Einde carrière
minister W örner
lijkt in zicht
Militaire leiders Uruguay meer en meer in de knel
Vorming crisis-regering
in Suriname uitgesteld
^Maffia-moord als gezelschapsspel
KGB infiltreert via
vrijmetselaarsloge
Britse geheime dienst
Vrachtschip op Spaanse
kust in tweeën gebroken
'SIJTHOFF PERS
üi? BUITENLAND"
QwdóaQowumt
VRIJDAG 27 JANUARI 1984 PAGINA 13
Keizer
Hirohito
H60 jaar
rd getrouwd
Dmii
evoi TOKIO Het Japanse keizer-
ie, lijke echtpaar, Hirohito (82) en
den Nagako (80), hebben gisteren
vai hun diamanten bruiloft ge-
Sety vierd. In een verklaring van
het hof zeggen ze dat hun hu-
welijk een succes is dankzij
wederzijds respect, begrip
ilto! en hulp. Hirohito en zijn
vrouw zijn het eerste diaman-
bel ten echtpaar in de Japanse
keizerlijke geschiedenis die tot
2.000 jaar geleden teruggaat.
-
Twaalf Oostduitsers
naar West-Duitsland
BONN Twaalf Oostduitsers zijn
het gebouw van de Permanente
Vertegenwoordiging van West-
Duitsland in Oost-Berlijn binnen
gedrongen. Zij weigerden het ge
bouw te verlaten en eisten overge
bracht te worden naar West-Duist
land. Inmiddels zouden zij zich in
West-Duitsland bevinden.
Dat meldt het Westduitse boule
vardblad Bild in zijn uitgave van
vandaag. Zondag had de DDR al
zes burgers naar het Westen laten
vertrekken die drie dagen eerder
hun toevlucht hadden gezocht in
de Amerikaanse ambassade in
Oost-Berlijn.
PARAMARIBO De voor vandaag geplande installatie van een
crisis-regering in Suriname is met zeker een week uitgesteld. De
vakcentrales en het bedrijfsleven weigeren aan de vorming van de
interim-regering mee te werken, als niet eerst de noodtoestand
wordt opgeheven en de persvrijheid gegarandeerd. De revolutio
naire leiding met aan de top legerleider Bouterse stelt zich echter
op het standpunt, dat deze kwesties juist door de te vormen inte
rim-regering moeten worden behandeld.
Eerder deze week werd wel de zogenoemde adviesgroep of „denk
tank" geïnstalleerd, die met de interim-regering zou moeten sa
menwerken. Hierin hebben behalve de militaire leiding ook verte
genwoordigers van de vakbonden en het bedrijfsleven zitting.
Lege straten in Polen
tijdens vertoning Day After
WARSCHAU The Day After, de Amerikaanse
speelfilm over de gevolgen van een kernoorlog, is
gisteren vertoond op de Poolse televisie. Het was
voor de eerste keer dat de film in zijn geheel te
zien was in een Oostblok land. Naar schatting 21
van de 36 miljoen Polen hebben gekeken. De stra
ten waren opmerkelijk leeg tijdens het vertonen
van de film. Er was niet geknipt in de film, die
gaat over een kemaanval op een stadje in de
Amerikaanse staat Kansas. Twee mannelijke
stemmen lazen tijdens de vertoning van de En
gelstalige film een Poolse vertaling voor, die niet
helemaal korrekt was. De film werd ingeleid door
een bekend politiek commentator. Hij zei dat de
film de gevolgen liet zien van de agressieve poli
tiek van de VS.
Van onze correspondent Ge
rard Kessels)
DNN Slechts met een
[jun lijntje zit Manfred
Wörner nog vast aan het
ninisterie van defensie in
feonn. In de Duitse hoofd
stad wordt de kans groot
keacht dat de benarde mi
nister zondag, als bonds
kanselier Kohl uit Israël
teruggekeerd, zijn ont-
jlag zal aanbieden. Wör-
fer heeft om een gesprek
net Kohl gevraagd, on-
niddellijk na diens aan
komst.
