Accordeonorkesten aan top in gemeentelijke auditie Marvin Gave: Een leven vol muziek Subliem pianospel van Hanna Jaszyk - AVONDJE - UIT? KIJK INDE P. KRANT. Muziekprijs voor pianist Brautigam Maskers en Mythen: een lust voor het oog /dagpuzzel KUNST CddócOowumt :MAANDAG 2 APRIL 1984 PAGINA 9 „Verloren" roman van Graham Greene gevonden LONDEN Een nog niet gepubliceerd boek van Graham Greene, waarvan hij was vergeten het geschreven te hebben, is na bijna 40 jaar in Hollywood opgedoken, aldus de „Sunday Times" deze week. „Eerst wilde ik publikatie nog tegen houden, toen ik hoorde dat het manuscript was gevonden, maar, tot mijn verontrusting, bleek De Tiende Man, zoals het heet, in feite nog beter dan De Derde Man", zei de auteur volgens het blad. Greene schreef het kort na de oorlog, toen hij. uit dienst gekomen, voor de Amerikaanse filmmaatschappij MGM werkte. Hij dacht eigen lijk alleen maar wat aantekeningen op een paar vellen papier te hebben gemaakt, maar uit de bi bliotheek van de maatschappij kwam een werk van 60.000 woorden tevoorschijn, waarvan het verhaal zich afspeelt in Frankrijk kort nadat dit in 1944 van de nazi's bevrijd. Jango Edwards in Diligentia Onder het motto „I laugh you" geeft de Amerikaanse clown Jango Ed wards donderdag 12 april twee shows in Diligentia. De (lach)shows be ginnen om 20.15 en 23 uur. Reportage-heli voor NOS-televisie HILVERSUM NOS-tv neemt een tot reportage-eenheid omgebouwde transporthelikopter in gebruik. De reportage-helikopter, een Puma die van het Franse leger is geweest, is voor radio- en tv-reportages inzet baar. De helikopter is uitgerust met dezelfde apparatuur als de zoge naamde reportagetreinen (trucks met opleggers). Het hefschroefvlieg- tuig kan rechtstreeks „opstralen" naar een communicatie- of omroep- satelliet. Volgens de NOS kan de helikopter bijdragen aan de bezuini gingen op de omroep dankzij de snelle inzetbaarheid op meerdere plaatsen per dag met minder perso neel dan op een reportagetrein. Schouwburg Groningen weer open GRONINGEN Met een groot muziekspektakel van de Franse groep Urban Sax wordt vrijdag 27 april de geheel verbouwde Groninger stadsschouwburg in gewijd. De schouwburg heeft zeven en een half jaar leegge- staan, nadat in september 1976 werd geconstateerd dat het to neelhuis zo ongeveer op instor ten stond. De nu geheel ver bouwde en uitgebreide schouw burg wordt woensdag 16 mei officieel geopend, waarvoor ko ningin Beatrix en prins Claus zijn uitgenodigd. De verbou wing heeft zeventien miljoen gulden gekost. Kunstenaars geven vredes- gala in Rusland en Amerika STOCKHOLM Kunstenaars uit oost en west willen twee galavoorstellingen houden als bijdrage in de strijd voor ontwapening. De voorstellingen vin den plaats in Leningrad (Rusland) en Atlanta (Amerika). Dit deelde zaterdag de Zweedse actrice Bibi Andersson in Stockholm mee. De uitvoering in Le ningrad wordt op 21 september gehou den. Deelname is al toegezegd door Leonard Bernstein en Harry Belafon- te. De voorstelling in Atlanta is voor lopig vastgesteld op 7 oktober. Bibi Andersson is bestuurslid van de kun stenaarsorganisatie PAND (Perfor mers and Artists for Nuclear Disarma ment). DEN HAAG Het is misschien niet zo bekend buiten de kring van de amateuristische kunstbe oefening. Maar de Haagse accordeonorkesten Haga- num, Residentie/ZAO en de Grandioso con Anima behoren tot de top in en buiten