TAFEL 1ÏÏÏÏ71 Vrouw onmisbaar in agrarisch bedrijf Reis paus naar Verre Oosten mede gericht op communistisch China CeidóeSoiuatiti kerk wereld Onbegaanbare weg Landbouwschap wil overlevingsplan voor melkveehouderij zeepost ACHTERGROND QaidbaQowuvnt WOENSDAG 2 MEI 1984 PAGINA 2 Priesters in regering van Nicaragua wacht schorsing De bisschoppen van Nicaragua zijn van plan de vier priesters, die deel uitmaken van de Sandinistische rege ring, te schorsen. Verwacht wordt, dat dit gebeurt wan neer de aartsbisschop van Managua, Miguel Obando y Bravo, terug is uit Rome. De problemen tussen kerk en staat spitsen zich toe. De regering verwierp vorige week een oproep van de kerk om te onderhandelen met de door Amerika gesteunde rebellen. Een krant beschuldigde de aartsbisschop toen zelfs van verraad. Foto's werden gepubliceerd van mgr. Obando y Bravo met wijlen dictator Somoza, die door de Sandinisten werd verjaagd. Maar, zo zei een woord voerder van kerkelijke zijde, de kranten meldden er niet bij, dat mgr. Obando y Bravo een persoonlijk be roep op Somoza deed, dat het leven redde van Tomas Borge, die gevangen zat. Borge is nu minister van bin nenlandse zaken. UvA wil enkelvoudige benoeming hoogleraar De theologische faculteit van de Universiteit van Amsterdam heeft de hervormde kerk voorgesteld af te zien van de dubbele benoemingen van de hervormde kerkelijke hoogleraren. Het overleg hierover tussen faculteit, universiteit, ministerie en de hervormde kerk is nog gaande. Vooruitlopend op het definitieve besluit heeft alleen de hervormde kerk een oproep geplaatst in verband met de komende vacature in Amsterdam van prof. dr. E. J. Beker (dogmatiek). In tegenstelling tot de openbare theologische faculteiten te Gro ningen. Leiden en Utrecht worden in Amsterdam de hooglera ren namens de hervormde kerk ook door de universiteit be noemd. In het recente verleden, bijvoorbeeld bij de opvolging van prof. dr. Kr. Strijd, heeft dit tot een slepende benoemings procedure geleid. Doorslaggevend om tot te verbreking van de banden met de hervormde kerk over te gaan is de bezuiniging van bijna één miljoen gulden per jaar, die de faculteit in het kader van de taakverdeling en concentratie moet doorvoeren. Gebedsdienst 10 mei van Raad van Kerken De Raad van Kerken in Nederland houdt donderdagavond 10 mei in de Grote Kerk in Den Haag om half acht een gebeds dienst in de actieweek tegen kruisraketten, die van 6 tot en met 12 mei wordt gehouden. Voor deze dienst heeft de raad in het bijzonder de voorzitters van de Tweede-Kamerfracties van de politieke partijen, vertegenwoordigers van de lid-kerken van de raad en van de plaatselijke en provinciale raden van kerken uit genodigd. Verder zijn ook andere belangstellenden welkom. De liturgie wordt geleid door ds. W. R. van der Zee, secretaris van de raad. De Schriftuitleg is in handen van de voorzitter, prof. dr. D. C. Mulder. In de uitnodigingsbrief wordt onder meer gezegd, dat de raad zich er van bewust is, dat bezorgdheid over de kernbewapening niet alleen leeft bij degenen die zich kun nen vinden in de uitspraak van de raad (tegen elke voortgaande ontwikkeling en uitbouw van de kernbewapening), maar ook bij hen die een andere visie hebben op de weg naar het terugdrin gen van de nucleaire bewapening. ,,Op deze gemeenschappelijke bezorgdheid spreken wij elkaar aan", zegt de brief. Met allen die de bezorgdheid delen, wil de raad een landelijke kerkwake (vredesgebed) organiseren, waar in gelegenheid bestaat te luisteren naar het getuigenis van de Schrift over gerechtigheid en vrede en waarin voorbede wordt gedaan „voor hen die de grote verantwoordelijkheid dragen." De eenentwintigste reis buiten Italië, die paus Jo hannes Paulus II van daag naar