Kretenzische kun' valt in het watert lOLLANI IVAI Robert Jan Vermeulen: Eerste jazzpianist van Haags Conservatorium Openbaar eindexamen in Pepijn Protest dierenbescherming tegen theatervoorstelling KUNST Gaidó&Qounmd DONDERDAG 21 JUNI 1984 PAG1 Fugard op scholen in Zuid-Afrika verboden KAAPSTAD De autoriteiten in de Zuidafrikaanse Kaapprovincie hebben schoolbesturen gelast boeken met het to neelstuk „Boesman en Lena", van de Zuidafrikaanse auteur Athol Fugard, uit de schoolbibliotheken te verwijderen. Aanvankelijk was gezegd dat de boeken verbrand moesten worden, maar een late re instructie zei dat zij naar het provincia le departement van onderwijs, dat ze aan de scholen had verstrekt, teruggestuurd moesten worden. Het toneelstuk gaat over de ervaringen in het apartheidsland Zuid- -Afrika van een dakloos niet-blank echt paar. Een woordvoerder zei dat de maat regel was uitgevaardigd nadat ouders van scholieren hadden geklaagd over „de sme rige taal" die in het stuk wordt gebezigd. Poolse schrijver moet terechtstaan WARSCHAU Een militaire aanklager in Polen is akkoord gegaan met het ontslag uit voorlopige hechtenis van de dissidente schrijver Marek No- wakowski. De populaire schrijver zal wel binnenkort terecht moeten staan. De 49-ja- rige Nowakowski, een van de bekendste schrijvers van Po len, werd in maart gearres teerd op beschuldiging van sa menwerking met niet nader genoemde buitenlandse anti- -Poolse organisaties en over treding van de valuta-bepalin gen. Cabaretgroep Niets. Cabaret Niets in Theater PePijn DEN HAAG „Met één been uit 't graf" is de titel van het vierde avondvullende program ma van de cabaretgroep Niets, die daarmee vrijdag 29 en za terdag 30 juni optreedt in Theater PePijn. Muziek en tek sten zijn geschreven door resp. Hans Paulides en Rob Kamp- hues. De titel van hun pro gramma is hun reactie op het doemdenken van de jaren tachtig. Voor de pauze worden relatieproblemen aan de orde gesteld, daarna wordt ge speeld de tragi-komische een- acter „De hopman". Muziek speelt bij deze groep een be langrijke rol. Poolse regisseur niet naar Nederland AMSTERDAM Regisseur Kazi- mierz Braun van Teatr Wspolczes- ny uit Wroclaw heeft geen pas poort gekregen om zijn groep te kunnen begeleiden. Teatr brengt een voorstelling van „De Pest" van Albert Camus in het Holland Festival uit. De leiding van het festival heeft gisteren bij de Poolse ambassadeur in ons land aange drongen er alles aan te doen, opdat Braun zich alsnog bij het gezel schap kan voegen. Visser-Neerlandiaprijs voor Ida Vos RUINEN De Visser-Neerlandiaprijs voor persoonlijke verdiensten is toege kend aan Ida Vos-van der Bos uit Pes- se. De prijs wordt 26 juni uitgereikt in het Gemeentehuis, van Ruinen. Ida Vos krijgt de-prijs voor haar werk ten be hoeve van het gehandicapte kind. Zij is de grote stimulator van de Drentse af deling van de Bond van motorisch ge handicapten. Zij heeft zich met name verdiept in het Bliss-syteem dat het mogelijk maakt te communiceren met kinderen die op geen enkele andere wjze daartoe in staat zijn. Vooral voor de ouders van gehandicapte kinderen heeft zij daarmee grote diensten bewe- Ma urice Béjart groot dansinspira tor Ballet van de XXste eeuw onder lei ding van Maurice Bèjart. Messe pour Ie temps futur. Avondvullende choreografie van Maurice Béjart. RAI, Amsterdam. 