Bisschop Bluyssen geliefd middelpunt bij viering 850 jaar abdij van Berne fieidócSomauf TAFEL Veiligheidslegertje Heineken een griezelige ontwikkeling Kerkewerk hervormde kerk heeft batig saldo van 1,8 miljoen HP d0ENE DE TIJD ACHTERGROND fofdaeSomonl g donderdag 7 juni 1984 paginak De meest illustere en ge liefde gast, gisteren bij de officiële viering van het 850-jarig bestaan van de abdij van Berne en de 850-ste sterfdag van de stichter van de orde der Norbertijnen, St.-Norber- tus, was ongetwijfeld de Bossche (ex-)bisschop mgr. J. Bluyssen. Uit het telkens opklaterende ap plaus in de Heeswijkse abdijkerk bleek wel dat hij in de jaren van zijn herderschap erin is ge slaagd zich een warme plaats te verwerven in de harten van wat vroeger heette „beminde geeste lijkheid en gelovigen". Op de herdenking vertegen woordigde de Utrechtse hulpbisschop Niënhaus het Nederlands episcopaat en ka binetchef Houwen de com missaris der koningin Van Agt, die in Zweden was. Ver der waren aanwezig de gene- raal-abt van de Norbertijnen Van der Ven, de abt van de trappisten-abdij van Ko ningshoeven. priorin Jans- sens en proost Broekx van het Norbertinessen-klooster St.-Catharinadal in Ooster hout. Van de drie inleidingen die werden gehouden, trok die van zr. Francesca Sleegers, bisschoppelijk gedelegeerde voor de religieuzen in het Bossche bisdom, het meest de aandacht. Zij stelde op deze „dubbele feestdag", dat het religieuze leven allesbehalve statisch is, maar zich dyna misch ontwikkelt als ant woord op ingrijpende sociale veranderingen in de kerk binnen het culturele en poli tieke strijdperk van de wes terse beschaving. Met deze stelling sloot zij aan bij het eerder gehouden refe- raaat van P. Leenhouwers ofm cap die stelde dat reli gieuze gemeenschappen ont staan waar het Evangelie in het nauw gedreven wordt en er nieuwe kansen geschapen moeten worden als tekenen van hoop en toekomst. Zr. Sleegers onderscheidde vijf keerpunten in het reli gieuze leven: het tijdperk van de woestijn, van de asce ten. Dan het tijdperk van het monasticisme, waarin de monnik of moniale leeft in een klooster onder observan tie van een H. Regel; het tijd perk van de de bedelorden (1200-1500) en in die tijd het opleggen van het pauselijk slot door paus Bonifacius VIII, aan alle vrouwelijke re ligieuzen, „wat zeer ingrij pend is geweest voor het reli gieuze leven van vrouwen". Voorts is er het tijdperk van de apostolische orden (1500- 1800), mannelijke en vrouwe lijke religieuzen die een élite- corps moeten vormen, bereid om de kerk te helpen bij haar apostolische noden, en het tijdperk van de congrega ties (1800 tot heden) het le- die zich wijden aan persoon lijke heiligheid en zeer aktie- ve persoonlijke dienstbaar heid. Volgens zr. Sleegers laat de geschiedenis van het reli gieuze leven een patroon zien van verval en herstel, van dieptepunten en hoogtepun ten. Zij is ervan overtuigd dat ook de huidige crisis overleefd kan worden. „Maar dat is enkele mogelijk vanuit een intens persoonlijk geloofsleven, waarvan Chris tus het middelpunt is". Voorts moet het religieuze le ven worden ingepast is de maatschappelijke en politieke contekst. Ook vereist het een inspirerend religieus leider schap en het besef, dat de congregaties van onderwijs en verpleging, hoeveel goeds zij ook hebben gedaan, hun tijd gehad hebben. Volgens zuster Sleegers staan in dit proces het evangelie, het charisma van de stichte res) en de tekenen van de tijd centraal. „Het charisma", zegt zij, „zou als genadegave van de Geest in de kerk de plaats van het eerste begin terug moeten krijgen. Om kerk te zijn van de Verrezen Heer en het Volk Gods. zou de kerk niet vrijwel alle na druk moeten leggen op een bestuurlijke organisatie en een