i
jatijns-Amerika probeert
huldenlast af te schudden
Happart niet
echt welkom bij
socialisten
Nieuwe fase in
wapenwedloop
Oud-directeur
ANP overleden
'id-Afrika
-t af van
Tsrdracht
Eiislanden
Iraanse
vrijwilligers
op weg naar
het front
Subsidie
kleinbedrijf
SIPRI:
"TENLAND
EeidócSouiant
DONDERDAG 21IUNI1984 PAGINA 11
kopters jagen
00.000
e paarden
ANE In het noordoos-
n Australië is een campag-
*onnen voor het afschieten
Iriehonderdduizend wilde
n, omdat deze onder meer
^-ïingen van terreinen ver-
Dat melden kranten in
jië. Volgens een krant
ïp bij de jacht helikopters
1|. Elke dag zouden 800 die-
26veld worden. Daarnaast
i in de komende jaren we-
jekten zoals brucellose en
ulose nog eens honderdui-
■•jtuks wild vee en buffels
ifi afgeschoten.
Na 20 jaar vrij
uit Zuid-Afrika
Een uitbundig welkom met ge
zang en bloemenslingers viel
de 64-jarige David Kitson gis
teren ten deel op het Londense
vliegveld Heathrow bij aan
komst uit Zuid-Afrika, het land
waar hij onlangs na bijna 20
jaar gevangenschap plotseling
werd vrijgelaten. Kitson, die
nog ongeveer zeven maanden
cel voor de boeg had, werd in
1964 wegens sabotage en het
propageren van het communis
me tot 20 jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Tijdens zijn pro
ces had Kitson toegegeven,
dat hij lid was van het verbo
den Afrikaans Nationaal Con
gres (ANC).
Antilliaanse
regering dient
ontslag in
WILLEMSTAD De kans is
groot dat de Antilliaanse kiezers
binnenkort naar de stembus
zullen worden geroepen, nu de
coalitieregering van premier
Don Martina haar ontslag heeft
ingediend bij de gouverneur
van de Nederlandse Antillen,
Rene Römer. De regering be- Don Martina
sloot hiertoe, nadat parlements
voorzitter Roy Markes zijn steun aan het kabinet had
opzegd. Daardoor verloor de regering haar meerderheid.
De coalitiepartners willen dat gouverneur Römer de
mogelijkheid van een nieuwe coalitie gaat onderzoeken.
Lukt dit niet waar men op rekent dan zullen er
nieuwe verkiezingen moeten worden gehouden..
Rookverbod in
Londense metro
LONDEN In de Londense metro
wordt met ingang van 7 juli een
rookverbod van kracht. Overtreders
kunnen rekenen op een boete van
ruim 200 gulden. Ten gerieve van de
verstokte rokers blijft het opsteken
van een sigaret „vooralsnog" geoor
loofd op de perrons van de metro en
op het bovendek van de dubbeldeks
bussen, maar ook daar zal men bord
jes zien met het opschrift „Gelieve
niet te roken". De Londense metro
wil met deze maatregel de onder
grondse „schoner, prettiger en aan
trekkelijker" maken voor alle reizi
gers. Het rookverbod geldt voorlopig
voor een jaar. Daarna zal men de er
varingen beoordelen.
Senaat VS tegen terugtrekking
troepen uit Europa
WASHINGTON De Amerikaanse Senaat heeft woens
dag met 55 tegen 41 stemmen een wetsvoorstel verworpen
om in drie jaar 90.000 man Amerikaanse troepen uit Euro
pa terug te trekken als de Westeuropese NAVO-bondgeno-
ten niet bereid zijn hun defensieuitgaven jaarlijks met
reëel drie procent te verhogen. De Senaat aanvaardde wel
een amendement waarin alleen een beroep wordt gedaan
op de bondgenoten hun defensiebijdragen op te trekken.