19 juni 1984 in ka der Holland Festival. In een voorwoord tot zijn Mes- se pour le temps future (mis voor de toekomstige tijd) schrijft choreograaf Maurice Béjart dat de versie van 1984 geen „remake" is van zijn oor spronkelijke ballet uit 1967, geinspireerd op teksten van Dom Helder Camara. Wel is het eenzelfde denkproces als in 1967 waarmee Béjart onze tijd en de toekomst, die ons fascineert maar ook angst aan jaagt, in zijn nieuwe choreo grafie heeft willen analyseren. Ook Dom Helder Camara's kernvraag, die Béjart eertijds tot het maken van Messe pour le temps futur aanzette, is de zelfde gebleven: „robot met wie zul je dansen?" In het bijna 2,5 uur durende ballet is het opnieuw een evo lutionair optimisme dat zege viert, waarbij Béjart allerlei mystieke en religieus getinte denkbeelden aanvoert ter on dersteuning van zijn hoopvolle toekomstverwachting: „De mens van de toekomst zal de mens overstijgen en zal het menselijke terugvinden". Messe pur le temps futur telt twee aaneengesloten delen. In het eerste deel, „de traditonele wereld", staat het begrip „tra ditie" centraal en gaat Béjart op zoek naar de gemeenschap pelijke en oorspronkelijke menselijke drijfveer, uitmon dend in een extatische vreug dedans. Het tweede deel, „de conventionele wereld", behan delt de robotisering en via het elixer van de liefde de ontwik keling van een hoger mensty pe, dat uit de robot groeit. Viriel, erotisch, vitaal en dy namisch bewogen de mannen van Béjart zich over het grote podium in de RAI; vloeiend, gracieus, ingetogen, als won derlijke nachtdieren soms zijn vrouwen. Goedkoop wanneer een groep pinquins het toneel opwaggelt en een opgeblazen wereldbol doorprikt; subliem zodra Michel Gascard zijn Vuurdans uitvoert, of vier ro bots in kooien van plexiglas komen neerdalen en een meesterlijke choreografie neerzetten. GODERT VAN COLMJON DEN HAAG Een eind examen op het podium van Pepijn. Een ongebrui kelijke zaak, gisteravond in het theatertje aan de Nieuwe Schoolstraat. De geëxamineerde: Robert Jan Vermeulen, student aan het Haags Koninklijk Conservatorium. Vak: Uit voerend musicus in jazz- piano. Robert Jan Vermeulen is de eerste die in dit vak eindexa men doet aan het conservato rium. Dit jaar bereikt in Den Haag de eerste lichting jazzstu- denten de eindstreep: dezer dagen vinden er nog vier jazz- eindexamens plaats, waaron der die van gitarist Joep Lu- mey, saxofonist Ron van den Berge en fluitiste Ellen Hel mus. Examens die op een wat conventioneler manier plaats zullen vinden binnen de mu ren van het conservatorium. Pepijn was een bewuste keus voor het openbare eindexa menconcert - dat gratis bijge woond kon worden - van Ro bert Jan Vermeulen. Zijn le raar van de laatste jaren, jazz musicus Frans Eisen daarover: „Binnen de muren van het conservatorium zit je als eind examenkandidaat toch veel meer in een wat klinischer si tuatie. Jazz