Kathedraal York wordt
met grote precisie in
oude luister hersteld
Nieuwe regering houdt
waarschijnlijk niet lang stand
5
Duitse liberalen willen beperking stakingsrech;
Japanse zakenlui zoeken hun Z
vertier bij Jappayuki-sans
EeidóaOouwnt
„Is er ook
een piloot
aan boord?"
Washington verzacht
sancties tegen Polen
BUITENLAND
DINSDAG 24 JULI 1984 pus:
in oi
■eda<
HA,
je
1 ma
Émer
1 de
VS leiden piloten voor
luchtmacht Koeweit op
WASHINGTON Het Amerikaanse
ministerie van defensie heeft gisteren
het Congres meegedeeld, dat het van
plan is 150 piloten voor de luchtmacht
van Koeweit op te leiden. De opleiding
zou een onderdeel vormen van een se
rie maatregelen om de defensiecapaci
teit van Koeweit te verbeteren tegen
mogelijke Iraanse aanvallen.
De Amerikaanse regering gaf vorige
maand al goedkeuring aan de moderni
sering van de Koeweitse Hawk-luch-
tafweerraketten. Ook wilde Koeweit
Amerikaanse Stingerraketten hebben,
maar Washington weigerde deze te le
veren. Moskou zal nu zulke van de
schouder af te vuren raketten leveren.
MADRID „Is er ook een piloot aan boord?", vroeg
een stewardess begin deze week aan de 130 passagiers
die met een Boeing-727 van de Spaanse luchtvaart
maatschappij IBERIA op weg waren van Madrid naar
de Canarische Eilanden. Er bevond zich inderdaad een
piloot onder de passagiers. Hij werd in de cockpit ge
nood, om het roer over te nemen van gezagvoerder
Luis Miró, die wegens hevige pijn in de borst het toe
stel niet langer kon vliegen. De invaller-vlieger, Alva-
ro Gonzalez Tarife, zette het vliegtuig op de Canari
sche Eilanden aan de grond. Ook de dokter die toeval
lig aan boord was werd geen rustig begin van zijn va
kantie gegund. Hij moest de gezagvoerder eerste hulp
verlenen.
Duarte vraagt
VS meer hulp
WASHINGTON - President
José Napoleon Duarte van El
Salvador heeft gisteren na
afloop van een gesprek met
president Reagan een beroep
gedaan op het Amerikaanse
Congres de militaire hulp
aan zijn land voort te zetten.
Duarte is in de VS op bezoek.
President Reagan heeft het
Congres voor dit fiscale jaar
gevraagd om 178 miljoen dol
lar militaire hulp aan El Sal
vador. Hiervan is nog maar
61,7 miljoen dollar goedge
keurd. Over de rest moet het
Congres zich voor eind sep
tember uitspreken.
WASHINGTON De Amerikaanse president
Reagan zal vanavond waarschijnlijk een verzach
ting aankondigen van de sancties tegen Polen, als
reactie op de amnestie in Polen voor meer dan
35.000 gevangenen. De sancties die Reagan onge
daan wil maken zijn echter niet erg belangrijk.
Het gaat om een hervatting van de wetenschappe
lijke uitwisseling tussen Polen en de VS en het
einde van het vliegverbod op de VS voor de Pool
se luchtvaartmaatschappij LOT. Volgens een
Amerikaanse woordvoerder moet er meer gebeu
ren willen de VS ook de zwaardere sancties op
heffen. President Reagan legde de sancties op, na
dat in Polen in december 1981 de staat van beleg
was afgekondigd en het vakverbond Solidariteit
werd verboden.
Gesprek in Uruguay
over herstel van
democratie
MONTEVIDEO Het militaire
regime in Uruguay en de politie
ke partijen hebben besloten de
in juli vorig jaar afgebroken be
sprekingen te hervatten. De ge
sprekken zijn een voorbereiding
op de voor 25 november beloof
de verkiezingen en het eventue
le herstel van de democratie. De
politieke partijen hebben een
reeks voorwaarden gesteld,
waaraan zij niet willen afdingen.
Onder de voorwaarden zijn toe
lating van alle linkse partijen en
opheldering van de kwestie van
de politieke gevangenen.
