Hoop en wanhoop in Europa van de werkloosheid 'SV-Kamercommissie gaat nu Lubbers en Den Uyl horen LUXE TOURINGCARREIZEN 'SIJTHOFF PERS BINNENLAND £etdóc@ou/umt ZATERDAG 14 APRIL 1984 PAGINA 7 onze parlementaire re dactie) HAAG Premier jjabers, minister Van Aar- flne (Economische Zaken) PvdA-fractieleider Den ïzijn de meest in het oog 'nngende getuigen die de V-kamercommissie vanaf fcende week gaat horen "fr het reilen en zeilen van in de jaren 1971-1977. fimier Lubbers wordt ge- Jrd als oud-minister van Jnomische zaken in het .iinet-Den Uvl (1973-1977). Van Aardenne als VVD-Ka- merlid in die tijd en als ex- minister van economische zaken in het eerste kabinet- Van Agt, dat eind 1977 aan trad, en Den Uyl als ex-pre- mier en als fractieleider van de PvdA. De tweede ronde van verho ren zal zich richten op de vraag hoe het kon dat een RSV-concern dat in 1971 met perspectief startte, tot 1977 zo in elkaar kon zakken dat het vanaf die tijd zonder steun van de overheid niet meer verder kon. De Kamercommissie zal zich niet bezighouden niet de marktomstandigheden waar onder RSV in die jaren moest werken. Zo zullen de effecten van de oliecrisis in 1973 niet apart worden be handeld. Wel zal ingegaan worden op de rol van de Ka mer bij overheidsacties voor RSV, de informatie die de overheid aan de Kamer gaf en het verlies van vertrou wen in scheepsreparatie en nieuwbouw van RSV. Uit het rijtje getuigen sprin gen ook naar voren: de hui dige staatssecretaris van de fensie Van Houwelifigen (als ARP-Kamerlid vanaf 1973), dr. W.F. Duisenberg, presi dent van de Nederlandse Bank (als minister "an fi nanciën in het kabinet Den Uyl), de huidige RSV-top- man Van Rijn (als lid van de Raad van Bestuur bij RSV toen) en de eind 1982 opge stapte topman van RSV, Stikker (als RSV-topman vanaf 1973). De Kamercomissie zal de al eerder gehoorde getuigen Van den Brink, Maas, Mol- kenboer, Okkerse, Rijke en De Vries nog eens aan de tand voelen. Inmiddels is duidelijk geworden dat de verhoren van getuigen over de laatste jaren van RSV (1978-1983) veel tijd gaan kosten. Die verhoren zijn nu gepland voor de periode me dio juni-medio juli. CBS: Aantal deeltijdstudenten aanzienlijk gestegen DEN HAAG Het aantal deeltijdstudenten bij de universiteiten en niet-theologische hogescholen is in het studiejaar 1983/1984 ten opzichte van het vorig jaar met ruim eenderde toegenomen tot bijna 6.800. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deeltijdstudenten zijn studenten die het onderwijs volgen dat voornamelijk wordt gegeven in de avond uren en op zaterdagen. Bij de eerstejaarsstu denten nam het aantal in deeltijd studeren den nog sterker toe, namelijk met meer dan 60 procent. Van alle eerstejaars volgt nu 6 procent onderwijs in deeltijd. Weer auto's in brand TILBURG Na een betrekkelijke periode van rust worden de laatste tijd in Tilburg weer gere geld auto's in brand gestoken. In de nacht van donderdag op vrijdag brandden twee auto's, die ge parkeerd stonden in het centrum van de stad, vol ledig uit. Een inwoner van Tilburg liep brandwon den op aan handen, hals en gezicht toen hij een van de auto's wilde wegtrekken. Twee andere au to's liepen door de brand zware schade op. Met de jongste brandstichting is het aantal in Tilburg in brand gestoken auto's in de maand april gekomen op zeven. De politie vermoedt dat de brandstich tingen het werk zijn van een en dezelfde persoon. Sinds de Tilburgse auto-pyromaan in september vorig jaar met zijn activiteiten begon gingen in