komt toch het bes te tot z'n recht in een omge ving als deze. Vandaar." North Sea De opleiding tot jazzmusicus is betrekkelijk nieuw in ons land. Het conservatorium in Rotterdam begon er als eerste aan, Den Haag volgde. Pianist Hans Vrooman was de eerste afgestudeerde in de Maasstad en is inmiddels naar de Vere nigde Staten getrokken om zich daar in de jazzpraktijk verder te ontwikkelen. Robert Jan Vermeulen zal dat voorlo pig, al spelende, in Nederland doen. Met het kwartet van Toon Roos - een nieuwe naam en een opmerkelijke persoon lijkheid op de tenorsax - onder meer straks op Paul Ackets North Sea Jazz Festival. Ro bert Jan Vermeulen: „Als je me een jaar geleden had ge vraagd wat ik na m'n eindexa men zou gaan doen, had ik het niet geweten. Nu blijkt geluk kig dat ik het ene concert na het andere heb." Brede basis Pianist-leraar Frans Eisen over de opleiding in Den Haag: „Wij leiden op tot spé- ler, tot uitvoerend musicus. Dat is erg belangrijk. Al kun nen leerlingen hun eigen com posities kwijt op zo'n eindexa men, we kweken geen compo nisten. Leerlingen krijgen tij dens die vijf jaar opleiding, en dat wordt inclusief een voor opleiding zelfs vaak zes jaar, een gedegen muzikale basis. Behalve de theorie - harmo nieleer, contrapunt, gelijk aan wat de leerlingen klassiek moeten kennen - doorlopen ze voor zover mogelijk het hele scala van de jazzmuziek. Mo dern, oud. Bopmuziek, Charlie Parker. We proberen leerlin gen niet in een richting te du wen. Die moeten ze later zelf vinden. Je weet niet wat er in de muziek gaat gebeuren. Wat nu „in" is, verdwijnt mis schien over een bepaalde tijd. Op het conservatorium krijgen ze zo'n brede basis, dat ze overal in mee kunnen." Count Basie De kandidaten moeten op zo'n eindexamen een gevarieerde muzikale staalkaart afleveren. Robert Jan Vermeulen was gisteren te horen in vier com binaties: een trio met een aan tal „bop"-nummers, waaron der Bud Powells Parijse straat- impressie „Parisean thorough fare", in de band van fluitiste Ellen Helmus, in het begelei dende trio van zangeres Josée Koning en in het kwartet van Toon Roos. En dan herken je inderdaad vier verschillende stijlen. Hoeverre is zoiets hin derlijk voor de ontwikkeling Robert Jan Vermeulen: „Dan ben ik - zeg maar - Count Basie van een talent? Robert Jan Vermeulen: „Ik had toen ik aan m'n studie begon nauwe lijks enige binding met de „bop-muziek". We hebben Charlie Parker gestudeerd en dat is ontzettend moeilijk. Maar dat is dan beslist niet iets dat je na de studie laat vallen". Over het leren via de stijl en het werk van anderen: „Ik speel in de big band van bas sist John Clayton. We spelen daarin het werk van het Count Basie-orkest na. Dan ben ik dus, zeg maar. Count Basie. Die man speelde niet veel noten. Maar als je zijn nummers en zijn arrangemen ten naspeelt, voel je hoe uitge kiend en precies die paar no ten zijn." Jazzpraktijk Via aiverse docenten en gast docenten - pianist Irv Rocklin gaf les, Monty Alexander deed een gastcollege - probeert het Haags conservatorium hun leerlingen zo breed mogelijk in de jazzpraktijk te oriënte