Westen moet Jaruzelski
niet in de kaart spelen
ranse troepen weg uit Beiroet
NAVO-vliegtuigen bootsen
de „Slag om Engeland" na
,Bloedbad op de Atlantische route"
PROFESSOR KOLAKOWSKI OP LEIDSE CONFERENTIE:
Xmsf
3UITENLAND
Qeid&zQowMit
VRIJDAG 2 MAART 1984 PAGINA 13
TONY BENN TERUG
IN LAGERHUIS
(CHESTERFIELD Tony Benn, de aan-
Ivoerder van de uiterste linkervleugel van
;de Britse Labourpartij, heeft de tussentijdse
verkiezing in Chesterfield gewonnen. Hier-
jdoor keert de 58-jarige Benn in het Lager
huis terug. Benn had bij de parlementsver
kiezingen van vorig jaar, toen zijn partij
;jeen rampzalige nederlaag leed, zijn zetel
voor het kiesdistrict Bristol verloren. Hij
bezette die zetel sinds 1950, met een korte
onderbreking tussen 1960 en 1963. Veel ge
matigde leden van de Labourpartij hebben
Benn er van beschuldigd tussen 1979 en
1983 een broederstrijd binnen de partij te
hebben gevoerd. De partijleiding zou nu
bang zijn dat Benn opnieuw een bedreiging
gaat vormen voor de eenheid binnen de
partij.
Tony Benn viert met vrouw Caroline zijn terugkeer in het
Lagerhuis.
Proefpersonen van Mengele
na veertig jaar bijeen
TEL AVIV Een groep tweelingen op wie nazi-arts Josef
Mengele tijdens de Tweede Wereldoorlog genetische proeven
uitvoerde, is woensdag voor de eerste keer in veertig jaar bij
elkaar gekomen. Tijdens de bijeenkomst die was georgani
seerd door een van de honderd tweelingen die proeven van
Mengele in het Poolse concentratiekamp Auschwitz hebben
overleefd, hebben de deelnemers ervaringen uitgewisseld en
willen zij opnieuw proberen om Mengele de Engel des
doods die zich vermoedelijk in Paraguay bevindt op te
sporen. „Wanneer hij ons bloed afnam, was hij aardiger dan
alle verpleegsters", verklaarde de Tsjechische Hava Blau die
in 1944 op elfjarige leeftijd vanuit het huis van haar ouders
naar Auschwitz werd overgebracht.
Twee kandidaten
stoppen ermee
WASHINGTON Senator
Ernest Hollings en oud-gou
verneur van Florida Reubin
Askew, die bij de voorverkie
zingen in New Hampshire
slechts enkele procenten van
de stemmen kregen, hebben
zich teruggetrokken uit de
strijd om de Democratische
presidentskandidatuur. Zij zijn
de tweede en derde Democraat
die opgeeft. Eergisteren trok
senator Alan Cranston uit Ca-
lifornië zich terug. Er zijn nu
nog vijf Democratische kandi
daten over: Mondale, Hart,
Glenn, McGovern en Jackson.
Fransman neergeschoten
in Baskenland
HENDAYE Een Franse spoorwegbeambte is giste
ren doodgeschoten op het station van het grens-
plaatsje Hendaye in Frans Baskenland. Hij werd
kennelijk aangezien voor een uitgeweken Bask. De
29-jarige Jean-Pierre Leiba werd neergeschoten toen
hij de los- en laadruimte van het station afliep in het
gezelschap van drie andere Basken. De schutter ont
kwam te voet en stak de Spaanse grens over. Vol
gens de politie was de neergeschotene niet politiek
actief en is er blijkbaar een fout gemaakt. Een illega
le organisatie die Spanje wil bevrijden van het terro
risme heeft tot nu vier Basken die naar Frankrijk
waren gevlucht neergeschoten. In het Spaanse Vito-
ria, standplaats van de Baskische deelstaatregering,
is gisteren een 63-jarige gepensioneerde politieman
doodgeschoten, naar wordt vermoed door de terroris
tische afscheidingsbeweging ETA.
