Rale
„Norway" slaat concurrenten
met superlatieven om de oren
ficidócSourant
G 28 JUL
oof
Courant
voert de
II Tussen de honderden passa-
chepen, die op hoop van vakantieze-
over de golvenakkers der wereld-
ploegen, is het S.S. „Norway" een
per van ongenaakbare klasse, die met
superlatieven zijn concurrenten om
en slaat. Zolang die laatste alleen va-
ellen ze stuk voor stuk nog heel wat
?n lijkt het er zelfs op, dat ze het ge
in de reisfolders moeiteloos kunnen
maken. Maar eenmaal verankerd in
igschaduw van de „Norway" krimpen
de voorwas van de nieuwe dageraad
tot pieremachochels, waarmee je ook
Loosdreehtse plassen een figuur van
ste zou slaan.
de
RS
4 r~* i
f|
ZATERDAG 28 JULI 1984
mijn kamer op de 32e etage
Omni Hotel in Miami zag
onweerstaanbare Laurent
van de cruisevaart voor het
de diepte liggen aan een
|ur, die hij moest delen met
ndere schepen. Het was een
tatie, die mij direct met arg-
ervulde. Ik keek namelijk
a serie schepen, waarvan de
es onderling niet klopten,
as duidelijk mee geknoeid,
rstelde ik derhalve, want
was het onverklaarbaar, dat
>rway" daar onbeschaamd
een reus, die zich Omringd
t kabouters, wier puntmut-
iwelijks reikten tot aan zijn
llen moeten er natuurlijk
iar heb ik ook geen enkele
mee. Maar het mag nimmer
ven worden, want dan
iet gelijk verdacht en ga je
eigen waarnemingsvermo-
ijfelen. Een gevaarte met
gte van 320 meter en een
van 49 meter het water in-
en daaromheen als schril
een handvol weerloze
groeperen, geeft geen pas.
?ngt mensen nodeloos in
"[ring. En dat is nergens voor
"Lego-blokjes en bakstenen
"ook niet straffeloos door el-
ebruiken.
twee uur later, twee mier-
pancakes als ontbijt rijker,
?n loopbrug de lebmaag van
jf l\9rway" ben binnengewan-
fyl/\ntdek ik tot mijn verbazing,
zoëven geen sprake is ge-
iSChe /an °Ptiscb bedrog. De onge-
afmetingen, die ik vanuit
lotelkamer in de verte zag
leend anen, waren niet onder een
*nde 'baar vergrootglas boosaar-
jgeblazen, maar gaven de
lijkheid nauwkeurig weer.
m in een van de zes trappen-
ervaar ik dan ook als het
agen van een col van de eer-
in de tegorie tijdens de Tour de
m En eenmaal gearriveerd op
nnedek krijg ik bij een bjik
ellen
:ling.
raat iikant van een verrekijker de
urddl "Mng bagatelliseer.
boorsteen bijvoorbeeld van
jhip verderop een joekel,
waarderend vaststellen, als
e moordende concurrentie
e „Norway" maar niet hoefde
zen zou ook door de direc-
in Madurodam direct als te
maats worden afgewezen. En
en ed®rSen daaromheen, die met
ifden achterover geklapt naar
kijken in de richting van de
waar ik sta, hebben die on-
ftUdafcm oogopslag vol ontzag en
.jj idering, waarmee door
sgierige passanten een berg-
omer wordt gevolgd, die zich
de noordwand van de Eiger
ie top heeft gewurmd. Zo'n
d is te groot om hun uit te
i, dat ik evenals zij toch aan
jvan een schip ben en niet op
ak van de wereld. Helaas
in stemverheffing en ge-
uw hier weinig uitkomst en
'EN e a^een n08 met anderen
uniceren via een postduif of
niddel van rooksignalen.
merk:
""^spannen geest
•e'
het toe. Het klinkt allemaal
«ven. Verwarde signalen
n overspannen geest. En
wat in. Wat overigens niet
nt, dat degene, die het
overdrijft, de „Norway'' zelf
noet je immers denken van
hip, wiens machtige buikhól-
nst kan doen als winterstal-
'oor het Centraal Station in
waarna er altijd nog
ïnde ruimte overblijft voor
indoor-tennistoernooién? En
men, ij°et Je aan met een lengte, die
meters omvat dan drie voet
den achter elkaar? Dat zijn
ngen, waarmee je op de vaste
iet eens aan de haal gaat.
