TAFEL Kans groot op hervorming curie 8TTÏÏ71 Zonder emotie komt niets tot stand" £eicL>e0oiuat' Stem paus in radiospot VS KORTE METTEN kerk wereld brieven lezers ACHTERGROND CeidaeSowicvnt VRIIDAG 20 JANUARI 1984 PAGÏjj Waarnemers in het Vati- caan achten de kans groot, dat de paus het af lopen van de zittingster mijn van de leiders van de diverse bestuursorga nen van de kerk ge bruikt om een hervor ming van de curie, de gezamenlijke bestuursin- stanties, door te voeren. De termijn van verschei dene leiders van bestuur sorganen, onder wie kar dinaal Willebrands, liep in oktober vorig jaar af. Zij ontvingen allen eind vo rig jaar een brief van kardi naal AgostinoCasaroli, het hoofd van het Vaticaanse staatssecretariaat, waarin hun namens de paus werd medegedeeld, dat zij niet au tomatisch waren herbenoemd en dat hun werd verzocht in functie te blijven, totdat de paus nieuwe stappen had ge daan. De brief voedde de spe culaties, dat de paus zich be zint op enkele belangrijke wijzigingen in de curie. Deze speculaties zijn toegenomen, doordat de paus de laatste weken van 1983 bijna alle functionarissen, wier termijn in oktober 1983 afliep, in au diëntie heeft ontvangen. Een andere theorie binnen het Vaticaan is dat personele veranderingen verscheidene maanden op zich zullen laten wachten en pas zullen plaats hebben na veranderingen in de structuur van de curie. De paus zou een commissie van twaalf personen hebben inge steld om de mogelijkheden van een efficiëntere werk wijze van de curie te onder zoeken. Naar verluidt wordt de commissie geleid door kardinaal Aurelio Sabattani, de prefect van het tribunaal van de Apostolische Signa tuur. de hoogste kerkelijke rechtbank. Sabattani heeft het bestaan van de commissie desgevraagd niet willen be- vestigen. De curie werkt op dit mo ment vaak zeer onefficiënt. Zo is het gebruik van compu ters er vrijwel onbekend, komt men er zelden elektri sche schrijfmachines en dic- tafoons tegen en worden bij de archivering sterk verou derde systemen gebruikt. Bij ten minste één departement zijn er vijfmaal zoveel staf medewerkers als administra tieve personeelsleden. Wij zouden veel meer kunnen doen met de helft van het huidige aantal stafmedewer kers, een geringe automatise ring en iets meer administra tief personeel, aldus een staf medewerker van de curie. Velen in het Vaticaan den ken, dat de paus ten minste één nieuw departement zal oprichten, dat zich moet be zighouden met de pastorale en sociale zorg voor zieken en gehandicapten. Voorts zou de paus de drie secretariaten voor de eenheid der christe nen, de niet-christenen en de niet-gelovigen kunnen sa menvoegen onder leiding van aartsbisschop Paul Pou- pard. op dit moment hoofd van het secretariaat voor de niet-gelovigen. Tevens worden wijzigingen verwacht in de taken van de diverse bestuursorganen. Zo is de katechese op dit mo ment ondergebracht bij de congregatie voor de clerus, omdat vroeger aan priesters de eerste verantwoordelijk heid voor de katechese werd toegedacht. Velen in het Va ticaan menen, dat het logi scher is katechese tot de taak van de congregatie voor de katholieke opvoeding te re kenen. De bisschoppen van de Ver enigde Staten financieren, naar het Britse blad „The Guardian" meldt, een ra dio-advertentie, met daarin de stem van de paus, die waarschuwt tegen de kern wapenwedloop. De onge bruikelijke spot van zestig seconden, begint met een kinderstem, die aan het tel len is, waarna twee mannen in het Russisch en het En gels gaan aftellen tot een explosie klinkt. Dan zegt de paus: Het le ven van de mensheid wordt heden ten dage ernstig be dreigd door de wapenwed loop. Het behoort ons plech tig voornemen te zijn om