Walesa dringt zich in
officiële 1-mei- viering
Diplomaat schoot agente dood
„beslissend" offensief
louterse weigert
lontact met
Indré Haakmat
m
Iran maakt zich op voor
Reagan prijst
nieuwe contacten
met China
RUSSISCHE WISKUNDIG
BLIJFT IN DE VERENIGDE STATEN
LONDENSE POLITIE NA ONDERZOEK:
JÏTENLAND
Ciidac Sou/tout
WOENSDAG 2 MEI 1984 PAGINA 11
ederlandse radio
chadelijk" geacht
ior Indonesische volk
■CARTA/HILVERSUM Een hoge Indone-
he militair heeft kritiek geleverd op de
êrhèersing" van Radio Nederland Wereld-
•oep bij de berichtgeving over de situatie in
n Jaya. Volgens hem wordt de nieuwsvoor-
ung over de Indonesische provincie gedomi-
rd door de Wereldomroep en de Australische
1o. De luitenant-generaal Soerjadiredja wees
de „gevaren" van deze overheersing en zei
deze buitenlandse radioberichten „schadelijk
zijn voor de Indonesische regering en het
Een woordvoerder van de Wereldomroep
„niet te schrikken" van de Indonesische kri-
Volgens hem zijn dergelijke geluiden niet
ewoon in landen, waar geen vrije nieuws-
Yziening is.
Papoea-rebellen
publiceren foto's van
geëxecuteerde Indonesiërs
PORT MORESBY Rebellen In de Indone-
Sische provincie Irian Jahya hebben het afge
lopen weekeinde kleurenfoto's gepubliceerd,
waarop de executie is te zien van twee Indo
nesiërs, die in maart gevangen wai*en geno
men. De foto's werden gepubliceerd op de
voorpagina van hét dagblad Niugini Nius dat
in Port Moresby, de hoofdstad van Papoea-
Nieuw Guinea, verschijnt De rebellen zou
den een officier van het leger en een arts in
dienst van de Indonesische regering hebben
gedood. Met de publikatie van de foto's heb
ben de rebellen de Indonesiërs willen waar
schuwen. dat hen een zelfde lot boven het
hoofd hangt als zij in handen van de Papoea's
vallen.
VS-generaal omgekomen
bij ongeluk met zeer
geheim testvliegtuig
WASHINGTON Een generaal van de Amerikaan
se luchtmacht, die vorige week met zijn vliegtuig
verongelukte tijdens een testvlucht in Nevada, vloog
met een toestel waarmee uiterst geheime proeven
werden genomen. Volgens de Washington Post, die
zich baseerd op goedingelichte bronnen, worden de
tails van het ongeluk zorgvuldig door de luchtmacht
geheim gehouden. De Amerikanen werken sinds
1977 aan een vliegtuigtype dat onzichtbaar blijft voor
vijandelijke radar. Door zijn revolutionaire vorm,
toepassing van nieuw materiaal en bijzondere elek
tronische instrumenten zou het toestel, dat de naam
„Stealth" heeft gekregen de radargolven absorberen
in plaats van ze terug te kaatsen en daardoor niet
meer op de radarschermen gesignaleerd worden.
Amerikaanse
Academie
wil minder
raketten
WASHINGTON De
Amerikaanse Nationale
Academie van Wetenschap
pen heeft de Amerikaanse
regering gevraagd met
voorstellen te komen voor
een vermindering van de
strategische kernwapens.
De Academie signaleert on
der veel meer zaken een en
ander in haar jaarverslag.
De president van de Acade
mie zegt dat de tijd rijp is
dat de VS voorstellen doen
voor sterke vermindering
van de kernwapens.
Britse verpleegsters Bewoners Bikini eisen
klagen over uniform
HARROGATE De ver-
pleegsters in Groot-Brittannië
hebben geklaagd over hun
uniform dat aan de nadën gaat
scheuren wanneer zij zich
bukken. Volgens de verpleeg'
sters springt ook de drukk-
noopjessluiting van het uni
form regelmatig open. Boven
dien geeft het uniform tijdens
het beddenopmaken schokken
als gevolg van statische elec-
triciteit. De ontevredenheid
over het uniform kwam aan
het licht in een enquête die is
gehouden door het Royal Col
lege of Nursing.
terugkeer naar hun eiland
WASHINGTON Ongeveer duizend
voormalige bewoners van het atol Bikini
zijn gisteren de strijd begonnen om de
Verenigde Staten te dwingen hun terug
keer mogelijk te maken naar het eiland.