ons land. Dat bleek overduidelijk tijdens de gemeentelijke auditie, die vrijdagavond, zaterdagochtend en -middag in de Johanna Westermanschool werd gehou den. Geen van de overige 21 deelnemende orkesten kwam in puntenaantal bij hen in de buurt. Want wat hier werd ge presteerd aan bijna vlekkeloze virtuositeit, aan rijkdom van kleur en aan muzikaliteit in voordracht, stond op het hoog ste niveau. En de jeugd was hier ruim vertegenwoordigd, ook onder de dirigenten als de temperamentvolle Johanna Rodenburg-Westenbroek en de opvallend mooi dirigerende Ton Krijger. Natuurlijk is de gemeentelijke auditie, die elk jaar in op dracht van het gemeentebe stuur door de Haagse Federa tie van Muziekgezelschappen wordt georganiseerd, géén 'concours. Ze is een onderdeel van de grote subsidieregeling en dient als een indicatie hoe het met elk orkest gaat en wat het kan presteren. Een heel goede zaak. Maar de wedijver om het hoogste puntenaantal zit er ui teraard in en eerlijk gezegd dit is precies wat zo'n lange auditie smakelijk maakt. Want hét zal de heren C. Noordzij en A, Posthumus, de beoorde lingscommissie, niet zijn mee gevallen om zo'n lange reeks van 24 orkesten, samengeperst in zo'n kort bestek kritisch te beluisteren. Maar, ervaren als zij zijn, brachten zij het er voortreffelijk van af. Wat te zeggen van de overige orkesten? In het algemeen stonden de prestaties op een gemiddeld goed peil met enke le uitschieters. Bij de mandoli- Uitslag Gemeentelijke Auditie 1984 (afd. A), 187 pt.; derling Kunstgenot (afd. A), 195 pt.; Haags Harmonie Orkest (afd. A). 192,6 pt.; Haagse Tram Harmonie (afd. A), 192 pt.; Kunst naar Kracht (afd. A), 185,5 pt.; De Haaglanden (afd. A), 184,5 pt.; Tavenu (afd. A), "3,5 pt. HAGANUM (AFD. A). 220 PT.: NAAR AUDITIE Residentie/ZAO (afd. A), 2216,5 pt.; Grandioso Con Anima (afd. A). 208 188 pt.; Formato (afd. B). 180 pt.; On- 186.5 pt.; Pro Muslca (afd. A), 177 pt. neorkesten, waar vooral op een aanwas van jonge leden moet worden gelet, haalde „Oefening Baart Kunst" onder de ervaren Gerda Visser het hoogst aantal punten. In de grote sectie harmonie- en fanfareorkesten kwam de Residentie Brass Band onder H. Baron aan kop te staan: de mooie, volle klank en een vaardige spel- en ensemble techniek trokken hier de aan dacht. De politiekapel Onder ling Kunstgenot, het Leger des Heils-muziekkorps, het Haags Harmonieorkest en de Haagse Tram Harmonie kwamen daarna als besten uit de bus. En de showband/fanfare St. Jacob promoveerde van afd. B. naar afd. A. Tenslotte enkele opmerkingen. Een winstpunt was het geringe aantal bewerkingen, terwijl onder de speciaal voor deze or kesten geschreven muziek en kele opvallende stukken wa ren, zoals de door het langza me tempo moeilijke Fantasie over een Engelse Avondhym ne van C. Kee voor fanfareor kest en de stukken van Götz voor accordeon. Dan zal er bij de Hafaorkesten toch meer ge let moeten worden op de alge hele en individuele zuiverheid (trompet blijft hachelijk), op tempo en nuancering. Zacht spelen is moeilijker dan hard om over een langzaam tempo maar te zwijgen. Wat doet een overigens goed dansorkest als de Muziek-Vereniging 's-Gra- venhage bij de Hafasectie? En wat mij genoegen deed was het groeiend aantal vrouwelij ke leden bij de orkesten, al kunnen zij nog niet de zware blaasinstrumenten aan. Maar boven alle zeer goede en minder goede prestaties gaat