Vlarcos belooft
especteren van
verkiezingsuitslag
Bouw van vijftien MX-
raketten is een compromis
letaalstaking raakt nu ook Mercedes
£eidóc6otncwt
Amnestiewet
van de baan
AFRIKAANSE LANDEN WEL,
HONGARIJE NIET NAAR SPELEN
Aanval op Saoedische tanker
verhoogt spanning in Golf
EJITENLAND
DONDERDAG 17 MEI 1984 PAGINA 17
ranse burgemeester
hongerstaking
ARGENTIERE Burgemeester
ibert Caumont van het Franse Al-
ndorpje L'Argentière-la-Bessée is
Jids gisteren in hongerstaking uit
*test tegen de op handen zijnde
iting van de enige fabriek in zijn
neente.
genationaliseerde aluminiumfa-
ek van L'Argentière bestaat sinds
>4, maar werd vorig jaar door de di-
tie afgeschreven omdat de geïso-
rde ligging van het dorp de pro-
ctie onrendabel zou maken. De
rgemeester zegt een sluiting niet te
nnen accepteren omdat daarmee in
klap meer dan de helft van de in-
ners van zijn gemeente werkloos
worden.
Oud-nazi's toch bij elkaar,
ondanks vergaderverbod
BONN Voormalige soldaten van een
SS-elitekorps hebben gisteren aangekon
digd komend weekeinde in de Noordduitse
stad Bad Harzburg bijeen te zullen komen,
ondanks het verbod van het Hooggerechts
hof.
„We gaan naar Bad Harzburg. Er zijn al ka
meraden onderweg, we kunnen ze niet in
de regen laten staan", aldus de voorzitter
van de SS-veteranen, Walter Krüger. De
gemeenteraad van Bad Harzburg was on
langs in beroep gegaan tegen een uitspraak
van een lagere rechtbank, dat een ontmoe
ting van de „Leibstandarte Adolf Hitler"
niet kon worden verboden. Het Hoogge
rechtshof bepaalde echter dat de bijeen
komst zou leiden tot tegendemonstraties
welke de openbare orde zouden verstoren.
Het papieren Europa
BRUSSEL De EG-commissie
in Brussel heeft om Europa te
kunnen „runnen" vorig jaar
1.815.200 kilogram papier ge
bruikt. Die hoeveelheid was no
dig voor het afdrukken en foto
kopiëren van de commissiedocu
menten. De Commissie heeft dat
meegedeeld in antwoord op een
schriftelijke vraag uit het Euro
pees Parlement.
De EG-begroting zal volgend jaar
een tekort vertonen van vijf mil
jard gulden. Het tekort zal door
de EG-lidstaten moeten worden
opgebracht Nederland zal daar
om 225 miljoen gulden extra in
de EG-kas moeten storten.
BONN De amnestiewet voor groot-frau
deurs in West- Duitsland is definitief van
de baan. De liberale FDP heeft de christen-
-democratische regeringspartner CDU-
CSU laten weten niet meer mee te doen.
Steeds meer liberale politici hadden zich de
afgelopen dagen onder druk van hun basis
tegen het wetsvoorstel gekant.
De amnestiewet was bedoeld om politici en
managers, die de politieke partijen op ille
gale wijze met financiële middelen hebben
gesteund, van vervolging te vrijwaren. Nu
de wet van de baan is zullen 23 vooraan
staande politici, waaronder drie ministers
en een voormalige minister, zich voor de
rechtbank moeten verantwoorden.
WASHINGTON De Afrikaanse landen ne
men aan de Olympische Spelen in Los Ange
les deel en Hongarije ontbreekt. Dat werd
gisteren bekend ruim een week nadat de
Sovjet-Unie het voortouw had genomen in
een boycot van Los Angeles. De Amerikanen
en Russen zijn overigens morgen wel aanwe
zig op een spoedvergadering van het Interna
tionaal Olympisch Comité (IOC) in Lausanne.
Dit wordt de eerste ontmoeting tussen verte
genwoordigers van beide grootmachten sinds
de Russen vorige week de olympische bewe
ging in een crisis stortten.
