TAFEL qgt Ben je nog niet zeeziek Apostolisch pro-nuntius Wüstenberg overleden £eidóe6omont ÏTHTl ACHTERGROND EeidócSomatfit "Tevredenheid paus OVer hëiLig jaar Kardinaal Höffner stelt onderzoek in naar priesteropleiding Brazilië kerk wereld Mgr. Wüstenberg, toegankelijk man r>r> 54 Miljoen steun voor visserij Rugklachten kosten 700.000 gulden per uur VRIJDAG 1 JUNI 1984 PAGINA 2 In een brief aan alle bisschoppen heeft paus Johannes Pau- lus II zijn tevredenheid geuit over de weerklank die het Heilig Jaar van de Verlossing bij de gelovigen heeft onder vonden. Aan het Heilig Jaar kwam op eerste Paasdag een einde, toen de paus de heilige deur van de St.-Pieter sloot. De paus schrijft, dat het nu de taak van bisschoppen, pries ters, religieuzen en leken is „door passende geestelijke en pastorale initiatieven" het geweten van de gelovigen ver der te beïnvloeden. De verrassende bereidwilligheid van de gelovigen om aan het Heilig Jaar mee te werken noemt de paus troostrijk en belangrijk. Iedere zielzorger kan zich alleen maar verheugen over de grote beweging van de geestelijke vernieuwing die het Heilig Jaar heeft losge maakt en over de massale en overtuigde participatie van de leken, vooral de jongeren. De paus spreekt verder de hoop uit, dat de ervaringen van het Heilig Jaar kunnen bijdragen tot een toeneming van het aantal priesterroepingen. Inzamelingsbrief voor bezoek paus blijkt grapje De brief, die enkele parochianen in het bisdom Rotterdam hebben ontvangen en waarin werd opgeroepen geld over te maken voor het bezoek van de paus, blijkt opgesteld door een aantal Rotterdammers die hun familieleden wilden foppen. Op een familiefeestje werd een weddenschap afgesloten, over de vraag of drie niet aanwezige familieleden, die de brief kre gen toegestuurd, inderdaad geld zouden overmaken. Twee ge adresseerden gooiden de brief weg, maar een derde familielid stapte met de brief naar het bisdom, dat vervolgens de politie inschakelde. In de brief werd onder meer gesteld, dat het bisdom Rotter dam ernaar streefde honderd miljoen gulden in te zamelen voor het bezoek van de paus. Deelnemers aan de actie maak ten kans op gratis toegangskaartjes voor het bezoek. De grappenmakers meldden zich bij de politie naar aanlei ding van perspublikaties over de brief. Ze zijn volgens de po litie danig geschrokken van het effect van hun grap. Het Vaticaan heeft de voorzitter van de Duitse bisschoppenconferentie, kardinaal Joseph Höff ner, naar Brazilië ge stuurd om een onderzoek in te stellen naar de op leiding van priesters in De apostolisch pro-nunti us in Nederland, mgr. Bruno Wüstenberg (72), is gisteren onverwacht overleden in een zieken huis in Freiburg. De pro- -nuntius had ongeveer een maand geleden een kleine ooroperatie on dergaan, maar tijdens het herstel zijn complicaties opgetreden. Mgr. Wüstenberg, die in Duisburg werd geboren spe cialiseerde zich na zijn pries terwijding in het kerkelijk recht. In 1948 kwam hij in diplomatieke dienst van het Vaticaan als hoofd van de Duitstalige afdeling van het staatssecretariaat. In 1966 werd hij gewijd tot titulair bisschop van Tyrus en be noemd tot apostolisch pro- -nuntius in Japan. In 1973 werd hij apostolisch pro-nun tius in Ivoorkust en de Volksrepubliek Benin en apostolisch delegaat inTogo en Guinee. Op 11 januari 1979 werd zijn benoeming be kend tot pro-nuntius in Ne derland als opvolger van de Ierse bisschop John Gordon, die om gezondheidsredenen ontslag uit zijn functie had gevraagd. Aan mgr. Wüstenberg wordt een grote invloed toegeschre ven bij de bisschopsbenoe mingen van de afgelopen ja ren in Nederland. Deze