Weinig kans op zere voeten
op ingekrompen99 Hiswa
Watersport krijgt steeds meer
karakter van waterrecreatie
CONSUMENTENINFORMATIE
CcidócSotucmt
HISWA 84,
WAT,
WANNEER,
WAAR
langlaufen nu ook
op het water
Hiswa-nieuwtjes
Zeilplank wordt volwassen
Fietsen en
DONDERDAG 15 MAART 1984PAGINA!
rato, de Tweewieler- en de
Auto-RAI".
Bouwpakketten
Bescheidenheid is bij de ten
toongestelde vaartuigen troef.
Zo ontbreken nagenoeg de ex
clusieve rond- en platbodems
die de pronkstukken van de
laatste Hiswa's plachten te
vormen. Primeurs De inno
vatie waarom vorig jaar zo
krachtig werd geroepen ter
redding van de branche Bij
de zeilschepen weinig, bij de
motorboten nagenoeg niets.
Als er al innovatie is, dan zit
die bij de bouwpakketten. Ze
zijn er te kust en te keur: voor
zeilboten, motorboten, kleine
boten en zelfs voor zeilplan
ken. Dit lijkt de Hiswa van de
doe-het-zelvers te zijn, het
geen aardig aansluit aan de
constatering dat het karakter
van de watersport opschuift
in de richting van de waterre
creatie, van het prettig en zin
vol bezig zijn.
Wat het publiek niet ziet, is
dat er achter de Hiswa 1984
een splinternieuwe water
sportbranche-vereniging
schuil gaat. De oude Hiswa
die zich in hoofdzaak met de
jaarlijkse tentoonstelling en
de export bemoeide, heeft
zich verenigd met de BOVAG
Afdeling Watersport, waar de
handel drijvende en repare
rende sektor geconcentreerd
was. Bovendien heeft Recron
zich met zijn verhuurbedrij
ven aangesloten bij de nieuwe
organisatie, die overigens de
vertrouwde naam Hiswa zal
handhaven. Door deze opzet
is de totale belangenbeharti
ging van de natte recretatie
voortaan in één vereniging
gebundeld. Voor de consu
ment betekent dit meer dui
delijkheid en zekerheid.
„Sterker dan voorheen", al
dus de nieuwe voorzitter
mr.P. van der Laan, „zullen
wij ons moeten gaan onder
scheiden en kunnen wij ons
ook gaan onderscheiden van
de beunhazerij en van de een
dagsvliegen die alleen be
lust op snel gewin geen
garantie bieden voor service".
Natte ondernemer
Voor wetgevende en regelma-
kende instanties zal de nieu
we vereniging beter herken
baar en aanspreekbaar zijn.
Van der Laan: „Meer dan ooit
lijkt ons dit van belang, nu
wij geconfronteerd gaan wor
den met een deregulering van
allerlei verantwoordelijkhe
den op het gebied van recrea
tieve streekplannen en voor
zieningen. Ik acht het daarbij
essentieel dat de stem van de
'natte ondernemer' tijdig en
goed wordt gehoord. Iedereen
zal er profijt van hebben,
want alles wat momenteel of
in de toekomst wordt geregeld
ten aanzien van faciliteiten op
en rond het water, heeft zijn
direkte weerslag op de afzet
mogelijkheden van de boten
bouwer, de scheepsarchitect,
de makelaar en de verhuur
der. Een ambitieuze en dus
scherpe koers. Maar juist in
deze tijd van economische
laagbloei een absolute nood
zaak", aldus mr. Van der
Laan.
PIET SNOEREN
m
KËJ
De Hiswa 84 wordt van vrijdag
16 maart tot en met zondag
25 maart gehouden In het Eu
ropacomplex van de Amster
damse RAI. Dagelijks geopend
van 10 tot 17, en van 19 tot 22
uur. Zaterdag en zondag al
leen van 10 tot 17 uur.
Toegangsprijs 12,50 per
persoon; 7,- voor jeugd tot
14 jaar, mits onder begelei
ding, eenzelfde bedrag voor
houders van een bejaarden
pas en voor groepen van mini
maal 20 personen, mits vooraf
aangemeld.