het Verre Oos ten is begonnen heeft de lengte van een reis om de wereld: veertigdui zend kilometer in tien dagen. Italië zelf, zo stelt onze correspondent in Rome vast, went wel aan de uitzonderlijke mobili teit van deze opvolger van Petrus. De publieke opinie wordt ditmaal nauwelijks aangespro ken. Voor de eerste keer laten vele Italiaanse kranten, die tot nog toe de reizen van de paus op de voet gevolgd heb ben. ongeacht kosten of kilo meters, het afweten. Het wordt te duur telkens ver slaggevers mee te sturen. Toch blijft de strop van een half leeg pauselijk vliegtuig het Vaticaan bespaart, want de belangstelling van vooral de Amerikaanse en West- duitse media voor pausreizen blijkt onverminderd. De reis gaat ditmaal naar ge bieden waar de katholieke kerk een snelle groei door maakt. De kerken in Zuid- -Korea, Nieuw Guinea, de Salomonseilanden en Thai land betekenen nog niet zo heel veel in de Vaticaanse statistieken, maar wat hun toekomst betreft zijn de ver wachtingen in Rome zeer hoog gespannen. Twintig jaar geleden betekende de kerk in Zuid-Korea nog niets. Nu is 4,5 procent van de bevol king katholiek. De paus zal in Seoel ook 103 plaatselijke martelaren zalig verklaren. En wellicht dat hij van de ge legenheid gebruik maakt om het onderwerp van de men senrechten aan te roeren. Want die zijn door het heer sende militaire regime de laatste jaren nogal eens met voeten getreden, zoals ook de kerk tot groot verdriet heeft moeten constateren. Het is geen geheim, dat het de paus in Zuid-Korea eigen lijk om communistisch China te doen is. Sinds zijn verkie zing heeft paus Woityla altijd veel belangstelling gehad voor China, voor zijn cultuur, zijn taal en zijn moeilijkhe den. De Vaticaanse diploma tie is erop gericht geweest een dooi te bewerkstelligen in de relatie tussen Rome en Peking, maar tot nog toe is succes uitgebleven. Peking heeft nu eenmaal niet zoveel op met de katholieke kerk, die „orders" moet aannemen van het verre Vaticaan. Maar het echte verwijt is dat het Vaticaan Taiwan erkent en daarmee volledige diploma tieke betrekkingen onder houdt. Met belangstelling wordt dus afgewacht in hoeverre en in welke zin de paus in zijn Ko reaanse redevoeringen (onge veer vijftien in totaal) aan het achterliggende China zal refereren. Overigens is de Koreaanse kerk tweehon derd jaar geleden vanuit Pe king gesticht door (Italiaanse) jezuïeten. De reis naar het Verre Oos ten wordt gezien als de meest missionaire reis die de paus tot nog toe heeft gemaakt. In dat deel van de wereld (de Filippijnen uitgezonderd) is de kerk niet meer dan een van de vele godsdienstige groeperingen of sekten. Dit is vooral duidelijk in de landen die na Korea op het pro gramma staan, Nieuw-Gui- nea, de Salomonseilanden en Thailand, waar de kerk een aanhang telt van slechts en kele honderdduizenden men sen, tienden van percenten. Maar ook daar geeft de kerk blijk van een opmerkelijke vitaliteit, van een grote aan trekkingskracht, op de boed dhisten in Thailand en op de animisten in Papoea. Nieuw- -Guinea en in de Salomonsei landen. Een van de interessantste on derdelen van het hele pro gramma van deze tiendaagse reis wordt omschreven als „technische landing in Fair banks (Alaska)", die van avond is. Als de paus op een militair vliegveld bij Fair banks landt zit daar de Ame rikaanse president Reagan al een hele dag op hem te wachten. Reagan en de paus hebben beiden te kennen ge geven elkaar te willen ont moeten. Reagan is op terug reis uit China en de paus zal van zijn Amerikaanse ambt genoot willen horen welke wind er op het ogenblik in Peking waait. Wellicht, dat Reagan met de Chinese lei ders ook gesproken heeft over de katholieke kerk in China, wellicht, dat hij voor de paus in