Sikhs reageren met geweld op
3estorming gouden tempel
Italië: Europa uitsluitend
voor binnenlands gebruik
Bombardementen op steden
eisen veel burgerslachtoffers
Westduitse
liberalen
verliezen
identiteit
SIJTHOFFPERS
VS: SACHAROV IN LEVEN
tirol
595.<
UITENLAND
CcidacSou/uwt
VRIJDAG 8 JUNI 1984 PAGINA 15
•restaties en
«^wonden bij betoging
ritse mijnwerkers
Hi
en IDEN Bij heftige botsingen tussen politie
1 jetogende mijnwerkers voor het Britse La-
uis zijn gisteren 120 mijnwerkers gearres-
d en een onbekend aantal gewonden geval-
In het Lagerhuis werd op dat moment een
it gehouden over de nu al enkele maanden
jnde mijnstaking. Onder de arrestanten was
een Labour-parlementslid. Hij werd kenne-
opgepakt na een twistgesprek met politie-a-
en. Eerder op de dag had de voorzitter van
jnijnwerkersbond, Arthur Scargill, gezegd
£'Jiij bereid is de staking vol te houden tot de Een Londense politieman probeert een afzetting intact te hou-
ler. De staking is gericht tegen de ophanden den tijdens de demonstratie van mijnwerkers gisteren in de
le sluiting van een aantal mijnen. Britse hoofdstad.
Filippijnse militair
„moest Aquino doden''
LOS ANGELES Een Filippijnse
militair, Jose Fronda Santos, heeft
verklaard twee keer opdracht van zijn
superieuren te hebben gekregen om
oppositieleider Benigno Aquino te
vermoorden. Hij kreeg de opdracht
van generaal Custodio. Deze hoge mi
litair was op 21 augustus 1983, de dag
dat Aquino bij terugkeer uit balling
schap in de VS werd vermoord, belast
met de veiligheid op het vliegveld
van Manilla. Santos, die begin dit jaar
politiek asiel heeft gevraagd in de VS,
zei de opdracht van Custodio niet te
hebben uitgevoerd omdat hij „werk
zaam was als dubbel-agent".
„Nederland moet voor
Papoea's opkomen"
DEN HAAG Gezien de speciale
verantwoordelijkheid die Nederland
heeft voor de Papoea's, moet Neder
land „in de toekomst meer dan thans
bijdragen aan de ontwikkeling van
Irian Jaya". Dat betekent dat er voor
de Papoea-bevolking projecten moe
ten worden opgezet die ertoe moeten
bijdragen, dat de Papoea-identiteit
niet verloren gaat. Dit heeft het
CDA-Tweede-Kamerlid Gualthérie
van Weezei gisteren gezegd. Op Irian
Jaya is het verzet tegen de Indone
siërs weer opgelaaid. Amnesty Inter
national krijgt er de laatste tijd regel
matig berichten vandaan over dubieu
ze arrestaties, martelingen en buiten
rechtelijke executies.
W DELHI Sikhs in
njab en andere Indiase
lstaten hebben met
nieuwe golf van ter
aanslagen en andere
elddadigheden gerea-
d op de dood van hun
odoxe leider, de 37-ja-
Sant Jarnail Singh
Indranwale. Hij kwam
en met 250 van zijn
iangers om het leven
de bestorming van de
iden tempel" van Am-
,r door het Indiase le-
Bhindranwale had
met zijn aanhangers
e tempel verschanst.
Igens sikh-leiders betekent
bestorming van de tempel,
erbij honderden doden zijn
rallen, niet het einde van
[streven van de sikhs naar
(er autonomie. „Dit is het
van de werkelijke
Deze woorden werden
r op de dag, maar ook van
gen weer, bewaarheid. In
Poenjab, in de buurstaten Ha-
ryana en Jammoe en Kashmir
en in de steden Bombay en
New Delhi kwam het tot hefti
ge gewelddadigheden. Woe
dende sikhs staken voertuigen,
postkantoren, en andere ge
bouwen in brand en plunder
den winkels. Bij de gevechten
zijn veel mensen soms op
gruwelijke wijze om het le
ven zijn gekomen. De politie
heeft honderden mensen gear
resteerd.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van binnenlandse za
ken in New Delhi verklaarde
dat de veiligheidstroepen in
Poenjab „zeer spoedig" met de
tweede fase van de terreurbe
strijding in de roerige deelstaat
zullen beginnen. De 100 tot
200 nog op vrije voeten verke
rende „terroristen" moeten
worden opgepakt en ontwa
pend, zo voegde hij er aan toe.
