amilie Van der Steen
ouwt oprechte, originele
Leidse peurboten
Omwegen
Tekorten Noordwijk
vallen zes ton mee
►uidelijkheid over verordening
oordwijkse monumenten gewenst
■fapEN/REGIÖ
^akantie - activiteiten
,ti de herfstvakantie
GROOTSE OPENING VAN
NOORDWIJKS BADSEIZOEN
KRITIEK OP PRIVATISERING SPORT
QeidóaQowuvnt
VRIJDAG 8 JUNI 1984 PAGINA 5
JET LEGIOEN SPORTVISSERS WIL DE HOUTEN BOOT TERUG
Op mijn omwegen door stad on land I
kom'ik graag mensen tegen. U kunt I
mij telefonisch of schriftelijk vtrtellen
wie u graag in deze rubriek zou willen I
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071 I
- 12 22 44 op toestel 10. door Ton Pii'lrrs
het aan het gezinne-
itje Van der Steen ligt,
jzullen Leiden en omge-
ing over enige tijd weer
iet vertrouwde nachte
lijke beeld bieden: hopen
n&tille peurbootjes met
èrbeten beethebbende
^^sportvissers en glibberige
9 ialingen als slachtoffers
nder de natte vlonder-
jtjes. En dan geen bootjes
van polyester of metaal,
nee, maar ambachtelijk
en voor een prik
o'Vervaardigd uit hoog-
*?waardig hout.
Sva
van economische aangelegen-
Jo Fase-Dubbelboer,
adè opzet van de Steenen offi
cieel aan. Io vivat. Mevrouw
Jo komt daarvoor naar Olga
(vroeger goed voor matras
sen), een complex met een
literlijk afbraak-voorkomen,
lat evenwel sinds ruim een
aar plaats biedt aan 15,
iet particulier initiatief
ritloken, bedrijfjes die aan
et einde van de Leidse
Ivertsenstraat voor enige tijd
inderdak hebben gevonden
het „Bedrijfsverzamelge-
aibouw voor startende onder-
om er op krachten
te kunnen komen. „Van der
Steen Boten" is zo'n begin
nende onderneming die in
een ruim „broedhok" tot
wasdom kan geraken, en on-
ujderwijl met blaren op de
jjhanden bouwt aan „de origi-
iefi nele Leidse Peurboot". En
m v<il je niet peuren, kun je al-
tijd nog roeien met de riemen
i dit "Steen" erbij aanbiedt.
Daar is dan Leidenaar Jan A.
van der Steen (49), van huis-
uit een wat in zichzelf ge-
j keerde staalconstructeur die
altijd in het hout heeft geze-
'i\ ten. Zijn meer uitbundige
vrouw Stien geeft me, ten
I einde raad, „een mouw" ter
j verwelkoming, want haar
handen zitten onder de
blauwgroene verf. Zoon Hen
ri (23) niet aanwezig bij
het onderhoud is timmer
man en opgenomen in het
scheepsbouwteam. Jan c.s.
zijn nu sinds november '83
opgenomen in Olga, waar ze
in drie jaar tijd hun zaak
kunnen opbouwen. Jan: „Elk
jaar wordt de huur iets hoger
en na die driejaar moetje er
uit. Maar ik wil er wel langer
blijven, en daar valt over te
praten".
Vooroorlogse
peurders
Jan van der Steen, een rusti
ge man op z'n qui vive die
„het" in de vingers heeft en
het Hollandse hoofd koel
houdt, is met recht een „on
dernemer". Hij bouwde in
het verleden evengoed in
staal: zeilboten, motorcrui-
sers, en samen met z'n Stien
verbouwde hij zijn hele huis
tot het onherkenbaar was.
Zijn handen zitten dus wel
goed. Dat met die peurboot
ging verder vanzelf. „Mijn
vader, ook Jan geheten, heeft
ze zelf vroeger gebouwd. Het
Leiden vair"vóor de oorlog
telde die eerlijke houten
bootjes bij tientallen, bij hon
derden wel. Zo zag je ze lig
gen, bijvoorbeeld, in de
Waardgracht en buiten de
stad in poldersloten. Kort na
de oorlog zijn ze uit het stads
beeld verdwenen. Ik hoop,
dat ze nu weer terug gaan
komen. Het is een machtig
aardige roeiboot ook, voor
drie tot vier personen".