blijf je wijselijk van af, daar
net een grote boog omheen.
f fin Aage Hoddevik daarente-
taait er ziin hand niet voor
jfkperi Presteert net om met behulp
ïdar en echolood zijn omge-
e wolkenkrabber elke week
iw over Gods wateren naar
filige haven te manoeuvreren
Ir de vele duizenden vierkan-
ters staal op de voorgeschre-
fek te dumpen. Een wonder,
D. niet te licht over gedacht mag
vangn, maar dat hij toch blijft be
ven als een fluitje van een
jPap
vitte tropenpakken met veel
i dag en nacht de balboekjes
en van computers, die in hun
lans der getallen de koers be-
906 legt Hoddevik in zijn ruim
<an jen werkkamer met het ge-
een Viking eigen, omstandig
vaarom het uitgerekend de
i wel lukt met verbluffend
f te opereren op de internatio-
B^ruisemarkt.
■^^aas, de stug ogende Knut Ut-
Grootste
cruiseschip
ter wereld
speelt
hoofdrol
in
successtory
van Noorse
reder Knut
Kloster
stein Kloster, die de derde genera
tie vertegenwoordigt in een impe
rium van Noorse scheepsmagnaten,
stuurde vijftien jaar geleden zijn
eerste passagiersschip de zee op,
nadat hij uit betrouwbare bron ver
nomen had, dat steeds meer Ameri
kanen hun vakantiedromen in de
pekel wilden leggen. Dat klopte
wonderwel en om die reden mag
hij zich nu de eigenaar noemen van
vijf luxueuze cruiseschepen, waar
op per jaar 250.000 vakantiegangers
zich gedurende één of twee weken
met wisselend succes in de rol van
pikbroek proberen in te leven. In
deze vloot van de Norwegian Ca
ribbean Lines is de „Norway" zijn
laatste aanwinst, die hij in 1979
voor 18 miljoen dollar kocht van de
Franse eigenaar, de Compagnie
Générale Transatlantique.
Het schip, op dat moment nog ger
tooid met de naam „France", lag al
vijf jaar verstijfd onder motteballen
opgebaard aan de Quai de l'Oubli
in Le Havre en wachtte in die
openlucht-rouwkamer op een slo-
Cer uit Hongkong of Taiwan, die
ereid zou zijn een redelijke prijs
voor het nutteloze karkas te beta
len. Voorgoed voorbij leken de glo
rieuze tijden, waarin de „France",
het schitterend opgetuigde parade
paard van pre^dent De Gaulle, 400
maal rechte voren had getrokken
tussen Frankrijk en Amerika en
daarna de rijken der aarde tijdens
93 cruises in een superbe ambiance
over de zeeën had gewiegd.
Toen Yvonne de Gaulle de „Fran
ce", die^75 miljoen dollar had ge
kost, op 11 mei 1960 om kwart over
vier 's middags ten doop hield met
een magnum champagne, die als
een brok vuurwerk tegen de
scheepswand uiteenspatte, leek het
er nog op, dat deze zeewaardige
ambassadeur van de Vierde Repu
bliek een stralende toekomst voor
de boeg had. Geniale ingénieurs en
bevlogen binnenhuisarchitecten
hadden veertien jaar aan het ont
werp gesleuteld. En toen het schip
in februari 1962 voor zijn maiden
trip naar New York van wal stak,
was het Franse volk er heilig van
overtuigd, dat geen enkel ander
land tot in lengte van jaren over
een schip zou beschikken, dat de
vergelijking kon doorstaan met
deze varende lusthof van Marian
ne. Zelfs de „Queen Elizabeth 2",
de buitengaatse trots der Britten,
legde het volgens objectieve waar
nemers in schoonheid en voor
naamheid royaal af tegen de
„France", dat ongehoorde luilek
kerland voor kapitaalkrachtige
fijnproevers, die hun twijfelaar ge
spreid vonden in luxueuze suites en
van het morgenkrieken tot diep in
de nacht door chefkok Henri le
Huéde in de watten werden gelegd.
Droog brood
Het was een euforie, die slechts
twaalf jaar mocht duren. Want in-
middels hadden vliegtuigen steeds
meer taken van de internationaal
opererende rederijen overgenomen,
wat met name gold voor het passa
giersvervoer tussen Europa en
Amerika. Voor de Holland Ameri
ka Lijn, de Engelse Cunard en de
Franse Compagnie Générale
Transatlantique was er in het mid
den van de jaren zestig op dat tra
ject geen droog brood meer te ver
dienen en één voor één werden de
traditionele diensten dan ook opge
doekt en de zeekastelen haastig
omgebouwd tot cruiseschepen
waarmee de reders in zonzékere
wateren hun jaarlijkse dividend
veilig hoopten te stellen.
