li I.T.VI TAFEL Groei van aantal katholieken in China is afgelopen drie jaar aanzienlijk geweest Bundeling HBO-instellingen bedreigt bijzonder onderwijs Êeidae Somcmt lezers Viering zeshonderdste sterfdag Geert Groote KORTE METTEN ACHTERGROND ficid&eScHucMit DINSDAG 3 APRIL 1984 PAGINA 2 VITALITEIT KERK DOOR WESTEN ONDERSCHAT Volgens het internationale missie-commissariaat „Mis- sio" te Aken moet het aantal katholieken in de volksrepu bliek China worden gesteld op vijf a zes miljoen. Missio beschikt over vertrouwelijke interne informatie van de communistische partij van China. Hieruit blijkt, dat de groei van het aantal gelovi gen vooral de afgelopen drie jaar aanzienlijk is geweest. Daarom heeft, om de zaak beter onder controle te kun nen houden, de overheid 120 kerkgebouwen heropend en tussen de vijfenveertig en vijftig bisschoppen ingezet, terwijl ook zes theologische hogescholen hun deuren weer konden openen. De bisschoppen en in functie zijnde pastores behoren ech ter bijna allen tot de „Patriot tische Vereniging", een vere niging die volkomen onder staatsinvloed staat. De bede huizen krijgen onregelmatig bezoek van gelovigen, bijna alleen om de sacramenten te ontvangen. Het werkelijke kerkelijk leven speelt zich in basisgemeenten af, waarvan er volgens Missio zeker meer dan twintigduizend functio neren. De religieuze vorming van de jeugd is daar toevertrouwd aan op jaren gekomen vrou wen en vroegere ordezusters. De vitaliteit van de katholie ke kerk in China wordt vol gens Missio in het Westen vaak onderschat, omdat be zoekers alleen de grote ste den met hun sterk gecontro leerde religieuze leven kun nen waarnemen. Maar tradi tioneel is het rooms-katholi- cisme veel sterker op het platteland dan in de steden. Opmerkelijk is, dat de kerk in Mongolië en Mantsjoerije de openbaarheid niet hoeft te schuwen. In laatstgenoemd land zijn zelfs drie nieuwe zustercongregaties gevormd, waarvan de leden gewoon op het land of in de fabriek werken, maar in hun vrije tijd hun apostolaat volgen. Ook in Zuid-China bestaan twee nieuwe vrouwenorden met zesenveertig novicen. In de loop van dit jaar zal op verscheidene plaatsen wor den herdacht, dat zeshonderd jaar geleden Geert Groote overleed. De in Deventer ge boren Geert Groote is de grondlegger van de „Moder ne Devotie", een religieuze beweging die tot in onze da gen zijn betekenis heeft. In het Calharijneconvent in Utrecht zal vanaf 13 april een tentoonstelling worden gehouden over de persoon en ideeën van Geert Groote en zijn rol bij het ontstaan van de „Moderne Devotie". Voorts zal in Deventer op za terdag 18 augustus een her denkingszitting worden ge houden. Ook zal een herden kingsbundel worden uitgege ven. In het stedelijk museum „De Waag" en de Athe- naeumbibliotheek worden tentoonstellingen ingericht over het wereldlijke en gees telijke leven in Deventer ten tijde van Groote. Voorts blijft het hele jaar in de stadsbi bliotheek van Deventer het „Informatiecentrum Geert Groote 1984" ingericht. Ook in groepsverband kan daar met veel informatiemateriaal worden gewerkt. In Nijmegen zal eind septem ber een internationaal con gres worden gehouden, met een tentoonstelling in het Volkenkundig Museum: „Moderne devotie - figuren en facetten". Onlangs is ter ondersteuning van de herdenking een comi té van aanbeveling samenge steld onder voorzitterschap van mr. W. Scholten, vice- -president van de Raad van State. Bij de leden bevinden zich kardinaal B. J. Alfrink, mr. Brinkman, minister van WVC, drs. W. J. Deetman, minister van O en W en prof. dr. D. C. Mulder, voorzitter van de Raad van