Fie schoot er nu jgenlijk in eigen voet? 395 Gevaarlijke opmars van extreem-rechts in Frankrijk DA WENT KIEZERS TERUG VAN VVD Anti-satelliet wapens wellicht bespreekbaar CcidócSomant TA-leden gedood actie i>aanse politie Bemiddeling moet uitkomst bieden België vraagt uitlevering Gardiner iristen-democraten alië vrezen erlinguer-effect i, ei. Politiek Partij Parlement VS dreigen stopzetting van bijdrage aan Postunie 4"SIJTHOFF PERS -NfNENLAND/BUITENLAND ZATERDAG 16 JUNI 1984 PAGINA 7 INANI Twee leden van de Baskische eidingsbeweging ETA zijn gisteren in de nse plaats Hernani om het leven gekomen de politie een granaat het gebouw binnen- waarin zij zich schuilhielden, ipaanse politie omsingelde het gebouw, zich drie leden van de ETA bevonden, ins de politie werd zij vanuit het pand be ien, waardoor een politieman ernstige ver ingen opliep. Daarna is de granaat naar >n gegooid, die brand veroorzaakte en mannen het leven kostte. Wörner wil herstel prestige spionagedienst BONN De „affaire Kiessling" heeft nog een staartje gekregen. De Westduit- se minister van Defensie, Manfred Wör ner gaat zich ervoor beijveren het ge schonden prestige van de contra-spiona gedienst 'MAD' te herstellen. Onjuiste informatie van de MAD leidde decem ber vorig jaar tot het ontslag van gene raal Kiessling, wegens diens vermeende homosexualiteit. Het „prestige-herstel" van de MAD zal gepaard gaan met een aantal ontslagen en overplaatsingen van topfunctionaris sen die volgens Wörner hun werk niet goed doen. Bovendien wordt de controle op de activiteiten van de dienst uitge breid. (Vervolg voorpagina) FRANKFURT De verhoudingen in het Westduitse metaal- conflict hebben zich dermate verscherpt, dat alleen nog een on partijdige bemiddeling uitkomst lijkt te kunnen bieden. Over de samenstelling van een bemiddelingscommissie konden werkge vers en werknemers het evenwel niet eens worden. De stakingen hebben zich gisteren verder uitgebreid, doordat ruim 20.000 werknemers van de luchtvaartmaatschappij Luft hansa, grote dagbladen en dtailhandel het werk enkele uren neerlegden. Tevens was er in Frankfurt weer een demonstratie tegen de uitsluiting van werknemers en voor invoering van een 35-urige werkweek zonder loonoffer. In Zweden heeft de bond van overheidspersoneel, met ruim één miljoen leden, een 30-urige werkweek zonder inlevering van loon bepleit. WOENSDRECHT De Belgische justitie heeft giste ren de uitlevering gevraagd van de Engelsman John Gardiner, alias Woods, die bij de politie in Woensdrecht zit ingesloten. Volgens de Bredase officier van justitie, mr. J. Wabeke zijn er geen beletselen voor die uitleve ring. Gardiner gaat volgens een politiewoordvoerder in voorarrest tot een beslissing is genomen over het uitle veringsverzoek. Na zijn aanhouding afgelopen dinsdag heeft de man onder meer toegegeven dat hij heeft mee gewerkt aan de diefstal en smokkel van 193 patronen uit de Belgische legerplaats Florennes. De Nederlandse vredesbeweging heeft in een schrifte lijke verklaring geëist dat de spion eerst voor een Ne derlandse rechter wordt geleid om zijn activiteiten tij dens de demonstratie bij Woensdrecht en betrokken heid bij de BVD aan de kaak te stellen. Multimiljonair door getal uit koffiepot HARRISBURG Een getal van zes cij fers, getrokken uit een koffiepot, heeft de 44-jarige Amerikaan John Borowy uit Bechtelsville multimiljonair ge maakt. Hij won in een loterij de hoofd prijs van 30,6 miljoen dollar, de op twee na hoogste prijs ooit in de VS uitge keerd. John, vader van acht kinderen, ver klaarde nog niet te weten wat hij met het geld zou gaan doen. Zijn vrouw; „We denken vooral aan de kinderen. Die moeten ervan profiteren. We zijn een hecht gezin (Van onze correspondent Cees Manders) IE Politiek