ten behoeve van de kinde ren van alle landen op aar de dergelijke rampen on mogelijk te maken". Een stem zegt dan: „De wens van paus Johannes Paulus II, uitgesproken voor de Verenigde Naties wordt u gepresenteerd door de ka tholieke bisschoppen van de Verenigde Staten." Volgens een woordvoerder van de bisschoppenconfe rentie mogen dergelijke boodschappen gratis door radiostations worden uitge zonden. De spot is deze week naar tweehonderd bisschoppen gstuurd, die haar ieder voor zich aan een radiostation kunnen aanbieden. De paus heeft toestemming gegeven het genoemde citaat in de bood schap op te nemen. Glemp: Kans op herstel van betrekkingen Polen- V aticaan De primaat van de r.-k. kerk in Polen, kardinaal Jozef Glemp, sluit niet uit, dat voor het einde van het jaar de di plomatieke betrekkingen tus sen Polen en het Vaticaan, die in 1939 werden verbro ken, worden hersteld. Voor zijn vertrek uit Rome giste ren zei hij over de kwestie te hebben gesproken met de paus. De onderhandelingen namens het Vaticaan worden echter gevoerd door de Ita liaanse aartsbisschop Luigi Poggi. De kardinaal heeft verder met de paus gesproken over een mogelijk bezoek van de Bij zijn terugkeer in Polen staat kardinaal Glemp in Warschau verslaggevers te woord. Links de Poolse minister van religieu ze zaken, Jerzy Kuberski en rechts aartsbisschop Bronislaw Dabrowski. kardinaal aan Moskou. Hij diging wel accepteren, sprak berichten tegen, dat hij Zondag zal kardinaal Glemp door patriarch Pimen van de vermoedelijk een ontmoeting Russisch-orthodoxe kerk is uitgenodigd voor een bezoek. Hij zou een dergelijke uitno- naal is dan in Gdansk. De Osservatore Romano, het dagblad van Vaticaan stad, heeft gisteren horosco pen afgewezen en gezegd, dat katholieken die geloven, dat men de toekomst kan aflezen aan de stand der sterren, godsdienstig over de schreef gaan. Geloof in astrologie, al dus de Osservatore Romano, is in strijd met het funda mentele religieuze beginsel, dat alleen God de toekomst van de mens kent. Volgens de krant tonen statistieken aan, dat mensen die onder hetzelfde sterrenbeeld wor den geboren, verschillende karakters hebben en ver schillende levens leiden. De Raad van Kerken in Nederland heeft nog geen be sluit genomen over het ver zoek deel te nemen aan een geweldloze blokkade van de basis Woensdrecht. Eerst wil de raad trachten het parle ment van een besluit tot plaatsing van nieuwe kern wapens af te houden. Dit heeft ds. W. R. van der Zee, tweede secretaris van de raad medegedeeld. Zeven van de dertien gedelegeerden, die namens de Nederlandse ker ken afgelopen zomer te Van couver aan de algemene ver gadering van de Wereldraad van Kerken hebben deelge nomen, hadden de raad me degedeeld dat zij zullen deel nemen aan een „volksop loop" bij Woensdrecht na een Nederlands besluit tot plaat sing. Zij vroegen de leden van de raad om zich even eens hiertoe te verplichten. Onder het motto „Kaapstad wanhoopt, steun het verzet tegen de deportaties" begint de werkgroep Kairos (chris tenen tegen apartheid) op 26 februari een actie tegen de deportatie van de zwarte be volking van Kaapstad en di recte omgeving naar de thuislanden. De Zuidafri- kaanse regering heeft Kaap stad tot blank gebied ver klaard. Dat betekent, dat de bewoners van Crossroads, Nyanga en andere volgens de Zuidafrikaanse regering ille gale nederzettingen moeten verdwijnen naar de thuislan den of het nieuwe zwarte ste delijke thuisland Khayelits- ha. In 1978 werden de inwo ners van Crossroads bekend door hun verzet tegen de af braak van hun woonoord. De Zuidafrikaanse regering be loofde toen, dat Crossroads mocht blijven bestaan. Groep religieuzen op vredesmissie naar Nicaragua