be noemingen hebben bij vele katholieken felle reacties te weeggebracht, omdat zij er een poging van het Vaticaan in zagen tot „correctie" van de Nederlandse kerkprovin cie. De aartsbisschop van Utrecht, dr. A. J. Simonis, roemt in een reactie het werk, dat mgr. Wüstenberg voor het welzijn van de Ne^ derlandse kerkprovincie en voor de betrekkingen van deze met Rome heeft ver richt. Mgr. Wüstenberg had een open en ook hartelijk ka rakter en wilde Nederland leren kennen via contacten met Nederlanders. Daarom heeft hij Nederlands geleerd, aldus mgr. Simonis. De aarts bisschop van Utrecht zegt mgr. Wüstenberg dankbaar te zijn voor wat hij voor Ne derland heeft gedaan. Mgr. B. Wüstenberg Gistermorgen bereikte ons het droevige bericht, dat in een ziekenhuis in Freiburg is overleden de apostolische pro-nuntius in Nederland, monseigneur Bruno Wüsten berg. In de rij van nuntii heeft hij onmiskenbaar een eigen plaats ingenomen en dat zowel door de tijd, waarin hij in ons land nuntius is ge weest, als vooral ook door zijn karakter en persoonlijk heid. Nederland is zijn laatste standplaats geworden, na een lange loopbaan in dienst van de kerk. Als Rijnlander, geboren in Duisburg, bezat hij vele van de goede eigenschappen van de mensen uit die streek: bij uitstek gemoedelijk, opge ruimd, bereid tot onderhan delen en tegemoetkomend. Het was bepaald niet moeilijk om mgr. Wüstenberg te spre ken te krijgen. Voor nie mand. Hij had ook zijn best gedaan om op zijn leeftijd nog, een cursus Nederlands te volgen in Vught, zodat hij in staat was mensen te ver staan en kranten te lezen. Hij was daarom ook niet gehin derd om naar de mensen toe te gaan, hetgeen hij ook wel op eigen initiatief veelvuldig deed. Zodoende had hij zich een geheel onafhankelijk en toch zeer gedegen oordeel kunnen vormen over de situ atie in onze kerkprovincie. In de vele zaken, waar hij mee te maken heeft gehad in de geschiedenis van de kerk van Nederland tussen 1979 en 1984 is hem dat goed van pas gekomen. De Heilige Stoel verliest in mgr. Bruno Wüstenberg een zeer toegewijde en trouwe medewerker en wij hier in Nederland een ons zeer gene gen en geïnteresseerde vriend. Moge hij nu rust vin den na een zeer arbeidzaam leven bij de Heer der Kerk, in wiens dienst hij zich te al len tijde met vreugde gesteld MGR. DRS. R PH. BAR bisschop van Rotterdam het bisdom Sao Paolo. Höffner is zaterdag in Sao Paulo aangekomen en heeft inmiddels diver se „vormingshuizen" be zocht, waar seminaristen zich in groepjes van tien tot twaalf personen op het priesterschap voorbe reiden. De Duitse primaat is lid van de Vaticaanse congregatie voor de katholieke opvoe ding. Op zijn inspectiereis door Sao Paolo bestudeert hij niet alleen de „vormingshui zen", maar ook de wijze waarop de bevrijdingstheolo gie wordt onderwezen. De afgelopen maanden is een aantal bevrijdingstheologen die doceerden aan kerkelijke onderwijsinstellingen in Rio de Janeiro geschorst. In ker kelijke kringen in Sao Paolo wordt verzekerd, dat zowel de bevrijdingstheologie als de opleiding van priesters niet in strijd is met de besluiten van het Tweede Vaticaans Concilie en dat zij zich niet laten intimideren door het bezoek van kardinaal Höff ner. De aartsbisschop van Keulen deelde volgens de krant Fol- ha aan het begin van zijn be- ,zoek „een soort epistel" uit onder de bisschoppen van Sao Paulo, waarin twaalf richtlijnen worden opgesomd, die naar zijn mening het werk van de kerk moeten oriënteren. In een van die richtlijnen staat dat „Jezus Christus geen revolutionair is". Kardinaal Arns, de aartsbis schop van Sao Paolo, deelt geenszins de