het hartverwarmende enthou siasme. de geweldige intensi teit, waarmee de muziek hier wordt beoefend. Een voor beeld voor allen. Burgemees ter Schols, die vrijdagavond even kwam luisteren, was er van onder de indruk. NOES KOKEE Pianorecital door de Poolse pianiste Hanna Jaszyk met werken van Haydn, Liszt en Schumann. Diligen tia, zondagmiddag. De in België woonachtige Poolse pianiste Hanna Jaszyk verzorgde gistermiddag in een goed bezet Diligentia het laat ste recital in de serie „Mees ters aan het klavier", georga niseerd door Interartists en Tros Klassiek. Het is een wat droeve mededeling, dat beide instellingen volgend seizoen niet in Diligentia komen. Zij presenteerden de afgelopen maanden een uitstekende serie en er was geen gebrek aan be langstelling. Hanna Jaszyk, die welgeteld bij negen concoursen in de prijzen viel, heeft ook in ons land een uitstekende naam op gebouwd. Gistermiddag be wees zij een uitzonderlijk mu te zijn, artistiek op kaal een sterke persoonlijk heid die haar publiek weet te boeien. Met schijnbare een voud vertolkte zij de Haydn- sonate in D (1778), helder en glanzend. In alle opzichten su bliem was haar interpretatie van „Bénédiction de Dieu dans la Solitude" uit Harmonies poétiques et religieuses van Liszt, tien composities naar de gedichtencyclus van Lamarti- ne. Harp- en orgelspel op de Steinway-vleugel, teder, ver fijnd, mediterend, verstild, kortom bijna letterlijk adem benemend. Hanna Jaszyk bewees weder om, dat zij grootse kwaliteiten heeft, kwaliteiten die doen uit zien naar optredens met de symfonie-orkesten. Haar weergave van Schumann's Drei Fantasiestiicke en Fa- schingsschwank aus Wien (zel den gespeeld) garandeerden topniveau in het pianoconcert van Schumann. De inzet van de Fantasiestiicke bewees haar temperament, de weergave on derstreepte haar gevoel voor romantiek, voor uitbundigheid en voor gepassioneerd spel. ADR. HAGER AMSTERDAM De 29-jarige pianist Ronald Brautigam uit Amsterdam is zaterdagavond in het Amsterdamse Con certgebouw onderscheiden met de Nederlandse Muziek prijs. Na zijn eindexamen aan het Amsterdams conservato rium werd hij kandidaat voor de muziekprijs en mocht hij zijn studie voortzetten op kosten van het ministerie van WVC. De onderscheiding ging vergezeld van een twee-de- lig kunstwerkje, dat volgens insiders ook de „prijs Van uit- neembaarheid" wordt genoemd, aldus Brautigam tijdens de uitzending van het klassiek radioprogramma „Für Elise" zondagmorgen in het Concertgebouw. De prijswinnaar zei in dit programma tegen presentator Hans Zoet zich „zowel kunstenaar als entertainer" te voelen; kunstenaar als hij probeert zo goed mogelijk de bedoelingen van de compo nist over te brengen op de luisteraar. En entertainer als hij Rachmaninoff vertolkt. Dat Brautigam zijn werk niet al te elitair opneemt bewees hij door in het radioprogramma, dat overigens door een groot aantal mensen werd bezocht, met een leren jasje aan te verschijnen. Hij vond het ook niet nodig dit jasje uit te trekken toen hij zich aan het klavier zette. Wat Hans Zoet de opmerking ontlokte vanaf dat moment te wachten op de pianist die zijn bromfietshelm ophoudt. Brautigam viel voorts de eer te beurt om als eerste het al bumblad „Für Elise" te spelen, precies zoals Beethoven het werkje noteerde. En de pianist bewees voorts, volgens Hans Zoet, tot een van de groten te behoren door óók het