Een groep Nederlandse re ligieuzen zal op zondag 5 fe bruari naar Nicaragua gaan voor een vredesmissie. Naar voorbeeld van christelijke groeperingen in de Vere nigde Staten wil de groep van zeven, op initiatief van Pax Christi Nederland en met steun van het Centraal Missionair Beraad Religieu zen, gedurende enkele we ken, met mensen in Nicara gua optrekken, informatie verzamelen en terug in Ne derland over hun bevindin gen verslag uitbrengen. In het bijzonder wil de vredes missie, die is uitgenodigd door de conferentie van re ligieuzen in Nicaragua (Confer), bijdragen tot het geven van grotere bekend heid aan de getuigenissen van christenen. De groep van zeven wordt namens de betreffende or den en congregaties uitge zonden als gebaar van soli dariteit en met de opdracht de zaak van het Nicara guaanse volk op zo breed mogelijke wijze aan de orde te stellen. Op zaterdagmid dag 4 februari om drie uur zal een openbare kerk dienst worden gehouden in de Geertekerk aan het Geertekerkhof te Utrecht. De groep bestaat uit Agnes Koekkoek, Brussel (Zusters van Schijndel), Gerardi Ponsioen, Beverwijk (Zus ters van de Choorstraat), Cira Lourens, Breda (Fran ciscanessen van Roosen daal), Tine van der Gulden en Ton Nuij, beiden Nijme gen (Benediktusgroep), Jan van Kuijk, Geervliet (jezuï eten) en Ben Vocking, Cor- nelis Muschstraat 3, 3039 WP Rotterdam (dominica nen). Gebakken kaas, kool met taugé en aardappelpuree zachtzure gierslepap vegetarisch De benodigdheden voor twee zijn: 1 plak lichtbele- gen Edammer of Goudse kaas van 1 cm dik; 1 ei, pa neermeel, circa 20 g marga rine; 300 g witte, gele of groene kool, 1 flinke ui, 1 appel (Golden Delicious), 15 g margarine, kerrie, 100 g taugé, ketjap, zout; Vz tot 1 kg aardappelen, zout, peper, nootmuskaat, melk, 10 g margarine; 3 dl melk, 30 g gierst, 12 g maizena, 2 dl karnemelk, bruine basterdsuiker. Haal de korst van de kaas, snijd de plak in tweeën en haal de stukken door met één lepel water losgeklopt ei en door paneermeel. Bak de kaas kort voor het aan tafel gaan in warme margarine goudbruin van buiten en zacht van binnen. Spoel de kool af en snijd of schaaf de groente in fijne reepjes. Snijd de ui tamelijk grof en de appel in blokjes. Bak ui en appel in de marga rine met wat kerrie tot ze lichtbruin beginnen te wor den. Bak dan even de kool mee, doe er een lepel water bij en smoor de groenten gaar in oneveer een kwar tier. Was intussen de taugé een keer en haal er de groene dopjes uit. Warm de taugé een paar minuten mee met de gare kool. Maak de groen ten op smaak af met ketjap, kerrie en zout. Spoel de gierst in een zeef af met koud water, laat haar uitlekken en strooi haar in de aan de kook gebracht melk. Kook de gierst gaaf in twintig minuten. Meng de maizena met iets koud water en schenk dit mengsel bij de gierstepap. Laat de pap nog even koken en vervolgens lauw worden. Meng er de karnemelk door. Geef de bruine basterdsuiker er apart bij. JEANNE SCHEIDENDE DIRECTEUR REUMAFONDS JAN VAN LEEUWEN: DEN HAAG Pas nog zat er een aardige brief tussen de postof hij het geen gewel dig idee vond om bij een net opgericht groepje kantklos- sende mannen te komen. Jan van Leeuwen wist het toen zeker: ik ben gepensioneerd. Maar na zestien jaar direc teurschap van de Nederland se Vereniging voor Reuma bestrijding en het Reuma fonds zeker een beetje gaan kantklossen. Kom nou. Wél heel vriendelijk natuurlijk van die mevrouw om aan hem te denken. In de brief terug zal hij. als geroutineerd leidinggever, er geen pro bleem mee hebben de woor den te vinden waarmee hij niemand voor het hoofd stoot, maar toch duidelijk laat merken dat hij er „absoluut niet aan moet denken". Een jaar geleden