
Europa terug te trekken of door de verplichtin
gen van de Verenigde Staten binnen de NAVO
op een lager peil te brengen. Het rapport van
de Rekenkamer richt zich met name op de sta
tionering van Amerikaanse eenheden in de
Bondsrepubliek Duitsland en Groot-Brittannië.
De totale defensiekosten van de Verenigde Sta
ten kunnen alleen verminderd worden indien
Washington zijn verplichtingen binnen de
NAVO op een lager niveau brengt en zijn troe
pensterkte verlaagt.
Het rapport, dat gericht is aan twee speciale
commissies van het Amerikaanse Congres,
voorziet dat de stationeringskosten in de Bonds
republiek verder zullen stijgen. Het Ameri
kaanse ministerie van defensie en het ministe
rie van buitenlandse zaken zeggen in een reac
tie dat West-Europa zich in een moeilijke eco
nomische situatie bevindt en dat de rekenka
mer daar te weinig rekening mee heeft gehou
den. In juli maakten het Pentagon en een fi
nanciële commissie van het Congres cijfers
openbaar, waaruit bleek dat meer dan de helft
van de Amerikaanse defensiebegroting aan de
verdediging van West-Europa wordt uitgege
ven. Voor komend jaar wordt daaraan 158 mil
jard uitgegeven.
Autobom
onschadelijk gemaakt
Explosievendeskundigen van f
de politie van Jeruzalem bij de
wagen, waarin gistermorgen
een krachtige bom werd
dekt. Kort voordat hij zou ont- N y
ploffen, werd de bom onscha
delijk gemaakt. Onder de mo
torkap van de auto stonden in
Arabisch schrift de namen „El
Fatah, Sabra en Shatila" ge
schreven. El Fatah is de orga
nisatie van PLO-leider Arafat
en Sabra en Shatila zijn twee
Palestijnse vluchtelingenkam
pen in Beiroet, waar in sep-,
tember 1982 een bloedbad
werd aangericht.
Rechtse oppositie in
Nicaragua laat
belangrijke eis vallen
MANAGUA De conservatieve
oppositie in Nicaragua heeft giste
ren één van haar belangrijkste ei
sen voor deelneming aan de alge
mene verkiezingen laten vallen.
Besprekingen tussen het Sandinis-
tische bewind en de door de Vere
nigde Staten gesteunde Nicara
guaanse rebellen vindt de oppositie
nu niet meer noodzakelijk voor 4
november, de dag waarop de ver
kiezingen zullen plaatsvinden.
e regeringsgebouwen in Londen een demonstratie gehou-
io 36'i$aarb'i onder meer het afschaffen van de plastic kogels
,oo 234,o(ieëist.
,00 121,oc
LONDEN Duizenden
katholieke Noordieren
hebben gisteren in de
wijk Andersonstwon
(West-Belfast) de begrafe
nis bijgewoond van de 22-
jarige Sean Downes, die
tijdens de onlusten van af
gelopen zondag dodelijk
door een plastic kogel van
de politie werd getroffen.
De dood van Downes
heeft opnieuw geleid tot
de eis aan het adres van
de Noordierse politie om
bij het verspreiden van
menigten voortaan geen
gebruik meer te maken
van plastic kogels.
De plastic projectielen werden
voor het eerst gebruikt in de
zomer van 1972, drie jaar na
het begin van de gewelddadig
heden in Noord-Ierland. Ze
vervingen de zeer omstreden
rubber kogels, omdat ze effec
tiever én minder gevaarlijk
zouden zijn. Dat laatste is in
middels een achterhaald gege
ven. De plastic kogel is even
gevaarlijk, zo niet gevaarlijker
dan zijn voorganger.
Het eerste slachtoffer viel in
augustus 1975. De 10-jarige
Stephen Geddis uit Belfast
stierf nadat hij door een plastic
kogel aan zijn hoofd was ver
wond. Sean Downes, vader
van een meisje van anderhalf,
was het achtste slachtoffer van
de plastic kogel. Rubber en
plastic kogels hebben samen
vijftien slachtoffers gemaakt,
onder wie zeven kinderen.
Volgens de normen van het
Amerikaanse leger behoort het
bijna tien centimeter lange
plastic projectiel tot de catego
rie wapens, die zeer zware
verwondingen kan veroorza
ken: botbreuken, hart- en
nierbeschadigingen, een ge
scheurde lever en inwendige
bloedingen. Reden waarom de
kogel, volgens de officiële
richtlijnen, alleen gebruikt
mag worden als laatste middel
om menigten te verspreiden.