Bezoekers wordt geadviseerd
gebruik te maken van de
Schiphollijn. Er rijdt elk kwar
tier een trein en het tentoon
stellingscomplex ligt een paar
minuten lopen van het station
RAI. De NS heeft een speciaal
Hiswa-treintarief, voor een en
twee personen. Met z'n twee
tjes kost een dagje Hiswa van
uit Den Haag en omgeving (in
clusief treinreis en toegangs
bewijs) 45. vanuit Leiden en
omgeving 40.
Ook de nieuwe strandmode krijgt veel aandacht. De Hiswa 84 is compact gehouden; de stands staan dichter op elkaar.
Bezoekers van de 29ste Hiswa
in de Amsterdamse RAI hoe
ven minder dan vorige malen
beducht te zijn voor zere voe
ten, want de watersportten
toonstelling ademt de geest
des tijds. Hij is kleiner van
opzet, compacter. De organi
satoren hebben de roeiriemen
ingekort. Van de gigantische
nieuwe RAI-hallen wordt
geen gebruik meer gemaakt.
Hiswa-kopstukken De Vries
Lentsch en Jeths doen daar
opgewekt over: „Voor de be
zoekers en exposanten zal
deze ingekrompen manifesta
tie de gezellige sfeer van wel
eer uitstralen", zeggen zij,
„we zijn weer teruggekeerd
naar onze oude stek: het
sfeervolle Europacomplex van
de RAI. Het hele gebeuren
speelt zich nu op een kleiner
oppervlak af en dat komt de
tentoonstelling ten goede. Het
maakt de zaak veel overzich
telijker, en intiemer ook".
Maar dan komt de aap uit de
mouw. „Laten we ons geen il
lusies maken. Gelukkig ont
vangen we optimistische sig
nalen uit buiten- en binnen
land. De groei zit erin of komt
er binnen afzienbare tijd. De
vraag is hoeveel de groei zal
zijn tussen nu en 1990. De op
leving komt niet gauw meer
terug. Het parool is spaar
zaamheid en hard werken.
Beter werken dan je concur
rent. Het herstel van de re-
creatiemarkt zal door' de grote
concurrentie langer duren
dan in andere branches. Ook
zal het zaak zijn in te spelen
op de werkelijke vraag en
niet alleen datgene te bieden,
wat je toevallig gemakkelijk
kunt maken. Wij Nederlan
ders zijn zuinig en prijsbe
wust. Dit komt duidelijk naar
voren nu de watersport aan
populariteit wint en steeds
meer het karakter van water
recreatie krijgt".
Watersportmode
Een meer bescheiden Hiswa
dus. Overigens is het aantal
exposanten (385 uit 19 landen)
nauwelijks kleiner dan vorig
jaar toen er nog duidelijk op
timisme heerste. Ze staan al
leen dichter op elkaar om de
kosten te drukken. Totaal
staan er 828 vaartuigen: 120
kano's, 123 roei-, vis- of bijbo
ten, 61 open zeilboten, 109 ka
juitzeiljachten, 13 motorzei
lers, 210 zeilplanken, 23 cata
marans en trimarans, 83 open
sportboten, 33 motorjachten,
42 dag- en weekendkruisers
dn 21 vouw- en opblaasboten.
Dit alles met een totale waar
de van ruim 70 miljoen.
Daarnaast natuurlijk een gro
te keuze aan accessoires en
watersportmode. In en om het
wedstrijdbassin van 20 bij 50
meter in het Hiswa-theater
zullen zich dagelijks evene
menten afspelen, die, in het
teken staan van de komende
Olympische Spelen.
„Wij hebben ontdekt dat de
bezoeker van nu een andere
is dan die van vroeger. Hij
gaat een dagje naar de Hiswa
om op een plezierige manier
bezig te zijn. Daarom moeten
we ervoor zorgen dat er
steeds meer te beleven valt.
Hetzelfde zie je ook bij de Fi-
Goed nieuws voor wie de rust
van het water mint en dus de
milieuvijandige (buitenboord-
)motor haat. Het geruisloze
menselijke been gaat weer als
krachtbron gebruikt worden.