Peking een goed woordje heeft gedaan. Op zijn beurt heeft Reagan een ontmoeting met de paus nodig, uit electorale overwe gingen. Bij de Amerikaanse katholieken heeft hij al een wit voetje na het herstel van de diplomatieke betrekkin gen met het Vaticaan en daar kan een officiële foto, samen In het heiligdom van de Koreaanse martelaren is men gereed voor de ontvangst van paus Johannes Paulus II. Men is zijn bezoek zelfs vooruit, want er is al een bronzen herdenkingste ken met de beeltenis van de paus geplaatst, dat zal blijven herinneren aan deze gebeurtenis. met de paus, ook nog wel bij. In een democratie hebben kiezers zich wel eens door minder laten overtuigen. De laatste tijd hebben ge ruchten gecirculeerd over een mogelijke aanslag op de paus tijdens zijn verblijf in Korea. Het Vaticaan heeft daar niets aan willen toevoe gen. Officieel heet het, dat voor deze reis dezelfde uitge breide veiligheidsmaatrege len zijn getroffen als bij an dere gelegenheden. Maar hier en daar zullen de zenu wen toch wat extra gespan nen zijn, vooral na de aanslag op de Zuidkoreaanse rege ring bij een bezoek aan Bir ma, vorig jaar. De precisie, waarmee die aanslag werd uitgevoerd duidt op een hoge graad van perfectie van de daders. De Zuidkoreaanse autoriteiten hebben verze kerd alle maatregelen te heb ben getroffen om de veilig heid van de paus te garande ren. Tijdens de vlucht van Alaska naar Zuid-Korea zal de paus een gebedsdienst houden voor de 269 mensen die in september omkwamen toen hun Koreaans vliegtuig door de Russische luchtmacht werd neergeschoten bij het binnenvliegen van het Russi sche luchtruim. In een ge baar van solidariteit met zijn Zuidkoreaanse gastheren zal de paus dezelfde route volgen als genoemd toestel, met uit zondering uiteraard van de afwijking. VAN de Tweede-Kamerfracties die het kabinet-Lubbers steunen zou verwacht mogen worden, dat zij zich terughou dend opstellen in de publieke discussie zo vlak voor het te nemen kabinetsbesluit over de plaatsing van kruisraketten. Het CDA heeft dat ook wel gedaan, hoewel die partij in deze kwestie het verreweg het moeilijkst heeft, omdat zij als enige nog geen definitief standpunt heeft ingenomen. Van de VVD had echter meer terughoudendheid verwacht mogen worden. Een van de compromissen, die bij het Kabinet op tafel lig gen, is eind vorige week door VVD-fractievoorzitter Nijpels radicaal van de hand gewezen, nog voordat die variant ook maar als kabinetsvoorstel naar de Kamer zou zijn gestuurd. Los van de vraag of dat compromis een wenselijke oplossing zou zijn, kan van de houding van Nijpels worden gesteld, dat hij daarmee het Kabinet pas echt voor de voeten loopt. VAN de grootste oppositiepartij, de PvdA, kan men over het algemeen nu eenmaal niet anders verwachten. Dat deed op- positieleider Den Uyl gisteravond dan ook in z'n jaarlijkse 1- mei-propagandaspeech. In heftige bewoordingen verklaarde i hij zich nogmaals tegen de plaatsing van kruisraketten, en voegde er aan toe, dat zijn partij wel degelijk een andere weg j aanwijst om tot wapenvermindering te komen: de gisteren gepresenteerde Defensienota van de PvdA. Die nota staat inderdaad boordevol met allerlei zeer wense lijke situaties, die echter slechts bereikt kunnen worden in samenwerking met de NAVO-partners en voorts ook alleen met medewerking van het Oostblok. De nota zegt de veilig heidsbanden met de Verenigde Staten wel degelijk te willen bewaren. Maar tegelijkertijd worden er voorstellen in gedaan om zeven miljard te bezuinigen op de defensie-uitgaven, waardoor in elk geval nooit meer de binnen de NAVO afge sproken groei van drie procent per jaar kan worden gehaald. Dat gecombineerd met de wens om in Nederland nog slechts één kernwapentaak in