Grond onder kranten gebouw geeft vele geheimen prijs F usie Boshuizerkadeclubs definitief van de baan ■J sportprogramma Elfde tuinbouwbeurs NTV geopend Steuntje in de rug voor bibliotheek Lisse gevraagd d Lugdunum: opnieuw winsf SPORT LEIDEN CaidócSoivtcmt PET DINSDAG 7 FEBRUARI 1984 PA(— DEN HAAG Uit een middeleeuwse grondlaag van zo'n anderhalve me ter onder het voormalige, inmiddels grotendeels ge sloopte Sijthoff Pers-ge bouw aan de Wagenstraat in Den Haag, heeft de Haagse stadsarcheologe Renée Magendans een enorme hoeveelheid halve en bijna hele schoenen, zolen, veters, stukken en repen schoeisel en andere lappen en lapjes middel eeuws leder aan de druip natte en stinkende verge telheid ontrukt. Uit een kleine put heeft de ar cheologe samen met haar as sistent Ab Waasdorp nog an dere min of meer interessante voorwerpen behoedzaam aan de oppervlakte gebracht. Het belangrijkste is echter de partij leer en de ongeveer tachtig schoenen. Daaruit kan worden afgeleid, dat in de veertiende of vijftiende eeuw hoogstwaar schijnlijk een schoenmaker of leerbewerker ter plekke zijn nijver handwerk bezigde. Voor de oude geschiedenis van de Residentie betekent dit een voltreffer op archeologisch ge bied. Niet alleen is het de eer ste leervondst in Den Haag, maar ook de eerste keer, dat er concreet iets van een mid deleeuws ambacht in deze stad is aangetoond. „En toch hadden wij totaal geen verwachtingen van deze put", bekent Renée Magen dans. „Want bij de bouw van het oude pand zijn door het aanleggen van diepe kelders op deze plek erg veel archeo logische lagen geheel verwoest en ook het vele grondwater zit flink in de weg". Wie precies wil weten, waar de put gegra ven was: vrijwel op de hoek van de Wagenstraat en de Ge dempte Burgwal, tegenover het parkeerterrein van de Bij enkorf. Terug HAAGSE STADSARCHEOLOGE GRAAFT MET SUCCES IN DE WAGENSTRAAT Uit die put, niet ver van de plaats waar voorheen dagelijks de Haagse stadskranten onder hels geraas van de persen rol den, kregen verder nog een twintigste-eeuws bestaan: twee Jacobakannetjes, een middel eeuws schaartje, een vuurklok ;een vuurdover van aarde werk), een vetdruppelaar voor ander het spit met nog niet Ontcijferde inscripties, een flink aantal hoorns van koeien en een partij gebroken aarde werk. Afhankelijk van de sloop werkzaamheden ligt het in de bedoeling van de archeologe over enkele weken beroeps halve weer op hetzelfde ter rein te verschijnen, mèt haar dieplepel (een graafmachine), pompen, schoppen, troffels, waterpastoestel, bakken en landmeetkundige apparatuur. Renée: „Maar daarvoor moe ten we wachten op een gunstig moment in het sloopschema. We hebben gelukkig een goe de relatie met de sloper, de heer Van Eek. Die moet bekij ken wat in de loop van zo'n project voor ons mogelijk is. Zo zijn we ook na overleg met hem in de maand december op maandag 23 januari begonnen in de Wagenstraat. We kozen een terreintje uit waar even niks gebeurde en waarvan we dachten: daar kon wel eens wat zitten. Daarna vroegen we aan de werklieden waar zij met de kraanmachines het minst diep waren gegaan, op dat we nog ongeschonden grondlagen zouden treffen. Dat bleek ergens een plekje van anderhalve meter diep te zijn. Vervolgens zijn we met onze dieplepel aan het graven gegaan tot het niveau echt he lemaal ongestoord was. Dan moet je in de put met de schep verder. Vorige week woensdag, was het