Kerken in Nederland. AMSTERDAMSE THEOLOGEN TEGEN KRUISRAKETTEN Een groep van 71 Amster damse theologen heeft zich aangesloten bij het protest te gen de komst van kruisraket ten in Nederland. Zij menen, dat het na een aantal uitspra ken van de kerken nu de tijd is een daad te stellen. Van hen zullen er zesentwintig „in navolging van vele ande ren" weigeren een symbo lisch deel van hun belasting te betalen wanneer wordt be sloten tot plaatsing. Het gaat onder anderen om dienstdoende predikanten en pastores, alsmede medewer kers van de drie theologische faculteiten die de hoofdstad rijk is. In de verklaring wordt onder meer gezegd, dat de uitspra ken van verscheidene ker ken en geloofsgemeenschap pen, met name die van de ge nerale synode van de her vormde kerk, waarin de pro- duktie, het bezit en het ge- 6 Het bedrag van 572 guldi brulk van kernwapens wor- da, niet Jj WQrden af d ripn afppwp7pn in naam van deze doodlopende weg". Naar hun oordeel verdragen ge loof, hoop en liefde zich niet „met deze misdaad tegen de mensheid". Het bedrag van 572 gulden, den afgewezen in naam van de Heer, voor de deelnemen de theologen de kracht heb ben van woorden van belij den, niet slechts van woor den zonder gevolgen. als gevolg van de uitspraken van de gereformeerde en hervormde synoden en de Raad van Kerken tegen de plaaatsing van kernwapens. Dat is een te hoge prijs, aldus Eversdijk gisteravond op een CDA-bijeenkomst in Marken. Volgens Eversdijk is er spra ke van een groeiend onbeha gen bij een besluit tot plaat sing, zal dan worden gestort in het vredesfonds van de be weging „Weigering Defensie belasting" te Amersfoort, die gen onder „het gewone kerk- zich ten doel stelt te komen volk", een scheiding der In deze kritieke fase achten de aan de actie deelnemende theologen belastingweigering als middel van protest gebo den. Zij willen niet, dat be- tot de instelling van een vre desfonds van rijkswege. geesten tussen kerktop en ba sis, en tussen christenen on derling. Hij meent, dat hon- Polarisatie derdduizenden gelovigen die De vice-voorzitter van de om honorabele redenen niet CDA-fractie in de Tweede- zo ver willen gaan als de ker -Kamer, drs. H. Eversdijk, ken, door de uitspraken in lastinggeld „nog langer wordt verwacht dat „de polarisatie „enorme gewetensnood wor- misbruikt voor het gaan van door de kerken zal gieren" den gebracht". De Friese dominee J. J. Kalma wordt eredoctor van de Rijksuniversiteit Gronin gen. Dit ter gelegenheid van het 370-jarig bestaan in juni. Ds. Kalma krijgt het eredocto raat in de godgeleerdheid op grond van zijn verdiensten op cultureel, maatschappelijk en kerkhistorisch terrein. Hij was actief in de socialistische beweging. Van zijn hand ver schenen talrijke boeken, gro tendeels over de kerkgeschie denis. Ds. Kalma, hervormd predikant in diverse plaatsen in Friesland, is al onderschei den met de Wassenberg-me- daille van de Fryske Akade- my, de Friese literatuurprijs en het officiersschap in de orde van Oranje Nassau. •Volgens het Westduitse in formatiebureau voor kerkelij ke roepingen hebben zich vo rig jaar 633 studenten gemeld aan de diocesane priesterse minaries. Op het dieptepunt van de priesterroepingen, in 1972, waren dit er 312. Aan de seminaries van de orden en congregaties begonnen vorig jaar 190 studenten met het doel priester te worden. In 1972 waren dit er 108. Niette min zal het priestertekort in doch wordt daarin gehinderd de Bondsrepubliek toenemen, niet alleen door fysieke vol- omdat er veel priesters met kenmoord, maar ook culturele emeritaat gaan. De Evangeli- genocide', aldus de bisschop- sche