De vele
gezichten
van
ARUBA
TOERISME NAAR ARUBA
De grootstop
toeristischeaai
Aruba is de iev
natuurlijke lm
brug, een dotfe/
het zeewateuit
ZATERDAG 14 APRIL 19
Een typisch Arubaans huis: pastelkleurig en waar mogelijk van versieringen voorzien.
De toeristenindustrie op
de Nederlandse Antillen
kreeg eind vorig jaar een
zware klap te verwerken,
toen de toeristen uit
Venezuela (tussen de
dertig en veertig procent
van alle toeristen naar de
Antillen) door de
devaluatie van hun munt
gedwongen werden thuis
te blijven.
Aruba, altijd slagvaardig
als het om de ^conomie
van het eiland gaat,
richtte bij het zoeken
naar nieuwe markten
onder meer de aandacht
op Nederland, omdat het
aantal Nederlanders dat
de vakantie op de
resterende tropische
delen van het Koninkrijk
doorbrengt, nog steeds
niet groot is.
Het eiland ging samen
met de KLM, zeven grote
tour-operators en in
een later stadium het
zustereiland Bonaire om
de tafel zitten, op zoek
naar mogelijkheden om
gezamenlijk meer
Nederlanders vakantie te
laten vieren op de
Antillen in het algemeen
en Aruba en Bonaire in
het bijzonder.
Het uiteindelijke
resultaat van deze
gesprekken was een
reisarrangement,
waarmee de toerist voor
een bedrag van 1984
gulden per persoon
verzekerd is van een
vliegretour én zeven
overnachtingen in een
van de luxe hotels op
Aruba (langer blijven,
Aruba én op Bonaire,
kan natuurlijk ook).
Verslaggever Jos
Timmers reisde de
toeristen alvast vooruit
en bezocht Aruba: een
voor Nederlanders
vooral door de dure
dollar niet bepaald
goedkoop, maar in veel
opzichten toch heel
bijzonder eiland.
attractie op i f
uitgesleten
ORANJESTAD Aruba, het
meest westelijke eiland van de drie
Nederlandse Antillen die voor de
kust van Venezuela uit de Caribi
sche Zee omhoog steken, heeft, zo
klein als het is, vele gezichten.
Rond het middaguur, wanneer de
lucht van hamburgers en steaks
over het zwembad zweeft, lijken de
grote hotels langs het blinkend wit
te strand van Palm Beach net een
klein stukje Amerika. Aan het eind
van de dag, zodra het zachte licht
van de snel zakkende zon de pas
telkleuren van de huizen een extra
glans meegeeft, ademt Oranjestad,
de hoofdstad van Aruba, de geest
van het koloniale Hollandse verle
den. Naarmate de avond vordert,
worden de casino's steeds meer het
domein van vooral Zuidame
rikanen, die er hun schijnbaar on
uitputtelijke bezit komen vergok
ken.
Maar wie iets van het echte Aruba
wil zien, moet de kuststrook verla
ten en de Knoek, het woeste uitge
droogde binnenland, ingaan. Daar
toont het eiland zijn eigenlijke ka
rakter: een woeste schoonheid vol
cactussen, divi-divi-bomen, talrijke
geiten én. overal waar je kijkt, dui
zenden lege bierflesjes langs de
kanten van de weg.
Aruba, dat de eeuwen van Spaanse
en Hollandse overheersing zonder
grote schokken doorstond, heeft
zich een jaar of twintig geleden
met grote voortvarendheid tot het
toerisme bekeerd. In 1961 opende
het eerste toeristen hotel van for
maat, Aruba Caribbean, zijn deu
ren. Op een bord langs de weg die
vanaf Oranjestad naar het Palm
Beach voert, worden de toeristen er
aan herinnerd dat Caribbean het
hotel is, dat Aruba beroemd heeft
gemaakt.
Die bekendheid van Aruba heeft er
echter tevens toe geleid, dat andere
hotels Caribbean naar de kroon
hebben gestoken. Enkele honder
den meters verderop langs het door
palmen omzoomde strand staat bij
voorbeeld het imposante Concorde-
hotel, het vlaggeschip van de ge
lijknamige hotelketen. Met zijn 490
kamers, meerdere restaurants en
vermaarde casino tegelijkertijd het
symbool van de bloeiende toeris
tenindustrie op Aruba.