Italië kijkt met spanning uit naar de Europe- rkiezingen, die hier morgen, zondag, zullen worden gehou- Maar het publiek interesseert zich er nauwelijks voor. Poli- i bijeenkomsten, vooral die van de centrum-rechtse partijen, slecht bezocht en ook het aantal aanplakbiljetten (in Ita- altijd een belangrijk communicatiemiddel) is duidelijk dan bij vorige verkiezingen. i» politiek gezien is er sprake van hoogspanning, nu de dood de leider van de communisten Berlinguer door alle voor- -ingen en prognoses een flinke streep heeft gehaald. De dood -<le „geliefde partijsecretaris" heeft de Italiaanse communis- ■to gemobiliseerd dat van hun kant een massale opkomst |t verwacht. Berlinguer staat trouwens nog steeds „numme- no" op de lijst van de PCI (de Italiaanse communistische j) en vele kiezers, ook zij die weifelden of tot nog toe voor re partijen stemden, zullen bij wijze van allerlaatste eerbe- zijn naam op het stembiljet aankruisen. 'al de christen-democraten (DC) zijn daar benauwd voor, niet alleen is bij de parlementsverkiezingen van vorig jaar 'erschil tussen hen en de PCI geslonken tot 2 procent, maar jijkt hun aanhang lang niet zo gemotiveerd als die van de nunisten. Met andere woorden: de DC vreest nu als gevolg het Berlinguer-effect door de PCI te worden ingehaald, rdoor de christen-democraten voor de eerste keer sinds de |g het predikaat „grootste partij van Italië" verliest aan de Wat Berlinguer bij zijn leven nooit is gelukt, moet hem vol de meeste waarnemers na zijn dood eindelijk lukken. ionale politiek „sorpasso" (het inhalen van de DC door de PCI) zal grote Jgen hebben voor de nationale politiek. Vorig jaar verloren hristen-democraten de parlementsverkiezingen en bleken bereid de leiding van de centrum-linkse regering (waarin Sg verreweg de grootste partij vormen) over te laten aan de isten van Craxi. Maar de laatste tijd gaan er in de DC Is meer stemmen op om de leiding van de regering terug te •rpasso" door de communisten zal volgens velen in de DC op de noodzaak zich wat meer te gaan profileren, onder door weer leiding te geven aan de nationale regering. De -isten weigeren echter het premierschap op te geven, en jen hun onontbeerlijke steun aan een nieuwe regering on- leiding van de DC te zullen onthouden. In dat geval zal de log bij de communisten moeten aankloppen om een nieuwe 'ing te kunnen formeren. Hoe het ook zij, de Europese ver- ngen van morgen worden een grote overwinning voor Ber- De verkiezingen voor het Europese parlement, die donder dag zijn gehouden in Nederland, Groot-Brittannië, Ierland en Denemarken, vinden morgen plaats in West-Duitsland, België, Luxemburg, Italië, Griekenland en Frankrijk. Onze correspondent in Parijs, Bob van Huët, signaleert onder de Fransen een gering enthousiasme voor deze verkiezingen. Alleen de leider van het extreem-rechtse Front National, Le Pen, slaagt erin tijdens verkiezingsbijeenkomsten voor de nodige deining te zorgen. Met holle frasen over een „zuiver" Frankrijk spreekt hij steeds meer Fransen aan. Uit Italië be richt onze correspondent Cees Manders over het „Berlin guer-effect". Een demonstrerende metaalarbeider koos gistermiddag eieren voor zijn geld en wierp enkele legsels richting bondskanselier Kohl, die op dat moment in Frankfurt op bezoek was. In een tele visie-interview ter plaatse beklaagde de politicus zich over de voltreffers. (Van onze correspondent Bob van Huët) PARIJS „Le Pen heeft gelijk. Frankrijk voor de Fransen". Dit staat met grote letters geschreven in een gang van het Parijse metrostation Belleville. Even verderop staat in sierlijk rood: „Le Pen menteur". (Le Pen leuge naar). In Parijs gaan de voor- en tegenstanders van Jean-Marie Le Pen, de leider van het extreem rechtse Front National (FN), elkaar nog betrek kelijk vredelievend met de viltstift te lijf. In Tou louse kwamen er onlangs echter stenen en molotof- cocktails aan te pas en moesten vier mensen wor den afgevoerd naar het ziekenhuis. Voor het plaatselijke partijcentrum, waar Le Pen zou spreken, raakten de gemoederen dermate verhit, dat het gebouw in vlammen op ging. De schade bedroeg vier ton. Over het algemeen lopen de Fransen niet echt warm voor de Europese verkiezingen. Men heeft genoeg problemen in eigen land. Bovendien is er een Europees voetbalkampi oenschap aan de gang, waarop men eindelijk eens een titel hoopt te behalen. Als er een politieke figuur is die de mens in de aanloop naar die verkie zingen wel wakker houdt, dan is dat Le Pen. De verkiezings bijeenkomsten van deze Fran se Janmaat lopen steevast uit de hand en eindigen meestal met vechtpartijen en charges van de oproerpolitie. Le Pen heeft aangekondigd dat zijn partij morgen geschiedenis zal maken door tussen de tien en vijftien procent der stemmen te behalen. Opkomst De opkomst van extreem rechts in Frankrijk is duidelijk waarneembaar. Werd de bral lende Le Pen een jaar geleden nog lacherig afgedaan als een eendagsvlieg en een opportu nist, sinds de gemeenteraards- verkiezingen in Dreux en Aul- nay-sous-Bois weten de Fran sen wel beter. De weer van stal gehaalde stokpaardjes van het Front National; buiten landse werknemers, veiligheid en anti-communisme, leverden in die steden respectievelijk 16.7 en 9.3 procent van de stemmen op. In Bretagne, Le Pens geboortestreek, werden die cijfers bij plaatselijke ver kiezingen zelfs nog overtrof fen. Het is onwaarschijnlijk dat het Front National morgen boven de „historische" tien procent uit zal komen, maar als Le Pen de door onafhanke lijke bureaus voorspelde zeven procent haalt, komt hij zeker in het Europese Parlement. Het Front National, dat bin dingen heeft met de neo-nazis- tische FANE (Faisceaux Natio- nalistes Européens) is overi gens geen nieuwe beweging. In 1972 werd de partij opge richt uit de overblijfselen van de Poujade-beweging, een ui terst rechtse middenstandspar tij, die hechte banden heeft met de sterk nationalistisch georiënteerde studentenvere nigingen. Leider Le Pen predikt al der tig jaar hetzelfde verhaal, dat in feite neerkomt op een ver werping van alles wat niet op Franse origine kan bogen. Met Europa heeft de verkiezings campagne van het FN dan ook weinig te maken, behalve dan misschien dat men vindt dat de terugkeer van buitenlandse werknemers naar hun land van herkomst „in groot ver band" geregeld moet worden. De van het FN afgescheiden studentenbeweging Partij der Nieuwe Krachten (PFN) gaat daarbij zelfs zover, dat men stelt dat het probleem van de werkloosheid (Frankrijk gaat in de richting van de 2,5 mil joen werklozen), slechts opge lost kan worden door de twee de generatie buitenlandse werknemers weg te sturen. Dreux Het FN zegt in te zijn voor sa menwerking met de grote rechtse partij RPR van de neo- Gaullist Jacques Chirac. Be halve in Dreux, waar de ex treem rechtse Jean-Pierre Stirbois loco-burgemeester kon worden, heeft de RPR het du bieuze gezelschap van het FN kunnen vermijden. Simone Veil, die thans de gezamenlij ke lijst van RPR en ex-Giscar- distische UDF aanvoert, heeft zich destijds fel tegen de coali- titie van de RPR met het FN verzet. Deze joodse overleven de uit Auschwitz zei dat als ze in Dreux had gewoond, ze eenvoudig niet had gestemd. Overigens zit „Madame Euro pe" ook voor de komende Eu ropese verkiezingen met een pijnlijke affaire, want op de lijst RPR-UDF figureert ook de krantenmagnaat Robert Hersant, die na de oorlog werd veroordeeld wegens zijn du? bieuze gedrag tijdens de Duitse bezetting. Hij had onder meer een anti-semitische