De Indiase media en de oppo
sitie in het parlement hebben
instemmend gereageerd op de
bestorming van het centrum
van het sikh-extremisme. Zij
noemden de actie moedig en
onvermijdelijk.
Gevaarlijke
ading
AKNCHESTER Een
Brise dierenhandelaar
teelt de dieven die er met
)n vrachtauto vandoor
in gegaan, gewaar-
•huwd dat zij van een
oude kermis thuis kun-
en komen. „Niet alleen
itten er tien pythons in
e wagen. Maar onder de
0.000 tropische vissen in
e speciale watertanks in
e auto bevinden zich ook
vaalf schorpioenvissen.
)at zijn de gevaarlijkste
issen die in zee rond-
vemmen. Tegen hun gif
Staat geen serum", ver
karde Steve Ratclisse, ei-
naar van de Tahiti
1 quariumè Shop in Man-
hester. „Hét belangrijkste
'h het leven van die vissen,
oi ftig of niet, te redden
dus Ratclisse.
(Vervolg van de voorpagina)
ABOE DHABI/TEHE
RAN De Iraaks-Iraanse
oorlog, die nu al 44 maan
den duurt, heeft met de
beschieting van elkaar
steden een nieuwe fase
bereikt. Deze bombarde
menten eisen veel bur
gerslachtoffers. Alleen al
bij de Iraakse lucht- en
raketaanvallen van giste
ren op vijf Iraanse steden
zijn meer dan vijftig do
den gevallen.
Het Iraakse persbureau IN A
meldde gisteren het neerschie
ten van een Iraans gevechts
vliegtuig en de vernietiging
van drie Iraanse schepen. Vol
gens het persbureau nemen de
gevechten langs de grens en in
de moerassen ten zuidoosten
van de Iraakse hoofdstad
Baghdad in hevigheid toe. De
Iraanse president Khamenei
wees gisteren via Radio-Tehe-
ran op „de kracht van de
Iraanse troepen om terug te
slaan"..
De scheepvaart in de Golf, die
al ernstig te liiden heeft van
de luchtaanvallen op olietan
kers, wordt steeds moeilijker.
Iran kondigde gisteren aan
alle schepen in de Straat van
Hormoez te zullen doorzoeken.
Ook zal Iran alle schepen in
beslag te nemen, die op weg
zijn naar een Iraakse haven.
In scheepvaartskringen is ver
nomen dat Iraanse oorlogs
schepen de afgelopen week al
vrachtschepen hebben aange
houden en doorzocht op even
tuele ladingen voor Irak.
ADVERTENTIE
hi 0 dagen met Uw krant
j aar
Oostenrijk
'8
ertrek maandag
8 juni a.s.
het noordwesten van Tirol ligt het prachtige zestig kilometer lange .LECHT AL.
jsllier vindt de rivier de Lech in sierlijke bochten een weg door de bijna ongerepte natuur. Vanuit de gast-
t rije dorpen in het dal kan men heerlijke wandelingen ondernemen door bergweiden en dennenbossen
ings watervallen en bergbeekjes.
verblijft dichtbij het karakteristieke plaatsje HOLZGAU waar de beschilderde gevels van de huizen en
iet kunstige houtsnijwerk u zullen boeien. Er zijn schilderingen bij uit de 18e en 19e eeuw, een periode
vaarin de welgestelde handelaren uit dit plaatsje hun huizen uitbundig verfraaiden,
ijdens uw verblijf in het Lechtal zullen middag- en dagtochten worden ondernomen. Zoals o.m. naar
.ech. de hoofdplaats van het Tannenberggebied waar onze koninklijke familie de wintervakanties door-
irengt. Eveneens dagtochten naar de Bodensee en naar het vorstendom Liechtenstein en een indruk
wekkende passentocht.
