Britten ruziën over reageerbuisbaby's
Paniek in parlement Quebec
Aardbevingen houden
Italië in ban van de angst
Reagan wil met Duarte
argwanend congres overhalen
BUITENLAND
CcidócSotiumt
WOENSDAG 9 MEI 1984 PAGINA
Tientallen
Polen
veroordeeld
WARSCHAU In totaal
39 Polen die op 1 en 3 mei
gehoor hebben gegeven
aan oproepen van het ver
boden vakverbond Solida
riteit, om te demonstreren
zijn tot gevangenisstraffen
veroordeeld die variëren
van twee maanden tot een
jaar, zo is officiéél meege
deeld. Daarnaast heeft een
groot aantal mensen een
geldboete gekregen, omdat
ze geprotesteerd hadden
tegen het regiem op de dag
van de arbeid.
Duitse socialisten organiseren
verzet tegen amnestiewet
(Van onze correspondent Gerard Kessels)
BONN De Duitse socialisten gaan de bevolking
mobiliseren tegen de omstreden amnestiewet van de
regeringscoalitie van christen-democraten en libera
len. De SPD heeft een grootscheepse handtekenin
genactie op touw gezet. De amnestiewet is bedoeld
om managers en politici die via belastingontduiking
de partijen gesteund hebben, van vervolging te vrij
waren. Het gaat om 1800 gevallen die door de offi
cier van justitie in Bonn onderzocht worden. Het
wetsontwerp is in het grootste geheim voorbereid
door enkele specialisten uit de Bondsdagfracties van
de christen-democratische CDU/CSU en de liberale
FDP. De regeringspartijen hebben grote haast. Ze
willen de amnestiewet al op 23 mei in de Bondsdag
aan de orde stellen. Hoewel het verzet, ook binnen
de coalitie, groeit, ziet het ernaar uit dat de omstre
den wet het haalt.
Helikopter
neergeschoten
MANAGUA Sandinis-
tische militairen hebben
gisterochtend een Hon-
durese legerhelikopter
boven Nicaraguaans
grondgebied neergescho
ten. De acht bemannings
leden zijn om het leven
gekomen. Dit heeft de
Nicaraguaanse minister
van buitenlandse zaken
Miguel d'Escoto, in Ma
nagua bekendgemaakt.
Het toestel is volgens de
minister acht kilometer
van de Hondurese grens
op Nicaraguaans grond
gebied neergehaald.
Op 94-jarige
leeftijd is gis
teren in Mt.
Kisco, in de
staat New
York, Lila
Acheson Wal
lace overle
den. Mevrouw
Wallace en
haar eerder
overleden
echtgenoot
Dewitt Wallace
zijn de oprich
ters van het
wereldwijd
verspreide
blad Readers'
Digest, dat in
Nederland ver
schijnt onder
de titel Het
QUEBEC „Waar zijn de
politici? Ik maak ze dood".
Met deze woorden storm
de gistermiddag om vier
uur Nederlandse tijd een
gewapende man de grote
vergaderzaal van het par
lementsgebouw van Que
bec binnen. In zijn armen
een automatisch geweer
met 9 mm. kaliber, dwars
over zijn borst een schou
derriem met munitie.
Technici en journalisten wa
ren op dat moment bezig met
het installeren van televisie-
apparatuur om de debatten te
verslaan die kort daarna zou
den beginnen. De Mexicaanse
president Miguel de la Madrid
bevond zich op dat mome4nt
in het gebouw. Het salvo
waarmee de schutter zijn
komst in de rechtszaal verge
zeld deed gaan, duurde vol
gens ooggetuigen zeker een
halve minuut. Een groep kin
deren die op het punt stond
van een andere kant de verga
derzaal te betreden, kon nog
juist in veiligheid worden ge
bracht. Drie aanwezigen wer
den gedood.
De man was in een beige Pon-
tiac naar het parlementsge
bouw gereden. Tevoren had
hij bij een plaatselijk radiosta
tion een bandje afgeleverd. Hij
had de dienstdoende discjoc-
key gevraagd de enveloppe
waarin het bandje zat, niet
vóór een bepaalde tijd te ope
nen.
