TAFEL „Sport is feest" £eklóc(3otncml BFTIT71 Verdeeldheid Democraten speelt Reagan in de kaart Bestuur religieuzen afhoudend inzake financiering pausbezoek Vergeefse poging 1 C INCIDENTEN BLIJVEN DOMINEE JESSE JACKSON ACHTERVOLGEN ACHTERGROND SleXd&i Courant VRIIDAG 13 APRIL 1984PAGIN1 Verkoop inventaris Basisbeweging levert rijk 770gulden op Een openbare verkoping van een deel van de inventaris van het secretariaat van de Basisbeweging van Kritische Groepen en Gemeenten in Nederland in Utrecht heeft het rijk gisteren 770 gulden opgeleverd. De verkoping werd gehouden omdat de Ba sisbeweging had geweigerd tien procent van de loonbelasting (..defensiebelasting'j van twee medewerkers te betalen. Met deze weigering wil de beweging kracht bijzetten aan haar verzet tegen wapentuig in het algemeen en de plaatsing van kruisvluchtwapens in Nederland in het bijzonder. De achterge houden loonbelasting is gestort in het Vredesfonds van de Bewe ging Weigering Defensiebelasting. Zo'n vijftig mensen waren donderdag al zingend en spandoeken ophoudend getuige van de openbare verkoping op het secretari aat in Utrecht. Een brievenweger en een bureaustoel brachten elk 15 gulden op, vier papiervakken 70 gulden en een wandklok (die op vijf voor twaalf stond) 670 gulden. De kantoorspullen zijn gekocht door mensen van de Basisbeweging, die steeds ho ger gingen dan de rijksbieder. NIEUW ISRAËLITISCH WEEKBLAD: Houding christenen ten aanzien van joden drastisch gewijzigd Een aardverschuiving noemt het Nieuw Israëli tisch Weekblad (NIW) van deze week de veran derde opstelling van christenen ten opzichte van joden. Het komt tot deze conclusie nadat eind maart te Amsterdam het jaarlijkse internationale overleg tussen joden en rooms-katholieken plaatshad. Vervolgens besloot de synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland deze week een Israëlzondag in te stellen waarin aandacht aan het joodse volk wordt besteed. Bovendien heeft de Her vormde gemeente Rotter dam-centrum besloten op 29 april in een speciale liturgie aandacht te besteden aan Jom Hasjoa, de dag waarop de Joden de slachtoffers van de holocaust herdenken. De discussies tussen verte genwoordigers van het Vati- caan en de joden leken vol gens het NIW in het verle den meer op een ketterver branding dan op een leerge- sprek. En als gereformeer den. gelijk andere christelijke denominaties, aan een Israël zondag dachten, dan was het meer aan zending. „Er is nu geen sprake van zendings drang. Het is leerdrift". „In het verleden werd alles wat naar jodendom riekte uit de kerkelijke kalender ge weerd. De handelingen van het Vaticaan, de gerefor meerden, Hervormd Rotter dam en Oud-katholieken, zijn juist in deze tijd, de Pe- sach-tijd opmerkelijk. Want de Paastijd was immers bij uitstek de periode van ver volging. In christelijke krin gen wordt het steeds meer een tijd van bezinning op het jodendom". PAUS IN OLYMPISCH STADION: „Sport schept levensvreugde, sport is spel, sport is een groot feest". Met deze woor den heeft paus Johannes Paulus II gistermiddag de sport bejubeld. Dat gebeurde op het internationale jubile um voor sportbeoefenaren in het Olympisch stadion te Rome. Zestigduizend sporters uit de hele wereld waren daarbij aanwezig. De paus droeg in het stadion de mis op. In zijn preek ging hij in op de filosofische, om niet te zeggen theologische aspecten van de sport. De apostel Paulus was een van de eerste christenen die de sport rangschikte onder de „menselijke waarden". De paus citeerde hem dan ook uitvoerig. De sport stelt een groot aan tal eisen op het morele viak aan haar beoefenaren, zei de