Bikini is onbewoonbaar geworden als ge
volg van de kernproeven, die de VS er ge
houden hebben. De mensen van net
eiland, dat ongeveer 4.000 kilometer ten
zuidwesten van Hawaï ligt, hebben in het
Congres aandacht voor hun zaak ge
vraagd en een geding aangespannen voor
de districtsrechtbank in Honolulu om van
de Verenigde Staten te eisen dat zij het
atol schoonmaken. Het schoonmaken van
het eiland zou zo'n 300 miljoen gulden
kosten en ongeveer 10 jaar duren.
:n Walesa maakt met een grote groep aanhangers vlak voor het begin van de Jongeren die zich met doeken hebben beschermd tegen traangas gooien met ste-
iei-parade In Gdansk het onverwinningsteken. nen naar de oproerpolitie.
.RAMARIBO/DEN HAAG „Ik heb niets te be
keken met het verzet. Ik ken helemaal geen verzet",
t heeft de Surinaamse legerleider Bouterse in een
Ie in Paramaribo verklaard.
iterse die sprak tijdens een informatiebijeenkomst van de
heidsbeweging Stanvaste reageerde met de uitspraak op het
iatief van het Amsterdams Volksverzet dat onder leiding
it van ex-minister Haakmat. Hij is onder bepaalde voorwaar-
i bereid een dialoog met het bewind Bouterse aan te gaan.
I ^verkennersmissie" zou binnenkort naar Paramaribo moe-
vertrekken. Bouterse sprak in zijn maandagnacht uitgesprO-
i rede slechts kort over het initiatief van Haakmat.
^ertussen blijft de situatie in Suriname gespahnen. Onder
»r is er nog altijd niets bekend over. de twee groentehandela-
Ganpat en Dasasing, die enkele weken geleden spoorloos
dwenen. Het tweetal zou zijn gearresteerd op. verdenking
steun aan de oppositie-beweging, die zich irt Frans-Guyana
gevestigd. In Paramaribo gaan geruchten dat het tweetal
r Surinaamse militairen zou zijn vermoord. Amnesty Inter-
onal stelt een onderzoek in naar het lot van de twee groente-
delaren.
Pentagon: Succes bij
bestrijding
computersmokkel
naar Sovjet-Unie
WASHINGTON De rege-
ring-Reagan heeft vooruitgang
geboekt bij haar pogingen de
smokkel van hoogwaardige
technologie naar de Sovjet-
Unie tegen te gaan. Tot die
conclusie komt de Amerikaan
se minister van defensie,
Weinberger,; in een rapport
aan het Congres.
De huidige Amerikaanse rege
ring heeft zich steeds op het
standpunt gesteld dat moet
worden voorkomen dat de
Sovjet-Unie belangrijke wes
terse technologie verwerft die
zij kan gebruiken voor het
moderniseren van haar bewa
pening. Met name Weinberger
drong aan op maatregelen te
gen de overdracht van vitale
westerse apparatuur.
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
JSKE EN WISKE HET DELTA-DUEL
irrif... Liet zuiht vsn Yerluhlinf.p^X^
veir dvonluur dthttr de Tuf1 rw\'/?
Dn bmuim mjonnensm
interim BWimR non na
wfliERen on oom een emo
in oe ToeKonst.
Ve moeten onie hennii. onze onöermiint en
iet mdleridêl februihen om mtmtn.overneel
1e wereld,bij te slson in hun strijd lefen de tee1
EJf oemumen
nnmin nu onw-
sroono nun vol-
room een mooi
volk vnniensiein
LAno ovenvini oe
nnwumemriien.
FAIRBANKS De Amerikaanse president Ronald Reagar
heeft op de terugreis van China naar de VS gezegd dat de be
trekkingen tussen China en de Verenigde Staten „op een nieuw
niveau" zijn getild door zijn bezoek.
