Ewmm
wmmr-
mms
ïogelijk over 2 jaar weer
estival of Fools in Leiden
Elegante beha
vooreen romantische
stemming. Staat net
zo goed als hij zit.
10?5
N EN OM DE KAS
Langzame opmars nieuwe lelies
i kleintjes i
Minder glasaardbeien tegen hogere prijzen
T
Ecidac Commit
MAANDAG 18 JUNI 1984 PAGINA 9
CN Het Festival
h©ols werd zaterdag
eepl afgesloten met
flqtische hoogstandjes
t <>t Italiaanse Theatro
'iai, een politieke ko-
M over de bewape-
eivedloop van de
kakaanse groep Pink
ek|ek drumgeweld uit
van de slagwerk-
ng
van der Ree is als be-
culturele za-
de gemeente Leiden
rechterhand Frits
opin eerste instantie ver-
/oirdelijk geweest voor
:ijntival in Leiden. Nadat
dafrende ovatie voor On-
m over de grachten is
brelmd loopt hij nog ge-
irldjd heen en weer tussen
eslnwoordigers van de
ke», waarmee nog moet
me afgerekend. Als alle
mén zijn afgehandeld
ij even tijd om de ba
lans op te maken van twee
weken fools in Leiden:
„Vooral over de buitenoptre
dens kunnen we zeer tevreden
zijn. (Verwijzend naar de don
derende ovatie van een stamp
vol Stadhuisplein voor de Ja
panse slagwerkers:) Nou ja, je
zag het zelf, hè? De voorstel
lingen werkten duidelijk
sfeerverhogend in de binnen
stad. De organisatie hier is uit
stekend verlopen. Het enige
probleem dat we hebben ge
had was het afzeggen van een
Ghanese dansgroep, maar ook
dat kon vrij gemakkelijk opge
lost worden.
Het was alleen jammer dat de
belangstelling voor de voor
stellingen in de schouwburg
soms wat te wensen overliet.
Misschien moeten we ons een
volgende keer beperken tot
optredens in de open lucht. Dit
festival is tenslotte een soort
voortzetting van het vroegere
'Pleinfestijn', een gebeuren
waarbij niet alleen theater,
maar ook muziek een belang
rijke rol speelde. Omdat de
omwonenden te veel last had
den van de harde muziek heb
ben we besloten een apart
popfestival te organiseren in
het Van der Werffpark. Dat
zal dit jaar in september
plaatsvinden."
Hoe is de programmering tot
stand gekomen
We zijn al in een vroeg sta
dium met andere steden, die
ook in het presenteren van
Festival-of-
Foolsvoorstellingen waren ge
ïnteresseerd, rond de tafel
gaan zitten. Verreweg het
grootst opgezet werd het festi
val natuurlijk in Amsterdam,
maar soms was het alleen mo
gelijk een groep te laten ko
men als ook andere steden op
tredens boekten. In onze pro
grammering hebben we gepro
beerd om de enorme verschei
denheid van het festival zo
goed mogelijk weer te geven.
We hebben de meest interes
sante artiesten naar Leiden
willen halen, en daarnaast alle
plaatselijke groepen die een
bijdrage wilden leveren in het bijvoorbeeld markten. Maar
lijk spektakel te wachten
staat?
„Het ziet er nu naar uit dat het
Festival of Fools voortaan
eens in de twee jaar georgani
seerd zal gaan worden. Dat wil
overigens niet zeggen dat er de
volgende zomer niets onderno
men zal worden om Leiden te
verlevendigen. Door een com
missie wordt nu gepraat over
de eventueel te organiseren
Lakenfeesten, waar allerlei ac
tiviteiten een plaats in zouden
moeten krijgen; niet alleen
theater en muziek, maar ook
programma opgenomen.'
Hoe groot is de kans dat ons
volgend jaar weer een derge-
het is eigenlijk nog te voorba
rig om daar nu al over te pra
ten."