ren. Al zijn zelfs die vijf jaar geen enkele garantie. Frans Eisen: „Het gaat net zoals in elke opleiding. In de praktijk moeten leerlingen toch hun persoonlijkheid gaan ontwik kelen. Wij hebben ze in elk geval de bagage meegegeven". Robert Jan Vermeulen: „Ik vind dat de opleiding hier in Den Haag best eens omhoog gestoken mag worden. Ik heb fantastisch les gehad, eerst van Rob van Krefeld, later van Frans Eisen. Ik denk dat je het zo mag zeggen: Als iemand het in de praktijk niet blijkt te ha len, ligt het aan de leerling. Niet aan de docenten". Robert Jan Vermeulen is gis teren in Pepijn overigens ge slaagd voor z'n eindexamen. BERT JANSMA Ferry Mingelen r-i eindredacteur u Den Haag Vandsu HILVERSUM Ferry 'j len (37) is met ingang ee oktober benoemd tot 10( dacteur/presentator ven parlementaire NOS-i m Den Haag Vandaag. M»n volgt in deze functie' Visser op, die onlangSgn noemd tot hoofdredact^ de Amersfoortse Court j afgelopen drie jaar heel gelen als correspond^ Brussel gewerkt voor |ni meenschappelijke Peiw GPD. Ook was hij pai,m tair redacteur van het <sa Trouw en gaf hij m%n king aan de NOS-radio[d: „Met het oog op morgej__ Meredith Willa, overleden p" dc SANTA MONICA Dtg< rikaanse componist Mjs Willson, die vooral werd door zijn BroadwP sical „The Music man'ld 82-jarige leeftijd overled A was in een ziekenhuis ii Monica opgenomen voe hartaanval. Willson bej*>e loopbaan als fluitist. A leidde hij een symfonie- C schreef hij filmmuziek lei bliceerde hij verscheiden* ken. Onder meer de t voor Charlie Chaplins oc -satire „de grote dl I werd door Willson gescffk Zijn grote doorbraak k^c 1957 met de musical „t|b sic Man". bi nt Toneelgroep Centrum wegn AMSTERDAM Het"„ aanbod in Amsterdaity met ingang van het 1985/1986 worden gewi^, binnen dat aanbod plaats meer voor Tone i Centrum. In plaats I dienen de initiatieven ADM, Maatschappij Di|e; Persona en de Salon te aj gehonoreerd. De subsy,, van Baal, Orkater bliekstheater kan j voortgezet. Dit zijn de^ rijkste punten uit een^ van de Amsterdamse e) raad aan de Amsterdan e houder van Kunstzaken DEN HAAG De Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren heeft bij de VPRO, de Stichting Holland Festival en de leiding van de Amsterdamse Stadsschouwburg geprotesteerd tegen de theatervoorstelling „De nacht der theaterlijke dwaas heden". Volgens de Dierenbescherming komen in onderdelen van dat programma ernstige vormen van dierenmishandeling voor zoals het vertrappen van kikkers. In het kader van het Holland Festival vinden vandaag en mor gen in de Stadsschouwburg twee uitvoeringen van deze produk- tie van de 25-jarige Belg Jan Fabre plaats. De VPRO maakt een televisiecollage die zij woensdag 27 juni wil uitzenden. Overi gens worden er volgens de organisatoren van het festival geen kikkers vertrapt, maar is er sprake van trucage. De Dierenbe scherming noemt ook alleen de suggestie al een verwerpelijke zaak. Naast de kikkers, het zou om acht dieren gaan, gebruikt Fabre in zijn produktie ook twee papegaaien. Wat met deze vo gels gebeurt is volgens de Dierenbescherming niet duidelijk. De Dierenbescherming