Op dat bandje had hij teksten
ingesproken als: „Ik heb wa
pens en ik zal ze gebruike-
n...Ik mag de regering niet. Ze
doet slechte dingen...Politiek is
één groot circus...Ik zal ze ver
nietigen voordat ze nog meer
slechte dingen doen".
Volgens onbevestigde berich
ten zou de man op weg naar
het parlementsgebouw ook al
schoten hebben afgevuurd.
Leden van de Canadese provinciale politie snellen naar het parlement in Quebec Stad om het gebouw herme
tisch af te sluiten.
Eén van zijn doelwitten zou de sloten. Zeker honderd agenten Eén van de drie dodelijke
militaire citadel zijn geweest, en militairen drongen het ge- slachtoffers is volgens een me-
De citadel ligt vlakbij het par- bouw binnen. Premier Leves- dedeling van de politie een
lementsgebouw en is een toe- que van Quebec was op het bode. Daarnaast werden tien
ristische trekpleister. moment van de schietpartij mensen gewond, onder 'wie
niet in de hoofdstad Quebec, twee ernstig. De overval op
Onmiddellijk na het bekend het parlementsgebouw kwam
worden van de schietpartij in Hij keerde evenwel onmiddel- als een volslagen verrassing,
het parlementsgebouw werd lijk terug toen hij van het dra-
de omgeving hermetisch afge- ma op de hoogte werd gesteld. Men vraagt zich af hoe de
schutter zo gemakkelijk lot de
vergaderzaal heeft kunnen
doordringen. De autoriteiten
zijn zich pijnlijk bewust van
het feit dat op het moment
van de schietpartij een hoog
geplaatste gast in het parle
mentsgebouw aanwezig was:
de Mexicaanse president Mi
guel de la Madrid.
PLEIDOOI VOOR MEER MILITAIRE HULP AAN CENTRAAL AMERIKj
(Van onze correspondent Mare
de Koninck)
WASHINGTON De
Amerikaanse regering en
ook de politieke oppositie
steken hun blijdschap
over het resultaat van de
presidentsverkiezingen in
El Salvador niet onder
stoelen of banken. Presi
dent Reagan wil van die
algemene Amerikaanse
tevredenheid gebruik ma
ken om zijn militair-eco
nomische politiek in ge
heel Midden-Amerika te
versterken.
„De verwachting dat Napoleon
Duarte zal hebben gewonnen
met flink verschil is zeer gun
stig. Uiterst gunstig", aldus
president Reagan gisteren te
genover verslaggevers. Van
avond (komende nacht, Euro
pese tijd) zal Reagan in een
nationale televisie-speech van
uit het Witte Huis bepleiten
om nu de militaire VS-hulp
aan de regering van El Salva
dor, in haar strijd tegen de
linkse guerrilla, sterk uit te
breiden.
Reagans waarschijnlijke rivaal
bij de komende Amerikaanse
presidentsverkiezingen, Wal
ter Mondale, verklaarde even
eens blij te zijn dat Duarte
heeft gewonnen en dat hij,
Mondale, „nu waarschijnlijk
ook voor extra militaire hulp
aan El Salvador is, indien Du
arte zijn beloften waarmaakt
om de mensenrechten in zijn
land te herstellen èn een dia
loog aan te gaan met de guer
rilla".
President Reagan benadrukte
nog dat El Salvador „een grote
stap naar democratie heeft ge
zet". En een groep Ameri
kaanse waarnemers van uit
eenlopende politieke gezindten
verklaarde bij terugkeer in de
VS unaniem dat „de verkie
zingen in El Salvador een
overweldigende verwerping
betekenen van de guerrilla".
Het Witte Huis heeft ook plan
nen om Jose Napoleon Duarte
zo spoedig mogelijk in Was
hington te ontvangen. Hij zou
dan behalve met president
Reagan vooral ook met het
Amerikaans congres moeten
praten. Het congres is immers
de laatste maanden steeds wei-
gerachtiger geworden om Rea
gans militaire inmenging in de
burgeroorlogen in Centraal
Amerika te steunen.
Met name het Huis van Afge
vaardigden („Tweede Kamer")
heeft na onthullingen over de
rol van de CIA in Nicaragua
het door Reagan gevraagd be-
grotingsgeld voor hulp aan de
regering in El Salvador en aan
de rechtse rebellen m Nicara
gua niet willen vrijgeven.