ongerustheid van het Vaticaan over de be vrijdingstheologie en de „open seminaries". In Sao Paolo brengen de toekomsti ge priesters niet slechts hun stageperiode door in arbei ders- of krottenwijken, maar heeft de gehele opleiding plaats in kleine groepen te midden van de noodlijdende bevolking. Volgens kerkelijke woord voerders heeft deze nieuwe opleidingsmethode tot gevolg gehad, dat het aantal pries terroepingen in Sao Paolo de laatste jaren snel is gestegen. Nieuw elan voor Europa OeDULD en tact kan men de Franse president Mitterrand niet ontzeggen. Maandenlang heeft hij moeizaam onderhan deld met alle Europese partners om een oplossing te vinden voor het slepende probleem van de Britse bijdrage. Een op lossing die de Britten tevreden stelt, bleek niet te vinden. De Britten blijven keihard aan hun standpunt vasthouden, zoals de Britse minister Howe nog kort geleden in een rede in Pa rijs uiteenzette. Het antwoord op die onbuigzame houding en maandenlange onderhandelingen kwam nu met de opmerke lijke rede van Mitterrand in Straatsburg voor het Europese Parlement, nota bene vrijwel op hetzelfde moment als waar op Howe opnieuw aankondigde dat Engeland van geen wij ken wil weten. In die rede in Straatsburg ontvouwde Mitterrand een breed scala van nieuwe samenwerkingsvormen die Europa weer vlot moeten trekken. Mitterrands rede riep het élan in herin nering waarmee Fransen als Robert Schuman en Jean Mon- net aan de eenwording van Europa werkten. Men was hier wel heel ver weg van de wat klagelijke instelling van de Britten, die moeite hebben met het voldoen van hun EG-ver- plichtingen, geringschattend door de Fransen betiteld als de „juste retour": het op orde houden van de boekhouding met de Europese Gemeenschap. NATUURLIJK valt niet te ontkennen dat overwegingen van binnenlandse aard Mitterrand tot zijn rede in Straats burg hebben geïnspireerd. De Franse socialisten staan im mers op verlies bij de komende Europese verkiezingen en een gebaar dat het diep verdeelde Europa uit de put kan hel pen, doet het niet slecht. Enige reserve is te meer op zijn plaats waar het uitgerekend de Franse socialisten zijn die Eu ropa weer vlot willen krijgen. In de roes van hun verkie zingsoverwinning in 1981 hebben zij niets nagelaten om een beleid te voeren, dat haaks stond op wat andere landen voor Europa van belang achtten. Men moet echter toegeven: de economische werkelijkheid heeft hen tot realisten gemaakt, ook al betekent dit niet dat zij hebben afgezien van datgene wat zij beschouwen als hun historische roeping. JUIST een dergelijk besef werkt misschien nu wel ten goe de. Men kan immers niet anders dan onder de indruk zijn van de manier waarop de Fransen het voorzittersschap van de EG tot nu toe hebben bekleed. Het heeft daarin ontbro ken aan de spreekwoordelijke Franse grootspraak, die altijd zo contrasteert met de uitgekookte wijze waarop de Fransen hun eigen belangen weten veilig te stellen. De Franse doua nebeperkingen bij de invoer van buitenlandse produkten vormden vorig jaar een sterk staaltje van deze instelling. UlT de voorstellen van Mitterrand zijn er in elk geval twee het signaleren waard. Één voorstel behelst het stemmen bij meerderheid in de Gemeenschap. Na de moeizame onder handelingen met Engeland moesten de geesten wel rijp zijn voor dit idee. Lubbers, Kohl en Craxi gaan er dan ook mee akkoord. Een ander idee van Mitterrand is het Europa der twee snelheden, dat in feite neerkomt op een verdeling van Europa in rijkere en armere landen. Verdwijnt hiermee niet de Europese eenheid uit het gezichtsveld? Men kan tegen werpen dat die verdeling van de