to taal 69 auto's in vlammen op. Opvallend daarbij is het grote aantal auto's van net merk Citroen. feAATSBURG „Op de lag wat het Europees Parle- 1 a*gel°Pen ,varpr één antwoord mogelijk: is. Helemaal niets". Het van het EP, Doeke is een van de weinige mentariërs in Straatsburg geconfronteerd* met deze ig dit eerlijke antwoord ft. „We kunnen ook hele- il niets doen, want we heb- geen bevoegdheden. Dit lement kan geen wetten [nemen, zoals onze collega's (Den Haag. Het kan alleen er praten en vergaderen, en [guit een vrijblijvende aan- jeling doen. En zelfs daar- komen we slechts met pijn QQQUurlijk prijkt het probleem i de Europese werkloosheid thgïlmatig op de agenda van ^parlement. Zoals het over t na alles een mening heeft het EP ook opvattingen het bestrijden van de eco- lische crisis. De diskussie daarover in Straatsburg t gevoerd verschilt echter rchf'ii? van ^'e we^e we van Binnenhof zo goed ken- j. De vraag of de economie uit het slop te krijgen minder te lenen en meer te laten aan bedrijven, of juist als overheden geld ihikbaar te stellen om via actief beleid mensen aan ^jwerk te krijgen. esgJ het laatste hebben de Eu- vakbonden zich her- Lofldelijk, ook vorige week stai eens. uitgesproken. Zij len Europees geld zien voor i stimulerend beleid. Dat otji zeggen om te investeren, g^uwe produkten te ontwik- _C1 die weg men- def aan een Baan te helpen. ^jpr een procent van het bru- heti 'onaa^ Pro^u^1 daarvoor a|e staan zou er 65 miljard 'jen beschikbaar komen en iouden volgens de vakbon- goed zijn voor drie tot vier joen banen. Dit plan aan- len met een 35-urige werk- ik zou eveneens veel men- aan werk kunnen helpen, wel bedreigde banen kun- redden. Europa telt ongeveer evenveel werklozen als Nederland aan inwoners heeft. Ruim 12 miljoen Europeanen staan in de tien lidstaten van de Eu ropese Gemeenschap offi cieel als werkloos geregis treerd. Daarnaast is er nog een verborgen werkloos heid van enkele miljoenen onder niet-geregistreer- den (vooral vrouwen) die best wel een baan zouden willen hebben, maar niet eens meer de moeite ne men zich daartoe te mel den. Dat Europa van de werk loosheid mag (in een en kel geval moet) in de tweede week van juni ter stembus om voor de twee de maal eigen Europese volksvertegenwoordigers te kiezen. Over enkele weken zal de strijd om de 434 zetels in het parle mentsgebouw in Straats burg losbarsten en zonder twijfel zal de economische crisis met zijn miljoenen werklozen een van de be langrijkste punten daarbij zijn. Op een steenworp van het parlementsge bouw in Straatsburg spra ken vertegenwoordigers van de vakbonden in Eu ropa vorige week over die werkloosheid en wat het Europese antwoord daar op zou moeten zijn. De werknemersorganisaties legden de Europese politi ci hun eigen plan ,»Banen voor Allen" voor en eisten van hen zich nu eindelijk eens serieus in te spannen om wat aan die onmense lijke werkloosheid te doen. Blijven de Europese politici werkloos toezien dan leidt dit over niet al te lange tijd onherroepe lijk tot anarchie, zo waar schuwde de voorzitter van de Europese vakbonden, de Belg Debunne aan het slot van die conferentie. Europa's werklozen ne men het dus misschien niet lang meer. Iedereen is het er intussen over eens dat een zo immens probleem als tussen de 12 en 15 miljoen werklozen zich niet meer met natio nale middelen laat oplos sen. Dit schreeuwt om een internationale aanpak in heel Europa, zo vindt een ieder, maar intussen ver stikken de Europese poli tici in onenigheid