Mondale slaat terug
SPD herstelt zich in Beieren
Strijd in Beiroet zet
Libanese leiders onder druk
Soedan wil spoedzitting van Veiligheidsraat
bezuinigingen
Belgisch parlement
stemt in met forse
.BUITENLAND
EcidaeSoivumt
MAANDAG 19 MAART 1984 PAGINA5
Hart zet
vraagtekens
bij NAVO
CHICAGO Senator
Gary Hart heeft zich dit
weekeinde zeer kritisch
uitgelaten over de
NAVO en gezegd dat de
toekomst van het bond
genootschap opnieuw
■moet worden bezien.
„Welk voordeel heeft ons
land erbij om ieder jaar
tachtig tot honderd mil
jard dollar te besteden
aan de gemeenschappelij
ke verdediging van Eu
ropa zo vroeg de sena
tor zich af voor een ge
nootschap van interna
tionale betrekkingen in
Chicago. Hij stelde zich
ook de vraag welk nut
„de aanwezigheid van
onze conventionele
strijdkrachten heeft in
een strook land van ruw
weg twaalf mijl tegen
over de landen van het
Warschaupact en de Sov
jetbataljons. Deze con
structie is ontworpen om
politieke en niet om mili
taire redenen.
Walesa neemt het op
voor gearresteerde
schrijver
WARSCHAU De Poolse vakbondslei
der Walesa is krachtig in het geweer ge
komen tegen de recente arrestatie van
de schrijver Marek Nowakowski. In een
gisteren aan de pers verstrekte verkla
ring verweet Walesa het huidige bewind
van zijn land de schrijvers in Polen te
muilkorven en de nationale cultuur
dienstbaar te willen maken aan het com
munistische regime. Marek Nowakowski
is de auteur van het boek „verslag over
de staat van beleg", dat clandestien in
Polen verscheen en later in Frankrijk
werd uitgegeven. De politie arresteerde
hem op 7 maart jongstleden op beschul
diging van „belediging van de staat".
Militaire post in
Suriname
beschoten
PARAMARIBO In het Suri
naamse district Saramacca is vo
rige week donderdag een militai
re post beschoten. Dit is afgelo
pen weekeinde bekend gemaakt
door de officiële media in Para
maribo. Volgens de commandant
van d emilitaire post, die was in
gericht bij een brug op 75 kilome
ter ten zuiden van paramaribo,
maakten de aanvallers gebruik
van automatische wapens. Hij
schatte het aantal aanvallers op
vier. Er zijn geen slachtoffers ge
vallen, aldus de commandant.
Hoessein dreigt met aankoop
van Sovjet wapens
NEW YORK De Jordaanse koning Hoessej
heeft gedreigd zich tot de Sovjet-Unie te zulli
wenden als de Amerikaanse regering de voorg
nomen wapenlevering niet laat doorgaan. Hoe;
sein zei dit gisteren in een interview met h(
Amerikaanse tv. De Jordaanse vorst zei verde
geen spijt te hebben van zijn uitlatingen van vc
rige week, waarin liet weten dat de VS zich on
derwerpen aan de dictaten van Israël. De kritiel
van Hoessein is in Washington opgevat als ee
ernstige slag voor het Midden-Oosten beleid va
president Reagan. Hoessein zei geen persoonlij!
aanval op Reagan te hebben willen doen. Hij
nadrukte dat de VS in de ogen van de Arabiere
partijdig zijn geworden. Onderhandelingen mt
Israël sloot Hoessein uit, zolang de kolonisati
van de bezette gebieden doorgaat.
Noord-Ierland levert
guerrillaleider uit
DUBLIN/BELFAST De Noord-
ierse politie is gisteren begonnen met
de ondervraging van de Noordierse
guerrillaleider Dominic McGlinchey,
die in de nacht van zaterdag op zon
dag door Ierland werd overgedra
gen. Waarnemers noemen de uitle
vering een doorbraak in de betrek
kingen tussen Londen en Dublin. De
30-jarige McGlinchey, leider van het
Ierse Nationale Bevrijdingsleger
(INLA), werd in handen gegeven
van de Noordierse politie nadat zijn
advocaten tevergeefs hadden gepro
beerd uitlevering te voorkomen. Hij
is de eerste belangrijke guerrillalei
der die door de Ierse republiek is
uitgeleverd.