paus. Zij moeten doorzet tingsvermogen en teamgeest hebben, grootmoedig en loyaal zijn. De sport is ook competitie. Ze zorgt ervoor dat de lichamelijke en geeste lijke krachten van het li chaam tot hun recht komen. Dit jubileum van de sport was er juist voor om al die positieve kanten van de sport nog eens te benadrukken. De paus had echter ook enige bedenkingen, die hij zo for muleerde: „Toch kunnen we niet verhelen dat er aan de sport helaas ook negatieve, of tenminste omstreden aspec ten zitten, die de laatste tijd terecht onder de loupe wor den genomen en aan de kaak worden gesteld. Negatieve aspecten waar jullie ook on der lijden. Wij weten ook hoeveel pogingen in het werk worden gesteld om te komen tot een filosofie van de sport waarin het niet gaat om de sport alleen of de sport op zichzelf, maar om de waardigheid, de vrijheid en de totale ontwikkeling van de.mens". Wat de paus precies met deze opmerking bedoelde maakte hij gisteren in het stadion niet duidelijk. Vermoedelijk wilde hij zich uitspreken te gen de commercialisering of de professionalisering, die in de hele wereld (en niet in het minst in Italië zelf) bezig zijn de oorspronkelijke sportge- dachte te verdringen. De meeste aanwezigen in het stadion waren overigens amateurs, maar enkele zeer professionele sporters ontbra ken geenszins en zij vooral zouden zich door de paus aangesproken kunnen voe len. Na de mis volgde er een demonstratiepartijtje van en kele van de duurste voetbal lers die er in de wereld te vinden zijn: de Braziliaan Falcao, de Fransman Platini, de Duitser Muller en de Ne derlander Ruud Krol. De paus die op zijn reizen in binnen- en buitenland meest al stadions als ontmoetings plaats met zijn volk uitzoekt, was tot gisteren nog nooit ge weest in het grootste stadion van zijn eigen bisdom Rome, het Olympisch stadion. De paus bezocht in het Olympisch stadion van Rome een internationaal sportgala. Naast een ontmoeting met wielrenner Francesco Moser liet hij zich fotograferen temidden van een team van buitenlandse topvoetballers, die in de Italiaanse competitie actief zijn. Op de foto wordt hij geflankeerd door de Nederlander Ruud Krol (links) en de Argentijn Daniel Passa- rella (rechts) De Nederlandse orden en congregaties zullen afzonder lijk moeten beslissen of en op welke wijze zij financieel willen meewerken aan het bezoek van paus Johannes Paulus 2 aan ons land. Het algemeen bestuur van de overkoepelende organisatie, de Konferentie van Neder landse Religieuzen (KNR), ziet geen mogelijkheid hierin coördinerend of regulerend op te treden. Dit heeft het KNR-bestuur de orden en congregaties per brief laten weten. Er zijn nu nog te veel onzekerheden over het programma van het pausbezoek en de financiële consequenties daarvan, aldus de KNR. De Stichting Pausbezoek, die de reis voorbereidt, had de KNR gevraagd in hoeverre deze kon medewerken bij het vergaren van het benodigde geld. De Stichting- zal zich nu afzonderlijk tot 150 a 200 or den en congregaties richten. Inzake financiële steun aan het pausbezoek bepleitte het KNR-bestuur vorig jaar au gustus nog dat de orden en congregaties in ieder geval gezamenlijk zouden moeten optreden. Deze werkwijze is de laatste jaren gangbaar bij grotere projekten. Het be stuur wilde toen reeds het idee ontzenuwen dat de reli gieuzen als de geldschieters van het bezoek beschouwd kunnen worden. Financie ring van het pausbezoek mag bovendien nooit ten koste mag gaan van steun aan pro jekten ten bate van de armen in de wereld. Het KNR-bestuur heeft ook op andere gebieden de mede werking aan het pausbezoek afgehouden, wederom met een