Popmuziek bij mavo-C
„Op papier zijn
we de sterkste"
vScha t jes9 Nederlands Lyceum
gaan democratie hoog houden
Stakingsrecht ambtenaren
gebundeld in „knevelwet"
LOF VOOR SWINGENDE TEKSTVERKLARINGEN
Hongerstaking uit liefde bijBerlijnse muur
BINNENLAND/BUITENLAND
£eid&c Commit
DONDERDAG 3 MEI 1984 PAGINA lï
Frits Spits en Doe Maar in
een examentekst, dan kan
het niet meer stuk. Dat
geluk hadden gisteren de
mavo-C-kandidaten. Ze
kregen een lekkere tekst
verklaring) van Rogier
van Bakel voorgeschoteld
onder de titel „De Neder
landse taal wint terrein in
de popmuziek".
In het verhaal wordt de pop
muziek vanaf 1959 („Kom van
dat dak af") tot en met 1982
behandeld. In dat laatste jaar
vindt de doorbraak van de Ne
derlandstalige pop plaats,
waaraan Frits Spits en Doe
Maar een flinke steen hebben
bijgedragen.
Ook mavo-D had twee aardige
teksten, de eerste over „Spij-
belrecord teken aan de wand"
van Eveline van Dijek (uit
NRC Handelsblad) en als te
genhanger „Leerlingen gaan
graag naar school" van Doro-
thé Nagy (uit School).
Zowel Teerlingen als docenten
vonden de teksten informatief
en een goede aanvulling van
elkaar, hoewel het eerste arti
kel nogal oppervlakkig is. Er
wordt niet ingegaan op dingen
als druggebruik en echtschei
ding, vaak oorzaken van spij
belen.
Ook het lbo had een aardige
tekst met als titel „Drie Suskes
en Wiskes herdrukt". Wel wa
ren er wat wisselende menin-.
gen over de moeilijkheids
graad van de tekst, waarover
veertien vragen werden ge
steld. Er zaten enkele niet zo
alledaagse uitdrukkingen in.
Frans
Frans (50 meerkeuzevragen)
bij mavo-C en leao met onder
andere teksten over Nana
Mouskouri en Kuifje werd
over het algemeen zeer ge
waardeerd. Alleen de tweede
tekst (Pour l'amour de Julien)
werd nogal moeilijk gevonden
vanwege een aantal woorden
die men niet herkende.
Dat de Hongaarse componist
Bela Bartok (vijfde tekst) niet
de meest aansprekende com
ponist is bleek uit het feit dat
verschillende leerlingen te
kennen gaven nog nooit van
de man gehoord te hebben.
Frans bij mavo-D werd als erg
moeilijk gekenschetst. Velen
zijn dan ook nauwelijks aan de
vijfde en laatste tekst toegeko
men.
In het algemeen werd de op
merking gemaakt dat vijf keer
overschakelen tijdens één exa
men nogal wat vraagt. Daarte
genover staat dat als men met
een tekst de mist ingaat, er
nog vier andere zijn om er
toer» nog een aardig cijfer uit
te slepen.
Samenvatting vwo
De vwo'ers kregen gistermor
gen geen gemakkelijke Neder
landse tekst ter samenvatiing
voorgezet. Het ging om een be
werkt fragment van het
hoofdstuk „Politiek en infor
matie, de vechtende tweeling"
uit: Ton Planken, Den Haag
Vandaag.
Volgens de docente was de
tekst er door het indikken (het
ging immers om een fragment)
niet helderder op geworden.
Het begin was nog wel duide
lijk, maar op het moment dat
het op details aankwam, werd
het vaak moeilijk. De conclu
sie kwam door de indikking
als het ware uit de lucht val
len en leek daardoor snel in
elkaar gefrommeld te zijn.
De leerlingen vonden het een
interessant onderwerp met een
vlotte inleiding, maar daarna
verzoop de tekst zo'n beetje in
een opsomming die bijna tot
het einde doorzette. Een van
de leerlingen vond dat de
schrijver met twee benen in de
lucht had gehangen door in
formatie met openheid (toch
niet helemaal dezelfde begrip
pen) te verwarren. Een ander
vond dat het onderscheid tus
sen politiek bestel en informa
tie niet zo duidelijk uit de verf
kwam.