De Noordierse guerrillaleider McGlinchey.
„Uitwijzing Libiërs
is agressieve daad"
BEIROET Libië heeft de
uitwijzing door Engeland van
vijf Libiërs een „agressieve
daad" genoemd, die met ge
weld zal worden beantwoord.
Het Libische persbureau
JANA meldde gisteren verder
dat „wij kunnen niet zwijgen,
omdat de uitwijzing de belan
gen van ons volk ondermijnt
en de vriendschappelijke be
trekkingen tussen Libië en
Engeland in gevaar brengt".
De Britse regering wees vrij
dag vijf Libiërs uit in verband
met recente bomaanslagen op
Arabische doelen in Engeland,
waarbij 26 mensen gewond
raakten".
Christina
Onassis
weer
getrouwd
Voorlopig over
akkoord landbouw
begroting EG
BRUSSEL De landbouwn
nisters van de Europese G
meenschap hebben zaterd
na een marathonbijeenkon
van ruim 25 uur een voorlo]
akkoord bereikt. Die overei
komst behelst de vaststelli
van de nieuwe Europese lai
bouwprijzen voor het komt
de seizoen plus maatregel
om de Europese landbouw
saneren.
Op het totaalpakket ligt ech
nog een zware hypotheek. I
landbouwpakket moet i
goedgekeurd worden door
Europese topconferentie.
kan pas als ook het proble
rond de Britse bijdrage is ge
geld en een besluit is genon
rond de uitbreiding van de
nanciële middelen.
Het landbouwpakket dat
ministers ziin overeengel
men komt zo n 1,5 miljard g
den hoger uit dat het bed:
waar men bij de de oorspri
kelijke voorstellen van de I
commissie mee had gereke
Aan de 42-miljard gulden
de landbouw van de EG
jaar mocht kosten kwam n
al zo'n vijf miljard tekort. 1
de 1,5 miljard erbij dreigt
.landbouw dit jaar zo'n 6,5 n
jard duurder uit te vallen
was begroot. Het is nog m
zeer de vraag of de Europ
regeringsleiders daar genoej
mee zullen nemen.
In het pakket zitten ing
pende maatregelen zoals
voorbeeld het terugbrenj
van de Europese melkprod
•tie van 105 tot 97,9 miljoen
per jaar. Maar omdat die mi
regelen nog niet zover gaan
de EG-commissie had voor
steld kost dat dit jaar toch i
dikke 700 miljoen gulc
meer.
De ministers hebben nog i
gesproken over de vraag
de rond 6,5 miljard gulden
extra nodig zijn moeten w
den betaald. Toch is ook
nister Braks akkoord gega
„Ik had financiële ruimte
te onderhandelen. Bovend
heb ik zaterdag nog ovei
gepleegd met de minister-f
sident. In Brussel vindt n
overigens dat de landbouw
nisters ondanks de nog vc
liggende problemen een pi
tatie van formaat hebben gi
verd. Voor het bereiken
het akkoord moesten imrri
geweldige tegenstellinl
worden overwonnen. Vo
dien ging men er steeds
uit dat de ministers daar i
in zouden slagen.
KHARTOEM Soedan
heeft gisteren aangedron
gen op een spoedzitting
van de Veiligheidsraad
om „de Libische agressie"
te onderzoeken naar aan
leiding van het bombar
dement van afgelopen
vrijdag op de stad Om-
doerman. Dit heeft het
Soedanese nieuwsagent
schap SUNA gemeld.
De Soedanese minister van
buitenlandse zaken, Medani
Abbasher, heeft tegenover
Arabische ambassadeurs in
Khartoem het verzoek toege
licht. Volgens hem heeft
Soedan bij de Arabische Liga
een klacht jegens Libië inge
diend in verband met de
luchtaanval. Volgens de Soe
danese regering heeft een
Libisch vliegtuig bommen
afgeworpen op de Soedanese
radiozender in Omdoerman.
