KOSTEN AANLEG
MARKERWAARD
GOED BEGROOT
„Ik had het bijna opgegeven"
Gericht schot in de
commerciële roos
Japanse
mode
Raad van Waterstaat:
Bijen-vakantie
:n
^BINNENLAND
£eid&iQowiamt
DONDERDAG 9 AUGUSTUS 1984 PAGINA 7
cor
livers,
van]
ROTTERDAM Edoma-
chi (spreek uit eedomats-
jie), de Japanse dorps
straat achter De Doelen in
Rotterdam, blijkt een
publiekstrekker van de
eerste orde. De door velen
in den lande verafschuw
de, maar door de reisbu
reaus de hemel ingepre-
zen Nederlandse „zomer",
zal daar mede debet aan
zijn. Immers: strandtent-
houders, uitbaters van lig-
stoelverhuurderijen en
slijters van diepgekoeld ijs
mogen dan klaagzangen
aanheffen; stedelijke mid
denstanders en grootwin
kelbedrijven houden zich
koest. Laten althans heel
voorzichtig een blij ge
luidje horen. En zulks be
tekent dat het hen goed
gaat.
De „middenstanders" op de
Edomachi hebben (dus) even
min te klagen. Want als dit
weekeinde de 250.000e bezoe
ker verwacht wordt, zou het
een wonder heten als de Ja
panse ambachtslieden in dit
stukje Rotterdamse Rijzende
Zon wevers, pottenbak
kers, kalligrafen, bamboe-
vlechters, poppenmakers,
theeschenksters enzovoorts
daarvan niet een graantje,
wat ettelijke schepels graan
zouden meepikken.
Joke Kemper, die namens de
Stichting Japan Totaal het Ja
panse dorp portofonisch be
heerst is dan ook zeer tevre
den: „We hadden tot de slui
ting, op 26 augustus, op 300.000
bezoekers gerekend. Pessimis
ten zeiden: 'Je krijgt er niet
meer dan honderdduizend
binnen'. Zij hebben in elk ge
val ongelijk gekregen. Wij
krijgen zéker gelijk".
Verhalen als zou Eidomachi te
commercieel zijn, worden door
Joke Kemper resoluut wegge
wuifd. „Japan is zélf gewoon
commercieel. Ik heb een Ja
panner gesproken die me ver
telde dat hij hier ambachtslie
den aan het werk kon zien, die
hij in zijn eigen land nauwe
lijks nog tegenkwam".
Bruynzeel
Natuurlijk doet het vreemd
aan om in een Japans aan
doend onderkomen een le
vensgrote reclame te zien voor
Bruynzeel Keukens, compleet
met keuken. Natuurlijk is het
merkwaardig in een Japans
café bediend te worden door
een kelner, gehuld in een Ja
panse mini-kimono met bijpas
send Rotterdams accent. Maar
ja, ons zuilvelwervende „Frau
ROTTERDAM Veer
tien Japanse modeont
werpers en elf stoffe-
nontwerpers werken
mee aan de modeshow
Shikidie 17, 18 en 19
augustus in Rotterdam
Hilton wordt gehouden.
De Japanse textielwereld
wil in Europa laten zien
welke rijke keus aan ge
weven en bedrukte stof
fen aan wezig is en welke
ideeën de couturiers daar
hebben.
Hoewel de Europese
mode dit jaar veel Japan
se invloeden kent (Ken-
zo), zijn de Japanse stof
fen met hun veelkleurige
patronen en traditionele
motieven hier nog niet zo
ingeburgerd. Het zijn
niet de eerste de besten
die in Rotterdam hun
kunnen tonen. Enkele
van de textielontwerpers
geven dit jaar een pre
sentatie voor de Spaanse
koninklijke familie, Ko-
sei Wada heeft een groot
aantal shows in de VS en
Europa verzorgd, en Ya-
suhino Chiji heeft de
kostuums ontworpen
voor verschillende bal
letten van Maurice Bé-
jart.
Voor de show, die wordt
geregisseerd door de in
Japan zeer vermaarde
Masayuki Yamamoto,
komen een honderdtal
h eden daagse on t werpen
en zo'n veertig klassieke
kimono 's naar Rotter
dam. Als decor voor de
shows worden dia's ge
projecteerd die een beeld
geven van de stad Naga
saki zoals die er zo 'n 375
jaar geleden uitzag.