heeft de organisatoren gevraagd de ge wraakte onderdelen uit de voorstelling weg te laten. Een inspec teur van de Dierenbescherming en een inspecteur van het mi nisterie van Landbouw en Visserij zullen donderdag de voorstel ling bijwonen en zonodig proces-verbaal opmaken wegens die renmishandeling en/of het overtreden van de Wet Beschermde Uitheemse Diersoorten. JAZZFESTIVAL IN LOOSDRECHT LOOSDRECHT Van 13 juli tot 6 au gustus wordt, in hoofdzaak op de don derdag- vrijdag-, zaterdag- en zondaga vond in de botenloods De Swingboei in Oud Loosdrecht het jaarlijkse Jazzfesti val gehouden. Voor het jazzgebeuren staan onder anderen genoteerd: Monty Alexander Trio, The Johnny Griffin Quartet met Lackjaw Davis, Pia Beek en Jaap Dekker en John Clayton Big Band. Tijdens het Dixieland-festival treden artiesten op als Chris Barber, Lilian Boutté en haar Music Friends en The Dutch Swing College Band. Op de slotavond 5 augustus wordt een nieuwe artiest gepresenteerd, de evergreenzan ger Steven Wardance, die daarmee zijn podiumdebuut maakt. e.v. van Graas: O. A. A. Sieloff e.v. van Bo- chove; S. M. Smit e.v. Bruinsma; J. G. J. Spierings e.v. Bos; M. G. Stipdonk; I. A. Strik: A. Troost e.v. Bot: C. M. Veltman e.v. van Velde; A. M. T. Vermin e.v. Kroon; A. C. G. Warmerdam e.v. Paridon: A. Z. van Weeghel e.v. Bakker; J. A. M. Zuljderwijk e.v. den Elzen; A. v.d. Zwart. MAVO: E. P. Bakker: G. v.d. Bent; J. T. v.d. Berg e.v. den Ouden; M. R. A. Beij; A. J. van Bezu e.v. Glas; J. A. M. Bierman e.v. Dub- beldeman; P. A. J. v.d. Bogaard e.v. Bave- Eên of meerdere MAVO-deelcertilicaten: M. A. J. v.d. Aardwegh e.v. Rodewijk; M. E. P. Adriaans e.v. Rispens: J. M. J. Arts e.v. Olgers; J. M. Assmann e.v. Peeman; G. P Baerken e.v. Altewischer; A. A. E. Bak ker; H. Bek e.v. Radder; M. E. v.d. Berg e.v. Peschier. A. E. M. van Berkel; C. W. M. Beu- gelsdijk e.v. Dickhofl; M. Beurse e.v. Brou wer: J- Beijen e.v. Heemskerk; N. M. Bige- low e.v. Wolt; M. Boogaard; J. v.d. Boon e.v. Kralt; J. Bosman e.v. Rietveld; C. J. Breeuwsma; S. Brienen; A. J. M. ten Broek; I. A. G. M. Broekhot e.v. van Kesteren; J. Bronsveld; J. P. M. Caspers e.v. v.d. Geest; J. A. M. Casteleln e.v. v.d. Velden; S. T. S. Chang; J. Chaudron e.v. Holverda; J. G. Cle ment e.v. van Buljten; P. A. Copier e.v. Schikhot; M. L. C. Datema e.v. van Keste ren; C. W. Dongelm Veldt; Y. M. M. C. van Gent e.v. Zandvliet; U. Gravelijn e.v. Polane; A. Groen e.v. de Jong; A J. Groen e.v. v.d. Niet; P. v.d. Gug- ten e.v van Delft; W. v.d. Gugten e.v. de Leeuw; E. J. M. van Haren; J. Hazenoot e.v. Fockens; J. G. Helling e.v. Turkmen; G. M A. Hoek e.v. Ruigrok; H. C. Hoek e.v. Duindam; E. H. A. Hogeboom e.v. Olijer- hoek; W G. Hogenboom e.v. v.d. Meer; C. I. Hoogeboom e.v. Paats; A. H. M. Hoogen- boom e.v. Rietbroek; O. N. J. Hornes; M. C. J. M. Houèt e.v. v.d. Broek; P. J. W. v.d. Hout e.v. Elfferlch; M. G. van 't Huil e.v. Kroesbergen: C. H. Jutte; S. van Kampen; G. H. C. Kanbier e.v. Lancel; G. A. Kapitany; C. P. M. van Kersbergen e.v. Zweers; waal e.v. de Jong; A. Rol e.v. Dozlj; M. C. J. de Romlln e.v. van Rooi); J. de