Nu treft het, dat het aantal
sportpeurders (vroeger had je
vooral beroepsvissers, de
„brood"-peurders, die bij
nacht en ontij een karig loon
verdienden) sterk aan het
toenemen is. Volgens Van
der Steen zijn het er wel
100.000, een Braziliaans sta
dion vol, „of.veel meer, denk
ik". Bovendien is er bij die
sportvissers de tendens om
van polyester en staal af te
stappen. Vrouw Stien: „Die
lui' 'moeten niet veel leven,
geen herrie om zich heen
hebben. Dat moet rustig gaan
en niet zo zwaar". Enfin, de
nieuwe markt ligt voor Van
der Steen Boten open. Al is
het nog frisjes, deze dagen in
juni. Gistermiddag sprak
Stien ome Leo nog. Die was
de nacht tevoren, met per
missie, aan het peuren ge
weest, maar het was niks ge
daan. „Veel te koud nog",
had ome Leo gezegd; „ik heb
geen kop gevangen, maar het
zal wel draaien. De paling
vindt het nu nog lekker
warm op de bodem in de
modder. Hij mot er maar 'ns
uitkomen".
Van der Steen begon in '82
van lieverlee in zijn tuin een
peurboot te bouwen, om het
oude model van vader zaliger
terug te kunnen vinden. „Ik
heb de techniek zelf ontwik
keld (want vader deed alles
andersom) om maatvast te
kunnen bouwen. In novem
ber van het vorig jaar ben ik
hier bij Olga met de voorbe
reiding begonnen. Er zijn nu
een stuk of zes gemaakt al
weer, en verkocht. We zijn
bezig met een serie van 25.
De onderdelen zijn klaar en
we gaan ze achter elkaar
bouwen". Stien, opgewekt:
„Ze worden in elkaar ge
schroefd en „gepropt", dan
zie je geen ene schroef
meer".
Twee weken staan er voor
een bootconstructie, inclusief
de twee solide roeispanen en
het schilderen: groen. In het
water trekken de peur-boten
48 uur lang dicht en daarna
komen er weer twee lagen
teer op, van onderen, of hoe
dat ook moge heten. Het geu
rende materiaal is Noordeu
ropees vurenhout, uit Suomi,
Finland. „Hoe noordelijker
des te beter. Desnoods van de
Poolcirkel. Dat is goed vast
hout", weet Van der Steen
uit ondervinding. Stien vindt
het „zalig werk" achter de
machines; „We kopen alleen
ruw hout en schaven het zelf.
Dat drukt de prijs ook. Wil
Jan en Stien van der Steen bij hun gloednieuwe peurderstoekomst.
men een buitenboordmotor
gebruiken, dan kan dat ook.
't Zal dan alleen iets meer
moeten kosten".
Prijs: een lachertje
Alleen de prijs van een
„Steense Leidse peurboot",
van puur massief hout, is een
lachertje. Jan vindt, dat het
een bootje is dat zichzelf
moet verkopen. „Daarom is
het prijsje een beetje schriel
en houden we er niet veel
aan over". Dat is helemaal
begrijpelijk, want al het ma
teriaal, het werk, het vak
manschap en de kwaliteit
zijn te koop voor 1500 onno
zele guldens. Een bedragje
waarin Jan, Stien en Henri
zelf ook niet erg geloven.
Maar ja, je moet toch een
keer een aantrekkelijke aan
zet maken, nietwaar? Op
deze manier is dit kostelijke
bootje bijna iets dat je voor
Vaderdag zou willen vragen.
Ach ja, laten de Van der
Steenen eerst hun gang maar
gaan. Die kostprijs regelt
zichzelf nog wel, naarmate
de produktie een succes
Peuren
„Nu zie ik aan het gezicht
van meneer dat hij wel eens
zou willen weten wat peuren
nu eigenlijk is. Heb ik dat
goed?"
„Inderdaad, meneer Van der
Steen; dat zou ik best willen
weten".
,,'s Nachts dus, als Jan ook
deze Jan dus en alleman
slapen, trekt de peurder erop
uit. Met dat bootje. Alleen, of
met z'n tweeën. De roeier
kijkt voor zich uit, achteruit
roeiend, en bom, dan kan-ie
ergens tegenaan botsen. Lo
gisch. Daarom zitten er ook
verstevigingsstukken op de
boeg. Zonder meerkosten.
Een stel „blinden" erop, ja,
dat kost vanzelf wat meer.
Maar goed, we zijn dus aan
het peuren, moet u maar
denken ik zie meneer nog
niet zo gauw uit peuren gaan,
wat? en daarom bedienen
we ons van een tros wurmen
of wormen. Stien, wurmen
hè? („Ja Jan, geen wormen").