verwijzing naar het ont breken van een definitief programma. Zo had de Stich ting Pausbezoek de religieu zen gevraagd mee te werken bij onder meer liturgische vieringen, informatie aan buitenlandse journalisten en vertaalwerk. Zo lang het niet duidelijk is of de paus een ontmoeting met religieuzen wil hebben, kan het KNR-bestuur hier nog niets over zeggen, aldus de brief. De Stichting Paus bezoek had de KNR ge vraagd of de religieuzen tot zo'n gesprek bereid zijn. Vorig jaar koos het KNR-be stuur voor een afwachtende houding „totdat uit de wijze van benadering, organisatie en het programma zal blijken of het bezoek inderdaad een zegen voor onze Kerk en voor de andere christelijke Kerken in Nederland zou kunnen zijn." Wie weloverwogen en derhalve op serieuze gronden standpunt inneemt, dat het voor het behoud van de wen vrede noodzakelijk is de bewapening in Oost en West elkaar in evenwicht te houden zo lang ontwapeningsbesj J kingen nog geen resultaat opleveren, en daar de concliel aan verbindt dat Nederland de kruisraketten moet plaat; e heeft het in ons land niet eenvoudig. Van de tegenstandfr; van plaatsing schuift het merendeel de aangevoerde ai menten eenvoudig terzijde zonder er serieus aandacht aai besteden. Bovendien wordt er daarbij meestal van uitgeg; dat de voorstanders vóór kernbewapening zouden zijn. De zestien vroegere bewindslieden van het CDA, die d week in een open brief gemotiveerd hebben gepleit v plaatsing van kruisraketten, hebben dat volop ondervond Er gaat bijna geen dag voorbij of ergens in ons land lo men wel te hoop tégen de plaatsing, waarbij om een v< beeld te noemen de aandacht meer uitgaat naar de ting in hondekooien van actievoerders die een vliegbasis ij' nendringen, dan naar het feit jdat ze daarbij ook wapenm; zijnen openbreken. Nauwelijks wordt dan een woord kritiek gehoord, althans niet aan het adres van de actievi ders. Maar tegen de open brief van de zestien vroegere windslieden van het CDA zijn allerlei waarschuwende gers opgestoken. De fractieleider van het CDA, De Vries, liet bijvoorbej weten zich erover te hebben verwonderd dat de oud-gj] windslieden bij hun overwegingen nauwelijks aandacht h^te ben besteed aan het streven van de christen-democraten rQ_( rol van de kernwapens in de wereld terug te dringen. ,u:- verwijt was niet helemaal terecht. In de open brief is er voorbeeld op gewezen, dat „beheersing en vermindering de bewapening slechts kunnen worden bereikt door ondj-^j handelingen tussen de grote mogendheden, waarbij ons légrs alleen kan bijdragen door deel te nemen aan het ovei "e^ daarover in de NAVO". En het terugdringen van de rol iaa> de kernwapens, waar het CDA terecht naar streeft, spe an zich wat ons land betreft in belangrijke mate ook af bini dat NAVO-overleg. BOVENDIEN: de brief was niet gericht aan de CDA-fraindt of haar leider, evenmin aan de huidige CDA-bewindsliedrac maar aan hét CDA. Het was geen poging, zoals wel is gest ide om „over het graf heen te regeren", om de opvolgers van »ke huidige ministers te vertellen wat ze moeten doen. Men maa: immers aannemen dat de huidige kabinetsleden en de ehe merleden de argumenten kennen die in de open brief u ng: den opgesomd. Maar menige Nederlander kent ze niet of )e voldoende, want de bewapeningskwestie is zo gecomplice|niv geworden, dat menigeen de argumenten van voor- en tegftee: standers nauwelijks nog voor ogen heeft. Men is tegen [en. kernoorlog, maar wie niet? De vraag is of de plaatsing van kruisraketten dat oorlogsgevaar vergroot of verkleint, pna zestien ondertekenaars van de open brief hebben getrach zaken nog eens heel kort op een