DICK VAN TEYLINGEN
ganisatoren van het Festival of Fools in Leiden; Arnold van der Ree (links) en
3ruins»
issrsKSKsKrjst
Het merk
Vendor bete
kent exclusivi
teit. Zo'n beha
koopt u alleen
bij V&D. Altijd
perfect afge
werkt tot in de
kleinste details.
En met de
plezierige
garantie dat
de maatvoe
ring volledig
klopt.
Schitterend afgewerkt,
deze balconet beha.
Elegant van lijn met
subtiel raffinement.
Ragfijne motiefjes in
kant Kies maar uit wit,
blauw of huidkleurig.
In de maten B en C
70-85 Van 12.75
VROOMS DREESM ANN
1071-1222441
I LEIDSE COURANT I
part. PERZISCHE bl.
point poesjes, langhr. en een
schaded silv. langh. en een Ha-
ii katertje, kort haar. Alles
met stamb. en inentingsbew.
Inl. 01824-1510.
I CARAVANS
Door omstandlgh. te koop
z.g.a.n. TOERCARAVAN met
voortent geheel compleet staat
op camping Tempelhot te Haas
trecht. Pr. n.o.t.k. Inl. tel.: 070-
935067.
Te koop: TOURCARAVAN 4.5
met voortent, ijskast en div.
andere toebeh., 2500,-. Tel.
070-67.50.29.
AANBIEDING Commodore 64
met Ned. garantie en handboek
799.-. Verex Diskettes (10 st.)
59,-, Panasonic Matrix Prin
ter (100 char.) 1198,-. Nes PC
8023 Printer (120 char.)
1298,-, Commodore MPS
802/ 1145.-, Ref. guide v.C-64
47,50, opbergdoos met 6
cassettes 25,-. Spectravideo
monitor (groen) 299,-. Vitex
computers. Herengracht 50a,
Den Haag. Tel. 070-648733.
T.k. gevr.: postzegels en verza
melingen van WEST-EUROPA,
ook FDC's. Tevens t.k. gevr.
gouden en zilveren munten.
Vlotte financ. afwikkeling gega
randeerd. Bonaparte, Laan van
Meerdervoort 534A. Tel. 070-
602113, b.g.g. 230160.
DIVERSEN
Gordijnen gratis gemaakt.
Gordijnen gratis gemaakt.
Tapijten gratis gelegd.
Tapijten gratis gelegd.
Maleba
T.k. gevraagd GOUD en zilveren
munten en penningen zilveren
guldens rijksdaalders. Tevens
oud goud, te bevragen H. J. Vis
ser. Haaghuishof 19, Leider
dorp. 071-891271/412025.
LESSEN EN CLUBS
Autorijschool Noordzee
geeft de eerste 10 lessen voor pers.auto van 60 min. voor 300.-;
erste 3 vrachtrijlessen van 60 min. voor 150,-. Geldig tot
eind juni tegen inlevering van deze advertentie. Inl. 01718-22458
b.g.g. 01718-27295.
Krijgt u bij uw rijschool geen
Garantieovereenkomst, bij ons
wel!! Wij zijn goedkoper omdat
wij een sponsor hebben. Wij
hoeven dus niet te rotzooien
met onze les(prijs). Vraag
S.V.R.-garantie! AUTORIJ
SCHOOL MICHEL 070-462800-
933711, Z.meer 079-217165,
Delft 015-124713. Leiden 071-
215787. Alphen 01720-3358,
Gouda 01820-24076. SVR er
kend!!
Spoedkursus AUTORIJDEN
32,- p. echte rijles. De Cen
trale-Leiden. Tel. 89.59.08.
SLOOPGOUD ca. 15.50 con
tant per gram voor 14 kt. Legiti
matie verplicht. Van Ruiten, an
tiquair. Kort Rapenburg 12.
Leiden. (Ma. di. gesloten).