EG al lang een realiteit is; Het valt desondanks te betreuren. Een duidelijker breuk met de idealen van Schuman en Monnet is er waarschijnlijk niet. Nu Fransen van deze generatie zo'n lofwaardige poging doen Europa weer vlot te krijgen is dat een constatering, waaraan blijkbaar niet te ontkomen valt. Sambal goreng tahoe met spitskool en rijst mokka vla vegetarisch Voor twee personen hebt u nodig: 250 g tahoe, zout, pe per, 2 theelepels citroen sap, 3 lepels olie, 1 grote ui of paar sjalotten, knof look, sambal, laos, 1,5 dl water, stukje santen (of paar lepels gemalen ko kos), 1 lepel ketjap manis; 500 g spitskool, ui, knof look, 1 lepel olie, sambal, djahé, ketjap, zout; 250 g droogkokende rijst, 4,5 dl water, zout; 0,5 liter melk, 25 g maize- na, 30 g suiker, 1 pakje vanillesuiker, 2 theelepels oploskoffie, paar kinder schuimpjes. Zet de in blokjes gesneden tahoe een uur weg met een mengseltje van zout, peper en citroensap. Schep de ta hoe een paar keer om, zodat de smaak van de toevoegsels kan doortrekken. Bak de blokjes tahoe goudbruin in de olie, schep ze in een schaal en houd ze warm. Fruit in de olie, die over blijft, de kleingesneden ui of sjalot met geperste knoflook, iets sambal en laos goud bruin. Voeg er vervolgens het water aan toe met san ten, ketjap en zo nodig zout. Laat het sausje nog vijf mi nuten zacht koken en schenk het over de tahoe. Snijd de gewassen kool in reepjes. Fruit kleingesneden ui en knoflook met sambal en djahé goudbruin, voeg de kool toe en een paar lepels water, ketjap en zout. Laat de groente in een kwartier gaar worden. Zet de helft van de melk op. Meng maizena, suiker en weinig koude melk tot een glad papje. Schenk er wat hete melk bij en doe het in de pan. Roer steeds. Laat de vla even koken en voeg er van het vuur de vanillesui ker, oploskoffie en overige koude melk aan toe. Garneer de geheel afgekoelde vla kort voor het gebruik met kinderschuimpjes. JEANNE OP HARINGVANGST MET EEN SCHEVENINGSE VISSERSBOOT (Vervolg van voorpagina) SCHEVENINGEN Hoe legt men zich aan boord van de Scheveningen 108 te rusten in een bovenkooi? Voor een doorgewinterd zeeman is het geen probleem; voor een ver slaggever die doorgaans met beide benen op de vaste wal 'staat, echter wel. Want hoe komt hij heelhuids in en uit de hem toegewezen slaapplaats, die zich iets boven ooghoogte bevindt en bovendien slechts luttele decimeters beneden het scheepsplafond ligt, aldus maar weinig ruimte latend voor manoeuvreren? Gistermorgen om 6 uur leerde de verslaggever twee dingen: a. een plafond is lager dan je denkt. b. het is ten sterkste af te raden om op een schip in volle zee op één been te staan. Hemelvaartsdag, 19.00 uur. Nog een paar uurtjes en dan mogen de netten naar buiten. De Scheveningen 108, met Bertus Plug als schipper, is dan op (bijna) volle kracht op weg naar de visgronden op ruim 57 graden noorderbreed te. Voor landrotten: schuin rechts boven het Schotse Aberdeen. Woensdagmiddag kort na half 1 vertrok deze kampioen '83 van de Vrolijk- vloot uit de Scheveningse ha ven, begeleid door toeters en bellen en nagewuifd door ach terblijvers. De hektrawler oogt als een ge wone vissersboot, al is zij wat fors uit de kluiten gewassen. Maar: grote verrassing: onder het dek zit een complete fa briek, met aanvoerlijnen, lo pende banden en diepvriesin stallaties, om de haring zo snel en zo vers mogelijk in de smachtende kelen te kunnen laten glijden. Tweede ontdekking: de brug van een modern vissersschip is niet uitgerust met alleen een stuurrad en een verrekijker, maar lijkt vooral door alle elektronische apparatuur meer op de controlekamer