Kerk in Duitsland daar- pen in een verklaring. Deze entegen kent een stijgend was ook gericht aan interna- overschot aan ambtsdragers, tionale instanties. worden door zijn inzet voor de verboden vakbond Solida riteit, zag zich in het bestuur gekozen. sche Kerk in Duitsland daar- pen in een verklaring. Deze Een groep jongeren uit Ni- tra in Tsjechoslowakije heeft in een brief aan president Gustav Husak gepleit voor het waarborgen van de men senrechten in het land, ook voor gelovigen. Aanleiding tot de brief vormt het ontslag van een lerares, die tien jaar na haar aanstelling is toege treden tot de rooms-katholie- ter. Aartsbisschop Bronislaw ke kerk. De overheid vindt, dat zij de jeugd niet in de juis- u te geest zal kunnen opvoeden, voormalige Portugese kolonie jaar herkozen in zijn functie In de brief, waarvan een af- secretaris van de bis- u-:'* L- Verwacht wordt, dat er over drie jaar al meer dan duizend werkloze theologen EKD zullen zijn. Op de voorjaarsvergadering de van de Poolse bisschoppen conferentie onder voorzitter schap van kardinaal Jozef De Portugese bisschoppen Glemp is de aartsbisschop van hebben de regeringen van Krakov, kardinaal Franciszek Portugal en Indonesië er vrij- Macharski, opnieuw voor vijf dag toe opgeroepen zich in te jaar gekozen tot vice-voorzit- spannen c i een einde te i ken aan de .smartelijke situa- Dabrowski werd voor de tie van Oost-Timor'. Deze de maal voor nog eens vijf Dlonie werd in 1975 geannexeerd door Indonesië. Oost-Timor schoppenconferentie. De bis- wil zijn eigen identiteit volle- schop van Przemysl, Ignacy dig tot uitdrukking brengen, Tokarczuk, die bekend is ge schrift in het Vaticaan is aan gekomen, klagen de jongeren over de rechteloosheid in Tsjechoslowakije. Gehakthachee met rode kool en aardappelen yoghurt met muesli Voor twee personen hebt u nodig: 1 sneetje brood, 150 g gehakt, 1 lepel losge klopt ei, zout, peper, noot muskaat, 30 g margarine, 1 grote ui, (knoflook), dille, dj in ten, 2 dl water, 1 bouil lonblokje, aroma, 2 theele peltjes maizena; 400 g rode kool, zout, sui ker, azijn, kruidnagel, 1 kleine zure appel, 1 lepel rozijnen, (aardappelmeel); Vt tot 1 kg aardappelen; Vi liter yoghurt, paar le pels muesli, naar smaak jam of limonadesiroop. Week het brood in weinig warm water, druk het teveel aan water er uit en maak het fijn. Kneed brood, gehakt, ei, zout, peper en nootmuskaat goed door elkaar en maak er met vochtige handen gladde balletjes van, die ongeveer twee keer zo groot zijn als die voor soep. Leg de balletjes tenminste een uur koel weg, bak ze vervolgens in warme marga rine bruin en schep ze uit de pan. Fruit in het overblijvende vet dunne snippers ui, naar smaak met geperste knoflook en een mespunt dillezaadjes en wat djinten. Doe er als de ui lichtbruin is, water, een bouillonblokje en de gehakt balletjes bij en laat de hachee nog tien minuten trekken. Voeg haar smaak zout, peper en aroma toe en bind de bouillon met de aangemeng de maizena. Kook de fijngesneden kool in een kwartier gaar met zout, suiker, azijn, kruidnagel, stukjes appel en gewassen ro zijnen. Maak de groente op smaak af met de gebruikte ingrediënten en bind even tueel overblijvend kook vocht met weinig aardappel meel. Meng de yoghurt een paar .Mren voor de maaltijd met muesli en breng het mengsel op smaak met jam of limona desiroop., JEANNE OEGSTGEEST Wild groei in het hoger be roepsonderwijs en daling van het aantal leerlingen maken een bundeling van HBO-instellingen onontkoombaar. Direc teur J. Bosch van de Christelijke Pedagogi sche Academie in Oegst- geest ziet de voordelen en