'örner heeft zich in de Kiess-
erglng-affaire steeds verder in de
lesten gewerkt. Volgens be-
ichten die vanuit Israël in
Bonn doorsijpelen, zou de kan
selier zich er bijzonder over
geërgerd hebben dat Wörner
een op publiciteit beluste Zwit
serse homosexuele journalist
in zijn departement heeft ont
vangen. Wörner hoopte van de
Zwitser, die zichzelf had aan
gediend, het bewijs geleverd te
krijgen dat de ontslagen vier-
-sterren-generaal Günter
Kiessling (58) homosexuele
contacten heeft gehad. „Zodra
ik terug ben, wordt deze zaak
uit de wereld geholpen", zou
Kohl kortaf gezegd hebben in
Jeruzalem. Een lid van Kohl's
gezelschap zou tegen verslag
gevers gezegd hebben dat als
Wörner niet uit zichzelf zou
gaan, hij van Kohl de bons zou
krijgen. Maar in Bonn is dit
ten stelligste ontkend.
Ook als Kohl tot de overtui
ging is gekomen dat Wörner
niet te handhaven is, kan hij
het vertrek van de minister
om tactische redenen nog uit
stellen. Kohl houdt er name
lijk rekening mee dat ook de
liberale minister van economi
sche zaken, Otto Graf Lambs-
dorff, mogelijk moet opstap
pen. Lambsdorff is tot over
zijn oren verwikkeld in het
Flick-aankoopschandaal. Een
vertrek van twee belangrijke
ministers zou de Beierse mi
nister-president en CSU-voor
zitter Franz-Josef Strauss gele
genheid geven naar Bonn te
komen. De Beier heeft al laten
doorschemeren bereid te zijn
defensie over te nemen. Kohl
wil echter alles doen om te
voorkomen dat de domineren
de Beier aan de kabinetstafel
plaatsneemt.
)at l
1
rfcOME De kille werkelijk
heid van de misdadige maffia
s in Italië het onderwerp van
-jen nieuw en direct zeer om-
I ftreden huiskamerspel: „Mafia
kWh De Italiaanse staat tegen de
Jnorata Societa" (de interne
5uw%,am van <de organisatie). De
fellferste 80.000 stuks waren zo
ei ^<nel uitverkocht dat de maker,
an "ndanks protesten, duizenden
nieuwe exemplaren laat ma
ken om aan de vraag te vol
doen. „Mafia" wordt gespeeld
door maximaal vijf man met
dobbelstenen en kaartjes op
een kaart van Sicilië. Het spel
plaatst vier maffia-families te
genover elkaar. De vijfde spe
ler stelt de Italiaanse staat
voor, die probeert de controle
over het eiland te verkrijgen.
Alle vijf de spelers kunnen het
spel winnen. Pino Arlacchi,
een socioloog en maffia-ken
ner, vindt het spel slechter
dan andere geweldsspellen,
omdat het probeert het pro
bleem van de maffia vorig
jaar schuldig aan zeker 125
moorden te banaliseren.
Louis Ferraud
krijgt Gouden
Vingerhoed
PARIJS Louis Ferraud is
geen onbekende. En we zeg
gen al jaren, wanneer krijgt
hij nu eens een Gouden Vin
gerhoed? Hij heeft er welis
waar al een gehad, voor zijn
wintercollectie van 1978,
maar hij verdient hem bijna
elk seizoen want zijn creaties
zijn altijd zo zonnig, zo exo
tisch warm zonder in over
dreven, folkloristische ver
kleedpartijen te vallen. Nu
heeft hij dus zijn tweede tro
fee, voor de beste Parijse zo
mercollectie van 1984. Me
vrouw Chirac overhandigde
hem het kleinood, indien wij
goed gezien hebben gekleed
in een Chanelpakje, maar van
het discrete Chanel-genre
dan.