had hij er zelfs niet bij stilgestaan, dat hij dit soort verzoeken, aan biedingen en uitnodigingen zou krijgen. Alle voorlichting over hoe je je kunt voorbe reiden op de periode na je werk ten spijt, dacht Jan van Leeuwen er pas aan toen het zover was. Erg om te stoppen vindt hij het zeker niet, maar dat hij zich nu eindelijk de hele dag aan zijn hobby's kan wijden, noemt hij onzin. Een hobby moet een hobby blij ven. „Ik speel enorm graag piano, maar alsjeblieft geen acht uur per dag. Ik wandel graag met m'n twee honden, maar alsjeblieft niet de hele dag. Het leuke van een hob by is toch juist de afwisse ling". Zijn werk was dan ook geen hobby, maar gewoon een baan, in een bedrijf, want ook het „goede doel" is dat vandaag de dag. Wél leuk, en nog een heleboel meer („geen dag iets gedaan wat volledig tegen mijn zin was"), maar niet overdrijven alsjeblieft. Zo ook dit verhaal: heel ple zierig, maar er gaan zoveel mensen met pensioen. Na enig aandringen: „Nou ja, als ik dan enige verdienste zou hebben gehad, is dat het uit kiezen van mijn medewer kers geweest". En na nog even doorzeuren: „Waar ik wel trots op ben, is dat in die zestien jaar de individuele benadering van reumapatiën ten een enorme vlucht heeft genomen. Zo'n project op de Veluwe, bij Wapenveld, waar een heel hotel en ook de om geving is ingericht voor een aangepaste vakantie, dat doet me enorm veel genoegen. Het afgelopen jaar zijn daar 5500 mensen op vakantie ge weest. Als je dan brieven krijgt waarin patiënten schrijven hoeveel goed ze dat heeft gedaan en als je hoort dat mensen in zulke situaties veel minder last van hun pijn hebben, ja dan voel je je wel heel erg fijn". Individuele hulp In de jaren dat Jan van Leeuwen na zijn enige solli citatie („ondenkbaar tegen woordig hè") bij de reumave reniging werd aangetrokken, hadden patiënten als enig vertier een uitstapje naar Valkenburg. Al direct ver hief de Hagenaar tot zijn cre do, dat er veel meer voor de reumapatiënten zelf gedaan moest worden. Wetenschap pelijk onderzoek slokte en slokt nog steeds het grootste deel (ruim dertig procent) op van de gelden die door de Nederlandse bevolking steeds weer worden opgebracht, maar onder Van Leeuwens regie zijn de gelden voor in dividuele hulp toegenomen tot zo'n twintig procent. De rest gaat op aan zaken als on dersteuning van organisaties, herscholingscursussen voor verpleegkundigen en voor lichting. Ook vakanties wor den daaruit grotendeels be taald, want een patiënt hoeft behoudens uitzonderingen nooit meer bij te dragen dan de vakantiebijslag die hij of zij uit zijn inkomen (meestal uitkering) krijgt. Bij dat punt raakt Jan van Leeuwen bij zichzelf een snaar. „Om, bijvoorbeeld, in aanmerking te komen voor een bijstandsuitkering moet je aan ik weet niet hoeveel voorwaarden voldoen. Zoiets mag in ons geval nooit en te nimmer. Er mag geen norm zijn, iedereen moet meekun nen. Ook als hij of zij er be slist geen geld voor heeft. Reuma mag dan niet zo af schrikwekkend overkomen als kanker en hart- en vaat ziekten omdat je er niet aan kunt doodgaan, maar daar mee is het nog niet minder erg. Er zijn genoeg mensen met reuma die niet aan die ziekte doodgaan, maar wel van ellende. Eén van de as pecten is dat als je het krijgt, je nooit weet hoe het verder gaat. En als je het hebt, wat blijft er over om nog te doen? Plus die voortdurende pijn. Er is mij verteld dat het net is of je de hele dag overal kiespijn hebt. Denk je eens in: altijd pijn hebben". Niet afstandelijk „Dat klinkt heel emotioneel en dat is het ook. Je kunt in dit werk niet afstandelijk zijn. Iedereen, ik dus ook, is er altijd enorm emotioneel bij betrokken. Gelukkig, want zonder emotie komt er