Bij het bombardement kwa
men vijf mensen om het le
ven.
Libië heeft de verantwoorde
lijkheid voor de luchtaanval
verworpen. De Soedanese re
gering gaat er echter vanuit,
dat Libië daadwerkelijke
steun verleent aan de Zuid-
soedanese verzetsbeweging
Anyanya. Via deze beweging
zou de Libische kolonel Kha-
daffi meer invloed in het ge
bied willen verkrijgen en
vooral de politieke rol van
Egypte willen terugdringen.
Soedanese functionarissen
hebben gisteren laten weten,
dat Egypte zijn zuidelijke
buurland steun verleend met
de bouw van een luchtverde
digingssysteem om een mo
gelijke nieuwe aanval te ver
hinderen. Beide landen heb
ben een defensie-verdrag om
elkaar te hulp te komen!
er een van beiden wtó
aangevallen.
De Amerikaanse reger
heeft gisteren besloten één
meerdere radarvliegtuigj
van het type Awacs na
Egypte te sturen. Dit in d
band met het bombarder»
op Omdoerman. De vliegl
de radarposten zijn in stl
•gevechtsvliegtuigen in I
luchtgevecht te begeleideal
RUITENHEER
(Van onze correspondent
Gerard Kessels)
BONN Bij de gemeente
raadsverkiezingen in Beieren
hebben de sociaal-demokraten
zich enigszins hersteld van de
zware nederlagen die zij de af
gelopen jaren in dit christen-
-democratische bolwerk heb
ben geleden. Vooral in de de
grote steden deed de SPD het
goed. In Mtinchen versloeg de
SPD-kandidaat Georg Krona-
witter, burgemeester Erich
Kiesl van Franz-Jozef Strauss'
christen-democratische CSU.
Nadat gisteravond in de mees
te districten van de stad de
stemmen geteld waren, stond
Kronawitter op 49,2 procent,
tegenover 43,2 voor Kiesl. Om
dat geen van beide kandidaten
de absolute meerderheid be
haalde, wordt er over twee
weken weer gestemd.
Ook in andere grote steden
van Beieren, zoals Neuren
berg, Augsburg, Erlangen en
Furth kwam de SPD sterker
voor de dag dan de CSU. Bij
de laatste gemeenteraadsver
kiezingen in Beieren, zes jaar
geleden, behaalde de CSU 53
procent, de SPD 30,3 en de li
berale FDP 2,8 procent. Hoe
wel de SPD in de grote steden
veel verloren terrein heeft te-
rugveroverd, gaat men er van
uit dat de CSU in de platte
landsgemeenten opnieuw de
grote winnaar zal zijn. In elk
geval zal de complete uitslag
pas tegen het einde van de.
week bekend zijn.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
WASHINGTON Ex-vice-
-president Walter Mondale
heeft in de jongste serie voor
verkiezingen binnen de De
mocratische Partij om het
Amerikaanse presidentschap
een gevoelige klap toegebracht
aan zijn partijgenoot Gary
Hart. In drie van de zoge
naamde primaries in vijf ver
schillende deelstaten, kwam
Mondale afgelopen zaterdag
veel sterker uit de bus dan
Hart.
In een deelstaat, South-Caroli
na versloeg negerkandidaat
Jesse Jackson zijn beide blan
ke concurrenten. Hart kon
nergens een overwinning boe
ken. Voor het overige bleek
een verrassend groot aantal
Democratische Partijleden nog
geen keuze tussen de drie
overgebleven presidentsgega
digden te willen maken en
met een stem „onbesloten" zijn
oordeel te willen uitstellen tot
de landelijke Democratische
Partij-conventie in juli in San
Francisco.
Voor Mondale was vooral zijn
overtuigende zege in de geïn
dustrialiseerde noordelijke
staat Michigan met de stad
Detroit als centrum van de au
to-industrie van belang.