In Eindhoven staat de aqua
quick op stapel: een water
fiets, maar wel tweemaal zo
snel als de normale. Omdat de
voortstuwing niet meer ge
beurt met een schoepenrad,
maar met een tweebladige
schroef, wordt de snelheid be
reikt van een rustige fietser te
land, hetgeen de aquaquick
geschikt maakt voor lange
toertochten over de binnen
wateren.
De afdeling werktuigbouw
kunde van de Technische Ho
geschool te Eindhoven heeft
een belangrijk aandeel gehad
in de ontwikkeling van deze
feavanceerde waterfiets. Ge-
ouwd gaat hij worden door
Lighttown Construction, een
bedrijf dat is opgezet in het
kader van het gemeentelijke
werkgelegenheidsbeleid.
Ambtenaar J.Havekes van de
afdeling economische zaken
in Eindhopven ziet grote mo
gelijkheden. „Allereerst gaan
we de opvouwbare versie ma
ken, want die is markttech
nisch het meest interessant.
Hij weegt act tot tien kilo en
past, net als een opblaasboot,
achter in de auto. De prijs
komt rond de 700,-. We den
ken er dit jaar al 11.000 van te
bouwen".
Waterfietsen met
bagage
Voor het volgende zomersei
zoen komt daar dan een iets
zwaardere versie bij die ook
ruimte biedt voor bagage.
„Een echte toer-waterfiets
waarmee je tochten van 100
kilometer of meer kunt ma
ken", aldus Havekes, „hij is
demontabel en heeft plaats
voor twee personen. Het plus
punt boven de traditionele
waterfiets is, behalve de dub
bele snelheid, dat de aqua
quick veel gemakkelijker kan
worden voortbewogen en dat
de wendbaarheid veel groter
is. Ik denk dan ook dat dit
nieuwe voertuig een aantrek
kelijk alternatief zal gaan
vormen voor de toerboot met
motorvoortstuwing".
Een andere nieuwe tak van
watersport is het uit Oosten
rijk afkomstige ski-jakken. De
ski-jak is een combinatie van
de bekende kajak en de ski en
de sport lijkt nog het meest op
langlaufen over water. In
wild water of branding komt
zoiets als van alpine-skiën bij.
Direkteur J.Zijp van Techno
Gamma te Alkmaar ontdekte
De aquaquick uit Eindhoven, het milieuvriendelijke alternatief
voor de gemotoriseerde toerboot.
de sport tijdens een van zijn
reizen en introduceert hem op
de Hiswa. „Ik denk dat voor
het ski-jakken de victorie in
Nederland begint. De omstan
digheden zijn bij ons ideaal;
enerzijds de kustlijn met zijn
woelige baren, anderzijds de
Elassen en poldervaarten voor
inge tochten. Voor winter
sporters betekent ski-jakken
een unieke conditietraining
tijdens het zomerseizoen, voor
recreanten is het een manier
om te spelevaren in de natuur
en sportvissers kunnen ermee
op moeilijk bereikbare stek
ken komen".
Skiën en peddelen
De ski-jak is 3.50 m lang, 30
cm breed en 32 cm hoog.. De
sport wordt beoefend door
met elke voet in een ski-jak te
stappen en vaart te maken
door middel van een peddel
in combinatie met loopbewe
gingen. Door de grote stabili
teit van de „bootjes" is het
aanleren van deze sport geen
probleem. Vallen is vrijwel
onmogelijk. De ski-jak is hol
en heeft per drijver een
draagvermogen van 138 kilo.
Dit maakt het mogelijk op
trektochten bagage mee te ne
men. Ook kan de ski-jak op
eenvoudige wijze worden
meegenomen naar een vakan-'
tiebestemming. De aanschaf
van speciale kleding is niet
nodig. In geval van twijfel
kan men volstaan met een
zwemvest.