Naar verwachting zal de Ame
rikaanse president in zijn
tv-speech (die evenals het ge
plande bezoek van Duarte is
bedoeld om het congres onder
druk te zetten) proberen het
Amerikaanse volk ervan te
overtuigen dat de gebeurtenis
sen in El Salvador, Nicaragua,
Honduras en Costa Rica direcl
met elkaar verbonden zijn. D(
democratie in El Salvador ver]
sterken kan in Reagans visil
alleen als het Sandinistischj
bewind in Nicaragua da
wapens zou leveren aan dl
Salvadoraanse guerrilla o^
der maximale druk blijft on!
de „export van de revolutie"
te stoppen en het eigen land tt
democratiseren.
Vooralsnog is het twijfelachti|
of het Amerikaans congre
door de Duarte-overwinnin|
in El Salvador ertoe kon wof
den overgehaald om nu wél di
geheime CIA-acties in samen
werking met de rechtse Nica
raguaanse rebellen (contra's
te gaan goedkeuren. De mij
nenlegging in de Nicaraguaan
se havens en de sabotage vai
's lands energievoorziening -
beide onder leiding van dl
CIA uitgevoerd hebben ii
de Amerikaanse volksverte
genwoordiging een schokeffee
gehad dat nog lang niet is uit
getrild.
De grensincidenten tussen Ni
caragua en de buurlandet
Honduras (waar het Ameri
kaanse leger „permanenl
grootscheeps oefent") en Cosfc
Rica hebben bovendien zoveé
kenmerken van uitlokking
dat ze het congres in Washing
ton eerder beducht makei]
voor escalatie van het conflict
vanuit het Witte Huis dar
voor „agressie" van het straat
arme Nicaragua, al lopen daai
dan ook heel wat Cubanei)
rond.
Hemd van
2000 jaar
In een graftombe
in Sakkara, nabij
Cairo, is dezer
dagen een goed
geconserveerd
hemd aangetrof
fen dat circa
2000 jaar oud
moet zijn. Vol
gens de aan de
universiteit van
Cairo verbonden
archeoloog dr.
Sayyed Tawfik
moet het kleding
stuk zijn vervaar
digd tussen 300
jaar vóór en 30
jaar na Christus.
Daarmee is het
éèn van de oud
ste in zijn soort.
Om hem te
vrijwaren voor
de gevolgen
van nieuwe
bevingen werd
deze zieke
maandag
avond in het
stadje San
Donato di Val
Comino met
bed en al in de
buitenlucht
gebracht.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME Een aardbeving
in Italië: het nieuws wordt
eentonig. Afgelopen
maandagavond en dins
dagochtend was het weer
zover in het land dat zich
het aardbeving-gevoelig
ste ter wereld mag noe
men. De reeks van schok
ken joeg miljoenen men
sen in Midden-Italië de
stuipen op het lijf. Drie
pers.onen kwamen letter
lijk van schrik om. En van
de ongeveer 60 ernstig ge
wonden zijn de meesten
gevallen toen zij zich na
de eerste schokken halso
verkop in veiligheid
trachtten te brengen door
uit het raam te springen
of zich van de trap te stor
ten.
De schade is volgens de eerste
berichten uit het rampgebied
aanzienlijk, maar de werkelij
ke omvang weet men pas over
enkele dagen wanneer alle ste
den en dorpen de inventaris
hebben opgemaakt. Uit angst
voor nieuwe schokken hebben
honderdduizenden mensen de
nacht van maandag op dinsdag
in auto's onder de blote hemel
doorgebracht. Deze angst
bleek gerechtvaardigd, want
dinsdagochtend kort na vijven
trilde de aarde opnieuw.
Alleen al.de laatste drie we
ken zijn er in Italië de volgen
de trillingen geregistreerd:
Een aardbeving in het gebied
ten zuiden van de Mont Blanc,
een aardbeving in de streek
rond Pisa en Livorno; de vrij
wel permanente aardbeving in
Pozzuoli bij Napels, en de
aardbeving vorige week in de
regio Umbrië. Schade: vele
honderden miljoenen guldens.
Het, uitgestrekte, gebied dat
maandagavond aan de beurt
was ligt tussen de lijnen Ro-
me-Pescara en Salerno-Foggia.
