Restauratie
Westerkerk
kost ruim
10 miljoen
Michael Jackson neemt
fans tegen zich in
Concertafdeling
op tiende Wereld-
muziekconcours
'Je moet bij mijn geen hele legers verwachten
dagpuzzel
bioscopen
KUNST
£ekbc(Botrumt
DONDERDAG 5 JULI 1984 PAGINA 6'1
Deze tekening van Raphael uit de collectie van
de hertog van Devonshire bracht 15 miljoen
gulden op.
Fiscaal voordeel voor Getty Museum
drijft prijzen kunstwerken op
LONDEN Het Paul Getty Museum in Cali-
fornië koopt voor zo'n vier miljoen gulden per
week aan kunst. Reden is niet direct om de gi
gantische kunstcollectie, die het museum in
middels heeft opgebouwd, aan te vullen, maar
om gebruik te maken van de Amerikaanse fis
cale voordelen.
Stemmen gingen gisteren op dat daarom op de
Londense kunstveiling Christie's recordprijzen
werden betaald voor de 71 tekeningen van
oude meesters zoals Raphael, Leonardo da Vin
ei, Rembrandt en Van Dyck, die door de hertog
Devonshire ter veiling waren aangeboden.
Een zegsman van het museum heeft inmiddels
laten weten dat de wereldprijzen inderdaad
door de erven van Getty worden beïnvloed,
maar dat toch een aantal tekeningen voor het
museum te duur waren om aan te kopen.
Supersterren voor
onafhankelijkheid
WASHINGTON Onaf-
hankelijkheidsdag (de vier
de juli) werd gisteren in
Amerika op grootse wijze
gevierd. Een groot aantal
supersterren uit de wereld
van de popmuziek zorgde
voor nogal wat sensatie tij
dens een popfestival bij
het Washington Monu
ment. Het festijn werd
door zo'n 530.000 mensen
bezocht. Op het podium
verschenen niet alleen The
Beach Boys. Ook Julio
mmmMÊwimËTL.* Iglesias, La Toya Jackson, x.
ÜIIHlMVft^.1: li zus van MjChae|v en Een gezellig onderonsje op het podium
Ringo Starr nam weer eens achter de drums Rjna0 Starr waren van de met Julio '9lesias' La T°ya Jackson en Be
ach Boy Mike Love.
AMSTERDAM Secreta
ris-generaal Lemstra van
het ministerie van WVC
heeft gistermiddag het
startsein gegeven voor de
restauratie van de Wester
kerk in Amsterdam. Dit
werk is naar verwachting
van de Hervormde Kerk
voogdij (de eigenaar) in
1990 voltooid en kost ruim
tien miljoen gulden.
Door deze restauratie is vol
gens voorzitter H. Verkoren
van de kerkvoogdij een „goed
herstel en consolidatie van de
kerk gewaarborgd". Het inte
rieur van de in 1631 voltooide
kerk wordt - anders dan de
plannen van enkele jaren ge
leden - maar gedeeltelijk aan
gepakt. Het geheel vernieu
wen en terugbrengen van het
interieur in de oorspronkelijke
17e eeuwse staat is te duur. De
restauratie zou daardoor ten
minste 30 miljoen gulden kos
ten, aldus Verkoren.
Er is een comité van aanbeve
ling gevormd dat het komende
jaar zal proberen geld bijeen te
brengen voor de restauratie.
In dit comité zitten onder an
dere president Duisenberg van
de Nederlandsche bank en
oud-burgemeester Samkalden.
Eerste fase
De financiering van de drin
gend noodzakelijke eerste fase
van de restauratie, namelijk
het herstel van het dak, is gro
tendeels rond. Deze fase kost
drie miljoen gulden. WVC be
taalt 2,4 miljoen; aan de pro
vincie Noord-Holland is 0,3
miljoen gevraagd. De Her
vormde kerk zelf moet de res
terende drie ton bijeen zien te
brengen.
