prince of pop
Dorpsspektakel
in televisie
democratie
VERKIEZINGSSTRIJD IN VS:
ZATERDAG 17 MAART 1!
grootste poptournee aller
tijden in het verschiet
uit elkaar zijn, en de orga
nisator.
Michaels vader contrac
teerde de omstreden orga
nisator van grote bokse-
venementen, Don King,
voor de tournee, maar
naar verluidt was Michael
zelf daar niet erg mee in
genomen. King, die ge
wend is om te gaan met
bokssterren als Moham
med Ali en Sugar Ray Le
onard, zegt daarover nog
al klagend: „Met Michael
word je constant op de
proef gesteld". Volgens de
verhalen heeft Michael
hem een lijstje gegeven
met instructies en hem op
het hart gedrukt niets te
doen zonder eerst met
hem te hebben overlegd.
„Kleurenblind"
Voor zo'n verlegen jongen
kan Michael dus keihard
zijn als het gaat om de
verkoop van zijn image.
Toen zijn vader eens een
manager ontsloeg als
„blanke hulp", zei Mi
chael dat hij van zo'n op
merking misselijk werd.
Hij voegde eraan toe dat
hij wat dat aangaat „kleu
renblind" is en „kwaliteit
in dienst nam, geen
kleur". Maar niet alleen
als het gaat om geld ver
dienen is Michael anti-ra
cistisch. Ook uit zijn lied
jes en optreden in het
openbaar blijkt dat hij te
genstander is van alles
wat naar racisme riekt.
Zo verschijnt hij de laat
ste tijd in het openbaar
nogal eens in het gezel
schap van Brooke Shields,
een jonge, blanke filmster
en sexsymbool. Hij was
waarschijnlijk de eerste
Amerikaanse zanger die
de massa veroverde met
een song waarin een blan
ke en een zwarte jonge
man vechten om hetzelf
de meisje. Deze song, The
Girl is Mine, zette hij sa
men met Paul McCartney
op de plaat.
Zijn enorme aantrek
kingskracht heeft hij voor
een deel te danken aan
zijn vage image. Onder
het oog van het publiek is
hij van een schattige
kleuter opgegroeid tot een
sexy tiener. Daar was
niets geheimzinnigs aan.
Maar nu is hij een „lieve"
25-jarige jongen die voor
beide seksen en alle leef
tijden aantrekkelijk is en
niemand weet wat voor
soort iemand hij precies
is. Hij is een raadsel ge
worden, zelfs voor de fans
die hem vanaf zijn jeugd
hebben gevolgd. Hij is ve
getariër, zoals een toege
wijd liefhebber van die
ren betaamt. In San Fer
nando Valley waar hij sa
men met zijn moeder en
jongere zusje woont, heeft
hij zelfs een kleine boer
derij. Op zaterdag vast hij
tot grote ongerustheid
van zijn moeder die bang
is dat hij te mager wordt
en zondags oefent hij een
uur lang nieuwe danspas
sen voor de spiegel. Hij is
net als zijn moeder Jeho
va's getuige, gelooft in de
bijbel en is ervan over
tuigd dat zijn liedjes door
een „hogere bron dan ik
zelf" worden ingegeven.
Hij is tegen drank, siga
retten, drugs en vloeken.
Andere sterren
Verder is er eigenlijk
maar weinig van hem be
kend, behalve dan dat hij
zich meestal ophoudt in
het gezelschap van andere
sterren uit de showbiz, zo
als Diana Ross, Jane Fon
da, Lionel Richie, Liza
Minelli, Stephanie Mills
en Paul McCartney. Hij
zegt daarover nogal open
hartig: „Ik vind het vre
selijk om te zeggen, maar
ik voel me vreemd onder
gewone mensen. Zie je,
mijn hele leven heeft zich
op het toneel afgespeeld.
In een menigte ben ik
bang. Op het toneel voel
ik me veilig".
Als hij niet op het toneel
staat, is hij bang van de
gewone mensen, bang dat
ze hem iets aan zullen
doen. Dat is de reden dat
hij het openbare leven zo
veel mogelijk schuwt en
bijvoorbeeld nooit zelf de
deur open zal doen. Daar
om is hij het liefst op het
toneel of in de even veili
ge omgeving van een pla-
tenstudio. Zo bekeken is
de komende tournee een
welkome afwisseling,
hoewel hij slechts drie
keer per week zal optre
den om energie te sparen
en waarschijnlijk niet in
de open lucht, waar de si
tuatie onder de fans hope
loos uit de hand kan lo
pen.