Latijn vwo
De latinisten werden 's mid
dags onthaald op een passage
uit Cicero's „De officiis",
waarin de grote redenaar na
gaat aan welke morele regels
men is gebonden. Zowel de
verhoudingen tussen indivi
duen als tussen de staten ko
men ter sprake.
Een niet al te gemakkelijke
tekst, opgebouwd uit Cicero's
bekende retorische stijlmidde
len die het geheel er niet sim
peler op maken. Het stuk
ademt wel de supreme hou
ding van de grote Romein te
genover zijn tijdgenoten.
Tekst havo
De havo-kandidaten zijn giste
ren bepaald niet gebukt ge
gaan onder de Nederlandse
tekstverklaring. Kwinkslaand
zei een groepje na afloop dat
iedereen wel zo'n 9 tot 9.2 zal
hebben gehaald op een enkele
na met een zeventje. Iedereen
was ruim binnen de tijd klaar.
Immers de gebruikte taal was
gemakkelijk en er zaten geen
woorden in om over te strui
kelen.
Minder te spreken was men
over het onderwerp, waarover
elf vragen en opdrachten wer
den gevraagd. Het ging over
een tekst van Joke Huisman
getiteld „Vrouwen in mannen-
üoor Jan Hooyrnan
om Prils Stommols
beroepen". Veel leerlingen
vonden het verhaal dat begint
met Sjaan als lasser op een
constructiefabriek en verder
gaat over de (gelijke?) kansen
van mannen en vrouwen op
de arbeidsmarkt (gepubliceerd
in 1981 en in 1982) een beetje
Voor handelswetenschappen
en recht kregen de havo- kan
didaten een traditioneel exa
men opgediend waarmeee
leerlingen die redelijk ge
traind waren, niet al te veel
moeite gehad zullen hebben.
Som 1 was een standaardopga-
ve die elk jaar terugkomt. Op
gave 2 ging over het eigen en
vreemde vermogen van een
N.V. waarbij de gebruikelijke
winstverdeling ter sprake
komt. De opgaven 3 en 4 be
helsden zeer eenvoudige kost
prijsberekeningen. Echte
hoofdbrekens kwamen eigen
lijk alleen te pas bij het tweede
gedeelte van de vijfde opgave
over indexcijfers.
WEST-BERLIJN De
24-jarige Westberlijnse
werkloze leidekker Robert
Riewendt is bezig met een
hongerstaking bij de Oost-
berlijnse muur. Hij wil
daarmee bereiken dat zijn
17-jarige Oostduitse vrien
din Babette naar het weste
lijk stadsdeel mag gaan.
Riewendt verblijft sinds
een week of twee in een
tentje bij"Checkpoint
Charlie", een grensover
gang die is voorbehouden
aan geallieerden en niet-
-Duitse bezoekers. De
Oostduitse overheid laat
Riewendt niet toe sinds
zijn vriendin in februari
met zijn hulp vergeefs
heeft geprobeerd via Bul
garije het Westen te berei
ken.
Afscheidsgeschenk van Cees Schelling
De scheidende voorzitter van de voedingsbond FNV, Cees Schelling, heeft gisteren de Tweed"
Kamerleden Van Es (PSP) en Beckers (PPR) de eerste exemplaren overhandigd van het aan herr,
gewijde en door Herman Verbeek geschreven boek. Daarin zegt Schelling o.a. dat de vakbeweging
niet als „banenbeweging" kan overleven, maar nieuwe wegen moet zoeken, een veel bredere be"-
weging moet worden die zich niet uitsluitend bezig houdt met arbeid.
(Vervolg van de voorpagina)
Ook over het wetsontwerp
van minister Rietkerk betref
fende collectieve acties van
overheidspersoneel vond giste
ren tijdens de periodieke bij
eenkomst van de minister met
de bonden geen echte discussie
plaats. De bonden wilden wat
meer voorbereidingstijd, maar
hun aanvankelijke reacties
waren reeds bijzonder nega
tief. Tegenover de stelling van
de minister, dat de ambtena
ren nu officieel een stakings
recht krijgen, hebben de bon
den aangevoerd dat dit recht
in de praktijk .reeds bestaat en
dat het wetsontwerp er alleen
maar beperkingen op aan
brengt.