De Ferraud-zomer is heel
zonnig dus. Echt zomers. Nog
al vanzelfsprekend, zult u
wellicht opperen, maar als je
die kilometers zwart, bruin,
grijs in de andere huizen hebt
gezien dan weet je wel ge
noeg. Korte jurken met felle
opdrukken, rood, geel, hard
blauw, wit, eerder spetters
dan bloemen eigenlijk. Een
waterval van strass en kristal
len pareltjes voor cocktailjur
ken van, weer eens, het be
kende sweatermodel: lange
trui met franjerok.
Yves, Saint-Laurent
Bij Saint Laurent heel veel
broekpakken, marineblauw,
met korte spencers of getail
leerde jassen. Rechte broeken
soms met een kleine overslag,
maar in moeilijke lengte: je
ziet de enkel, dus niet echt
kort, maar ook niet helemaal
lang. Korte rokken met platte
plooien, veel dubbele knopen-
rijen die doorlopen tot halver
wege de rok. Tweemaal drie
op het jasje en tweemaal drie
op de rok. Bij Saint Laurent
denk je vaak: heb ik nu goed
gezien? Is dat alles? Pure een
voud. Hoe kan je zoiets be
schrijven? Er is maar een Een model van Yves Saint-Laurent. Zij draagt een
woord voor: dat is couture. met bijpassende sjaal om hals en middel.
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN Russische spionnen zijn geïnfiltreerd in
de Britse vrijmetselarij, en via deze organisatie in de
geheime dienst. Dat beweert de Engelse auteur Step
hen Knight in zijn boek: „The Brotherhood: The Secret
World of the Freemasons" (De Broederschap: De Ge
heime Wereld van de Vrijmetselaars), dat gisteren is
gepubliceerd.
Groot-Brittannië telt momenteel minstens 750.000 vrijmetse
laars. De hertog van Kent is een Grootmeester. Prins Philip, ge
maal van koningin Elizabeth, trad tegen zijn zin maar op aan
dringen van koning George VI tot de loge toe. Kroonprins
Charles daarentegen weigert hardnekkig vrijmetselaar te wor
den. Hij wordt daarin beïnvloed door zijn grootmoeder, konin
gin-moeder Elizabeth, die het geheimzinnige vrijmetselaarsge-
doe sterk afkeurt.
Hoewel de Britse vrijmetselarij voor de buitenwereld hoofdzake
lijk haar humanitair karakter onderstreept, is het algemeen be
kend dat de beste banen bijna altijd naar loge-broeders gaan en
dat deZe elkaar doorlopend steunen. Het is precies daarin, dat
volgens Knight het gevaar voor Russische infiltratie schuilt. „Ik
heb een vertrouwelijk document van de Britse contraspionage
dienst MI6, waaruit blijkt dat een dergelijke infiltratie al jaren
aan de gang is. Nieuwe Russische agenten krijgen opdracht lid
van een vrijmetselaarsloge te worden omdat zij via die broeder
schap veel gemakkelijker kunnen doordringen in de belangrijke
functies van het land".
Stephen Knight meent te weten dat wijlen Sir Roger Hollis, die
van 1956 tot 1965 directeur was van de beide veiligheidsdiensten
MI5 en MI6, zijn baan aan de loge te danken had. Vele Britten
geloven dat Hollis destijds voor de Sovjets werkte. Officieel is
dit steeds ontkend. Volgens Knight zou Sir Roger al in de jaren
dertig vrijmetselaar zijn geworden, toen hij werkte voor een ta
baksfirma in Shanghai. De Engelse loges van deze Chinese stad
hielden de namen van hun leden angstvallig geheim. Zelfs op de
United Grand Lodge in Londen, het hoofdkwartier van de Brit
se Grote Loge, wordt nog steeds elke informatie over oude en
nieuwe leden in binnen- en buitenland geweigerd.
De 750.000 Britse vrijmetselaars zijn verdeeld over nagenoeg
10.000 loges. Volgens Knight is geen enkele Britse organisatie
meer reactionair en op het establishment afgestemd dan de vrij
metselarij. Op talrijke raadhuizen van het Verenigd Koninkrijk
vinden geregeld rituele loge-bijeenkomsten plaats. Zelfs Scot
land Yard in Londen heeft een speciale kamer voor vergaderin
gen van vrijmetselaars. De auteur dringt aan op een onafhanke
lijk onderzoek van de loge-invloed op de Britse politie. Zo zou
den maar veertien van de 52 Britse hoofdcommissarissen van
politie géén vrijmetselaar zijn.
