Guido Pieters zet Ciske de Rat
trefzeker terug in de jaren '30
"WAAR HAAL JE
F.3500; VOOR EEN
VANDAAN?"
INEENS
UITVAART
Praat er eens over...
met de Facultatieve
Regisseur Guido Pieters
(36): Ik ben allergisch
voor film zonder h umor
dagpuzzel
KUNST
C&idaeSotyuMoi
WOENSDAG 28 MAART 1984 PAGINA 15'
AMSTERDAM „Kin
deren willen niet met me
ispelen noemen me
raar en razen me na de
enige die me wat kan
schelen die is er nooit,
jdat is m'n pa M'n moe-
jder kan me niet verdra
gen nooit doe ik iets
voor haar goed om
[liefde hoef ik ook al niet
jte vragen schelden is
alles wat ze doet Geen
wonder dat m'n pa is
gaan varen ik mocht
niet mee, ik ben te
klein ik moet 't in m'n
eentje klaren tot 'ie
ooit weer terug zal zijn".
Met een dijk van een stem, en
met een dijk van een aanwe
zigheid zingt Danny de Munk
(14) de titelsong (en tevens de
inhoud) van de film „Ciske de
Rat", waarin hij de titelrol
speelt. De jongste verfilming
van het epos van Piet Bakker,
onder regie van Guido Pieters,
en geproduceerd door Matthijs
van Heijningen, beleefde gis
teravond in koninklijke aan
wezigheid in Amsterdam de
première. Deze week is de
film in 37 theaters alom in den
lande te zien.
Anders dan Wolfgang Staudte
in 1955 met Ciske deed hij
haalde het verhaal naar de ja
ren vijftig toe heeft Guido
Pieters „rücksichtlos" Ciske de
Rat teruggezet in de oorspron
kelijke jaren dertig, de jaren
van de crisis. En het moet ge
zegd, dat de film daardoor aan
inhoud heeft gewonnen. En
ook anders dan Staudte, ver
telt Pieters het verhaal zoals
het gezien wordt door de ogen
In het Amsterdamse City-theater, waar gisteravond
de gala-première plaatsvond van de nieuwe Neder
landse speelfilm „Ciske de Rat" raakte koningin Bea
trix in gesprek met Linda van Dijck en Herman van
Veen.
van Ciske en niet door die van
zijn onderwijzer Bruis.
Crisistijd
Het heeft hem heel wat moeite
gekost. De Czaar Peterbuurt in
Amsterdam moest geheel wor
den teruggebracht in de arm
zalige toestand die er in de cri
sistijd moet hebben geheerst:
één verzameling triestmaken-
de ellende. Kostuums, ver
voermiddelen, alles moest de
sfeer van Ciskes tijd ademen.
En ademt die dus ook. Daarom
zou men met enige reserve
„Ciske de Rat" een kostuum
film kunnen noemen, ware
het niet dat deze term beladen
is met herinneringen aan rui
sende gewaden uit de Gouden
eeuw of een tv-spektakel als
Willem van Oranje. Pieters
heeft zijn opvatting dienaan
gaande tot in de kleinste de
tails met ijzeren consequentie
weten door te voeren.
Parallellen
En het merkwaardige is dat de
leuzen van destijds (toen geen
spuitbussen maar witkalk) als
„Fascisme is moord" en „Weg
met de steunverlaging" nu
weer op de muren staan
Het schelden op Colijn en het
verlangen naar een sterke
man, zoals dat in de (film-
)kroeg gebeurtZet er maar
de naam Lubbers en de aan
wezigheid van buitenlanders
voor in de plaats en de parallel
is getrokken.
Het verhaal van Ciske de Rat
is in alle eenvoud terug te'
Danny de Munk als Ciske de Rat met zijn filmvader Peter Faber
brengen tot dat van een Am
sterdams schoffie met een zeer
ruwe bolster, waarin een won-
derblanke pit schuilt. Alle daarop terug te voeren. Mis- lingen wat te zwaar heeft aan
streken die hij op school en schien kan men Guido Pieters gezet, maar dan mag niet ver
buiten op straat uithaalt, zijn verwijten dat hij de tegenstel- geten worden dat Nederlands
grootste toneelschrijver, Her
man Heijermans, dat ook deed.