Ins verblijfshotel is TANNENHOF een geheel nieuw herbouwd vriendelijk familiehotel met vele mogelijk-
eden. Voor de gasten is er een leeszaal, een zaal voor geweerschieten, biljart, tafeltennis, t.v. en een lig-
leide. In de eetzaal wordt "s ochtends het ontbijtbuffet geserveerd en "s avonds het diner,
te heen- en terugreis worden in twee dagen met overnachting gemaakt.
e prijs voor deze zeer fraaie vakantietrip bedraagt slechts 5137 w
er persoon op basis van een 2-persoonskamer met douche en toilet en halfpension. Inclusief de ex-
ursies en het afscheidsdiner op de terugreis. Toeslag eenpersoonskamer 60.- per persoon,
iecombineerde reisverzekering 20.- per persoon 5.- poliskosten. Annuleringsverzekering 3 1/2%
an de reissom 6.- poliskosten.
ofj dichtingen en boekingen: telefo
nisch onder nr. 070-190882 van
1 naandag t/m vrijdag van 9 tot 16 uur
of persoonlijk in onze vestiging Spui-
lat 71. Den Haag op de hoek van
POSTBUS 16050
2500 AA 's-GRAVENHAGE
TEL 070-190882
JITENHEER
Berlinguer
getroffen door
hersenbloeding
PADUA Enrico Berlinguer,
de leider van de communisti
sche partij van Italië (PCI), is
gisteren getroffen door een
hersenbloeding. In het zieken
huis van Padua heeft hij een
spoedoperatie ondergaan. Zijn
toestand is zeer ernstig. Berlin
guer was naar Padua gekomen
om er een toespraak te houden
in het kader van de campagne
voor de Europese verkiezin
gen. Toehoorders viel het op
dat de begenadigde spreker
Berlinguer af en toe zeer on
duidelijk zijn zinnen formu
leerde. Hij beëindigde voortij
dig zijn toespraak en werd in
eerste instantie naar zijn hotel
gebracht. Toen zijn toestand
verslechterde, werd hij met
spoed opgenomen in het zie
kenhuis en geopereerd.
LONDEN De Verenigde
Staten zijn er door Moskou of
ficieel van op de hoogte ge
steld dat de Sovjet-dissident
Andrei Sacharov in leven is
en dat zijn vrouw, Jelena Bon
ner, geen enkel gevaar loopt.
Dat heeft een medewerker
van president Reagan gisteren
in Londen bekendgemaakt.
De VS zouden al maanden
achter de schermen contact
hebben met de Sovjet-Unie
over Sacharov. De informatie
zou door de Sovjets „op discre
te wijze zijn doorgegeven, om
dat zij niet de indruk willen
wekken toe te geven. Maar zij
willen ook niet dat een van
hen beiden om het leven
komt". Sacharov ging op 2 mei
in hongerstaking om zo een
uitreisvisum voor zijn zieke
vrouw af te dwingen.
In ons land willen PvdA,
VVD en CDA dat premier
Lubbers de Russische ambas
sadeur in Den Haag, Beletsky,
uitnodigt voor een gesprek
over de Sacharovs. Zij vinden
dat Lubbers er bij Beletsky op
moet aandringen, dat de Sov
jet-Unie ten aanzien van het
echtpaar Sacharov de interna
tionale verdragen inzake de
rechten van de mens naleeft.
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN Tien jaar is hij nu minister van buitenlandse za
ken, maar het hoofd van Hans-Dietrich Genscher staat
niet naar feesten. Genscher, die de afgelopen weken klap
na klap te verwerken heeft gehad, is een zwaar aangesla
gen man. Zijn gezag in de regeringscoalitie in Bonn en in
zijn eigen liberale FDP bevindt zich op een dieptepunt.
Met het prestige van haar voorzitter is ook het aanzien van
de paftij gedaald. Opiniepeilingen geven de kleine rege
ringspartij nog slechts 3 a 4 procent. Het is dus niet uitge
sloten dat de FDP de 5-procentsdrempel bij de verkiezin
gen voor het Europese parlement op 17 juni niet haalt.
