Premier Lubbers blijft hopen op vrijwillig akkoord Schrikbarende spanningen onder gevangenispersoneel spookrijder op een driewieler Kok blijft (nog) voorzitter FNV Moord op vrouw lijkt liquidatie Speciale voeding in ziekenfondpakket „IK REKEN OP DE VEERKRACHT VAN DE SAMENLEVING' gNNENLAND" OeidwOowMit DINSDAG 20 MAART 1984 PAGINA 13 [lUNSPEET Een 81-jarige ii ïarderwijk vindt dat de vluchtstroken fan rijkswegen als fietspaden gebruikt lunnen worden. Gisteren reed hij op zijn |rie\vielige fiets op de rijksweg Amers- jiort-Zwolle tegen het verkeer in. Hij jetste wel netjes rechts: over de inhaal- jrook langs de vangrail. Voordat de ge waarschuwde rijkspolitie hem kon opvan- ien, was de bejaarde fietser overigens al oor automobilisten van de weg gehaald. |)e man was zich van geen kwaad bewust n wilde direct weer doorrijden. De politie [an Harderwijk nam hem uiteindelijk te- pn zichzelf in bescherming. AMSTERDAM Wim Kok is gisteren ge zwicht voor de aandrang van de Federatie- raad van de FNV nog enige tijd voorzitter te blijven van deze vakcentrale. Kok had tij dens het FNV-congres van oktober a.s. wil len aftreden. Hij heeft wel als voorwaarde gesteld, dat hij niet nog eens drie jaar hoeft vol te maken. Kok wil door zijn aanblijven een soepele overgang naar een nieuwe eer ste man mogelijk maken, temeer daar nog twee andere topfiguren van de FNV, Bode en Drabbe volgend jaar met pensioen gaan. Voor het voorzitterschap is Hans Pont, van AbvaKabo in de markt. De Federatieraad besloot gisteren hem in elk geval kandidaat te stellen voor de functie van eerste vice- voorzitter. AMSTERDAM De vrouw die in de nacht van zondag op maandag doodgeschoten werd aangetrof fen in een lift van het flatgebouw Dennenrode in de Bijlmermeer in Amsterdam is de 38-jarige Nina Uriot. De politie denkt dat zij het slachtoffer is ge worden van een liquidatie, maar kan daar verder geen mededelingen over doen. De vrouw woonde met haar dertienjarig zoontje aan de Baarsjesweg in de hoofdstad en leefde gescheiden van de 41-jarige uit Tunesië afkomstige Faroek Oueslati, die vorig jaar ernstig gewond raakte toen hij in zijn woning van dichtbij werd beschoten. De man kreeg toen ko gels door zijn nek en zijn arm en is als gevolg daar van nog altijd verlamd. Ook de vrouw werd van dichtbij beschoten. Zij kreeg kogels door het hoofd en in de borst. Vakcentrale MHP wil geen toelage meer voor nutteloze studie (Van onze sociaal-economische redactie) ROTTERDAM Studenten zouden eigenlijk geen studietoelage meer moeten krijgen als zij tegen alle adviezen en voorlichting in een opleiding kiezen, die voor de maatschappij geen nut heeft, vindt de vakcentrale MHP. „Als blijkt dat men in weerwil van adviezen een studierichting kiest die onherroepelijk leidt tot een werklozenbestaan dan moeten we ons afvragen of de sa menleving nog aan die studie moet meebetalen", meent vice- voorzitter Wouter Muller. Sprekende tijdens het symposium „Academici en arbeid, strijdi ge begrippen?" van het Rotterdamse Studentenkorps zei Muller gistermorgen, dat het door hem bedoelde weigeren van een stu dietoelage kan worden voorkomen door het vroegtijdig onder kennen van verkeerde keuzen. Maar dan moet volgens hem wel de mogelijkheid bestaan om op een verantwoorde wijze van stu die te veranderen zonder dat dit een te groot verlies aan jaren betekent. AMSTELVEEN De Ziekenfondsraad be spreekt donderdag een ontwerp-advies aan staatssecretaris Van der Reijden (WVC) om het ziekenfondspakket uit te breiden met enkele soorten speciale voeding, en met (voor bepaalde risicogroepen) het hepatitis B-vaccin enhet vaccin tegen longontsteking. In