Antje" kan en mag in Duits
land wèl. We sturen ze er zelfs
volgaarne heen
Maar zelfs met deze economie-
bevorderende gedachte in het
achterhoofd kan de bezoeker
zich niet onttrekken aan de
indruk dat het geheel toch
aandoet als een soort Oosterse
huishoudbeurs: Kijken is goed,
kopen is beter. Een oosters uit
ziende dame, die na een ken
nismakingsbuiging inderdaad
een Japanse blijkt te zijn, al ja
ren in Nederland woont, maar
slechts een paar woorden En
gels spreekt: „Ik vind niet echt
Japans. Eten niet erg goed. Al
les kunstmatig. Vind expositie
meer Japans dan straat".
Belazerd
Via Radio Rijnmond is een on
derwijzer te horen die met zijn
vriend ook een bezoek aan
Edomachi gebracht heeft. Hij
blijkt grif te vangen onder de
programmatitel „Wat zou je ie
mand nooit aanraden Hij nu
zou nooit iemand aanraden
Edomachi te bezoeken. „Het is
een publiekstrekker, een com
merciële zaak van een onvoor
stelbare lulligheid. Je voelt dat
je belazerd wordt". Het er
doekjes omwinden staat dus
duidelijk niet centraalOn
derwijzer Paul voegt eraan toe
dat het misschien wel prettig
is voor de Rotterdamse win
kels, maar dat „Japan in Rot
terdam geen moer met Japan
te maken heeft"
Een Amersfoortse dame, blij
kens het gesprek driftig bezig
in het braderiewezen, heeft
grote interesse in de aanwezig
heid van een van de Japanse
ambachtslieden voor de ko
mende braderie in de stad van
de Lange Jan. Helaas voor
haar zijn dan alle handwer
kenden weer op terugreis naar
het land van de Rijzende Zon,
of verwijlen zij elders in Euro
pa. Toch is ook zij niet erg on
der de indruk van de Japan
manifestatie. „Het demonstre
ren valt erg tegen, en er wordt
te weinig uitleg gegeven. Ik
had bijvoorbeeld graag wat
meer achtergrondinformatie
gehad over eet- en drinkge
woonten en zo. Je kunt nu wel
een glaasje sake bestellen.
Maar hoe en wanneer drinken
de Japanners dat In een café,
gewoon thuis, bij vrienden
Dat zou ik nou graag willen
weten"
Meer informatie, vooral over
de Japanse cultuur is te ver
werven in De Doelen, op de
expositie „Japan van binnen".
In „Deze heilige Hallen" is een
tentoponstelling ingericht die
en dat is nog fijntjes ge
zegd een schril contrast
vormt het het kermisachtig
gedoe in de Japanse straat. Pa-
piervormen, kunstig vervaar
digde en zeer prijzenswaardige
(en prijswaardige) poppen,
porcelein. Mits het niet te
druk is, heeft de bezoeker hier
een ettelijke malen grotere
kans iets op te steken van, of
zich te verdiepen in, het we
zen van Nippon.
Bezoekers staan in diepe be
wondering stil voor de Bonsai
boompjes 4500 tot 8400) en
dan klinkt het: „Je hoeft er ei
genlijk in je huis maar één van
te hebben, hè".
LEO VAN DER MEEL
pEN HAAG De ramin
gen die de directie Zui
derzeewerken van de
Rijkswaterstaat heeft ge
naakt van de aanlegkos-
en van de Markerwaard-
bolder geven een be-
[rouwbaar beeld. Het is
\lelfs denkbaar dat de ge-
ifaamde kosten, ruim twee
niljard gulden voor een
polder met een opper
vlakte van 41.000 hectare,
uiteindelijk 200 miljoen
lager uit zullen vallen als
grondverbetering voor de
dijkaanleg geheel of ge
deeltelijk achterwege kan
worden gelaten. De Raad
van de Waterstaat, advies
orgaan van de minister
van verkeer en water-
uf
Watersporters negeren
gevaren van bij pijlerdam
'IERIKZEE Personeel van de Deltadienst van Rijkswater-
taat dat betrokken is bij de aanleg van de pijlerdam in de mon-
i ling van de Oosterschelde, wordt herhaaldelijk geconfronteerd
net watersporters die tussen de in aanleg zijnde pijlerdam door
varen. Dat is niet alleen verboden, maar levert levensgevaarlij-
ce situaties op. Er liggen werkschepen in de monding van de
)osterschelde afgemeerd met vele honderden meters ankerket-
ïng. Bovendien liggen er grote aantallen boeien en meetinstru-
nenten, die door de stroom onder water worden getrokken en
liet meer zichtbaar zijn voor de scheepvaart. De stroomsnelhe-
len tussen de pijlers kunnen tot drie a vier meter per seconde
iplopen. Daardoor kunnen boten openscheuren en zinken.
staat, schrijft dit in een
rapport dat gisteren is uit
gebracht.