stand te houden en bovendien de kruisraketten niet in Woensdrecht te plaatsen, levert een beeld op van een Nederland dat binnen de NAVO totaal uit de pas loopt. Het wensenlijstje van de PvdA ten aanzien van vrede en veiligheid in de wereld zou, als het te verwezenlijken zou zijn, bijzonder mooi zijn. Om de daarvoor noodzakelijke me dewerking van de NAVO te verkrijgen, moet Nederland echter een zo groot mogelijke invloed binnen die NAVO zien aan te wenden. Als het daarbij om ingrijpende zaken gaat, dan zal die invloed uitsluitend goed kunnen worden aange wend indien men zich zo loyaal mogelijk tegenover het bondgenootschap opstelt. Dat begrijpt de PvdA-fractie ken nelijk niet. Die schijnt te denken dat Nederland een effectie ve rol kan spelen, door vrijwel alle medeverantwoordelijk heid aan de veiligheid binnen de NAVO van zich af te schudden en langs de kant te gaan staan roepen hoe het alle maal zou moeten. En dan resteert nog de onmisbare mede werking van het Oostblok. Het is ongelooflijk dat toch gere nommeerde politici van de PvdA denken dat de weg die zij nastreven echt begaanbaar zou zijn. Runderrolletje met rode kool en aardappelen vla met rabarbermoes Voor twee personen hebt u nodig: 2 runderrolletjes, 30 g boter; 500 g rode kool, zout, lau rierblad, 1 lepel rozijnen, 1 appel, azijn, suiker, 10 g boter, 1 ui (aardappel meel); l/t tot 1 kg aardappelen; 500 g rabarber, 1 dl water, circa 75 g suiker, (aardap pelmeel of custard) 4 dl melk, 20 g custard, 25 g suiker. Bak de runderrolletjes in warme boter bruin en gaar in een kwartier. Zorg dat de pit zo hoog staat, dat het vlees steeds net blijft bak ken; laat het vet niet te warm worden want dan wordt het buitenste laagje van het runderrolletje (een mager runderlapje) te hard. Maak de jus af, als het vlees uit de pan is, met weinig wa ter. Kook de fijngesneden rode kool gaar in weinig water met zout, laurierblad, gewas sen rozijnen en stukjes appel. Reken een kooktijd van on geveer een kwartier. Fruit dunne uiringen gaar en lichtbruin in de boter met iets zout en bind eventueel overgebleven kooknat met weinig aardappelmeel. Leg de ui-ringen in de schaal op de rode kool. Borstel en spoel de rabarber- stelen schoon (wie ze ook nog schilt bezorgt zichzelf werk en krijgt minder kleur aan de moes). Snijd de stelen in stukken van drie centime ter en doe daarbij een stukje van onder- en bovenkant weg. Kook de rabarber tot moes in het water. Bind deze moes desgewenst met weinig aardappelmeel of custard en doe er naar smaak suiker bij. Geef de afgekoelde rabarber moes apart bij de vla of doe er wat van in een schaal en leg er de vla op. JEANNE ECHTGENOOT HEEFT HET AL ZO DRUK" DEN HAAG Op boer derijen en tuindersbe- drijven is het de gewoon ste zaak van de wereld dat de vrouw zonodig bijspringt in het bedrijf van haar echtgenoot. Ge middeld komt deze hulp uit op 22 uur per week, terwijl het in de glastuin bouw (bloemen en groenten) en melkvee houderij op kan lopen tot 27 uur. Dit gebeurt dan naast de huishouding, waar de vrouw alleen voor staat. Volgens ir. G. Loeffen van het Land- bouw-Economisch Insti tuut vinden de vrouwen dat vanzelfsprekend, „dat doe je gewoon". Loeffen: „Gemiddeld komt het er op neer dat een vrouw 20 procent van het werk dat gedaan moet worden op het bedrijf, voor haar rekening neemt. Zij heeft daar zelf doorgaans geen problemen mee. De redenatie is dat trouwen met een boer of tuinder betekent dat je ook trouwt met zijn bedrijf. Een handje helpen kan op die manier nog al eens uitlopen". Mevrouw Loeffen deed de afgelopen twee jaar mede op verzoek van de organisa ties van Plattelandsvrouwen en het Landbouwschap onderzoek naar de rol van de vrouw op het agrarische ge zinsbedrijf. Met interviews