Het centrum van de beving
bevond zich in het Appenijns
bergland, midden tussen de
Tyrrheense en Adriatische
Zee. Juist deze streek gaat met
Friulie. Umbrië, Noord-Sicilië
en Calabrië door voor het ge
bied met de grootste kans op
aardbevingen in Italië en wil-
licht in heel de wereld. Op 13
januari 1915 werd het door een
aardbeving volledig verwoest.
Daarbij kwamen meer dan
30.000 mensen om het leven.
De kracht van de aardbeving
van maandagavond in Midde-
n-Italië was 8 op de schaal van
Mercalli (6 Richter), d.w.z. bij
het epicentrum. In Napels (100
km. naar het zuidwesten) was
de kracht nog 5 Mercalli en in
Rome (100 km. naar het
noord-westen) 4 Mercalli. Ook
in Napels heeft de aardbeving
schade aan gevels en daken
aangericht, terwijl Rome ge
spaard bleef. In de hoofdstad
beefden alle gebouwen gedu
rende 30 sec. maar niet met zo
danige kracht, dat daardoor
scheuren en barsten aan mu
ren en plafonds ontstonden.
Toch vluchtten in enkele zui
delijke wijken van Rome nog
duizenden mensen de straat
op, uit angst en voorzorg, iets
wat hier allang niet meer was
voorgekomen.
In het binnenland was de om
vang van de ramp echter niet
te overzien. Ingestorte huizen,,
door puin geblokkeerde stra
ten, gebroken leidingen van
water, electriciteit en telefoon
hebben er het leven ontwricht.
Op verschillende plaatsen is
het leger ingezet om voor dak
loze mensen onderdak te orga
niseren, in tenten en caravans.
Verwacht wordt dat ruim
5.000 mensen niet meer naar
hun huizen kunnen terugke
ren en dus noodwoningen
moeten krijgen.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Britse gy
naecologen, gespeciali
seerd in zogeheten rea
geerbuisbaby's, zijn het
met elkaar oneens over
de vraag, hoeveel eitjes
hiervoor kunstmatig in
de baarmoeder geplaatst
moeten worden. Dr. Pa
trick Steptoe en dr.Ro-
bert Edwards, die op dit
terrein pionierswerk ver
richt hebben en dat zes
jaar geleden al beloond
zagen met de geboorte
van de eerste reageer
buisbaby ter wereld, vin
den het onverstandig
meer dan drie embryo's
in de baarmoeder aan te
brengen, omdat het risico
van een veelvoudige ge
boorte dan zoveel groter
wordt.
Maar dr. Robert Winston,
hoofd van het artsenteam, dat
afgelopen week in een West-
londense kraamkliniek door
middel van een keizersnede
vier gezonde reageerbuisba-
bies (drie jongens en een
meisje) hielp ter wereld bren
gen, plaatst voor de zekerheid
meer dan drie eitjes. In het
geval van de nieuwe vierling
werden zelfs zes embryo's in
geplant.
„Met slechts een eitje is er
maar vijf procent kans op suc
ces", zegt dr. Winston. „Het
risico van een veelvoudige ge
boorte bestaat al van het mo
ment, dat in de baarmoeder
twee eitjes aanwezig zijn.
Maar het neemt niet toe in
verhouding tot het aantal eit
jes. De methode die wij toe
passen, is de meest gebruikte
ter wereld. Mijn confraters
Steptoe en Edwards zijn de
enigen, die het anders doen".
Dank zij de goede zorgen en
de waakzaamheid van dr.
Steptoe werden in Engeland
tot nu toe 201 reageerbuisba
by's geboren, na 402 zwanger
schappen, die hij onder zijn
toezicht had. Dr. Steptoe zegt,
dat je met maximum drie eit
jes 34 procent kans op succes
hebt en dat door het aantal in
te planten embryo's zo laag
mogelijk te houden, het risico
van fysische en morele schade
aan de moeder gevoelig be
perkt blijft. „Stel u een vrouw
van 35 of 36 voor, die 12 tot 15
i'aar vruchteloos geprobeerd
ïeeft om kinderen te krij
gen", aldus redeneert dr.
Steptoe. „En die plotsklaps
vier reageerbuisbaby's ter we
reld brengt. Gelooft u, dat zij
zich makkelijk zal kunnen
aanpassen"?