rijtje te zetten en aan eefol. groot mogelijk publiek voor te leggen. In dat laatste zijn\eh kennelijk niet geslaagd, maar de poging ertoe mag de g niet verweten worden. Wi tlof-kaassala de niet gebakken aardappelen schuimige citroenrla vegetarisch Voor twee personen hebt u nodig: 150 g jonge Goudse kaas, 100 g kwark, 1 lepel azijn, zout, peper, suiker, paprikapoeder, 250 g wit lof, 1 sinaasappel, bieslook of peterselie, (1 lepel wal noten); V? tot 1 kg aardappelen, olie, boter, zout; sap van 1 citroen, 2 eieren, 65 g basterdsuiker, drie kwart blaadje gelatine, ijs wafels. Snijd de kaas in blokjes. Maak een sausje van kwark met wijn-, appel- of kruide- nazijn, zout, peper, suiker en paprikapoeder. Was de hele struikjes witloof schoon en snijd ze in schijf jes. Schil de sinaasappel, snijd hem in dunne schijven, leg daar één of twee van apart en verdeel de overige in kleine stukken. Meng kaas, witlof en sinaas appelstukjes door de saus en doe er zo nodig meer azijn, zout, peper of suiker bij. Garneer de salade met de achtergehouden sinaasappel, fijngeknipte bieslook of pe terselie en eventueel de grof- gehakte noten. Kook de aardappelen, al of niet geschild, zo lang tevoren gaar dat ze geheel kunnen afkoelen. Pel ze zo nodig, snijd ze in stevige plakken en bak die in hete olie met boter bruin. Vul het citroensap met water aan tot één deciliter. Zet de gelatine in koud water. Splits de eieren, roer het geel schuimig met de basterdsui ker en voeg sap met water toe. Verwarm het mengesel al roerende, zonder dat het kookt, tot het eigeel gaat bin den. Los er van het vuur de goed uitgeknepen gelatine in op en zet de pan in koud wa ter. Klop de eiwitten stijf en meng ze luchtig met het af gekoelde en dikker worden de sap. Doe de vla in schaal tjes en laat haar koud wor den. Geef er een paar ijswa fels bij. JEANNE (Van onze correspondent Mare de Koninck) WASHINGTON Ter wijl de kandidaten in de strijd om de Democrati sche nominatie, na de vermoeiende strijd in New York en Pennsylva nia, even op adem kun nen komen omdat er vóór 5 mei (Texas) geen belangrijke voorverkie zingen meer zijn, breekt de Amerikaanse politiek zich het hoofd over twee vragen. Maakt Mondale, die inmiddels een stevige voorsprong heeft op Hart, enige kans tegen zijn tegenstander, presi dent Reagan? En wat is Jesse Jackson van plan te gaan doen met zijn massale maar eenzijdige zwarte aanhang binnen de Democratische partij? Reagan en zijn Republikei nen hebben er groot vertrou wen in, dat zij de presidents verkiezingen van 6 novem ber gaan winnen, onafhanke lijk van de vraag wie de De mocratische eindkandidaat wordt. Vooral van de vier jaar geleden reeds door Reagan verslagen Mondale (toen Jimmy Carters vice- -president) denken de Repu blikeinen niets te duchten te hebben. Opiniepeilingen be vestigen immers dat Gary Hart met aanzienlijk geringer verschil van Reagan zou ver liezen dan Walter Mondale. Economisch herstel De 73-jarige president, die zijn verblijf in het Witte Huis steeds vaker onderbreekt voor korte verkiezingstoer- nees, heeft in het gevecht om de kiezersgunst éen, voorals nog echter overheersende, troef in handen. Dat is het formidabele economisch her stel dat zich sedert 15 maan den in Amerika voltrekt en intussen de werkloosheid heeft doen zakken van bijna twaalf tot onder de acht pro cent. Officiële cijfers laten zien, dat aan het eind van het jaar mogelijk nog maar min der dan zeven procent van de beroepsbevolking zonder baan zit. Reagans centrale campagne- -thema wordt dat die explo sie van bedrijvigheid aan zijn politiek van belastingverla ging, uitgavenbesnoeiing en