Volgens Van de Scheur zal 20
a 30 pet van de ambtenaren
van het stakingsrecht worden
uitgesloten om, zoals de minis
ter zegt, het functioneren van
bepaalde openbare diensten
niet in gevaar te brengen. Bo
vendien kan in elke situatie
nog eens apart een actie wor
den verboden. In feite is de
zaak nog ernstiger, zei woord
voerder Gerard van Dalen
van de CMHA (hogere ambte
naren). Er is namelijk sprake
van collectieve acties; zelfs zou
men dus niet eens een protest
vergadering mogen beleggen.
De toch wel vredelievende
CMHA spreekt dan ook van
een knevelwet. Tot die karak
terisering vindt men te meer
aanleiding nu gebleken is dat
Rietkerk zijn ontwerp dit jaar
nog door het parlement aangd
nomen wil zien.
De bonden willen dit wetsonl
werp niet afzonderlijk behar
deld zien. Zij eisen dat eei
nieuwe regeling voor het ovei^
leg, de geschillenregeling ei
de actiewet als één gehe*
worden gezien. ,,Ik houd mijl
hart vast", zei Van der Scheui
„Als het parlement je aan d
ene kant kortingen oplegt ei™
aan de andere kant het hou
den van acties daartegen wet
telijk bemoeilijkt of verbied'
zal men andere manieren gaai
zoeken om zich te verwereii
zal men andere middelen zöé"
ken om zijn recht te haleii
Dergelijke geluiden hoor il
reeds in de achterban".
TUDENS BEZOEK AAN RAAD VAN EUROPA IN STRAATSBURG
VEN HAAG Schat-
jes". Conrectrix Netty La
maker van het Neder
lands Lyceum in Den
Haag heeft het dan over
haar leerlingen. Over de
25 vierdeklassers die
morgen naar de Raad van
Europa in Straatsburg
gaan. De lerares heeft de
film „Schatjes" op het
oog, waarin kinderen
ware monstertjes zijn.
Ze maakt een grapje, natuur
lijk. Hoe dan ook, haar schat
jes gaan in Frankrijk, samen
met andere jongeren uit heel
Europa, praten over het be
houd van de democratie. Het
Nederlands Lyceum is de eni
ge Nederlandse school die, op
uitnodiging van de bijna (35)-
jarige Raad. mag komen.
Praten over de democratie
dus. Democratie is volgens de
leerlingen: het volk regeert.
Maar ook: vrijheid van me
ningsuiting, van onderwijs,
van alles eigenlijk. Dus vin
den ze Rusland maar niks. En
de jongeren hebben het niet
zo begrepen op discriminatie.
Gelijke rechten voor iedereen
is in een democratie absoluut
noodzakelijk. Een schoolvoor
beeld van een anti-democra
tisch gezelschap is volgens
hen de Centrumpartij. „Die
partij discrimineert buitenlan
ders
Wat de Raad van Europa is en
doet is nou niet direct bij ie
dereen bekend. De Raad geeft
adviezen aan de ministers van
de 21 aangesloten democrati
sche Westeuropese landen.
Het lichaam houdt zich vooral
bezig met bescherming van de
democratie, de mensenrech
ten en samenwerking op Eu
ropees gebied. En verder bij
voorbeeld met Europese wet
geving, met gezondheidszorg,
educatie, de jeugd, sport en
cultuur.
385 Miljoen Europeanen heb
ben baat bij het werk van de
Raad van Europa. Maar de
macht of zelfs maar de in
vloed is erg beperkt. De Raad
heeft nóg minder te vertellen
dan het Europees Parlement,
dat moeizaam voortmoddert.