Reagan zei dat er meer begrip en vertrouwen tussen beide par
tijen was ontstaan. „Dat vertrouwen hadden ze misschien nief
gekregen als ik mijn mond had gehouden en niet gezegd had
wat ik geloof en dat geldt voor hun ook. In een rede na zijn
aankomst in Fairbanks, Alaska, zei Reagan de militaire verster
king van de VS in China te hebben verdedigd als een maatregel
om goed te maken wat vorige Amerikaanse regeringen hadden
verzuimd te doen aan defensie. Wij zouden liever onderhande
len over wapenakkoorden met de Russen dan nieuwe wapens
maken', aldus de president. Maar wijzend op het opschorten
door de Sovjet-Unie van de Geneefse kernwapenondernandelin-
gen voegde Reagan daar aan toe ,dat wij niet Kunnen onderhan
delen met lege stoelen.
Rèagan heeft vanavond in Fairbanks een ontmoeting met paus
Johannes Paulus, die op doorreis is naar Zuid-Korea.
TEHERAN Iran lijkt
zich voor te bereiden op
een nieuw offensief tegen
Irak. Teheran hoopt dat
dit offensief de doorslag
zal geven in de oorlog die
nu al drie en een half jaar
duurt. Volgens waarne
mers ter plaatse zijn de af
gelopen weken vele dui
zenden vrijwilligers ge
mobiliseerd en naar het
front overgebracht. Het
totaal aantal soldaten be
draagt nu bijna een mil
joen. De nieuwe aanval
komt waarschijnlijk nog
eind deze maand of begin
mei; in ieder geval ver
wacht niemand dat de
huidige gevechtspauze
nog lang zal duren.
Ondertussen heerst in Tehe
ran een opmerkelijk optimisti
sche stemming. Bijna iedereen
is er van overtuigd dat de oor
log binnen een jaar afgelopen
zal zijn. „Over het algemeen
wordt er op het politieke vlak
geen vooruitgang geboekt,
maar militair gezien komt het
einde in zichtaldus Hojato-
leslam Hashemi Rafsandjani,
voorzitter van het Iraanse par
lement in een recent inter
view. Het kan natuurlijk zijn
dat ik te optimistisch ben,
maar ik baseer dit op bereke
ningen". Na president Ali
Khameini, voorzitter van de
Opperste Defensieraad, is
Rafsandjani een van de politici
die het meest betrokken is bij
de oorlogsinspanningen. Hij is
Khomeiny's persoonlijke ver
tegenwoordiger in de raad.
Het optimisme lijkt gedeelte
lijk voort te komen uit de ver
overing van de Majnoen-ei-
landjes tijdens het laatse offen
sief in maart. Het lukte de Ira-
niërs echter niet door te stoten
naar de Iraakse stad Al Qoer-
nah, even ten noorden van
Basra, zoals men had gehoopt.
De Iraniërs geloven verder dat
ze een propaganda-overwin-
ning hebben geboekt doordat
Irak chemische wapens is gaan
gebruiken. Rafsandjani zei
nierover:„De chemische oorlog
vormt voor ons aan het front
niet langer een bedreiging. We
zijn er voldoende op voorbe
reid. De Irakezen hebben er
niets mee bereikt".
Veel steun
Zoals andere revolutionairen
voor hen lijken de Iraanse lei
ders hun positie verstevigd te
hebben als gevolg van de oor
log. Ze genieten veel steun in
het leger en er is geen gebrek
aan vrijwilligers voor de
„martelarendood". Ook is men
niet bang voor een dreigende
economische ineenstorting.
Ongetwijfeld moeten er offers
gebracht worden, maar toch
maakt Teheran een onver
wacht normale en vriendelijke
indruk. Dagelijkse levensbe
hoeften zoals vlees, rijst en
suiker zijn gerantsoeneerd,
maar nog wel voorhanden.
Brood is volop aanwezig en
wordt gesubsidieerd.
Het is vooral de oorlog die
Irans olie-inkomsten opslurpt.
Als gevolg hiervan zijn veel
ontwikkelingsprojecten stil ko
men te liggen. Ook moeten er
uitkeringen aan de oorlogs
slachtoffers en de achterblij
vende familieleden betaald
worden, en bovendien moet er
ook gezorgd worden voor de
honderdduizenden mensen die
hun huis als gevolg van de
oorlog zijn kwijtgeraakt.