Ruiiter: G. W. J. van Rijn e.v. van Beelen; M. J. van Rijn e.v. Deters: J. L. M. Rijns; F. Sanltmeral e.v. Lustig; H. J. A. Saris;,M. P. Scholte e.v. van Steendelaar; A. Selier e.v. van Mus- scher. J. C. Sernè; O. A. A. Sieloff e.v. van Bochove; M. A. Slats e.v. Vink; J. v.d. Sleet e.v. Serlie; M. Sliggers e.v. van 't Zelfde; A. M. v.d. Slot e.v. Pennings; D. Strljkstra; H. Tegelaar; B. A. M. Termeulen e.v. de Haas; I. W. H. Uithol; R. L. B. Velthoek; van Venetien e.v. v.d. M. Verheijen e.v. Schalkwijk; A.J.H. M. Vermaas e.v. Israël; A. J. Ver meer e.v. van Leeuwen; A. Versteegh e.v. van Polanen; A. M. B. Versteege e.v. van Ruiten; C. R. Vis e.v. v.d. Heden; S. M. Vis ser e.v. Brussee; T. H. M. Vliet Vlieland e.v. Prieto; P. A. M. Vollebregt; G. G. Warmer dam e.v. Lek; M. G. F. Wessendorp; A. J. Weijenbergh e.v. Romljn; J. P. Willi A. R. Goldsman; A. v.d. Gr E. d. Groot: S. ter Harmsei; h. v.o. nave; J. G. Heemskerk e.v. Binnendijk; M. A. M. Heijboer; J. v.d. Hoek; J. Holt; J. J. A. Kat- tenberg; H. L. G. J. Kenter; B. M. Klaassen; R. G. Klatt; W. S. Kleijn e.v. Aznar Ortl; N. L. Koman; P. F. G. Kuster M. S. Leijen; M. J. A. van Looij; P. M Mai e.v. Stol; E. h Mentz i Leeuwen; W. A. H. Monshouwer; D. Mooij; W. F. Nieuwenburg; S. W. Oliemans; H. C. v.d. Plas; G. v.d. Pompe e.v. Reijstee: M. van Putten; P H. Reidsma; J. P. Rijnveld; A. Sif- neos; E. G. L. Streef; W. Tieleman; A. M. Tielkemeyer; J. i Rooljen; E. M. Wijnnot Blokhui zen; C M. IJff e.v. Bos; L. C. M. Zaal e.v. v.d. Meer; H. v.d. Zeeuw e.v. van Brussel; i. Rijsbergen; C. C. Zwetsloot e.v. HAVO: B. E. M. Alberlng; N. Bakker; K. van Beek; R. T. Bonte; J. H. Bouckaert; A. H. van Dijk e.v. van Poppel; P. A. den Hollan der; S. Itzig Heine; E. W. F. Klentz; C. Kraije- noord; D. N. de Leeuw; J. Oosterloo; M. P. E. Ouwerkerk; J. E. C. Poelman; M. E. Siebel; M. P. Star; G. Strijbosch; T. Utberg e.v. v.d. Meulen; C. A. M. van Veen; I. M. C. v.d. Vlist; E. M. J. Zuijdwljk; P. C. M. Zwin- kels. Eén of meerdere HAVO-deelcertificaten: J. M. A. v.d. Aart; J. V. E. E. Aubry; E. v.d. Berg; G. J. Bloem; H. Hartevelt; T. W. Hen driks; J. H. Hesen e.v. Wagenaar; A. T. J. Jansen e.v. Molmans; M. Keizer e.v. Hazen berg; J. M. de Koning e.v. Ruigrok; F. M. e.v. Mastenbroek. Eén of meerdere VWO-deelcertlficaten: M. G. Barnhoorn; M. J. A. van Beek; T. H. M. de Beer; B. M. v.d. Berg e.v. Keij- zer; G. Berger e.v. Meljaard; G. C. K. van Beusekom; C. Bhikhie; A. M. C. Bierhoff e.v. Manhoudt; P. J. Billus; A.S. Bless e.v. van Rooijen; J. F. M. Borsje e.v. MacGlllavry; T. J. Bousie; J. M. Bronsgeest: C. B. A. de Bruljne; I. van 8uuren; H. G. M. Conljn; C. E. P. Couzijn; J. Y. van Duijn e.v. v.d. List; A. C. A. T. Epplnk; K. I. Ferdinand e.v. v.d. Flier; M. H. A. W. v.d. Geest; C A. A. M. Gras e.v. Delemarre; C. M. M. de Haas e.v. Zonneveld; M. van Heesch e.v. Groenendijk; C. C. J. v d. Helm e.v. Verwater; B. S. Hen nephof; H. J. Hesen ev. Wagenaar; J. M. Hoek; J. W. ten Hoorn; W. J. van Houten e.v. Visser; L. N. van Ingen Schenau; A. G. van Engelen; J. N. van Kesteren; K. E. O. m' Klompmaker; C. Koorneef; F. H. v.d. Kooij