Het voorstel voor de troepenterugtrekking was ingediend
door de Democratische senator Sam Nunn. Hij vindt dat de
Europese partners te weinig uitgeven aan hun conventio
nele verdediging waardoor ze bij een niet-nucleaire Sovje-
taanval op hun gebied snel gedwongen zullen worden tot
het gebruik van kernwapens. President Reagan, die inten
sief heeft gelobbied bij de senatoren was tegen het voorstel
omdat het alleen maar zou leiden tot tweespalt binnen de
alliantie. De Senaat, waarin zijn republikeinse partij de
meerderheid heeft, steunde hem.
a-*
19-
100 J
80Ch^
22ERDAM In de
so5biaanse havenstad
1 je na komen van-
vertegenwoordigers
Latijnsamerikaan-
24jden bijeen voor be
aver de schulden van
soeg alle landen in
||io en over de stren-
i«jnomische voorwaar-
2ie hun geldschieters
,o5jeuwe kredieten ple-
verbinden. De elf
401 zijn Argentinië,
13ië, Venezuela, Mexi-
loCoIombia, Ecuador,
Chili, Uruguay, de
Jiicaanse Republiek
sitivia.
2®3ckringen in de indus-
ujen heerst ongerustheid
3ije uitslag van de be
rgingen. Men is er bang
6öt de elf landen zullen
^jn een gemeenschappe-
2301 te vormen tegenover
1Jjldschieters, hoewel dat
Latijnsamerikaanse
eden wordt tegenge-
1.
heeft zijn betalingen al
lort en Argentinië heeft
ike achterstand bij af-
2ien rentebetaling opge-
14
ijaart kon maar op het
i^je worden voorkomen
lïentinië officieel in ge-
pnoest worden gesteld
2 het niet betalen van
ujjoen dollar aan achter
st rente. Mexico, Colom-
|razilië en Venezuela
samen met Argenti-
1ï het geld bij elkaar om
1tiken te betalen. Deze
1 hun vorderingen an-
1}s oninbaar te boek moe
ten stellen, met alle gevolgen
van dien.
Toch gelooft men in financiële
kringen in het Westen over
het algemeen niet, dat andere
Latijnsamerikaanse landen
met grote schulden in gebreke
zullen blijven. Mexico bijvoor
beeld heeft zulke nauwe eco
nomische banden met de Ver
enigde Staten, dat het daar be
tere kredietvoorwaarden kan
bedingen dan andere landen.
Strenge eisen
In financiële kringen in de
Latijns-Amerikaanse hoofste-
den heeft men de indruk dat
de vertegenwoordigers van de
elf landen zich militanter zul
len opstellen dan bij vorige
vergaderingen over de schul
den in Caracas (Venezuela) en
Quito (Ecuador). Er rijst in de
Latijnsamerikaanse landen
steeds meer verzet tegen de ei
sen die het Internationale Mo
netaire Fonds (IMF) aan
voortzetting van de krediet
verlening verbindt.
In Buenos Aires staat men op
het standpunt dat de eisen van
het IMF voor bezuinigingen,
prijsverhogingen, afschaffing
van subsidies, beperking van
loonsverhogingen en wat dies
meer zij eenvoudig niet aan de
Argentijnse bevolking zijn te
verkopen? Bovendien ver
wacht men er geen herstel van
maar juist een verdere econo
mische inzinking. Grote socia
le onrust zou ook het pas op
gang gekomen democratise
ringsproces kunnen doorkrui
sen.
Crisis
De schattingen van het bedrag
dat Latijns-Amerika aan de
Verenigde Staten, West-Euro
pa en Japan schuldig is, varië
ren nogal. De meeste deskun
digen houden het echter op
rond de 350 miljard dollar. Dat
is ongeveer twee derde van
het bedrag dat de hele Derde
Wereld schuldig is, wat wel
aangeeft hoe belangrijk het is
dat voor het schuldenprobleem
van Latijns-Amerika een op
lossing wordt gevonden.