De tweede fase van het werk
bestaat uit het repareren van
de gevels. Deze fase (kosten:
een miljoen gulden) is direct
na de eerste fase gepland om
dat dan de steigers niet op
nieuw neergezet behoeven te
worden. De derde en laatste
fase van het werk omvat een,
zoals gezegd, beperkte repara
tie van het interieur. Dat kost
Tijdens de restauratie van de Westerkerk gaan de kerkdiensten
op zondagmorgen gewoon door. De kerk blijft ook op werkdagen
open voor publiek
toch altijd nog circa zes mil
joen gulden, aldus Verkoren.
De kerkdiensten (zondagmor
gen) gaan tijdens de restaura-
gewoon door. De kerk blijft
Bekend
De Westerkerk aan de rand
van de Jordaan is ook buiten
Amsterdam zeer bekend. De
85 meter hoge toren van het
gebouw valt grotendeels bui
ten de restauratie. Die toren
met in top de keizerskroon
van Maximiliaan van Oosten
rijk werd eerder bijgewerkt.
Buiten de restauratie valt ook
het in 1686 voltooide orgel in
de kerk. Dit nog steeds be
speelde instrument is wel aan
reparatie toe.
De Westerkerk is een ontwerp
van de Amsterdamse stads
bouwmeester Hendrick de
Keyser. Koningin Beatrix en
Prins Claus trouwden in 1966
in de kerk, waarin verder
(zeer waarschijnlijk) in 1669
Rembrandt van Rijn werd be
graven.
NEW YORK Als show-
-gebeuren van het jaar, de
grootste tournée in de
Amerikaanse geschiede
nis, was de concertreis
van superstar Michael
Jackson en zijn broers
door twaalf Amerikaanse
steden aangekondigd.
Maar nog voor deze dure
familie-aangelegenheid
morgen in Kansas City
kan aanvangen, heeft ont
nuchtering ingezet. Wat
de tournée van de huidige
ongekroonde koning van
de Amerikaanse show
business voorlopig heeft
opgeleverd is geraffineerd
zakelijk vernuft.
In Amerikaanse kranten ver
schijnen al enige tijd brieven
aan de redactie van ontgooc
helde fans, die zich er verbit
terd over beklagen dat zij de
prijzen voor de concerten van
de "Victory Tour" niet kun
nen betalen. „Hoe kan uitgere
kend jij zo egoïstisch zijn",
schreef de 11-jarige Ladonna
Jones in een brief aan de
christelijke Jackson.
Klacht
De klacht lijkt niet geheel 'on-
gegrond. De organisatoren van
de tournée hebben voor de
voorverkoop van de toegangs
bewijzen een gecompliceerd
systeem uitgedacht, dat de toe
gang tot de concerten maakt
tot een loterij. Belangstellen-
Michael Jackson zal zijn echte
fans tijdens de Amerikaanse
tournee van The Jacksons
moeten missen. Zij kunnen de
toegangskaarten niet betalen.
den moeten eerst 360 gulden
voor vier plaatsbewijzen over
maken, ook wanneer ze er
maar één nodig hebben. Ze
kunnen dag noch plaats reser
veren. Wie geen kaarten meer
krijgt, moet vier a zes weken
wachten op terugstorting van
het overgemaakte bedrag, dat
intussen rente heeft opge
bracht. Alleen al hieraan ver
dienen de organisatoren naar
schatting 9 miljoen gulden.
Om de winst verder te vergro
ten heeft de manager van de
tournée, Charles Sullivan, ge
ëist dat de twaalf gemeenten
die worden bezocht de huur
prijs van zalen en stadions en
de vermakelijkheidsbelasting
verlagen. Hotelruimte zou he
lemaal kosteloos moeten zijn
en de kranten zouden gratis
advertenties moeten plaatsen.
In enkele gevallen is aan deze
eisen tegemoet gekomen om
dat de gemeenten van het con
cert van Jackson grote inkom
sten en publiciteit voor hun
stad verwachten.