De Raad moet het ook met
heel weinig geld doen: elke
Nederlander betaalt per jaar
maar een kwartje, net als de
Centrumpartij
Onder leiding van Netty La
maker en Anke Meerburg zijn
Maartje, Mark, Arjan, Alex en
de andere leerlingen van het
Nederlands Lyceum al maan
den bezig met de voorberei
ding van het bezoek aan de
Raad. Er zijn vijf groepen ge
vormd (Discriminatie, Jonge-
renproblemen, Media, Educa
tie en Mensenrechten) en die
hebben in de stad enquêtes
gehouden.
Of beroepsenquêteur drs.
Maurice de Hond hun metho
de zou kunnen billijken is de
vraag, maar uit de enquête
blijkt in elk geval dat „de
meeste mensen" tegen de
Centrumpartij zijn. Iedereen
is tegen kraken, terwijl de
meeste geënquêteerden de op
rotpremie voor buitenlanders
wel zien zitten en dat geldt
ook voor het uitzetten van il
legale buitenlanders.
„Educatie" kreeg geen mede
werking van de scholen.
„Men vindt de Raad van Eu
ropa te onbelangrijk", zo
wordt wat spijtig geconsta
teerd. De door „Educatie"
geënqueteerde mensen blijken
overigens voor een „vrije" op
voeding te zijn en daarmee
bedoelen ze bijvoorbeeld een
opvoeding zonder godsdienst.
Gezwam
Lessen in politiek op jongere
leeftijd helpen tegen „onge
grond gezwam", zo hebben de
jongeren uit de monden van
de geënquêteerden opgete
kend. Alleen, dan moeten die
lessen niet van de politici zelf
komen, want de politieke
voorlichting wordt door de
mensen slecht gevonden.
Bij „Jongerenproblemen valt
de jeugdwerkloosheid natuur
lijk op. En in de groep Media
blijkt dat de pers grote proble
men heeft met de berichtge
ving over de Centrumpartij:
„De pers weet niet of men
niets moet zeggen over deze
partij of juist hun acties moet
opblazen
In het hoofdstuk „Discrimina
tie" komt de Centrumpartij
natuurlijk ook voor. „De oor
zaak van discriminatie van
buitenlanders kan gezien
worden als het zoeken van
een zondebok voor de slechte
economische toestand", zo
staat er. De jongeren constate
ren overigens dat discrimina
tie overal voorkomt en zij ge
ven meteen al een „oplossing"
aan: goeie voorlichting en het
verspreiden van de rassen.
Gewapend met al deze infor
matie zijn de 25 leerlingen
aan de slag gegaan. Er zijn
vragen opgeworpen, bespro
ken en beantwoord, er zijn
conclusies getrokken. En er is
gepraat met vertegenwoordi
gers van politieke partijen,
terwijl een lid van de Raad
van Europa, mevrouw Van
der Werf, die voor het CDA
ook nog in de Eerste Kamer
zit, een verhaal mocht komen
houden.
Discrimina tie
Na uitvoerige discussies is er
een aantal „resoluties" uitge
rold die straks, in Straatsburg,
aan bod komen. Een greep uit
de resoluties:
er moet meer aandacht ko
men voor de gevaren van dis
criminatie, ouderen moeten
meer bij de maatschappij be
trokken worden, de opvang
van ex-gedetineerden moet
beter.
LAURIEN WILLEMSE OVER EK DAMESHOCKEY:
DEN HAAG Het woor
denboek biedt bijna geen
superlatieven meer, die de
prestaties van het Neder
lands dameshockeyteam
nog op originele wijze
kunnen kenschetsen. Im
mers, de selectie van
coach Gijs van Heumen
zegevierde overal ter we
reld, met als meest recen
te hoogtepunt de wereld
titel van vorig jaar in
Koeala Loempoer.
Afgelopen weekeinde sloten
de Oranje-dames het vierlan-
dentoernooi van West-Berlijn
zonder puntverlies af, logisch
dat Nederland als de grote fa
voriet geldt voor het Europees
kampioenschap, dat vandaag
in het Noordfranse Lille van
start gaat.
