Verantwoorde voeding bestaat, de „ideale" voeding niet
Ouders kunnen
hun hart
luchten via de
„opvoedings-
telefoon"
UITHEEMSE MODE f
KOMT OVERWAAIEN
Veiliger
op de
motor
De katoen „zit goed"
CONSUMENTENINFORMATIE
CetebeSoiwtwt
VRIJDAG 27 JANUARI 1984 PAGI
Verantwoorde voeding is
geen garantie voor een
lang leven. Kansen op
een betere gezondheid
biedt ze wel. Te vet en te
zwaar voedsel, iedereen
weet het, is af te raden.
Als gevolg van kritiek op
het voedingspatroon is de
nouvelle cuisine" in het
hotelwezen ontstaan.
Koks werken minder met
mayonaise, room, vette spij
zen, maar meer met groente,
vitaminerijke hapjes vooraf,
kleine porties. Veel huisgezin
nen houden het op magere al
ternatieve voeding en gebrui
ken veel graanprodukten,
peulvruchten, zemelen en
fruit en geen dierlijke stoffen
en weinig zoetigheid. Toen
gingen er weer stemmen op
dat deze voeding medische ri
sico's met zien meebracht
door het ontstaan van tekor
ten bij kinderen.
Prof.dr. H.Visser, kinderarts
in het Sophia Kinderzieken-.
huis te Rotterdam noemde
deze beweringen op een on
langs gehouden symposium
Alternatieve Voeding over
trokken. „Wij komen weinig
patiëntjes tegen met proble
men door alternatieve voe
ding. Zo ja, dan zijn die door
gaans onbelangrijk. Als er
problemen zijn dan zien we
die bij macrobioten. In dat
voedingssysteem lopen bij
voorbeeld zuigelingen echt
het risico dat er tekorten ont
staan. Uit Amerikaanse publi
caties ken ik zelfs gevallen
van beri-beri bij jonge kinde
ren als gevolg van dat voe
dingssysteem".
Koemelk
Over mensen die vegetarisch
eten is de hoogleraar goed te
spreken. Ook positief staat hij
tegenover reform-voeding en
biologisch-dynamisch verge
lijkbare produkten. Alterna
tieve gevoede zuigelingen in
het ziekenhuis die een aller-
tie hebben voor koemelk,
rijgen industrieel vervaar
digde voeding op basis van
soja-eiwit, waaraan amino-
methiodine en jodium (tegen
struma) is toegevoegd. De eer
ste stof omdat soja daar te
weinig van bevat om een juis
te biologische waarde te vor
men; de tweede omdat ze een
anti-strumafactor bezit. Prof.
Visser concludeert hieruit dat
zuigelingen door deze (alter
natieve) babyvoeding in prin
cipe dus prima vegetarisch ge
voed kunnen worden! Voor
Keuters en kleuters vindt hij
et moeilijk volgens streng
Prof.dr.H.Visser.
vegetarische wetten een vol
waardig voedingspatroon te
vinden. Men heeft daar een
zorgvuldig en deskundig dië
tist voor nodig met veel ken
nis van zaken.
De vet-rol
zijn het er over eens dat een
hoge vetconsumptie al vanaf
de jeugd invloed heeft op de
vorming van de vetcellen.
Cholesterol, voorkomend in
produkten van dierlijke oor
sprong, verhogen het choles
terolgehalte in het bloed. Dat
vet werd er jaren lang van
verdacht mede doorslagge
vende oorzaak te zijn van
hart- en vaatziekten. Sedert
kort echter geniet het als
grootste boosdoener daarbij
het voordeel van de twijfel.
Het komt in de chemische fa
briek, de cellen, op smeuïge
natuurlijke wijze voor, maar
zorgt bij verkeerde voeding
(te veel verzadigde vetzuren)
voor opeenhopingen in de
(slag)aderwand waardoor een
hartinfarct kan ontstaan. Er is
echter veel geheimzinnige
werkzaamheid in het lichaam.
Het ene vet is het andere niet.
Wat is goed en wat is slecht
Er zijn heftige discussies over.
Drs. J. Gottenbos, plaatsver
vangend hoofd van de groep
biowetenschappen en voeding
van het Unilever Concern te
Vlaardingen noemde voor het
contactcentrum op Voorlich-
tingsgebied, cholesterol „een
bouwsel van een aantal voe
dingsstoffen door de jaren
heen". Men moet in het voe
dingspakket streven naar een
iuiste balans in de verschil
lende vetzuren, die zowel
zichtbaar (eenderde o.m. olie,
boter, margarine) als onzicht
baar (tweederde: gevulde koe
ken, nootjes) worden genut
tigd. Ze zijn ruwweg onder te
verdelen in families naar zeer
uiteenlopende samenstelling:
verzadigde, onverzadigde en
de restgroep meervoudig on
verzadigde vetzuren, elk met
een verschilende fysioloj
werking in het lichaam.