Vertild
Er zijn aanwijzingen dat Sulli
van, die voor de rechten op de
tournée naar men zegt meer
dan 120 miljoen gulden heeft
betaald, zich heeft vertild. Van
de 130.000 plaatsen die het
Texas Stadium van Dallas telt,
zijn er nog maar 60.000 ver
kocht. Een woordvoerder van
de groep zei dat Jackson toch
al geen winst uit de tournée
zou slaan.
Niettemin gaan kenners er
nog altijd van uit dat de tour
née alleen al 180 miljoen gul
den opbrengt aan kaartver
koop, plus 15 a 30 miljoen gul
den aan de souvenirverkoop
door de organisatoren. En on
danks de hoge kosten van de
groots opgezette organisatie zit
er volgens hen een winst
marge in.
Veiling van
geïllustreerde
dichtbundel
van John Lennon
LONDEN Op een veiling in
Londen wordt eind augustus
een ongepubliceerde bundel
gedichten en tekeningen van
de hand van de vermoorde ex-
Beatle John Lennon verkocht.
Lennon die in 1980 in New
York werd doodgeschoten,
schreef de zestien bladzijden
gedichten en tekeningen in
een schoolschrift toen hij ne
gentien jaar was. Hij woonde
toen nog in zijn geboortstad
Liverpool.
Het boek getiteld „The treasu
ry of art and poetry" wordt
verkocht door een voormalig
student beeldende kunst, met
wie Lennon indertijd een flat
woning deelde.
Volgens een woord voerdster
van Sotheby's, het veilinghuis,
zit het manuscript vol onder
handse humor en is het zeer
verfijnd ondanks het feit dat
het geschreven werd toen
Lennon nog zo jong was.
De verkoop van 30 augustus
omvat ook een door Lennon
bespeelde gitaar, de met de
handgeschreven tekst van de
Beatles-song „Lucy in the sky
with diamonds" en een gouden
plaat voor de „Ballad of John
Yoko", die Lennon afstond
voor een liefdadig doel.
MAGISCH FIGUUR
In elk vakje dient een letter te-worden
Ingevuld, waardoor zowel horizontaal
als verticaal woorden van navolgende
betekenis verkregen kunnen worden:
1 functie in dierentuinen;
2 schrander;
3 populaire benaming voor gevange-
Muzikale
i architectuur
HAMBURG In de
Westduitse stad
Hamburg leeft de
muziek van Chopin
weer helemaal op. De
bewoners van een
flatgebouw in de wijk
St. Pauli kennen het
„Allegro con fuoco"
van de componist in
middels uit hun
hoofd. Maar dat is
niet zo vreemd want
ze „wonen" in dit
muziekstuk. Deze
„betonnen-
symfenie", die het
stadsbeeld van de
havenstad Hamburg
verfraait, maakt deel
uit van een project.
De bedoeling is om in
de toekomst verschil
lende vormen van
kunst in de architec
tuur te verwerken.
KERKRADEHet tiende
Wereldmuziekconcours,
dat volgend jaar in juli in
Kerkrade wordt gehou
den, krijgt een concertaf
deling. Hiermee volgen de
organisatoren de ontwik
kelingen die de blaasmu
ziek de laatste twintig jaar
heeft doorgemaakt.
Zij verwachten dat negen har
monie en zes fanfare-orkesten
op vijf wedstrijddagen in deze
nieuwe afdeling willen uitko
men. Met deze proef willen de
muziekbonden in Nederland
bijdragen aan het vinden van
DEVENTERNAAR STELT ZIJN TINNENFIGUREN TENTOON
DEVENTER Zijn eerste
beschilderde tinnen fi
guurtjes durfde hij aan
niemand te laten zien.
Van de familie kreeg Wil
lem Surink namelijk al
genoeg kritiek te verdu
ren. „Kerels in witte bed-
delakens", zo werden zijn
eerste probeersels gering
schattend aangeduid. „Ik
verfde alle Romeinen wit,
vandaar. Pas later durfde
ik ze een beetje bij te
kleuren".