Hoewel de Hiswa 84 arm is aan echte primeurs, drijven er toch
wel enkele oogjes op de watersoep. Zo is er in de categorie ka-
juitcatamarans (waarvan de echte doorbraak in Nederland nog
moet komen) de twaalf meter lange Catalac met maar liefst
vier hutten en een salon. Bii de trailer-sailers die wel sterk in
populariteit toenemen, valt de Friendship 25 op, 7.50 m lang en
toch slechts 850 kilo zwaar. Het benodigde extra gewicht wordt
ter plekke in de vorm van waterballast bijgepompt. Ook de
Kolibri 900 zal veel aandacht trekken. Het schip is volgens de
laatste inzichten ontwikkeld en biedt nieuwe mogelijkheden
voor de doe-het-zelver. Een unieke bijzonderheid is dat het
ontwerp een variabel interieur heeft met verwisselbare ele
menten. De zelfbouwer kan helemaal zijn (zin volgen. Voor
mensen met een smalle beurs is het goed te weten dat deze
Kolibri trapsgewijs kan worden aangeschaft; men koopt en be
taalt pas een volgend deel van het bouwpakket wanneer het
voorgaande deel klaar is.
Snufjes
Op de Hiswa is de nieuwe
„Jigger" giekbeveiliger te
zien, waarmee hoofdletsel,
overboord slaan en schade
aan schip of beslag door een
overkomende giek kan wor
den voorkomen. Een ander
nieuw hulpmiddel is de Hol-
lex Seal die een einde maakt
aan lekkages bij schroefasaf
dichtingen zonder dat er pak
kingen aan te pas komen.
Dan heeft Mariner bij zijn
motoren van het V-6 model
een olie-injectiesysteem inge
voerd dat een nauwkeurig en
economisch mengsel van
brandstof en olie garandeert;
de optimale dosering vindt
plaats waar hij thuis hoort: in
de brandstofpomp.
De elektronica blijkt een ver
dere vlucht genomen te heb
ben. Men ziet op de Hiswa
een marifoon met de moge
lijkheid om (mits de PTT het
goed vindt) enkele privé-ka-
nalen te laten inbouwen, een
nieuwe autopilot die kan wor
den aangesloten op een satel
lietnavigator en een visvinderj
voor het opsporen van scho-;
len, waarvan het onderschei^
dingsvermogen tot m&ar liefst
Dromedille
De Amaran „High Tension 12M" van Piet Viegers doet futuris
tisch aan. De ontwerper is uitgegaan van een spanframe, ge
dragen door drie drijvers die snel planeren, hetgeen snelheden
van 50 km per uur mogelijk maakt! Aan de ontwikkeling van
deze zeewaardige zeilende driepoot zijn drie jaren van experi
menteren voorafgegaan. Een vreemde verschijning is ook de
Vital 2000 „Dromedille". Ontwerper Bror With hierover: „Het
maken van een schip dat langzaam even goed vaart als zeer
snel, is even moeilijk als het kruisen van een dromedaris met
een krokodil. Vandaar de naam. Een klein schip, maar met de
ruimte en vaareigenschappen van een groot jacht".
Het nieuwe hulpmiddel om de
schroefas af te dichten, waar
aan zelfs geen pakking meer
te pas komt.
2,5 cm gaat. Iets minder
nauwkeurig tot op 18.50
m is de navigatiecomputer
Leab Da 90, maar die bepaalt
dan ook de positie van de
Noordkaap tot Gibraltar.
Daarnaast blijven de ontwer
pers oog houden voor de klei
ne, praktische dingen des le
vens op het water, zoals de
aquamen, een waterdichte be-
schermhoes voor walkman
plus oortelefoon, die het mo
gelijk maakt naar zijn lieve
lingsmuziek te blijven luiste
ren, zelfs nadat men over
boord geslagen is.
De „Dromedille". qua ontwerp even moeilijk als een kruising
tussen een dromedaris en een krokodil.
Zaanse romp
Scheepswerf Breedendam meldt in tegenstelling tot de concur
rentie wel vertrouwen in de toekomst te hebben en is daaroi]
gekomen met een zelfontworpen 5.70 m lange motorsloep. D
basis is een groene polyester Zaanse romp die nauwelijks o
plastic lijkt vanwege het overnaadse effect en de royale aftim
mering. Binnen is zelfs geen spoortje polyester waar te nc
zo wordt beloofd.