alle gevallen denkt de raad dat op die manier ziekenhuisop namen en -behandelingen kunnen worden voorkomen. Er zijn enkele (zeldzame) aangebo ren stofwisselingsstoornissen die, als geen dieet met bepaalde aminozuurmengsels wordt ge volgd, tot zwakzinnigheid en soms tot de dood leiden. Verder zijn er enkele patiënten met zeer ernstige darmaandoeningen, die kunnen wor den geholpen met de meestal tijdelijke toediening van zogenaamde „astronautenvoe ding". HAAG „Ik ben juist ij fanatiek in de aanpak van jeugdwerkloosheid", vindt ubbers van zichzelf. „Maar e komen er niet als we in de menleving proberen keuzes ontwijken. Laat ik dit eigen eine departement eens als lorbeeld nemen", begint de emier zijn verdediging van et werkgelegenheidsbeleid an het Kabinet. „Ik heb een gesprek met de per- neelschef hier, op het depar- ment van Algemene Zaken. heb hem gevraagd eens aan geven hoeveel mensen er •t laatste jaar hier bij zijn ge- jmen en hoeveel er dat wa tt in een deeltijdbaan. Ik irmoed dat dit er niet zo veel illen zijn en ik vraag me af aarom'„Welnu, dit is maar n klein voorbeeld, maar elke inister, secretaris-generaal, rsoneelschef ontkomt er niet n om zelf voor de spiegel te an staan en zich de vraag te ïllen: doe ik eigenlijk genoeg a de (jeugd)werkloosheid te strijden. Er is een branden- behoefte aan, dat ook werk- vers en werknemers in aan- ïiting op het Stichtingsak- iord zeggen: jongeren die eer dan een jaar werkloos n, gaan we in al onze cao's orrang geven door middel in stageplaatsen e.d. Want k werkgevers en werkne- "n het bedrijfsleven ont- imen er niet aan zich af te agen wat zij zelf op dit punt onder wetten Jaarmee geef ik ook meteen ar tenminste een deel in ons probleem zit. Het Ka- net heeft gezegd: de samen- erking tussen werkgevers en erknemers en hun tegenstel- ttgen respecteren wij in de rije maatschappij die we heb- en. Dat betekent dus dat voor over er wettelijke verplich- ,\ngei\ nodig zijn om proble men op te lossen, deze gedra- gen moeten worden door jerkgevers en werknemers, 'oor zover 'net zonder wetten :an, des te beter!" Minister De Koning probeert u langs de weg van de vrij- [illigheid loonruimte te heppen voor een betere ar- idsverdeling. De 'eerste optie n het Kabinet is dan altijd eltijdbanen, maar daar hoort tuurlijk ook een werktijd- rkorting in samenhang met bedrijfstijdverlenging bij. denk dat werkgevers en irknemers het eens zouden worden over arbeids- urverkorting als er gekeken irdt naar werken per jaar en ;t de hoeveelheid werk die week moet worden ge- Ik geloof dat we een ik verder zouden komen als bedrijfstijd verlengd en :er flexibel gemaakt zou irden, ook de openingstijden de winkels". 'ervroegde pensonering, ïctioneel leeftijdsontslag, de UT, leveren ook een bijdrage de werkloosheidsbestrij- Die zou echter groter innen zijn als de betrokkene rvolgens niet een ander antje zou aannemen. De )ep die er met 57 Vi jaar uit at groeit natuurlijk nog. Ik b het gevoel dat zoiets tien- izenden banen zou' kunnen leveren". ils er ondanks dergelijke al- mene maatregelen nu toch n hoge werkloosheid blijft, n moet je misschien iets an ontwerpen tussen wer- n en leren in. Dan praten i over oriëntatieplaatsen, nister De Koning is daar n ook mee bezig. Hij rekent, danks weerstand, wel op :ces. Als we praten over DEN HAAG Waar de gezondmaking van de overheidsfinanciën traag maar zeker vordert, er zichtbaar meer winsten worden gemaakt door de bedrijven en ook de inves teringen toenemen, blijft de werkloosheid in Ne derland onverminderd hoog en komt mogelijk nog in de buurt van het miljoen. Vriend en vijand van het Kabinet