raak: eerst vonden we een stukje middeleeuwse kan en de vetdruppelaar en daarna kwamen de schoenen en de rest van het leer! Oververhit enthousiasme, dat allerlei ijdele theorieën zou kunnen oproepen, wordt ech ter snel en koeltjes door de af gestudeerde doctoranda R. J. Magendans getemperd „Dit is een eerste houvast, een leuk speldeprikje in het verleden, meer niet. We weten nu weer ietsje meer over de geschiede nis van de stad. Het is zaak dit in kaart te brengen en het ge heel door middel van gestruc tureerd onderzoek verder uit te bouwen". Handwerk Dat na de vieze handen het in kaart brengen van het hele ge beuren (met zelfs een log boek!), zeg maar het „boek houden", een zeer essentieel onderdeel van het archeolo gisch handwerk vormt, wordt al snel duidelijk. Het werpt ook een waarschuwend licht op het onderscheid tussen een argeloze schatgraver en een schatgravende archeologe. Na de opgravingen, waarvan de plek en de verschillende aard lagen door middel van teke ningen met landmeetkundige precisie op papier worden vastgelegd, worden de gevon den materialen gewassen, ge nummerd, uitgetekend en in dien zinvol naar conservators en andere deskundigen ge stuurd. Overigens wordt het archeologisch duo bij die eerst- LEIDEN De samensmelting van drie voetbalclubs aan de Boshuizerkade is definitief van de baan. De leden van Leidse Boys, VNA en Oranje Groen reageerden afwijzend op een voorstel daartoe. Bij Leidse Boys en VNA gebeurde dat gisteravond. De leden van Oranje Groen kwamen al tij dens een eerste Algemene Le den Vergadering, twee weken geleden, tot een besluit. Om beïnvloeding te voorkomen, werd dat evenwel gisteren pas openbaar gemaakt. Het afwij zen gebeurde tot verdriet van de drie besturen. Voor hen bleef een voorbereidingsperio de van anderhalf jaar zonder resultaat. Of zoals VNA-voor- .zitter Van der Hoed het ver woordde: „We hebben al die tijd voor Jan Joker zitten ver gaderen". „Puur zonde, de leden hebben natuurlijk het laatste woord, maar ze kijken kennelijk niet veel verder dan hun neus lang is. Ze spelen een partijtje voet bal, drinken na afloop een biertje en vinden het verder prima. Ze denken niet na over de problemen waarmee een kleine club als VNA worstelt. Het teruglopende ledental bij voorbeeld. En dan vooral bij de jeugd. Vorig jaar hadden we nog een C- en een A-junio ren team. Dit jaar naast vijf se niorenelftallen alleen nog C- jeugd. Een ongezonde tendens en .daarom ook leek een fusie ons zo heilzaam. Maar de le den hebben anders beschikt, dus blijven we maar aanrom melen", aldus Van der Hoed, die zich volgende week met zijn mede-bestuurders over de vraag „Hoe nu verder?" zal buigen. Want dat de drie Boshuizerka declubs alleen verder moeten, maakten de respectievelijke leden gisteravond duidelijk. Kct door de besturen uitge- hte fusieplan ondervond de mee-tc weerstand bij Leidse Boys. De daar gehanteerde kiesformule (één seniorlid telt voor 3 stemmen; jeugdleden van 16 tot en met 18 jaar voor 2; overigen voor 1), had een uitslag van 222 tegen, 37 voor en drie blanco tot gevolg. Een wel zeer pertinent „nee" dus. Aanmerkelijk verdeelder wa ren de meningen bij Oranje Groen, dat anders dan VNA en Leidse Boys twee weken geleden al tot stemming kon overgaan, omdat men toen het vereiste quorum van éénvijfde van het totaal aantal stemge rechtigde leden haalde. De tot gisteren geheim gehouden uit slag gaf een gering