zou graag met de her- structurerings-operatie meedoen, ware het niet dat bij zo'n samengaan de identiteit van de school og den duur ver loren gaat. „Als de PvdA en de VVD hun zin krij gen is binnen 15 jaar het bijzonder onderwijs de nek omgedraaid" Minister Deetman van on derwijs heeft in de wet die het HBO in de toekomst re gelt, voor de pabo's (pedago gische academies voor basis onderwijs) een uitzondering gemaakt; zij kunnen bij een minimumgrens van 200 leer lingen zelfstandig blijven be staan. Een door de PvdA'er G. Niessen en VVD'er J. Franssen ingediend amende ment dat vandaag in de Tweede Kamer ter sprake kwam, kan echter roet in het eten gooien. In dat amende ment wordt voorgesteld ook de pabo's in de grote institu ten op te nemen. Fusie Nog voor de verplichte fusies met de opleidingen voor kleuterleidsters in verband met de nieuwe basisscholen per augustus dit jaar, goed en wel achter rug zijn, staan nieuwe fusies in het hoger beroepsonderwijs voor de deur. Nieuwe vormen van hoger beroepsonderwijs, op gekomen in de jaren zestig en zeventig, blijken niet lan ger levensvatbaar. De ar beidsmarkt raakt overvoerd, terwijl het aantal leerlingen afneemt. De HBO-raad speel de hier vorig jaar al op in door de nota „Versterking door samenwerking" uit te brengen. Niet lang daarna kwam mi nister Deetman met een ei gen nota „Schaalvergroting, De heren J. Bosch (links) en J. Draijer: „Als PvdA en VVD hun zin krijgen is binnen 15 jaar het bijzonder onderwijs de nek omgedraaid". taakverdeling en concentra tie in het hoger beroepson derwijs" om het aantal instel lingen in te dammen. De be doeling is per augustus '88 te komen tot grote scholen met verschillende studierichtin gen met ten minste 600 leer lingen. Elke studierichtig zal minimaal 200 leerlingen moeten omvatten. Om te voorkomen dat katholieke en protestants-christelijke peda gogische academies bij het onderduiken in een groter geheel de identiteit zouden verliezen, maakte minister Deetman voor deze categorie scholen de eerder genoemde uitzondering. Gevolgen Als het amendement van de PvdA en de VVD wordt aan genomen kan dit volgens di recteur Bosch voor het bij zonder onderwijs wel eens verstrekkende gevolgen heb ben. „Bij gebrek aan scholen van dezelfde gezindte zullen ka tholieke en protestans-chris- telijke pabo's bij aanvaarden van het amendement in de meeste gevallen gedwongen worden samen te gaan met neutrale scholen. Alleen op plaatsen waar bijzondere scholen op een kluitje zitten is samenwerking mogelijk. Zo zullen er bijvoorbeeld van de veertig protestants-chris telijke opleidingen, maar drie tot zes overblijven. Ook rooms-katholiek opleidingen worden hiervan het slachtof fer. Alleen in het zuiden van het land levert dat nauwe lijks problemen op. Daar komt bij dat in veel gevallen de minimumgrens van 600 leerlingen voor bijzondere scholen maar net haalbaar is; de neutrale scholen kennen dit probleem helemaal niet" Identiteit Vooral het feit dat pabo's op leiden tot onderwijsgevende speelt een belangrijke rol. J. Draijer, docent aan de rooms- katholieke pedagogische aca demie De La Salle in Heem stede: „Ouders die hun kin deren bewust naar een ka tholieke of protestants-chris telijke bassischool sturen mo gen toch verwachten dat daarvoor opgeleide leer krachten voor de klas staan. Dat is toch ook de legitime ring voor dit type onderwijs Als we gedwongen worden samen te gaan met andere scholen, dan wordt het bij zonder onderwijs tot in de fundamenten ondergraven". Dat het mogelijk zou zijn, zo als de PvdA en VVD bewe ren, binnen het groter geheel garanties in te bouwen