'Mi§K
LEIDEN De Poolse fi
losoof en Erasmusprijs-
winnaar Leszek Kola-
kowski heeft op een in
ternationaal congres over
de situatie in Polen, be
legd door de Leidse uni
versiteit, gezegd dat het
Westen niet het recht
heeft te streven naar een
stabilisering in Polen.
Deze zou volgens Kola-
kowski ten koste gaan
van het Poolse volk. Hij
hekelde de tendens het
verzet tegen de commu
nistische regimes van
Oost-Europa af te doen
als geïsoleerde acties, die
niets aan de huidige sta
tus quo kunnen verande
ren.
„De doelstellingen die Solida
riteit gedurende zestien
maanden uitdroeg waren de
aspiraties van het Poolse volk
in zijn geheel die onderhuids
al tientallen jaren door de be
volking werden gedeeld. Zij
waren in geen enkel opzicht
buitensporig, maar juist heel
bescheiden." Het is dan ook
volgens Kolakowski niet de
taak van het Westen in zijn
streven naar ontspanning die
verzetsdaden te voorkomen.
„Als men dat wel doet, helpt
het Westen eraan mee de Po
len van hun geschiedenis te
vervreemden". Kolakowski
noemde het conflict tussen de
aanhangers van Solidariteit
en de militaire regering van
generaal Jaruzelski onover
brugbaar. Hij zag geen wezen
lijk verschil tussen de staat
van beleg die in december
1981 door generaal Jaruzelski
werd ingevoerd en een Sov
jet-invasie, zoals die in Hon
garije in 1956 en in Tsjecho-
slowakije in 1968 plaats had.
„Wie dat verschil suggereert,
gaat er van uit dat er tussen
de Poolse partij- en militaire
top enerzijds en de Sovjet-lei
ding anderzijds een belangen
tegenstelling schuilt. Beiden
waren er echter van het begin
af aan op uit de beweging van
Solidariteit uit de weg te rui
men. Hoogstens kan men zeg
gen dat met de staat van beleg
die Jaruzelski heeft ingevoerd
de stabilisatie in Polen min
der doeltreffend is geweest
dan wanneer de Sovjets een
invasie hadden uitgevoerd,
die gepaard zou zijn gegaan
met gevechten en massale de
portaties. Wat de Sovjet-Unie
interesseert is de overwin
ning, maar ze wil die berei
ken zonder oorlog."
Jalta
Kolakowski bestreed dat de
Sovjet-Unie op grond van de
Jalta-akkoorden, die na 1945
met het Westen werden geslo
ten, het recht heeft in Polen
in te grijpen, „zoals men hier
vaak hoort. Dit ingrijpen
werd in feite alleen maar ge
legitimeerd door de aanwezig
heid van Sovjet-troepen op
Pools grondgebied, maar het
Jalta-akoord liet in feite alle
mogelijkheden, waaronder
ook vrije verkiezingen in Po
len, open."
Kolakowski gelooft niet dat
Polen een ontwikkeling kan
doormaken als Hongarije, dat
zich na de opstand van 1956
heeft ontwikkeld tot het
meest welvarende en vrije
land van de Oostblokstaten.
Volgens hem kan de huidige
Poolse economische risis niet
vergeleken worden met de
Hongaarse problemen van
destijds. Indien de huidige
Poolse leiders al willen probe
ren de economie vooruit te
helpen, dan is hen daarvoor
de tijd niet vergund. Willen
ze de crisis bestrijden door
grótere vrijheden, dan zal het
verzet tegen hun optreden
niet afnemen, maar alleen
maar groter worden. Boven
dien zijn de huidige Poolse
leiders psychologisch niet in
staat de mensen te motiveren.
Er is momenteel in Polen een
omvangrijke patstelling. Men
zou er verkeerd aan doen te
geloven dat het verzet alleen
maar komt van het onder
grondse Solidariteit. Er be
staat echter volgens Kola
kowski een zeer brede opposi
tiebeweging, bestaande uit
kleine losse politieke groepe
ringen die beschikt over een
veelheid van illegale publica
ties. Hij meende dat de huidi
ge ploeg van generaal Jaru
zelski geen krediet verdient
op grond van het feit dat ze
zich gematigd noemen. „De
gematigden zijn altijd aan de
macht. Mevrouw Thatcher is
gematigd, meneer Kohl, maar
ook generaal Pinochet is ge
matigd. Door ze gematigd te
noemen wordt macht altijd
gelegitimeerd". Kolakowski:
„Het communistisch stelsel in
mijn land heeft zijn bankroet
in elk opzicht bewezen. Men
kan de leer dagelijks horen,
maar niemand gelooft erin.