maken zich steeds meer zorgen over het onderbelicht blij ven van het zogenaamde derde spoor van het kabi netsbeleid, de werkloos heidsbestrijding. Onlangs publiceerde een weekblad een vertrouwelijk verslag van een gesprek in de mi nisterraad over de jeugd werkloosheid. Daaruit kan een zekere moedeloze houding van Lubbers en de zijnen ten aanzien van dit steeds toenemende probleem worden gedes tilleerd. De jeugdwerk loosheid in Nederland is inmiddels verdrievoudigd tot ruim 331.000, waarvan de helft al meer dan twee jaar zonder werk zit. Het Kabinet zou zich daar min of meer in geschikt heb ben, omdat er geen geld zou zijn een actief werk gelegenheidsbeleid voor deze groep te voeren. Al leen de algemene politiek van het Kabinet zou via drastische bezuinigingen en lastenverlichtingen tot herstel van de economie en dus ook van de werk gelegenheid kunnen lei den. Premier Lubbers haast zich in het tweede deel van het interview, waar van wij zaterdag j.l. het eerste deel, handelend over de kernbewapening, hebben geplaatst om geconfronteerd met be richten over moedeloos heid bij het Kabinet over het blijvend hoge werk loosheidscijfer, te probe ren die indruk weg te ne- praktijkervaringsplaatsen, sta ges en dergelijke vormt het ineenschuiven van het onder wijs en de bedrijfsopleiding een probleem, maar ook op dat punt is er beweging". Met uitkering In de collectieve sector ligt het moeilijk. Daar praten we over het zogenaamde derde arbeids circuit, over de vraag: zijn er geen taken te bedenken die vervuld kunnen worden door werklozen met behulp van uit kering, waarbij de aandacht natuurlijk eerst en vooral naar de jongeren uitgaat. Dit project ziet er helaas erg moeilijk uit, omdat de ambtenarenorgansa- ties er negatief tegenover staan. Die zeggen: dat kan be tekenen dat er minder brood is voor onze leden. Hier zit naar mijn oordeel echter een funda mentele denkfout. De hoeveelheid werk die een collectieve dienstvoorziening kan doen, wordt namelijk niet bepaald door techniek, winst of behoefte, maar door het be schikbare geld. Bij een gewone werkgever ligt dat anders. Als de overheid niet meer geld heeft, kan zij ook geen extra ambtenaren betalen. Als ik vervolgens daar boven op een aantal mensen met behoud van uitkering wat wil laten doen, komt dat niet in minde ring op het bestaande aantal gewoon betaalde ambtenaren, want dat aantal wordt alleen bepaald door het beschikbare budget. Nu kan ik me best voorstellen dat de ambtenarenorganisaties bang zijn dat minister Ruding met nieuwe bezuinigingen zal komen om de dan toch nog te hoge collectieve lasten te be perken. Die angst zou je kun nen wegnemen door meerjare nafspraken te maken over een terugbrenging van de collec tieve sector met een tot twee procent per jaar en af te spre ken dat het nooit meer dan dat zal worden. Dan is er zeker heid, dat het werken met be houd van uitkering iets extra's is, dan komt men niet voor verrassingen te staan, loopt men ook geen risico's en zou den de ambtenarenorganisaties kunnen gaan meewerken aan dit derde arbeidscircuit", zo reikt Lubbers de ambtenaren bonden de hand. Jongeren De vragensteller het gras voor de voeten wegmaaiend gaat de premier vervolgens over op net probleem van de langduri ge werklozen, met name de jongeren. „Kunnen wij nog verder gaan bij diegenen die het moeilijkst aan de slag ko men, anders dan door hun een voorkeursbehandeling te ge ven", vraagt Lubbers zich af. „Als bot verlagen van de jeugdlonen geen oplossing meer is en toch bij het herstel lend bedrijfsleven aarzelingen blijven om jongeren aan te ne men, wat dan? Deels ontstaat die huiver door hun