Mooi. Een tros wurmen dus,
aan een korte hengelstok ge
bonden, en verzwaard met
„peur-lood". En zo gaat dat
hengeltje op en neer, op en
neer, in het water, en in het
donker dus hè".
Ik denk opeens, met enige
schrik, aan het liedje, dat
mijn schoonvader 's zondags
soms nog aanheft als hij een
vierkaart moet zien te ma
ken: „Mina. heb jij de hengel
in je hand. Mina, dat staat jou
zó charmant. Mina. kijk naar
je dobberrrr..."; of iets van
die zalige strekking. Ik hoor
zojuist, uit andere bron, dat
vroeger de professionele Vo-
lendamse vissers, als ze, nie
mand ontziend, het pad van
de pleziervaarders kruisten,
voor „peurbakkers" geschol
den werden.
Tros wurmen
Jan van der Steen is even
met# stomheid geslagen, maar
dan herneemt hij: „Die tros
doet dus het werk hè. Dan is
het de bedoeling, dat de pa
ling bijt in die tros wurmen
en daarna terug wil zwem
men. Dat voelt die peurder
dus en dan komt hij, voor
zichtig, in actie. Langzaam
trekt hij tros en paling, hope
lijk, tot boven het bootje. Dan
laat de paling los en valt zo
in de boot. Zo ongeveer gaat
het. En de paling blijft leven
dig onder de vlonder in een
laagje daar altijd aanwezig
water zwemmen. Dat is peu
ren. Met een houten peur
boot gaat dat voortreffelijk.
Geen geluidje teveel. We
houden ons verder aanbevo
len". Hoogachtend, Van der
Steen Boten. Gegarandeerd,
dat Jan, Stien en Henri
straks handen tekort komen.
En dan hoeven we nog niet
eens te peuren op het kompas
van ome Leo met z'n tros.
t Noordwijkse gemeentehuis.
NOORDWIJK „Wat
gaat dat kosten?", was gis
teravond de grote vraag
van de raadscommissie
welzijn bij het voorstel
van Ben W een eigen ge
meentelijke monumenten
verordening vast te stel
len. Doel van een dergelij
ke verordening is te voor
komen dat karakteristieke
of monumentale panden,
die niet op de Monumen
tenlijst staan, verloren
gaan. Voorgesteld wordt
een adviescommissie van
plaatselijke deskundigen
in het leven te roepen die
B en W adviseert over
panden die op de gemeen
telijke monumentenlijst
zouden kunnen worden
geplaatst. Daarop kwam
gisteren al direct kritiek
van CDA-raadslid R.P.
Dessing die vindt dat niet
Ben W maar de gemeen
teraad over plaatsing van
panden op de lijst moet
beslissen.
Op de voorlopige lijst, gemaakt
door een in 1982 in het leven
geroepen monumenten-werk
groep, staan zeventien panden
voorgesteld. Daaronder bevin
den zich een pand en de hek-
wachterswoning van het land
goed Offem, zes panden aan de
Voorstraat waaronder het
raadhuis en het postkantoor en
verder twee panden aan de
Hoofdstraat, twee aan de
Noordzeestraat, twee aan de
Pickéstraat en enkele aan de
Gooweg, Herenweg en Nic.
Barnhoornstraat. Niet alle ge
bouwen zijn echte monumen
ten, maar vaak zijn ze karak
teristiek voor het dorpsgezicht
en de ontwikkeling van de ge
meente.
Het landgoed Offem, eigen
dom van de Graaf van Lim
burg Stirum en in gebruik
door de Graaf van Lynden,
zou volgens de werkgroep ei
genlijk in zijn geheel op de
monumentenlijst geplaatst
moeten worden. De eerste ge
bouwen stonden er volgens de
boeken van Kloos al om
streeks 1650. De hekwachters-
woning is aan het eind van de
vorige eeuw gebouwd, maar
hoort duidelijk, ook door de
beschildering met de wapen-
kleuren, bij het landgoed. In
de nabij gelegen Voorstraat
zijn ook veel karakteristiek
panden bewaard gebleven,
waaronder twee statige heren
huizen zoals het in 1880 ge
bouwde nummer 56 en de in
1878 gebouwde pastorie van de
hervormde gemeente op num
mer 47. Iets heel anders is de
voormalige Hanzebank, die tot
ongeveer 1925 aan de Voor
straat 2 gevestigd was. Dit is
omstreeks 1900 gebouwd. Het
aan de Voorstraat 42 gevestig
de raadhuis dateert uit 1887 en
is in 1923 uitgebreid. Bordes,
trapgevels met leeuwen erop
en de ronde toren maken het
een karakteristiek pand. Het
postkantoor stamt uit 1870 en
van het pand op nummer 65,
een voormalige slagerij, is het
bouwjaar niet bekend. Andere
bijzondere panden zijn het res
taurant Cleyburch aan de He
renweg en dat aan de Gooweg
1, dat omstreeks 1852 werd ge
bouwd en aanvankelijk dienst
deed als mangelkamer en van
af 1884 als graanmaalderij. Tij
dens de bouw van het Palace-
hotel stond hierin een stoom
machine om nog meer graan
te kunen malen. Boven op het
dak heet ook nog een windmo
len gestaan. Ook de voormali-
?e rokerij aan de Hoofdstraat
0, nu een winkel, en twee
oude visserwoninkjes aan de
Noordzeestraat 15 en 17 staan
op de lijst.
