Betalingen in fantasieland
OLYMPISCHE
SPELEN '84
Dick van Egmond weert zich goed
oudkoorts trekt drommen mensen naar stadions
wcLeSoiwtmt
Hemelink gewoon
SCHRALE TROOST
HOEKSTRA/ADEMA
IMATEURSTATUS BESTAAT NIET MEER
BLATNICK BELOOND VOOR
DOORZETTINGSVERMOGEN
^'e\
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1984 PAGINA
IADO Herbert Memelink heeft zijn eerste echte grote wed-
ijd „gewoon" geschoten. Op de hete schietbaan van Prado be
de'en ^at kij olympische wedstrijd luchtgeweer 570 punten
en}t een gedeelde 33e plaats met de Zwitser Pierre Alain Du-
Dische'ux' negentien punten achter de Franse olympische kampioen
it van PP Heberlé die een nieuw record schoot. Memelink was met
eledenl* Jaar van j°nëeren het veld van 55 deelnemers.
^"mèt 's geconfronteerd met beperkte ervaring die hem vergezelt
zichpj" derde jaar als seniorschutter. „Voor de olympische kwali-
neelesphe moesten wij een gemiddelde halen van 570 en een top
en ge-P 578. Mijn gemiddelde lag rond de 573, 579 was het hoogste,
bij la-
dejly Hillen, mijn coach, zei dat ik goed geschoten heb en als de
wintighniek goed is, komen de punten vanzelf. Ons wapen, het
nooitjhtgeweer, afstand tien meter, zes series van tien schoten,
at hebjagt concentratie en niets anders. Die concentratie gaat van
elf uit, de spanning komt bij belangrijke wedstrijden er bij".
LAKE CASITAS De overwinning van de Nederlandse twee
zonder-stuurman in de kleine finale van het olympisch roeitoer-
nooi was niet meer dan een schrale troost. Sjoerd Hoekstra en
Joost Adema, die met brons tijdens de wereldtitelstrijd toch een
reputatie hadden opgebouwd, namen gisteren in de pittoreske
omgeving van Lake Casitas revanche voor de tegenvallende
verrichting in de halve finale. Het duo van Aegir verwees de
Brazilianen en Nieuwzeelanders naar de tweede en derde plaats
in de eindstrijd voor de verliezers. Jos Compaan èn de dubbel-
vier heren kwamen niet zo ver. De skiffeuze moest in de B-fina-
le voorrang verlenen aan de Nieuwzeelandse Stephanie Foster.
Op de streep was het verschil zestig-honderdste van een secon
de. Het kwartet Mark Emke, Nico Rienks, Steven van Gronin
gen en Frans Göbel liet zich in de strijd om de tweede plaats
issen door Noorwegen. De troostfinale leverde een zege
de ploeg van de Verenigde Staten.
LOS ANGELES Dick van
Egmond heeft zich in zijn laat
ste optreden in de eerste olym
pische puntenkoers goed ver
weerd. De afvaller in de
ploegachtervolging veroverde
als niet-sprinter de achtste
plaats. Roger Ilegems zette een
traditie voort. Na de wereld
kampioenschappen voor ama
teurs en profs (Stan Tourné)
bleef de overwinning in Belgi
sche handen.
Wat Van Egmond aan sprints
nelheid te kort kwam, pro
beerde hij met zijn routine en
inhoud te compenseren. Dat
leidde tot een verdienstelijke
achtste plaats. Meer zat er een
voudig niet in voor de eenling,
die veel „koppels" uit één land
tegenover zich wist. Tot de
laatste klassementen had Van
Egmond kans op een medaille.
Hij probeerde het met een ont
snapping. De Colombiaan Pa-
lacios sloop mee aan zijn wiel.
Van Egmond had de pech, dat
de Zuidamerikaan alleen in de
zuiging van de Twent wenste
mee te fietsen. Hij reed duide
lijk in dienst van een andere
kanshebber en weigerde op
kop te komen. Van Egmond-
stond er alleen voor en was
kansloos toen het peloton ging
jagen. Vanuit die positie
sprintte de Belg Roger Ilegems
naar de gouden medaille.
De 24-jarige Amerikaan Mark
Gorski won in de finale sprint
van zijn landgenoot Nelson
Vails. Het verschil was duide
lijk. Gorski maakte indruk
met zijn tijden over de laatste
200 meter: 10,49 en 10,95 se
conden. Het brons ging naar
de Japanner Tsumoto Saka
moto. Hij kreeg een handje
toegestoken door de wedstrijd-
commissarissen die de Frans
man Philippe Vernet van de
rechte lijn zagen afwijken.