De schroom om zijn tinnen
beeldjes tentoon te stellen
heeft Willem Surink inmid
dels allang overwonnen. Tij
dens de zomermaanden, om
precies te zijn tot en met 2 sep
tember, is een aantal histori
sche diorama's en losse tinnen
figuren uit zijn verzameling in
het Deventer Speelgoed- en
Blikmuseum te zien. Te kijk
staan dan onder meer de series
van de gouden koêts, Huis den
Bosch en het huwelijk van
prinses Louise Henriette van
Oranje met de keurvorst Wil
lem van Brandenburg.
Wie de term tinnen figuurtjes
hoort vallen, haalt zich waar
schijnlijk meteen een leger sol
daatjes voor de geest. Devente-
naar Surink moet er echter
niet aan denken om zo'n 2.000
krijgshaftige lieden van een en
dezelfde kleur te moeten be
zien. „Veel te saai", verduide
lijkt hij. „Als ik zulke pelotons
in een „kijkdoos" nodig heb,
laat ik ze vanachter een muur
tje tevoorschijn komen. Het
publiek moet er dan maar bij
denken, dat de rest zich nog
schuil houdt, maar in ieder ge
val in aantocht is. Het gaat per
slot van rekening om de essen
tie".
Verzamelobject
De geschiedenis van de be
schilderde miniatuurtjes gaat
ver terug. Oorspronkelijk voor
de kinderhand bestemd, is de
tinnen figuur langzamerhand
een verzamelobject voor vol
wassenen geworden. Bij talloze
opgravingen zijn in metaalge
goten figuren gevonden. Veld
heren en historici gebruikten
deze om veldslagen voor te be
reiden of te reconstrueren.
In de achttiende eeuw nam de
fabrikage van tinnen en loden
figuren een grote vlucht. Over
de kwaliteit toendertijd laat
Surink zich niet al te lovend
uit. „De figuren kwamen vaak
misvormd uit de verf. Een
beetje naïef, kinderlijk. Ze
werden aan arme mensen uit
gedeeld, die ze thuis voor een
cent bijwerkten. Van liefde
voor het vak kon je zeker niet
spreken. Sneldrogende verf en
er vlug even met de kwast
langs: daar kwam het in het
kort op neer. Wat dat betreft is
er de laatste tijd veel veran
derd".
In de loop der jaren heeft Su
rink zo'n tienduizend tinnen
figuren om zich heen verza
meld. Met engelengeduld en
grote precisie heeft hij een
groot deel hiervan al van pas
sende kleurtjes voorzien; onge
veer tweeduizend miniatuur
tjes wachten nog op een „verf-
behandeling". De figuren die
klaar zijn worden tegen be
schilderde achtergronden ge
plaatst. Zo ontstaan diorama's
oftewel „kijkdozen". Surink
maakt deze „landschappen"
zelf. „Een meester kun je me
in die schilderkunst niet noe
men. Maar wel is goed te zien
wat het moet voorstellen. En
als het niet duidelijk is... Ge
woon met de witte verfkwast
erover en vrolijk opnieuw be
ginnen. Ja, je leert wel geduld
hebben".
Hebberd
Het maken van achtergronden
mag dan wel eens problemen
opleveren, het natuurgetrouw
beschilderen van de tinnen fi
guurtjes heeft Surink uitste
kend in de vingers. Iri de twee
bibliotheken die Deventer rijk
is, pluist hij regelmatig uit hoe
alles er in die tijd moet hebben
uitgezien. „Eigenlijk ben ik
een akelige hebberd", lacht
Surink. „Ik zal elk werkje
over dit onderwerp willen
hebben. Gewoon om er in te
knoeien. Dat kun je in de boe
ken van de bieb natuurlijk
niet doen".
De tinnen figurenvriend heeft
vooral een grondige studie ge
maakt van de kleuren die
vroeger gedragen werden. „De
groten der aarde droegen tin
ten, die je bij de gewone man
niet tegenkwam. Daar moet je
natuurlijk wel rekening mee
houden'
De schildermethode van Su
rink is behalve opmerkelijk,
ook bijzonder effectief. In één
ruk gaat de penseel langs zo'n
dertig figuurtjes. „Met de vin
ger strijk ik de grote vlakken
in, daarna werk ik de kleuren
een voor een af. Eerst bijvoor
beeld alle uniformjassen blauw
en daarna alle pantalons grijs".