krant uit gegeven. Opvallend is dat de aanhang van het Front National niet gezocht moet worden onder jongeren, maar voornamelijk onder mannen tussen de 50 en 64 jaar. Fabrieksarbeiders, ambtenaren en gepensioneer den vormen daarin de grootste groep. Behalve de kwestie van buitenlandse werknemers maakt het FN zich uiteraard sterk voor de veiligheid ia Frankrijk. Een steekproef van het blad L'Express wees uit dat 85 procent van de FN-aan- hang herinvoering van de doodstraf noodzakelijk acht. Teneinde zoveel mogelijk mensen voor zijn idee te win nen heeft Jean-Marie Le Pen ook gepleit voor een algemene verlaging van de belastingen! Hij ziet het „populaire kapita lisme" als enige manier om van Frankrijk weer een „ge zond" land te maken. Wat dat populaire kapitalisme precies inhoudt, heeft Le Pen nooit uit de doeken gedaan. De oud-pa rachutist houdt het vooralsnog liever bij holle frasen en die lijken op dit moment in Frankrijk angstig hard te klin ken. HAAG Op het l«b gezicht was het een ikende week voor het |f)ten Democratisch Niet alleen kwam tamelijk onge het rakettende- door, maar ook ver- |het haar niet slecht i Europese Verkiezin- -Zo bezien was er dus j-eden voor de brede |ach, die beide keren pheen op het gezicht «CDA-fractieleider De i veel van zijn partijgeno- lebben meer gemengde Jens. Zij zijn zich bewust relatieve karakter van jjcces. De rampen, die *fge pessimisten hadden n, mogen dan zijn uit- ïn, maar dat is het dan 1. Want een nadere blik lat het CDA wat de ra- betreft nog steeds ern- irdeeld is en dat de partij verkiezingen zelfs een jaag leed (verlies van ro-zetel). Het enige echt e punt voor de chris- iocraten is dat zij voor it sinds lange tijd hun igenoten weer eens Ie pin op de neus hebben Liefst zeventigduizend rs keerden van de :rug naar het CDA. Volstrekt In het rakettendebat nam pre mier Ruud Lubbers woensdag misschien wel honderd keer de woorden „volstrekt helder" en „volstrekt duidelijk" in de mond. Maar hij wist zelf als geen ander dat hij daarmee niet zozeer het rakettenbesluit dan wel het overleven van zijn kabinet bedoelde. Opvallend is dat alleen SGP-fractievoorzit- ter Van Rossum dit duidelijk aangaf. Want dat was zo onge veer het enige, wat 's nachts om half drie na een vergade ring van dertig uur zeker ge noemd mocht worden. Want wie moesten we gelo ven? De jonge VVD-leider Nij- pels, die beweerde dat plaat sing nu een zekerheid is, of PvdA-nestor Den Uyl, die zo iets nog steeds uitgesloten achtte? Beiden kwamen op ba sis van hetzelfde debat tot te gengestelde conclusies. De waarheid zal dus wel, zoals zo vaak, in het midden liggen. Dat betekent dat de zaak nog steeds open is. Erg veel veran derd sinds die decembernacht in 1979, toen Van Agt zijn ka binet door het debat over het NAVO-dubbelbesluit loodste, is er kennelijk niet. Het voorbehoud van Neder land wat betreft plaatsing van kruisraketten moge dan for meel zijn opgeheven, maar in formeel lijkt het nog springle vend. Alleen moeten we nu waarschijnlijk van „rapportcij fer" spreken. Want na einde loos doorvragen van Den Uyl erkende zijn collega De Vries dat de CDA-fractie niet van plan is eind volgend jaar een afweging te maken alleen op grond van externe factoren, zoals de VVD graag zou zien. De christen-democraten willen dat de regering de komende anderhalf jaar met het raket tenbesluit „de boer op" gaat, zowel in Moskou als in Brussel en Washington. Mede van de kracht van die inspanningen zal het afhangen, zei De Vries in het debat, of een eventueel positief plaatsingsbesluit wordt aanvaard. Ook eiste hij dat in dat geval het aantal van de huidige kerntaken van de Nederlandse krijgsmacht drastisch wordt beperkt. Ruimte Met andere woorden: het CDA was nog altijd verdeeld tot op het