De ploegenachtervolging le
verde een overwinning op
voor Australië. Tegenstander
Verenigde Staten reed een on
gelukkige race. Door een de
fect moesten de Amerikanen
vrijwel de gehele race met
drie renners rijden.
laker.
)S ANGELES „Er
ig dan een verregaande
pocrisie bestaan in de
genaamde regels die de
ïateurstatus van atleten
palen, maar als de aan-
ager in fantasieland
?nst te spelen, moet hij
it doen volgens de regels
daar heersen". Dat
feeg rtenaldo Nehemiah
horen van rechter
arkson Fischer, toen hij
j hem een deelnemers-
lart voor de Spelen op-
[t was een van de drie pro
teen die door Amerikaanse
batleten werden aangespan-
jn tegen het organisatiecomi-
van de Olympische Spelen
;Los Angeles. Brain Oldfield
I William Gault wierpen ook
i irgeefs een balletje op in de
- thtszaal. Volgens Lionel So-
Q, auteur van het proef-
hrift „Sport en recht", is er
khts één simpele reden
- aarom pas vlak voor de Spe-
ii van Los Angeles voor het
irst gerechterlijke stappen te-
»n de amateurregel werden
hdernomen. „Het is de eerste
eer sinds 1932 dat het evene-
aent onder de rechtsbevoegd-
teid valt van de Verenigde
ëen enkele rechter legde het
jlijk bij de sporter. Zij stelden
:h op het standpunt dat het
cht tot deelnemen aan een
ort niet een vanzelfspreken-
vrijheid is. Datzelfde was
eestal het geval tijdens
roefprocessen die studenten
an universiteiten in het ver
aten aanspanden tegen sport-
irganisaties. „Het recht om als
jrofessional deel te nemen aan
redstrijden van een amateur-
eortbond is niet onderworpen
in behoorlijke procesgaran-
es, «n de regels aanpassen
»n daardoor niet worden be-
likt via de rechtbank", aldus
übel.
I de praktijk strijden profes-
bnals en amateurs zij aan zij
I de sportieve strijdperken,
ie zotte situatie is volgens
lavid Young, professor ge-
33.000 dollar voor een optreden in Superstars, maar staat nog
schiedenis aan de universiteit
van Californië, zeker niet iets
van de moderne tijd. In zijn
boek „De Spelen en de mythe
van Griekse amateuratleten"
schrijft hij: „Atleten in de
Griekse oudheid kregen voor
een overwinning bedragen ge
lijk aan 300.000 dollar contant
van hun stadsbesturen".
Tot 1981 hanteerde het Inter
nationaal Olympisch Comité
regels uit de grijze oudheid.
Een sporter die ooit als profes
sional uitkwam in wat voor
sport dan ook, kon zich als uit
gestotene beschouden van de
„Olympische familie." In dat
jaar werd besloten tot een wat
soepelere opstelling. Alle 33
internationale federaties
mochten hun eigen regels
voorleggen aan het IOC. De
grote verwarring daalde neer
over de sporters.
Los Angeles is het eerste eve
nement dat met de willekeur
van het nieuwe systeem te ma
ken kreeg. Een greep uit de
variaties: Bij de demonstraties-
port honkbal worden spelers
geaccepteerd die reeds een
profcontract hebben getekend,
maar nog niet als professional
aantraden. Bij tennis mag ie
dereen onder de twintig jaar
meedoen. Bij voetbal mag elke
betaalde speler deelnemen
mits hij niet geheel afhanke
lijk is van zijn sport. Grenzen
blijken nauwelijks te trekken.