.ajlenstoken terug
dl weggeweest
grlijk, zei de glastuinder die de gaskraan voorgoed had
bgedraaid, kolen stoken is een dure stap, maar je verdient
wat mee terug. Mijn grootvader en mijn vader stook
te kolen en ik ben nu ook in dat spoor gestapt. En.... kolen
jiet politiek gevoelig.
n<oortdurende verhogingen van de gasprijs vreten aan
eljbestaan en aan mijn gezondheid, voegde hij er aan toe.
;2j> voor een eenvoudig mens onmogelijk om de argumen-
jgrond de verhogingen te begrijpen en natuurlijk nog veel
rilijker om de verhogingen te betalen. „Ik kies voor ko-
t(zei de man.
'^sbel hield ontwikkeling
gasbel heeft naast goede stimulansen, ook
vkkelingen stilgezet. In het buitenland is de kolenstook-
jek veel verder gevorderd dan hier. Er is hier een gere-
kPPgegroeid d'e niet meer weet wat een kolenkit is. Onze
erirmingsteehniek heeft het kolenstoken verwaarloosd,
|oor de glastuinbouw op buitenlandse technieken is aan-
;en. Toch worden er nu al weer kolen gestookt op tuin-
Dedrijven. En de berichten daarover zijn gunstig. Na-
j.jk zijn de aanschaffingskosten vrij hoog maar daar te-
er staan grote financiële besparingen. Engelse, Deense
uitse kolenstook verwarmingsketels komen in steeds
1 aantal in gebruik. En de gebruikers zijn tevreden. Het
nerkelijk hoe nu de leveranciers van kolen in de rij
om te mogen leveren. Want de wereld barst van de ko-
(urtje opporren
ijdt betaald
ajioderne buitenlandse kolenketels worden op een zeer
eieuse wijze automatisch gevoed en sommige ketels zijn
ic|en van een langzaam bewegend vuurbed, dat zichzelf
n houdt van as en slakken. De kwekers kunnen het bui-
jiteem in hun kassen gewoon handhaven en de kolenke-
^ageren prima op thermostaten. Deze nieuwe wijze van
irming is uitgerust, met filterinstallaties waardoor ze aan
ettelijke milieu-eisen voldoen. Er worden kolen ver-
J waarvan het zwavelgehalte maximaal 0,9% bedraagt,
bZt binnen de voorschriften. Bii aanschaf van een kolen-
Jatie gelden ook een aantal subsidieregelingen. In totaal
bijdrage op bijna 25%.
■de installaties zijn vrij prijzig. Misschien dat door be
velling van de Nederlandse verwarmingsindustrie daarin
zal komen. De kwekers hebben aan kolenstook
arbeid, maar dat wordt goed betaald, zeggen zij. Bij
jigen was de kolennota dit voorjaar de helft lager als de
^tening van het vorige voorjaar.
willen ze best af en toe eens in het vuurtje poren!
De lelieveredelaars gaan nog
steeds full speed door. Tien
tallen nieuwe creaties zijn de
laatste jaren geïntroduceerd
en het ziet ernaar uit dat tot
nu toe alleen maar het topje
van de ijsberg boven water is
gekomen. Met andere woor
den: d'r zitten er nog veel
meer aan te komen. Toch zijn
het op de bloemenveilingen
maar twee cultivars die het
leliebeeld bepalen: deoranje
Enchantment en de gele
Connecticut King. De „Kin
gen" waren in 1983 goed
voor 34 procent van het tota
le aanbod van de Aziatische
hybriden en Enchantment
tekende voor 29 procent. In
totaal werden 150 miljoen
takken lelies van het Aziati
sche type met opstaande
bloemen aangevoerd. Dat
waren er pakweg 39 miljoen
meer dan in 1980 het geval
was.
De positie van de lelie in het
totale bloemenpakket wordt
steeds belangrijker. De ver
wachting is dat het aanbod
nog verder zal toenemen,
maar dan is het wel nodig
dat het assortiment belang
rijk wordt verbreed. In theo
rie zijn de mogelijkheden
daartoe volop aanwezig,
maar de praktijk wijst tot nu
toe anders uit: de opmars-
der-nieuwe-soorten verloopt
maar traag.