Dat lot trof tenslotte ook de „Fran
ce", die echter te groot leek om er
succesvol mee te kunnen opereren
op die nieuwe markt. Het schip was
ook te duur in onderhoud. Alleen
de machines slurpten al per afge
legde zeemijl een ton peperdure
stookolie op. Het gevolg was, dat de
verliezen bleven oplopen en de re
derij voor een sluitende begroting
steeds vaker een beroep moest
doen op de Franse staatskas.
In 1974 vond president Valérie Gis-
card d'Estaing het welletjes. Hij
draaide de subsidiekraan resoluut
dicht. In de zomer van dat jaar
maakte de „France" zijn laatste
oversteek van New York naar
Frankrijk, waar hij voor de kust
door de verontwaardigde beman
ning gekraakt werd. De passagiers
mochten na enkele dagen van
boord en daarna duurde het nog
twee volle weken, voordat er na
koortsachtige onderhandelingen
een einde kwam aan de rebellie en
het schip alsnog kon opstomen naar
Le Havre, waar het in een verge
ten hoek van de haven ontluisterd
op de definitieve doodklap wachtte.
Luxe hotel
In 1977 meldde zich echter alsnog
een redder in de persoon van olie
sjeik Akkram Ojjeh, die ambitieuze
plannen had met de „France". Na
dat hij voor 24 miljoen dollar de
niëuwe eigenaar van het schip was
geworden, wilde hij het naar zijn
vaderland Saoedi-Arabië laten sle
pen, waar het voor de kust als lu
xueus hotel dienst zou gaan doen.
In de Galerie Wildenstein in New
York had hij inmiddels duizenden
antieke kunstvoorwerpen gekocht,
die hij in vrachtvliegtuigen naar
het Midden-Oosten liet transporte
ren. Eenmaal zover gevorderd be
gon hij echter hevig te twijfelen
aan het succes van zijn onderne
ming en kreeg hij danig spijt van
zijn onbesuisde aankoop. Gretig
ging hij daarom in op het aanbod
van de Noorse reder Kloster, die na
een grondige inspectie van het
schip door zestig experts handje-
contantje 18 miljoen dollar betaalde
voor de „France".
Intens betreurd door het rouwende
Franse volk werd het schip korte
tijd later achter twee Nederlandse
zeeslepers naar Bremerhaven ge
trokken, waar het op de werf van
Hapag Lloyd raison van 100 mil
joen dollar een ingrijpende facelift
onderging. Nieuwe en aanzienlijk
grotere zonnedekken werden op de
romp gelast en de 974 hutten, de 12
lounges, de bars en de twee im
mense eetzalen werden volgens de
ontwerpen van twee befaamde bin
nenhuisarchitecten, Tage Wand-
borg uit Kopenhagen en Angelo
Donghia uit New York, opnieuw
gedecoreerd. Aldus verjongd en
verfraaid maakte het op 3 mei 1980,
geëscorteerd door ontelbare sche
pen, zijn opwachting in de haven
van Oslo, waar koning Olav de
Links: De tweeduizend
passagiers van de
„Norway" hebben
voor een verfrissende
duik de keuze uit drie
zwembaden, waarvan
er één overdekt is.
Onder: De volgende
droom van Knut Klos
ter heeft een king-size
formaat. Anderhalf
miljard dollar heeft hij
uitgetrokken voor een
supercruiser, waar
straks 4000 passagiers
op mogen spelevaren.
Een Bijlmermeer op
volle zee, met flatge
bouwen op een drij
vend zandstrand, zal
straks geen fata-mor-
gana meer zijn.
Vijfde als ontroerde peetvader op
de kade klaar stond om het glas te
heffen op de toekomst van de nieu
we keizerin der oceanen.
Successtory
Sindsdien speelt de „Norway" in de
successtory van Knut Klosters een
hoofdrol, die een handvol Oscars
ten volle waard is. Het schip is in
derdaad onvergelijkbaar en biedt
tussen zijn zes overtreffende trap
pen een keuzemogelijkheid, die je
constant de adem beneemt.