De kogels moeten laag over de
grond worden afgeschoten op
een afstand van zeker twintig
meter, behalve in een geval
van zelfverdediging.
Volgens de meeste getuigen
heeft de politie zich afgelopen
zondag in het geheel niet aan
die richtlijnen gehouden. Er
zou in het wilde weg met plas
tic kogels zijn geschoten: op
borst- en hoofdhoogte en vaak
van een kleinere afstand dan
twintig meter. Een Britse
krant heeft een foto gepubli
ceerd waarop duidelijk te zien
is hoe Downes van dichtbij
naar later bleek dodelijk
werd getroffen. De politie
heeft verklaard dat de agenten
werden bekogeld met stenen
en molotov-cocktails en zich
wel moesten verdedigen. Maar
op het moment van het dode
lijke schot was het volgens ge
tuigen juist tamelijk rustig. De
politie van Ulster is inmiddels
een nader onderzoek begon
nen naar de ware toedracht
van de gebeurtenissen van af
gelopen zondag. Het Europese
parlement heeft zich in het
verleden massaal uitgesproken
tegen het gebruik van plastic
en rubber kogels. Maar vol
gens de autoriteiten in Noord-
Ierland is het plastic projectiel
nog steeds een uitstekend wa
pen.
Bij de reconstructies van de
gebeurtenissen van afgelopen
zondag blijkt, aldus waarne
mers in Noord-Ierland, ook
een nieuwe tactiek van de po
litie. In tegenstelling tot vroe
ger wordt noch van protestan
ten noch van katholieken
meer enig machtsvertoon ge
accepteerd.
De tactiek van de politie zou
een gevolg zijn van de gebeur
tenis, die in de geschiedenis
van Ulster inmiddels als de
„Slachting bij Darkley" te
boek is gesteld.
In november vorig jaar dron
gen drie gewapende IRA-le-
den in Darkley, op de grens
met de Ierse republiek, een
protestantse kerk binen, waar
zojuist een dienst was begon
nen. Drie mannen die in het
portaal stonden om laatkomers
te begroeten, werden in koe
len bloede doodgeschoten.
Daarna opende het drietal het
vuur op de ongeveer zeventig
kerkgangers. Door een wonder
raakten maar zeven mensen
gewond.
Sindsdien is er de politie alles
aan gelegen provocaties door
katholieken en wraakacties
van protestanten te voorko
men. Machtsvertoon is het al
leenrecht van de militairen.
Para-militaire optochten en
betogingen zijn in Noord-Ier
land niet meer toegestaan. Ze
ker drie begrafenissen zijn uit
gelopen op vechtpartijen,
doordat de politie probeerde
gemaskerde lijkdragers te ar
resteren of vlaggen en mutsen
van kisten te verwijderen.
Ook het ingrijpen van afgelo
pen zondag had noodlottige
gevolgen.
00 34,0G
00 164.5C
00 350,00
00 123,2(
50 47,0C
90 72,0C
;en
WNESBURG In
?1 Zuid-Afrika zijn
;e studenten acties
inen uit protest te-
5o 228,3(1® omstreden verkie-
20 1352?1 voor Pai"lementen
oo 249[5c kleurlingen en In-
5o IseS die op 22 en 28 au-
60 27,'sjs gehouden zullen
go 2a4«en. Een zwarte stu-
oo 13!q iloverleed gisteren aan
zijn verwondingen, die hij
dinsdag opliep tijdens bot
singen met de politie.
Honderden studenten van de
kleurlingen-universiteiten van
West-Kaap en Kaapstad heb
ben zich voor een boycot uit
gesproken, omdat de verkie
zingen eind deze maand wel
een beperkte inspraak geven
aan kleurlingen en Indiërs,
terwijl de zwarte meerderheid
niet mag stemmen.
In ten minste 12 scholen bij
Pretoria, Johannesburg en in
de Kaap-provincie woonden
de afgelopen dagen leerlingen
de lessen niet bij. In verschei
dene zwarte voorsteden ge
bruikte de Zuidafrikaanse po
litie traangas om demonstra
ties van studenten en leerlin
gen uit elkaar te slaan. Hierbij
zijn tot nu toe één dode en di
verse gewonden gevallen.
'O 38.2C
°0 151.00 1« A 1
8 ''gph-Arabie
1 Il'lpt Boeings en
50 121,or 1 1.