en vragenlijsten heeft zij ge tracht een beeld te vormen van haar dagelijkse werk zaamheden. Het resultaat van haar onderzoek is van middag bekend gemaakt. Huisvrouw Meer dan de helft van de bij het onderzoek betrokken vrouwen verklaarde zich, on danks de hulp in het bedrijf, toch vooral huisvrouw te" voelen. Loeffen: „De boerin en tuindersvrouw voelen zich op de eerste plaats ver antwoordelijk voor het huis houdelijk werk en de opvoe ding van de kinderen. Het werk op het bedrijf doen zij erbij. Een en ander leidt nog al eens tot lange dagen. On der het motto „het werk ach ter het huis gaat voor" wil het huishoudelijk werk wei eens blijven liggen. Dat Ook al voelen de meeste vrouwen in het agrarisch bedrijf zich op de eerste plaats huisvrouw, ,,het werk achter het huis" gaat in veel gevallen voor, en daarom blijft huishoudelijk werk weieens tot 's avonds liggen. wordt dan 's avonds ge daan". „Het werk op het bedrijf be perkt zich doorgaans tot het handwerk, dat doorgaat Voor „vrouwenwerk". Voor alle agrarische bedrijven bete kent dit onder meer het bij houden van de boekhouding, onderdelen ophalen en koffie brengen. Op de gemechani seerde akkerbouwbedrijven is dit voor de vrouw de be langrijkste taak. Het omgaan met machines is voor hen niet weggelegd". „Bij de glastuinbouw en melkveehouderij ligt dat an ders. Daar is veel werk te doen waarbij een zekere vin gervlugheid vereist is. Het betreft werk als bollenpellen, het snijden en bossen van bloëmen en sorteren van groenten. Op de boerderij gaat het om het verzorgen van kalveren en ander klein vee, het maken van kaas en schoonmaken van stallen en melkgerei". Noodzaak Volgens de onderzoekster is het meewerken van de vrouw onmisbaar voor het voortbestaan van het agrari sche gezinsbedrijf. „De in breng van de vrouw spaart de kosten van een werkne mer uit. Een salaris hoeft niet te worden uitbetaald: het bedrijfsinkomen is meestal bepalend voor het huishoud budget. Stijgende onkosten, zoals het duurder worden van het gas, is voor vrouwen nogal eens een aanleiding nog harder aan te pakken". Ondanks de vaak omvangrij ke inbreng blijft de vrouw toch de meewerkende echt genote en wordt geen „mede onderneemster". Loeffen: „De vrouwen worden wel bij belangrijke bedrijfsbeslissin gen betrokken, maar het is de echtgenoot die de knopen doorhakt. Er wordt vanuit gegaan dat de man door zijn opleiding beter op de hoogte is. Hij werkt de hele week en gens de vrouw dan ook is. Hij is volt uiteindelijk verantwoordelijk voor de gang van zaken". Veranderingen Terwijl een boerin of tuin dersvrouw vroeger per defi nitie van agrarische huize was, begint daar nu enige verandering in te komen. Loeffen: „Eén op de vier boe rinnen en tuindersvrouwen blijkt van niet-agrarische komaf te zijn. Pas door hun huwelijk zijn zij met het agrarische beroep in aanra king gekomen. Slechts 5 pro cent van de betrokken vrou wen bleek op het moment van het onderzoek een baan buitenshuis te hebben. Alleen beter opgeleide en jonge vrouwen zonder kinderen hebben nogal eens een full time baan. Veranderingen in de maatschappij gaan natuur lijk ook de agrarische sector niet voorbij. Jongere agra riërs vinden het steeds min der vanzelfsprekend dat vrouwen hun baan opgeven. Vooralsnog blijft het echter vooral bij woorden". Belangrijkste klacht van de boerin en tuidersvrouw is het gebrek aan vrije tijd. Loef fen: „Dat vrouwen een hand je helpen is vanzelfsprekend, andersom niet. Een minder heid van de vrouwen, vooral de jongeren, zou graag zien dat haar man meer huishou delijk werk zou verrichten. 