De Raad vindt verder dat ook
het rapport klopt, dat onder
leiding van de Noordhollandse
gedeputeerde IJff is uitge
bracht over de kosten voor de
bestrijding van de algengroei
in het randmeer, dat na aanleg
van de polder ontstaat. Rede
lijkerwijs mag worden uitge
gaan van de becijferingen in
dit rapport die uitwijzen dat
bestrijding van blauwe algen
jaarlijks slechts enkele miljoe
nen kost. Andere onderzoe
kers hebben eerder geconclu
deerd dat hiermee wel eens
tientallen miljoenen zouden
kunnen zijn gemoeid.
Naar het zich thans laat aan
zien zal de regering binnen
enkele maanden een beslissing
nemen over de inpoldering
van de Markerwaard. Omdat
minister Smit-Kroes met va
kantie is, heeft zij nog geen
kennis kunnen nemen van het
rapport. Het ministerie ont
houdt zich daarom van een re
actie.
:RIEMELS
Tiïlji VROUW CMT£84
ENIGE MetÉRS
l IN oooesNEE EAtteN ie
VUL IN tWTCüiNNS.-
KCM0J
ALS 2E KEN CüK CCSST KDHT2E
EK 3* iN:OOk'vOOR. HET O
V/AN OS ceaxbTE -TA^KT FN A<-S
OIXSUS WUKM
Bouwen met betonpuin
AMERSFOORT In de nieuwbouwwijk Schothorst-
Noord in Amersfoort is voor het eerst een nieuw soort
beton in de woningbouw toegepast. In tegenstelling tot
het traditionele grindbeton is bij dit proefproject het zo
geheten betonpuingranulaat-beton gebruik, waarbij het
grind is vervangen door betonpuin. Dit hergebruik van
beton is al bekend in de wegenbouw en kan een belang
rijke bijdrage leveren aan de oplossing van het afval-
stoffenprobleem; want jaarlijks komt in Nederland 6,5
miljoen ton bouw- en sloopafval vrij. Daarnaast kan be
spaard worden op andere grondstoffen zoals bijvoor
beeld grind. De eerste fase van een proefneming met dit
oude/nieuwe materiaal in de woningbouw, is gisteren
afgesloten.
Deze bijen willen ook wel eens een vliegvakantie. Ze nestelden
zich in elk geval op één van de vliegtuigtrappen op Schiphol. Of
het reisje naar de zon en de lekkere bloemen doorgaat, valt ech
ter te betwijfelen, want het personneel van de luchthaven is van
plan de zwerm te verwijderen.
Koemest middel
tegen gifgrond
ST. MAARTEN Vervuilde
grond kan binnen korte tijd door
een injectie met voorbehandelde
koemest gereinigd worden. De
methode, die bij TNO Zeist al
verbluffende resultaten heeft
opgeleverd met proefmonsters
van grond uit woonwijken, is
een vinding van de heer Reijer
Rus uit St. Maarten. Injectie met
koemest zou aanzienlijk goedko
per zijn dan de nu gebruikte me
thode van afgraving van de
grond. Rus wil de kwaliteit van
zijn vinding graag demonstreren
op een vervuild terrein, bijvoor
beeld in een door gif getroffen
woonwijk.
Maand voorwaardelijk voor
relschopper VVD-kantoor
AMSTERDAM De politierechter in
Amsterdam, mevrouw J. Groeneveld-
-Van Baak, heeft gisteren de 27-jarige
M.N. uit de hoofdstad veroordeeld tot
een maand voorwaardelijke gevange
nisstraf met een proeftijd van twee
jaar wegens openlijke geweldpleging
rond de ongeregeldheden bij het
VVD-kantoor. N. behoorde niet tot de
genen die op 4 juni het Stikkerhuis be
zetten. Hij had deelgenomen aan de
demonstratie tegen de kruisraketten,
die onder meer langs het Stikkerhuis
trok. Daar was hij uit de betoging ge
stapt en had zich met anderen bij de
menigte gevoegd die protesteerde te
gen de opstelling de VVD tegenover
de plaatsing van kruisraketten.
Reisbureau dupeert
vakantiegangers
AMSTERDAM Vele tientallen va-
kantiegangers zijn gedupeerd door
het failliete reisbureau „Vakantieclub
1984" in Amsterdam. Een groep men
sen heeft onlangs voor het CS in de
hoofdstad vergeefs op een bus ge
wacht die hen naar Spanje moest
brengen. Maar ook in Spanje zitten
nog mensen die geen vervoer naar
huis hebben, zo heeft de politie mee
gedeeld. De Amsterdamse politie
heeft gisteravond de administratie
van het bureau in beslag genomen en
één van de directeuren, de 40-jarige
P. de J. uit Hoofddorp, gearresteerd.
Volgens De J. is hij het slachtoffer
van zijn mede-directeur die er met de
kas vandoor zou zijn gegaan.