voor het behoud van de identiteit stuit bij bij de directeur van de protestants-christelijke pabo op ongeloof. „Alleen al wat de rechtsposi tie van de leraren betreft kan dat helemaal niet. Bij vacatu res wordt er intern gescho ven. Dat kan er toe leiden dat een protestants-christelij ke of katholieke pabo van zo'n grote instelling een le raar opgedrongen krijgt. Los nog van het feit dat de be treffende leraar er misschien ook niets voor voelt. Het ge volg is dat de identiteit van zo'n bijzondere school verwa tert en op den duur ver dwijnt. En zelfs al zou de wet worden aangepast, wat blijft er dan nog over van de voor delen van de samenwer king?". Naast het identiteitsverlies dat bij samengaan met ande re HBO-opleidingen zou op treden, ziet Draijer nog meer nadelen. „Er is ook een on derwijskundige kant die niet het oog verloren moet wor den. Pabo's zijn nu regionaal bepaald. Zij verzorgen na scholingscursussen, onder houden contacten met stage scholen en werken samen met schoolbegeleidingsdien sten. Door de schaalvergro ting zou dat allemaal ver dwijnen". Te vroeg Overigens komen de voor stellen van Deetman voor de pabo's een paar jaar te vroeg. Als de plannen worden door gezet moeten de scholen, los van het feit of ze zelfstandig blijven dan wel opgaan in een groter instituut, in augus tus '88, 200 leerlingen tellen. Voor veel pabo's een onmo gelijke opgave. De academie in Öegstgeest telt momenteel 175 leerlingen, in Heemstede ruim 200. Draijer: „Jarenlang is er door de overheid een ontmoedi gingsbeleid gevoerd. Oud-mi nister Pais riep al dat wie on derwijzer werd, bij voorbaat voor werkloosheid koos. Er volgde een enorme daling van cursisten. Uit dat dal klimmen we nu weer lang zaam omhoog. De kansen met pedagogisch beroepson derwijs zijn niet slechter dan in andere sectoren. Integen deel zelfs. Juist omdat er de laatste jaren zo weinig onder wijzers zijn bijgekomen kun nen de kansen op werk over een paar jaar weer toene men". Wat er gebeurt wanneer het amendement van de PvdA en VVD inderdaad wordt aangenomen is nog onduide lijk. Bosch: Deetman heeft zich daar tot nu toe nog niet over uitgelaten. Maar je mag toch verwachten dat een CDA-minister het bijzonder onderwijs niet zomaar laat vallen". FONS VAN RIJN Lubbers en Ruding li Minister Ruding van Financiën heeft meer gelijk dal*1 zijn collega-ministers die hem bestrijden, aldus premier Lubvv bers, reagerend op de discussies in het Kabinet over de bej^ groting voor 1985. Minister Ruding heeft zoals bekend voorja gesteld, in plaats van negen miljard gulden (zeven miljarJ0 die waren afgesproken plus twee miljard achterstand), op dfci begroting voor volgend jaar tien miljard gulden te bezuinidf gen. Zijn collega-ministers, onder wie vooral Deetman vaih< Onderwijs, verzetten zich daar hevig tegen. Aanvankelijk' leek Ruding met zijn hoge financiële eis binnen het Kabinet alleen te staan, maar de premier heeft nu zijn zijde gekozen BETEKENT dit nu dat Ruding ook zijn zin zal krijgen1! Waarschijnlijk niet. Want het is duidelijk dat Lubbers weei eens iets in de zin heeft. Hij heeft het afgelopen weekeind»^ namelijk óók gezegd, dat een gulden lastenverlichting op heil ogenblik meer voordeel voor het herstel van de economy oplevert, dan terugdringing van het financieringstekort me|i een gulden. Lubbers zal het de komende weken zeker noj^ niet met zoveel woorden willen toegeven, maar hij heeft me| die uitspraak toch eigenlijk wel duidelijk gemaakt waar hij wil uitkomen. Eerst binnen het Kabinet een bezuinigingsbei drag overeenkomen dat zo dicht mogelijk bij de tien miljanjj gulden