M
3
[DEN De vakantieactiviteiten voor de jeugd worden niet
ie zomer-, maar in de herfstvakantie voortgezet. Dit omdat
Stichting Sport en Spel in de zomer al activiteiten voor de
organiseert. Er is echter één voorwaarde aan voortzetting
herfstvakantie verbonden: het club- en buurthuiswerk
k nu wel medewerking verlenen.
lens de paasvakantie werd de jeugd twee dagen lang in de
ienoordhallen opgevangen. Er kwamen ruim 1500 jongeren
10.000 gulden kostende evenement af en er werd daarom
een succes gesproken. Men wil in de herfstvakantie wat
der geweldadige sporten op het programma zetten. De
Iscommissie onderwijs ging gisteravond schoorvoetend ak-
:d met de voortzetting in de herfstvakantie. Het project is
Jzet om het vandalisme te bestrijden, maar enkele raadsle-
I (mevrouw Boot van de PvdA en R. van Lint van de PPR)
a daar vraagtekens bij. „Laten we het maar gewoon vakan-
rtiviteiten noemen", zei mevrouw Boot. „Ik vind de relatie
het vandalisme essentieel", was de VVD'er Van der Nat het
haar oneens.
NOORDWIJK Het badsei
zoen 1984 wordt morgen op
grootse wijze in Noordwijk
geopend. Alle zich op strand
en zee manifesterende vere
nigingen en organisaties zul
len zich daarbij presenteren
en demonstraties verzorgen.
Het startsein daarvoor wordt
om twaalf uur gegeven vanaf
de reddingsboot Kurt Carlsen
die op zee een groene licht-
kogel afvuurt. Overigens is
het zeespektakel wel afhan
kelijk van het weer. In de
strandpolitiepost wordt 's
morgens tussen tien en elf
uur beslist of door de weers
omstandigheden het ope
ningsfeest tot het strand be
perkt moet blijven.
De algehele leiding van het
gebeuren is in de vuurtoren
in handen van D. van Dee en
W. Star, zij zullen radiover
bindingen met de zeevloot
onderhouden. Meedoen de
Hengelsportvereniging „De
Sportvisser", de Noordwijkse
Reddingsbrigade, de Konink
lijke Noord-Zuid-Hollandse
Reddingsmaatschappij, de
Zeilvereniging Noordwijk, de
Kustsurfvereniging Noord
wijk, de starndpolitie, de
Stichtring Exploitatie Zeeba
den en de rondvaartboot van
Jo van der Lippe.
Bij het Oranjebad wordt een
ballonnenwedstrijd voor kin
deren gehouden en daar ook
zal „Echo der Duinen" voor
muziek zorgen. De band
„Kleintje Crescendo" neemt
in badkostuum plaats op de
rondvaartboot en op het
strand Voor het Oranjebad
wordt een sport- en spelpro-
gramma voor badgasten afge
werkt. Noordwijk hostesses
reiken namens het bloemen-
comité tussen twaalf en twee
uur bloemen aan iedereen
uit. De vlootschouw met de
monstraties duurt tot onge
veer twee uur, waarna met
een gezamenlijk „défilé"
langs het strand voor de Ko
ningin Wilhelminaboulevard
de show wordt afgesloten.
NOORDWIJK De te
korten van de gemeente
Noordwijk vallen met het
verstrijken van de tijd
mee. Dat bleek gister
avond tijdens een verga
dering van de raadscom
missie welzijn. De werk
groep beleidsombuigingen
(bezuinigingen) begon in
oktober met een begro
tingstekort van 1.7 mil
joen gulden, belandde op
1 maart van dit jaar op 1,2
miljoen en volgens de
nieuwste raming is dat be
drag al tot 600.000 gulden
teruggelopen. B en' W wil
len daarom in de periode
1984-1988 750.000 gulden
bezuinigen. De commissie
kreeg het rapport gisteren
ter oriëntering aangebo
den.