Elke ochtend schuift je eigen hut
steward discreet een dagprogram-
mé onder je deur door waarop een
overzicht wordt gegeven van de ac
tiviteiten, theateruitjes en braspar
tijen, waarvoor de kapitein je
hoogst persoonlijk inviteert. Ij)at
begint al gelijk om zes uur 's mor
gens met koffie en een snack op
het achterdek en wordt om negen
uür vervolgd met de ochtendgym
nastiek onder leiding van een der
hostessen. Wie daar geen opgehe
ven been in ziet kan op datzelfde
uur uitwijken naar de Club Inter
nationale, waar achtereenvolgens
een dominee en een pater in rap
tempo tussen een drumstel en een
synthesizer Gods zegen afsmeken
voor de nieuwe dag, die weer als
vanouds tot in de kleine uurtjes ge
vuld zal worden met aerobic-dan
sen, marathons over de eindeloze
dekken, danscursussen, dekspelen,
kleiduiven schieten, zwemlessen,
bridgedrives, paardenraces met
houten knollen en lezingen over de
meest uiteenlopende onderwerpen,
die variëren van astrologie tot de
geschiedenis der Inca's.
Er zijn ook voortdurend parties
voor jonggehuwden, grootouders,
alleenstaanden en wat je verder
nog aan menselijke relatievormen
kunt bedenken.
Casino
En er is meer. Veel meer. Drie
zwembaden bijvoorbeeld, waarvan
één overdekt en bovendien uitge
rust met een fitness-centrum en
een sauna. Er is ook een casino met
Las-Vegasallure en het Saga Thea
ter met 500 zitplaatsen, waar
Broadway-artiesten een perfecte
opvoering verzorgen van de musi
cal „My Fair Lady" en later in de
week met hun revue „Sea Legs '84"
opnieuw top-entertainment bren-
Uniek aan boord van de „Norway"
zijn de twee zeewaardige winkel
straten: aan stuurboord de Champs
Elysées en aan bakboord Fifth
Avenue. Geen goedbedoelde toko's
dus met een assortiment, dat uit
sluitend bestaat uit verdrietige pet
jes en T-shirts, waarin je gegaran
deerd voor aap loopt, maar brede
overdekte allèeën van honderden
meters lang, waar je op de drie
kwartsmaat der golven flaneert
langs terrasjes, bars met levende
muziek, de Ibsen-bibliotheek, een
Italiaanse ijssalon, drugstores, boe
tieks en specialiteiten-winkels.
Wie dag in dag uit geconfronteerd
wordt met zo'n indrukwekkende
waslijst en aan boord is gestapt met
het vaste voornemen toch vooral
niks te missen, raakt het spoor al
gauw bijster en maakt van zijn reis
een chaotische aflevering van „Ren
je rot". In de optiek van Nederlan
ders overigens heel verklaarbaar,
want die zijn als de dood, dat hun
iets door de neus wordt geboord,
waar ze dubbel en dwars voor be
taald hebben. En dat moet uiter
aard voorkomen worden.
Daarom staan ze voor dag en dauw
op één bros been te hippen in het
Checkers Cabaret en spoeden ze
zich vandaar in hun mallotige trai
ningspakken naar de Club Interna
tionale voor hun dagelijkse portie
geestelijke bijvoeding. Een deur
verder wacht de eerste Hamburger
van de dag met rijkelijk veel uitjes
en ketchup. Zodra die achter de
wangzak is gepropt begint het ge
vecht om een dekstoel. Want als ze
straks niet met mahoniehouten
koppen thuis komen, zal geen mens
willen geloven dat ze met volle
teugen genoten hebben van hun
cruise. Het parool is derhalve: inge
vet en gestrekt op het zonnedek.
Niet voor lang overigens, want
over een kwartier begint de cursus
Japans bloemschikken en aanslui
tend vertelt een heer van stand
over de bekoorlijkheden van het
Maagdeneiland Sint-Thomas, dat
bij leven en welzijn het volgende
*V" iirïni'III''lil ""nu* mm III j'l'H
BiHteminEEKmiamiïiEiiEnEHninaiBniaEinEi
igXEïïliiïïl^iFI^^
OTTnUlMi^i.Ma^i.i-t^PI^I5I^^PTCTLJU.iLij.CIj:ij..nKffin
Wat moet je nóu in vre
desnaam denken van
een schip, wiens mach
tige buikholte moeite
loos dienst kan doen als
winterstalling voor het
Centraal Station in Am
sterdam? Als dat geen
grootheidswaanzin is,
weet ik het niet meer.
reisdoel zal zijn. Daarna is het al
weer de hoogste tijd voor de lunch;
Voorgerecht, soepje, visje, toetje,
koffie met daarbij een cognacje.