Voorzitter Samaranch van het IOC, die giste
ren in Lausanne terugkeerde van de confe
rentie van sportministers op Malta, wil naar
verluidt morgen in Lausanne een laatste be
middelingspoging ondernemen om het oost-
blok alsnog naar Los Angeles te krijgen. Met
Hongarije, dat de Sovjet-Unie. Oost-Duits-
land, Tsjecho-Slowakije, Bulgarije, Afghanis
tan, Laos, Mongolië en Vietnam volgde is het
aantal landen dat de Spelen nu mijdt op ne
gen gekomen. Uit het oostblok ontbreken nu
nog Polen. Roemenie en Joegoslavië, welk
laatste land inmiddels heeft verklaard wel te
gaan. Roemenië zal naar verluidt op 22 mei
pas officieel uitspraak doen.
INILLA De Filip-
ïse president Marcos
ïft gisteren beloofd de
.lag van de parlements-
•kiezingen te zullen
pecteren. Hij deed dit
een communiqué, dat
loeld was om de pu-
?ke opinie en de oppo-
e gerust te stellen. Het
len van de afgelopen
ag uitgebrachte
urnen gaat ondertussen
voon door. De opposi-
>artijen schijnen nog al-
een voorsprong te
)ben op de partij van
isident Marcos.
Het onverwacht goede resul
taat, dat de Filipijnse oppositie
bij de parlementsverkiezingen
vrijwel zeker heeft behaald,
kan voor president Marcos
verregaande gevolgen hebben.
De oppositie sluit namelijk
niet uit dat zij een procedure
op gang zal brengen om de
president tot aftreden te dwin
gen. Als de voorlopige uitsla
gen juist blijken te zijn. dan
heeft de oppositie straks het
vereiste mimimum aantal van
veertig zetels. Blijkens de nog
voorlopige uitslag van gister
avond kan de Unido, de Vere
nigde Nationalistische Demo
cratische Organisatie, rekenen
op 65 zetels. Voor de partij van
Marcos, de Beweging voor een
Nieuwe Maatschappij (KBL),
zouden dat er eveneens 65 zijn.
De zogenaamde onafhankelij
ke kandidaten bezetten elf ze
tels en de nationalistische par
tij acht. Twee zetels gaan naar
de overige partijen. Voor veer
tien zetels was niet duidelijk
welke partijen daarmee gaan
strijken.
De Unido kan het de president
dus bijzonder moeilijk maken.
Haar leider, Salvador Laurel,
sloot zelfs niet uit dat zijn par
tij zal proberen Marcos tot af
treden te dwingen. Voor het
op gang brengen van een der
gelijke ,,impeachment"-proce-
dure is de stem nodig van mi
nimaal twintig procent, ofte
wel veertig van de afgevaar
digden. Zolang deze procedure
loopt, kan de president boven
dien het parlement niet ont
binden Uiteindelijk zal het
voorstel tot ontslag van de
president met twee derde
meerderheid moeten worden
goedgekeurd.
Het bewijs dat Marcos' macht
tanende is, wordt ook geleverd
door de Namfrel, de Nationale
Burgerbeweging voor Vrije
Verkiezingen. Deze heeft in
nog geen halfjaar tijd een ap
paraat uit de grond gestampt,
dat zeer nauwkeurig de ver
kiezingen heeft begeleid en nu
mede de stemmen telt. De
Namfrel-uitslagen worden op
straat als enige betrouwbare
informatie beschouwd.
Talent
Dat Diego Ma-
radona be
schikt over de
nodige spor
tieve talenten
Was bekend.
Dat de Argen
tijnse stervoet
baller, die gis
teren te horen
kreeg dat hij
voor drie
maanden is
geschorst we
gens ongere
geldheden on
langs in de
Spaanse be
kerfinale,
eveneens dra
matische aan
leg heeft be
wees hij tij
dens de repe
tities voor een
toneelstuk.
Maradona
treedt binnen
kort op in het
stuk „Don
Mendo's
wraak", waar
in de Argentijn
de rol vertolkt
van Ali. De op
brengst van
de voorstelling
is bestemd
voor een zie
kenhuis in
Barcelona.