Laurien Willemse, die maan
dag nog voor Oranje het win
nende doelpunt maakte in de
wedstrijd tegen West-Duits-
land, geeft dat grif toe. „Op
papier", zegt ze, „zijn we de
sterkste. Maar uiteraard weet
je nooit hoe het loopt. Als het
even niet lukt, weet je niet hoe
de ploeg reageert".
Al won Nederland in West-
Berlijn alle wedstrijden, geheel
vlekkeloos verliep het geheel
nog niet. Vooral de winstpar
tijen tegen de Verenigde Sta
ten (3-2) en West-Duitsland (1-
0) verliepen qua score moei
zaam. „Toch waren we twee
keer duidelijk beter", zegt,
Willemse vol overtuiging. „Ze
ker tot de 23-meterlijn loopt
het prima, daarna krijgen we
het moeilijker. Er worden ge
noeg kansen gecreëerd, maar
de afwerking laat nog te wen
sen over. We zijn eigenlijk nog
niet helemaal goed inge
speeld".
Gijs van Heumen, die deson
danks minder moeilijke dagen
doormaakt dan zijn vader
Wim (coach van de heren-
ploeg) heeft alle zestien speel
sters gebruikt in de drie duels.
„De concurrentie", legt Lau
rien Willemse uit, „is enorm
groot. Zelfs Lisette Sevens
heeft op de bank gezeten. Wij
hebben nu zestien bijna gelijk
waardige hockeysters, maar ik
denk dat die strijd onderling
alleen maar goed kan zijn voor
de prestaties".
De 22-jarige Willemse, die
haar club Nijmegen wegens
een studie fysiotherapie ver
ruilde voor het Wassenaarse
HGC („Ook voor het hockey
hoor"), betreurt het dat het
eerste EK voor dames juist dit
jaar op het programma staat.
„We hebben ook al de Olym
pische Spelen. Twee belangrij
ke evenementen in één jaar is
nooit zo leuk. We moeten nu
twee keer pieken. Beter kan
het gespreid worden, maar
desondanks leeft het EK van
Laurien Willemse (links) in acti<
Nederland, die op 21 maart 198
den werd gespeeld. Rechts Mai
Lille wel degelijk binnen de
selectie. Er is tenslotte toch
een gouden plak te verdie-
Veelvuldig
Willemse, die zeventien inter
lands achter haar naam heeft
staan, weet nog niet of zij in
Frankrijk veelvuldig in actie
zal komen. „De coach heeft
zich nog niet uitgelaten over
de opstelling. Er is geëxperi
menteerd in West-Berlijn,
maar dat zal zich niet voort
zetten in Lille. Op het mid
denveld was het even zoeken.
Op de positie midden-midden
hebben Marieke van Doorn,
Elsemieke Hillen en ikzelf ge
speeld, maar het zal toch
waarschijnlijk Sandra Le
tijdens de Interland Engeland-
in het Wembley-stadion te Lon-
jriet Zegers.
Poole worden".
Door het wegvallen van An-
nelies Kaptein, die wegens een
blessure zal worden vervan
gen door Aletta van Manen, is
er volgens Laurien Willemse
in de frontlinie voor haar de
meeste kans. „Ik hoop dat ik
daar kan spelen", zegt de nog
jeugdige international, die gis
teren met de nationale selectie
naar Noord-Frankrijk afreis
de. „De sterkste elf spelen. Ik
hoop eigenlijk alleen maar dat
ik tot die groep word gere
kend. Nu is echter alles nog
onzeker. Ik ken het wedstrijd-
programma ook niet. Ik weet
wel dat we (vandaag, red.) te
gen Italië beginnen. En dat
West-Duitsland en de Sovjet-
Unie de sterkste tegenstanders
zijn".
DENNIS MULKENS
Gijs van Heumen woedend
over slechte accommodatie
LILLE Gijs van Heumen, de coach van het Nederlands
dameshockeyteam, heeft zich gisteren bijzonder kwaad ge
maakt over de uiterst gebrekkige staat, waarin het speel
veld voor de eerste Europese titelstrijd in de historie in
Villeneuve d'Asq bij Lille verkeert.