Dat betekent dat de basis
waarop de Sovjets hun macht
baseren ontbreekt en dat
moet wel het verval van hun
macht inluiden".
Voor een goed begrip: profes
sor Kolakowski was tot 1968
hoogleraar aan de universiteit
van Warschau. In dat jaar
werd hij om politieke redenen
het land uitgezet. De politieke
leer van het marxisme en zijn
consequenties in de praktijk
heeft hij grondig bestudeerd.
Leszek Kolakowski.
Het resultaat daarvan treft menteel is Kolakowski hoog-
men aan in een driedelige Ge- leraar aan het All Souls Colle-
schiedenis van het Marxisme ge te Cambridge.
(uitgave Het Spectrum). Mo- PAUL VAN VELTHOVEN
Kohl populairder
dan ooit
(Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
BONN De Duitse bonds
kanselier Helmut Kohl ver
heugt zich in een ongekende
populariteit. Dat is des te op
vallender omdat Kohls kabi
net al maanden lang geplaagd
wordt door schandalen. Minis
ter Otto Graf Lambsdorff van
Economische Zaken is verwik
keld in het Flick-omkoop-
schandaal en zijn collega Wör-
ner van Defensie is zwaar aan
geslagen door de affaire-Kiess-
ling. Ook de reis van Kohl
naar Israël, die als een debacle
wordt beschouwd, heeft het
vertrouwen van de kiezers in
de christen-democraat niet
aangetast. Kohl, die met zijn
combinatie CDU-CSU op 6
maart vorig jaar 48,8 procent
van de stemmen kreeg, zou als
er nu verkiezingen werden ge
houden de absolute meerder
heid krijgen.
Boeren leggen
blokkade rond
hoofdstad Peru
LIMA In Peru, waar sinds
het aan de macht komen van
een democratische regering de
maoistische guerrillabeweging
Sendero Luminoso actief is,
zijn gisteren meer dan een
miljoen boeren in staking ge
gaan voor een periode van
drie dagen. Zij willen de voed
selvoorziening aan de steden
en met name de hoofdstad
Lima lamleggen door middel
van blokkades uit protest te
gen het landbouwbeleid van
de regering. De regering zegt
dat de voorraden in de hoofd
stad groot genoeg om de acties
te doorstaan, maar dat het
noorden van het land, dat ge
troffen is door overstromingen
?n een mislukte oogst, de scha
de ervan zal ondervinden.
lEen ruim twintig
vimeter lange
Afclauwe vinvis ligt
jsinds woensdag
jdood op de
Chileense kust bij
Ihet stadje Tome.
De walvis waarvan
het gewicht
Jjeschat wordt op
j^lertig ton, was
.^yoor de tweede
|g]jteer en nu dood
aan land
gespoeld, nadat
;en sleepboot het
ier naar open zee
lad gesleept. Het
lier was gewond
leraakt door een
ianvaring met een
schip.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
JjONDEN De Britse
op-magnaat Rithard
'ranson heeft in lucht
vaartkringen de nodige
erbazing gewekt met de
aankondiging, dat hij met
hïen pas gekochte lucht
vaartmaatschappij van
lan is om voor een zeer
faag tarief vluchten van
'.onden naar de Verenig-
Staten te verzorgen,
mdere maatschappijen
dh
eh
voorzien een nieuwe hevi
ge concurrentieslag op de
Atlantische route. „Het
wordt een bloedbad", al
dus de directeur Pugh van
British Caledonian.
Branson (33) zit tot over de
oren in het geld. Deze week
.kocht hij een luchtvaartmaat
schappij, die hij Virgin Atlan
tic doopte. Tickets voor deze
maatschappij zullen ook in zijn
zestig platenwinkels te koop
zijn. Branson is er zeker van
dat hij toestemming krijgt om
vanaf juni een
dienst te beginnen tussen Lon-
den-Gatwick en Newark in
New Jersey, vlakbij New
York. Een enkele reis gaat dan
99 pond (450 gulden) kosten.