(Vervolg van de voorpagina)
KOEWEIT/WASHINGTON-
/LONDEN De spanningen
rond de Perzische Golf zijn
gisteren sterk toegenomen als
gevolg van de beschieting op
een Saoedische olietanker. De
gedeeltelijk geladen supertan
ker „Yanbu Pride" werd in
Saoedische territoriale wate
ren met raketten vanuit een
vliegtuig beschoten. De brand
op de 210.000 ton metende tan
ker zou na vier uur zijn be
dwongen. Sinds zondag zijn
vijf olietankers in de Golf be
schoten. Aangenomen wordtf
dat Iran de olietankers in de
Golf heeft betrokken in zijn
oorlog tegen Irak.
De VS hebben gisteren Iran
openlijk beschuldigd van de
luchtaanval op de Saoedische
olietanker. Het Witte Huis had
Iran gisteren al verantwoorde
lijk gesteld voor de aanvallen
van afgelopen maandag op
twee olietankers uit Koeweit.
De Iraanse aanvallen vormen
„een gevaarlijke escalatie", zo
zei de woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken, John
Hughes. Doordat de VS
Awacs-radarvliegtuigen in
Saoedi-Arabië hebben gesta
tioneerd, kunnen luchtaanval
len in het gebied van de Perzi
sche Golf nauwkeurig in Was
hington worden gevolgd.
Ook Koeweit heeft Iran ervan
beschuldigd de aanvallen op
twee Koeweitse tankers te
hebben uitgevoerd. Als gevolg
van de aanval op de Saoedi
sche supertanker werd het gis
teren nog moeilijker schepen
te charteren voor de export
van olie uit de Golf.
Washington en Londen spra
ken gisteravond hun „ernstige
zorg" uit over de escalatie van
de aanvallen en drongen op
nieuw aan op een vreedzame
regeling van de nu al 44
maanden durende oorlog tus
sen Irak en Iran. De Saoedi
sche ambassadeur in Washing
ton, prins Bandar Bin Sultan,
is gisteren op het Witte Huis
ontvangen zonder dat na af
loop mededelingen werden ge
daan.
De Verenigde Staten hebben
zonder succes Saoedi-Arabië
en andere gematigde Arabi
sche landen benaderd met het
oog op het nemen van even
tuele militaire maatregelen,
die een vrije doorvaart in de
Golf moeten waarborgen. Vol
gens het Amerikaanse tv-sta-
tion NBC voelde geen enkel
Arabisch land er iets voor om
samen met de VS militaire ac
ties voor te bereiden.
Scherpere
waarschuwing
tegen roken in VS
WASHINGTON Op sigaret-
tenverpakkingen in de VS zul
len binnenkort scherpere
waarschuwingen staan over de
schadelijke gevolgen van het
roken. De tabaksindustrie en
gezondheidsautoriteiten zijn
het er gisteren na lang touw
trekken over eens geworden,
dat de vier jaar oude zeer alge
mene waarschuwing door vier
nieuwe waarschuwingen zal
worden vervangen. Op siga-
rettenverpakkingen en in ad
vertenties zal de roker worden
verteld dat roken longkanker,
hartziekten, ademhalingsmoei
lijkheden en complicaties in de
zwangerschap veroorzaakt, dat
nicotine het embryo kan be
schadigen of voortijdige ge
boortes kan veroorzaken en
dat sigarettenrook kooloxyde
bevat.
ADVERTENTIE
8 DAGEN GERSAU,
ZWITSERLAND
Vertrek lOiunia.s
mei excursies Berner Ober
land. Luzern en Gotthard-
10 DAGEN LECHTAL,
OOSTENRIJK
Vertrek 28 mei. 11 en 25 juni
d.S.
mei excursies 3-passen
tocht. Bodenseeen Liech-
tenstein.
3 DAGEN PARIJS
Vertrek 25 mei en l8.15 en
22 juni d.s.
mei excursies o.a. Folies-
Bergère. Fontamebleau
Louvre
Inlichtingen en boekingen
070-190882maandag t m
vn/dag van 9 tot 16 uur of
persoonlnk in onze stads-
vestiging Spuistraat 71
hoek Spui. Den Haag
«f SIJTHOFF PERS
Vervolg van de voorpagina
WASHINGTON „Ons
debat ging niet over de
Oost-Westverhouding
maar over de West-West
verhouding. Wij zijn be
ducht voor problemen
binnen het NAVO-bond-
genootschap. West-Duits-
land, Italië en Engeland
hebben al gedeeltelijk de
Euro-raketten geplaatst,
België en Nederland moe
ten er nog aan beginnen.