Geboren Rotterdammer
Een man die de toeristische ont
wikkeling van Aruba niet alleen op
de voet heeft gevolgd, maar er zelf
een belangrijke bijdrage aan heeft
geleverd, is Ike Cohen. Hij is de ei
genaar van hotel-restaurant Talk
of the Town, gelegen aan de zee
kant van Oranjestad.
De wijze waarop hij van 's och
tends vroeg tot 's avonds laat in
zijn hotel in de weer is, doet ver
moeden dat hij van jongs af aan in
de hotel-business is grootgebracht.
Maar niets is minder waar. De 73-
jarige Cohen is een geboren en ge
togen Rotterdammer, die voordat
hij in 1964 hotelier op Aruba werd
Twee Arubaanse bezienswaardigheden: enorme cactussen en grote,
mysterieuze rotsformaties, waarvan niemand precies weet hoe die ooit op
het eiland zijn terechtgekomen.
al schilder, huizenbouwer en za
kenman was geweest.
In de Tweede Wereldoorlog heeft
Cohen ondergedoken gezeten. „Om
precies te zijn twee en een half jaar
en veertien dagen. Toen we een
maal bevrijd waren, barstte ik van
de energie. En dat doe ik eigenlijk
nog steeds".
Na de oorlog begon Cohen een
schildersbedrijf. „We werkten dag
en nacht, totdat ik in 1951 eindelijk
weer eens een krant las en me be-,
wust werd van de dreiging van de
Koude Oorlog, de kans dat de Rus
sen mogelijk opeens aan de Noord
zee zouden staan. Ik kon het idee
niet verdragen dat ik mijn zaak
voor niets zou hebben opgebouwd
en besloot, eigenlijk van de ene op
de andere dag, te vertrekken. „We
gaan naar Aruba", zei ik tegen
mijn vrouw. Waarom dit eiland?
Het was een van de weinige plaat
sen waar je je als Nederlander zon
der veel moeilijkheden kon vesti
gen".
Allemaal anders gelopen
Na drie jaar zei Ike Cohen Aruba
weer vaarwel. Hij verhuisde naar
de Verenigde Staten, waar hij als
huizenbouwer goede zaken deed.
In april 1964 keerde hij met zijn
vrouw Grete naar het eiland terug.
„We kwamen eigenlijk voor een
korte vakantie. Maar het liep alle
maal wat anders dan we gedacht
hadden".
Eenmaal terug op Aruba was Ike
Cohen in korte tijd eigenaar van
het in 1946 gebouwde Strand Hotel,
dat al geruime tijd door een che
misch bedrijf als kantoor werd ge
bruikt.
„Ik zag helemaal voor me hoe het
moest worden en dacht „dat doe ik
wel even". Maar dat viel tegen.
Neem bijvoorbeeld het zwembad.
De grond hier is zo ongelooflijk
hard, dat veel bouwers de moed bij
voorbaat opgeven. We gebruikten
dynamiet. Maar omdat we de om
liggende gebouwen niet wilden be
schadigen, heeft het bijna een half
jaar geduurd voordat we het gat
voor het zwembad op de juiste
diepte hadden".
Op 1 januari 1965 was het 27 ka
mers tellende hotel, toen nog Coral
Strand geheten, gereed. In de daar
opvolgende jaren is het de Cohens
voor de wind gegaan. Het hotel
werd met 38 kamers uitgebreid en
naar het succesvolle restaurant van
Cohen, Talk in the Town, ge
noemd. Later werd Cohen ook
mede-eigenaar van het Manchebo-
hotel.
„Hoe het komt dat we hier goede
zaken doen? Niet doordat ik goud
in de vingers heb", zegt Cohen tij
dens een gesprek aan de rand van
het zwembad. „Succes is op de eer
ste plaats een zaak van heel hard
werken. Je bent vaak 's avonds
laat nog druk bezig, terwijl je de
volgende morgen vroeg weer ge
woon aan de slag moet. Het heeft
wel meegespeeld denk ik, dat het
in mijn aard ligt om als gastheer op
te treden. Maar de belangrijkste ei
genschap voor een hotelier is, dat
hij in de huid van de gast kan krui
pen. De mensen die hier komen,
'verwachten een klein paradijs.