van een computergestuurde auto-as semblagefabriek dan op een stuurhut zoals in de boekjes van kapitein Rob. Derde ontdekking: de verslag gever beschikt over een on vermoede eigenschap: zeebe nen. Een of ander kwaadwil lend golfje mag dan wel eens een onverhoedse beweging tot behoud van evenwicht veroor zaken, maar omdat de deining zich gedeisd houdt, weet hij redelijk overeind te blijven Een wat schamper gestelde vraag van één van de beman ningsleden Ben je nog niet zeeziek?, kan dus tot op dit moment ontkennend worden beantwoord. De Scheveningen 108. Bertus Plug heeft 21 man aan boord, van net 20 tot 50 jaar. Ze zijn allen bezeten van maar éen ding: de visserij. Kees, jong nog: „De mensen weten niet dat iedere vissersman vier an deren in toeleveringsbedrijven en zo werk geeft". Peter, onge veer dezelfde leeftijd: „Het be lang van de visserij wordt te veel onderschat". Het leven aan boord van een vissersboot is een op elkaar aangewezen zijn. Als de eerste trek binnen is, staat iedereen, van schipper tot kok, van stuurman tot jong matroos, be neden om de haring te kaken. Zoals ook iedereen bezig is met de voorbereidingen: net ten een laatste beurt geven, laatste inspectie, plastic zak ken in de vriezers doen enz. De vissersvloot vaart uit voor de jacht op de Hollandse Nieu we. Hier wordt de Katwijk 122 uitgewuifd bij het verlaten van de haven van IJmuiden. En de verslaggever schilt aardappelen voor het zeer wel voorziene middagmaal. Want de raasdonders (dat zijn grauwe erwten) met spek heb ben allang plaats gemaakt voor karbonades met andijvie en op Hemelvaart, cordon bleu met postelein en een ju weel van een groentesoep. Het is nu half negen "s avonds. De Scheveningen 108 heeft nog een paar uur voor de hel losbarst. LEO VAN DER MEEL DEN HAAG De visserij kan tot 1987 op 54 miljoen gul den van de overheid en de EG rekenen om de vloot te her structureren en te moderniseren en voor projecten die de visserij-mogelijkheden uitbreiden. Te denken valt dan aan het zoeken naar nieuwe visgronden en het aangaan van sa menwerkingsverbanden met derden. Van de 54 miljoen moet 39 miljoen van de EG komen, de rest komt van de begroting van Landbouw en Visserij. Vrouwen bezoeken huisarts veel vaker dan mannen UTRECHT Mannen verla ten de spreekkamer van de huisarts veel vaker zonder dat er een nieuwe afspraak is ge maakt dan vrouwen. Vooral vrouwen tussen de 35 en 55 jaar die weinig kans hebben om hun problemen binnen het gezin te bespreken, worden re latief vaak „terugbesteld" en juist minder vaak verwezen naar een specialist. Dit blijkt uit een onderzoek van de Utrechtse hoogleraar in de medische psychologie prof. dr. J. Bergsma naar verschil lende aspekten van „het be zoek aan de huisarts". Het on derzoek van prof. Bergsma omvatte veertien huisart spraktijken in verschillende delen van het land. Naar aanleiding van het on derzoek zegt prof. Bergsma in het artsenblad Medisch Con tact: „Ziet het ernaar uit dat de huisarts ertoe neigt een be paalde categorie vrouwelijke patiënten meer aan zich te binden, anderzijds lijkt er bij huisartsen een neiging te be staan, de hulpverleningsrelatie met hun mannelijke patiënten zo snel mogelijk te verbre ken". Dat patiënten vaak op het spreekuur komen en ook vaak worden „terugbesteld", blijkt volgens prof. Bergsma veel meer samen te hangen met op leidingsniveau en gezinsom standigheden dan zoals vaak wordt gedacht met de vraag of ze via het zieken fonds of particulier zijn verze kerd. DELFT Aan sociale uitke ringen ten gevolge van rug klachten wordt in Nederland 700.000 gulden per uur uitbe taald. Een op de zes a zeven