verschil tussen voor en tegenstanders te zien: 19 voor, 21 tegen, 1 blanco. „Dat hadden we al wel een beetje zien aankomen, maar desalniettemin hadden we hoop op een gunstige uit slag. 21 tegen en 19 voor is na tuurlijk bijna fifty-fifty, maar ook daarmee hadden we te weinig gehad. Om groen licht te krijgen, was tweederde van het aantal stemmen benodigd", aldus een teleurgestelde voor zitter Duk. Problemen voor ziet de heer Duk niet direct, al zal Oranje Groen natuurlijk net zoals VNA, waar van de 49 aanwezigen 20 leden voor, en 29 tegen de fusie stemden, moeten knokken om op de rand van het bestaansmini mum in evenwicht te blijven. LISSE B en W van Lisse stellen voor de stichting ge meenschappelijke openbare bi bliotheek in Lisse een extra subsidie van tienduizend gul den te geven om een zo soepel mogelijke overgang te maken naar de toekomst. Dan zal het bibliotheekbestuur zelf ruimte moeten vinden in de begroting om zo goed mogelijk te kun nen blijven draaien. Het voor stel voor een eenmalige steun operatie aan de bibliotheek wordt morgenavond door de gemeenteraad behandeld. Met dit voorstel komen B en W deels tegemoet aan de vraag van het bibliotheekbestuur om financiële ruggesteun. Zoals bekend werd onlangs nog het subsidiebedrag uitge breid, teneinde ervoor te zor gen, dat het aantal uren voor het personeel niet omlaag zou hoeven. Door het bibliotheek bestuur is evenwel becijferd dat het extra bedrag niet vol doende was en men had als al ternatief het invoeren van ad ministratiekosten voor de jeugdleden aangedragen. Dat is echter een maatregel die wettelijk niet toegestaan is en de gemeente wil daar ook niet garant voor staan. Het bestuur heeft thans onvol doende tijd om op andere wijze de benodigde financiën bijeen te kunnen krijgen en dat zal wellicht arbeidsplaatsen kos ten. Mede daarom acht het col lege redenen aanwezig om bij wijze van overgangsregeling een extra subsidie te verstrek ken, zodat een zo verantwoord mogelijke voorziening in stand kan worden gehouden. rdw W Stadsarcheologe Renèe Magendans met een stuk of wat gevonden voorwerpen voor het terrein van het oude Sijthoff Pers-gebouigd 1 genoemde klusjes op hun thuisbasis in de catacomben van het Haagse stadhuis gehol pen door enkele jonge vrijwil ligers. Uit het opgetekende spitwerk blijkt verder, dat er bij de put in de middeleeuwen een kort stukje vanaf de Wagen straat een slootje heeft gele gen. Vlechtwerk, dat ophoudt waar het slootje begint, maakt duidelijk dat er sprake was van een erfafscheiding. Tussen dit watertje, de erfafscheiding en de doorgang van de huidige Wagenstraat ligt een voor eventuele bebouwing te smalle strook grond, zodat de Wagen straat óf in de middeleeuwen nog niet bestond, óf later is verlegd. Gebouw overheen Assistent Ab Waasdorp: „Dat we bij voorbeeld precies weten waar die put ligt, is van belang wanneer we later misschien op een andere plek in dat stads deel gaan graven. Alleen dan kunnen we de historische om geving zo goed mogelijk recon strueren. Want je begrijpt, dat als je op dat moment even naar die oude put wilt gaan kijken, er natuurlijk wel een gebouw overheen staat". Re née benadrukt verder het on misbare werk van de dure en veelal zeldzame experts, bij voorbeeld op het gebied Van leer of textiel. „Uit de stoffen of materialen, waaruit een stuk textiel of leer bestaat, uit de manier waarop het is gewe ven en vervaardigd, kun