Geruchten als zouden er ern
stige meningsverschillen be
staan tussen de geestelijke lei
ders onderling over het voort
zetten van de oorlog worden
in Teheran niet serieus geno
men. Een debat hierover in
het parlement is daarom in
ieder geval voorlopig niet
waarschijnlijk. Maar de stem
ming kan omslaan.
„Ze hebben altijd gedacht dat
een langdurige oorlog in hun
belang zou zijn, maar nu ze
zien dat Irak veel hulp van
buitenaf krijgt, zijn ze daar
niet meer zo zeker van", zei
een waarnemer. „Steeds meer
mensen willen er een punt
achter zetten".
De meningen lopen daarom
uiteen over wat er zal gebeu
ren als het komende offensief
niet de gewenste doorbraak
oplevert en Iran het initiatief
uit handen moet geven. Op dit
moment is het zo dat geen van
beide partijen op hetzelfde
tijdstip bemiddeling wil accep
teren, maar dat moment zou
kunnen komen als Iran besluit
van koers te willen verande
ren voordat de bevolking ge
noeg krijgt van de oorlog.
Begraafplaats
Voorlopig echter maken de
Iraniërs zich op om nog meer
offers te brengen. De 100.000
jonge mannen die al gevallen
zijn liggen begraven op een
speciale begraafplaats buiten
Teheran, waar ook andere
slachtoffers van de revolutie
liggen zoals een president en
twee premiers die gedood wer
den tijdens bomaanslagen.
De aanwezigheid van de dood
is hier bijna tastbaar. Onder
een deken van groene, witte
en rode vlaggen liggen de gra
ven van de soldaten die zijn
gesneuveld bij de Majnoen-ei-
landen. Op de marmeren graf
stenen prijken hun foto's.
Sommige tonen de jongeren in
al hun jeugdige onschuld, an
dere laten de oorlogswonden
in al hun verschrikkingen
zien. Uit een fontein spuit
roodgekleurd water als gruwe
lijk symbool van het vele ver
goten bloed. De treurende fa
milies beschouwen het „marte
laarschap" als een grote eer,
maar hebben dit soort uiterlijk
vertoon nodig.
PETER HILDREW
Thé Guardian
WASHINGTON Een Russische wiskundige, die
plotseling zijn gastcolleges in Californië afbrak, is
gisteren in de Verenigde Staten gebleven na langdu
rige gesprekken op het vliegveld met Amerikaanse
ambtenaren over de vraag of hij naar zijn land terug
wilde.
Sergei Kozlov, die studeerde in het kader van een
Amerikaans-RuSsisch uitwisselingsprogramma, zou
aanvankelijk maandagavond met een Europees lijn-
vliegtuig zijn vertrokken van het vliegveld Dulles bij
Washington.
Maar de woordvoerder van het Amerikaanse minis
terie van buitenlandse zaken zei, dat Kozlov plotse
ling bekend maakte niet naar de Sovjetambassade te
willen terugkeren.
De zaak-Kozlov begon in Pasadena, waar de Rus de
komende zes weken zou hebben gedoceerd aan het
California Institute of Technology. Hij betaalde voor
een hotelkamer, maar zaterdag belde hij volgens de
politie een dokter omdat iemand in het hotel „hem
in zijn kamer had proberen te vergassen".
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Scotland
Yard heeft gisteren diver
se wapens en munitie ont
dekt in het vroegere Libi
sche Volksbureau, de door
dertig diplomaten en „stu
denten" ontruimde am
bassade van Libië in Lon
den. Bij eerdere voorbe
reidende werkzaamheden
rond het doorzoeker^van
de ambassade was mets
gevonden. De Yard meent
nu ook te weten, dat poli
tieagente Yvonne Flet
cher (25) veertien dagen
geleden vermoord werd
door een diplomaat, die
niet gerechtelijk vervolgd
kon worden.
Dat de dader gevuurd heeft
vanuit een ambassadevenster
op de eerste etage, staat nu on
omstotelijk vast. In een van de
ramen vond de politie niet al
leen een lege huls van negen
mm maar ook duidelijke spo
ren, die er op wezen dat daar
geschoten was. Agente Flet
cher stierf door een 9 mm-ko-
gel in de rug. De politie vond
dit dodelijke projectiel afgelo
pen weekeinde op St.James
Square.