Linolzuur s;
Naar de laatste inzichter-
het verstandig een vermii?
ring in vetgebruik na te
ven door beperking van I-
zadigd vet en toevoer ün
plantaardig linolzuur, de [u'
minentste der onverzadjg
vetten. Linolzuur kan hdjg
chaam zelf niet maken (eH7
min als vitaminen).
in
Een eenvoudige zonnebld»
pit speelt dit wel klaar, f"
de evolutie schijnt het mek
lijk organisme de „kMe
verleerd te zijn. De hoew
heid linol (o.m. in saffloerf0
dient te worden verhoogip
circa eenderde van de tyis
hoeveelheid vetzuren, ik
menteel bestaande uit 50 f'|
cent verzadigd vetzuur*3
procent onverzadigd vet£,
en minder dan 10 procen
nolzuur. Deze hoeveelVj
zou veranderd moeten
den in drie gelijke delen,|0
elk der stoffen 33 pro«5
Vanaf de jeugd. Gezond! P
heeft o.m. te maken meg
balans tussen duizenden ir
grammen van stoffen, bi.
moeilijke, sterk indivufe
opgave „de beste" voedirt3
vinden. ft
„Een ideale voeding bef0;
niet, zegt Gottenbos.
i2'
In het dichte net van hulptelefoonlijnen is een nieuwe vorig
jaar in werking gesteld: de opvoedingstelefoon. Ouders kunnen
ouders bellen over dagelijkse problemen die in meer of minde
re mate zorgen voor spanningen binnen het gezin. De opvoe
dingstelefoon is een proefproject van de Stichting Spel- en Op
voedingsvoorlichting uit Arnhem en wordt van maandag tot
en met vrijdag gedurende de ochtenduren bemand door drie
vrijwilligsters met een luisterend oor.
„HIER ZIJN ER GEEN WACHTENDEN
VÓÓR U"
Opvoeden is vaak geen kin
derspel. Tegenover het plezier
om de kleine staat in veel ge
vallen even zoveel ergernis.
„Ik had het me zo anders
voorgesteld", is wat ouders
soms zeggen als zij de opvoe
dingstelefoon raadplegen. „Al
weer een hulpverleningsin
stantie, zeg je. Er zijn, dat1
den wij ook, genoeg instan
ties. Alleen kunnen ouders bij
ons direct hun problemen aan
de orde stellen, zonder eerst
een afspraak te hoeven ma
ken. Er zijn geen wachtenden
voor hen", zegt projectleider
Henk Dries.
Henk Dries en drie vrijwillig
sters bieden ouders dagelijks
een luisterend oor voor het
zoveelste conflict binnen de
muren van het ouderlijk huis
en als ouders hun kinderen
weer eens „achter het behang
willen plakken".
„Neem nu het probleem sla
pen", zegt vrijwilligster Heil-
tje Deibert van achter de tele-
Even telefonisch stoom afblazen. Het helpt.
foon in het kamertje van vier
bij drie meter, tweehoog in de
Arnhemse Wettstraat. „Je
wordt er doodmoe van, als je
kind niet kan slapen en jij er
steeds voor je bed uit moet. Er
wordt nooit tegen die ouders
gezegd, dat dit voor hen heel
moeilijk is. Het kan voor deze
mensen een grote opluchting
zijn, wanneer zij hierover
stoom afblazen".
De opvoedingstelefoon is een
proefproject van de Stichting
Spel- en Opvoedingsvoorlich
ting. Het project kwam vorig
jaar van de grond met subsi
die van het Nationaal Fonds
voor de Geestelijke Gezond
heidszorg. Dank zij een nieu
we financiële injectie van dit
fonds, staat de opvoedingste
lefoon ook dit jaar open voor
ouders met opvoedingsproble
men.
Heiltje: „Ouders twijfelen
eerst lange tijd voordat ze de
telefoon pakken. Over de da
gelijkse probleempjes met hun
kind praten ze eigenlijk liever
niet met anderen, uit angst
erop te worden aangekeken.
Ze praten ook maar zelden
met buren, omdat ze bang zijn
in de ogen van die mensen te
falen als opvoeders. Bij ons
kunnen ze gelijk met de deur
in huis vallen en ontmoeten
ze begrip voor hun situatie.