zonder weerga. Waar alleen eensgezind heid iets zou kunnen uit richten viert slechts ver deeldheid hoogtij. Vak bonden waarschuwen voor anarchie, Europese politici worden er moede loos van voorstellen te doen die stranden op een compleet verzande Euro pese samenwerking. Na afloop van het congres van de Europese vakbon den voelde onze verslag gever Arjen Broekhuizen deze week de Nederland se vertegenwoordigers in het Europarlement in Straatsburg eens nader aan de tand. jrbitlerd werknemerspartij heeft de 'istische fractie in het Eu- Parlement zich enkele ;en geleden ook voor dit ingespannen, maar zij er geen meerderheid voor ;en. Ien van den Heuvel A) is hierover verbitterd. TO^ral de houding van de istendemocraten beschul- ze ervan een duidelijke 'raak van het parlement weg te hebben gestaan, Beumer, voor de twee ier lijsttrekker van de Ne- indse christendendemo- in, wijst dat verwijt af. als de socialisten zegt hij [rstander te zijn van een sti- 1ringsbeleid, maar onder aantal voorwaarden: de te- ten mogen niet omhoog, de rijfswinsten mogen niet egeden aangetast. En als er gestimuleerd moet wor- dia, mag dat alleen ten behoe- ;s <van nieuwe technologieën, kahtin Europa ten opzichte sen Japan en de VS zo'n grote ters*und heeft opgelopen, ar Van den Heuvel zo on eer de Den Uyl is van Eu- êea speelt Beumer in Straats- dus de rol van Ruding. n'h eensgezindheid is geen ■1de ike en voorzover het Euro- ceï lement al een vuist zou tynen maken laat hij dat Qr interne verdeeldheid na. d t die miljoenen werklozen n I Europa in de kou staan", >P an ook de vaststelling van or(i van den Heuvel. En zon- ;lde een breed gesteunde eis Y» het parlement is de Raad hj Europese Ministers, het binie forum waarop echte genomen kunnen niet tot actie te bewe- ijaIn zijn laatste vergaderin- Bef werd niet eens meer over het kloosheid gesproken. De Pai tussie op dit niveau gaat al- i nog maar over de eigen lettemonnee van Europa die an r landbouwproblemen en 1de dwarsliggende Margaret t aitcher chronisch leeg is. ar komt bij dat de ministers de slechte gewoonte van gemaakt alleen nog lar bij unanimiteit besluiten lemen, zodat in feite ieder- een vetorecht heeft. Ook E)€ werkt verlammend op elk iatief tot Europese actie. van voorstellen en aanbe- >et('n6en die door het Euro- en'8 Pa lement op tafel zijn e egd om iets aan de vele mil- jjgtien werklozen te doen lig- igfidan ook in bureauladen te /3fjchten op behandeling. De rjpel is intussen aangegroeid t 600 en het ziet er niet naar dat het parlement zelf daar SE1 aan kan doen, zolang het Christendemocraat Bouke Beumer: bedrijfswinsten mag je niet aantasten Socialist Johan van Minnen: het Europese parlement is een kippen-zonder-koppen-hok geen eigen wetgevende be voegdheid kent en ook los daarvan geen vuist kan ma ken. „En zo lang we dat niet kunnen zullen de Europese ministers elk besluit van het parlement aan hun laars lap pen", meent Europarlementa riër Eisma. De wens van de Nederlandse Europarlementsleden wordt van harte onderschreven door Frans Andriessen, het Neder landse lid in de Europese Commissie, het dagelijks be stuur van de EG. „Als we er niet in slagen het Europees Parlement meer greep te ge ven op de raad van ministers, die nu Europa nog domineert, dan kunnen we eindeloos voorstellen doen, adviezen ge ven en resoluties opstellen, maar dan zal dat weinig of geen effect hebben. Voor het politiek en sociaal-economisch gebeuren is een drastische ver sterking van het democratisch gehalte van Europa een