Knight zegt tot besluit van zijn boek dat de Britse vrijmetselarij
„een indrukwekkende besloten vereniging is, die zichzelf schade
berokkent door altijd geheimzinnig te doen. De vrijmetselaars
zouden in eigen huis orde op zaken moeten stellen en zich open
lijk distanciëren van leden, die de hoge morele doelstellingen
van de loge met voeten treden".
Russische en Amerikaanse
wapens naar het Midden-Oosten
BAGDAD Irak heeft SS-12
raketten voor de lange afstand
ontvangen van de Sovjet-Unie,
waardoor Irak beter dan voor
heen in staat zal zijn om Iraan-
se olie-installaties en andere
doelen te treffen. Dit is uit di
plomatieke kringen in Bagdad
vernomen. Met deze raketten,
die een bereik hebben van 800
kilometer, kan Irak Iraanse
olie-installaties in de Perzische
Golf bestoken.
De VS gaan raketten verko
pen aan Saoedi-Arabië en
Egypte. Aan Egypte wil het
Pentagon 424 luchtdoelraket
ten van het type AIM-7F
Sparrow leveren. Aan Saoedi-
-Arabie zullen 1600 hittezoe-
kende gronddoelraketten van
het type Maverick worden
verkocht.
uurlj
IEN HAAG Zeven
jnderen van in Neder-
Ind levende politieke
luchtelingen uit Uru-
iiay, die begin dit jaar
bezoek brachten aan
%n vaderland, toonden
ch bij terugkeer in Ne-
worèrland optimistisch over
vechb toekomst van hun
'idu®|nd. „Iedereen wil dat de
defepitairen verdwijnen,
rieninnen korte tijd zal de
>ee"imocratie worden her-
zeiden zij bij aan-
s mJmst op Schiphol. Ge-
menieesd moet echter wor-
s is tin, dat de kinderen zich
4or hun jeugdig enthou-
vaarrme ^aten rnee-
v|pen. Weliswaar wordt
ifs alt openlijke verzet tegen
i junta van president Al-
de militairen slaan hard
terug.
Vorige week woensdag beleef
de Uruguay zijn eerste algeme
ne staking sinds de militaire
machtsovername in 1973. Het
openbare leven lag geheel stil.
Winkels en restaurants bleven
gesloten. Bussen reden niet.
De eisen van de stakers be
helsden naast loonsverhogin
gen en een beter economisch
beleid ook amnestie voor poli
tieke gevangenen en opheffing
van het verbod op de politieke
partijen.
De volgende dag antwoordde
de militaire regering. De vak
bond die de staking had uitge
roepen, de Plenario Intersindi-
cal de Trabajadores (PIT)
werd buiten de wet gesteld.
Door protesterende arbeiders
bezette fabrieken werden ont
ruimd. Kranten die over de
stakingen hadden geschreven,
werden gesloten.
-Jrez steeds groter. Maar Toch kan er geen twijfel over
bestaan dat ook Urugauy is be
smet met het democratise-
rings-virus, dat onder de mili
taire dictaturen van Zuid
Amerika inmiddels de nodige
slachtoffers heeft gemaakt.
Vooral het herstel van de de
mocratie in het buurland Ar
gentinië is voor de bevolking
van Uruguay een aansprekend
voorbeeld.
Verloren rijkdom
De eerder genoemde kinderen
van politieke vluchtelingen
zeiden bij terugkeer in Neder
land, dat zij Uruguay vooral
een „ouderwets" land vonden,
waar de tijd lijkt te hebben
stilgestaan. Toch is het nog
geen vijfentwintig jaar geleden
dat dit land bekend stond als
het „Zwitserland van Latijns-
Amerika". Het had een lange
traditie van democratische
vrijheden en een, zelfs in ver
gelijking met West-Europa,
ongekend systeem van sociale
voorzieningen.