Zoals gezegd vallen de tinnen
soldaatjes niet erg in de smaak
bij de Deventenaar. „Zelf ben
ik helemaal weg van de mid
deleeuwen, vooral van de ge
wone burger. Als ik genoeg
geld had, zal ik de gouden
koets, omgeven door een jui
chend volk uit omstreeks 1930,
willen maken. Maar om die
vormen hiervoor speciaal te
laten gieten... Dat .wordt toch
een beetje te duur"'.
Vrij toevallig rolde Surink
zo'n 30 jaar geleden de hobby
wereld van de tinnen figuren
binnen. De hobbyclub die toen
werd opgericht, tooit zich nog
steeds met de plechtige naam
Stichting ter Bevordering van
de Toepassing van de Cultuur
historische Figuren. In de der
tig jaar dat de stichting nu
opereert, zijn bijna 200 Neder
landse figuren op de markt ge
bracht.
Surink hanteert nog met even
veel inspiratie de penseel als
aan het begin van zijn „tinnen
carrière". „Een zalige hobby",
stelt hij enthousiast vast. „Je
kunt op je gat blijven zitten en
het in de huiskamer doen,
zonder dat moeder de vrouw
je de deur probeert uit te wer
ken".
een juiste formule voor deze
vorm van muziekbeoefening.
De leiding van het concours
heeft korpsen uitgenodigd, die
wat bezetting en mogelijkhe
den betreft in de nieuwe afde
ling kunnen uitkomen. Elk
korps mag zijn federatief gere
gistreerde ledenbezetting met
ten hoogste drie uitbreiden.
Bovendien mag het kerps als
dat nodig is zijn bezetting aan
vullen tot ze beantwoordt aan
het instrumentarium dat in de
partituren wordt opgegeven.
Vijf juryleden beoordelen de
concerten die een speelduur
van drie kwartier tot 55 minu
ten hebben. Er wordt één ver
plicht werk uitgevoerd en ver
der .kan het programma naar
vrije keus worden samenge
steld. Voor de sectie harmonie
is aan Henk Badings een com
positie-opdracht verstrekt,
voor de sectie fanfare aan Jo
van de Booren.
Het Wereldmuziekconcours
dat om de vier jaar wordt ge
houden, duurt van 5 tot 29 juli
1985. Fanfares en hamonieën
strijden in het sportpark en de
Rodahal in Kerkrade om de
eer. Kleinere ensembles con
certeren in de Rodahal, kasteel
Erenstein en het Wijngracht-
theater, waarbij ook koor-,
concert en operazang is te be
luisteren. Het programma ver
meldt voorts onder andere een
jazz-dag en streetparade, expo
sities, uitvoeringen door fol
kloristische groepen en een
straatmuziekdag.
Joan
Haanappel
weg bij AVRO
HILVERSUM Sportcom-
mentatrice Joan Haanappel
keert de komende winter niet
terug op het AVRO-scherm.
Als enige overweging hierbij
geldt, dat de AVRO werkt aan
een nieuwe opzet van het ei
gen sportprogramma. Hiermee
is intussen Ruud ter Weijden
belast.
Voor een uitgebreide
agenda, ook voor de ko-
mende dagen raadplege
men „UIT", de gratis we-
keliikse biilaae van deze
NACHTVOORSTELLING
EUROCINEMA 1: Le Marginal
(16); za. 24.00. EUROCINEMA
Sweat sexy slips (18);
KINDERVOORSTELLING
EUROCINEMA IV: Sjors
Sjimmie en de toverring; za.
19.00. 21.15. zo. ook 16.45.
LIDO II: Don Camillo slaat
door (al); 14.30, 19.00, 21.15.