je op den duur afleiden over welk tijdvak je het hebt. Slechts op basis van zulk gestructureerd onderzoek is het mogelijk te gaan dateren, periodiseren en allerlei verbanden te gaan leg gen met vanzelfsprekend als uiteindelijke doel de geschie denis te reconstrueren". Voor bovengenoemd werk be zitten de zogenaamde schat gravers mensen die er lou ter en alleen op uit zijn bij voorbeeld een mooi oud kruik je op te graven en mee naar te huis te nemen niet de aan dacht en de deskundigheid. Zij richten daardoor volgens Re née Magendans vaak onher stelbare vernielingen aan. De amateur-archeologen blijken doorgaans iets bewuster met hun hobby bezig te zijn. Vergaan Een probleem op zich is het razendsnelle vergaan van een maal aan de oppervlakte, en dus in aanraking met zuurstof gebrachte gevonden voorwer pen. „Dat is ongelooflijk", ver telt de assistent, „voorwerpen die eeuwenlang in de grond bewaard zijn gebleven, verpul veren bij wijze van spreken in je handen. Sommige schoenen bij voorbeeld bestonden op het moment dat we ze opgroeven alleen uit stof en werden nog slechts bijeengehouden door één flinterdun celwandje. Ze vallen dan zo uit elkaar. Neem nu dat schaartje dat we gevon den hebben. Dat hebben we als de bliksem naar een con servator gestuurd, anders roest het in een paar dagen weg. Dat komt omdat het al die tijd in het zuurstofloze grondwater is geconserveerd, maar wan neer het eenmaal in de open lucht aan zuurstof wordt bloot gesteld is het zo gebeurd. De conservator behandelt die voorwerpen met allerlei che mische preparaten". Altijd te laat Waar andere grote steden al op vele opzienbarende vond sten kunnen wijzen, begint de archeologische ontleding van het Haagje dan toch ook een beetje op gang gekomen. Bijna twee jaar geleden werd na veel geharrewar pas een stad sarcheologe aangesteld, die verleden jaar haar belangrijk ste resultaten boekte in het oude centrum van Loosdui nen. De archeologe heeft het razend druk, want „ze bouwen als gekken in deze stad" zegt ze. „De ene parkeergarage na de andere". Natuurlijk zou ze graag meer materiaal en mankracht wil len hebben, maar ze blijkt voor de rest niet ontevreden over de gang van zaken. Sa men met haar assistente is zij druk doende goede contacten op te bouwen met sloL JL aannemers in de Hofst dat lukt aardig. We kn00 nu en dan leuke tips g Zij dragen namelijk chtir paalde verantwoord ineraai wat betreft het archeigj in kaart brengen van historie. Wanneer het bouw plaats maakt vP* andere, kunnen deze I1 in goed overleg met oni schiedenis tussendoor, even laten vastleggen; als er eenmaal niei| staat, dan is er zoveel dat die kans voor altijd keken. Een voorbeeld is Westeinde/Kortenbo^ oudste gedeelte van De| Toen de mogelijkheid v derzoek er was, stond helaas nog aan het bdDW had nog geen mensen 4ten< materiaal. Maar ja, dat Urjjk nu eenmaal altijd. Je b^ J tijd te laat. Nog hoor iJ? sen zeggen: O, wat jamiM" was maar drie jaar eert komen". e toi GERRI 0gn 3\ boO ?eCt 1e u •are •n d Betaald Voetbal. (Tweede elftallen) Re». Eredivisie: Sparta—AZ'67, Tel starPSV, ExcelsiorFC Utrecht, AjaxFC Twente, FC Groningen Helmond Sport, NACFeyenoord. Re». Eerste divisie A.: FC Wagenin- genSC Heracles, FC Den Haag Veendam, Cambuur—PEC Zwolle. GA EaglesHaarlem, De Graat schapHeerenveen Res. Eerste divisie B.: FC VVV—Wil lem II. DS'79RBC. Roda JCFortu- na S.. MVV—SVV. NEC—FC Den Zondagvoetbal