Joao Havelange, voorzitter
van de internationale voetbal-
tederatie, ageerde in Los An
geles fel tegen de struisvogel
politiek van het IOC. Hij ver
geleek spelers van professione
le voetbalploegen met wereld-
sterren op de atletiekbaan, die
in het bezit zijn van lucratieve
contracten. „Wat is het ver
schil tussen een contract met
de industrie en een contract
met een club", vroeg hij zich
hardop af. Ook haalde hij
voorbeelden aan uit de socia
listische landen. „Ik heb vele
landen bezocht wiens nationa
le ploegen zich negen tot tien
maanden voorbereiden op een
wedstrijd, waarbij alle kosten
vergoed worden. Als dat mo
gelijk is, waarom mag een
clubspeler dan niet deelne-
In het geval Nehemaih, de we
reldrecordhouder 110 horden,
en zijn collega William Gault,
ligt de zaak nog merkwaardi
ger. Zij wensten zonder beta
ling op de Spelen te schitteren
in een sport waarvan zij niet
hun beroep maakten, namelijk
atletiek. Hun broodwining ligt
in het Amerikaanse Football,
respectievelijk bij San Francis
co 49ers en Chicago Bears. Het
tollerante Amerikaanse atle-
tiekcomité (TAC) stelde op
verzoek van Nehemiah een re
gel op waarin werd vastgelegd
dat een professional in de ene
sport mag uitkomen als ama
teuratleet, mits hij van zijn be-
roepssport geen profijt heeft in
de atletiek. Het Olympisch Co
mité kon zich daarin ook vin
den, maar de IAAF dwars
boomde het akkoordje. Nehe
miah en Gault mogen slechts
in nationale wedstrijden uitko
men. Rechter Fischer gaf de
bond gelijk, omdat de ama
teurregel nog te nieuw was om
de juistheid ervan te bepalen.
Gault struikelde daar ook
Bot
Oldfield mag niet deelnemen
omdat hij tussen 1977 en en
1979 deelnam aan het profes
sionele atletiekcircuit dat
slechts een kort leven was be
schoren. Sindsdien mocht hij
in enige nationale wedstrijden
deelnemen en werd hij toege
laten tot de „selectiewedstrij
den" voor de Spelen in Mos
kou omdat dat evenement toch
werd geboycot. Toen hij een
week voor de afgelopen selec
tie bij de rechter aanklopte,
ving hij bot. Een te korte ter
mijn om een positieve beslis
sing te forceren, oordeelde de
rechter. Triest voor de 39-jari-
ge kogelstoter, die dit seizoen
dicht bij een wereldrecord
kwam. Een andere veteraan,
Dwight Stones, springt volgen
de week hoog alsof er niets
aan de hand is. Hij toucheerde
ooit 33.000 dollar voor een op
treden in Superstars. Hij be
hield zijn amateurstatus omdat
hij de bankbiljetten bij zijn
bond deponeerde.
Het IOC bindt steeds meer in,
maar durft een definitieve
stap naar open Spelen niet te
maken. Onlangs kreeg John
Thorpe posthuum de plakken
uitgereikt die hij in 1912 moest
inleveren omdat hij als semi-
prof in een footballteam had
gespeeld. In Sarajevo werden
enkele ijshockeyers als voor
beeld gesteld; in Los Angeles
zijn het drie Amerikaanse to
patleten die hun maten roem
èn geld gaan zien vergaren.
Want wie beweert dat door
het wegblijven van staatsama-
teurs eindelijk eerlijke Spelen
worden afgewerkt, moet een
flinke plank voor zijn kop
hebben. Zoals bij vele hoogge
plaatste officials kennelijk het
geval is. Maar dat is niets
fantasieland.
ROB VELTHUIS
ÓS ANGELES Zet
p aantal Amerikanen
ln het knikkeren of
i uwtrekken om een
ympische medaille, en
»n immens stadion is
freist. Het is voorname-
de verslavende, natio-
de goudkoorts die de
lensen in Los Angeles in
rommen naar de tribu
is dwingt; de belangrijk-
pid van de sport is van
ien belang. Atleten,
vemmers, wielrenners.
b zien ze bij wijze van
\reken normaal niet
i. Maar het zijn mo
rn teel de helden van de
tie.
Jet chauvinisme gaat alle per-
j te buiten, zoals ook duide-
r wordt uit de eenzijdige be
kering van de televisiemaat-•
bappij ABC. Bij gewichthef
fen. toegegeven, niet de meest
dynamische sport van het
monsterevenement. komen
bijvoorbeeld slechts familiele
den en kennisen van de spier
bundels kijken. De verklaring
is simpel. Geen Amerikaan is
in staat een behoorlijk aantal
kilo's te beuren. Maar honk
ballen kunnen ze als de bes-
ten. Alsof ze in de Verenigde
Staten niet weten hoe die
sport in elkaar steekt, is het
als demonstratie aan het toer
nooi toegevoegd. Leergierig
zijn ze. die Amerikanen. Liefst
52.319 toeschouwers gingen er
dinsdag eens goed voor zitten
in het Dodger Stadium. In we
zen voor niets, want aan de
monstreren is geen plakje ver
bonden.