'Vooral meer aandacht voor de kinderen zou op prijs wor den gesteld. Echt optimistisch zijn de vrouwen niet, want zo zeggen ze bescheiden: „mijn man heeft het al zo druk". FONS VAN RIJN (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het be sluit van minister Braks (Landbouw en Visserij) om boeren hun melkpro- duktie dit jaar met 8,65 procent te laten beperken in verband met de invoe ring van een superheffing op melk in de EG, is moeilijk te verteren voor de veehouders. Menig be drijf zal door het besluit in moeilijkheden komen. Om deze moeilijkheden de baas te kunnen zou per bedrijf een overlevings plan gemaakt moeten worden. Dit staat in een nota over de besluiten van Braks die het dagelijks bestuur van het Landbouwschap vanmorgen heeft besproken. Het schap denkt bij een overlevingsplan. naast het toestaan van toch een beperkte uitbreiding van de melkproduktie, aan achter gestelde leningen en een ver lichting van renten en aflos singen op leningen. Het schap wil verder dat de overheid een premie geeft voor het vrijwillig verminde ren van de melkproduktie. Die premie zou 20 cent per liter melk moeten zijn en voor een periode van vijf jaar gegeyen moeten worden. Een dergelij ke premie zal de overheid per jaar 24 miljoen gulden kosten. Vooral in gebieden waar alter natieven zijn voor de veehou ders in andere teelten, zal veel belangstelling voor de premie bestaan. Het schap meent dat de super heffing diep zal ingrijpen in de melkveehouderij. Vooral de hoeveelheid melk die iedere boer zal mogen produceren is van het grootste belang. Ons land mag dit jaar ongeveer 12 miljoen ton melk produceren. Van die hoeveelheid is 2,05 procent afgezonderd voor boe ren die door de heffing one venredig zwaar getroffen zou den worden. Boeren die in de periode januari 1982 - februari 1984 meer dan 50.000 gulden hebben geïnvesteerd (tot 60 koeien) of minimaal 100.000 gulden (meer dan 60 koeien) waardoor de voorzieningen op het bedrijf met 20 tot 25 pro cent werden uitgebreid, kun nen 1,25 procent van de hoe veelheid melk extra verdelen. Verder is er 0,2 procent van de 12 miljoen ton melk afgezon derd voor boeren die in 1983 getroffen zijn door rampen, vernielingen en ziekten, 0,3 procent voor boeren die ver plicht werden hun bedrijf te verplaatsen naar de Flevopol- ders, 0,3 procent voor boeren die hun melkproduktie in 1982 en 1983 niet deden toenemen plus nog eens 0,3 procent voor andere gevallen. Alle voorzie ningen samen belopen 2,35 procent van de hoeveelheid te produceren melk. Wolkenvelden DE BILT Morgen zijn er wolkenvelden en de mogelijk heid bestaat dat daaruit een bui valt. Een depressie, die vanochtend boven Noord- -Duitsland lag trekt langzaam, naar het noorden weg. De wind, die matig is, waait eerst uit het oosten, maar draait op het verder wegtrekken van het lagedrukgebied geleidelijk naar het zuidwesten. Van nacht daalt de temperatuur tot ongeveer 7 graden. De mid- dagtemperatuur bereikt don derdag waarden van rond de 15 graden. Weerrapporten van vanmorgen 07.00 uur. Weer Ma» M.n Neer. temp temp alag Eelde Eindhover Innsbruck onbew. Klagenturt onbew. Kopenhagen l.b regenb. 16 10 20 13 Or 16 12 6 n 23 18 0 n 21 17 0 n 23 15 0 n 22 13 0 n Met de volgende schepen kan zee post worden verzonden. De datum, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn bezorgd, staat ach ter de naam van het schip vermeld. Australië ms „Mairangi Bay" 10 mei, Canada wekelijkse afvaart. Indonesië ms „Holsatia" 11 mei, Israël ms „Ti- lia" 11 mei. Japan ms „Rhine Maru" 8 mei, Ned. Antillen ms „Hector" (Philipsburg) 10 mei, Nieuw-Zeeland ms „Mairangi Bay" 10 mei. Suriname m$ ..Hector" 10 mei, Zuid Afrika (Rep.) ms „S.A. Helderberg" 11 mei. Geen krant ontvangen Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur. telefoonnr.071- 122248 en uw krant wordt nog dezelf de avond nabezorgd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2