kosten, maar ook omdat de jongeren als ze niet zouden bevallen weer zo moeilijk zijn te ont slaan. We zouden daar een op lossing kunnen vinden, waar bij de arbeidskosten voor de werkgever lager zijn, bijvoor beeld door hem minder pre mie te laten betalen of de uit kering die er is in zekere mate daarvoor te gebruiken. Ook kun je iets doen vanuit een collectieve verantwoordelijk heid, door de mogelijkheid te bieden de betrokkene als zij of hij niet bevalt weer terug te nemen in de uitkering. Maar het zou best wel eens kunnen blijken dat ze gaandeweg toch wel bevallen en een normale werknemer worden". „Ik geloof dat we er langzaam in slagen het vraagstuk klem mender op tafel te krijgen, hoewel er nog steeds alibi's ge zocht worden op alle niveaus in de samenleving. Het is hier vooral een kwestie van politie ke wil. Het gaat op dit punt nog steeds erg moeilijk, omdat wij in Nederland ons ei niet kunnen leggen over dergelijke fundamentele vragen. We kunnen natuurlijk voor jonge ren die al meer dan een jaar werkloos zijn aparte regelin gen laten gelden en hen voor werk, stage of een verdere op leiding in aanmerking laten komen. Maar dat zal verplich tingen inhouden zowel voor die jongeren als voor wie hen in dienst nemen. Zodra je voorstelt dat wie weigert van zo'n bijzondere regeling ge bruik te maken, ook flink op zijn uitkering zal worden ge kort, wordt aan de andere kant de eis gesteld dat zulke regelingen dan wel voor ieder een gegarandeerd toegankelijk moeten zijn. Daar komt de zaak dan weer op vast te zit ten". Maar u hebt toch altijd gezegd dat dit Kabinet geen moeilijke keuzes wil ontlopen? Dus wat let u?. „Wij hebben als Kabinet een keuze gemaakt die ontzettend onder druk is komen te staan. Moet je de samenleving dwin gend zaken opleggen of wil je het hebben van de verant woordelijkheidsbeleving van de burger. Wij hebben geko zen voor het laatste en daar komen we ons zelf steeds bij tegen!". Waar staat u zelf? „Ik geloof bij alle ervaring die ik nu heb in de politiek nog steeds dat ik door moet gaan met de weg die we zijn inge slagen. Dat we er op moeten hameren dat de samenleving vanuit zichzelf tot maatregelen komt. Maar ik weet niet hoe lang ik het volhoud principieel geen zaken op te leggen. Ik veroorloof mij die keuze om dat ik nog altijd het vertrou wen heb dat de zaak in bewe ging is, dat we een doorbraak aan het uitlokken zijn. Mis schien nog niet 'en plein pu blic' maar toch in elk geval binnenskamers. Kortom: ik blijf rekenen op de veerkracht van de samenleving zelf". Zit er dan een centraal ak koord in voor meerdere jaren? Lubbers valt meer dan tien se conden denkend stil en zegt dan ernstig: „Ik weet het niet. Ik geloof dat niemand het weet. Ik denk dat werkgevers en werknemers ook wikken en wegen. De werkgevers zou den er zeer in geïnteresseerd zijn als het herstel van de eco nomie daardoor maar niet om zeep zou worden geholpen. De werknemers vragen zich op hun beurt af welke verant woordelijkheid zij kunnen dragen voor een ingrijpende herziening van het sociale ze kerheidstelsel die onvermijde lijk de uitkeringen terugzet op 70 procent, zelfs als men inziet dat men daar niet aan kan blij ven ontkomen. We zitten dus met enorme taboes..." „Ik zou dolgraag een centraal akkoord hebben, maar ergens in mijn binnenste heb ik het gevoel dat als puntje bij paaltje komt men toch zegt: „regering, hakt u de knopen maar door! Wij zijn niet tot het grote com promis kunnen komen. Niet omdat we het technisch niet zien, maar omdat het zich niet verdraagt met onze eerdere standpunten en met onze ach terbannen." U bent bang dat de zwarte piet dus weer