abso lute voorwaarde!". Doffe ellende „Ik verwijt ons als parlement dat we er niet in geslaagd zijn door deze doffe ellende heen te breken. Ik verwijt onszélf in het bijzonder, dat wij als werknemerspartij niet gebruik hebben willen maken van de unieke verbintenis die tussen werknemerspolitici en vak bonden in Europa hier in Straatsburg gelegd had kun nen worden. Dit zou daarvoor een platform bij uitstek zijn geweest, maar we hebben dat laten liggen". Johan van Min nen heeft z'n vijf jaar lidmaat schap van het Europees Parle ment er bijna op zitten. In die tijd was hij lid van de commis sie voor sociale zaken uit het parlement. Sinds enige dagen weet hij zeker dat hij daar niet meer terugkomt: de partijraad van de PvdA zette hem met een meerderheid van vier stemmen op een onverkiesba re plaats en Van Minnen heeft in reactie daarop besloten zijn kandidatuur in te trekken. Diep teleurgesteld in zijn poli tieke vrienden, beschouwt Van Minnen zich nu als weg gegooid parlementariër. Hij neemt zelfs het woord „ge royeerd" in de mond. Zo teleurgesteld als hij is in de partijpolitiek, zo negatief is hij ook over de daden van het parlement en het dagelijks be stuur van de EG, dat gevormd wordt door de Europese Com missie. Van Minnen schuwt harde uitspraken niet: „Het zijn 434 psychisch gestoorden hier, mezelf incluis. Het parle ment? Een kippen-zonder- koppen-hok!" Van Minnen geeft toe er in de afgelopen vijf jaar niet minder cynisch op te zijn geworden. Toch heeft hij wel een resolutie op zijn naam weten te brengen die althans een aanbeveling doet aan werkgevers en werk nemers in Europa in twee jaar tijd tien procent minder te gaan werken om langs die weg plaatsen vrij te maken voor werklozen. Op eén vrijdagochtend in no vember 1983, toen een groot deel van de Europarlementa riërs de thuisreis al had aan vaard, haalde een resolutie van zijn hand dankzij een wis selende meerderheid uiteinde lijk krap de eindstreep. Toch gaat zij met de tien procent ar beidstijdverkorting in twee jaar nog verder dan het thans geldende PvdA-program. Van Minnen wilde eigenlijk zelf liever een EG-richtlijn over arbeidstijdverkorting. Die zou de lidstaten van de Ge meenschap een verplichting tot wetgeving hebben opge legd. Zoiets is in de huidige Europese verhoudingen echter ondenkbaar en dus besliste ëen parlementsmeerderheid ook anders: het slechts werd een aanbeveling aan de sociale partners in Europa, die ieder een naast zich neer kan leg gen, maar die aan de andere kant ook onmiddellijk kan worden opgevolgd. „Maar er blijkt evenmin sprake te zijn van een echte, wil bij werkge vers en werknemers. Als het om inleveren van loon, status of positie gaat, wil men het niet echt". De onwil aan de andere kant, in de politiek, is volgens Van Minnen echter nog veel groter. De Europese Commissie denkt er niet aan verder te gaan dan het parlement. Zij vindt zelfs een pleidooi voor arbeidstijd verkorting van 10 procent in twee jaar al onhaalbaar. „Nou, dan ben je als parlementariër hier in Straatsburg uitgepraat. Zelfs de helemaal nietszeggen de aanbeveling van de Euro pese commissie die ik middels mijn resolutie heb proberen aan te scherpen ligt dan ook nu bij de Ministerraad in een bureaula te wachten op St. Juttemis. Men is nog niet eens begonnen te proberen te gaan praten om te zien of men het over de aanbeveling eens kan worden dat arbeidstijdverkor ting een middel zou kunnen zijn om iets aan de werkloos heid te doen", zo tekent Van Minnen de situatie. Anderzijds