Het zijn vooral de banken in
de Verenigde Staten die in
grote moeilijkheden zullen ko
men als meer Latijnsameri
kaanse landen hun betalingen
opschorten. Het is vrijwel ze
ker dat Amerikaanse banken
in dat geval over de kop zullen
gaan, hetgeen het hele inter
nationale financiële stelsel zal
doen wankelen. Dat is ook de
reden dat er snel is ingegrepen
toen er onlangs aanwijzingen
waren dat sommige banken in
de VS al in de problemen za
ten.
De Amerikaanse regering
staat achter de banken, zo
wordt in Washington verze
kerd. De hoogste bankier in de
VS, voorzitter Paul Volcker
van de Federal Reserve Board
(het bestuur van het stelsel
van Amerikaanse centrale
banken), gelooft niet dat er
grote problemen zullen ont
staan. Hij heeft er alle vertrou
wen in dat het Amerikaanse
financiële stelsel eventuele
klappen zal kunnen opvangen.
Methode-IMF
Ook de deelnemers aan de
economische topconferentie
van zeven westerse industrie
landen, die onlangs in Londen
is gehouden, geloven dat er
wel een oplossing voor het
schuldenvraagstuk te vinden
is. Ze zoeken die in de metho-
de-IMF, dat wil zeggen dat
een ontwikkelingsland dat
voor nieuw krediet in aanmer- met 12,5 procent veel te hoog,
king wil komen, zich aan aldus Gonzalez,
strenge economische maatre- Het is vooral het eenzijdige
gelen moet onderwerpen.
De regeringsleiders van de VS,
Canada, Japan, West-Duits-
Frankrijk Engeland en
Italië vinden wel dat er betere kwaad maakt. In de meeste
karakter van de bepaling van
de rente van de banken in de
Verenigde Staten waarover
men zich in Latijns-Amerika
kredietvoorwaarden moeten Latijnsamerikaanse landen
worden geboden aan landen wordt hard gewerkt aan ver
die erin slagen verbetering in betering van de economische
hun economische positie te situatie maar alle vorderingen
brengen. Maar landen als Ar- worden na verloop van tijd
gentmie, die weigeren de har- weer teniet gedaan door de
de economische ingrepen uit te wdlekeurige verhoging van de
voerend* en andere rentetarieven van de Ameri-
geldschieters nodig achten, kaanse banken,
zouden niet voor nieuw kre
diet in aanmerking moeten
komen.
Hoewel de verontwaardiging
over de onwil van de banken
in het Westen om de krediet-
Latijnsamerikaanse voorwaarden te verbeteren
groot is, geloven weinigen dat
er in Cartagena serieus zal
worden gedachtover toepas
sing van het middel dat de
banken het meest vrezen: de
Mitterrand bij
Tsjernenko
De Franse president
Mitterrand bevindt
zich sinds gisteren
met een delegatie
van ongeveer 100
personen in Moskou,
voor drie dagen van
besprekingen met de
Sovjet-leiders. In het
Kremlin werd hij offi
cieel verwelkomd
door partij- en rege
ringsleider Konstan-
tin Tsjernenko (foto).
Het is het eerste be
zoek van de Franse
president aan de
Sovjet-Unie sinds zijn
ambtsaanvaarding in
1981. Hij is tevens
het eerste Westelijke
staatshoofd dat door
Sovjetleider Tsjer
nenko wordt ontvan
gen. Op de agenda
staan de Oost-West
verhoudingen en de
handelsbetrekkingen
tussen de Sovjet-
Unie en Frankrijk.
In de
hoofdsteden is men het aller
minst met die zienswijze eens.
Jorge Gonzalez del Valle,
hoofd van het Latijnsameri
kaanse Monetaire Studiecen
trum in Mexico, noemt het gezamenlijke opschorting van
standpunt van president alle betalingen door de elf lan-
Reagan, premier Thatcher en den die aan de conferentie
de overige deelnemers aan de deelnemen. Zelfs in de La-
topconferentie „kortzichtig en tijns-Amerikaanse hoofdste-
dom". Naar zijn mening en die den is men bang voor de ge-
van vele andere economische volgen daarvan voor het hele
deskundigen, is verruiming internationale geldstelsel.