Akkoord tussen strij<bSel1
milities in Libanon Eer
BEIROET De islamitische en [T05'
ke groeperingen in Libanon hebfn ..Tt
ren overeenstemming over het n
van hun milities in de buurt va*v
ternationale vliegveld van Beir(snaP
zijn de afgelopen dagen herhaal<£°°
schietingen uitgevoerd op elkaaf?
gen. K°rit
Een wapenstilstandscommissie Ij
partijen, die de strijdende groe~e
vertegenwoordigt, verklaarde datn
veer twee dagen voor nodig zoiPe,rs°'
om de milities bij het vliegveld P
den. De gevechten hadden de J3*!
van de regering belemmerd om I g®
ligheidsplan, dat gedeeltelijk is uf?
in Beiroet, uit te breiden naar hf'v„„
gebergte. v
Moskou eisste
verbod tes^n<
ruimtewapin(
MOSKOU De SoPW
is pas van plan met L
nigde Staten te ondertCl
over een beperking
penwedloop in de ruQ0
de VS akkoord gaan
verbod op het testipy
ruimtewapens. Een
voerder van het Krerr
gerde deze voorwaardlERC
als een eis vooraf. VOO
Verenigde Staten er Lapt€
akkoord gaan, is dat eU L.
van hun gebrek aan
heid om te onderhanc?in6
'en
Beide landen hopen dt de
delijkheid over het al re<
onderhandelen weg te-
nemen met een geza^
verklaring. Daarin zafn,.
reidheid worden v£edn
om te komen tot eenvero
over een verbod op rifcpan
pens. Volgens Ametng -
woordvoerders wordt Ltpij
verklaring druk dipc,
overleg gevoerd. Gees
in
Protest tegen chts
proefboring zouF P^
MUHLHOUSE Oiet 1
400 demonstranten he bei
Chalampe in de buPsler
Muhlhouse in de ElzasP m(
derd dat een begin
maakt met proefborinprdig
de voorgenomen ondefn- 0
opslag van zoutvoorr^et r
de kalimijnen in de lolks^
taat
(Vervolg van de voorpagina)
JERUZALEM Presi
dent Chaim Herzog moet
nu aan de Likoed of de
Arbeiderspartij vragen om
een regering te vormen,
hetgeen voor geen van
beide partijen een gemak
kelijke opdracht zal zijn.
Een coalitie, die op een
meerderheid in het parle
ment kan steunen, zal uit
ongeveer acht partijen
gaan bestaan. Nu al wordt
voorspeld dat een nieuwe
regeringscoalitie niet lang
stand zal houden en dat er
nog dit jaar nieuwe ver
kiezingen nodig zullen
zijn.
Welke regering er ook komt,
zij zal impopulaire maatrege
len moeten nemen om de
zieke economie uit het slop
te halen. Daarbij komen de
problemen, die volgen uit de
militaire aanwezigheid in
Zuid-Libanon en het uiterst
kostbare nederzettingenbe-
leid dat is gericht op inlijving
van de westelijke Jordaanoe-
ver en de Gazastrook. Poli
tieke waarnemers in jeruza-
lem hebben er daarom al op
gewezen, dat het maar zeer
de vraag is of er een regering
gevormd kan worden, die
stabiel genoeg is om krachti
ge maatregelen te nemen.
De leider van de Arbeiders
partij, Peres, kondigde van
ochtend vroeg aan dat zijn
partij zou proberen een nieu--
we regering te vormen. Pe
res, die liet weten dat een
door hem te vormen coalitie
regering de taak heeft om de
.^ernstige problemen aan te
pakken, waarmee Israël
heeft te kampen". Hij voegde
eraan toe dat zijn partij pas
contact zal leggen met even
tuele coalitiepartners zodra
de definitieve verkiezingsuit
slagen bekend zijn.
In kringen van het Likoed-
-blok heerste vannacht opti
misme. „Het is een grote per
soonlijke overwinning voor
Shamir", zei een Likoed-af-
gevaardigde. Opiniepeilingen
hadden de afgelopen weken
een flink verlies voorspeld
voor de regerende Likoed.
Maar de laatse dagen van de
verkiezingscampagne blijkt
Likoed het bij veel Israëliërs
toch goed te hebben gedaan.
Het verlies van zes zetels ten
opzichte van de verkieizngen
van 1981 was veel kleiner
dan in Likoed-kringen werd
verwacht.