KNVB Hoofdklasse A: UnitasDHC. AFC34—Xerxes. DWV—Elinkwijk. VUC-Wilhelmus. AFC—Blauw Wit, ZeeburgiaCVV, EDO—RCH. Hoofdklasse B: Achllles'29Zwol- sche Boys, WKE—ROHDA, Sneek— Leones, De BatavenDrachten. Quick'20—Rheden. Appingedam—De Treffers, EnschedeEmmen. Hoofdklasse C: Geldrop—Rood Wit (W). VoerendaalLonga, DESK RKC. Wilhelmina'08— EHC, Limbur- gia—TOP. Caecar—Hapert. Eerste klasse B: ADO—RVC, VIOS Sliedrecht. DCVWestlandia, Nieu- wenhoornOud Beijerland, HION— HOV, PapendrechtHermesDVS. Tweede klasse A: GoudaFC Lisse. GSV—RKAVV. Verburch—UVS. SJCHellevoetsluis, Blauw Zwart VELO. LENS—Olympia. Derde klasse A: GDSHVV, Quick RKDEO, BTCLFC, Tonegido—DO- COS, Celeritas—VVSB, UDO—Schip luiden. Derde klasse B: HS—Texas/DHB— SV Den Hoorn, ScheveningenVOC, OliveoRAVA, LeonidasDHL, Del- fiaRijswijk, HMSHLaakkwartier. Vierde klasse B: VVPRandstad Sport, BernardusMeerburg, SJZ PDK, SVLV—Cromvliet, DSO—HBS. ODBRKSVM. Vierde klasse C: Hoek v. Holland Alexandria'66. VredenburchGDA, De PostduivenOranjeplein, WCR Alblasserdam, HillegersbergSMV. Wippolder—DWO. Vierde klasse D: DONKVoorburg. TOGBVCS, SVDP—Quick Steps, BEC—CKC, BMT—Spoorwijk. Delft— St. Volharden. Zaterdagvoetbal KNVB Eerste klasse A: AltenaSpijkenisse, ASWH—Zwart Wit'28, Heerjans- damSSS. De ZwerverNw. Lekker- land, NSW—Barendrecht, Excelsior (M)—Kozakken Boys. Eerste klasse B: NunspeetGWV, VolendamDTS'35, Spakenburg— Quick Boys. Rijsb. BoysNoordwijk, HuizenRCL, BennekomVVOG. Eerste klasse C: AVW'66Flevo Boys. SC Angelslo—UW, DETO—Go Ahead (K), ACVOranje Nassau, DOSK—IJsselmeervogels, Genemui- den—OWIOS. Twee klasse B: RVVH—Spirit, 's-Gra- venz. SV—Lyra, Be Fair—FC Lisse. XerxesVitesse (D). DUNODe Zwervers, Zwaluwen VI.Eversteln. Derde klasse A: JAC— MVV27, DVO—32—Hoekse Boys. Ter Lee- deSVPTT, Katwijk—Sportlust'46, Maasdijk's-Gravenz., ARCDie Haghe. Vierde klasse A: DEVJO—Honselers- dijk, HSTexas/DHBLoosduinen, Monster—SV35. KMD—DSO. SEV— Semper Altius, NaaldwijkTe Werve. Regionale Jeugd Klasse A—1: FC Lisse—Katwijk. Fey enoordXerxes. ADOUVS, Quick BoysVUC, Roodenburg—Sparta, Rijswijk—Quick. Klasse A2: HOVExcelsior. DFC Papendrecht, De Musschen—DHC, ZwijndrechtUnitas, SVVOlympia, RVC—RKAVV. Klasse B—1: UVS—Quick Boys. SpartaADO. ARCOvermaas, Ex celsior—RVC. RKAVV—Feyenoord, DSO—Roodenburg. Klasse B—2: DHC—VVSB. Olympia— Floreant, Xerxes—HOV. Zwijn drechtAlblasserdam. Spijkenisse VEP, VUC—Sliedrecht. Gerard Désar: hoofd jeugdopleiding UVS LEIDEN Gerard Désar is door UVS voor komend sei zoen als hoofd jeugdopleiding aangesteld. Désar, tot vorig jaar nog eerste oefenmeester van de blauwwitten en deze jaargang binnen de club alleen nog actief als „spelend lid", zal in die (nieuw gecreëerde) functie voornamelijk als coör dinator van het jeugdtrai- ningsgebeuren optreden. Melbi Raboen, dit seizoen voor het eerst hoofdtrainer bij de Leidse tweedeklasser, zal, zo als wij enige tijd terug reeds konden melden, in ieder geval nog twee seizoenen bij UVS werkzaam zijn. LEIDEN De interregionale zaalvoetbalploeg van Lugdu num werkte zich gisteravond weer wat verder uit de geva renzone. In Rotterdam werden de Studenten uit die stad met 0-4 verslagen. Van der Plas miste een goede mogelijkheid om eveneens enige afstand te nemen. Tegen FC Grovo werd „slechts" met 3-3 gelijkge speeld. VWL klopte De Rozet met 7-4. Koploper Datarex bleef Van Es met 2-5 de baas. In de Leidse bekerstrijd zaal