bot. Het uitstel van ander half jaar, dat al uit het vuur was gesleept, werd niet vol doende geacht om het aantal dissidenten binnen de perken te houden. Want het grootste probleem voor Lubbers en De Vries werd namelijk niet ge vormd door de linkervleugel. Het wegvallen van hun steun irrENHEER zou immers zo goed als zeker gecompenseerd worden door „klein rechts" (SGP, RPF en GPV). Nee, de vraag was hoe de stemmen te behouden van een middengroep van zes ze ven fractieleden, onder wie de defensie- en buitenlandspecia listen De Boer en Frinking. Dezen hadden geëist dat Ne derland zijn voorbehoud in dienst zou stellen van de wa penbeheersing. De Boer heeft verscheidene malen duidelijk gemaakt, wat hem daarbij voor ogen stond. Aan de bond genoten (lees: Amerika) moest worden duidelijk gemaakt, dat zij het zelf in de hand hadden of Nederland in de NAVO-pas zou blijven. De Boer zoekt na melijk een deel van de schuld van het mislukken van de on derhandelingen in „Genève" bij de Amerikanen en naar zijn mening kan Nederland op deze bondgenoot wel invloed uitoefenen. Vandaar dus de oproep van De Vries aan het kabinet om er in de komende anderhalf jaar op uit te trek ken. Het idee daarachter is dat alles op alles gezet moet worden om de onderhandelingen tussen beide supermachten weer op gang te krijgen. Want mochten deze een akkoord bereiken, dan zal de meerderheid van de Nederlandse samenleving (en van het CDA) plaatsing van een aantal raketten aanvaar den en kan op een vreedzame manier een einde komen aan de polarisatie. Over het hoofd Dat het CDA in deze opzet ak koord ging met het opnemen van een „Russisch" criterium in het kabinetsbesluit, kwam door het dreigen van de VVD met een crisis. De liberalen wilden per se geen besluit met een „open einde", om er bij het Nederlandse volk geen misverstand over te laten be staan welke partij het meest NAVO-minded is. Vandaar ook dat Nijpels en Van Aar- dcnne het rakettenbesluit pre senteerden en vierden als (de door hen verwachte) verkie zingsoverwinning. Maar de liberale leiders had den over het hoofd gezien dat veel van hun stemmers eigen lijk verontruste CDA'ers zijn, die als het even kan teruggaan naar de moederpartij. Zo blijkt de VVD dus haar eigen schiet- in-de-voet-variant te hebben ontwikkeld. Want hoe harder het kabinet de Russen de wacht aanzegde (Lubbers: „Nog één SS-20 erbij en wij plaatsen alle 48 kruisraket ten"), hoe mooier het behou dende deel van het CDA het vond. Het is niet waarschijnlijk dat Lubbers zich dit realiseerde, toen hij zijn eindvoorstel met betrekking tot de raketten for muleerde. Hij was toen alleen nog geïnteresseerd in een compromis, dat voor het over grote deel van de CDA-fractie en de VVD aanvaardbaar zou zijn. Maar kort daarna moet hij er wel achter gekomen zijn. Want het was het CDA dat er voor zorgde dat het raketten- debat nog vóór de verkiezin gen zou worden gehouden, zo dat de achterban nog eens goed van het een en ander doordrongen zou worden. Nij pels vond dat wel best, omdat hij er vanuit ging dat zijn par tij, door het ongetwijfeld ver deelde stemmen van het CDA, alleen maar voordeel kon heb ben van een debat vlak voor dat de stembussen zouden opengaan. Zo ging de VVD-voorman op twee manieren de mist in. Ge rekend in Tweede-Kamerze tels leed hij een klinkende ne derlaag (verlies van zeven) en bovendien werd het aanvan kelijk zo hard schijnende ra kettenbesluit zodanig uitge hold, dat het over anderhalf jaar wellicht een lege dop zal blijken te zijn. Het moet VVD- minister Neelie Smit-Kroes vreemd te moede zijn geweest, toen zij woensdag in het Kremlin van vice-premier Alijev een compliment kreeg over de buitenlandse politiek vain Nederland. RIK IN T HOUT WASHINGTON De Ameri kaanse regering heeft