op de tafel van het Kabinet zal worden „Ik vrees dat het zo zal gaan" Grijpt het Kabinet dan uitein delijk zelf in? „Jazeker. Wat het 1-julipakket betreft is dat al een kwestie van weken. Vooruitlopend op de herstructurering van de so ciale zekerheid denken we een inkomensachteruitgang echter aanzienlijk te verminderen en, voor de ergste gevallen, zeg te halveren in vergelijking tot de eerste voorstellen, zonder dat de premies per 1 juli weer om hoog moeten. Maar we krijgen straks ook nog de begroting. Als we de keuze niet meer kunnen ont wijken, hakken we zelf de knoop door. Dat hebben we vorig jaar ook gedaan". Zou het de sfeer in het overleg dat werkgevers en werkne mers mei elkaar en met het Kabinet voeren niet een stuk verbeteren als het Kabinet zou komen met voor elk van beide partijen aanvaardbare lasten verlichtingen. „Het gaat bij de lastenverlich ting om de omvang en de vormgeving. We hebben er onder voorbehoud 1,5 tot 2 miljard gulden per jaar voor uitgetrokken. We hebben ge kozen dat zoveel mogelijk aan de werkgevers te geven. Maar we zijn nu aan het evalueren of we zo door moeten gaan. Ik denk dat werkgevers en werk nemers moeten erkennen dat het primair moet gaan om het herstel van de economie en dat de lastenverlichting dat doel moet dienen. Dat hoeft dus niet te betekenen dat een lastenverlichting automatisch voor de werkgevers is. We zul len ook naar de koopkracht van de burgers moeten kijken. Ik geloof dat we met de lasten verlichting tot nog toe redelijk goed gescoord hebben. Er komt weer vertrouwen om te investeren. Nu moeten we overgaan naar de volgende fase: de economische groei moet omhoog uit het dal naar, laten we zeggen, twee procent. Hoe kan ik mijn lastenverlich ting daaraan dienstbaar ma ken. Ik hoop dat werkgevers en werknemers daar toch wat meer ontspannen over gaan praten en daar samen richting aangeven. Dat lijkt me ook maatschappelijk goed". Ambtenaren Ook met zijn eigen werkne mers, de ambtenaren, zal er opnieuw gepraat moeten wor den. In het voorjaar, schat Lubbers. „De uitgangspositie van dat overleg zal niet veel anders zijn dan in het eerste gesprek. De collectieve uitga ven zijn nog steeds veel te hoog. We zijn als Kabinet ge houden om met alle ambtena renorganisaties, ook met de AbvaKabo, te gaan praten en te proberen tot een akkoord te komen, niet alleen over het sa- larisbeleid, maar ook over het werken met behoud van uit kering, de mogelijkheid meer i'ongeren in dienst te nemen, corter en flexibeler te gaan werken. Ik ben nog steeds een groot voorstander van een meerjari ge afspraak op tal van punten. De salarisontwikkeling kan natuurlijk niet florissant zijn, maar hoeft anderzijds ook niet dramatisch te worden, zeker als je het over een aantal jaren kunt uitsmeren. Er zijn ook nog voldoende mogelijkheden in de sfeer van de pensioenen, de secundaire arbeidsvoor waarden bijvoorbeeld als het gaat om gezondheidszorg. Maar we zitten met een trau ma van vorig jaar, wat erva ren is als een dictaat. Dat ver plicht ons extra ons open in het overleg op te stellen. Wat in 1983 gebeurd is moeten we dit jaar zien te voorkomen. Ik verwacht ook niet hetzelfde als vorig jaar. Maar als het ons niet lukt tot overeenstemming te komen, dan zullen we als regering dan naar het parle ment gaan en dat neemt dan de beslissing. Dat is natuurlijk niet goed, want dat zou een declassering van de ambtena renorganisaties zijn, maar dat is wat er dan gaat gebeuren. Wij moeten dan een voorstel doen het parlement beslist en dat voeren wij uit". Tekst: ARJEN BROEKHUIZEN Foto: MILAN KONVALINKA iUSKE EN WISKE HET DELTA-DUEL Qw/t lAren wordi