Jonge; D. G. Ki Priesterfeest A. Juffermans in Stompwijk STOMPWIJK Pastoor A. Juffermans (69)" viert zondag zijn 40-jarig priesterfeest in de Stompwijkse St. Laurentius- kerk. Pastoor Juffermans heeft in het Franse Fontenail- les (Seine et Marne) de pasto rale zorg over drie parochies en 500 gezinnen. Pastoor Juffermans is momen teel op vakantie bij zijn familie aan de Wassenaarse Rijks straatweg 225. Hij wilde zijn priesterfeest graag in zijn ge boorteplaats Stompwijk vie ren, temidden van familie, vrienden en kennissen'. Na de viering keert hij terug naar Frankrijk, want van het eme ritaat wenst hij nog niets te weten. Hij is overigens in Frankrijk beland na een aan tal jaren missiewerk. Onlangs herdacht hij in Frankrijk het feit dat hij 25 jaar pastoor was. De jubileumviering in Stomp wijk heeft plaats tijdens de H. Mis om elf uur. Na afloop is er gelegenheid tot gelukwensen in het nabijgelegen Dorpshuis. inkrimping orkesten definU DEN HAAG De Tweede Kamer is gisteren in grote lij nen akkoord gegaan met de herstructurering van het or- kestenbestel door minister Brinkman van WVC. Als ge volg van dit besluit zullen het Amsterdams Phiharmonisch Orkest (APhO), het e lands Kamerorkest (N het inmiddels opg Utrechts Symfonie f (USO) definitief wor - mengevoegd. Het AF het NKO verklaarden u evenwel dit onaanvaarr vinden. M p ELOUNDA. KRETA Ter wijl de Griekse regering nog steeds met Engeland kibbelt over de teruggave van de beel dencollectie van Elgin, worden op het eiland Kreta oude kunstvoorwerpen uit deMi noïsche periode in zee ge dumpt. De eilandbewoners zeggen hun culturele erfenis te verbergen of te vernietigen, omdat het inleveren van de voorwerpen bij de instanties hen alleen maar narigheid op levert. Melina Mercouri, de Griekse minister van Cultuur, dreigde onlangs nog dat Griekenland naar de Unesco (de Organisa tie van de Verenigde Naties voor Onderwijs, Wetenschap en Culuur) zal stappen, wan neer Engeland blijft weigeren de beelden van Elgin uit het British Museum in Londen te laten vertrekken. Deze „Elgin marbles" zijn brokstukken en soms ook nog geheel intacte delen van beelden en reliëfs, die vroeger het Parthenon van de Acropolis te Athene sier den. Ze zijn genoemd naar Thomas Bruce Elgin, die de brokstukken in 1816 aan En geland verkocht. De Griekse regering wil nu dat de beelden weer aan het land van her komst worden teruggegeven. Athene zelf staat echter op dit moment ook in het centrum van archeologische kritiek. Het Griekse archeologische beleid is er namelijk de oor zaak van dat er een schat aan Minoïsche kunstvoorwerpen verloren dreigt te gaan. Onder de Minoïsche periode worden verschillende opeen volgende culturen verstaan, die tijdens de Griekse Bron stijd (ca. 2500-1200 v.C.) op Kreta en wat omringende ei landen hebben bestaan. Boe ren die overblijfselen uit deze periode op hun land vinden, lopen de kans hun land te ver liezen, of krijgen een ploeg- verbod opgelegd. Financiële compensatie voor diegenen die dit overkomt laat vaak jaren op zich wachten. Ook bouwmaatschappijen wor den getroffen door deze maat