Maar in de jaren zestig begon streven naar een herstel van
de op uitvoer van vlees en wol de democratie. Tot twee keer
gebaseerde welvaart te wanke- toe heeft de bevolking de wer-
len. De sociale onrust in het
land nam steeds grotere vor
men aan en de linkse guerril
kelijke bedoelingen van de i
litairen ontmaskerd.
In 1980 kregen de kiezers een
labeweging Tupamaros verleg- ontwerp-grondwet voorgelegd,
de haar werkterrein van het
platteland naar de stad.
In juni 1973 besloot het leger,
dat zich tot die tijd altijd afzij
dig had gehouden van de poli
tiek, de macht over te nemen.
Het parlement werd naar huis
waarmee de democratie zou
worden hersteld. Duidelijk
was echter dat die grondwet
vooral bedoeld was om de
macht van het leger een wetti
ge basis te geven. In een
volksstemming wees ruim vijf-
gestuurd en elke vorm van op- tig procent deze grondwet af.
positie verboden. In korte tijd Twee jaar later, bij verkiezin-
werd de terreur van de Tupa
maros volkomen weggevaagd.
Uruguay gaat sindsdien ge
bukt onder een militaire dicta
tuur, die wat wreedheid be
treft niet voor de Chileense en
(vroegere) Argentijnse onder
doet.
Herstel democratie?
Sinds 1976 hebben de gene
raals enkele malen de indruk
gewekt, als zouden zij oprecht
gen in de drie toen toegestane
oppositiepartijen, kregen te
genstanders van de junta een
grote meerderheid achter zich.
Midden '83 ging de oppositie
opnieuw met de militairen om
de tafel zitten, om over herstel
van democratische vrijheden
te onderhandelen. Aangekon
digd werd dat in november
1984 verkiezingen zouden
worden gehouden voor een
burgerregering. In het voor
jaar van 1985 zou de macht
dan definitief aan de burgers
worden overgedragen.
Na enkele gesprekken, waarin
bleek dat de militairen nog
steeds niet van plan waren de
werkelijke macht uit handen
te geven, liet de oppositie het
verder afweten. Sindsdien is
het verzet van de bevolking
snel gegroeid. Korte stakingen
en betogingen liepen in no
vember uit op een potten-en-
pannen-protest van zeker
400.000 inwoners van de
hoofdstad Montevideo (1,2 mil
joen inwoners). De algemene
staking van vorige week was
het voorlopige hoogtepunt van
het protest.
Reactie militairen
De grote vraag is nu, hoe de
militairen op deze nieuwe situ
atie reageren. Zullen zij de
verkiezingen van november
door laten gaan? Mogen alle
partijen daar aan deelnemen?
Hoe is de verhouding binnen
de strijdkrachten zelf? En wat
is de invloed van de huidige
ontwikkelingen in Argentinië?
Westerse diplomaten zien in
het harde optreden van de mi
litairen van vorige week een
aanwijzing dat de verkiezin
gen zullen worden afgelast.
Dat zou dan betekenen dat de
huidige president, generaal-
b.d. Alvarez, zijn positie bin
nen de junta heeft versterkt.
Alvarez staat bekend als een
voorstander van de harde lijn.
Hij wil als leider van een
nieuw te stichten politieke
partij het presidentschap op
„legale" wijze in militaire han
den houden. Maar binnen de
strijdkrachten is er ook een
groep militairen, die zo snel
mogelijk een overeenkomst
wil sluiten met de oppositie,
zodat het land zonder geweld
kan worden teruggevoerd
naar de democratie.
Voorbeeld Argentinië
Een aantal ontwikkelingen in
de afgelopen weken heeft deze
gematigde militairen echter
veel wind uit de zeilen geno
men hoe tegenstrijdig dat
op het eerste gezicht ook lijkt.
Zo heeft het verzet onder de
bevolking de positie van de
militairen in het algemeen
verzwakt. Maar binnen het le
ger heeft de lijn-Alvarez ter
rein gewonnen.