British Caledonian (BC) heeft
gereageerd met plannen om
vanaf april 1985 op bepaalde
vluchten tussen Gatwick en
New York een vierde klasse in
gebruik te nemen. In het mid
den van de week, als er min
der passagiers meevliegen, zou
een enkeltje in die vierde klas
se maar 50 pond (225 gulden)
kosten. In het weekeinde kost
een enkele reis 199 pond.
Andere maatschapijen geloven
niet dat er op de overbevolkte
markt van het Noordatlanti-
sche luchtverkeer nog plaats is
voor nieuwelingen, zoals Vir
gin Atlantic. Volgens BC zal
Virgin Atlantic fors gesubsi
dieerd moeten worden door
Bransons pop-imperium
(waarde zo'n 600 miljoen gul
den). Branson is echter zeer
optimistisch. Hij denkt er over
zijn popsterren geregeld mee
te laïen vliegen van en naar
de VS, om zo meer klanten te
trekken.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Grote gol
ven „vijandelijke" ge
vechtsvliegtuigen, afkom
stig uit West-Duitsland,
Frankrijk, België, Neder
land, Denemarken en
Noorwegen, bestoken tus
sen 5 en 7 maart diverse
militaire doelwitten in
Groot-Brittannië. In drie
dagen tijd zullen twee
honderd vliegtuigen meer
dan negenhonderd
vallen" uitvoeren.
Deze moderne uitvoering
van de „Battle of Britain"
(Slag om Engeland) is een
van de belangrijkste lucht-
manoeuvres die de Britten
ooit op touw hebben gezet,
om na te gaan of hun RAF
nog in staat is het Verenigd
Koninkrijk te verdedigen
tegen een onafgebroken
reeks aanvallen uit de lucht.
De Nederlandse luchtmacht
neemt aan deze oefening
deel met gevechtsvliegtui
gen van het type F-5, F-16
en S-104.
De „vijandelijke" gevechts
vliegtuigen zullen in Groot-
Brittannië „aanvallen" doen
op vijftien hiervoor uitgeko
zen RAF-bases, (vliegvel
den, radar- en raketinstalla
ties). Deze doelwitten bevin-
>aan- den zich voornamelijk op de
Oostkust van Engeland en
Schotland. De Noorse lucht
macht neemt „aanvallen" op
de RAF-basis van Saxa
Vord op de Shetland Eilan
den voor haar rekening.
De Britse doelwitten worden
„verdedigd" door, onder
meer, sterk verouderde
Phantoms, Lightnings en „Teamwork
dragen.
Hawks van de RAF en F-14 Deze oefeningen zijn afgelo-
Tomcats van het Ameri- pen dinsdag begonnen op de
kaanse oorlogsschip Inde- Atlantische Oceaan, de
pendence. Ze zullen het Noorse Zee en de Noordzee
moeilijk krijgen, want te- en duurt tot 22 maart. Tij-
genover elk verdedigend dens de Elder Forest-ma-
vliegtuig staan drie aanval- noeuvres zal de RAF ook
Iers. oefenen in het beschermen
Aanvallers die door de RAF van geallieerde schepen, die
worden onderschept, mogen zich nabij de Britse eilanden
onder begeleiding van de bevinden.
Britse luchtmacht doorvlie- Het opperbevel van de RAF
gen naar hun doelwit om heeft iedereen al gewaar-
daar alsnog de gesimu- schuwd voor mogelijke ster-
leerde aanval uit te voe- ke geluidshinder. De bevol-
ren. Daarna keren zij naar king van de betrokken ge-
hun basis terug. Volgens het bieden werd verzocht vooral
opperbevel van de RAF komende dinsdag, de be-
wordt de trainingswaarde langrijkste dag van deze
van de manoeuvres hierdoor luchtoefening, begrip op te
aanzienlijk verhoogd. brengen voor de militaire
„Elder Forest" (de code- noodzaak van een dag oor-
noeuvres, die de codenaam
Geen krant ontvangen Bel tussen
18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, telefoonnr. 071-
122248 en uw krant wordt nog dezelf
de avond nabezorgd.