2° riJalt met olie
>0 41.1!
do 172.MTLE De nationale
uaartmaatschappij van
■■■^■Ji-Arabië, Saudia, gaat
Boeing tien vliegtuigen
iet type 747-300 kopen,
^^^"■zal met olie betalen. Dit
3 beurseen woordvoerder van
8 15-oeg gisteren bekendge-
De vliegtuigen kosten
0 ge^rd miljoen dollar per
o 96.'eo:odat Boeing recht heeft
S t" "aarde van een
o 95.801 dollar. De olie wordt
o 992orc* door de Saoedische
o 99[2oale oliemaatschappij, Pe-
o 97,50i. Deze weet zich van
verzekerd doordat
a4,3o5e^d
95,90|ote financiële instelling
95 ior^enover Saoedische
92.'iol»g garant heeft gesteld.
94,201
93,90
94,00
94,90
Sraitenvermoorden
||Siagiers veerboot
ImSlLA loempoer
90.70 liraten hebben in de Soe-
|^30 e tussen de zuidelijke Fi-
- n en Sabah (Maleisië)
ll ^'erboot overvallen en 33
9i;ooiiers, onder wie tien
|^°ten, vermoord. Elf vrou-
93^50 en vier zwaargewonde
90.90 ren overleefden de
98,20 PartÜ- Zij dobberden met
92[60 faargehavende bootje 24
bnder eten of drinken
88,90 voordat zij aanspoelden
97.60 kust van Maleisië. Vol-
overlevenden hebben
IGld ^ten meisJes a*s fiU"
meegenomen. Van de
ers is geen spoor terug-
ROME Deskundigen in Italië hebben voor een nieuwe golf
van terreur van linkse extremisten gewaarschuwd. Er zijn dui
delijke en zorgwekkende tekens, die op een breed opgezette,
nieuwe opleving van de bewapende groepen wijzen, aldus de
Romeinse rechter van instructie Rosario Priore. Priore heeft, zo
verklaarde hij, vastgesteld dat de Rode Brigades die nog op vrije
voeten zijn, over een omvanrijk arsenaal beschikken. Daaronder
zouden zich ook uiterst gevaarlijke wapens bevinden. Als bewijs
noemde hij een niet uitgevoerd plan van de terroristen om begin
1982 met een raket het ministerie van justitie in Rome aan te
vallen en de toenmalige minister van justitie, Clelio Drida, te
vermoorden.
Honecker krijgt
schouderklopjes
OOST-BERLIJN Oost-
-Duitsland, dat in Moskou
bestraffend is toegesproken
voor zijn pogingen de ban
den met het Westen te ver
beteren, heeft gisteren in
zijn partijpolitieke pers de
lof gezongen van partijlei
der Erich Honecker. Het
lid van het politburo Egon
Krenz, die momenteel in
Athene op bezoek is bij Pa-
pandreou, bracht in de
krant Neues Deutschland
de waardering over die de
Griekse leider momenteel
koestert voor de politiek
van vrede van Oost-Duits-
land. Honecker wil eind
volgende maand het eerste
officiële bezoek van een
Oostduitse leider aan de
Bondsrepubliek brengen.
Kanaal
bouwers
overlevenden
van de hon
derden men
sen die ze
ventig jaar
geleden heb
ben gewerkt
bij de aanleg
van het Pa
nama-kanaal.
MADRID De Spaanse regering treedt handelend op
om een dam op te werpen tegen een golf van anti-
-Franse bomaanslagen in Spanje door Baskische extre
misten en linkse guerrillastrijders. Het Franse consu
laat in het Noordspaanse Gijon en zeven filialen van
Franse bedrijven zijn beschadigd tijdens de jongste aan
vallen in een al zes weken durend protest van de Bas
kische guerrillagroep ETA tegen een actief Frans be
leid jegens haar leden in Frankrijk.
Aanhang van de ETA hebben sinds begin juli ettelijke
Franse auto's in brand gestoken of de banden van Franse
voertuigen doorgesneden, maar het geweld nam dinsdag en
woensdag in omvang toe met bomaanslagen op Franse doe
len in verscheidene Spaanse steden waaronder de hoofdstad
Madrid.
De meeste bomaanslagen hadden dinsdag plaats voorafgaan
de aan de feestdag van Maria Tenhemelopneming die in
Spanje een nationale feestdag is. Naar uit Baskische bron
verluidt blijkt uit de aanvallen dat de ETA ernstig getroffen
is door recente veiligheidsmaatregelen tegen de groep in
Frankrijk, welk land jarenlang heeft gegolden als een veilige
uitwijkhaven voor de Spaanse justitie.