Wellicht nog veel belangrijker
is de invloed van de gebeurte
nissen in het buurland Argen
tinië. Daar wordt sinds de
macht aan de burgers werd
overgedragen alles in het
werk gesteld om de militairen,
die verdacht worden van ja
renlange schendingen van de
mensenrechten, te vervolgen.
En dat is voor de generaals in
Uruguay, waar de afgelopen
tien iaar eveneens op grote
schaal mensen zijn vermoord,
gemarteld en verdwenen, een
weinig aanlokkelijk vooruit
zicht.
JOS TIMMERS
(BF vraagt onderscheiding voor Ivens
HAAG Nederland ging van Film- en Televisie-
t de cineast Joris Ivens makers. De NBF heeft hem
alsnog passend te onder- gisteren bij minister Brinkman
eiden, vindt de NBF, de van welzijn, volksgezondheid
lerlandse Beroepsvereni- en cultuur voorgedragen voor
het Grootkruis in de Orde van
de Nederlandse Leeuw. Bin
nenkort ontvangt Ivens in
Sorrento de Vittorio de Sica-
-prijs, een Italiaanse filmon
derscheiding.
Het voormalige Britse vrachtschip Jarvis Bay, dat nu ei
gendom Is van een Westduitse firma, is op de kust voor
de Spaanse plaats Bilbao vastgelopen en in tweeën ge
broken. Het schip liep aan de grond, nadat het was los
geraakt van een sleepboot. Er deden zich geen per
soonlijke ongelukken voor.
(ADVERTENTIE)
Met uw krant naar:
SCHOTLAND
LUXE BOOT/
TOURINGCARREIS
vertrek
donderdag
1 maart 1984
Het altijd weer boelende Schotland met de hoofdstad Edinburgh, door de eeuwen heen het middelpunt van de Schotse
geschiedenis, is hel doel van de reis die uw krant van 1 t/m 6 maart organiseert.
De vele historische zowel als architectonische bezienswaardigheden van dit land bieden, samen met de uitstekende win
kels en vele zaakies met curiosa in de hoofdstad, een bijzondere toeristische attractie. Op het programma staan een be
zoek aan een bekende firma van kiltmakers, een fantastische Highland Tour. een sightseeing door Edinburgh o.l.v.
Nederlands sprekende gids, alsmede een bezichtiging van Edinburgh Castle. Verder wordt de deelnemers een origineel
Middeleeuws banket geboden in het bekende Dalhouse Castle en is er ruime gelegenheid om te winkelen.
De reis aaat via Europoort, waar donderdao 1 maart a s. om plm. 5 uur 's middags wordt Ingescheept op een van de ge-
Hull. waar de volgende ochtend wordt afgemeerd, naar Edinburgh. Hier
rieflijke schepen van North Sea Ferries, e.. uvlll„
wordt gedurende 3 nachten gelogeerd in het sfeervolle Mount Royal Hotel.
Maandag 5 maart na het ontbijt wordt weer teruggereden naar Huil - de nacht wordt varend doorgebracht
J J t wordt In Europoort ontscheept.
dagochtend 6
i dlna-
De prijs van deze bijzondere reis bedraagt 595 "per persoon op basis van een 2-persoons standaardhut.
Toeslag voor luxe hut 35.-. Toeslag voor een eenpersoonshut eenpersoonskamer 137.50.
Gecombineerde reisverzekering 1Z- per persoon /5.- poliekoeten. Annulering/verzekering 3 1/2% ren de
re is a om ff.- poliskosten.
Bil de prijs zijn begrepen: „men mei lollelldouche
alle vervoer het Middeleeuws banket in Dalhouse Castle
de diverse entrees de stadsgids te Edinburgh
halfpension (diner, logies, ontbijt) reisbegeleiding gedurende de gehele reis
Inlichtingen en boekingen telefo
nisch onder nr. 070-190882 (van
maandag t/m vrijdag van 9 tot 13 i
uur) of persoonlijk in ortxe vesti-
gingen Spuistraat 71. Den Haag
op de hoek van het Spui. en
Coolsingel 67, Rotterdam (t.o.
stadhuis).