gecentraliseerd, hiërar chisch clericaal instituut, maar op de veelheid van cha rismata en bedieningen. Hoe zou het kenmerkend beeld van de religieuzen anno 2000 eruit kunnen zien „Mogelijk wonen ze weet zoals in het allereerste begin als eenlingen of in kleine groepjes tussen andere hechte gemeenschap met el kaar, zich bewust van hun bijbels gefundeerde zendings opdracht op alle continen ten", aldus zuster Sleegers. Prof. H. Berkhof zeventig jaar Prof'dr. H. Berkhof, van 1960 tot september 1981 kerkelijk hoogleraar in de dogmatiek en de bijbelse theologie aan de rijksuniversiteit te Leiden, ^al maandag 11 juni zijn ze ventigste verjaardag vieren. Prof. Berkhof heeft onder meer een belangrijke rol ge speeld in de Wereldraad van Kerken. Zo is hij lid geweest van het Centrale Comité (al gemeen bestuur) en van het Uitvoerend Comité (dagelijks bestuur). Van 1974 tot juni 1983 was prof. Berkhof voor zitter van de Raad van Ker ken in Nederland. In 1967 bevestigde hij het huwelijk van prinses Margriet en de heer Pieter van Vollenhoven. Hij ontving in het buitenland verscheidene eredoctoraten, onder meer van van acade mies of universiteiten in Boe dapest. Edinburgh, Aberdeen en Bern. Hij heeft een groot aantal publikaties op zijn naam staan, waarvan vooral „Christus, de zin der geschie denis" en „Het christelijk ge loof" de aandacht hebben ge trokken. In plaats van met een be groot tekort van 500.000 gulden heeft het alge meen kerkewerk van de hervormde kerk 1983 af gesloten met een over schot van 1.8 miljoen gulden. Dat blijkt uit het jaarverslag van de Gene rale Financiële Raad (GFR) dat besproken zal worden tijdens de verga dering van de hervorm de synode op 14 en 15 juni in Doorn. Onder druk van de sombere financiële vooruitzichten werd in maart 1983 een be zuinigingscommissie inge steld. Haar bezuinigingsnota wekte veel beroering, maar een paar maanden later bleek, dat de financiële situa tie aanmerkelijk gunstiger was. De noodzaak om op kor te termijn via noodmaatrege len tot bezuinigingen te ko men, is inmiddels verdwe nen. Wel is er binnen de her vormde kerk nog steeds spra ke van een proces van ver mindering van het aantal le den, waardoor de inkomsten van de plaatselijke gemeen ten zullen dalen. Daarbij komt dan nog de invloed van de economische recessie en de vermindering van de overheidssubsidies Daarom is inmiddels een nieuwe commissie ingesteld, die zich moet bezinnen op het beleid en voorstellen moet doen ter bevordering van de effectiviteit van de landelijke en provinciale or ganen van de hervormde kerk, mede met het oog op de noodzakelijke bezuinigingen op korte en middellange ter mijn. Als oorzaken voor het grote de kas algemeen kerke werk noemt de GFR onder meer het inhouden van de prijscompensatie en drie pro cent salaris bij het personeel, waardoor ook minder geld gestort hoefde te worden in de algemene reserve. Verder hebben de organen van de kerk minder geld uitgegeven dan werd verwacht, is er sprake van een selectieve va caturestop. gingen de pen sioenpremies omlaag en viel de rente hoger uit dan was begroot. Registratie Ook de Stichting Mechani sche Registratie en Admini stratie ten dienste van de Ne derlandse Hervormde Kerk (SMRA) heeft 1983 afgesloten met een batig saldo en wel van ruim 500.000 gulden. De afgelopen jaren heeft de SMRA een proces van reor ganisatie en conversie onder gaan, waardoor een tekort van ruim 1,3 miljoen gulden in 1980 kon worden veran derd in een batig saldo nu. Bij de SMRA wordt op dit moment gewerkt aan de uit voering van het synodebe sluit van 1976 om alle leden van hervormde gemeenten in de centrale computer van de SMRA in Delft te registre ren. Dit besluit werd vooral genomen wegens het voorne men van de overheid om de „godsdienstaantekening" in het bevolkingsregister te la ten verdwijnen. Daardoor wordt bij verhuizingen en andere mutaties de registra tie door de plaatselijke ge meenten zeer bemoeilijkt. Het is de bedoeling, dat in de komende anderhalf jaar de registratie compleet zal zijn. Dat betekent, dat van 900.000 personen zowel de burgerlij ke als de kerkelijke gegevens nog moeten worden inge voerd en daarenboven van 500.000 personen de kerkelij ke gegevens nog moeten worden geregistreerd. In to taal gaat het dus nog om 1,4 miljoen personen. Proef met parochies Inmiddels wordt ook gedacht aan samenwerking met ande re kerken op het gebied van de ledenadministratie. Met de Gereformeerde Kerken in Nederland zijn in het kader van Samen op Weg bespre kingen gaande en samen met het economencollege van de r.-k. kerk is een proef gehou den in vier parochies. Deze viel zeer positief uit. De be sprekingen hierover worden voortgezet. Het aantal „passief geregi- streerden" hervormden die geen contact met met de kerk meer wensen, niet fi nancieel bijdragen, maar zich ook niet willen laten uit schrijven als lid nam sinds 1978 toe van twee tot twaalf procent van het totaal aantal geregistreerden. Democratische tweestrijd i tai, De voorverkiezingen van de Democratische Partij, te maken wie het bij de presidentsverkiezingen van n ber mag opnemen tegen president Reagan, hebben t lijk enerverend verloop gekend. De eerste grote verrasj) was de winst van de onbekende senator Gary Hart in de t( ste voorverkiezing, in februari in New Hampshire. Daarll hij onder anderen de huizenhoge favoriet ex-vice-presid: Mondale achter zich. r EEN tweede verrassing was het snelle opgeven van J(j Glenn, die voordat het verkiezingscircus begon de groofl bedreiging voor Mondale werd genoemd. Opmerkelijk vvai verder de aarzelend begonnen, maar zeer sterk beslol campagne van negerdominee Jesse Jackson en de stei come-back van Mondale. Hart besloot de voorverkiezinj met een even grote verrassing als in New Hampshire. I overmacht schreef hij gisteren de belangrijkste van i voorverkiezingen, die van Californië, op zijn naam. GEEN van de drie Democratische kandidaten heeft de afi lopen maanden voldoende steun kunnen verwerven, om \j gende maand zonder problemen door de partijconventie I kandidaat te worden aangewezen. Dat betekent dat de tw| strijd tussen Mondale en Hart tot op de conventievloer worden voortgezet. Mondale heeft daar veruit de beste pap ren. Hij rekent op een kleine meerderheid van de gede geerden. Bovendien is hij verzekerd van de steun vanJ vakbeweging en de leiding van de Democratische Partij. MAAR het verloop van de voorverkiezingen heeft aan| toond, dat bij de Democraten verrassingen niet kunnen w(, den uitgesloten. De zege van Hart in Californië heeft i nieuw bewezen dat hij een grote groep kiezers aantrekt, t zijn uitgekeken op de wat kleurloze „partij-kandidaat" M<| dale. Daar komt bij dat Jesse Jackson zich gaandeweg he ontpopt tot de kampioen van de zwarte kiezers. De uiteini lijke Democratische kandidaat zal daarom met hem zak moeten doen. LOS van de vraag wie de uiteindelijk Democratische kar! daat zal zijn, moet worden geconstateerd dat de verdeeldhj binnen deze partij tot nu toe een grote winnaar heeft opge verd: president Ronald Reagan. Terwijl de Democraten n een maand hevige politieke tweestrijd te wachten staat, hij ongestoord campagne voeren. Zijn recente reis naar Ierland, verzoenende gebaren n Moskou en Nicaragua en de economische topconferentie Londen moeten het pad effenen naar Reagans herverkiezi Tegen de tijd dat de Democraten de rijen hebben geslot zal de populaire Reagan zijn voorsprong verder hebben v groot. Zowel voor Mondale als voor Hart lijkt het, op dit n ment, een vrijwel onmogelijk