Meer dan tweehonderd ver
schillende types zeilplanken
op de Hiswa. Deze sport blijft
de wind in het zeil houden,
maar de beginner staat er met
de handen in het haar bij. Vijf
jaar geleden was de keus een
voudiger. De meeste planken
leken in veel opzichten sterk
op de originele windsurfer; ze
werden de allround-plank ge
noemd: ideaal voor iedereen
die geen wedstrijdambities
had of zich niet in de bran
ding wilde wagen.
Nu, in 1984, blijkt die plank
(de allrounder) waarmee de
opmars van het windsurfen in
Nederland begon, nagenoeg
uitgestorven. Planken die nu
als beginnersplank worden
aangeboden, konden kort ge
leden nog doorgaan voor re
volutionaire modellen, toege
sneden op ervaren surf-spe-
cialisten. De veranderingen
zijn zonder uitzondering afge
leid van de funboards, de kor
te en zeer wendbare plankjes,
waarmee topsurfers de bran
ding bedwingen. Experimen
ten op zee hebben allround
planken opgeleverd die een
nieuwe stijl van varen moge
lijk maken: hoge snelheden,
grote wendbaarheid en spor
tief surfen bij harde wind.
Wegklapbaar zwaard
Een van de belangrijkste ver
nieuwingen is het zwaard. Op
een moderne plank kan dat
zodanig worden ingeklapt dat
het helemaal in de plank ver
dwijnt. Daardoor wordt de
plank zeer gevoelig voor de
druk die de surfer met zijn
voeten uitoefent, zodat het
sturen bijna niet meer met het
tuig, maar met de voeten
wordt gedaan. Hierdoor en
door de smalle spitse achter
kant (pin-tail) zijn snelle ma
noeuvres mogelijk. Maar all
round-planken moeten ook bij
weinig wind worden gebruikt
en dan is een zwaard onont
beerlijk om tegenwinds te
kunnen laveren. Daarom is
het wegklapbare zwaard ide
aal voor de allround-plank.
Kortere giek
Ook het tuig heeft een veran
dering ondergaan. Het is ho
ger opgesneden, smaller en
wordt met een kortere giek
gevaren. Daardoor is het bij
hardere wind gemakkeljk te
hanteren; het achtereind van
de giek sleept niet meer door
het water. Nieuw zijn ook de
voetbanden die zorgen voor
een beter contact met de
plank bij hoge snelheden en
in de golven. Ook voor het
uitvoeren van sprongen zijn
ze onontbeerlijk. Toch is de
allround-plank ondanks alle
veranderingen, de ideale
plank voor alle omstandighe
den gebleven. Hij is nog
steeds geschikt om er surfen
op te leren, maar biedt ook de
gevorderde surfer veel ple
zier. Verder is de plank (die
door veel fabrikanten all-
round-funboard wordt ge
noemd) zowel bij windkracht
2 als bij kracht 6 te gebruiken
en is hij evengoed geschikt
voor de branding als voor het
binnenwater.
Opblaasbare catamaran
Bij de rubberboten springt de nieuwe Avon S 340 RIB in h(
oog. Hii heeft een ondiepe V-vormige polyester bodem die aa
de opblaasbare drijflichamen is bevestigd. De vaareigenschap
pen zijn aanzienlijk beter dan die van een vergelijkbare boe
met flexibele bodem. In deze categorie verdient ook de Catc
puit catamaran vermelding, een eenpersoons boot met opblaas
bare rompen. Door de constructie een bijzonder stijf schip d«
qua prestatie met niet-opblaasbare concurrenten kan wedijvei
De Centaur wordt al 25 jaar gebouwd en er varen er 1.60
stuks van. Deze nieuwste uitvoering heeft een kielmidzwaard.
De zeilplanken, ook die voor beginners, worden steeds sneller
en wendbaarder.
Demonstraties in het wedstrijdbassin van de Hiswa staan in het
teken van de komende Olympische Spelen.