In de ontruimde Libische am
bassade ontdekten zij onder
meer twee revolvers, geladen
met zogeheten dum-dumko-
gels, die gevaarlijk en moeilijk
te genezen wonden veroorza
ken. Er lagen ook machinepis
tolen, lege en gevulde patroon
houders, dolken en ongeladen
revolvers. De zeventig kamers
van de voormalige Libische
ambassade werden doorzocht
in aanwezigheid van een Saoe-
di-Arabische diplomaat. Het
onderzoek duurt voort. Vol
gens Scotland Yard bewijzen
de acht geladen wapens en
munitie, dat het Libische
Volksbureau een arsenaal was
waarin moordtuigen opgesta
peld werden, bestemd om in
Groot-Brittannië tegenstan
ders van het Khadaffy-regiem
uit te roeien.
De Britse overheid stelt zich
nu de vraag hoeveel wapens
en munitie de Libiërs afgelo
pen vrijdag hebben meegeno
men in hun diplomatieke ba
gage. Omdat de politie pas gis
teravond en niet de dag tevo
ren melding maakte van de
wapens en munitie die zij ge
vonden had in het lege ambas
sadegebouw. wordt verwacht
dat Groot-Brittannië door Li
bië ervan beschuldigd zal wor
den deze moordtuigen zelf
„gepland" te hebben. In het
Lagerhuis weigerde premier
Thatcher gisteren een open
baar onderzoek te laten instel
len omtrent de manier waarop
de Brits-Libische confrontatie
aangepakt is. Ze laat wel on
derzoeken of de overheid te
laks was ten aanzien van de
Libische terreurgroepen.
LRSCHAU In Polen
het gisteren tot forse
singen gekomen tussen
ihangers van de verbo-
vakbeweging Solida-
lit en de politie tijdens
-officiële 1-mei-viering.
Gdansk infiltreerden
iele duizenden mensen
bijwoning van een mis
de officiële 1-mei-op-
ht om om te betogen
voor Solidariteit. De groep
waarin zich Lech Walesa
bevond marcheerde voor
bij de eretribune waarop
de vertegenwoordigers
van de plaatselijke over
heid stonden.
De politie probeerde een paar
keer Walesa en de zijnen uit
de optocht te werken, maar zij
wisten niettemin de eretribune
te bereiken en daar het V-te-
ken te maken. In Warschau
richtte de politie het waterka
non op enkele duizenden men
sen die na een kerkdienst
eveneens voor Solidariteit op
kwamen. De Poolse media ne
geerden het protest van Soli
dariteit volkomen.
Op de eerste 1-mei-viering die
in Chili sinds de omverwer-
fiing van het bewind van Al-
enae plaats had, kwam het tot
forse incidenten. Groepen jon
geren gooiden in de hoofdstad
Santiago stenen naar de poli
tie. Er werden naar schatting
honderd arrestaties verricht.
De rellen ontstonden nadat
een grote massabijeenkomst in
het centrum van de stad waar
bij volgens de organisatoren
150.000 mensen aanwezig wa
ren, ontaardde in geweld. De
aanwezigen eisten het aftre
den van president Augusto Pi
nochet
In Parijs was weinig animo
voor de 1-mei-viering en spra
ke van grote verdeeldheid tus
sen socialisten en communis
ten die de bezuinigingspolitiek
van Mitterrand hekelden.
Elders op de wereld werd de
eerste mei met veel vuurwerk
en parades gevierd. In de Sov
jet-Unie zat Sovjet-president
Tsjemenko vooraan bij de pa
rades waarin levensgrote por
tretten van hem werden mee
gedragen. De meeste NAVO-
ambassadeurs waren daarbij
aanwezig.
Iraakse lagere schooljongetjes verlaten het leslokaal, waar zij zojuist geschiedenis hebben gehad.
Tijdens deze lessen wordt, zoals de muurschilderingen al aantonen, de Iraaks-lraanse oorlog voor
gesteld als een nieuwe Arabisch-Perzische strijd.