Witte lelies met opstaande
kelken zijn nog schaars. Men
behelpt zich nu met Sterling
Star, een sierlijk gemodel
leerde lelie die echter heel
gevoelig is voor bladverbran
ding. Toch werd in 1983 van
deze lelie nog een aanbod ge
registreerd van bijna vier
miljoen takken en dat is be
paald niet kinderachtig.
Sterk opgerukt is de witte
Mont Blanc, een in Amerika
gewonnen lelie die door de
Rijnsburgse veredelaars
Gebrs. Vletter Den Haan
op de markt is gebracht. Van
deze aanwinst zijn bij de
bloembollenkwekers flinke
aantallen uitgezet en het ligt
in de lijn der verwachtingen
dat deze lelie nu een snel uit
breidend areaal te zien zal
geven.
Moeders mooiste niet
Een lelie die zeker niet tot
moeders mooiste gerekend
mag worden is de gele Yel
low Blaze. De knoppresenta-
tie is op zijn zachtst gezegd
nogal matig, de trekduur is
lang en in verhouding met de
bolmaat is het aantal knop
pen per tak aan de kleine
kant. Het is echter een bere
sterk groeiende lelie die ook
onder ongunstige omstandig
heden in bloei kan worden
getrokken. De lange stengel
tot 1.70 meter is voor de
bloemkwekers in de landen
rond de Middellandse Zee
een uitgesproken pre. Veel
zon, veel licht en veel warm
te willen in die regio nog al
eens zorgen voor te korte ste
len, maar dat is met Yellow
Blaze geen punt. Vandaar de
grote vraag naar deze minder
mooie lelie in Italië.
Gebreken
Het zijn dus Enchantment en
Connecticut King die het pe
loton ver achter zich hebben
gelaten. Met andere woorden:
de andere en nieuwere zaai
lingen spelen tot nu toe een
ondergeschikte rol.
Zijn de „leaders" dan zulke
uitzonderlijke goede lelies
met tal van goede eigen
schappen? Was het maar
waar. Ze zijn juist behept met
minder feestelijke gebreken.
Nu is dat laatste in het bol-
lenvak geen uitzondering.
Want bij de irissen neemt de
gentiaanblauwe Prof. Blaauw
de eerste plaats in en die cul-
tivar heeft ook een aantal
zwakke punten, al zijn het al
leen maar de slechte houd
baarheid en het matige open-
komen van de knoppen,
vooral als men geremde bol
len heeft gebruikt. Bij de tul
pen fungeert de rode Apel
doorn al vele jaren als trek
paard en er zijn beslist mooi
ere en betere.
Hoe kan dat nou?
Hoe kan een lelie als Con
necticut King dan toch zo
hoog scoren? Als men de
zaak teelttechnisch bekijkt is
het een onbegrijpelijke zaak.
Want als één lelie de broeiers
veel kopzorgen geeft dan is
het Connecticut King. De ge
voeligheid voor bloemver-
droging is opvallend groot en
percentages van twintig pro
cent zijn meer dan eens ge
meten. Bij de bloembollen
kweker heeft men er wat be
treft groei, e.d. wel betere op
het lijstje staan. In het ge
bruikswaarde-onderzoek valt
deze gele lelie dan ook royaal
door de mand. Maar toch is
het een topper en al vele ja
ren lang. Hoe kan dat nou?
Om te beginnen is het een
goed gebouwde lelie met een
forse tak en grote, goed ge
sloten bloemen. De bloem-
kleur, wacmgeel met opval
lende orange tekening, is zeer
aantrekkelijk en verder is
deze lelie heel geschikt voor
weekendbewaring in de
koelcel. Verder kan Connec
ticut King onrijp worden ge
sneden, want alle knoppen
komen open. De duur van
het vaasleven is goed en de
bloemenhandelaar neemt
deze lelie graag mee, omdat
hij zo goed tegen het vervoer
kan.