Daar hebben ze voor betaald. Het is
onze taak er voor te zorgen, dat ze
vinden wat ze zoeken. Het gaat er
om dat je ie gasten zo behandelt, als
je zelf behandeld zou willen wor
den".
Paradijselijke omgeving
Aruba een klein paradijs op aarde?
Het hangt er helemaal van af wat
een toerist op dit eiland hoopt te
vinden. Wie bijvoorbeeld een weel
derig met planten en bomen be
groeid eiland zoekt, is op Aruba
duidelijk aan het verkeerde adres.
Het is waarschijnlijk een combina
tie van aantrekkelijkheden, met de
zon en de zee als voornaamste trek
pleisters, die maakt dat jaarlijks
vele duizenden vooral Ameri
kaanse toeristen Aruba als va
kantiebestemming kiezen. Het
Palm Beach is dan ook onbetwist
baar hun domein. Europeanen voe
len zich wellicht beter thuis in de
dichter bij Oranjestad gelegen laag-
bouw-hotels. Want als er op Aruba
een paradijselijke omgeving be
staat, dan is het daar.
's Morgens vroeg, als de zon nog
boven de horizon moet komen, ver
schijnen de eerste wandelaars en
joggers op het strand. Slechts een
enkeling begeeft zich op dat vroege
uur al in het kalme, diep-blauwe
water van de Caribische Zee.
Naarmate de zon hoger klimt,
wordt het steeds drukker op het
strand en rond de zwembaden van
de grote hotels aan het Palm
Beach. Massaal languit in de, door
de altijd waaiende wind heel verra
derlijke, zon. Een zonnebrandmid
del met een hoge beschermingsfac
tor is hier onontbeerlijk. Toeristen
die alle raadgevingen in de wind
slaan, lopen met de minuut roder
aan.
Niet alleen op het strand, ook op en
in het water is hét een drukte van
belang. De hele dag door razen
kleine speedbootjes langs het
strand. Opvallend is dat er, on
danks de constante wind, weinig
surfers zijn. In het zwembad van
het Palm Beach Hotel wordt
's ochtends duikles gegeven. Een
paar uur later verdwijnt de nieuwe
groep duikersonder deskundige
leiding in zee. In Oranjestad lig
gen speciale boten klaar voor sport
vissers. Op Aruba is alle vertier
mogelijk, als je er maar voor be
taalt.
De restaurants van de grote hotels
zijn voornamelijk afgestemd op de
Amerikaanse smaak. Maar wie de
moeite neemt naar Oranjestad te
gaan, heeft de keus uit talrijke eet-*
gelegenheden met de meest uiteen
lopende specialiteiten.
Na het diner trekken de toeristen
massaal naar de casino's. Onder de
gasten bevinden zich opvallend
veel Zuidamerikanen. Behalve Ve-
nezolanen zijn het de laatste jaren
in toenemende mate Colombianen
die op Aruba komen gokken. Vol
gens de geruchten heeft dat alles te
maken met de positie van Aruba
en Curagao als doorvoerhavens
voor Colombiaanse cocaïne op weg
naar de Verenigde Staten.
Arubanen, die liever niet bij naam
willen worden genoemd, bena
drukken dat er behalve het blin
kend witte strand nóg een reden is,
waarom een deel van de Amerika
nen Aruba verkiest boven de ove
rige eilanden in het Caribisch ge
bied. Zij wijzen daarbij op het feit
dat de Arubaanse bevolking nooit
gebukt is gegaan onder slavernij
zodat er, in tegenstelling tot andere
eilanden, geen „historische rancu
ne" jegens blanken bestaat.
In hoeverre dat waar is, valt niet
snel te achterhalen. Feit is wel, dat
de eilandbevolking erg vriendelijk
is. Volgens Cohen „zijn de Aruba
nen van huis uit zeer gastvrij",
waarna hij met zichtbaar plezier
verhaalt over een van zijn hotel
gasten, die een keer bij een van zijn
personeelsleden thuis op de koffie
werd uitgenodigd. „Die bewuste
gast is nog een aantal keren op
Aruba teruggeweest. Niet in ons
hotel, maar bij haar nieuwe Aru
baanse vrienden".