Het meningsverschil over het
risico van veelvoudige ge
boorten na de inplanting van
een groot aantal eitjes in de
baarmoeder, is nog toegeno
men omdat de moeder van de
afgelopen week geboren rea
geerbuis-vierling bekend
heeft, dat zij dr. Winston en
het artsencentrum van de zes
Londense kraaminrichtingen,
eerst niet de waarheid had
verteld. Toen zij zich verleden
jaar tot die dokters wendde,
hopend door hen geholpen te
zullen worden om door mid
del van kunstmatige bevruch-
tiging een kind te kunnen
krijgen, vertelde Janice Sma-
le (31) niet dat zij al vier maal
moeder was geweest.
Een van haar kinderen is ge
storven. Janice had zich in
1974 laten steriliseren. Ze
leeft gescheiden van haar
man en woont in Surrey sa
men met Dennis Smale" (37),
van wie ze tegen de dokter zij
dat hij haar man was. Dennis
Smale is de vader van de vier
reageerbuisbaby's. Twee
maanden, nadat in haar baar
moeder zes bevruchte eitjes
ingeplant waren, bracht Jani
ce de dokters volledig op de
hoogte. Hun antwoord luidde,
dat ze zich geen zorgen hoef
de te maken. „Wij doen niet
aan discriminatie", zeiden
deze reageerbuis-specialisten,
die toen niet konden voor
zien, dat hun bedrijvigheid
opspraak zou wekken. Het
ministerie van volksgezond
heid in Londen, dat de Britse
Nationale Gezondheidsdienst
superviseert, is verre van ge
lukkig met het feit dat een
van zijn bekendste kraamkli
nieken zich veel geld en in
spanningen getroost voor de
reageerbuisbaby's van een
vrouw, die al drie kinderen
had. Het wordt Janice Smale
ook kwalijk genomen, dat zij
momenteel niet getrouwd is.
Duizenden gehuwde Britse
vrouwen, die geen kinderen
kunnen krijgen, wachtten
met ongeduld op een kans om
dank zij de reageerbuistech
niek toch aan een eigen baby
te kunnen komen. Volgens
velen had Janice Smale geen
recht op een dergelijke kans.
Guerrilla
tegen
Mozambique
gaat door
MAPUTO Steden en
belangrijke verbinding*
routes in Mozambique ko-
mén steeds meer ondei
druk te staan door de ac
ties van het Mozambi-
quaans Nationaal Verzei
(MNR), dat strijdt teger
het marxistische bewino
van Samora Machel. Dil
gebeurt ondanks het on
langs gesloten veiligheid
sakkoord (het Nkomati-
akkoord) tussen Zuid-
Afrika en Mozambique.
Minstens zes aanslagen zijn ei
de afgelopen maand gepleegd
op treinen, waarbij meer dan
vijftig mensen om het leven
kwamen. De laatste aanslag
vond vorige week plaats, toen
een trein vol forenzen even
ten noorden van Maputo mei
machinekogels werd door
zeefd. Er vielen twee doden en
30 mensen raakten gewond
Ook de trein naar Zuid-Afrika
op de spoorlijn ten westen van
Maputo is al een keer bescho
ten, en tenminste vier binnen
landse treinen werden in april
onder vuur genomen. De scha-
de aan de spoorweg was aan
zienlijk. Bij enkele aanslagen
liet de MNR de trein eerst ont
sporen, waarna de rebellen de
rijtuigen doorliepen en de pas
sagiers beschoten en met bajo
netten neerstaken.
Zelfs de hoofdstad Maputo is
onlangs het doelwit geweest
van een aanslag. Op 29 april
werd er een bus aangevallen
op de hoofdweg van de stadj
en kwamen er twee mensen
om het leven. Zuid-Afrika
heeft, toen het de Nkomati-
overeenkomst afgelopen maart
ondertekende, beloofd de hulp
aan de MNR te staken. Maar
het is wel duidelijk geworden
dat dit offensief van de guer
rilla's tegen Maputo was opge
zet voordat Pretoria de MNR
in de steek liet. Een van de
onlangs gevangen rebellen zei
dat hij al vier jaar bij de MNR
zat, en vertelde dat hij in
Zuid-Afrika een parachutis^
tentraining had gevolgd en be
gin dit jaar in de buurt van
Maputo gedropt was.
Copyright The Guardian J