Als premier Shamir er in
slaagt om een nieuwe rege
ring te vormen, dan zal de
invloed van de extreem
rechtse Kach-beweging, die
voor het eerst een parle-
menstzetel veroverde, groter
worden. De leider van de
Kach, Meïr Kahane heeft
vannacht duidelijk laten we
ten hoe hij het Palestijnse
probleem wil aanpakken. Hij
zei zo snel mogelijk een
wetsvoorstel in te zullen die
nen, waarbij alle 650.000 Is
raëlische Arabieren het land
uit worden gezet. Op de
vraag waar zij dan naartoe
zouden moeten, zei Kahane:
„Dat kan me geen zier sche
ien". Hij zei verder ervan
overtuigd te zijn dat zijn par
tij bij de volgende verkiezin
gen „tien zetels zou krijgen".
„Dan zullen we het land op
zijn kop zetten", aldus Kaha-
Premier Shaifvem
een overwinreff,n.
van een uk<j 1
hanger, nadaf? l.n
lijk was geworP
deze partij
stemmen haw'
gen dan
wacht.
Record-festival
In het Franse Aubigny is een record-festival gehouden.
Meer dan 20.000 toeschouwers kwamen daar kijken naar
pogingen een plaatsje te verwerven in het Guinness-record-
boek. Een bijzondere attractie was de grootste stoel ter
wereld: meer dan twaalf meter hoog en met een zitting
waarop plaats is voor ongeveer 150 mensen.
MISS AMERIKA GEEFT KROON OP
NEW YORK Vanessa Williams, de eerste zwarte Miss Ameri
ka, heeft de kroon die zij enkele maanden geleden veroverde op
moeten geven. Zij is gezwicht voor de aandrang van de organi-.
satie van de verkiezing, die wilden dat Vanessa afstand zou doen
van haar titel omdat weinig aan de verbeelding overlatende fo
to's van haar zijn verschenen in het tijdschrift Penthouse. Vol
gens de ex-Miss waren de foto's in de zomer van 1982 gemaakt,
toen ze werkte als receptioniste voor een modelbureau en zou
den ze nimmer worden gepubliceerd. Penthouse wist er evenwel
beslag op te leggen. De hele affaire was bedoeld om het nieuwste
nummer van Penthouse aan de man te brengen. Daar is men in
geslaagd. In New York werd er om gevochten.
YORK Steigers ram
melen in de wind en de
vochtige lucht zit vol met
kleine roetvlokjes. Het
dak beweegt: een lieflijke
zomerhemel is te zien tus
sen de berookte muren.
Bezoekers kijken vanach
ter metalen schermen
naar de bedrijvigheid te
midden van de verkoolde
resten van de kathedraal
van York.
In de vroege uren van 9 juli
joegen vlammen door het mid
deleeuwse dak van de zuidelij
ke dwarsbeuk van de kathe
draal. Het vuur breidde zich,
dank zij de inspanningen van
de brandweer, niet verder uit.
Toen het lichter werd bleek
dat juist het oudste boven
grondse gedeelte van de ka
thedraal, nog maar kort tevo
ren gerestaureerd, docr de
brand was verwoest.
Het hoogste en het laagste
punt van de kathedraal heb-
.ben het zwaarst te lijden ge
had van de brand. In de on
deraardse ruimten, waar vijf
tien eeuwen geschiedenis van
de kerk te bezichtigen zijn,
heeft het bluswater gezorgd
voor een gevaarlijk hoge voch
tigheidsgraad.
Derek Phillips, archeologisch
expert van de kathedraal,
houdt zich bezig met het ver
zamelen van materiaal dat
moet helpen bij de reconstruc
tie van het dak van de zuide
lijke dwarsbeuk. Balken wor
den nauwkeurig bestudeerd en
uit metselwerk wordt infor
matie gehaald over middel
eeuwse bouwtechnieken. De
dakbalken die de brand over
leefd hebben, worden gefoto
grafeerd en door geduldige
houtbewerkers precies nage
maakt. De vaklui, die er van
overtuigd waren dat hun re
cente restauratiewerk min
stens twee eeuwen stand zou
houden, zijn weer terug bij af.