patiënten komt met dergelijke klachten bij de huisarts. Bij de studie geneeskunde wordt hier echter weinig aandacht aan besteed. Dit meldde de huisarts dr. A.N. de Wolf woensdag in Delft op een symposium van de Nederlandse Akademie voor Orthopedische Genees kunde in Delft. Deze bijeen komst ging vooraf aan een in ternationaal „pijnsymposium" dat tot en met morgen in Delft wordt gehouden en dat is ge organiseerd door de pijnkli- niek van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft in samen werking met de afdeling anes thesiologie van de Erasmus Universiteit in Rotterdam. De belangrijkste klacht bij aandoeningen van het bewe gingsapparaat is pijn. Volgens dr. De Wolf is het heel moei lijk om een objektieve oorzaak van die pijn vast te stellen of uit te sluiten. Hij zei, dat artsen die afstude ren in hun opleiding nauwe lijks iets hebben geleerd over het bewegingsapparaat. De anatomiecolleges worden al voor het kandidaatsexamen gegeven en daar is aan het eind van de medische studie nog maar weinig van blijven hangen. Verder komt het be wegingsapparaat slechts ter sprake bij de (door specialisten gegeven) colleges neurologie, orthopedie en rheumatologie. In het neurologisch onderwijs gebruiken de docenten de le dematen volgens dr. De Wolf om de functie van het zenuw stelsel uit te leggen en de col leges rheumatologie en ortho pedie nemen een uiterst be scheiden plaats in de opleiding in. Bij de klachten gaat het dan vaak om ongevaarlijke maar hinderlijke aandoeningen die langdurig klachten kunnen veroorzaken. De huisarts staat daar dan dus min of meer met twee linkerhanden tegenover, zei De Wolf. Daarom zal hij ook al snel röntgen- en labora toriumonderzoeken aanvra gen. Daarmee komt hij zelden verder want als ze al afwijkin gen aantonen, kunnen die zel den in verband worden ge bracht met de klachten. De huisarts verwijst de patiënt dan vroeg of laat naar de fy siotherapeut („in de hoop dat die het beter kan dan hijzelf") en als de klachten aanhouden naar een specialist. Welke hangt af van de klachten en van zijn „smaak" en soms werkt de huisarts het hele rij tje specialisten af. Maar omdat het om betrekke lijk „onbelangrijke" aandoe ningen gaat waarvan „een fraaie klinische diagnose" on mogelijk blijkt, belandt de pa tiënt na eep mislukte therapie doorgaans opnieuw bij de fy siotherapeut. „Dan is de cirkel gesloten", aldus dr. De Wolf. Het is moeilijk om de patiënt daar weer uit te krijgen: „ar beidsverzuim en arbeidsonge schiktheid zijn bij dergelijke patiënten aan de orde van de dag". Buien mogelijk met onweer DE BILT Ons land blijft volgens het KNMI onder in vloed staan van storingen die vanuit Frankrijk naar ons land stromen. Deze stromin gen gaan vergezeld van bewol king waaruit regen en moge lijk zelfs onweer in voorkomt. De middagtemperatuur die daarbij bereikt wordt ligt iets onder normaal met waarden van circa 18 graden. Dit onbestendige weer geldt ook voor de ons omringende landen. Hogere temperaturen met waarden van boven de 25 graden komen voor in de lan den rond de Middenlandse Zee, het noorden van Scandi navië, Finland en in Rusland. Weerrapporten van vanmorgen 07.00 uur. temp temp slag De Bilt mist Deelen onbew. Eelde regen Eindhoven mist Den Helder mist Lh. R'dam mist Klagenfurt Kopenhagen i Stockholm h.bew.. Wenen l.bew.. Casablanca n.ontv. Istanbul regen onbew. 19 11 6 n zw.bew. 22 12 0 n h.bew. 15 10 0 n 23 17 0 n 25 20 0 n GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BIJ UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS.MUZIEK - THEATER, RECREAT1E.EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2