regelen. Het werk komt vaak voor onbepaalde tijd stil te lig gen wanneer er bij het leggen van de funderingen voorwer pen worden ontdekt. Een eigenaar van een vakan tiebungalow in Elounda schijnt van deze situatie han dig gebruik gemaakt te heb ben om de bouw van een hotel te verhinderen. Het hotel zou tussen de bungalow en de zee gebouwd worden en zo het prachtige uitzicht vanuit de bungalow bederven. Naar ver luidt verborg de eigenaar aar dewerk uit de Minoïsche pe riode op het bouwterrein, met als resultaat dat de bouw van het hotel ogenblikkelijk ge staakt werd toen het aarde werk boven de grond kwam. Papierwinkel Volgens Christopher Valianos, directeur van het Museum van Volkenkunde op Kreta, ligt de oorzaak van de problemen voornamelijk bij de ambtelijke papierwinkel van de archeolo gische instellingen. Wanneer er een kleine vondst gedaan wordt, mag de boer in kwestie doorgaan met het bewerken van zijn land, op voorwaarde dat hij niet te diep ploegt. Bij opgravingen op grote schaal wordt het land weliswaar van de boeren gekocht, maar daar kunnen jaren overheen gaan, wat voor de boer bijna altijd een financiële strop betekent. Valianos zegt ook dat veel boe ren niet eens op de hoogte zijn van de compensatiemaatrege len die er bestaan. Wanneer ze dus wat vinden wordt het ver borgen of weggegooid. Soms wordt er ook geprobeerd de spullen aan toeristen te verko pen, maar de straf die daar op staat maximaal acht jaar ge vangenis heeft een af schrikkend effect. De plattelandbewoners van Kreta bekommeren zich niet om hun culturele erfenis, al dus de directeur van het mu seum. Ze zouden alles wat ze vinden het liefst verkopen. Hij f is dan ook voorstandej' een beter werkend comj tiesysteem en is van dat de staat het bezit vz- vécollecties moet stimuli De houding van de Kret tegenover hun eigen tf wijst volgens Valianos f in verval raken van de tionele manier van lev Kreta. Hij heeft daarob een aantal doktoren, jr en hoogleraren het Cul Genootschap van Messij gericht, dat wil probereJ Kretenzische tradities vc nageslacht vast te leggei1 Tradities Het genootschap is er zit bewust dat Kretenziscr dichten, liederen en I nooit schriftelijk zijn legd. Mede door de kom de televisie dreigen deztf tionele activiteiten uit t> ven. Ook loopt het aart woners van achteraf^: en dus nog traditie-rijk# dorpjes steeds verder omdat de jeugd naar v< gelegen gebieden of dl van Kreta trekt. Adam Konstantarakis politieagent die de Min opgravingen in Phaisto! bewaken. Hij is er van tuigd dat, op het zelfq ment dat hij zijn best voorkomen dat op soui beluste toeristen huij slaan, de boeren een pa meter verderop rustig' gaan met het weggooi^ archeologische vondsten Een woordvoerster vj Griekse ambassade in zegt dat er bijna op elk| kante meter van Kre| iets te vinden valt. Ni< daarvan is even waarde het is dus niet zo dat| elke vondst automatis^ uitgebreid onderzoek zi gen. Maar de angst vool tuele gevolgen is er nofl de reden van dat er op j ment voorwerpen van J logische waarde in ze dwijnen. EVE-ANN PR! Copyright The C

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 6