Nu is de FDP aan crises gewend. De partij is vaker uit
schijnbaar hopeloze positie weer opgekrabbeld. Toen de
FDP in het najaar van 1982 de socialistische bondskanse
lier Helmut Schmidt ten val bracht en de christen-demo
craat Kohl op het schild hief, ontlaadde de volkswoede
zich boven FDP-voorzitter Genscher, de architect van de
„Wende'. Het werd Genscher uitermate kwalijk genomen
dat hij de immens populaire Schmidt van zijn voetstuk had
gestoten. Ook toen daalde de FDP tot ongeveer 3 procent
in de kiezersgunst. Maar zie daar: bij de verkiezingen van 6
maart vorig jaar slaagde overlevenskunstenaar Genscher
er toch weer in zijn partij naar 7 procent van de stemmen
te loodsen. Opnieuw verkreeg de sluwe liberaal de positie
van koningsmaker, want zonder zijn liberalen kon verkie
zingsoverwinnaar Kohl niet regeren. Maar de 6de maart
1983 luidde niet het herstel van de partij in. De crisis heeft
zich verdiept. Een aanzienlijk deel van het kader heeft de
FDP verlaten en bij een aantal deelstaatverkiezingen werd
de 5-procentsdrempel niet gehaald.
Profiel verloren
Maar erger is dat de FDP in de samenwerking met de
christen-democraten van Kohl (CDU) en Strauss (CSU)
sterk aan profiel heeft verloren. De liberalen zijn hun
identiteit kwijt. Op het gebied van de financieel-economi-
sche politiek kunnen ze nauwelijks aan de weg timmeren.
De CDU-CSU gokt namelijk ook op het vrije spel van de
economische krachten. Een groot deel van de typische
FDP-aanhang, voornamelijk bestaande uit middenstanders
en goedverdienende zelfstandigen, herkent zich prima in
het bezuinigingsbeleid zoals dat gevoerd wordt door de
christen-democratische minister van financiën, Gerhard
Stoltenberg.
De gang van zaken rond de zogenoemde amnestiewet heeft
verder duidelijk gemaakt dat de top van de FDP, Genscher
voorop, geen idee heeft van wat er aan de basis van de
partij leeft. Anders is Genschers gruwelijke miskleun niet
te verklaren. Op aandringen van de liberaal bereidde de
regeringscoalitie in het diepste geheim een wetsontwerp
voor dat managers en politici, die jarenlang op illegale wij
ze de partijen financieel gesteund hebben, van vervolging
gevrijwaard worden. Vooral de liberalen hebben immers
geprofiteerd van giften, die op illegale wijze aan de fiscus
voorbij werden gesluisd.
Maar toen bij het liberale partijvolk bekend werd wat de
leiders in Bonn bekokstoofd hadden, brak er een opstand
uit. De ene afdeling na de andere liep tegen de amnestie
wetten te hoop. Voor Genscher zat er niets anders op dan
met hangende pootjes terug te gaan naar Kohl om hem
mee te delen, dat hij niet in staat was zijn partij voor het
wetsontwerp te winnen. Zijn grootste politieke nederlaag
was daarmee een feit.
Rekening gepresenteerd
Op het partijcongres in Munster kreeg hij de rekening met
een gepresenteerd. Hoewel de sluwe tacticus een week van
te voren had aangekondigd dat hij nog slechts voor een pe
riode van twee jaar de partij wilde leiden, bleek die aan
kondiging niet voldoende om alle kritiek te onderdrukken.
Genscher, de enige kandidaat voor het voorzitterschap,
kreeg slechts 241 stemmen. Maar liefst 127 gedelegeerden
stemden tegen en 22 onthielden zich. Een blamage, die
Genscher niet in zijn kouwe kleren is gaat zitten. Velen
gaan ervan uit dat hij zijn termijn van twee jaar niet eens
meer vol zal maken.
In het verzet tegen de amnestiewet schijnt de geteisterde
partij een nieuw elan te hebben gevonden. Plotseling kan
de FDP zich weer manifesteren als hoedster van de rechts
staat. Maar de vraag is hoelang dit nieuwe „wij-gevoel"' zal
aanhouden. Het lijkt er meer op dat er sprake is van een
kortstondig strovuur, want er is niemand die weet hoe de
partij meer profiel moet krijgen in de samenwerking met
de dominerende christen-democraten.
De Europese verkiezingen vormen de eerste test voor de
verzwakte liberalen. De tweede kon er wel eens snel op
volgen. Verwacht wordt dat de rechtbank in Bonn eind
deze maand of begin juli beslist of het proces tegen minis
ter Otto Graf Lambsdorff van economische zaken geopend
wordt. Lambsdorff is in staat van beschuldiging gesteld,
omdat hij omgekocht zou zijn door het Flick-concern. Moet
Lambsdorff inderdaad in het beklaagdenbankje, dan is het
met zijn ministerschap gedaan. Daarmee verliest de partij
een prominent leider, die als een van de weinige liberalen
in staat kon worden geacht Genscher op te volgen.