inflatiebestrijding te danken is. Een levendige economie en een praktisch verdwenen geldontwaarding helpt de werklozen, de armen, de zwarten, de overige etnische minderheden en niet te ver geten de vrouwen veel beter dan elk kunstmatige pro gramma van de Democraten ter bevordering van emanci patie en verhoging van socia le voorzieningen, aldus de president. In deze koek stopt hij dan nog een paar conservatieve krenten, zoals een fel anti-a bortusstandpunt, een kruis tocht voor herinvoering van het schoolgebed en een plei dooi voor terugkeer van dis cipline en competitie in het onderwijs. Reagans achilleshiel Reagans electorale achilles hiel is zijn buitenlandse poli tiek, die zo langzamerhand een indrukwekkende verza meling fiasco's is. Met achter lating van 260 Amerikaanse gesneuvelden heeft Reagan zijn „vredesleger" uit Liba non moeten terugtrekken. Hij is erin geslaagd elk schijntje kans op een kern wapenakkoord met de Rus sen te doven en heeft zich thans verstrikt in een bitter gevecht met het vrijwel vol tallig Amerikaans Congres over de mijnenblokkade van het links-Sandinistische Ni caragua. Voor de meeste Amerikaanse burgers echter is het binnen landse hemd nader dan de buitenlandse rok. Voor Mon dale en Hart doet zich daar om de vervelende situatie voor, dat ze overtuigender zijn in hun oppositie tegen Reagans buitenlandse dan te gen diens binnenlandse be leid. Wat de Democraten boven dien verontrust, is dat tijdens de tot nog toe gehouden voorverkiezingen maar lage percentages Democratische partijleden zijn opgekomen. De wegblijvers zijn in aanleg dezelfden die in 1980 hun partijgenoot Jimmy Carter de rug toekeerden en naar Reagan overliepen. Amerikaanse kiezers zijn zeer pragmatisch. Deze week nog bezocht president Reagan een autofabriek in Missouri in het midden-wes ten, waar hij geestdriftig werd toegejuicht door dui zenden arbeiders, met door de vakbond uitgereikte Mon- dale-petjes op. Nauwelijks onderscheid Zorgelijk voor de Democra ten is eveneens dat de helft van de (veelal oudere) stem mers op Mondale verklaart in geen geval op Hart te zul len stemmen, mocht die toch nog de Democratische nomi natie winnen. Omgekeerd doet zich eenzelfde afkeer voor bij de meer jeugdige Hart-stemmers jegens de Mondale-vleugel. Zulks ter wijl de beeldvorming van Mondale als „ervaren en rechtschapen" en Hart als „nieuw en tot experimenten bereid" nauwelijks gerecht vaardigd wordt door verre gaand gelijkluidende inhoud van ieders politieke bood schap. De verwachting is dat Hart in een vertwijfeld slotoffen sief gaat proberen zich in houdelijk zo sterk mogelijk te onderscheiden van Mondale. Hij zal daarbij sociaal-econo misch dichter naar de Rea- gan-filosofie kruipen, maar wat Midden-Amerika betreft radicaler tegen het huidige militaristische Witte Huis-be- leid tekeer gaan dan Monda le. De enige realistische ver kiezingskans die Gary Hart nog heeft, is te proberen niet zover achterop te raken dat Mondale vóór de beslissende Democratische partij-conven tie half juli in San Francisco, de nominatie al heeft zeker gesteld. Hoop op tweede ronde Op cue conventie heeft een presidentskandidaat een ab solute meerderheid nodig van de kiesgerechtigde gede legeerden. Als de eerste stemmingsronde geen absolu te meerderheid oplevert, mo gen de kiesmannen bij de volgende ronde op een ande re kandidaat stemmen dan waaraan ze zich tijdens de voorverkiezing in hun eigen deelstaat hebben verbonden. Gary Hart hoopt op zo'n dra matische tweede stemmings ronde in San Francisco, waarbij de meerderheid van de kiesmannen zich zal be denken dat hij een betere formule dan