verwijt hij de vak bonden schijnheiligheid met hun kritiek op de politici: „Er ligt een aanbeveling van de stem van Europa aan de socia le partners die ze zo kunnen uitvoeren. Er is in heel Europa nog geen enkele cao-partner die haar ter sprake wil bren gen. Als je dat zelf niet oppikt moet je niet aankomen met het verwijt aan politici dat zij helemaal niets doen!" Oyt „de doffe ellende te doorbreken" moet men volgens Van Min nen in Europa nog bij het be gin beginnen: „Er zou eens een politieke vakbondsactie op touw gezet moeten worden om met politieke stakingen de druk uit te oefenen die nodig „Alles loopt inderdaad stuk op de Europese Ministerraad. De structuur van de besluitvor ming daar is ronduit vernieti gend en wordt ook aan alle kanten misbruikt. Als je ziet dat concrete bouwstenen die Europa op moeten bouwen niet worden ingemetseld dan kan ik me heel goed voorstel len dat ze bij het Europees Vakverbond zo teleurgesteld waren. Dat zijn wij als parle mentsleden in feite ook". Toch is Hanja May, lid van de christendemocraten in het EP, aanzienlijk minder pessimis tisch dan haar Nederlandse collega's. Ze wijst bijvoorbeeld op de gelijke behandeling van mannen en vrouwen. „Er is op sociaal gebied best wel wat ge beurd. We hebben mede op aandrang van het Europees Vakverbond drie grote werk- gelegenheidsdebatten gehad die er althans toe hebben ge leid dat de werkloosheid meer aandacht kreeg en zowel door de Commissie als de Raad is besproken. Bovendien zijn de middelen van het Europees Sociaal Fonds uitgebreid tot vier miljard gulden. Uit dit fonds wordt nu vooral de jeugdwerkloosheid bestreden en worden projecten voor re gio's betaald met een extreem hoge werkloosheid". 40 miljoen Mevrouw May toont zich met name op dit punt erg tevreden. Zij heeft de mogelijkheden die dit Europese fonds biedt ook in een aantal Nederlandse re gio's (waaronder gemeenten in de Noordelijke provincies en Twente) onder de aandacht van de bestuurders gebracht. Zij konden tot deze maand speciale projecten aanmelden en blijkens haar informatie is er door gemeenten alleen al voor 40 miljoen gulden aan dergelijke projecten bij de Eu ropese gemeenschap inge diend. Vanuit het ministerie van Sociale Zaken is nog eens voor ongeveer 100 miljoen gul den aangemeld, zodat Neder land kans maakt op een aan zienlijke Europese subsidie voor werkloosheidsbestrijding, die duizenden jongeren aan een baan kan helpen. Nu de werkloosheidscijfers zwaarder zijn gaan meetellen om voor bijdragen uit dit Eu ropees Sociaal Fonds in aan merking te komen en de werkloosheid in Nederland tot recordhoogte is gestegen, gaat ons land ook veel meer profi teren van de vergrote midde len van dit fonds. Dat geldt met name voor Brabant, Lim burg, Twente, de Achterhoek en het Noorden. „Op dit punt is de actie die het Europees Parlement heeft gevoerd dus duidelijk succesvol geweest", zegt mevrouw May. „Ik moet de lidstaat nog zien die 75 pro cent van zijn werkgelegen heidsgeld aan de bestrijding van werkloosheid onder jonge ren besteedt". Een ander positief punt dat het parlement heeft gescoord is volgens mevrouw May de grotere aandacht voor nieuwe technologieën. Op aandrang van het parlement werd hier voor geld beschikbaar gesteld en uiteindelijk ging ook de Eu ropese ministerraad met han gen en wurgen akkoord met een speciaal ontwikkelingspro gramma. „Met dit besluit zet Europa zijn economische be leid eindelijk eens op een an dere lijn. Tot dusver functio neerde de Europese Gemeen schap immers