Eentonigheid doorbreken
Voor de toeristen die de eentonig
heid van het strand willen doorbre
ken, heeft Aruba weinig echte be
zienswaardigheden.
Oranjestad is een geliefde aanloop
haven voor cruise-schepen, die de
Caribische Zee doorkruisen. De
passagiers trekken en masse door
de ene winkelstraat, die dit uit de
kluiten gegroeide dorp rijk is. Al
leen in achteraf gelegen straatjes
zijn nog enkele voorbeelden te zien
van de oude koloniale bebouwing.
Een rondleiding per bus over het
eiland voert langs grote mysterieu-.
ze rotsformaties, waarvan niemand
weet hoe ze ooit ontstaan zijn. In de
talrijke grotten aan de noordoost
kust zijn nog sporen te zien van de
Arawak-Indianen, de vroegste be
woners van het eiland. En elke
tocht voert onvermijdelijk naar
Aruba's grootste attractie, de na
tuurlijke brug, een door het water
uitgesleten overspanning.
Veel leuker dan een rondleiding
per bus, is het om zelf op ontdek
kingsreis te gaan. Met een auto of
een brommer, op de fiets, te voet of
te paard. Als zo'n tocht door het
stoffige „binnenland" van Aruba
dorstig maakt, bieden de talrijke
rumshops uitkomst, want daar staat
het bier altijd koud.
Wie zich helemaal één wil voelen
met de Arubanen brengt zijn flesjes
niet terug, maar deponeert ze on
derweg langs de kant van de weg.
Het zijn de bergen lege flesjes
(maar nooit Amstel, want daar
staat statiegeld op), de enorme cac
tussen, de vele autowrakken en de
pastelkleurige huisjes, die kleur
brengen in het dorre Arubaanse
landschap.
Die droogte is de prijs die het
eiland moet betalen voor zijn con
stante klimaat zonder tropische
stormen en met een minimum aan
regen. De prachtige tuinen rondber
huizen en hotels bewiizen echi1
dat het eiland kan worden omgeft
verd in één grote bloementuin,
er maar meer water zou zijn.
Carnaval op Aruba
Terug aan het Palm Beach,
maandagavond rond het zwembl
van het Holiday Inn Hotel. Wè|
neer de hotelgasten zich te gof
hebben gedaan aan de spare-ribs t
steaks, wordt de carnavalsshf
aangekondigd. Op de muziek vf
een steelband schuifelen de moois
creaties uit de carnavalsoptod
van dit jaar voorbij.
Carnaval is onmiskenbaar hét jaJlr
lijkse festijn van Aruba, waarvalH
duizenden toeristen al lang tevorke
hotels en appartementen reserv^
ren. In de etalage van een fotozaj"
in Oranjestad hangen honderd(__
foto's van deelnemers aan de gr<^
optocht van dit jaar, die urenla&€
door de straten van OranjestEjf
trok. Volgens sommige notoiL.
feestvierders is het carnaval
Aruba, op dat van Rio de JaneiL(
na, het beste ter wereld.
In het vliegtuig naar Curasao
een verpleegster uit Utrecht nog
te genieten. Zij heeft vier wekj
vakantie opgenomen, om het c
naval op Aruba van begin tot eiij^
mee te kunnen maken.
„Het is echt ongelooflijk wat er d
allemaal gebeurt. Het hele eilai
swingt. Als ie de muziek hoort, kfl
Je niet stil blijven staan. We hebbf
iet een keer meegemaakt, dat t
tot even na middernacht feest hal
den gevierd. Toen iedereen goed I
wel lag te slapen, begon iemaf
opeens weer muziek te maken. 1
dereen kwam zijn huis uit, hij
aangekleed of in pyjama. Zo
we nog uren doorgegaan".
JOS TIMMEl
Hotelhouder
Ike Cohen:
„Succes is of
de eerste
plaats een
zaak van het
hard werken