Het is niet moeilijk te be
grijpen waarom Peter
Pan zijn favoriete boe
en waarom hij deze 1
sieker samen met
vriend Steven Spiell
wil verfilmen. Hij h
een enorme fantasie
gelooft zelfs dat de n
kan vliegen. „We kun
vliegen, weet je, we wi
alleen nog niet hoe
onze hersenen de sign
moeten geven om ons
de grond te lichten".
Films
Zijn grootste belang
ling gaat nu uit naa:
grootste fantasiewe
aller tijden, de film.
zit uren achter el!
naar films van Fred
taire en Charlie Ch«
te kijken om van he
leren. Als hij het 1
over oude films
Spencer Tracy of Kt
rine Hepburn, dan
het wel alsof die i
echter voor hem zijn
het echte leven var
gewone mensen. Hf
zijn grote droom aan
mythologische werel<
te dragen met iets
even duurzaam is als
ter Pan en even ac1
als ET, een mythe di
wel een klassieke fan
is als de essentie var
chael Joe Jackson.
Hij heeft de afgelope
jaar zo'n grote ontwi
ling doorgemaakt
een kleuter die zijn
broers nadeed tot
overheersende invlof
de popmuziek df
verbeelding te kort s
om te bedenken wa
de komende 20 jaar
bereiken, als hij de
krijgt. Vandaag de
dankt hij zijn.enormi
pulariteit aan de ne
van de mensen on
werkelijkheid even
vergeten. Zijn sproo
achtige image, zijn f
sieleven en zijn eeu
onschuld weerspie]
een behoefte in de ht
daagse wereld, alsoi
„alledaagse" bestaan
hij niet kan delen, ii
waaraan we allemaal
len ontsnappen. Hel
vaar van die rol is
onze behoeften ver.
ren. Op een goede df
Peter Pan op mi
groeien, anders zal hi
fans kwijtraken.
W.J. WEATHE
Copyright The Guai
ALABAMA We schrijven
maandag jongstleden. Het is
de dag voor „super dinsdag",
het voorlopige hoogtepunt in
de verkiezingsstrijd om het
Amerikaanse presidentschap.
Het Amerikaanse democrati
sche proces is in dit futuristi
sche jaar 1984 een verbluffend
spektakel. Vooral de wissel
werking tussen de dorpse
werkelijkheid rond het optre
den van de kandidaten en de
weergave van die realiteit in
de nieuwsmedia, is een ont
hutsend schouwspel.
We zijn in het „arme" Zuiden. De
staat heet Alabama en het stadje
Gadsden. Bij het gerechtsgebouw,
waarnaast tot ver in deze eeuw
blanke moordenaars en vooral on
gehoorzame negers zijn opgehan
gen, is iets aan de hand. Er dansen
dikke trossen ballonnen in de len
tebries, die hier in Alabama al veel
bomen in volle bloei heeft gezet.
Van diverse kanten komen wat
mensen op de attractie afgeslen-
terd. Op de trappen voor het
„Court House" speelt een country-
orkestje. De tekst bezingt de Smo-
key Mountains, waarvan de groene
hellingen dit stadje omarmen.
„Gadsdon verwelkomt John
Glenn", roept een reusachtig op
schrift op de gevel van het huis
van justitie. Glenn, een van de vijf
overgebleven presidentsgegadigden
van de Democratische partii, zal
hier een van de acht „stops' ma
ken, die hij vandaag in zijn kruis
tocht door het Zuiden heeft opge
nomen.
Als de muziek even ophoudt,
klinkt het uit een raam van de bo
venste verdieping: „Er zitten hier
onschuldige mensen opgesloten!"
„Daar is de gevangenis", legt een
man uit, wiens hoofd voor de helft
in een enorme cowboyhoed steekt.
„Zitten er ook moordenaars?"
„O ja, een hele hoop".
De kandidaat
Opeens golft er wat onrust door
aanwezigen. Een legertje camera
mensen, veiligheidsagenten en
campagnemedewerkers van de po
liticus springt uit een korte colonne
glimmende limousines. Daarna
komt de kandidaat zelf.