Koning positief
over aftrek
verhuiskosten
HILVERSUM Staatssecretaris
Koning van Financiën staat positief
tegenover het voorstel van de Stich
ting van de Arbeid om fiscale af
trekmogelijkheden te creëren in
dien iemand vanwege zijn werk
moet verhuizen. „Die regeling zou
er zo kunnen uitzien, dat tien pro
cent van de verkoopkosten van de
eigen woning aftrekbaar moet zijn
voor de inkomstenbelasting", aldus
de staatssecretaris gisteren voor de
NCRV-radio. Het Kabinet neemt
hierover eind deze maand een be
slissing, aldus Koning.
Staatssecretaris wil
extra
zorg probleemleerlingen
DEN HAAG Staatssecretaris
Van Leijenhorst (Onderwijs) wil
vanaf 1 september volgend jaar
basisscholen in staat stellen de
zorg voor leerlingen met hard
nekkige leerproblemen te ver
groten. Hij kondigt hiertoe
maatregelen aan in een con
cept-beleidsnotitie zorgverbre
ding. Daar staat dat er 540 leer
krachten beschikbaar zullen ko
men voor dit werk. Daarnaast
ontvangen de per 1 september
1985 officieel samengevoegde
kleuter- en lagere scholen ook
een bedrag per leerling voor ex
tra lesmaterialen.
Moord Shajadsingh
„niet politiek*1
AMSTERDAM De Amsterdamse
politie gelooft vooralsnog niet in
politieke motieven achter de moord
op de 29-jarige D. Shajadsingh, ou
d-omroeper van de Surinaamse
staatsradio en actief in het verzet
tegen het regime Bouterse. Het lijk
van de man werd maandag gevon
den in het water van het Amstel-
kanaal in de hoofdstad. Een politie
woordvoerder heeft meegedeeld
dat uit sectie is gebleken dat Sha
jadsingh is gewurgd. „Hij had
vrienden, maar ook vijanden en
dan niet in politieke zin. Zijn fi
nanciële levenswijze heeft hem niet
uitsluitend vrienden opgeleverd",
aldus de woordvoerder.
-rrestaties in
-elïarnavalSmoord
gek JTTERDAM De Rotterdam-
d]p politie heeft twee arrestaties
oLrricht in de moord op de 30-ja-
I B. Mambre, die op 29 juli
'ens een Antilliaans carnavals-
it in de Maasstad werd dood-
hoten.
jnsdagavond werd de 27-jarige
ondet.R.M. uit Vlaardingen aange-
■d) [ouden, gistermiddag arresteerde
niverje politie de 25-jarige Rotterdam-
alle ffc vrouw C.R.B. Over het verde-
onderzoek wil de politie geen
doen. Direct na de
loord werd al de 32-jarige
Nedei||aardinger S.L.H. aangehouden,
lij is inmiddels voorgeleid aan
officier van justitie.
Bergbeklimmer ton peters na 4 dagen gered uit schots ravijn
hij
nd a_
»ten. tlLMARNOCK/KROMMENIE/ALKMAAR „Ik
enlanjad het bijna opgegeven". Dat vertrouwde Anton Pe-
de bergbeklimmer uit Alkmaar die vier dagen in
n°Zorn Schots ravijn lag, zijn ouders in een telefoonge-
ord K>rek toe. Hij kon nauwelijks praten, maar zijn bood-
1 hij chap was: „Gaan jullie maar rustig slapen". Peters, gis-
33 jaar geworden, had bij de val,van een berg in
;n- jet westen van de Schotse Hooglanden, zijn dijbeen ge-
iroken en was er erg slecht aan toe. Het leek zelfs vol
trekt hopeloos voor hem.
J laandam ogenschijnlijk hulpe-
cCKjios, ook al omdat de regen
n overstroming had veroor-
in^ak. Peters werd steeds door
et stromende water meege-
eurd. Uiteindelijk slaagde hij
r. volkomen uitgeput en al
ijf dagen zonder eten, toch in
mand op zijn aanwezigheid
li;( ptent te maken.
nton Peters werd op een
oogte van 450 meter ontdekt
oor de jachtopziener Tim He-
ley, die daar bij Glen Ety-
e en 25 kilometer van het
orp Taynuilt een hut had.
eters was door het water
aar Glen Etyve gespoeld. Die
verstroming was dus in zeke-
zin misschien wel zijn red-
LU
ng
.lij slaagde erin zich aan een
[oomstam vast te houden en
uiterste krachtsin
spanning klom hij daarna
■angs een gladde rots omhoog,
vier uur klimmen was
bovenop de vier meter
öge rots gekomen, vanwaar
ij de hut van Healey kon
len. Door aanhoudend met
jn besmeurde hemd te zwaai-
kon hij de aandacht van de
(htopziener trekken. Deze
iarschuwde meteen een heli-
bpter.