van Ruding ligt, en daarna een fors bedrag, zeg tweil miljard gulden, voor belastingverlichting van de burgers be 1 schikbaar stellen. TEGENOVER dat bedrag behoeven dan geen nieuwe omiL! buigingen te staan, waardoor het in feite van de tien miljardp] aan bezuinigingen kan worden afgetrokken. Zo krijgt Rujgi ding dan voor de terugdringing van het financieringstekor-so uiteindelijk toch maar een bedrag van zo'n acht miljard guRv. den. De indruk zal echter zijn gewekt alsof hij zijn tien mil-ga jard heeft binnengehaald. In zekere zin zal dat ook zo zijn: d«w miljarden van de belastingverlaging, waar geen ombuigingethe tegenover staan, zullen voor een belangrijk deel worden tebe rugverdiend, doordat ze de opleving van de economie verdeivc zullen aanwakkeren. Ui Daarmee is het politieke lijnenveld rond de begroting voor volgend jaar geschetst en in die opzet lijkt het ons oofeij een wenselijke gang van zaken. De kosten van de collectievtbe sector de overheidsuitgaven in de breedst mogelijke bete kenis moeten nu eenmaal worden teruggedrongen. Dige ombuigingen moeten derhalve doorgaan, zoveel als maatfo schappelijk haalbaar en mogelijk is. Maar tegelijkertijd moe he de economie impulsen krijgen, nu het economisch tij ten goe de aan het keren is. Ombuigingen alleen zouden het gunst( ger economisch klimaat kunnen tegenwerken. Een combina tie van ombuigingen en belastingverlaging voor de burgeH zal de economie echter ten goede komen. Zeker als daar ooll nog eens de al in het regeerakkoord afgesproken lastenver 1 lichting van zo'n anderhalf miljard voor het bedrijfsleveil bijkomt. Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten Godsdienstige beleving In Polen gaan priesters en een bisschop met de jeugd mee in protest tegen het verwijderen van kruisbeelden uit de scho len. In Amerika strijdt men om het recht te mogen bidden op scholen. Overal ter wereld konstateert men steeds grotere behoeften naar godsdienstig!» beleving. En wat zien wij ir|g| ons progressieve, mondig!* landje? Van vele preekstoeleij|| wordt meer protest dan GodJÉI Woord gehoord. De altarer^ werden omgedoopt in tafelsplj en voor de tabernakels waai li „Ons Heer" bewaard diende tet worden worden de orgels gei V plaatst. R.K. pastorieën wer den praat- en wandelhuizen Kruisbeelden verkocht en geen sterfeling deed ooit haar He of zijn mond open. Daarmee C. zijn de mensen te kort gedaanou en O.L. Heer gediscrimineerd.die Hoe moet men dat beoordelen''te Als het geloof van het nieuwe ral liberalisme, als het marxisme de van het geloof, of als de hut-on spot van hen die zich als „de Do basis" naar voren drongen? no H. Rutges, en DEN HAAG.ko rer die Zonnige perioden DE BILT (KNMI) Morgen wordt het een paar graden warmer dan de afgelopen da gen het geval was. Doordat de wind van noord naar meer noordwestelijke richting draait, wordt de aanvoer van koude lucht onderbroken." Er zijn zonnige perioden en de middagtemperatuur bereikt waarden rond de 9 graden: dat is echter altijd nog 3 graden kouder dan normaal is voor deze tijd van het jaar. Van nacht daalt de temperatuur tot twee graden onder nul. Er staat een matige noordwesten wind. Een depressie, die dins dag boven Oost-Europa lag wordt woensdag boven Dene marken verwacht. De komen de dagen trekt dit lagedrukge bied verder naar het noorden en aan de achterkant stroomt geleidelijk warmere lucht het land binnen. Amsterdam Eindhoven Den Helder Klagenlurt Kopenhagen tmorgen 07.00 uur. Max Min Naar- lamp lamp «lag -1 27 i 1 28 i 1 0.1 i Ik heb 'n krant in mijn hand!/^^\

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2