Als wij in Amerika zou
den weigeren om onze ei
gen raketten te moderni
seren, dan zou dat wel
eens een heel verkeerd
signaal kunnen zijn naar
onze partners in West-Eu
ropa". Dit zei Beverly By
ron, voor de Democrati
sche Partij lid van het
Huis van Afgevaardigden.
De toestemming voor de bouw
van vijftien MX-raketten in
1985 was in feite een compro
mis tussen het Congres en de
Amerikaanse president, die
om een contingent van veertig
raketten had gevraagd en er
uiteindelijk honderd in de VS
wil plaatsen.
Maker van het compromis was
de democratisch afgevaardigde
in het Huis, Les Aspin, die zijn
succesvolle voorstel direct
koppelde aan de politieke pro
blemen in Nederland rond de
kruisraketten. „Binnen enkele
weken zal Nederland beslissen
over de plaatsing van 48 kruis
raketten. De Nederlandse op
positie, die bang is voor de re
acties van de bevolking op
plaatsing, zou dolgelukkig zijn
geweest als wij hier in Was
hington tegen de MX-plannen
hadden gestemd. Zij zouden
daardoor met een gerust gewe
ten tegen de kruisraketten
kunnen stemmen, met het ar
gument dat zij het NAVO-
bondgenootschap niét in de
steek laten, maar gewoon het
Amerikaanse voorbeeld vol
gen. Dat zou voor de Sovjets
het idee versterken dat het
weglopen van de onderhande
lingen hun alleen maar voor
deel oplevert", aldus Aspin.
Rampzalig
Het aoor Aspin uitgewerkte
compromis heeft ook een wa-
penbeheersingselement: Het
nu vrijgegeven geld voor de
bouw van vijftien MX-raket
ten zal worden geblokkeerd
indien de Russen vóór 1 april
1985 terugkeren naar de on
derhandelingstafel. Politieke
waarnemers in de VS achten
zo'n Sovjet-stap alleen waar
schijnlijk als president Reagan
in november de verkiezingen
zou verliezen en er een Demo
craat in het Witte Huis komt.
Maar Reagans herverkiezings
kansen zijn groot en sceptici in
Washington spraken gisteren
meteen al de verdenking uit
dat Reagan zó graag de MX-
raketten wil, dat hij er alles
aan zal doen om de Russen
weg te houden van de onder
handelingstafel. Doorgaan met
de plaatsing van mx-raketten
in West-Europa zou daarvoor
een van de instrumenten zijn.
Angst voor afbrokkeling van
het NAVO-plaatsingsbesluit
van 1979 beheerst thans in
Washington evenals deze
week in de NAVO-raad van
defensieministers in Brussel
het geval was het denken.
Dat trof ook PVDA-kamerlid
en ex-defensieminister Ste-
merdink, die begin deze week
in Washington ontmoetingen
had met regeringsvertegen
woordigers en Congresleden.
„Iedereen hier, ook de meest
fanatieke tegenstander van de
Reagan-politiek, zegt: Ga in
hemelsnaam niet sleutelen aan
het dubbelbesluit, want als Ne
derland niet plaatst, dan gaan
de Belgen ook moeilijk doen
en de Italianen zijn al aan het
schuiven en dan stort het be
sluit helemaal in elkaar", al
dus Stemerdink, die zelf tegen
de plaatsing in Nederland is.
„Maar of je nou vóór of tegen
bent, één ding is duidelijk: Het
eindeloze getreuzel van de Ne
derlandse regering maakt onze
buitenlandse politiek volko
men belachelijk. Niemand hier
begrijpt er nog iets van. De
voorstanders van plaatsing in
Nederland moeten zich reali
seren, dat een neen ook voor
hen nog minder schadelijk zou
zijn dan zulke onmogelijke
tussenvoorstellen als de crisis
plaatsing", aldus Stemerdink
in Washington.