Op een klein podium, nauwelijks
twee meter van de eerste rij be
wonderaars en nieuwsgierigen,
leidt de burgemeester van Gadsdon
de „waarachtige Amerikaanse held,
de man die als eerste landgenoot
rond de aarde cirkelde", bij de bur
gers in. John Glenn spreekt een
vol kwartier. Hij doet het gloedvol.
Je zou niet zeggen dat hij citeert uit
zijn „standaardspeech", waarop hij
nu al maandenlang in alle uithoe
ken van het land slechts lichtelijk
varieert. Hij trekt ook van leer te
gen de nieuwe favoriet, zijn partij
genoot Gary Hart, die zich de man
van de toekomst noemt. „Ik ben de
man van de toekomst. Dat was ik
twintig jaar geleden al, toen ik de
ruimte in ging".
Het tafereel hier in Gadsdon is als
uit een slechte westernfilm. Daar
staat de ruimtevaarder te preken
over God, grootvader en appelge
bak. Uit het groepje mannen met
honkbalpetjes op en vrouwen met
stijve pantalons aan, steken drie
bordjes met „Glenn for President"
omhoog. Een echte sheriff staat in
stemmend toe te kijken, de „Stars
and Stripes" wapperen van het ge
rechtsgebouw en het geboefte ach
ter de tralies kan precies horen wat
er op straat gebeurt.
Een uur later John Glenn zit
Voor de journalisten die de campagne van Gary Hart volgen, is het vliegtuig eigenlijk de enige plaats
waar zij uitgebreid met hem kunnen praten. Zodra het vliegtuig aan de grond staat is alle aandacht van de
kandidaat gericht op zijn aanhangers in de plaats die hij bezoekt én op de miljoenen die hem via de tele
visie volgen.
weer hoog in de lucht naar een vol
gende stop, 1.200 kilometer verder
in Florida is voor alle 240 mil
joen Amerikanen het optreden in
Gadsdon een flits van drie secon
den op het nationale journaal van
CBS-tv. „De laatste opiniepeilingen
geven Glenn in Alabama een derde
plaats, ver achter Mondale en Hart.
Als dat op „super-dinsdag" ook de
uitslag wordt, trekt Glenn zich mo
gelijk terug als presidentskandi
daat", zegt de nieuwslezer. Dat is
andere koek dan het ballonnen-
feestje daarnet in de hoofdstraat.
Het bericht kan mensen in Gads
don die zich een uur tevoren door
Glenn hebben later overtuigen,
weer van gedachten doen verande
ren.
Invloed van de media
Er is in Amerika weer een verhitte
discussie opgelaaid over de wijze
waarop de televisie en de enquête-
bureaus de uitslagen van de ver
kiezingen beïnvloeden of misvor
men. Sommigen menen dat de op
mars van Gary Hart de eigenge
reidheid van het kiezerskorps aan
toont. Maar de meeste analysten
denken dat de media op zijn minst
de kleinste beweging in de publie
ke voorkeur tot beslissende wen
dingen uitvergroten.
Gary Hart eindigde in de allereer
ste voorverkiezing, die in Iowa, ver
achter Mondale. Maar hij werd wel
tweede en daardoor de lieveling
van alle journalisten en cameralie-
den, die hem tot „de ontdekking
van het toernooi" bombardeerden.
De tv zoekt ook naar beelden die
symbolisch zijn voor de ontstane si
tuatie. En zo zagen miljoenen kij
kers de dag na „New Hampshire"
Walter Mondale tot overmaat van
ramp ook nog eens tegen een gla
zen deur aan lopen. Hij was in alle
opzichten een sukkel geworden.
Het aangewakkerde idee dat om
roepen zouden moeten wachten
met het melden van de uitslag tot
de stembureaus zijn gesloten, is
kansloos. „We leven in een vrij
land. Iedereen mag iedereen vra
gen wat hij of zij gestemd heeft en
mag dat aan ieder ander doorver
tellen", is de conclusie van vrijwel
alle beschouwingen. Troost is dat
op elk moment weer de kleinste
nieuwe neiging onder het publiek
bijvoorbeeld medelijden met de
verliezer of „rebellie om de rebel
lie" tegen de enquête-uitslagen zel
ve toch weer voor verrassingen
kan zorgen. In die optimistische vi
sie blijft zo toch het initiatief altijd
bij de burgers.