DEN HAAG Mr. M.C. God- teur buitenland over naar dit
schalk, oud-directeur van het persbureau. Van september
1939 tot in mei 1940 had hij de
- Radio
van de exportmogelijkheden
van Latijns-Amerika de aan
gewezen weg om uit de pro
blemen te komen.
Alle inspanningen die men
zich nu in Latijns-Amerika ge
troost om orde op zaken te
stellen, lopen stuk op de hoge
rente, de korte looptijden van
de leningen en op de hoge in
voerrechten en de andere im-
Sommigen vragen zich af of er
in Cartagena wel wegen zullen
worden gevonden om uit de
problemen te raken. De twee
vorige vergaderingen hebben
niets van belang opgeleverd.
De Braziliaanse minister van
buitenlandse zaken, Ramiro
Sairva Guerreiro, merkte on
langs op dat Cartagena niet
meer is dan een volgende stap.
portbelemmeringen in het Er zal verder gepraat worden
Westen. Vooral de minimum
rente van de banken in de VS
die maatgevend is voor de
rente die de ontwikkelingslan
den moeten betalen ligt
zal worden geprobeerd
om een beter inzicht in de si
tuatie te krijgen; meer behoeft
niet te worden verwacht, zo
zei hij.
Algemeen Nederlands Persbu
reau ANP, is zaterdag 16 juni supervisie over
tijdens zijn vakantie in de Ita- nieuwsdienst,
liaanse Dolomieten op 76-jari-
ge leeftijd overleden. Aldus is
eerst dinsdag bekend gewor
den.
Mr. Godschalk heeft van 1 ja
nuari 1959 tot zijn pensione
ring op 30 juni 1973 de functie
van directeur van het ANP
vervuld. Hij genoot bekend
heid om zijn belangstelling
voor en kennis van de Neder
landse taal. Hij publiceerde in
Gedurende de bezetting bleef
hij op verzoek en als vertrou
wensman van de toenmalige
president-direceur van het
ANP, H. van der Pol, aan. Na
de bevrijding werd hij chef
van de redactie buitenland. In
1946 kreeg Godschalk de su
pervisie over het ANP-kan-
toor in Londen, dat in die ja-
het blad „Ónze Taal" en ver- ren het Reuter-nieuws selec-
aardigde vele jaren de AN- teerde en naar Den Haag door-
gaf. Van 1 januari 1950 tot 1
Slo
9£
97
$NESBURG De re-
9Svan Zuid-Afrika ziet af
|^r omstreden plan twee
93en zwarte thuislandge-
l^over te dragen aan het
g^zende koninkrijk Swa-
93 Het plan bestond uit
gjggeven van het hele
9<id Kangwane en een
gedeelte van Kwazulu,
90is een thuisland. Het
is bijna een miljoen
9< groot en er wonen on-
9Qeen miljoen zwarten.
93idafrikaanse besluit is
92ziland slecht gevallen.
®®ine koninkrijk, 'dat in-
gd ligt tussen Zuid-Afri-
Mozambique, zou een
9Jg naar de Indische
e« hebben gekregen. Bo
ll zou de minder dan
8? zielen tellende bevol
en Swaziland op slag
an verdubbeld zijn. De
^■s van de betrokken
|#fi waren fel tegen de
1 gekant.
ijgevigheid" van Zuid-
was volgens waarne-
Iderdeel van een „deal"
faziland. Bij geheime
indelingen zou twee
eden zijn bedongen dat
:inkrijk geen aanvallen
kt ANC vanaf zijn
ibied op Zuid-Afrika
Du dulden. De weder-
etrekkingen zijn echter
Drt niet zo goed meer.
internationale afkeu-
1 m de Zuidafrikaanse
nens zou ertoe hebben
dat de regering
overdracht afziet.