Het is een wonder dat hij nog
eeft. Waar hij de kracht van-
aan heeft gehaald om uit dat
ravijn te klimmen weet alleen
god", zo stelde Derek Sharpies,
de Schotse co-piloot van de
marinehelicopter waarmee Pe
ters dinsdag naar het Cross
House ziekenhuis in Kilmar
nock gebracht werd. Peters
maakt het daar inmiddels naar
omstandigheden redelijk.
In de stroom was Anton Peters
overigens alles kwijtgeraakt:
zijn geld, z'n eten, z'n tent
Alles, op een thermosfles met
thee na. Hij had alleen nog een
hemd en een broek, toen hij
door de jachtopziener gevon
den werd. De pijn heeft Peters
met de pijnstillende tabletten
die hij nog bij zich had, enigs
zins kunnen onderdrukken.
Wilskracht
Anton heeft het aan zijn
doorzettingsvermogen en zijn
wilskracht te danken dat hij
nog leeft. Dat heeft hem er bo
venop geholpen", aldus Wille-
ke Lensink, een vriendin van
Peters. Vader Gerard Peters,
een gepensioneerde tolk,
denkt dat Anton zijn leven
mede aan zijn ijzersterke con
ditie te danken heeft. „Maar
hij heeft natuurlijk ook enorm
veel geluk gehad".
Een week of drié terug was de
bergbeklimmer in "zijrt eentje
(Lensink: „Hjj is nogal op zich
zelf") naar Schotland getogen.
Peters, een fanatieke bergbe
klimmer maar ook een fana-
Gebroken, maar zielsgelukkig werd de bergbeklimmer Ton Pe
ters dinsdag door een Britse marine-helicopter uit de Schotse
hooglanden opgepikt.
tieke marathonloper, gaat al jaar met Peters mee naar En-
jaren de Schotse en Engelse geland ging: „Hij was heel er-
bergen in. Hij houdt van de varen en ik begrijp dan ook
rust in de Schotse Hooglanden, niet hoe dit heeft kunnen ge-
Willeke Lensink, die zelf ook beuren. Aan het weer kan het
bergen beklimt en die vorig ook niet liggen, want dat is al
tijd slecht in Schotland
daar was hij wel aan gewend".
Klappen
Een opgeluchte en dolgelukki
ge vader Gerard Peters, van
daag met zijn vrouw naar
Schotland afgereisd, vertelt
dat zijn zoon lichamelijk rede
lijk in orde is. Gerard Peters
stelde wel, dat Ton geestelijk
klappen opgelopen kan heb
ben.
„Vier dagen lang alleen in zo'n
ravijn, dat gaat je niet in de
kouwe kleren zitten. En het
vreet natuurlijk ook aan je, als
je denkt: „Waarom zou het me
ooit lukken als het niet met
een lukt". En Anton had het
ook bijna opgegeven".
De 33-jarige bergbeklimmer,
die ondanks alle Schotse ellen
de nog kans zag om een dag
boek bij te houden, moet geo
pereerd worden. Voorlopig
wordt die operatie echter nog
uitgesteld omdat zijn been
nogal opgezet is, een gevolg
van het langs de bodem schu
ren. Het is overigens nog de
vraag of hij in Schotland geo
pereerd wordt of in Neder
land. Eerst moet afgewacht
worden hoe het been zich her
stelt.
Het gaat in elk geval al weer
een stuk beter met Peters en
dat blijkt ook wel uit een be
richt van een Britse krant: de
33-jarige wiskundeleraar uit
Alkmaar maakte grapjes met
de Schotse verpleegsters van
het Cross House Hospital in
Kilmarnock.
Wie overigens mocht denken
dat Peters, die vorig jaar nog
een zware rugoperatie onder
ging, zich door dit ongeluk laat
afschrikken kon het wel eens
goed mis hebben. Willeke
Lensink: „Anton gaat volgend
jaar weer, dat weet ik zeker.
Hij wil ook nog de Alpen en
de Pyreneeën doen".
MARTIN VOORN
JAPAN IN ROTTERDAM:
Japans to
neel in har
tje Rotter
dam