Hoezeer de Amerikaanse kiezers
zijn gaan begrijpen dat de media
niet meer op de eerste plaats regis
treren, maar vooral medebepalers
zijn geworden van hun eigen ge
drag en dat van de presidentskan
didaten, blijkt de zondagavond
voor „super dinsdag" in Atlanta,
Kandidaten in de Amerikaanse presidentsverkiezingen komen er niet, als zij alleen maar handen schudden
en uitgekauwde toespraakjes houden. Het publiek verwacht van tijd tot tijd iets geks. Een verlangen
waaraan iedere kandidaat toe moet geven, zelfs de vaak nogal saai genoemde Walter Mondale.
Tijdens een campagne-ontbijt in Tampa (Florida) toonde hij zich voor de altijd aanwezige camera's een
meester in het pannekoek-bakken en verzekerde hij zich van kostbare seconden aandacht op de tv.
hoofdstad van de zuidelijke deel
staat Georgia, vanuit het oude Fox-
theater, dat plaats biedt aan meer
dan 3.000 belangstellenden heeft
een landelijk uitgezonden tv-debat
plaats tussen Mondale, Hart, Glenn,
Jackson en McGovern.
Oordeel van het publiek
Iedereen in de zaal ziet de camera's
bezig en een man zwaaien met bor
den die iedere kandidaat voortdu
rend tonen hoeveel seconden hij
verbruikt van „zijn" tijd. Iedereen
houdt niet alleen de discussie bij,
maar volgt ook met de ogen van
een massamedia-specialist hoe slim
ieder van de politici zijn woord en
gebaar dienstbaar maakt aan het
medium. Alle tactische manoeuvres
worden massaal doorzien.
Als het theater leegstroomt maken
de mensen onderscheid tussen wie
echt „gewonnen" heeft en wie hun
persoonlijke voorkeur heeft gekre
gen of behouden. In elk geval lij
ken de media het oordeel van de
kiezers hier in Atlanta geenszins te
versimpelen. Een oudere, dikke
zwarte vrouw maakt het pas echt
ingewikkeld: „Glenn heeft het de
bat gewonnen, McGovern was de
beste, Mondale moet president wor
den, ik hou van Gary Hart en ik
stem uit geweten op Jesse Jack
son".
Vijftig meter van "net Fox-theater
is een „Hart-party" georganiseerd,
waar het nieuwe charmante ver
schijnsel in de Amerikaanse poli
tiek in eigen persoon even zal ver
schijnen. Een honderdtal voorna
melijk jonge mensen staat in een
kleine café-ruimte opeengepakt,
uitgedost met vlaggetjes en hart
vormige ballonnen. Weer is de
Amerikaanse politiek dorpspolitiek
geworden. Op weg naar de micro
foon kust Gary een jonge vrouw,
die onmiddellijk in tranen uitbarst
en zich terugtrekt uit het gewoel
om op adem te komen.
Later die avond besluit Hart zijn
campagneschema voor de volgende
dag te wijzigen. Hij blijft in het
Zuiden en vliegt niet 2.000 kilome
ter noordwaarts naar Massachu
setts, omdat de enquêtes aangeven
dat hij daar op „super dinsdag"
toch niet meer kan verliezen.
De ochtend van de grote verkie
zingsdag zelf zijn we weer in Ala
bama. Het is de staat van de „be
keerde" George Wallace, die twaalf
jaar geleden na een moordaanslag
in een rolstoel terecht kwam. De
racist Wallace, dié persoonlijk voor
blanke schooldeuren post vatte om
negerstudenten buiten te houden,
heeft nu diepe spijt van zijn politie
ke verleden en is een groot voor
vechter geworden van ras-integra
tie. Wallace is een vriend van ne
ger-kandidaat Jesse Jackson.
De meeste kiezers, zwarten en
blanken, willen niet vertellen op
wie ze zojuist hebben gestemd. Een
van de uitzonderingen is een mid
delbare dame, die zwijgend weg
blijft lopen van de haar achtervol
gende ondervrager, maar zich dan
plotseling even omdraait en met
ondeugende oogjes en op overspeli
ge toon fluistert: „Hart". Het is dui
delijk dat haar man het niet mag
weten en dat de intiemste motieven
van de kiezers ook in een Ameri
kaanse televisie-democratie eeuwig
voor verrassingen zullen blijven
zorgen.