DEN HAAG Traditie
getrouw is in een rege
ringsverklaring van een
Duitse kanselier de ver
deelde natie een thema,
dat bij zo'n gelegenheid
onmogelijk gemist kan
worden. Hereniging van
Duitsland is het ondub
belzinnige streven, zo is
door achtereenvolgende
kanseliers na dè oorlog
gezegd, ook al wordt wel
beseft dat die eenmaking
van Duitsland geen kwes
tie is die op korte termijn
geregeld kan worden.
Meestal reageert de Oostduitse
communistische top veront
waardigd, omdat volgens haar
ten onrechte namens de Oost
duitsers wordt gesproken. In
westerse kringen, met name
Franse, laait de vrees weer op,
dat het toch weer eens tot zo'n
hereniging komt en de Fran
sen zoals voorheen opnieuw in
het defensief worden gedron
gen.
De huidige aandacht voor de
wens van Bonn de toenadering
tot Oost-Berlijn te versterken
is in zoverre uniek, dat het nu
niet alleen de Westduitsers
zijn, maar vooral ook de Oost
duitsers die gebrand zijn op
versteviging van de contacten.
Natuurlijk betekent dit niet
dat zelfs maar met een margi
nale kans geconcludeerd kan
worden dat vroeg of laat een
hereniging van Duitsland voor
de deur staat. Kohl zei het
deze week in een vraagge
sprek met de Oostenrijkse te
levisie nog eens heel duidelijk.
Oost-Duitsland is een totalitai
re staat, daar kan geen misver
stand over bestaan. We stre
ven echter naar verbetering
van de contacten met de Duit
sers in Oost-Duitsland, aldus
Kohl.
Belangstelling
Als de grootste Midaeneurope-
se staat heeft West-Duitsland
niet alleen banden willen aan
knopen met het Westen, waar
mee het hecht verankerd is in
het NAVO-bondgenootschap,
de aspiraties van de Duitsers
gelden van oudsher ook oost
waarts. Berucht is uiteraard de
Drang nach Osten, die Hitier
in praktijk heeft gebracht. De
belangstelling van de Duitsers
voor de Oosteuropese staten is
er na de oorlog niet minder op
geworden, ook al waren zij be
paald van vreedzamere aard
en werden ze ten zeerste be
moeilijkt door het IJzeren
Gordijn, dat Moskou neerliet
rond zijn Oosteuropese satel
lietstaten. Niettemin is Bonn
veruit de belangrijkste wester
se handelspartner van de
Oosteuropese landen en in de
eerste plaats van Oost-Duits
land. Dat verklaart mede het
huidige welvaartspeil van
Oost-Duitsland. Dat ligt, niet
verbazingwekkend, onder dat
van West-Duitsland, maar is
bijvoorbeeld tweemaal zo hoog
als dat van Polen.
De Westduitsers varen wel bij
deze handelspolitiek, die in ze
kere zin hun macht over mid
den Europa bevestigt. Zij heb
ben in feite zoveel belangen in
het Europese achterland dat zij
de grenzen zo open mogelijk
willen houden. De Westduitse
socialisten waren bereid voor
de Duitse fouten in de jongste
geschiedenis te betalen, het
geen onder Brandt resulteerde
in het verdrag met de Sovjet-
Unie, waarbij de rivieren Oder
en Neisse als oostelijke grens
werden aanvaard. De christen
democratische politici hebben
de socialistische erfenis inmid
dels aanvaard, hetgeen nog
eens bleek uit het interview
van Kohl met Bild deze week
waarin hij zei dat de Westduit
sers niet willen tornen aan de
bepalingen van de Ostvertrage
uit 15)70.
De huidige Duitse politici voe
len zich onverminderd verant
woordelijk voor de Oostduit
sers in het buurland, hetgeen
zich onder meer uit in de mas
sale bedragen die Bonn op ta
fel legt om jaarlijks een groot
aantal Duitsers die naar het
westen willen, vrij te kopen.
Oost-Duitsland heeft echter
ook groot belang bij consolide
ring van de contacten met
West-Duitsland om het huidi
ge welvaartsniveau te kunnen
handhaven. Partijleider Erich
Honecker schoof twaalf jaar
geleden, nota bene op aandrin
gen van de Russen, zijn voor
ganger Ulbricht opzij, omdat
de laatste onverkort vasthield
aan een Oostduits isolement.