Mondale, die de officiële steun
geniet van de Amerikaanse
AFL-CIO-vakcentrale, kreeg
in Michigan 49 procent van de
stemmen, tegen Hart 31 en
Jackson 16. Samen met de
staat New York telt Michigan
het hoogste percentage georga
niseerde werknemers.
Mondale profiteerde in Detroit
van zijn verleden als vice-pre
sident (onder Jimmy Carter),
omdat de Carter-regering in
1979 met een miljardenlening
het bijna failliete auto-concern
Chrysler van de ondergang
heeft gered. Senator Gary
Hart stemde destijds vanuit
het liberale principe dat be
drijven op eigen benen moeten
staan of verdwijnen, tegen de
overheidssteun aan Chrysler,
dat nu weer kerngezond is en
duizenden ontslagen werkne
mers terug in dienst heeft ge
nomen.
Het slechte figuur dat Hart za
terdag over het algemeen sloeg
weerspiegelt het „einde van
zijn wittebroodsweken" met
pers en publiek. Hart schoot in
het begin van het voorverkie-
zingsproces als een komeet
omhoog, maar na de eerste op
winding over het „charmante
wonderkind uit het Wilde
Westen" moet Hart sedert af
gelopen week op steeds nuch
terder kritiek antwoorden.
Hij slaagt er niet erg in om. zijn
zogenaamde „nieuwe ideeën"
duidelijk of aantrekkelijk te
maken. Bovendien zijn kran
ten allerlei bindingen van
Hart met het bedrijfsleven
gaan onthullen, waardoor zijn
verkiezingsleus dat Mondale
met handen en voeten aan
speciale belangengroepen vast
zit, aan geloofwaardigheid
heeft verloren.
Gary Hart en zijn campagnes
taf hebben de afgelopen dagen
voor het eerst ook blijk gege
ven van paniek. Zo beschul
digde Hart Mondale ervan dat
de laatste in een televisie-ad
vertentie alleen maar doorza-
nikt over de naamsverande
ring die Hart (vroeger Gary
Hartpence) zichzelf heeft gege
ven in plaats van over politie
ke onderwerpen te praten.
Hart bleek te zijn afgegaan op
een onwaar verhaal. Mondale
heeft nooit de kwestie van
Harts naam en van diens leef
tijd (47 en niet, zoals Hart lan
ge tijd heeft opgegeven, 46)
aangeroerd.
De vraag is nu of Gary Hart
zich tijdig van zijn inzinking
zal kunnen herstellen en met
name het initiatief weer in
handen kan nemen. Een be
langrijke test daarvoor komt
morgen al, wanneer in de staat
Illinois de voorverkiezing
plaats heeft. In Illinois ligt
Chicago, Amerika's grootste
stad op New York na.
Jesse Jackson kreeg in zijn ge-
boortestaat South-Carolina 25
procent van de stemmen, te
gen Hart 12 en Mondale 10
procent. Ook in de zuidelijke
deelstaat Mississippi kwam
Jackson met 27 procent sterk
voor de dag. Mondale vergaar
de daar 30 en Hart 12 procent.
South-Carolina en Kentucky
waren de staten waar ruim 50
procent van de Democratische
Partij-leden „onbesloten"
stemden. Dat en de weer toe
nemende invloed van Jackson,
verhogen de kans dat het
hetgeen ongebruikelijk is
op de nationale Democratische
Conventie zal aankomen, wie
de uitdager wordt van Repu
blikeins president Reagan. Ge
woonlijk komt dat in de loop
van de voorverkiezingen reeds
vast te staan. In bijna de helft
(23) van de Amerikaanse dei
staten zijn de voorverkiezil
gen nu afgewerkt. De pres
dentsverkiezingen zijn in n|
vember aanstaande.
De 33-jarige
Griekse
reders
dochter
Christina
Onassis trad
zaterdag voor
de vierde
maal in het
huwelijk. Dit
maal was de
uitverkorene
van de
miljonairs-
dochter de
Fransman
Thierry
Roussel(31).
Hier verlaat
het paar de
Grieks-
orthodoxe
kerk in Parijs
waar hun
huwelijk
werd
ingezegend.