tweede en moeilijkste gedeelte van Für Elise foutloos én in tempo te spelen. In deze wekelijkse zondagmorgenuitzen ding waren tot dusver uitsluitend bewerkingen van dit ge liefde Beethovenwerk te horen. Eigenlijk een wonder, dat het Folkloristisch Danstheater, in 1967 gefuseerd uit de ensem bles Terpsichore en Dansthea ter Internationaal, in deze tijd van bezuinigen nog bestaat. Het onwankelbare geloof in de folkloristische dans heeft geze gevierd bij dansers en danse ressen, die bereid bleken zich voor een appel en een ei het vuur uit de sloffen te dansen. Financieel en qua sociale voor zieningen is het bij dit ensem ble nog steeds geen botertje tot de boom. maar vaststaat, dat dit gezelschap zijn bestaans recht ten volle en scènisch overtuigend heeft bewezen. Voor deze groep is er een ei gen publiek gekomen en an dersoortige dansers, dan die welke in klassieke of moderne ensembles worden gevraagd, vinden er een werkterrein. De laatste jaren is de podiumkwa liteit flink gestegen, mede als gevolg van de themaprogram ma's, waarin wordt getracht tot een dramatisch geheel te i Danstheater „Maskers dagmiddag. komen. Niet meer geregen dansen overal daan dus. Het vorige s< stond het Eeuwig Ritueel het totstandkomen van het hu welijk centraal. Thans brengt het programma „Mas kers en Mythen", dat zondag middag in een erbarmelijk slecht bezet Circustheater werd uitgevoerd, een weelde van de prachtigste maskers voor het voetlicht. Choreogra fisch niet zo heel variabel, al heeft men het bezwaar van log rondstampen en -springen vindingrijk ondervangen door de vrouwen alleen of in com binatie met de mannen rijdan- sen te laten uitvoeren. Naast Bulgarije, Hongarije en Molda vië deed het deugd kennis te kunnen maken met het Sun- drumfeest van Terschelling, waar rond 5 december de ge maskerde „Sunderklazen" op zoek gaan naar huwbare meis jes. Een voortreffelijke choreo grafie van Junior van Rijn. In het tweede programmagedeel te Moorse dansen in Baskische, Engelse, Roemeense en Hon gaarse variaties. Danskundig eigenlijk interessanter dan vóór de pauze, vooral door de atletische zwaard- en stokdan- de i de s lijk gelijnde rijdansen vrouwen. De spaanders vlogen er letterlijk en figuurlijk af. FRANK DELBOY Nuenen herdenkt Van Gogh met standbeeld NUENEN Commissaris van de koningin Van Agt heeft in de Brabantse ge meente Nuenen een stand beeld onthuld van Vincent van Gogh. Die gemeente wil met dat standbeeld herden ken dat het honderd jaar ge leden is dat Van Gogh in Nuenen woonde en werkte. Hij schilderde er onder meer „De Aardappeleters". Eerder deze week grepen en kele Brabantse kunstenaars de plaatsing van het beeld aan om te protesteren tegen de be- zuigingen op de beeldende- -kunstenaarsregeling. Ook de commerciële aspecten van de Van Gogh-herdenking waren bij hen in het verkeerde keel gat geschoten. In het kader van die herdenking vinden in Nuenen allerlei activiteiten plaats en worden tal van Van Gogh-artikelen te koop aange boden. half ton wegend stuk carbo- nisch kalksteen uit de Belgi sche Ardennen, dat ruim drie honderd miljoen jaar oud moet zijn. Op de steen is een zin aangebracht uit een van de brieven die Vincent van Gogh schreef aan zijn broer Theo. „En het Brabants dat men ge droomd heeft, daar komt de werkelijkheid soms al heel dichtbij (Vervolg voorpagina) LOS ANGELES Mar vin Gaye had. er een lange muzikale carrière opzitten toen hij gisteren door zijn vader werd doodgescho ten. Hij was, samen met Stevie Wonder en Smokey Robinson, een van de be langrijkste vertegenwoor digers van de Motown- sound. De eerste elpee van deze mul- ti-instrumentalist „The Soulful Moods of Marvin Gaye", was de tweede produktie van het ADVERTENTIE CONGRESGEBOUW SOLISTEN. BALLET, KOOR. ORKEST. 