voetbal klopte THB Boys Ger- tenaar met 5-3 en FC Lisse bleef Landwer met 5-2 de baas. Hoewel de uitslag anders zou doen vermoeden, heeft Lug dunum het in Rotterdam knap moeilijk gehad om de volle winst te behalen. Pas ver in de tweede helft konden de ondanks had de PLas-fo Leidenaars definitief afstand volgens coach Floor or nemen van de Rotterdamse „gewoon moeten winne,ente hekkesluiter. Tot op het mo- gen zo'n ploeg mag je ment dat Frans Sjardijn met lijk spelen". Van der Pl?eei s zijn tweede treffer Lugdunum dat toch: met 3-3. Ron f op 0-2 zette, hing de gelijkma- Kolk, Peter Hoge won Lejr ker nog in de lucht. Daarna Johan Jonker doelpuntL^ bleek de partij evenwel gelo- pen. Arno Lancel (met junior Kees Schouten als invaller in de ploeg opgenomen) en Ro nald van der Pot, in een man minder situatie, bepaalden de eindstand vervolgens op 0-4. Van der Plas kende behalve sportieve problemen met te genstander FC Grovo, ook moeilijkheden met de arbitra ge. Met name de wijze van fluiten in de tweede helft toen kregen vier Katwijkers twee minuten straffen aan de broek leverde nogal wat Katwijks ongenoegen op. Des- Het duurde tot een k' voor tijd voordat VWL nam van het eveneenWl genoteerd staande De Met Ben Heemskerk all F' lute uitblinker (vier t liepen de Leidenaars J1 slotfase naar een 7-2*L*l sprong uit. Dat De Rc schade uiteindelijk nog wist te beperken was IUJK van statistisch belang, jén- Roo, Cees de Roode enudei de Vos completeerdie sa, Leidse productie. kneri 15 h de gist roep i. Dt oorg issie fin, ten ïn st met noeti BLEISWIJK Ir. W.F.S. Duffhues, directeur akker bouw en tuinbouw van het mi nisterie van landbouw, heeft vanmorgen de elfde Neder landse Tuinbouw Vaktentoon stelling in Bleiswijk geopend. In een korte speech memo reerde de heer Duffhues de vele vindingen die worden ge daan op het gebied van de energiebesparing, de efficiën tere werkvormen en de flexi biliteit die dit van de onderne mers vergt. Hij zei verder te hopen dat deze beurs bijdraagt tot de wil eerlijk te concurre ren: „Iedereen kan hier ge bruik maken van onze ver worvenheden, ook de collega's van waar ook ter wereld. Pro tectionisme is uitstel van exe cutie en een teken van zwak te", aldus de heer Duffhues verwijzend naar de huidige problemen binnen de EEG. Nog voor zijn openingswoord hadden de binnen- en buiten landse tuinders, plantenleve- ranciers en fabrikanten al be grepen dat deze NTV een on misbaar onderdeel van de tuinbouw is geworden. Al lang voor de officiële opening ston den files op de aanvoerwegen, voornamelijk op Rijksweg 12, Utrecht-Den Haag. De NTV duurt tot en met 11 februari. De organisatoren ho pen dan zo'n 60.000 bezoekers te hebben binnengekregen. In vakbladen in Canada, Nieuw- Zeeland en Australië is maan den geleden al geadverteerd met vliegaanbiedingen naar de NTV. Volgens een vandaag gepubli ceerd onderzoek door de NIPO ziet negen van de tien tuinders de toekomst vol ver trouwen tegemoet. De energie voorziening wordt nog steeds In dat kader heeft het[ bouwschap voor de derdj Jar/ een prijs uitgereikt a'e meest energiebespa re nd®1?"' vinding voor de gl^e"a bouw. Dit jaar ging di?UWA naar het Naaldwijkse iMder bouwbedrijf P.L.J. Bonfiare energiebesparende gevelroep men. jordi afg. |ht. i *olg< INFORMATIE OVER FILMS MUP°8 THEATER. RECREATIE EXPOsSdinj EN EEN COMPLETE AGFNDiiger

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 6