Mitterrand:
Frankrijk kan
neutronenbom maken
WASHINGTON Frankrijk
kan binnen enkele maanden
een neutronenbom produce
ren. Dit heeft president Fran
cois Mitterrand gezegd in een
gisteren gepubliceerd vraagge
sprek met de Washington Post.
Miterrand brengt deze week
een bezoek aan de VS. „We
kunnen een neutronenbom
produceren als we dat willen",
aldus Mitterrand. „Ik kan de
opdracht ertoe geven en dan
hebben we hem in enkele
maanden. Daaraan voegde de
Franse president, die een dui
delijk voorstander van de in
stallatie van Amerikaanse en
Pershing-II-raketten in Euro
pa is, evenwel toe: „Ik ben
niet voor een bewapenings
wedloop.
LAUSANNE De Libanese
leiders, die in Lausanne over
eenstemming trachten te be
reiken over politieke hervor
mingen in hun land, stonden
gisteren onder grote druk van
wege de strijd in Beiroet. De
gevechten, die zaterdag weer
uitbrak, waren de zwaarste
schendingen van het bestand
dat de Libanese leiders begin
vorige week in Lausanne,
overeenkwamen. Het overleg
in Lausanne concentreert zich
nu op een werkdocument, dat
zaterdag door president Ge-
mayel is ingediend.
Medewerkers van de christe
lijke en islamitische leiders lie
ten gisteren weten dat naar
mate de onderhandelingen in
Lausanne langer duren; het
gevaar groter wordt dat ge
vechten in Libanon een even
tueel akkoord onmogelijk ma
ken. Bij de gevechten langs de
Groene Lijn, de scheidslijn
tussen Oost- en West-Beiroet,
zijn het afgelopen weekeinde
dertien mensen om het leven
gekomen.
De druzenleider Walid Joem-
blatt liet zich gistermiddag
pessimistisch uit over het ver
loop van de verzoeningsconfe
rentie. Er is weliswaar „een
compromis halverwege" be
reikt, maar „daarvan zal niets
verwezenlijkt worden", zo
vertelde Joemblatt. Op de
vraag hoe lang de conferentie
naar zijn idee zal duren, ant
woordde hij-. „Wij moeten met
iets tastbaars thuis komen, an
ders worden wij door onze ei
gen mensen uit de weg ge
ruimd".
In het door Gemayel ingedien
de werkdocument zijn enkele
politieke hervormingen opge
nomen. Hiermee wil de Liba
nese president tegemoet ko
men aan de eisen van opposi
tie, die een rechtvaardiger
verdeling van de politieke
macht tussen christenen en
moslims in Libanon nastreeft.
Onverstoorbaar
De Britse premier, mevrouw Thatcher, bleef schijnbaar onver
stoord toen zij ter gelegenheid van de Britse modeweek een
groot aantal modewerpers in haar ambtswoning Downing Street
10 in Londen onthaalde. Een van hen droeg op haar kleding de
tekst: 58 procent wil geen Pershing-II-raketten.
BRUSSEL De Belgische Kamer van Volksvertegen
woordigers is gisteravond akkoord gegaan met het
nieuwe pakket bezuinigingsmaatregelen, dat de Belgi
sche regering afgelopen donderdag aan het parlement
voorstelde. 111 volksvertegenwoordigers stemden voor,
93 waren tegen (de oppositiepartijen) en er was één
onthouding.
Van vrijdagochtend af tot en met zondag hebben vijftig volks
vertegenwoordigers, vaak voor een praktisch lege Kamer, over
de zware bezuinigingsvoorstellen van de regering-Martens ge
sproken. Voornaamste punt van de nieuwe voorstellen van de
regering-Martens is dat de loontrekkenden in België, dit jaar,
volgend jaar en eventueel nog in 1986 elk jaar 2 procent aan
koopkracht moeten inleveren. Martens wil in 1985 het financie
ringstekort terugbrengen tot ongeveer 7,5 van het bruto natio
naal produkt. Nu bedraagt het meer dan het dubbele.