opgave president Reagan november te verslaan. Ossestaartsoep asperges met ham en eieren, aardappelpuree kopje koffie met aarbeientaart Dit menu is bedoeld voor eer ste pinksterdag. Morgen komt dat voor tweede pinksterdag in de krant, zodat er voldoen de tijd en gelegenheid is voor de voorbereiding. Vandaag natuurlijk wel een menu tip voor morgen). V'ntr twee personen hebt u no- 250 g ossestaart, 25 g ont- bq spek, 5 g boter, 5 dl water, mat, ui. peterselie, selderij, la vas, laurierblad, tijm, aroma, madeira; 750 g asperges, zout, 2 hardge kookte eieren. 100 g ham, 50 g boter, nootmuskaat; 0,5 kg aardappelen, zout, pe per, melk, 10 g boter, 25 g ge raspte kaas; Taartbodem (gekocht of zelf gemaakt van een cakedeeg met 2 eieren), 400 g aarbeien, 2 dl water, circa 60 g suiker, 16 g aardappelmeel, 1,25 dl slagroom, 25 g basterdsuiker. Bak de ossetaart met spek bruin in de boter, voeg wa ter, zout. ui en kruiden toe en laat het mengsel vier uren trekken. Haal van de afge koelde bouillon het vet af en zoek het vlees uit. Maak de bouillon warm met het vlees, voeg naar smaak aroma en madeira toe en strooi er fijn geknipte peterselie over. Kook de asperges gaar in twintig minuten, leg ze op een schotel en garneer ze met halve eieren en rolletjes ham. Geef er gesmolten bo ter, nootmuskaat en zout bij. Doe de aardappelpuree in een ingevette ovenschaal, strooi er de geraspte kaas over en laat die onder een hete grill of in een hete oven, stand 6 of 225, licht bruin worden. Leg de gehalveerde aarbeien in kokend water met suiker. Laat ze koud worden, zeef ze en bind het sap met aardap pelmeel. Leg de vruchten op de taartbodem, schenk er het hete, gebonden sap over en laat dat afkoelen Spuit de taart op met slagroom die met basterdsuiker stijf gesla gen is. Menutip voor morgen: lek- kerbekjes, worteltje aardap-' pelen en botersaus-gember- vla. JEANNE Vrij Nederland beschrijft hoe Lubbers met het raket- tenbesluit zijn eigen minis ters overviel. „Alle publici taire bla-bla achteraf kan ternauwernood verhullen dat de werkelijke beraadslagin gen in de ministerraad over het belangrijkste besluit van een Nederlands kabinet na de oorlog niet meer dan een paar minuten duurde. Er werd niet gediscussieerd. Het was de meest opluchtende anti-climax die iemand zich had kunnen bedenken". Het blad onthult al vast wat er over twee weken in de derde ronde van de parle mentaire onderzoekscommis sie inzake RSV aan de orde zal komen over de stroppen in Algerije. „Geen rekening werd gehouden met het feit, dat het weekeinde in de Ara bische landen op donderdag en vrijdag valt en dat er dus vier dagen in de week geen communicatie bestond met Nederland. Vergeten werd dat iedere slok water, elke hap eten, over een afstand van 1800 kilometer met koel wagens door de woestijn moest worden aangevoerd". Elders aandacht voor het vei ligheidslegertje dat Heineken na zijn ontvoering om zijn persoon heeft opgebouwd. PvdA-Kamerlid Stoffelen: „Een griezelige ontwikke ling. Ik vind het heel eng dat particulieren bezig zijn de markt van de politie af te ro men. Dat versterkt vooral de gedachte dat de politie onvol doende beveiliging kan bie den PvdA-Kamerlid Stoffelen in Vrij Nederland: ,,lk vind het heel eng dat particu lieren bezig zijn de markt van de politie af te ro men". ELSHKRS Elsevier tekent bij de kabi netsoplossing voor de kruis raketten aan: „Op termijn zou de Moskouvariant een troef in handen van het Kremlin kunnen betekenen. Lubbers heeft de onmisken bare reputatie, dat hij brug gen bouwt die niet bestaan, eens, maar nu niet. Laat dat hele Godsvolk, als in het boek Exodus, er eerst maar eens op uit trekken, dan zien we later wel waar die nieuwe kerk heen groeit". Aandacht tenslotte voor de vraag of kinderen