De grootste gaten in de sta
dions zijn te vinden bij voetbal
en hockey, uiteraard als Ame
rika niet speelt. Het Rose
Bowl-stadion herbergde 78.265
(een Noordamerikaans voet
balrecord) en 63.624 toeschou
wers bij wedstrijden van het
gastland tegen respectievelijk
Costa Rica en Italië. Bij de an
dere duels behoeft lang zo
driftig niet te worden geteld.
Het East Los Angeles College
verwelkomt nauwelijks bezoe
kers bij het hockey.
In het totaal zijn iets minder
dan 800.000 van de zes en half
miljoen kaarten niet verkocht,
waarvan de helft beschikbaar
is voor voetballiefhebbers.
Merkwaardig genoeg is uit de
officiële cijfers af te lezen, dat
zelfs sporten als zwemmen en
turnen de stadions niet geheel
gevuld krijgen. Maar dat zijn
ook waanzinnig dure sporten.
Negentig dollar voor tweeën
half uur zwemfinales bijvoor
beeld. Ook voor basketbal zijn
nog 25,000 tickets beschikbaar.
Toch vindt een levendige han
del plaats voor de stadions,
?n die verlegen zit-
kaartje te herken
nen zijn aan een bord met het
opschrift ticket". Goede
plaatsen bij het turnen leveren
veel geld op. Zelfs de vrouw
van een multimillionair wilde
deze week een zakcentje ver
dienen door speculatie met en
tree-bewijzen. Zij werd door
politie in de kraag gevat toen
zij twee biljetten verkocht
voor 400 dollar. Even daarvoor
had ze met een groep belang
stellenden onderhandeld over
een prijs van 300 dollar per
stuk. De vrouw had voor een
officiële beurskoers van 1100
dollar kaarten, de handels
waarde ligt drie keer hoger.
Manlief had 100.000 dollar aan
het organisatiecommité ge
schonken en kreeg als tegen
prestatie voor 15.000 dollar
kaarten, was haar verweer.
Waanzin
De waanzin rond de toegangs
bewijzen kan alleen nog maar
toenemen, nu het atletiekpro-
gramma een aanvang heeft ge
nomen. Voor de middag- en
avondsessies, met finales, valt
bij het organisatiecomité am
per nog iets te halen. Slechts 's
morgens zijn voor de series
nog stoelen vrij. De totale re
cette voor het loop-, spring- en
werpgebeuren heeft de hon
derd miljoen dollar reedsver
overschreden. Is er geen spra
ke van Olympische Spelen,
dan is de belangstelling voor
atletiek heel wat minder. Bij
de Amerikaanse selectiewed
strijden voor de Spelen, kwa
men in het Coliseum amper
mensen kijken. Slechts op de
slotdag van een week sporten
met vele wereldsterren waren
36.000 plaatsen bezet.
De plaatselijke organisatie
(LAOOC) tekende trots enige
records op. De politie schatte
200.000 mensen rond de weg
waar de wielrenners zich zon
dag afbeulden. Het wielersta-
dion is dagelijks uitverkocht,
al is de sport in de States
[W/A4 SrQ/e.WHA&ÉJO
U>S AN^EtÊS,
GeöJ SpaeN
Sm qjHOJ, Pe opucHiEfc.,
HseVr \Neu
WAT HU wiupe--
drix,t
slechts in opkomst. De volley
bal zaal is tijdens het gehele
toernooi vol. De uit 22.013
mensen bestaande menigte bij
de driedaagse millitary-dres-
suur was voor die sport de
grootste uit de historie van de
Verenigde Staten.
Om de toenemende honger
naar kaarten te stillen, gooide
de organisatie de .afgelopen
week voor basketbal, boksen,
duiken, zwemmen, synchroon-
zwemmen, atletiek, gewich
theffen en worstelen kaarten
op de markt. Nog steeds gaan
er tienduizenden van de hand.
Gerekend wordt op een extra
verkoop van 100.000 kaarten.
Ook kwamen er nog biljetten
voor judo en tennis vrij, het
geen bevreemding wekt, om
dat reeds lang was aangekon
digd dat die sporten waren uit
verkocht.