Sinds de door hen bepleite
ontspanningspolitiek hebben
de Russen met een zeker weg
gevallen de overdracht van
kapitaal en goederen naar
Oost-Duitsland goedgekeurd.
Aanhaling van de banden met
Oost-Duitsland kon in Russi
sche ogen in zekere zin wer
ken als een lokaas voor meer
neutralistisch getinte West
duitse politici om hun land uit
het westerse kamp te weken.
Deze vrees doet nu met de op
handen zijnde ontmoeting tus
sen Kohl en Honecker volgen
de maand opnieuw opgeld on
der met name de Amerikaanse
NAVO-diplomaten in Brussel,
maar gezien de gehechtheid
van de Westduitse christen-de
mocraten aan het NAVO-
bondgenootschap lijkt die
vrees niet erg reëel.
Nieuw aan de huidige situatie
is vooral het feit dat de Oost
duitsers, die ooit van de Rus
sen een duwtje in de rug kre
gen, niet langer geheel volg
zaam aan de Russische leiband
willen lopen. Via de pers delen
Russen en Oostduitsers elkaar
slagen uit hetgeen erop wijst
dat verschillen van mening
binnenskamers niet meer kon
den worden bijgelegd. De Rus
sische perscampagne zou voor
al duidelijk moeten maken dat
de speelruimte voor andere
Oosteuropese landen die zich
op dezelfde weg zouden willen
begeven niet erg groot is. Hon
garije, dat het initiatief van
Honecker aanvankelijk met
welgevallen had becommenta
rieerd, ondersteunt de laatste
dagen weer volgzaam de op
vattingen van Moskou.
Eensgezind zijn de geluiden uit
het Kremlin overigens niet.
Opmerkelijk waren de ver
schillen van opvatting tussen
het partijdagblad de Pravda en
de Izvestia, het orgaan van de
regering, waarin de jongere
krachten zich kunnen mani
festeren. De oude vergrijsde
garde die het nu nog voor het
zeggen heeft, minister van
buitenlandse zaken Gromyko,
partijleider en president Tsjer-
nenko en minister van defen
sie Oestinov, gelooft dat een
voortgezet isolement, waarbij
de beschuldigende vinger
wordt gericht op het Westen
en in het bijzonder de Vere
nigde Staten, de beste 'methode
is om het Westen schuldbe
wust en rijp te maken voor de
onderhandelingstafel. Herha
len de westerse politici immers
niet constant hun wens weer
aan te schuiven aan de onder
handelingstafel? Op die ma
nier zou op de langere termijn
zelfs een breuk gecreëerd kun
nen worden met de Amerika-
In het regeringsblad Izvestia
werd echter naar aanleiding
van de Duitse kwestie juist ge
wezen op het belang van sa
menwerking en ontspanning
met het Westen en werd het
Duitse initiatief zeker niet af
gewezen. Daarbij wordt er
kennelijk van uitgegaan dat
men weet wat men aan Ho
necker heeft. Hij is niet als
Dubcek destijds een man die
een breuk wil riskeren met
het Sovjet-blok. Honecker is
bovenal een „realpolitiker",
die terecht' aanvoelt dat wan
neer de miljardensteun van de
West-Duitsland wegvalt zijn
arbeidersstaat vele moeilijke
uren te wachten staat. De
plannen van Moskou tot ver
dere militarisering van de
Oosteuropese staten als ant
woord van Moskou op de
plaatsing van de eerste Pers-
hing-II en kruisraketten vie
len dan ook bij de Oostduitsers
niet in goede aarde.
Met de Westduitsers delen de
Oostduitsers immers het besef
dat het grondgebied van
Duitsland niet het terrein mag
zijn waar opnieuw in Europa
een oorlog ontbrandt Binnen
de beperkte mogelijkheden
van het communistische stelsel
werkt Honecker liever aan
vergroting van de welvaart
dan aan de opbouw van angst
gevoelens. Dat mag al bij al
een verrassende ontwikkeling
heten na de plaatsing van
nieuwe Amerikaanse kernra
ketten in Europa. Gedreven
door eigenbelang brengen de
Duitsers aan beide zijden van
de grens de ontspanningsge
dachte gewoon verder in prak
tijk. Tot hereniging zal het
voorlopig niet komen, aan de
stelsels in beide landen wordt
immers niets veranderd.