nog wel huiswerk moeten maken. „Veel ouders hebben steeds meer vrije tijd. Dan klinkt het gek aan je kinderen te vragen of ze hun huiswerk al af hebben. Die willen ook wel graag anders bezig zijn. Maar huiswerk maken is in vesteren in de toekomst en dus meer dan ooit geboden". iedereen heen loopt. Ditmaal de Een gesprek tenslotte met de bekende schrijver van poli tieromans Pim Hofdorp. „In mijn boeken is zelfs de dader niet interessant. De plot en alles er om heen was voor mij een alibi om over Den Haag te kunnen schrijven. Den Haag is mijn hoofdfi guur. Dit is een eigenaardige stad. In feite is Den Haag geen stad, maar een conglo meraat van dorpen". De bij lage is gewijd aan het kunste naarseiland Ibiza. "wel eens doorheen^ kunnen zakken". Elders zegt voorzitter Piet Dankert van het Europees Parlement: „Een grote op komst bij de aanstaande ver kiezingen is absoluut onont beerlijk om dit parlement in staat te stellen de strijd om meer bevoegdheden met kans op succes te voeren. Zo gezien worden het misschien de verkiezingen van de laat ste kans". Een ander artikel conclu deert, dat de groeiende deel name van leken aan het rooms-katholieke kerkewerk de hiërarchische structuur dreigt te doorbreken. Een pastor: „Ik denk dat we niet zo hard weer om priesters moeten gaan roepen. Mis schien moet dat later weer De Haagse Post ziet in het rakettenbesluit van het kabi net een overwinning voor Ed Nijpels. „Tot driemaal toe heeft Bert de Vries in zijn CDA-fractievergadering ont kend dat het voorstel van Lubbers beïnvloed zou zijn door de VVD. Dat klopt. Het is gedicteerd door de libera len". Over deze materie ook een interview met CDA-Ka- merlid Van den Toorn. „Het ziet er met het CDA naar uit, dat je over alles kunt praten. Dat is fout, dat maakt ons ook steeds kwetsbaarder, zwakker. Continu meebuigen leidt niet tot harmonie. Wij maken er voortdurend een soort blubber van". Het omslagartikel behandelt het verschijnsel van het zin loze geweld en de straatter reur. „Er is al tien keer' een nieuwe wijkagent geweest. Want die zijn gewoon bang. Bij de vorige haalden ze zo een pak kauwgum uit de mond, plakten hem dat op de bril en gaven hem een schop onder zijn kont. Die hebben we ook niet meer terugge zien. Kinderen vanaf zes jaar breken al dagelijks in op school en in winkels. Als die zo doorgaan, staan ze op hun zestiende met een machine geweer bij de AMRO-bank". In de serie Captains of Indus try kom Loudon van AKZO CDA-Kamerlid Van den Toorn in de Haagse Post: ,,Het ziet er met het CDA naar uit, dat je over alles kunt praten. Dat is fout, dat maakt ons ook steeds kwetsbaarder, zwakker". aan het woord. „Een op de zes Nederlanders is ziek of arbeidsongeschikt, terwijl ik toch echt niet geloof dat wij zoveel ongezonder zijn dan andere volkeren. Ons sociale systeem is volkomen dolge draaid". De Tijd merkt bij het raket tenbesluit op: „Vallen zal het kabinet toch wel een keer. Daar is men althans in het CDA zeer van overtuigd. Het móét een keer mislopen met Nijpels. In de CD A-top heeft men, evenals in de VVD-top, vastgesteld dat de populari teit van Lubbers bij de VVD- aanhang groter is dan die van Nijpels. Wanneer Lub bers als de leider van een succesvol kabinet de verkie zingen in kan gaan, loopt het mis met de VVD". Ook in dit blad een gesprek met voorzitter Dankert van het Europees Parlement. „Als het nu niet lukt, lukt het nooit meer. Zakken we bij de verkiezingen onder de opkomst van 1979, dan valt de druk weg. O, het parle ment zal dan heus wel blij ven bestaan, maar als een soort schaamlap voor de de mocratie, meer niet. Van een hoge opkomst zou een grote druk uitgaan". Met secretaris Fiolet van de Nederlandse Raad van Ker ken wordt gesproken over de verhouding tot Rome. „Genè- ve