„Het is werkelijk een schandaal, dat we daarop moeten
spelen", brieste Van Heumen in het ongezellige hotel aan
de rand van een drukke autoweg, waar de speelsters elf
dagen moeten bivakkeren. „Op deze manier wordt het da-
meshockey echt weer in een hoek gedrukt. Junioren krij
gen nog betere velden toegewezen. En dat direct nadat we
zo'n supertoernooi in Berlijn hebben meegemaakt".
Het naast het hypermoderne stadion Du Nord gelegen
stokoude astroturf veld, dat ruim tien jaar geleden werd
aangelegd, biedt een armetierige aanblik. De banen kunst
gras, die verschillende tinten groen hebben, zijn zo ver uit
elkaar geweken, dat hier en daar gaten van drie tot vijf
centimeter zijn ontstaan. „Het is levensgevaarlijk", zei Van
Heumen, „en het is niet denkbeeldig dat iemand met de
schoen blijft haken en een been breekt. Het is ongelooflijk
dat ze de speelsters daarop durven te sturen".
„Valse"
schoorsteenveger
LEIDEN In de Professoren-
wijk was gisteren een man ac
tief die zich uitgaf als schoor
steenveger van het Leidse be
drijf Van Dam. Navraag leer
de dat de man niets met het
Leidse bedrijf, dat alleen via
telefonische afspraken werkt,
te maken heeft. De politie
heeft de man ondervraagd,
maar heeft hem weer laten
gaan. Het is niet uitgesloten
dat in deze tijd meer malafide
schoorsteenvegers hun dien
sten aanbieden.
Kappen zonder
vergunning
LEIDEN In een achtertuin
van een huis aan de Boerhaa-
velaan zijn gisteren vijf bomen
zonder kapvergunning omge
zaagd. De politie werd door
buurtbewoners gewaarschuwd.
De tuinlieden waren juist van
plan om een aantal grotere bo
men te kappen. Tegen de eige
naar zal proces verbaal wor
den opgemaakt.
Teun van Vliet
in ploeg Swerts
DEN HAAG De
Maaslandse wielrenner
Teun van Vliet, die eer
der deze week de Fran
se etappewedstrijd Cir
cuit des Mines op zijn
naam schreef, zal van
daag in Rotterdam zijn 1
handtekening zetten
onder een contract bij
de Belgische beroeps
formatie van ploeglei- f
der Roger Swerts. Van
Vliet maakt zondag al j
zijn debuut als profes- i
sional in een derny- 1
koers in Rotterdam.
Anke Meerburg legt uit, de leerlingen luisteren en Netty Lamaker ook.
Daarnaast moeten er sancties
komen op het niet naleven
van mensenrechten, de be
strijding van de jeugdwerk
loosheid moet beter, net als de
politieke voorlichting en de
negatieve berichtgeving over
jongeren (baldadigheid, werk
loosheid). En, het kon niet
uitblijven, de Raad van Euro
pa moet meer te zeggen krij
gen.
Uiteraard zijn alle negen reso
luties vertaald, in 't Engels.
De voertaal in Frankrijk is
ook Engels. Vrijdag houden
de vierdeklassers hun spreek
beurt. Verder praten ze na
tuurlijk met de amateur-poli
ticivan de Raad van Europa.
Vooral over democratie, want
daar was tenslotte alles om
■begonnen.
Onvermijdelijk is de vraag
hoe het dan wel met de demo
cratie op het lyceum zelf ge
steld is. Het schoolparlement
is doodgebloed, zo vertelt
Anke Meerburg en het ant
woord van de jonge Straats-
burggangers is dan ook geen
verrassing. De leerlingen, die
met instemming van de lera
ressen de democratie verdedi
gen, vinden de school niet'de-'
mocratisch. „We hebben niks
te vertellen".
Anke Meerburg en Netty La
maker sputteren tegen. Anke
Meerburg zegt: „Jullie krijgen
de school die je zelf wilt". En
Netty Lamaker: „Een beetje
autoritair is het wel. Maar wij
leggen ons oor bij de schatjes
te luisteren. En verder", zo
grapt ze, „weet ik natuurlijk
wel wat goed voor ze is". :'i