MARC DE KONINCK
NEW YORK De groot
ste en meest lucratieve
poptournee in de geschie
denis van de showbiz is
na een machtsstrijd achter
de schermen eindelijk
rond. Eind deze zomer
zullen The Jacksons, een
-zwarte Amerikaanse
zanggroep die vroeger
door het leven ging onder
de naam Jackson 5, be
ginnen aan een tournee
die naar verwachting alle
verkooprecords van kaar
tjes en LP's zal breken.
Sleutelfiguur in dit enor
me financiële evenement
is een verlegen, nogal
raadselachtige jongeman
van 25 die momenteel hét
onbetwiste idool is van
muzikaal geïnteresseerd
Amerika. Over de hele
wereld bekend als de
„Prince of Pop" heeft Mi
chael Joe Jackson de laat
ste tijd zoveel onderschei
dingen in ontvangst mo
gen nemen dat zijn een
voudige, verlegen „dank
u weleen begrip is ge
worden in heel Amerika.
Veteranen in de showbiz
die doorgaans te maken
hebben met minder be
scheiden sterren, steken
de draak met deze nede
righeid. Maar het succes
van Jackson is momenteel
zo groot dat hij het zich
kan permitteren alle ge
dragsregels voor popster
ren aan zijn laars te lap
pen.
Van zijn laatste LP,
Thriller, gingen in vijf
dagen tijd meer dan een
miljoen exemplaren over
de toonbank en inmiddels
zijn de verkoopcijfers
over de hele wereld opge
lopen tot 30 miljoen. Nog
nooit zijn er van een solo
zanger zoveel LP's ver
kocht. Met de buitenge
woon hoge royalties die
hij krijgt, heeft hij waar
schijnlijk alleen met die
laatste LP al 40 miljoen
dollar verdiend, een be
drag waarvan zijn directe
concurrenten voorlopig
alleen maar kunnen dro
men.
De 25-jarige Jackson zit al
20 jaar in het vak. Hij be
gon zijn carrière op 5-jari-
ge leeftijd met zijn vier
broers Jackie, Jermaine,
Tito en Marlon. Met zijn
vijven vormden ze de
zanggroep Jackson 5,
waarbij nun vader, Joe
Jackson, optrad als mana
ger. Het succes dat ze
oogstten met hits als I
Want You Back en I'll Be
There was enorm; in 20
jaar tijd verkochten ze
meer dan 100 miljoen pla
ten. Na verloop van tijd
begon de jonge Michael
op te treden als lead-sin-
ger van de groep. Hij ging
zijn liedjes larderen met
danspassen en besloot op
een gegeven moment met
de groep te breken en als
solo-ster door het leven te
gaan. Uit die tijd dateren
hits als Shake Your Body.
Boeman
Het grote keerpunt kwam
toen hij de familiekring
in Californië verliet om
in New York te gaan wo
nen. Zijn eerste grote rol
daar was in de verfilmde
versie van de geheel door
zwarten gespeelde musi
cal The Wiz (De Tove
naar) waarin hij de rol
van boeman voor zijn re
kening nam. Teruggewor
pen op zichzelf ontwik
kelde Michael zijn eigen,
onconventionele stijl. Zijn
jongensachtige stem, in
tense gevoelens en koele,
hippe en door en door ei
gentijdse stijl gaven de
elektronische hulpmidde
len nieuwe mogelijkhe
den. Zijn geluid, zijn ver
schijning en zijn optreden
straalden een krachtige
sensualiteit uit die zijn
fans opzweepten tot een
staat van ongekende op
winding.
En nu, op het toppunt van
zijn succes, begint hij aan
een tournee met zijn vier
broers, die zonder nem al
lang in de vergetelheid
zouden zijn geraakt. Het
is een gebaar van trouw
aan zijn broers en ouders,
met wie hij de vele mil
joenen dollars van de
tournee eerlijk wil delen.
Tot dusver staan er voor
aanstaande zomer 40
shows op het programma,
die naar verwachting tus
sen de een en twee mil-
i'oen mensen zullen trek-
cen. Alleen de opbrengst
van de kaartverkoop
wordt op ten minste 30
miljoen dollar geschat, om
nog maar te zwijgen over
de inkomsten uit televi
sieprogramma's, platen,
films, video en andere ex
traatjes. Na aftrek van
onkosten, die worden ge
schat op 6 miljoen dollar,
zullen de broers 85 pro
cent van de opbrengst de
len. De overige 15 procent
zijn voor hun ouders, die