18.45, 21.15. TRIANON (Bree-
19.00, 21.15.zo. 14.15, 16.30,
19.00, 21.15. REX (Haarlem
merstraat 52, tel. 071-125414):
Enkele reis zevende hemel (16);
14.30, 19.00, 21.15.
KINDERVOORSTELLING
LIDO IV: Donald Duck in het
wilde westen; za. zo. wo. 14.30.
zo. ook 16.45.
NACHTVOORSTELLING
REX: Wilde orgiën op de
schoolbanken (18); vr. za. 23.30.
01717-4354): Gejaagd door de
wind (12); do. vr. za. 19.30. zo.
20.00. ma. di. wo. 19.30. Staying
alive (al); za. zo. 15.45.
KINDERVOORSTELLING
Kuifje en het haaiemeer (Ned.
WASSENAAR* ASTRA (Lang-
20.00. Star eigthy (16); ma.
t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLING:
101 Dalmatiërs; za. zo. 14.00.
DEN HAAG* BABYLON 1 (naast
Centraal Station, tel. 471656):
Krull (al); 14.00, 19.00, 21.30. zo.
14.00, 18.45. 21.30.
16.00, 18.45, 21.30.
3: MGM DIAMANTEN JUBI
LEUMFESTIVAL. do. vr. ma. t/m
wo. 13.45, 20.00. za. 14.00.
18.45, 21.30. ZO. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. do.: Gejaagd door
de wind (12); vr.: West side sto
ry (12); za.: You only live twice
(12); zo.: For your eyes only (12);
ma.: 2001: Space Odyssey (12);
di.: Dr. Zhivago (12); wo.: Ben
Hur (al). EUROCINEMA (Ley-
weg 910, tel. 667066): Apoca
lypse now (16); 14.00. 20.00. za.
The meaning of life
i; zo.: The holy grail (12);
Live at the Hollywood bowl
di.: Privates on parade (12);
Buiterij op de Mo(u)nty.
13.15. 16.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 3: Het meisje
en de witte roos (16); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
METROPOLE 5: FILMZOMER
FESTIVAL '84: 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
ravamo tanto amati; zo.: Identi-
ficatione di una donna; ma.:
Pixote; di.: Fellini 81
Maakje borst(en)
13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18,45, 21.30. ODEON 2:
(al); 13.45, 18.45
13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
ODEON 3: Ciske de Rat (al);
13.45, 18.45. zo. 13.15, 16.00,
the pink (18); 12.00, 13.30,
15.00, 16.30, 18.00, 19.30,
21.00. vr. za. 22.30. zo. v.a.
13.30. LE PARIS 2: Meisjes
met beroepsgeheimen (18);
12.15, 14.00, 15.45, 17.30,
19.15, 21.00. vr. za. 22.45. zo.
v.a. 14.00. LE PARIS 3: On
deugende schoolmeisjes (18);
12.30, 14.00, 15.30, 17.00,
(Passage 63. tel. 460977): De li
quidator (16); 14.00, 18.45,
21.30. ZO. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. HAAGS FILMHUIS
(Denneweg 56, tel. 459900): Can
I sleep;
20.00. 1
19.30. J
t>ig •*rQ
20.00. za. 22.00. The big sleep;
do. 22.00. vr. 24.00.
To have and have no
za. 24.00. zo. 22.00. The big
vr. 21.30. za. 19.30. Trauberg-
Kozintsev; ma. 19.30. S.V.D.f
ma. 19.30. De jeugd van Maxima
di. 20.00. Maxim in Viborg; di.
22.00. De mantel Het wiel van
de duivel; wo. 20.00.
NACHTVOORSTELLINGEN
EURO CINEMA: Geheime
dromen (18); vr. za. 00.02 CI
NEAC 1: Friday the 13th za.
00.15. CINEAC 2: The ama
teur (16); za. 00.15. CINEAC 3:
Money movers (16); za.
00.15.* LE PARIS: Zie hoofdpra-
OEDEON 3:
Ciske de rat 13.45. 18.45. zo.
13.15, 16.00. 18.45.