Mondale heeft om het gemeenschappelijke doel te bereiken: Ronald Reagan uit het Witte Huis veijagen. Als het zover komt op de partijconventie, kan de vraag beslissend worden aan wie de zelf kansloze Jesse Jackson „zijn" kiesmannen over draagt. De vurige zwarte pre dikant houdt iedereen in spanning over zijn voorne mens. Zeker is dat hij eisen kan stellen, onder meer over de inhoud van het verkie zingsprogramma (het zoge naamde „platform") waar mee de Democratische eind- Gary Hart presenteert zich als de kandidaat van de „nieuwe ideeën". Dat imago weerhoudt de senator, nu de voorver kiezingen in „cowboy-staten" als Texas voor de deur staan, er echter niet van zich in een traditionele Amerikaanse uit monstering te hullen: jeans, cowboy-hoed en dito laarzen. kandidaat de finale tegen Reagan ingaat. Veel gematigde Democraten zijn bang dat Jackson het stempel van zijn radicalisme op de partijconventie zal drukken, tot meerdere eer en glorie van Ronald Reagan. Jackson op zijn beurt staat voor het dilemma dat hij me deverantwoordelijk is voor het verslaan van Reagan en de eenheid bij de Democra ten moet helpen herstellen. Ook als zijn voorstellen sneu velen, kan hij moeilijk uit de partij weglopen. Verwikkeld in inciden ten Intussen blijft Jackson ver wikkeld in incidenten. Zijn jongste probleem is de fana tieke steun die hij krijgt van leider Louis Farrakhan van de Amerikaanse zwarte mos lims. Farrakhan heeft tijdens een preek de zwarte journa list Milton Coleman van de Washington Post met de dood bedreigd, omdat deze heeft onthuld dat dominee Jackson denigrerende ter men voor joden placht te ge bruiken. Coleman is daarom volgens Farrakhan een ver rader van zijn ras. Jesse Jackson heeft zich vol gens zijn critici lang niet krachtig genoeg tegen Far- rakhan's uitspraken gekeerd. De presidentskandidaat heeft alleen een gesprek voorge steld tussen de Moslimleider en de journalist, alsof het om twee mensen zou gaan die al lebei even schuldig zijn. Jackson klaagt bovendien dat incidenten rond zijn persoon zorgvuldig worden getimd en deel uitmaken van een com plot tegen zijn kandidatuur, omdat hij zwart is. Met name met de suggestie van een joodse samenzwering heeft Jackson de problemen van de Amerikaanse negerbevol king weer in het kader van het racisme geplaatst. Zwarte voorlieden als weduwe Co- retta van dominee Martin Luther King (zij weigert Jackson te steunen) menen dat in de VS rassendiscrimi natie goeddeels is verdwe nen, maar dat het een rechtse economische politiek is die armen in het algemeen steeds dieper in de put duwt. Vrij zacht DE BILT Het KNMI v< spelt voor morgen vrij weer. Bovendien komen flinke perioden met zon zodat het eindelijk wordt. Dit voorjaarswt. hangt samen met een gebi^Cll met hoge barometerstand* dat vanmorgen nog boven gie lag. Dit hogedrukgel trekt langzaam naar het oo: weg. Morgen bevindt ons lafeer zich op de westflank ervan ~L voeren zuidelijke winden zachtere lucht aan. Helaas ziet het er niet naar P op dat dit droge lenteweer lafnscl duurt. De voorste begrenzipofd van wat koudere lucht driijit v namelijk langzaam zuidwaapnd: over de Noordzee en kan land in de loop van zondag reiken. Mogelijk valt er een bui. Weerrapporli n vanmorgen 07.00 ui ir Man Min N< tamp lamp alti 20 12 0.11 onbew. 13 Stockholm Casablanca h.bew. 26 16 zwbew. 21 15 onbew. 20 9 Geen krant ontvangen Bel t 18.00 en 19.00 uur, zaterdags t 14.00 en 15.00 uur, telefoonnr.0] 122248 en uw krant wordt nog c de avond nabezorgd. GEREFORMEERDE MEENTEN Beroepen te Boskoop, M. Bul graaf kandidaat te Rotterdal

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2