De verschillende ramingen
werden door werkgroep-
voorzitter Ponjée verklaard
uit een steeds preciezer becij
feren van kosten en inkom
sten, rentepercentages en
momenten van doorvoeren
van bezuinigingen en vertra
gen van investeringen. B en
W bespreken volgende week
de nota, waarin nog eens de
stofkam door de begroting is
gehaald en waarin suggesties
voor bezuinigingen worden
gedaan. Efficiënter werken,
privatisering en profijtbegin
sel zijn de sleutelwoorden
daarbij, ofwel meer zelf
werkzaamheid en „de ge
bruiker betaalt". Een paar
voorstellen zijnhet onder
zoeken van de mogelijkheid
van reclameborden in de
sporthal, meer efficiency in
het Bollenbad, verandering
van de subsidiering van be
iaardenverenigingen van een
bijdrage per lid naar een bij
drage op basis van hun be
groting.
,,U moet nu eens stoppen
met dat genadeloos bezuini
gen op de sociaal-culturele
sector. Zoals ook het privati-
seringsvoorstel voor de
sportverenigingen. Als dat
doorgaat kunnen zij zich net
zo goed meteen aan de hoog
ste boom ophangen. Boven
dien het tekort zakt steeds.
Het is mijn stellige overtui-
ting dat er over éen a ander-
alf jaar helemaal geen te
kort meer blijkt te bestaan",
zo uitte PPR/PSP-raadslid
W.H. Schelvis felle kritiek
op het rapport. Mevrouw
A.B.J. Coenraads Nederveen
(VVD) stelde vervolgens dat
het jammer is dat bij de be
zuinigingen in deze sector
het accent is gelegd op het
zwembad, de bibliotheek en
de sportvoorzieningen en dat
niets duidelijk wordt over
zaken als de bijdrage aan De
Mast in Noordwijkerhout en
bijvoorbeeld de Stichting
Maatschappelijke Dienstver
lening Duinstreek. Mevrouw
J. Voorham (PvdA) merkte
op dat haar fractie bereid is
mee te praten over een be
zuiniging van 300.000 gulden,
de helft van het geraamde
tekort. „Het rapport gaat uit
van toekomstverwachtingen,
ramingen. Als later blijkt dat
inderdaad het tekort zo groot
blijft, zijn wij bereid positief
mee te denken over verdere
bezuingingen". CDA-raadslid
R.P. Dessing vond tot slot dat
de gemeente niet rigoureus
te werk moet gaan. „We heb
ben nog altijd voor noodge
vallen ruimte om de ge
meentelijke belastingen te
verhogen. Met een verhoging
van een paar cent kun je in
één klap het meerjaren-te
kort wegwerken".
Sportvelden
Het voorstel om de sportver
enigingen gefaseerd in drie
jaar het beheer en onder
houd van de sportcomplexen
over te dragen, privatisering
dus, werd ook al fel door de
commissie bekritiseerd. Ove
rigens heeft de Sportraad ko
mende woensdagavond in De
Kuip vanaf half acht een bij
eenkomst over de nota be
legd. De raadsfracties stelden
gisteren dat de sportvereni
gingen en ook zij zelf eerder
op de hoogte hadden moeten
worden gesteld van de nota
die de datum 5 maart 1984
draagt. De opmerking van
wethouder J. Bedijn, dat B
en W na uitvoerige bespre
kingen op basis van deze
nota met de sportverenigin
gen willen gaan overleggen
en daarvoor toestemming
aan de. commissie vroegen,
deed daar niets aan de kri
tiek af. „De sportverenigin
gen gaan juist nu de rustpe
riode in en kunnen dus niet
slagvaardig reageren", aldus
mevrouw Coenraads Neder
veen. De conclusie van de
commissie was gisteravond
dan ook min of meer dat het
hele plan eerst uitvoerig met
de sportverenigingen moet
worden besproken en dat
niet al per 1 september in
werking kan treden. Daar
mee komt ook het plan om
een nieuw hockeyvelden
complex in het Middenge
bied-Noord aan te leggen en
het gemeentelijk sportpark
opnieuw in te delen, op losse
schroeven te staan. B en W
hadden in hun voorstel na
melijk de privatisering van
de sportvelden en de aanleg
van het complex aan elkaar
gebonden, alleen als de be-
zuiningingen op de sport er
door komen, wil men geld
voor het complex beschik
baar stellen.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur. teleloonnr.071-
152248 en uw krant wordt nog dezell-
de avond nabezorgd.