De meesten vinden het fijn
dat het praten erover ano
niem kan gebeuren, hoewel
meestal een zeer persoonlijk
gesprek op gang komt. Aan
het slot halen ze altijd opge
lucht adem".
Bedplassen
Het afgelopen jaar raadpleeg--
den bijna 400 meest moeders,
maar ook vaders, oma's en
opa's de opvoedingstelefoon.
In 63 procent van de gevallen
werden vragen gesteld over
kinderen tot 5 jaar. Het ging
veelal om dagelijkse proble
men over bedplassen, slape
loosheid, school, stelen en ru
zie binnen het gezin. Daar
naast bleken echtscheidingen
vaak goed voor conflicten tus
sen ouders en kinderen.
„Wij bieden geen hulp in die
zin, dat we ouders zeggen hoe
het moet. In moeilijke geval
len vragen we advies van des
kundigen, die achter ons
staan. Wij pretenderen name
lijk geen pedagogische kennis
te hebben, alleen deskundig
heid die we bezitten als ou
ders. Ouders bellen dus ou
ders. Wij luisteren voorname
lijk", zegt Henk Dries.
Behalve dat de vrijwilligsters
zelf ook ouders zijn, krijgen
zij, voordat ze worden ingezet,
een opleiding die hen vooral
leert luisteren en analyseren.
Een beperkt aantal ouders
wordt na het aanhoren van de
problemen doorverwezen
naar bijvoorbeeld RIAGG
(MOB)-bureaus.
Lachend wijst Heiltje op een
slordige met viltstift neerge
krabbelde tekst op een leg
plank boven de telefoon: „De
beste pil is je eigen wil". Heil
tje: „Heeft een vrijwilligster
opgetekend uit de mond van
een grootmoeder. We zijn heel
spaarzaam met het geven van
adviezen. De ouders moeten
zelf oplossingen zoeken. Vaak
zeggen ze na afloop van een
gesprek: „Eigenlijk heb ik dat
zelf ook wel geweten".
„Voor ouders is een opvoed
kundig probleem vaak als een
onontwarbare kluwen. Wat
wij doen is met de ouders sa
men naar het begin van de
draad zoeken, zodat ze zelf
verder kunnen. Als wij de
functie hebben, dat ouders
hun drift afreageren op ons in
plaats van op de billen van
hun kind, zijn wij al heel te
vreden".
De opvoedingstelefoon is van
maandag tot en met vrijdag
bereikbaar van 9.00 tot 11.30
uur op nummer: 085-515025.
RONALD TOP
Voor motorrijders (even
tueel voor bromfietsers) is
een gloednieuwe motorbril,
die is voorzien van twaalf
afneembare over elkaar lig
gende lagen voor de glazen,
vastgemaakt aan twee klem
metjes. Telkens als het zicht
belemmerd wordt door bij
voorbeeld regendruppels of
mist, kan één daarvan er
met een enkele handbewe
ging afgetrokken worden
onder het rijden. Het blik-
De nieuwe motorbril van Carrera met de „wegwerp"-
glazen.
veld is dan weer vrij. Wel
moet de motorrijder beden
ken dat hij bij dit proces één
hand van het stuur dient te
nemen, dus waar mogelijk
eerst vaart moet minderen
(of de operatie uitvoeren bij
een stoplicht). Voor de con
sument vanaf april bij alle
sportzaken te koop voor 50
(importeur Borsumy Sport,
Etten-Leur). De wegwerp-
glazen zijn te koop per set
van 10 stuks voor ƒ7.
De op watten lijkende natuurlijke vezel „katoen" bestaat bijna
geheel uit cellulose. De kwaliteit hangt af van de fijnheid, de
zuiverheid, de glans, kleur en speciaal de lengte van de vezel.
Dit leert het „Textiel ABC" van de Vereniging Textieletikette-
ring voor Was- en Strijkbehandeling. Voordelen zijn dat het
materiaal sterk en slijtvast is, nadelen dat het kreukt, maar dat
mag. De groei van de katoenstruiken .waarvan de zaadpluizen
voor de stof worden gebruikt, hangt mede af van het klimaat
en daarom zijn er zoveel soorten katoen. Tegenwoordig wordt
katoen ook vaak voor winterse kleren gebruikt, die een rustie
ke stijl hebben.
De ontwerpers zoeken het daarbij in folklore of een zekere ar
moedigheid in kleren, die moeite doen er versleten uit te zien.