'ARIJS Frankrijk zal zijn troepen bevinden zich in de
250 man tellende contingent rode gevaar-zone. We kunnen
fan de vredeshandhavende de dood van geen enkele
Iroepenmacht in Beiroet de Fransman in Libanon meer
komende dagen terugtrekken, rechtvaardigen", haalde de te-
ïo is in Parijse diplomatieke levisie diplomatieke kringen
li kringen vernomen. „Onze in Parijs aan. „Ze zullen spoe
dig worden teruggetrokken".
De beslissing is genomen nadat
een Frans voorstel de troepen
macht onderdeel te laten uit
maken van een VN-vredes
macht door een Russisch veto
werd getroffen. Frankrijk was
het enige land dat zijn contin
gent in Beiroet hield na de af
tocht van de Amerikaanse,
Italiaanse en Britse troepen uit
Beiroet.
President Gemayel van Liba
non, die een topontmoeting
met de Syrische president as-
sad heeft gehad, is gisteren uit
Damascus vertrokken zonder
de verwachte aankondiging
dat Libanon het verdrag met
Israël opzegt.
S BUITENHEER
ViV
ILau
I
Zuid-Afrika laat
SWAPO-leider vrij
WINDHOEK Herman Toivo Ja Toivo, de feitelijke grondleg
ger van de Namibische bevrijdingsbeweging SWAPO, is gisteren
vrijgelaten. De 69-jarige Ja Toivo heeft 16 jaar gevangen gezeten
op het beruchte Robbeneiland, nadat hij in 1968 op grond van de
terreurwet wegens samenzwering tot 20 jaar gevangenisstraf
werd veroordeeld. Ja Toivo wordt door de Ovambo-stam, de
grootste stam in Namibië, als zijn belangrijkste leider gezien. In
politieke kringen in de Namibische hoofdstad Windhoek vraagt
men zich af of zijn vrijlating niet een poging is van Pretoria de
positie te ondermijnen van de huidige op Moskou georiënteerde
SWAPO-leider Sam Nujom».
(ADVERTENTIE)
Met uw krant naar de Franse Rivièra:
8-DAAGSE
LUXE TOURINGCARREIS
NAAR DE
CÖTE D'AZUR
vertrek maandag 26 maart
en 2 april a.s.
Van het vroege voorjaar genieten met het plezierige klimaat van de Franse Rivièra. Dat Is de bedoeling van onze reis
naar het nabij Frejus. vlak aan het goudgele strand van de Middellandse Zee gelegen hotel Saint Aygulf. In dit sfeervolle
hotel (alle kamers voorzien van bad/douche, toilet) - onder Nederlandse leiding - wordt gedurende ons verblijf aldaar
gelogeerd.
Maandagochtend vertrekt de bus om acht uur uit Den Haag en half negen uit Rotterdam. Zowel op de heen- als op de
terugreis wordt overnacht in Hotel Le Rully nabij Dyon. De volgende dag gaat het vla het fraaie Rhóne-dal naar het hotel
bij Frejus Tijdens uw verblijf worden enkele excursies gemaakt o m naar Frejus. Porte Grlmaud, Saint Tropez. en een
pijpenfabriekie te Cogolin. alsmede twee volle dagtochten naar Grasse (bezoek parfumfabrlek). St Paul de Vence, Can
nes. Nice en Monaco. Eventueel kan bovendien aan een safaritocht worden deelgenomen
De prijs van deze bijzonder aantrekkelijke Cóte d Azur-tour bedraagt slechts 495.-
2-persoonskamer met half-pension logies, ontbijt, diner).
ches op de 3e en 6e dag.
b relssom 6.- poliskosten. gecombineerde reisverzekering /16- per persoon
leze reizen in 1983 wordt - om teleurstelling te voorkomen - tijdig boeken dringend
Inlichtingen en boekingen: telefonisch
onder nr 070-190882 (van maandag
t/m vrijdag van 9 tot 13 uur) of
persoonlijk in onze vestiging Spuistraat
71, Den Haag (op de hoek van het
«fSIJTHOFFPERS
POSTBUS 16050
2500 AA 't-GRAVENHAGE
TEL. 070-190882
(MAANDAG T/M VRIJOAG
TUSSEN 9 EN 13 UUR)