95 MEDEWERKENDEN Nog enkele goede plaatsen. platenlabel. Marvin was in de begin-periode van Motown ook vrijwel voortdurend in de studio te vinden om tijdens platensessies mee te spelen en te zingen. Zo drumde hij bij The Miracles en hanteerde hij allerlei instrumenten tijdens de eerste Smokey Robinson concerten. Marvin werd op 2 april 1939 geboren als zoon van een do minee. Zijn vader was degene die hem aanmoedigde te gaan zingen en Marvin was (met zijn broer Frank) dan ook al snel in het kerkkoor te horen. Marvin groeide op in het getto van Washington en wijdde, na eervol ontslag uit de lucht macht in 1957, zijn verdere le ven aan muziek. De muzikant zei eens: „Ik wist als klein kind al dat ik een goede zan ger was. Ik zong ook graag omdat ik mij dan goed voel de". Behalve muzikant, was Gaye ook acteur. Hij speelde in films zoals „Chrome and Hot Lea ther en de tv-film „The Ballad of Andy Crocker". Aan het einde van de jaren ze ventig ging het bergafwaarts met Marvin Gaye. Zijn proble men, terug te horen op de el pee „Here, my Dear", waren persoonlijk en zakelijk. Hij scheidde in 1978 van zijn eer ste vrouw Anna, met wie hij in 1961 was getrouwd. Boven- Soul-zanger Marvin Gaye. dien ging hij in dat jaar fail liet. Hij had een miljoenen schuld. Hoewel hij een nieuwe liefde vond, was het geluk van korte duur. In 1980 verliet zijn tweede vrouw Jan samen met de net geboren dochter het huis. In dat jaar verscheen ook de laatste elpee bij Motown „In Our Lifetime" (een con cept-elpee over liefde, haat, goed en kwaad) voor hij naar CBS overstapte. Marvin Gaye ontving veel onderscheidingen zoals een Grammy Award voor zijn hit-single „Sexual Healing". Het nummer bezorg de hem in 1982 een verrassen de come-back en leverde hem tevens het grootste commer ciële succes op uit zijn loop baan. HANS PIËT Bartók sterke man in de R.O.- serie Derde concert in de Vanuit 1900-se- rie van het Residentie Orkest o.l.v. Ronald Zollman met als solisten Ernmy Verhey, Theo Bles en Wout Oosterkamp. Nieuwe kerk, zaterdag. Als de vierdelige Vanuit 1900- serie van het Residentie Or kest de toehoorder iets wil zeggen dan is 't wel, dat voor de componisten rond de eeuw wisseling muziek eerder een uitdrukkingsmiddel was van zwaarmoedigheid, weemoed, mistroostigheid en melancho lie dan een expressie van le vensblijheid, van geloof in de toekomst. Daarvan getuigde ook het derde concert dat za terdagavond in een geheel be zette Nieuwe Kerk werd gege- Het R.O. heeft in deze en voorafgaande series gekozen voor het procédé: kamermu ziek (35 minuten)-pauze-or- kestmuziek (45 minuten)-pau- ze-resterend programma; al met al een omslachtige bedoe ning. De kamermuziek werd vertegenwoordigd met delen uit de pianówerken op. 117, 118 en 119 van Brahms en de drie Michelangelo-liederen van Wolf. Pianist Theo Bles zette Brahms spanningsvol neer, maar ook hij kan 't niet helpen dat pianomuziek in deze ruimte niet klinkt. Bari ton Wout Oosterkamp gaf de Wolfliederen een indrukwek kend karakter. Bartók. voor wie