niets tot stand. Maar dat heeft niets met sentiment te ma ken. Dat moet er geloof ik zelfs helemaal niet bij zijn. Het gaat er om dat je, meer dan in een andere baan, niet alleen werkt vanuit een han digheid of vanuit alleen ken nis". En hij vertelt over een pia nist die reuma aan zijn han den kreeg en geen piano meer kon spelen, maar nog wel elektronisch orgel. De man kreeg zo'n orgel. Of het meisje dat reuma in haar beengewrichten kreeg en enorm veel talent had om harp te spelen. Een duur in strument, dure lessen ook, maar ze kreeg een harp én de lessen. „Ze speelt nu prach tig", lacht Jan van Leeuwen. Om meteen op te merken dat het meestal niet om grote fi nanciële problemen gaat. Voor iemand die door de reu ma geen kraan meer kan open draaien, bestaat een heel eenvoudig hulpmiddeltje van maar een paar gulden. En zo zijn er nog veel meer dingen, vertrouwt de ex-di- recteur zijn gehoor toe. Goedgeefs Hij is "blij, dat reumapatiën ten de laatste zestien jaar heel wat beter zijn gaan functioneren, maar consta teert daarbij direct dat Ne derland een bijzonder goed geefs land is. „Dat verbaast me iedere keer weer. Er hoeft maar geld nodig te zijn om een kindje te kunnen opereren of het geld stroomt binnen. Ik geloof mede daar om niet, dat zélfs in deze tijd mensen minder bereid zijn geld te geven. In 1945 werkte ik bij het Rode Kruis en toen hoorde je mensen al praten over collecte-moeheid. In al die jaren is mij daar nog niets van gebleken". Als gevolg daarvan is er heel wat geld „door zijn handen gegaan". Zo is de opbrengst van collectes voor het Reu mafonds in zestien jaar ver vijfvoudigd. Allicht dat er met het oog op toenemende frauduleuze of in elk geval dubieuze handelingen c.q. be richten over vergelijkbare instellingen, scherp op het Reumafonds wordt gelet. Van Leeuwen zegt in dat verband, dat hij het als zijn grootste verantwoordelijk heid heeft beschouwd het geld dat anderen in goed ver trouwen hebben geschonken, te beheren en goed te beste den. Op het moment dat zijn opvolger drs. J. van de Rest (50) al achter het bu reau in de Haagse Sweelinck- straat zit en Jan van Leeu wen vanmiddag de laatste handen op zijn afscheidsre ceptie heeft geschud, zegt hij met voor hem bijna ongeken de voldoening: „Ik laat een onbedoezeld bedrijf achter". DICK HOFLAND Fiscus en bankwezen pE !w< STAATSSECRETARIS Koning van Financiën heeft »'r ken, die eigenlijk al tientallen jaren met de banken IP1 den over inzage door de fiscus van bankrekeningen n lastingplichtigen, op papier gezet en daar overeensterf over bereikt met het bankwezen. Op zich is dat niets ders. Sinds 1950 bestonden er immers al afspraken tussle cus en banken al waren die niet zwart op wit vasttie over de wijze waarop inzage kon worden verkrefn bankrekeningen van belastingplichtigen. *sc ich MET name gedurende de laatste jaren echter bleken 1 spraken van beide kanten niet meer te worden nagpv Veel belastinginspecteurs, aldus staatssecretaris Koning/ ken niet te weten dat zij het recht hebben de bankrej gen van belastingplichtigen in te kijken en veel banké ken de fiscus domweg de toegang tot die rekeningen geren. Alle reden dus om de wettelijke bevoegdheid nc^ in een gezamenlijke afspraak vast te leggen. In de algemene wet inzake de rijksbelastingen staat inspecteur bevoegd is van al degenen die in ons land e| drijf of een zelfstandig beroep uitoefenen, inzage te voi van de op zijn bedrijf of beroep betrekking hebbende 1) en andere bescheiden, die van belang kunnen zijn belastingheffing. Een wettelijke bevoegdheid, die onvl derd geldt ten aanzien van gegevens die bij banken o] gen liggen. VREEMD genoeg blijkt nu, dat over de vastlegging j r pier van de uit deze