ROB VELTHUIS
LOS ANGELES De Amerikanen zijn er voor het eerst in
de geschiedenis in geslaagd goud te winnen bij het Grieks-
Romeins worstelen. Steve Fraser en Jeff Blatnick zorgden
voor die historische gebeurtenis. Met name de 26-jarige Blat
nick, afkomstig uit Schenectady in de staat New York, wordt
het succes van harte gegund. Blatnick heeft namelijk zeven
moeilijke jaren achter de rug en wellicht dat deze gouden
medaille het begin is van zeven vette jaren. In 1977 kwam
zijn broer Dave om het leven bij een verkeersongeluk. Twee
jaar geleden bleek dat Jeff Blatnick leed aan de ziekte van
Hodgkin en voor zijn leven werd gevreesd. Een gewaagde
operatie slaagde echter wonderwel, zodat Blatnick alsnog aan
de slag kon. De gouden medaille in Los Angeles is de belo
ning voor zijn doorzettingsvermogen.
Jan Wienese: Succes
formule topsporter schijn
AMSTERDAM „Sociaal
gezien staan de Olympische
Spelen nog in de kinder
schoenen. Contacten tussen
atleten komen niet verder
dan „dag, goedemorgen en
hoe gaat het". Dat komt
omdat sportlieden te zeer
met zichzelf bezig zijn. Be
geleiders en trainers zouden
de sporters meer inhoud
moeten geven, maar zij ge
dragen zich helaas net zo als
de atleten. Redeneren in de
trant van: waar je mee om
gaat. daar wordt je mee be
smet".
De skiffeur Jan Wienese
overzag de contact-armoede
van zijn sportcollega 's in het
hooggelegen Mexico City,
waar hij in 1968 voor Ne
derland geschiedenis
schreef met een gouden
olympische medaille. De
beste roeier in zijn klasse,
maar zoals hij het zelf uit
drukt: „Op dat moment de
beste onder mijn gelijken."
„Sportief, psychisch en li
chamelijk staan de Olympi
sche Spelen natuurlijk op
het hoogste niveau. De ge
brekkige sociale contacten
zijn op de directe prestaties
niet van invloed, maar het
is wel doorslaggevend voor
het latere leven
„De contacten onderling
staan op een zeer kinderlijk
niveau. Geen mens die zich
realiseert dat goede relaties
veel dieper gaan. Ik heb
daar vroeger misschien
meer aan willen doen dan
een ander. Het heeft me
veel inspanning gekost,
maar ik ben blij dat ik het
gedaan heb. Over de hele
wereld heb ik wel kennis
sen zitten. Als ik bij voor-
beeld naar Mexico ga. kan
ik terecht bij vrienden, via
wie ik weer entree heb tot
bepaalde groepen
„Sportmensen worden niet
getraind op het verder uit
bouwen van contacten. In
feite worden ze dus negatief
getraind, want ze denken
dat zo de normale gang van
zaken is. Het is de succes
formule van de topsporter
en die is dus schijn Van de
beschermde wereld naar de
niet beschermde maatschap
pij is volgens Wienese een
te grote stap. Vergelijk het
maar met pop- of filmster
ren, die buiten het be
schermde wereldje op eigen
benen komen te staan. Het
succes lacht ze dan niet
meer toe. Met die situatie
dient meer rekening gehou
den te worden in de bege
leidende sfeer. Er moet ver
antwoord worden omge
sprongen met jeugdige
sportenthousiastelingen
„Na het winnen van zo'n
gouden plak heb je een
enorm superioriteitsgevoel;
je denkt dat je het helemaal
gemaakt hebt. Onterecht
natuurlijk, want het is een
schijnwereld, waarover ik
het al heb gehad. Het is
slechts een momentopname.
Ik was toen te onervaren
om me dat te realiseren. Dat
zou de begeleiding je duide
lijk moeten maken".
Wienese noemt de sociale
begeleiding de grote kracht
van het Oostblok. „Daar
wordt tijdens de sportcar-
rière alles gedaan aan soci
aal-maatschappelijke bege
leiding. Dat wordt wel eens
fout begrepen in de vrije
landen, waar het mbtto
heerst: ieder voor zich en
God voor ons allen. Boven
dien is relativeren van een
gouden medaille daar iets
makkelijker. In Nederland
de weinigen
i Oost-Duits-
vijftig. Dan
ieer zo supe-
je dat Jan,
ben je één
die i
vint
land zijn het
voel je je n,
rieur. Dan
Piet en Klaas het net
aardig hebben gedaan
Jeff Blatnick is zeker van goud. Dankbaar kijkt hij geknield om
hoog.