Ze hebben meestal neutrale of aard-kleuren en vallen ruim in
lagen over elkaar. Stoffen als gespikkeld katoen of met de
hand geweven en stone-washed kwaliteiten doen het daarbij
goed. Lekkere spullen voor wildebrassen en robbedoezen. Hon
derd procent puur katoen wordt daarnaast aangewend bij de
eenvoudige, twee-dimensionale stijl, afgeleid van de driehoek
of trapeze met boothalzen en opstaande kragen. Prima, zijn
daarvoor stevig maar soepel canvas, gabardine, poplin, moles
kin en jersey met geruwde achterkant. Zulke kleren zijn uitge
voerd in kleurvakken en moderne grafische prints. Voor de
man is katoen allerminst taboe. De moderne „werkkleding" en
legeijacks zijn ervan gemaakt en het oerdegelijke „Manches
ter". Verder denim, ribfluweel, twill en zeildoek. Bij de ouder
wetse Norfolk-jasjes en plusfours is de stof vaak waterdicht ge
maakt, evenals bij de sportieve trenchcoats.
TINY FRANCIS
ra
r
|j>
Veel landen hebben een „ei
gen" mode. Daarbij spelen
vaak nationale klederdrach
ten mee, maar zeker het kli
maat, de industrialisering en
oude culturen. Bulgarije en
Hongarije kennen schitte
rend borduurwerk, Indone
sië de gebatikte sarong,
Schotland de tweeds. Zeer
oud is het Filippijnse ikat,
een garenbewerking die nu
fabrieksmatig toegepast, ook
hier en daar in de Europese
mode opduikt. De benaming
is afkomstig van het Malei
sische werkwoord „ikat",
dat vastbinden of gewoon
„binden" betekent. Het is de
in een ver verleden toege
paste kunst om geverfde ga
ren-delen met elkaar te ver
binden, vóórdat het weef-
proces begint. In de loop der
tijden is de oorspronkelijke
techniek in het vergeetboek
geraakt, hoewel die nog be
kend is bij groepen bergbe
woners. Eén ding staat vast:
ikat is een kleurrijke ex
pressievorm, afkomstig uit
een primitieve cultuur. Ka
toenen of zijden ikat werd
destijds gebruikt bij wedu-
werouw, als doodskleed of
bruidsjapon, maar ook als
deken, tempelkleed en als
aanduiding van privileges,
rangen en standen. Het hing
af van de kleurcombinatie
wat ikat naar de aloude be
tekenissen wilde zeggen.
Deze kennis is natuurlijk
ook goeddeels verloren ge
gaan. Hoog in de Filippijnse
bergen echter woont de zeer
begaafde wever Narda, die
organische stoffen met che
mische mengt. In zijn ver
fijnde werkstukken komt
een kleurpalet voor van
subtiele lentetinten tot le
vendige aardekleuren. De
belangrijkste mode-ontwer
per in Manila, Pando, heeft
Narda de opdracht gegeven
draagbare ikat-mode te
scheppen, min of meer naar
overleveringen van het
oude procédé. Ontwerper
Panda borduurde het ikat-
weefsel met kralen in soms
geometrische figuren en
werkte met franje, samenge
knoopt met veren. Dunne
zijden japonnen bleken
voorzien van opengebor-
duurde applicatie op tule:
geappliceerde bloemen en
zeer natuurlijk dooreen ge
strengelde twijgen en blade
ren. Romantisch en gracieus.
Op de Filippijnen is het al
tijd mooi weer. De mode is
er afgestemd op zwoele
avonden, waar op terrassen
drankjes worden geserveerd
en een bepaald publiek zich
kleedt. Creatieve talenten,
samengebracht in de TLM
Fashion Designers Collec
tion, die boodschap heeft
aan Filippijnse fabrieken en
groothandels, produceren
jaarlijks een grrot aantal
„designs", die tegen redelij
ke prijzen (het arbeidsloon
en de levensstandaard is op
de eilandengroep laag) op de
markt komen in exclusieve
boetieks en wereldbekende
warenhuizen (o.a. New Yor
ker Gowns Salon Ine) over
de hele aardbol. Ze organi
seren ook modeshows en -
tentoonstellingen, die grote
modecentra in hun pro
gramma betrekken. Onlangs
deed men Amsterdam aan.
Ikatshawl op tweedelige japon met zesdelige
tuur. Op het voorpand een kralenborduursel in de Vb€
van een driehoek met franje eraan. Ook franje aar d
overhangende kapmouwtjes. ie
Strakke avondrobe met kanten mouwen. De eno
kraag van doorgestikte zijde golft in volants ele
verder tot aan de rokzoom. Achter op het hoofd j
tulen sluiertje (Romulo Estrada).
Achtervolgd door de weegschaal. (Tekening Nederlands Zuivelbureau).