in deze serie (te) weinig plaats is ingeruimd, is tussen al die componisten rond 1900 en later toch wel een onvervalste grootmeester. Bij zijn kleurrijke Vier Or- chesterstücke op. 12 vergele ken is Weberns Passacaglia ei genlijk niet meer dan een knap geconstrueerd werkstuk voor het behalen van de „meestertitel". Bartóks muziek bruist, tintelt, gloeit, fasci neert. Wat heeft deze man een kleuren op zijn orkestpalet, wat weet hij de ritmiek te ver heffen tot een uitdrukkings vorm. Dirigent Ronald Zoll man verrichtte met het R.O. in dit opus groots werk. Soldaat Rudi Stephan sneuvel de in 1915; daarmee kwam een einde aan het leven van de veelbelovende componist Step han. ADR. HAGER Voor een uitgebreide agenda, ook voor de ko mende dagen raadplege men „UIT", de gratis we kelijkse bijlage van deze krant. kunstagenda Maandag 2 april DEN HAAG Koninklijke Schouwburg (Korte Voorhout 3 tel.469450) 20.15: „Ware liefde" (Haagse Comedie). Magritte" van Stoppar Circustheater (Gevers Deynoot- plein 50 tel. 558800) 20.15: Ned. Dans Theater (studio-avond). bioscopen rat (al); 14.00. 19.15, 21.45. BABYLON 1 (naast Centraal BYLON 2: The big chili (al); 21.30. CINEAC 1 (Buitenhof 20, tel. 630637): Thunder (12); jaagd door de wind (12): 13.30, 19.30. METROPOLE 1 (Carne- gielaan, tel. 456756): E la nava va (16); 14.00. 18.45. 21.30. METROPOLE 2: Moord in ex tase (12); 14.00, 18.45. 21.30. METROPOLE 3: Carmen (16): 14.00, 18.45, 21.30. METRO POLE 4: Never say never again (12); 14.00, 18.45, 21.30. ME TROPOLE 5: Sophie's choice (16); 14.00. 20.30. wo. 20.30. ODEON 1 (Herengracht 13, tel. 462400): Ciske de rat (at); 13.45. 18 45. 21.30. ODEON 2: Star *80 (16); 13 45, 18.45. 21 30. wo. 16.00, 18.45, 21.30. ODE ON 3: Schatjesl (12); 13. 21.30. LE PARIS 1 (Ketting straat 12b, tel. 656402): Stoute schoolmeisjes (18); 12.00, 13.30, 15.00, 16.30, 18.00, 16.00, 17.15, 18.30, 19.45, 460977): Diamonds are forever 56. tel. 459900): Nostalghia (16); KINDERVOORSTELLINGEN CINEAC 3: Woody Woodpec ker festival, wo. 14.00. EURO- CINEMA: Herbie is de pisang; LEIDEN LUXOR (Stationsweg I (Steenstraat 39, tel. 124130): Ciske de Rat (al); 14.30, 19.00, 21.15. LIDO II: Schatjes (12); 14.30, 19.00, 21.15. LIDO III: E la nava va (16); 14.30, 19.00, 21.15. LIDO IV: Erendira (al); 19.00, 21.15. ma. di. ook 14.30. STUDIO (Steenstraat 39. tel. 133210): Carmen (16); 14.30. 19.00, 21.15. TRIANON (Bree- straat 31. tel. 123875): Hercules (al); 14.30, 19.00, 21.15. REX 9 (16); 14.30, 19.00, 21.15. KINDERVOORSTELLING LIDO IV: Tekenfilmfestival van Walt Disney (al); wo. 14.30. VOORSCHOTEN GREENWAY THEATER (Schoolstraat 23-b. tel. 01717-4354); De mannetjes maker (16); ma. di. wo. 20.30. len produkt; 27 oude lap, 29 springs tof (afk.); 30 vogelprodukt; 31 bloei- derst k3 voorze,seli 34 soorl schl'" Verticaal: 1 reeks; 2 olifantssnult; 3 Inhoudsmaat (afk.); 4 mannelijk be roep; 5 lengtemaat (afk,); 6 tropische slingerplant; 7 niet vet (b.v. van vlees); 12 vrouwell|k beroep; 13 luilak; 15 lengtemaat; 16 lichte schijn; 20 stad In Frankrijk; 21 te gener tijd; 23 OPLOSSING •0J 2E "ie IE ;|BP 82 'U0JI3 f2 ïeiuoJ C2 "lioou iz ^e|jy 02 luieeMZ 9i Uajeuj si ïjaiueop ei ueis -de>i zi ueBeui i leuen 9 :iuq g f :p e tfiuoj) z :©M®s 1 qeeogje/v 61 UeeM 01 ;edde /i :ujBiu| et :6ep ei u :ei 01 :ujoi 6 Ue 8 :iu|oq>poiS l :|BB|uoz!JOH

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 9