wetstekst indertijd logisch voortvfce: de afspraken tussen de banken en de fiscus, maar liel derhalf jaar moest worden onderhandeld. Bovendien e een moeizame procedure uitgerold, die de belasting^ teur moet volgen, alvorens hij bij de banken gegevens gaan vragen. Let wel: alvorens hij dus datgene gaatjn) waartoe hij wettelijk ruimschoots gemachtigd is. I EERST moet hij de belastingplichtige vragen om de^ digde gegevens. Als hij die niet krijgt moet hij die bel» plichtige nog eens vragen om de bewijzen zwart op zijn bank te gaan halen. Pas als het resultaat daarva(e' niet bevalt kan hij zelf naar die bank stappen. Tijdeif1* tijdrovende procedure heeft de belastingplichtige natp ruimschoots de gelegenheid bepaalde zaken die niet d'11 op een of andere manier toe te dekken of te laten vè nen. Dat kan hij al dan niet in overleg met z'n ban!/11 Dat hangt af van de mate, waarin de bank daarbij beti^' wenst te zijn en in dat opzicht hebben we de laatste t*fj merkelijke staaltjes van een dergelijke betrokkenheid WAAR de wetstekst zo simpel stelt dat de belasting^ teur alle toegang zou moeten hebben tot de financiël^ vens van een belastingplichtige bij een bank, werpt dragscode die nu tussen staatssecretaris Koning en het wezen is overeengekomen in de praktijk allerlei belRj ringen op. Dat is geen goede zaak en daarom is het tv; sen, dat de Tweede Kamer de staatssecretaris op dit {V. rugfluit. 'h i Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten. Drafsport Ie. di deze nobele man do paardensport een zó gO|e, toedraagt, dat hij geduri periode dat hij ministL; Landbouw en VisserL- jaarlijks een miljoen L| aan belastingeld aan dez' sport fourneerde, wordL nu bekend gemaakt, nar durende vijf jaar jaarlijl miljoen gulden is gestop!^ strijd om de wereldbekr springruiters. v Uit welkui denkt gulle Fons FC Haag te betalen? Wellief Menigmaal heeft men kunnen retributies van accijnzen constateren, dat ex-minister F. coholica? v.d. Stee de drafsport een J.S.J. Zwagf warm hart toedraagt. Maar dat RIJSWIJK. Perioden met zon DE BILT Morgen komen er perioden met zon voor en is het droog weer. Deze weers- verbetenng hangt samen met een hogedrukgebied dat zich vanmorgen nog boven Schot land bevond. Het trekt naar het noordoosten en zal morgen boven Zuid-Scandinavië aan komen. De wind draait in ons land daardoor naar het noord oosten, waardoor de aanvoer van buien van de Noordzee ten einde komt. In de nacht en ochtend vriest het bij weinig bewolking en wind licht tot matig. Het ziet er niet naar uit dat dit wat rustiger weer lang duurt. Op de Oceaan blijft de depressie-activiteit groot en na het weekeinde kunnen nieuwe storingen weer regen of sneeuw brengen. Luxemburg l.bew. Madrid geh.bei Malaga l.bew. Mallorca l.bew. Alpen: zelfde sneeuwcondit, DEN HAAG In het; gebied wordt na de sf buien van vanavond nacht minder neersl; wacht. Het zal er licht tig vriezen, zodat ook sneeuwconditie niet vi andert. In het hieronder v(X overzicht geeft de eeru lom de gemiddelde sp hoogte in cm op lage aan, de tweede kolom c pistes. Duitsland: r, Sauerland: gem. tot 35 L- Harz gem. 20 totx Eifel geen mogelijk De afgelopen nachten, weer wat sneeuw g waardoor de winterspoy lijkheden enigszins ve*. zijn. De temperatuur bg neden het vriespunt, zi sneewconditie goed bl(, korte termijn wordt geen nieuwe sneeuv wacht. g Oostenrijk: De wïntersportmogelijj zijn in het algemeen got Vorarlgebergte: 75 - 15L Tirol 40 - IOC Salzburgerland: 45 - 11L Zwitserland: De wintersportmogeli^j zijn in het algemeen go, Graubünden 50 - Berner Oberland: 25 - Wallis 45 - lt Noord-Italië: Zuid-Tirol 30 - 8i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1984 | | pagina 2