Danny de Munk als Ciske
(drie turven hoog maar toch
inmiddels al veertien jaar)
blijkt een gouden greep van
regisseur Pieters te zijn. Hij is
nadrukkelijk aanwezig op het
witte doek, zelfs naast gere
nommeerde acteurs/actrices
als Herman van Veen, Rijk de
Gooyer, Linda van Dijck en
Willeke van Ammelrooy. En
hij weet het Amsterdamse
schoffie zo neer te zetten, dat
bij de toeschouwer de lach en
de traan beurtelings om voor
rang strijden.
Niet alleen verdient Pieters lof
voor de manier waarop hij-de
sfeer van de jaren dertig heeft
weten op te roepen, maar ook
voor de cast (in crisiskledi/lg)
die hij bijeen heeft weten te
garen. Herman van Veen is op
en top de begrijpende onder
wijzer, en Ciskes laatste hou
vast. Rijk de Gooyer zet nu
eens geen louche gangster
neer maar een begrijpende re
chercheur van de „ouwe stem
pel". Linda van Dijck is een
zeer overtuigende beheerster
van een „wasch- en strijkin-
richting" (en de nieuwe liefde
van Ciskes vader Peter Faber)
en Willem Nijholt maakt op
grandioze wijze van „Oom
Henri" de vriend van Ciskes
moeder, een vileinige patser.
Loeder
Willeke van Ammelrooy is
voor het oog een „loeder van
een moeder", maar ze geeft
toch haar rol een aantal accen
ten mee waardoor duidelijk
wordt dat zij ook maar een
slachtoffer van haar omstan
digheden is geworden. En dan
Peter Faber: de momenten
waarop hij in de film ver
schijnt, is hij de stoere schip
per, de man die regelrecht ge
plukt zou kunnen zijn uit Jan
de Hartogs „Hollands Glorie".
Een van de omschrijvingen
van Staudtes film uit 1955
luidde: „Aanvaardbare ont
spanning". Pieters' Ciske van
1984 heeft véél meer.
LEO VAN DER MEEL
Geen probleem als u een verzekering bij de
Facultatieve sluit Deze Koninklijke vereniging, zonder
winstoogmerk, vergoedt de uitvaartkosten en rekent
daarvoor een premie van slechts enkele guldens per
maand. Bovendien wordt het verzekerd bedrag
regelmatig aangepast aan kostenstijgingen. U moet
rekenen dat een uitvaart op dit moment al gauw
f3.500,-kost
Stel het niet langer uit, stuur vandaag nog de
bon op. Dan weet u snel alles, ook over de vele andere
voordelen van het in de verzekering opgenomen
lidmaatschap.
Premie-voorbeelden
Stel u bent 21 jaar, kiest voor een bedrag van
f 3.500,- dan betaalt u éénmalig f 834,-
of per maandf 3,83.
Stel u bent 35 jaar, kiest voor een bedrag van
f 3.500- dan betaalt u éénmalig f 1.063,-
of per maandf 5,75.
Stel u bent 53 jaar en u kiest voor een aanvulling
van f 2.000 - op een bestaande verzekering dan betaalt u
éénmalig f 941,- of per maandf7,58.
Stel u bent 70 jaar en u kiest voor een bedrag van
f 3.500- dan betaalt u éénmalig f 2.405,-;
Zo is er voor iedereen i/m 90 jaar, een goede uitvaartkosten-
veizekering.
Kies voor zekerheid. Voor uzelf en uw eventuele
gezin. Vul de bon in en u ontvangt alle informatie en vrij
blijvende premie-berekening gebaseerd op uw persoonlijke
gegevens. U kunt ook bellen, 070-520331, vragen naar de
heer Ph. Nagtegeller of mevr. P.M. de Korver.
Naam:
Voorletters:
Man/Vrouw:
Adres:
Telefoon:
Postcode:
Woonplaats:
Leeftijd:
Leeftijd(en) overige gezinsleden:
Reeds verzekerd voor een bedrag van:
Invullen, uitknippen en in envelop zonder postzegel sturen
naar: De Facultatieve, Antwoordnummer 1394,
2500X| 's-Gravenhage. mms
AMSTERDAM Voordat zijn
jongste produkt „Ciske de Rat"
aan de Nederlandse filmpers
vertoond gaat worden, durft
regisseur Guido Pieters rustig
te bekennen dat het zweet
hem in de handen staat. Hij
zegt het niet met zoveel woor
den, maar knijpt de handen
enkele malen samen als ant
woord op de vraag: Hoe voel je
je nou
Toch is Pieters geen onbeken
de in de filmwereld. Hij maak
te al Doctor Vlimmen, Kort
Amerikaans, en Te gek om los
te lopen. Alle drie films die als
thema hebben: individu versus
maatschappij. Hetzelfde thema
dat terugkomt in film nummer
vier: Ciske de Rat. Ook daarin
moet 'n eenling het opnemen
tegen de boze buitenwereld.