alleen als een soort Rode Kruishulp als be langrijke industrieën in moei lijkheden kwamen. Denk aan de staal, de scheepsbouw en de textiel. In uiterste nood werd dan in Europa om steun aan geklopt. Gevolg daarvan is dat Europa altijd wordt geasso cieerd met crisis. Daarom heeft het parlement aange drongen op geld voor de ont wikkeling van nieuwe indus trieën. Je moet immers oppas sen niet te veel geld te beste den aan oude bestaande indus trieën. Met dit geld voor nieu we technologiën is er een nieuw soort Europees econo misch beleid ontstaan, dat zich niet alleen, maar concentreert op Rode Kruishulp waar dat nodig is, maar ook op vroed vrouwenhulp waar nieuwe kinderen geboren moeten worden". Grenzen Hanja May geeft toe dat het geen daverende successen zijn, maar het is zeker meer dan helemaal niets. Ook uit het en kele weken geleden gehouder debat over het stimulerir.gsbe leid, waar de socialistische fractie zo teleurgesteld over is zijn volgens mevrouw Maj pluspunten naar voren geko men. „Dat stimuleren is alle maal mooi, maar even belang rijk kan zijn het wegnemer van alle grensbelemmeringen Twee van mijn collega's heb ben uitgerekend dat al dit krankzinnige en tijdrovende rompslomp bij de grenzen alles bij elkaar Europa zo'n 130 mil jard gulden kost, nog afgezier van alle irritaties. Maak nou eerst maar eens schoon schip met al die grensbelemmerin gen. Dat is een stimulerings programma bij uitstek en je hoeft er niet eens geld voor te lenen. Ik verbaas me erovei dat de vakbeweging hier niet hand in hand met de Europese ondernemers acties voor voert. Bovendien is dit programma in geld gemeten twee maal zo omvangrijk als het stimule ringsbeleid dat de Europese vakbonden voorstellen. We ei sen al tijden dat die grensbe lemmeringen worden wegge nomen en gelukkig wordt er nu tussen Nederland en Duits land serieus over gepraat de grens net zo open te gooien als tussen Nederland en België. Wij kunnen echter ook niet veel meer doen dan er om vra gen en in kaart brengen hoe onnoemelijk veel geld al die onzin aan de grenzen ons kost. Daarom geloof ik ook dat als we het als parlement de ko mende vijf jaar weer niet voor elkaar krijgen échte wettelijke bevoegdheden te krijgen, ik als Europarlementariër af haak". Gezellige Alle reizen op basis van halfpension (Spanje volpension) en kamers met douche en toilet me»uW krant PARIJS Vertrek, 4,18,2S mei e. Incl. excursies o.a. Folies- Fontainebleau, Louvre 225.- hjiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilg 1 Fontainebleau Louvre E Folies-Bergère 5 Stephansdom 5 Hof burg Vertrek 5,12,26 mei a.s. 495.- Incl. excursies o.a. St. Stephansdom, Hof burg, Spaanse rijschool CÖTE D'AZUR Vertrek 7,^4^21 mei a.e. 495.- s o.a. St. Paul de Vence, Port Grimand, Nice. Monaco ZWITSERLAND ISS,. Incl. excursies Berner Oberland, Luzern, Gotthardpas Incl. excursies o.a. Venetië, Verona, Dolomieten Incl. excursies 3-pa$sentocht, 'ienerwald Fréjus St. Paul de Vence E Port Grimaud e e Nice E Monaco E Gersau e Berner Oberland Luzern 550.- i Go"hardP" i e Pi va Venetië Verona E Dolomieten Lechtal 3-passentocht Bodensee Liechtenstein Hlmiiiiiiiiimmmiiitiimmmiimiiinr. 595.- 595.- Inlichtingen en boekingen: telefo nisch onder nr. 070-190882 (van maandag l/m vrijdag van 9 tot 13 uur) of persoonlijk in onze vestiging Spuistraat 71, Den Haag op de hoek van het Spui. POSTBUS 16050 2500 AA 'S-GRAVENHAGE TEL. 070-190882 (MAANDAG T/M VRIJDAG TUSSEN 9 EN 13 UUR)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 7