Als ze tussendoor nog gauw-gauw
de film over het leven van Ghandi
hebben bekeken in hun hut de
eerste dagen konden ze hem niet
eens terugvinden en doolden ze
uren in paniek over de dekken
reppen ze zich amechtig naar het
Saga Theater voor de musical. En
vandaar in galop naar de Windjam
mer Bar voor een party. En van
daar voor een barbecue in Zuida-
merikaanse stijl naar het Lido-dek.
En vandaar weer naar het Interna
tionale dek voor het optreden van
een goochelaar. En vandaar op de
tast naar Dazzies Disco voor een
dansje.
Vandaar ook, dat ze na zeven da
gen hologig en de uitputting nabij
over de loopplank van de „Nor
way" wankelen en nodig aan va
kantie toe zijn. Ze hebben inder
daad niks gemist. Maar wel een
droom verloren. Zwelgend in over
daad waren ze al verdronken voor
dat ze water hadden gevoeld.
Goed gegokt
In Oslo hoort reder Knut Utstein
Kloster die verhalen over schrok
kende hollebollegijzen glimlachend
aan. Voor hem vormen ze het be
wijs, dat hij voor de zoveelste maal
in zijn leven goed gegokt heeft. Zo
lang er nog voldoende stervelingen
zijn, die koortsachtig blijven ver
langen naar een love-boat, waarop
hun gekste wensen prompt in ver
vulling gaan, zit hij met zijn „Nor
way" op fluweel.
De feiten geven hem trouwens ge
lijk: week in week uit dwaalt over
de twaalf dekken een nieuwe lich
ting van tweeduizend vakantiegan
gers, die jacht maken op avonturen,
waar ze thuis nooit aan toe zijn ge
komen. Met de 800 bemanningsle
den zijn ze even talrijk als de be
volking van Broek in Waterland,
die zich echter moet behelpen met
café „De drie noten", een panne-
koekenhuisje, een bistro, een Ne
derlands-hervormde kerk uit 1726
en een beschermd dorpsgezicht.
Wat vertier betreft biedt Kloster in
zijn dorp op drift dus duidelijk
meer keus. En dat blijkt als een
magneet te werken.
Zonder enig protest heeft hij daar
om de rekeningen gefiatteerd, die
op zijn bureau werden geschoven.
Voor onder meer 2800 dekstoelen,
12.000 badhanddoeken, 2000 bedde-
spreien, 32.880 stuks glaswerk,
52.000 stuks zilverwerk, 7000 meter
gordijn, 18.000 servetten, 1800
kunstwerken en 92.500 stuks Chi-
neés porselein. Hij heeft al die aan
kopen graag betaald. Zoals hij ook
zonder blikken of blozen opdraait
voor de 65.880 eieren, 25.000 liter
ijs, 1650 pond spek, 1500 pond gar
nalen, 60.000 hamburgers, 40.000
hot dogs, 2550 pond bananen, 9000
kreeften en 3000 kroppen sla, die
wekelijks aan boord van de „Nor
way" geconsumeerd worden. Graag
gedaan. Want die investering be
taalt zichzelf dubbel en dwars te
rug.
Bijlmermeer
Ondertussen droomt Kloster al
weer hardop verder. In New York
heeft hij zojuist de plannen ont
vouwd voor de bouw van een su
per-cruiseschip met een lengte van
390 meter, een breedte van 100 me
ter en een hoogte van 65 meter. In
vier woontorens worden straks
4000 passagiers ondergebracht in
riante appartementen met zeezicht.
Tussen die flatgebouwen wordt,
van steven tot achterplecht, een
zandstrand opgespoten, waar
zwemvijvers en palmen broodnodi
ge verkoeling zullen bieden. De
tientallen lounges, eetzalen en bars
zullen op één dek gegroepeerd
worden. En daar komt ook het
theater, dat plaats zal bieden aan
2000 bezoekers en dat een recht
streekse satellietverbinding krijgt
met alle delen van de wereld. Voor
deze Bijlmermeer op volle zee heeft
Kloster anderhalf miljard dollar
uitgetrokken.
Aangenomen mag dus worden, dat
Noren toch beter zijn dan Friese
doorlopers.
LEO THURING