gedreigd haar bijdrage aan de Wereld- postunie (WPU) niet meeij te zullen betalen als Arabische landen erin slagen Israël uit deze organisatie te zetten. De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken zei in een verklaring, dat sommige Ara bische landen tijdens het con gres van de WPU, dat volgen de week in Hamburg begint, zullen streven naar de uitzet ting van Israël uit de organisa tie. WASHINGTON/WENEN Reagans „Star Wars"-plannen zijn niet helemaal onbespreekbaar met de Sovjet-Unie. Dit bleek gis teren uit zowel Russische als Amerikaanse verklaringen. Woordvoerder Larry Speakes van het Witte Huis repte van een ontwerp-verdrag, dat Reagan mogelijk binnenkort zal aanbieden voor een regeling van de anti-satelliet-wapens. Vorige week drong Sovjet-partijleider Tjernenko nog aan op een verbod op anti-satellietwapens. Tijdens een VN-vergadering in Wenen steunden derde-wereld landen gisteren een voorstel van de Sovjet-Unie voor een ver bod op het militair gebruik van de ruimte. Toen dit agendapunt ter sprake kwam, verlieten Amerikaanse vertegenwoordigers evenwel demonstratief de zaal. De recente voorstellen van Reagan om op korte termijn „open overleg" te starten over ontwapening, zijn in Moskou overigen* afgedaan als „verkiezingspropaganda". Functionarissen van de NAVO in Brussel hebben het aanbod van Reagan dat hij op elk moment Sovjetleider Tsjernenko wil ontmoeten verwelkomd, maar zij voegden er aan toe dat zo'n ontmoeting er dit jaar niet meer in zit. Met uw krant naar het Sauerland: 5-DAAGSE LUXE TOURINGCARREIS naar WINTERBERG Vertrek maandag 16 juli a.s. Voor ©en aantrekkelijk 5-daags arrangement van maan dag 16 Juli t/m vrijdag 20 juli a.s. hebben we het dit keer niet zo erg ver van huls gezocht: SAUERLAND. het fasci nerende land van de duizend bergen. Een populaire va kantiebestemming en een bekend kuuroord dat zich door de met uitgestrekte bossen bedekte hellingen en diep In gesneden dalen uitstekend leent voor fijne wandelingen. Onze standplaats Is WINTERBERG, met In het centrum nog een aantal sfeervolle straatjes met karakteristieke vakwerkhuizen en gezellige terrasjes. De ligging Is uiterst gunstig voor het maken van een aantal interessante ex cursies. Ons verblijfshotel Is AMBASSADOR, een schitterend hotel van de eerste kategorie: uiterst smaakvol ingericht. Het is rustig gelegen op wandelafstand van het centrum van Winterberg. De ruime, fraai gemeubileerde kamers zijn alle voorzien van douche, tollet, telefoon, radio, kleuren-tv en mini-bar. Voorts Is het hotel voorzien van lift naar alle etages, kegelbanen, overdekt en verwarmd zwembad. sauna en solarium. Benevens het schitterend gemeubi leerd restaurant vindt u ook gezellige zithoekjes en een bar met open haard. Ook de maaltijden laten niets te wensen over. Er wordt een uitgebreid ontbijtbuffet geser veerd en 's avonds een drie-gangen menu. Het programma voor dit arrangement bevat een drietal In teressante middagtochten o a. naar de Kahler Asten, een ertsmijn in Ramsbeck, stuwmeer Edersee. slot Waldeck- Pyrmont. Korbach en de bekende druipsteengrotten In Attendorn. Hiervan zijn de kosten in de reissom begrepen. 395.- <4 (vanaf de lunch Inlichtingen en boekingen: telefo nisch onder nr. 070-190882 (van maandag t/m vrijdag van 9 tot 16 uur (of persoonlijk in onze vestiging Spui straat 71, Den Haag op de hoek van het Spul). Dp prijs voor deze aantrekkelijke Sauerland-tocht bedraagt slechts per persoon op basis van VOLPENSION J op de heenweg t/m het afscheidsdiner) en een 2-persoons kamer met douche en tollet. De toeslag voor een éénpersoons kamer bedraagt 30. Reisverzekering 10 per persoon 5 kosten. Annule ringsverzekering 3 1/2% van de reissom 6 kosten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 7