Wonder
Aan de muur van het kantoor
tje van David Newton, die de
bezoekers informatie verschaft
over de herstelwerkzaamhe
den, hangt een bordje met
daarop de tekst: „Verwacht
een wonder". Volgens hem
zijn de aanvankelijk optimisti
sche geluiden over de omvang
van de ramp nu wel wat ver
stomd. Niemand kan met ze
kerheid zeggen wanneer de
restauratie van de zuidelijke
dwarsbeuk voltooid zal zijn of
hoeveel alles zal gaan kosten.
Maar het zal wel meer dan
SUSKE EN WISKE DE LIEVE LILLEHAM
TOKIO Luzminda maakt
zich zorgen. Ze heeft gelezen
dat de politie in Tokyo weer
eens een grootscheepse actie
heeft ondernomen tegen
nachtclubs die buitenlandse
meisjes in dienst hebben.
Gifu, de plaats waar Luzmin
da werkt, ligt weliswaar zo 'n
430 kilometer van Tokio.
Maar ze is er van overtuigd
dat het niet lang meer zal du
ren, voordat de. poli tie ook
een inval zal doen in de
naargeestige bar waar zij elke
nacht Japanse zakenlui be
zighoudt, hun glazen vult, si
garetten aansteekt en lacht
om schuine grapjes die ze
niet begrijpt.
Voor de Japanse autoriteiten
vormen de vrouwen die uit
Zuidoost-Azië Japan worden
binnengehaald om aan de
nooit aflatende vraag van de
nachtclub-industrie te vol
doen, een steeds groter pro
bleem. De vrouwen „Jap-
payuki-sans" komen naar
het welvarende Japan om in
de ontelbare ongure gelegen
heden te zorgen voor het
De eerste rapporten spreken
van een restauratie die drie tot
vijf jaar zal gaan duren. Maar
als gevolg van de brand staan
er nu ook andere kostbare
projecten op het restauratie-
programma, onder andere het
brandvrij maken van de overi
ge houten daken van de ka
thedraal. Waarschijnlijk moe
ten alle binnenmuren opnieuw
schoongemaakt worden; dat
gebeurde voor het laatst in
1972. Al met al zal de brand
voor een flinke onderbreking
zorgen van het huidige 30-ja-
ren-restauratieplan.
Veel geld
Tot nog toe is er voor het her
stel veel geld binnengekomen.
De eerste bezoekers die na de
brand toegelaten werden, zou
den per uur ongeveer 1.700
Toen de brand in de kathedraal geblust was, namen brandweerlieden de verwoesting in ogen
schouw. Inmiddels is duidelijk geworden dat de schade aanmerkelijk groter is dan in eerste instan
tie gedacht.
gulden hebben bijgedragen. De
eerste week is er een totaal
van 400.000 gulden binnenge
komen. Plaatselijke winkeliers
hebben een collectebus naast
de kathedraal neergezet, waar
in nieuwsgierige voorbijgan
gers hun bijdrage kunnen
stoppen. Want afgezien van
het herstel van de brandscha
de kost het onder normale om
standigheden al ongeveer tien
gulden per minuut om de ka
thedraal van York in stand te
houden. Toeristen krijgen een
oorkonde, wanneer ze finan
cieel een handje helpen.
Sinds de Angelsaksische ko
ning Oswald in 640 na Chris
tus de opdracht gaf tot het
bouwen van een aan Petrus
gewijde kerk, heeft de kathe
draal van York al heel wat
verwoestingen en wederop-
bouwingen achter de rug. En
het zijn altijd de handwerks
lieden geweest, die de kerk in
zijn oude luister herstelden.
MARTYN HALSALL
Copyright The Guardian
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN Na de stakingen
voor de 35-urige werk
week in de Duitse metaal
industrie wil de liberale
FDP het stakingsrecht in
de Bondsrepubliek beper
ken. De liberalen vinden
dat niet alleen de vak
bondsleden, maar alle
personeelsleden van een
onderneming moeten
kunnen beslissen over het
uitroepen van een staking.
Het initiatief van de FDP
heeft overigens weinig tot
geen steun gekregen van
dë overige partijen.
Volgens de liberalen worden
de rechten van ongeorgani
seerde werknemers bij een sta
king zó aangetast, dat zij niet
langer zonder enige inspraak
aan de kant moeten blijven
staan. De liberalen hebben
zich er bij de laatste stakingen
met name aan geërgerd, dat
werkwilligen vaak niet of
slechts met grote moeite hun
arbeidsplek konden bereiken.