Enchantment daarentegen
kan niet rauw worden ge
oogst (al gebeurt het wel),
kan matig tegen het vervoer
en helemaal niet tegen bewa
ring in de koelcel. Daarente
gen heeft deze lelie wel een
paar sterke punten wat be
treft de broei en ook de kleur
is heel aantrekkelijk.
Voorspellingen
Sinds 1980 wordt met nadruk
voorspeld dat De Grote
Dreun voor Connecticut
King op komst is. Tot nu toe
is die uitgebleven. Zitten de
profeten er naast? Laten we
niet vergeten dat het debacle
voor Enchantment ook jaren
tevoren was aangekondigd.
Het heeft er een tijd naar uit
gezien dat de geleerden er
met hun prognoses naast za
ten. Totdat in het einde van
de jaren zeventig de klap
kwam. De nagalm daarvan
ten demEÊ£a'ïogkun^nht ^^ormachtig^8 Azia,iSChe lelieS verl00pt bepaald
Dit jaar wellicht minder aardbeien
geteeld.
Nu de produktie van aardbei
en in Zuid-Europa over het
hoogtepunt heen is komen de
meer noordelijk gelegen lan
den met dit produkt aan de
beurt. Binnen de groep van
Zuideuropese aardbeien-pro
ducerende landen loopt het
aandeel van Italië terug ten
gunste van Frankrijk, maar
vooral van Spanje. In Neder
land komt nu de vollegrond-
steelt weliswaar langzaam op
gang. Het naar zijn einde lo
pende glasseizoen bracht tot
dusver wel minder aardbeien
dan vorig jaar, maar tegen
een hogere prijs.
Het mooie weer, eind april,
zorgde de laatste week van
deze maand voor een relatief
grote aanvoer uit dc kassen.
Van begin mei tot 26 mei
werd echter ruim honderd
ton minder aangevoerd dan
in dezelfde tijd vorig jaar. De
prijs van een doosje aar-
beieen bleef daarom ten op
zichte van voorgaande sei
zoenen aan de hoge kant.
Omdat de late aardbeien
meer concurrentie kunnen
verwachten uit het zuiden
kan men dan weer rekenen
op lagere prijzen dan vorig
jaar.
Dat was met een totale aan
voer van ruim drie ihiljoen
kilo glasaardbeien een goed
jaar. De gemiddelde prijs was
wel iets lager, maar de grote
re aanvoer maakte dat weer
goed.
De aanvoer van vollegrond-
saardbeien is op dit ogenblik
dus nog niet om over naar
huis te schrijven. Het koude
en natte weer is daar waar
schijnlijk niet vreemd aan.
Vorig jaar was de aardbeien
oogst zeer groot. Toch wordt
het jaar 1983, aldus het Pro-
duktschap voor Groenten en
Fruit, beslist niet in de anna
len bijgeschreven als een best
jaar voor de aarbeien van de
vollegrond. Nadat door het
regenachtige meiweer de
oogst eerst maar langzaam op
gang kwam, volgde daarna
een lange periode met zon
nig, warm weer, waardoor de
aardbeien plotseling zeer
snel, wat men noemt, afrijp-
ten. Het gevolg daarvan was
weer, dat er aanvoerpieken
ontstonden en dat leidde dan
tot lage prijzen. Voor de con
sumenten is dat natuurlijk
prachtig, maar de tuinders
gingen er ten opzichte van
het jaar 1982 maar liefst met
bijna een gulden per kilo
op de verse markt op ach
teruit. Aan aardbeien was er
zoals gemeld geen gebrek,
want er werd achttien mil
joen kilo van aangevoerd,
hetgeen vijf miljoen kilo
meer is dan het jaar ervoor.
Het Produktschap acht het
niet uitgesloten, dat door dit
slechte resultaat de opper
vlakte van met aardbeien be-
teelde grond dit jaar is afge
nomen.