Een medewerker van de De
mocratische fractie in het Huis
van Afgevaardigden zei het
gisteren als volgt: „Eerst leek
Nederland met een crisisplaat
sing, ondanks alle goede be
doelingen, de aanstichter te
willen worden van de nucleai
re holocaust. Nu heeft Neder
land in feite de MX op zijn ge
weten. Die besluiteloosheid is
rampzalig. Als jullie een half
jaar geleden al tegen plaatsing
hadden besloten, dan hadden
alle NAVO-landen even ge
blaft, maar was er nu niets
meer aan de hand geweest".
Overbodig
Het MX-project is destijds door
president Nixon aangekon
digd. President Carter besloot
tot produktie van tweehon
derd van deze geleide projec
tielen, die de verouderde Mi-
nuteman-raket zouden moeten
vervangen. Carter wilde de
MX beveiligen tegen verras
singsaanvallen en nad daarom
het plan om de raketten onaf
gebroken in een ondergronds
„spoorwegstelsel" te laten rou
leren in 4600 lanceerbuizen,
verspreid over een gebied gro
ter dan Nederland. Dit project
zou niet minder dan honderd
miljard gulden gaan kosten.
Reagan kwam met een minder
irreëel plan voor honderd
MX-raketten. Hij wil deze ra
ketten in een extra verharde
loods installeren, hetgeen zo'n
dertig miljard gulden kost De
MX-raketten moeten recht
streeks vanaf Amerikaans
grondgebied Russische inter
continentale lanceerbases (met
name van de SS-18 en SS-19)
kunnen uitschakelen. Vorig
iaar kreeg president Reagan op
het nippertje geld los van het
Congres voor net ontwikkelen
en testen van de MX-raket.
Het Congres was het er toen
mee eens, dat deze raket de
Russen zou dwingen tot con
cessies bij de START-onder-
handelingen in Genève. Se
dert die onderhandelingen
(evenals het INF-gesprek over
Euroraketten) zijn afgebroken,
was er in het Congres weer
meer verzet gegroeid tegen de
MX-plannen, die thans im
mers niet meer als wisselmunt
kan dienen bij eventuele on
derhandelingen.
rknermers bij Mercedes-Benz juichen als ze worden opgeroepen om te gaan staken.
MBURG De West-
tse metaalstaking heeft
uitgebreid tot de fa-
ek van Mercedes-Benz
Stuttgart, waar de
atselijke vakbond
)00 arbeiders heeft op
oepen het werk neer te
gen. Daimler-Benz
;ft al aangekondigd dat
de produktie bij
nenautofabriek in
Sindelfingen en de
vrachtwagenfabriek in
Worth am Rein drastisch
zal worden verminderd.
De autofirma's Audi en BMW
zullen eind deze week de fra-
brieken helemaal sluiten in
verband met de staking van
13.000 arbeiders. In dat geval
worden de stakers naar huis
gestuurd, waarbij de arbeidso
vereenkomst tijdelijk wordt
verbroken. De vakbond IG
Metall, die heeft opgeroepen
tot de staking, en de oppositie
partij SPD hebben deze maat
regel van de werkgevers slui
ten krachtig veroordeeld. In
dien de stakingen voortduren,
zullen ook Volkswagen, Opel
en Ford begin volgende week
de produktie moeten vermin
deren. Bij de sportwagenfa-
briek Porsche zal de voorraad
onderdelen naar verwachting
morgen zijn uitgeput.
Naast de "uitbreiding van de
staking in de auto-industrie
begonnen gisteren bovendien
werknemers bij handelsmaat
schappijen, banken en verze
keringen met prikacties.
Werkgevers en werknemers
in grafische sector zullen vol
gende week dinsdag een twee
de onderhandelingsgesprek
voeren. In Nedersaksen, Ham
burg, Sleeswijk-Holstein en
Baden-Würtemberg begonnen
gisteren korte stakingen bij
uitgevers en drukkerijen.
EN WISKE DE LIEVE LILLEHAM
n een li/it ml Muhipptn
murmir Ife winkel