Mijnramp op Taiwan
Een explosie in een kolenmijn op Taiwan-heeft mogelijk het leven
gekost aan 75 mijnwerkers. De explosie was het gevolg van het
ontsnappen van methaangas op 3.000 diepte waardoor twee
mijngangen instortten. Er bevonden zich op dat moment bijna
150 mijnwerkers ondergronds. Van hen konden er 73 worden ge
red. Op de foto hevig verontruste familieleden van vermiste mijn
werkers, die wachten op nader nieuws. Maar volgens de politie is
de kans dat die mijnwerkers het er levend van af hebben ge
bracht, vrijwel nihil.
i'ENHEER
PATIËNTEN VERWISSELD
BRUSSEL In het academisch ziekenhuis van het Belgische
Jette heeft men twee patiënten verwisseld, zodat zij de voor de
ander bestemde operatie ondergingen. De patiënt, die een oog
kwaal had, werd geopereerd voor een steen in de urineleider,
die niet aanwezig bleek. De ander kwam uit de narcose met een
verband voor de ogen, terwijl de steen in de onderbuik hem hef
tige pijn bleef bezorgen. De verwisseling heeft, aldus het zieken
huis, geen dramatische gevolgen gehad. Inmiddels is het tweetal
van hun werkelijke kwalen verlost.
P-uitgave „Taal en Stijl".
Mr. Godschalk begon zijn jour- januari 1952 was hij
nalistieke loopbaan in 1931 bij cheerd bij het_ hoofc
het persbureau Vaz Diaz in
Amsterdam. Toen het ANP op
1 juli 1935 zijn werkzaamhe
den begon, ging hij als redac-
dkantoor
van Reuter in Londen en na
zijn terugkeer werd hij vervol
gens benoemd tot plaatsver
vangend hoofdredacteur.
TEHERAN Enkele duizen
den' Iraanse vrijwilligers zijn
gisteren vanuit Teheran ver
trokken naar het front in de
oorlog met Irak. Het vertrek
van de ruim vierduizend vrij
willigers gaf nieuw voedsel
aan de verwachting dat Iran
op korte termijn het reeds lang
aangekondigde grote offensief
tegen Irak begint. Diplomaten
in Teheran schatten dat al
minstens een half miljoen
Iraanse troepen zijn samenge
trokken aan het front.
Geen krant ontvangen Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur, telefoonnr.071-122248 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
(Van onze correspondent in dan de christen-democraten.
Brussel, Aad Jongbloed) Hun leider in het parlement,
BRUSSEL De omstre- Louis Tobback, heeft de chris-
1 1ten-democratische premier
den burgemeester van Martens gevraagd vervroegde
Voeren, Jose Happart, nieuwe verkiezingen te hou-
zorgt als nieuw gekozen den. Martens heeft dat ver
lid van het Europese Par- zoek uiteraard afgewezen,
lement voor de nodige
ZOETERMEER Het
ministerie van economi
sche zaken heeft in het
kader van de subsidiere
geling databankuitgeven VOOF
1983 ruim een half mil
joen gulden subsidie toe
gezegd aan de Stichting Hfltahfinl-
Gegevens Coördinatie In- vlx*wlU<lIllV
stantie (GCI) als bijdrage
in de kosten van de ont
wikkeling van een data- minnpn pn
bank midden- en kleinbe- C/11
drijf. Dit werd vanmorgen
bekend gemaakt door mr.
P.J.M. Lübbers, voorzitter
van de GCI bij de officiële
opening van het nieuwe
kantoor in Zoetermeer.
Deze databank voor het mid
den- en kleinbedrijf gaat on
der meer gegevens bevatten
over bijvoorbeeld literatuur en
tijdschriftartikelen met be
trekking tot het midden- en
kleinbedrijf, statistische gege
vens, onderzoekresultaten,
commerciële samenwerkings
vormen, enz.
De databank richt zich in eer
ste instantie op alle organisa
ties en personen, die de onder
nemer omringen met voorlich
ting, begeleiding en advies. In
de stichting GCI participeren
het Centraal Instituut voor het
Midden- en Kleinbedrijf
(CIMK), het Economische In
stituut voor het Midden- en
Kleinbedrijf (EIM), het Hoofd
bedrijfschap Detailhandel
(HBD) en het Hoofdbedrijf
schap Ambachten (HBA).