De opvattingen van de libera
len zijn verontwaardigd van
de hand gewezen door de
Duitse vakbeweging. Volgens
de bonden zijn de FDP-plan-
nen in strijd met de grondwet,
waarin het stakingsrecht is
vastgelegd. Ze wijzen er ver
der op dat in de Bondsrepu
bliek nooit lichtvaardig ge
staakt wordt, aangezien het
werk pas wordt neergelegd als
bij geheime stemming meer
dan 75 procent van de vak
bondsleden daarmee instemt.
De overkoepelende Duitse
F d
zie.
vakorganisatie, de DGr"~"
de plannen van de
hoog op, dat de DGB-yTI
gerde de nieuwe liberf1
nister van economische
Martin Bangemann, te f Ir
gen. Bangemann, al<r
DGB, diende zich eerst
tanciëren van de FDi
nen. Dat deed Bangems"^
eindelijk. e s'«
mo
ieni
0f tmlLikhebmd
GRRRFT DIEP Itl ZUtl HEfl-
IfttlERItlGEH Etl HR EtllOE
tijd HOHEtl FLRROEh UIT
HET VERLEOEtl TERUG
TEGEti de ocmno ue-
TEtl LRHBIR efi JEROH
WRRR tlRRRTOE.llJ HE-
HER RFiCHClO.
'•n g
JL tij i
JÊ 0 0 TT" Jf tieo
vermaak van de Japanse za
kenman. Volgens een hoge
politie-ambtenaar bezorgt die
massale trek naar Japan het
land een slechte naam in het
buitenland.
Bijvoorbeeld in de Filippijnse
hoofdstad Manila krijgen de
vrouwen prachtige verhalen
voorgespiegeld over de goede
vooruitzichten in Japan.
Lang niet iedereen begrijpt
precies wat ze daar moeten
gaan doen. Sommigen probe
ren weer aan hun bazen te
ontsnappen, wanneer ze ge
dwongen worden als prosti-
tuée te werken. Anderden
dienen een verzoek in om uit
Japan gewezen te worden.
Van de vierduizend mensen
die vorig jaar uit Japan wer
den gezet, waren de mees ten
Aziatische vrouwen die als
hostess of stripteasedanseres
optraden en er van verdacht
werden zich nift te houden
aan de Japanse prostitutie-
wetten.
Geluk
Japan heeft een hoge levens-
taandaard in vergelijking
met andere Aziatische lan
den. Het bedrag dat Luzmin
da hier verdient is dan ook
ongeveer acht maal zoveel
als haar inkomen in Manila,
waar ze als gogo danseres
werkte. Hoewel ze veel van
wat ze verdienen aan hun
werkgever af moeten staan,
houden Luzminda en haar
collega's volgens eigen zeg
gen nog genoeg over. Het
grootste gedeelte daarvan
zendt Luzminda naar haar
familie in de Filippijnen. In
Gifu deelt ze een kleine ka
mer met twee andere hostes-
sen; vanuit de kamer ernaast
houdt een Japanse man de
drie „kostbare bezittingen"
streng in de gaten.
Luzminda heeft, in vergelij
king met anderen, geluk ge
had. Ze is tevreden met haar
baas en haar manier van be
staan en maakt zich alleen
zorgen over een mogelijke
inval van de politie en]n
het feit dat haar verblijf^*
gunning spoedig afloopèdel
De politie in de provH—
wil echter nog wel een«_
oogje toeknijpen. Dat ;jlC
ook de reden waarom
hostessen uit Taiwan, djtfi
lippijnen en Thailhnd
werkterrein verleggen .V*-
de kleine plaatselijke avnK
mentscentra.
De drastische groei in de
nenlandse sex-industrie j
nog een ander gevolg gt
het Japanse sex-toeri!
naar Zuidoost-Azië is d
gelopen twee jaar sterk j
nomen.
ROBERT WHY!,
Copyright The
Hdim ii ontitenim kcninj Oltfïï de Wei-TT Uur tou H/ultt
Uft.Wds mmukhleeuuenmuitpopuliire f^trjtru uttcn
htilift in httl icinótnmt