Toevallig Helemaal niet toe
vallig, zegt Guido Pieters, juist
zoals iedere andere filmmaker
heb ik een thematiek die me
bijzonder aanspreekt. En dat is
nou juist die waarover mijn
films gaan. Pieters geeft kalm
toe dat hij bij het maken van
Ciske de Rat „alle commercië
le registers heeft opengetrok
ken". Een lach en een traan
dus. „En waarom ook niet?
Wat heb je aan een prachtige
gemaakte film waarnaar geen
hond komt kijken Bovendien
ben ik allergisch voor een film
zonder humor".
Hij benadrukt nog eens dat hij
een film louter ziet als enter
tainment. „Ik probeer de men
sen te onderhouden, ik wil
niet dat ze, als ze om een film
te zien een tientje hebben be
taald, zich achteraf bekocht
voelen".
Pieters is Maastrichtenaar van
origine, hetgeen (uiteraard)
hoorbaar is aan de achte „G".
Maar na verloop van tijd „Ik
ben er in 1965 weggegaan", is
hij (bijna) volbloed Amster
dammer geworden. „Als ik
drie dagen in Maastricht ben,
moet ik gewoon weer weg.
Vergeleken bij Amsterdam is
Maastricht provincie".
De verslaggever is bij de opna
men van de film geweest. Een
van de ontroerende scènes
(toen) was die waarin Ciske de
Rat zijn onderwijzer Bruis in
de armen vliegt, als die hem in
de tuchtschool komt opzoeken.
Waarom is die scène eruit ge
sneden Pieters: „We vonden
achteraf dat er in de film al te
veel omhelsd werd. En dié
beelden waren net iets te veel
van het goede".
Guido Pieters heeft bewust
geen „remake" willen ver
vaardigen van de film van
Staudte uit 1955. „Ik heb na de
eerste drie versies die zich alle
afspelen rond 1930, nog gepro
beerd een scenario te schrijven
van een 'Ciske anno 1983'. Het
was niet mijn eigen idee, maar
van andere mensen die bij het
project waren betrokken.
Maar toen was de algemene
reactie: 'Ja, maar daarvoor
hoeven we niet naar de bio-r
scoop
Vandaar dus deze „Ciske".
Pieters: „Ik geloof dat het bij
na mythologische verhaal vari
een zoon die, zij het per onge-;
luk, zijn moeder doodt, en zijn
schulkd moet inlossen om ver
der te kunnen leven, tijdloos
en universeel is".
LEO VAN DER MEEL
Keukenbrandjes
LEIDEN De brandweer
moest gisteren twee keer in-
actie komen om een keuken-
brandje te blussen in wonin
gen aan de Oranjestraat (17.00
uur) en aan de Maredijk
(21.30). De laatste brand werd
geblust door de Leiderdorpse
brandweer omdat de Leidse
collega's druk in de weer wa
ren met een schoorsteenbrand
je in Zoeterwoude en een
brand in de vuilverbranding
waar een grote hoop vuil
smeulde. Het keukenbrandje
in de Oranjestraat ontstond
doordat de vlam in de par
vloog en in het huis aan de
Maredijk stond de keuker
plotseling in lichterlaaie, nadai
de bewoonster een keteltje wa
ter had opgezet.
Woning
gekraakt
LEIDEN Een groep van zes
personen heeft in het afgelo
pen weekeinde een huis aan
de Jan van Houtkade (24 en
24a) gekraakt. De 34-jarige ei
genaar heeft bij de politie aan
gifte van vernieling van twee
toegangsdeuren gedaan. De
politie is overigens niet van
plan in te grijpen. Het pand is
niet goed geschikt voor bewo
ning.
FIGUURPUZZEL
Horizontaal:
1 bedekte hatelijke opmerking;
6 vistuig;
7 koude en droge noordwestenwind
in Z.Ó.-Frankrijk;
8 kleur.
Verticaal:
2 plezierreizigster;
3 eendrachtig;
4 vloeibaar en kleurloos bestanddeel
van bloed;
5 heimelijk.
OPLOSSING