Het databankproject bevindt
zich momenteel in een experi
mentele fase die begin 1985 af
gerond wordt. In de loop van
1985 zullen de eerste onderde
len van de databank operatio
neel zijn.
problemen binnen de
Franstalige socialistische
partij van België.
Hoewel die partij voor de ver
kiezingen het niet onaange
naam vond dat een spraakma
ker als Happart zich verkies
baar stelde om stemmen te
winnen, ook al is hij geen lid
van de partij, vinden de Fran
stalige socialisten nu na de uit
slag eigenlijk dat hij zou moe
ten wijken voor mensen, die
de partij meer toegedaan zijn.
Happart, die bekendheid kreeg
vanwege het feit dat hij met
zijn partij „Retour a Liège" de
meerderheid in de gemeente
raad van Voeren kreeg en
daar burgemeester werd, en
halstarrig Frans bleef spreken
in een gemeente waar het Ne
derlands officieel voertaal is,
weigert te wijken. Tegelijker
tijd wil hij burgemeester van
Voeren blijven. „Met mijn
voorkeurstemmen kunnen de
socialisten mij niet de deur
wijzen", zegt hij, „ik heb meer
stemmen gekregen dan de
lijsttrekker. Ik vertegenwoor
dig tienduizenden Walen en
zal niet opzij gaan voor de
schone ogen van een Flam-
mingant". Doelend op het feit,
dat, als hij zijn zetel in het Eu
ropese Parlement niet in
neemt, een Vlaamse socialist
zijn plaats bezet.
De Vlaamse socialisten bevin
den zich na de uitslag in een
zeer comfortabele positie. Zij
veroverden drie extra zetels
en behaalden voor het eerst in
Vlaanderen meer stemmen
(ADVERTENTIE)
HET NEDERLANDS ZUIVELBUREAU TE RIJSWIJK
Het toppunt van lekker? Nou, een
snee roggebrood, beschaafd laagje
echte boter, plak goed belegen
Goudse kaas. Oude mag ook.
Dat is lekker, niet gewoon meer.
Méér dan lekker
DEN HAAG De plaat
sing vao nieuwe Ameri
kaanse raketten in West-
-Europa heeft aangetoond
dat de opstelling van
nieuwe wapens de andere
partij niet plooibaarder
maakt aan de onderhan
delingstafel. Het is een
mythe te denken dat na
de stationering van een
aantal nieuwe systemen
het evenwicht zal zijn her
steld en het spel zal eindi
gen. Het spel gaat echter
door; nieuwe maatregelen
produceren altijd tegen
maatregelen en de wapen
wedloop wordt vervolgd.
Dat schrijft het SIPRI, het
onafhankelijke Zweedse
instituut voor Vredeson
derzoek in haar gisteren
gepubliceerde jaarboek
„De wapenwedloop en
wapenbeheersing 1984".
Mede op grond van de ontwik
kelingen rond de euroraketten
schetst het SIPRI een somber
beeld van het jaar 1983, dat
naar zijn mening een nieuwe
fase betekende in het proces
van militaire confrontatie.
Niet alleen werden nieuwe ra
ketten geplaatst en raakten de
onderhandelingen in het slop,
maar ook dreigt een wapen
wedloop in de ruimte. De tota
le militaire uitgaven in de we
reld stegen verder tot onge
kende hoogte. Het instituut
acht de kans gering dat er dit
jaar enige verbetering zal op
treden. De geschiedenis van de
bewapening leert bijvoorbeeld
dat de plaatsing van nieuwe
raketten slechts zelden wordt
teruggedraaid. Het Zweedse
instituut heeft becijferd dat de
afgelopen twee jaar de totale
militaire bestedingen in de
wereld zijn toegehomen toe
met naar schatting 5 procent
per jaar, wat hoger is dan het
naoorlogse gemiddelde. Het
SIPRI schat dat in 1983 in to
taal voor bijna 2000 miljard
gulden is uitgegeven aan de
fensie.