maakt zich grote zorgen over het komende pausbe zoek. Men is er uiterst huive rig voor. Iedereen beseft, dat het resultaat wel eens heel negatief kan uitpakken en de oorzaak kan vormen van een nog grotere structurele ver wijdering tussen Rome en de Wereldraad". De rest van het blad is gewijd aan vakantie land Frankrijk. hervormd oederiond J1 'L Hervormd Nederland over het rakettenbesluit: „Komt het erop aan dit door het volksverzet afgedwongen uit stel ook te benutten. Als het parlement zwicht onder de druk van een dreigende ka binetscrisis, blijft er genoeg tijd over om alsnog het auto matisme, dat het kabinetsbe sluit kenmerkt, te doorbre ken". IK V-secretaris Mient Jan Faber zegt in dit ver band: „Het moet een interna tionale discussie worden, van Oost en West, ieder met zijn opties en gezichtspunten. Als IKV moeten we daarvoor een uitvoerig programma gaan opstellen. Oosteuropese ideeën moeten we proberen via Oosteuropese mensen hier bekend te laten worden. Die intense dialog is nood zaak geworden omdat de re gering de Zwarte Piet bij hen heeft gelegd". Een interview ook met Tal- ma die van de Groningse universiteit een eredoctoraat krijgt vanwege zijn verdien sten voor kerk, samenleving en de Friese cultuur. „Ik kies met hart en ziel voor de oe cumene: weg partijen, weg kerk. God heeft het woord. Ik heb vaak mijn preek ge- Dankert In De Tijd: „Zak ken we bij de verkiezin gen onder de opkomst van 1979, dan valt de druk weg". ëindigd met: Het gaat er niet om wat wij van Hem denken, maar wat Hij van ons denkt. Het gaat er ook niet om wat wij van Hem krijgen, maar wat Hij van ons krijgt. Als dat meer zou leven in de ker ken, kwam de oecumene vanzelf van de grond". Elders een vraaggesprek met presentator Ad Visser van Toppop. „Playbacken vind ik prima. Niets op tegen. Ik vind het verschrikkelijk ou derwets om te denken, dat het publiek daarmee bedon derd wordt. Waarom moet wat je ziet op de televisie, nou precies gelijk zijn aan wat je hoort?" De Groene Amsterdammer signaleert het gevaar, dat het rakettenbesluit van het kabi net een splitsing zou kunnen veroorzaken in de Vredesbe weging. „Dan is niet alleen "een Nederlands nee tegen de plaatsing verder weg dan ooit, maar zullen bovendien de kleine lichtpuntjes in het voorstel van de regering weer snel door de nog altijd dominante NAVO-consensus worden verstikt". Een kritisch artikel ook over het televisieprogramma Op sporing verzocht. „Het effect is averechts. De politie krijgt er alleen maar veel extra werk door". De Duitse socioloog Berger tenslotte heeft een bijdrage geschreven over de proble matiek van de buitenlanders. „Politici en bestuurders be doelen met integratie hele maal niet dat de immigran ten deel gaan uitmaken van een sociaal verband. Hun be doeling is dat de autoriteiten geen last hebben van de im migranten, en dat de immi granten netjes hun formulie ren invullen". Perioden met zo DE BILT Het ziet er i uit dat het vrijdag ovei vrijwel overal droog zal In de nacht kan in het oo zuidoosten nog regen motregen vallen, overdag 1 men er perioden met zon dan ontstaan stapelwolken, kans dat daaruit een bui v, lijkt erg klein. De middagtej peratuur wordt aan zee zo'h graden, in het binnenla 16-18 graden, misschien n wat hoger. De wind is mal kracht 4, aan zee iets sterk eerst uit het noorden, later het noordwesten. Vanuit Skandinavië is war lucht over de Noordzee stroomd en dit gaf aanleid: tot vorming van -mistveld Langs de hele kust kunr dan ook van tijd tot tijd m banken voorkomen. De vooruitzichten voor pinksterdagen houden het droog weer en af en toe z De temperatuur blijft wa schijnlijk iets te laag voor tijd van het jaar. Klagenlurt 3 avond nabezorgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2