iwbih eemiio m mm rii nn mot wbbchbooi nmOEMl. (Oef1 Oil m op Het nippertjemin )lle hijhl 10 sip.Suike. H tr irrs (luiht/lei u)sbi/nd leef I .L,. V~Vv <- (Vervolg van de voorpagina) SCHEVENINGEN De ambtenarenbonden CFO en AbvaKabo hebben schrikbarende spanningen geconstateerd onder het personeel van het Huis van Bewaring in Scheve- ningen. Deze spanningen hebben ertoe geleid dat het bewakingspersoneel gisteren aanvankelijk zijn activiteiten heeft gestaakt en later op de dag slechts gedeeltelijk hervat. Het personeel wil het komend weekeinde ook extra-be veiliging hebben. Ze willen ook niet dat het mi nisterie door bezuinigingen de veiligheid van de inrichting nog meer vermindert. Als de eisen van het personeel van de hand worden gewezen kan volgens een woordvoerder van het CFO een „onstuimig weekeinde worden verwacht". De bonden spreken de opvat ting van het Ministerie van Justitie tegen, dat het Huis van Bewaring in Schevenin- gen het best bewaakte com plex zou zijn. „De woordvoer der moet zich hebben vergist met de strafgevangenis", aldus de bonden. CFO en AbvaKabo hebben gisteren vastgesteld, dat de ontsnapping van gevangenen king opgeheven, wat weer be- kunnen vervullen. De directie tekent dat alle sleutels van vi- beloofde op die eis in te gaan tale posten binnen de inrich- na gesprekken met de dienst- ting zijn. Door de verminde- leiding op het ministerie. Na ring van mankracht is het ook die toezegging hervatte het niet meer mogelijk, aldus de personeel in beperkte mate bonden, om controle uit te oe- zijn activiteiten, fenen op invoer van goederen De twee bonden constateren, voor de gedetineerden (een pi- dat als gevolg van de grote stool, bijvoorbeeld). Op één en spanningen onder het perso- ander is reeds herhaaldelijk de neel ongeveer - dertig procent aandacht gevestigd, met name ziek is. Ook de gezinnen van heeft het personeel erop gewe- de bewakers gaan gebukt on zen, dat de situatie vooral in der de situatie in het Huis van de weekeinden onveilig is. Bewaring. Het personeel schortte gisteren „Dertig procent van de huisbe- alle activiteiten op na de ont- waarders gaat met doodsangst snappingen tijdens het week- in hun schoenen naar hun - - - einde. Het eiste een gesprek werk". Deze opmerking maak- een uitvloeisel is van de bezui-* met de directie. Tijdens dat ge- te de heer C.H. Steur, perso- nigingen^ bij het gevangenis- sprek werd geëist dat voor het neelslid van de Scheveningse komende weekeinde de bevei- gevangenis gisteren in het ac- ligingssituatie zodanig zou tualiteitenprogramma Hier en worden verbeterd, dat het per- Nu van de NCRV. Ook hij was soneel met een redelijk gevoel van mening dat er veel te wei van veiligheid zijn dienst zou nig personeel is om voor e^n wezen. De beveiliging is door die bezuiniging namelijk ver minderd. Hierdoor is voor het Huis van Bewaring bijvoor beeld de totale buitenbewa- adequate bewaking te zorgen. Staatssecretaris Korte- Van Hemel zei in ditzelfde pro gramma niet zomaar „een blik bewaarders" te kunnen open trekken. Volgens haar was de uitbraak niet te wijten aan een tekort aan personeel. Zij vond overigens de manier zoals nu wordt bewaakt „het best mo gelijke systeem". De politie had het gevangenis complex zaterdag onder ver scherpte controle gesteld. Dit was gebeurd op aandringen van de directeur naar aanlei ding van geruchten dat er een uitbraakpoging zou worden gedaan. De aandacht van de extra-patrouilles waren echter niet gericht op de buitenkant van de gevangenis, zodat de drie vluchtauto s aan de Zwol sestraat niet konden worden opgemerkt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 13