ROME REKENT OP VAL REGERING-CRAXI
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME Reikhalzend
kijkt de Italiaanse politiek
uit naar het resultaat van
de Europese verkiezingen
van volgende week zon
dag. Want een jaar na de
parlementsverkiezingen
van juni 1983 hebben de
politici hier al weer grote
behoefte aan een nieuwe
volksraadpleging, aan een
nieuwe publieke bekrach
tiging van hun optreden.
In Italië (evenals in vele ande
re landen van Europa) zijn
deze Europese verkiezingen
uitsluitend voor binnenlandse
consumptie bestemd. De poli
tieke leiders van de partijen
die de centrum-linkse regering
van premier Craxi vormen
hebben de dagen na de verkie
zingen gereserveerd voor een
zogenaamde verifica. Dat is
een soort examen of controle:
de coalitiepartners gaan dan
bekijken hoe het staat met de
uitvoering van het regerings
programma. In de praktijk be
tekent die verifica niets anders
dan een toetsing van de perso
nele samenstelling van het ka
binet aan de gewijzigde politie
ke situatie (nu dus aan de uit
slag van de Europese verkie
zingen).
Tot nog toe heeft praktisch
elke verifica geleid tot de val
van de regering. Dat staat ook
nu te gebeuren. Daarvan zijn
de meeste politieke waarne
mers in Rome overtuigd. Dat
is niets bijzonders, want de
huidige regering van premier
Craxi zit er nu al elf maanden,
langer dan de gemiddelde le
vensduur van de Italiaanse re
geringen. Craxi's opvolgers lo
pen zich nu al aan de zijlijn
warm. Hun tijd komt na de
Europese verkiezingen. Bij de
totstandkoming van dit kabi
net werd hardop gedacht aan
een regeringstermijn van twee
jaar. Bij wijze van uitzonde
ring „om de economie in het
goede spoor te zetten". Maar
Craxi's coalitiepartners (vooral
de grote christen-democrati
sche partij) vinden het na elf
maanden welletjes.
Er zijn twee zaken die het lot
van de regering-Craxi lijken
te bezegelen: de persoon van
Bettino Craxi zelf en de affai
re van de vrijmetselaarsloge
P-2, waarmee de Italiaanse po
litiek maar niet blijkt te kun
nen afrekenen.
Craxi maakt het zich als pre
mier niet gemakkelijk. Over
wat zijn regering doet (met
name inflatiebestrijding) be
staat in de coalitie overeen
stemming. Maar niet over de
wijze waarop de premier die
politiek gestalte geeft. Craxi
heeft de gave iedereen tegen
zich in het harnas te jagen. Na
elf maanden regeren heeft
Craxi weinig vrienden meer.
Ook de P-2-affaire belooft on
overkomelijke moeilijkheden.
Een parlementaire commissie
onderzoekt in hoeverre de
vrijmetselaarsloge P-.2 de Ita
liaanse staatsinstellingen heeft
bedreigd. De voorzitter van de
commissie, mevrouw Anselmi,
heeft haar mening al gegeven.
Die was zeer negatief voor de
P-2 en dus voor de sociaal-de
mocratische minister Longo,
die op de ledenlijst van die P-2
voorkomt. Na de Europese
verkiezingen komt de commis
sie met haar rapport. Longo,
zo staat al vast, zal de laan uit
moeten. Maar hij heeft al aan
gekondigd dat niet goedschiks
te zullen doen en desnoods de
hele regering in zijn val te zul
len meesleuren. Zover zal het
echter alleen komen, als Craxi
de verifica overleeft.
Maar ook Craxi laat zich niet
zo makkelijk wegsturen. Hij
heeft bekendgemaakt dat zijn
mogelijke opvolger (die weer
van christen-democratische
huize zal zijn) niet op zijn
steun zal kunnen rekenen.
Een regering zal dan praktisch
onmogelijk worden, omdat de
christen-democraten geen
steun willen zoeken bij de
communistische oppositie. Het
mag duidelijk zijn: volgende
week kiest Italië de afgevaar
digden naar het Europese par
lement. Maar bij de stembu
suitslag zal de Italiaanse poli
tiek nauwelijks aan Straats
burg denken.
